OVERZICHT
DE SLUISBOUW TE IJMUIDEN.
GEMENGD NIEUWS.
DINSDAG 5 APRIL 1927
DERDE BLAD
De oorlog in China. Amerika neemt geen straf
maatregelen. Chamberlain spreekt frankrijk
maakt zich bezorgd maar doet niets. Japan bang
voor Moskou. De Albaneesche quaestie en Strese-
mann.
De Hollandsche marinetroepen van de „Sumatra" te Sjanghai aan wal.
Chineesche misère.
De Chineesche warboel, die langza*
ünerhand monsterachtige afmetingen bc*
gon te krijgen, neemt een nog gevaar*'
Jijker karakter aan. Steeds meer worden
de mogendheden (ook Duit'schland), bij
de misère betrokken. Hun verdedigings*
maatregelen moeten zij met den dag
.uitbreiden. De trek die een k lucht is
naar de kust begint een zeer alge*
jneen karakter t!c dragen.
Het is thans nog maar de vraag wan
neer Engeland. Japan en de Vereenigd:
Staten één lijn zullen gaan trekken
Voorloopig blijft het dc algemcene opi
nïe in de grootc pers van Engeland en
Frankrijk, dat daar voorloopig nog geen
kans op is.
Reuter heeft Maandagmiddag een oh
ïicieed bericht geseind, dat de troepen
van Tsjang Tso*lm Yentsjen, 200 mijl
ten N. van Hankau, aan den spoorweg
Peking»Haaikau veroverd hebben.
Men meent te weten, dat Tsjang Tso*
Hn voorloopig niet van plan is verder
op te rukken, met het oog op het ge
yaar voor de beide flanken van zijn
strijdmacht. Hij zal dc ontwikkeling der
gebeurtenissen afwachten bij de Zuidelij*
ke grens van Sjantocng, waar dc nutio*
nalisten tiaar het Noorden oprukken,
Aan de „Chicago Tribune" wordt ge*
fmeld, dat;-de Canton=regeer ing opdracht
beeft gegeven tot mobilisatie van de
troepen van generaal Feng, die in twee
fronten van het Westen naar Peking
iznllen oprukken, terwijl, zooals gemeld,
'de Canlonneezen langs de spoorlijn uit
het Zuiden opmarcheeren.
Van belang is inderdaad het telegram
[can Maandag, dat meldde dat nu ook
rde Duitschers naar dc kustplaatsen be*
ginnen te trekken. Tot' nu toe bleven
'aaj buiten het geding. Langzamerhand
lechter begint ook voor hen dc toestand
pnhoudba.ir te worden.
Zij hebben Tsjangsja verlaten, omdai?
53e nationalistische overhcersching cr
'den buitcnlandschen handel onmogelijk
maakt. Gebeurtenissen elders aan de
Jangtse wijzen er ook op, dat dc Duit:
6chers den banvloek van de nationalis*
ïen met de andere vreemdelingen dcclcn.
Amerika en de
revolutie.
ïn antwoord op de verklaring van den
Cantonneeschen minister van Buiten*
landsche Zaken, Tsjen, dat dc jongste
aanvallen op buitenlanders te Nanking
heit werk waren van reaotionnairen en
niet van nationalistische troepen, her*
baalt de Amerïkaansche consul Davis
heden nadrukkelijk in ccn rapport aan
het departement van Buitenlandsche
Zaken, dat' dc nationalistische soldaten
opzettelijk en met dc bedoeling om tc
dooden gevuurd hebben op dc Britschc,
Japansche en Amerikaanschc consuls,
die zij als zoodanig hadden herkend.
Alle drie consulaten werden opzettelijk
geplunderd. Hoewel de nationalistische
officieren dit' wisten, werden cr geen
afdoende maatregelen genomen om be*
scherming tc vcrlccnen, totdat het sper*
vuur der oorlogsschepen begon, dat ten
doel had, dc vreemdelingen tc redden,
die de vlucht hadden genomen naar dc
gebouwen van de St'andard Oil.
Dinsdagmorgen kwam het
definitieve besluit uit
Washington binnen.
De Amerikaansche regeering heeft
besloten, een nieuwe instructie te zen»
den aan MacMurray, den gezant dot
Vereenigde Staten te Peking, waarin
toestemming wordt gegeven tot het
voorleggen van gezamelijke- eischen
aan de Chntönncezen met betrekking
tot de schadeloosstelling voor de tc
Nanking verrichte wandaden, alsmede
i±ot het eischen van waarborgen voor
de bescherming van het leven en de
eigendommen der Amerikaansche on»
derdanen in. de toekomst. Dc regeering
iheeft evenwel besloten, zich tc ont*
[houden van een. ultimatum, hetzij van
de Vereenigde Staten zelf of gezamen*
'lijk met de andere betrokken mogend*
heden.
De Ame-tikaamsche regecring
schroomt, zich bij dc andere mogend*
heden aan te sluiten voor het nemen
van represailles tegen China, omdat
zij vreest, dat het blindelings volgen
van een bestraffingspolitiek tot ern*
gtige gevolgen zou kunnen leiden,
Minister Kellogg verklaarde, dat de
Vereenigde Staten met de andere mo*
geti,d'hcden samenwerken wat betreft
de bescherming van het leven en de
eigendommen der buitenlanders. Hij
gloeit e<r evenwel oiiet yecl voor, nog
verder te gaan, al zal dit wellicht
toch geschieden, wanneer dc spannin
nog toeneemt,.
Chamberlain
spreekt!
In het Lagerhuis heeft Austen Cham*
'berlain op vragen geantwoord. Hij
zeide, seint Reuter, dat hij niet 'be*
schikt over bewijzen., welke do ver*
antwoordolijkhcid voor de jongste ge*
beurtenissen tc Nanking en elders Ia*
den op bepaalde vertegenwoordigers
der Sovjet»regcering. Dc 'haat tegen
de vreemdelingen in het algemeen cu
tegen dc Engelschen in het bijzonder
is ongetwijfeld door Moskou aange*
moedigd en geprikkeld.
Met betrekking tot het bomharde*
ment van Namking door de oorlogs*
schepen verklaarde Chamberlain, dat
het aantal door het bombardement
gedooden, naar men in Chineesche
kringen gelooft, drie burgers bedraagt.
Het is onmogelijk, het aantal slacht*
offers onder de militairen vast tc
stellen, doch deze slachtoffers bcvon*
den zich uitsluitend ouder de troe*
pen, die de vreemdelingen op den
Spoon y*h euvel aanvielen. Van dc
vreemdelingen werden drie Britten, ec,n
een Amerikaan, een Franschman e,n
een Italiaan gedood. Omtrent het aan*
tal Japansche slachtoffers bezit de
minister geefy nauwkeurige gegevens,
maar gemeld wordt, dat cr onder hen
twee of drie personen gewond ,wcr*
de®.
Met 'betrekking tot Hankau ver»
klaarde Chamberlain, dat volgeas de
jongste berichten de toestand daar
iets minder gespannen is, doch dat cr
een nieuwe crisis nadert Er zijn maat*
regelen genomen om het aantal Brit*
sche inwoners tot een minimum te
beperken. De Amerikaansche autori*
tuten hebben hun landgenooten zoo
snel mogelijk geëvacueerd.
Sir Austen Chamberlain deelde vol*
gens den officieelen Britschen draad*
loozen dienst nog mede, dat alle
Britsche onderdanen, die het herbaal*
dc advies om te evacueeren in den
wLpd hebben geslagen, gewaarschuwd
zijn, dat zij dan geheel op eigen risico
eu verantwoording •blijven.
Het aantal Engelschen in het bin*
nenland van China kan moeilijk opgc*
geven worden, omdat dit van dag tot
dag verandert, maar het zal waar»
schijnlij'k niet meer dan 200 zijn,
Japan.
Wat Japan 'betreft, na het incident
in de Japansche concessie kan de regee»
ring zich niet erg makkelijk meer afzij*
dig houden. Zij is begonnen met troepen
tc oiu'schepen in Shanghai. Meer oor*
Iogsbodems zijn onderweg.
Uit dc laatste berichten kan men
opmaken dat dc regecring desondanks
terughoudend blijft omdat zij geen
onecmigheid met Moskou wil.
De Tel. verneemt van de Times
Service dat te Joenanfoe. de hoofd*
stad van de provincie Joenan in
Zuid*\Vest*China, een staatsgreep is,
uitgevoerd. De gouverneur der pro*
vincie is weinig meer dan een ge*
gevangene in handen van zijn drie
generaals. De toestand te Joenanfoe is
zeer onzeker en men vreest, dat het
banditisme in de geheele provincie
.krachtig zal opleven,
Generaal Tsjeng Weiken, die Teng»
joeëh dn Jocpan im opdracht van dc te
Joenanfoe gevestigde regecring her»
overd heeft, heeft tengevolge van den
opstand de vlucht moeten nemen,
evenals de neef van den gouverneur,
die een hoogc officicclc positie bc*
kleedde. Beiden hebben de wijk ge*
nomen naar Tonkin in Fransch Indo*
China.
Briand tevreden.
De rcchtschc pers heeft"groote spijt
uitgesproken over dc zwakheid van
Frankrijks positie in China. Dc „Echo
de Paris", dc „Avcnir" en dc „Action
Franqaise" betreuren alle, dat Frankrijk
blijft afwachten.
Wat dc pers van dc linkerzijde betreft,
ook hier zijn tcckcncn aanwezig, dat
velen een krachtiger toon van Briand
gewcnschi' zouden hebben.
Briand zelf schijnt zeer tevreden te
zijn. Hij heeft verklaard dat hij dat
mag zijn op grond van het feit, dat de
politiek van neutraliteit het mogelijk
maakt voor Frankrijks vertegenwoordi?
gers in China om met alle partijen on»
derhandelingen aan te knoopen.
Verder wordt gezegd, dat hij verklaard
zou hebben, dat de Fransche regecring
de uitnoodiging van dc Engelschc regee*
nrg, om deel t'c nemen aan een gemeen*
schappelijke actie der mogendheden in
China, heeft afgewezen cn dat hij er
zijn voldoening over heeft uitgesproken,
dat de Franschen niet betrokken zijn
geweest bij hot bombardement van Nan*
king.
Na 't bekend worden van het feit dat
twee Fransche priesters te Nanking zijn
gedood nam de bezorgdheid wel to;.
Toch schijnt Quai d'Orsay zijn voor*
zichtige politiek niet tc willen opgever..
Op een gemeenschappelijke actie der
mogendheden is nog geen uitzicht.
Roemenië: Een
staatsgreep.
Onder de bulletins uit Roemenie, die
alle bijkans handelen over 's konings
toestand, die met den dag schijnt aclr
teruit te gaan, was er ccn dat van een
politieke crisis sprak.
De „Matin" publiceert daarover:
Door de ziekte van den koning
plotseling ccn politieke crisis uitgebro*
ken. Deze heeft zich geaccentueerd door*
dat bet schijnt dat generaal Aycrescu
een aantal maatregelen heeft genomen,
waaruit zou blijken, dat hij er eventueel
niet voor zou aarzelen4evenals admiraal
Horthy in Hongarije, ccn staatsgreep tc
doen.
Dinsdagmorgen kwam een pertinent'
tegenspraak:
Dc Roemcensche legatie publiceert
een van minister Avcrcscu ontvangen
telegram, waarin ten stelligste dc be:
richten worden tegengesproken, als zou:
den cr in Roemenië onlusten plaats
hebben en troepen worden gcconccn:
treerd. Tot een dcrgclijken maatregel
bestaat geen aanleiding, daar er in het
land volkomen rust heerscht.
Tevens wordt medegedeeld, dat dc
gezondheidstoestand des koning voor:
uitgaat.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
JOU.
^rmTTTvrrrrrmTTT
Albanië.
Het Hbld. verneemt:
Naar men zich herinnert koesterde
de minister van Buitenlandsche Zaken
Stresemann het voornemen met de
Paaschdagen naar Italië tc gaan en ook
een bezoek aan Mussolini tc brengen.
Naar verluidt heeft dr. Stresemann
daar thans weer van afgezien, daar hij
den indruk wil vermijden, dat Duitsch*
land in het Balkanconflict partij kiest
en de toenadering tusschen Italië cn
Hongarije zou willen hclcmmeren.
Naar verluidt bezocht de Engelschc
gezant Zaterdag 1.1. den ministerpresi*
dent en den minister van buitenland*
sche zaken, waarbij dc quaestie van
rechtstreeksche onderhandelingen tus*
schen Belgrado cn Rome breedvoerig
werd bepsroken.
Naar de „Vossischc Ztg." meldt, heeft
Stresemann in het kab'net rapport uit*
gebracht over dc onderhandelingen der
mogendheden nopens het Italiaansch»
Zuidslavische conflict. Ilct kabinet
keurde de voorstellen van Stresemann
goed.
Volgens 1 fzelfde blad zou te Bei*
grado worde*: voorgesteld door een
rechts treek sche dachtenwisseling de
aangelegenheid bij leggen. Ten einde
incidenten te vermijden zou ccn inter*
nationale commiss c worden ingesteld,
die in geval van nooJza ik zou kunne'i
ingrijpen. Of DuitsJninnd aan deze com
missie zal deelnemen s'-at nog niet
vast.
't Britsche Rijk.
Vaz Dias seint:
In het Lagerhuis diende de attorne*--
genera! Maandag het wetsontwerp op
de vakverëenigingen in, dat in hoofd
zaak een regeeringsontwerp is.
De zitting was zeer stormachtig. De
Labo^rpartij zal zich krachtig tegen de
wet verzetten.
Tn het ontwerp worden onder anderen
alle stakingen ouwettig verklaard, wel*
kc ten doel hebben dc regecring te
dwingen of de gemeenschap te intimi*
deeren, alsmede stakingen, welke die*
nen ter bevordering van ccn arbeids*
conflict. Zware straffen, boeten cn ge
vangenis, worden bedreigd tegen aan*
stichters tot of deelnemers aan een oa*
wettige staking. Alle personen, d:c
weigeren dcci te nemen aan een on*
wettige staking worden beschermd. De
bescherming, verleend ingevolge Je
Trade Disputes Act aan vakvcrcenigiu*
gen en haar leden zal worden ingetrok*
ken, indien zij later aan ccn onwettige
staking deelnemen. De wet krijgt terug*
werkende kracht wat de bescherming
betreft dergencn, die hebben geweigerd
deel tc nemen aan onwettige stakingen.
Ilct posten voor werkplaatsen is vei*
boden indien dc posten zoo talrijk zijn.
dat zij een intimidatie vormen. Elk
osten voor huizen van stakers wordt
mwettig verklaard.
Korte aanteekeningen
Tengevolge van Tsjang*Kaitsjek's
optreden tegen de arbeidersorganisaties
ontstonden relletjes waarbij 100 arbei*
ders gewond werden.
Nu de- Zuidelijken optrekken, ver*
laten de buitenlanders steeds meer Ho*
nan, Tsjili en Sjantocng cn begeven
zich naar dc kuststeden.
Alle spoorwegen naar het Zuiden
zullen met ingang van Zondagnacht
twaalf uur uitsluitend voor trocpcnyer*
gebruikt worden.
Tc I'eking loopt bet gerucht, dat een
deel van Tsjang Tso»lin*s leger ccn ge*
heim bondgenootschap heeft gesloten
met het Zuiden en van zins is over tc
ioopen op het psychologisch oogenblik.
Bij de Bismarck*herdenking tc Plan*
nover heeft minister Stresemann ge*
zegd dat de rijksregeering voornemens
is de plannen tot oprichting tc Hanno*
eer van een nationaal gedenkboek voor
Bismarck te bevorderen.
De socialistische internationale en
het internationale vakverbond hebben
te Parijs vergaderd en als hun meening
te kennen gegeven, dat dc Volkenbond
zich bezig moet houden met het Ita*
'iaansch*Servisch geschil, welks ernst
onmiskenbaar is.
Aan dc „Times" wordt uit Djeddah
geseind, dat de koning van de Waha*
bieten Ibn Saoed zich tot koning van
dc Hediaz heeft doen uitroepen.
Tc Miinchen is het bij dc yertoouing
an Potcmkin tot ordeverstoringen gc*
komen. zoodat de politic moest optrc*
den cn tenslotte de bioscoop moest
doen ontruimen.
Dc Parijsche Prefect van politie heeft
ccn woord Boche (een scheldwoord
voor den Duitscher) verboden.
Behoorde een wandeling door dc
Breesaap voorheen tot dc aangenaam*
stc, thans is er haast geenintcressan*
ter wandeling denkbaar dan langs de_
diepten en de plassen, waar in wording
is de nieuwe sluis, die alles wat tot op
heden op dit gebied is tot stand ge*
bracht, in dc schaduw- stelt.. Yooral nu
de werkzaamheden aan het. buitensluis*
hoofd, welke werkzaamheden men van
den weg af zeer goed kan overzien,
zoover gevorderd zijn, dat men zich ccn
denkbeeld kari geven van dit grootste
onderdeel van deze schepping van dc
Nederlandsche waterbouwkunde. Bijna
1/5 deel van dc totale kosten van den
sluisbouw, n.l. 4.7 mïllioen gulden van
het totaal van 20 milliocn komen op rc*
kening van het onderdeel, waar zic-h
thans alle bedrijvigheid concentreert.
Van den weg af ziet men vlak onder
zich het reusachtige „palenpark". Daar
liggen honderden betonnen palen hun
beurt af te wsebten om door de mach*
tige stoomhamers in den grond te wor»
den gedreven. Achter dit palenpark
ligt, weer meer in de diepte, de werk*
put van het buitenhoofd, geheel om*
geven door den ijzeren damwand, die
den watertoevoer van de daarbuiten
liggende gronden afsnijdt en waardoor
men in staat is, de bemaling met een
betrekkelijk klein aantal motorpompen
te doen geschieden. De ondervinding,
op het gebied der bemaling opgedaan
bij den bouw van het binnenhoofd.
heeft men ruimschoots benut, zoodat
het drooghouden van dezen put min*
der zorg baart dan voorheen bij het
binnenhoofd. Ook van hier uit wordt
een groote hoeveelheid zoet water gc*
leverd aan het Provinciaal Waterlei*
dingbedrijf. Met een druk van 55 M.
wordt het water uaar de installaties
der „Provinciale" te Wijk aan Zee ge*
stuwd om van daar uit tc worden gc*
distribueerd. In den diepen put is het
ccn cn 31 leven en bedrijf. Toch is
het aantal arbeiders, dat men aan het
werk ziet, betrekkelijk gering. Want
ook bier heeft dc mechanische ar»
beid den handerarbeid verdrongen.
Zandtre-inen rijden af cn aan, kleine
pittige motortractors trekken de zand»
karretjes dc steile helling van den put
op. een paar mannen bedienen de ge*
weldige stoomhamers, waarmede de
tientallen Meters lange fundeeringspa»
Ien in den grond worden «eduwd. Door=
dat de grond onder de palen wordt
weggespoten is dit voor den zwaren
stoomhamer slechts het werk van een
oogenblik.
De groote granictblokken.
Bijna alle huizen in en nabij „dc
Laan'" zijr. thans verdwenen. Binnen»
kort zal ook het gedeelte van „dc
Laan' zelf, dat langs het werk loopt,
worden weggraven. Het verkeer zal
d3n echter nog mogelijk zijn over het
lagere afgegraven gedeelte naast den
tegenwoordigen weg; doch ook dit zal,
als dc werkzaamheden van het buiten*
hoofd zoover zijn gevorderd, dat dc
verbinding met het buitcntoeleidings»
kanaal tot stand kan worden gebracht,
moeten verdwijnen. Als het zoover is
en ook de kleidam in de schutkolk is
weggegraven, is inmiddels dc deur in
het binnenhoofd geplaatst, zoodat daar»
over de verbinding tusschen dc beide
oevers kan worden onderhouden.
Een overzicht van het groote werk.
Bij een bezoek aan het werk valt 3I»
lercerst de aandacht op de groote mas*
sa granictblokken, die over het terrein
nabij dc groote sluis eu langs den weg
naar de kantoren verspreid liggen. Op
een der bij dit artikel geplaatste foto's
zien wc een rij van deze granicthlok*
ken, die „gereed voor het gebruik" uit
Silczië worden aangevoerd. Het zijn
de z.g. „aanslagen" voor de drie deur»
kassen. Zij moeten dienen om den
druk van de deuren tegen het beton*
werk van de kolkmuren op te vangen.
De totale benoodigde hoeveelheid voor
de drie kassen bedraagt ongeveer IU
millioen K.G. Er zijn blokken bij die
10 ton wegen!
Dc aannemers van het buitenhoofd,
de heer en J. P. Broekhoven en W. A.
van Zuylen hebben een dubbele rail*
baan op een betonnen bed doen bou*
wen, voor de kabelkranen, waarmede
dc blokken geplaatst zullen worden.
De deurkas van het binnenhoofd.
Onze fotograaf maakte nog een foto
van het gcheclc werk, verdei nog ccn
kiek van de deurkas van het binnen*
hoofd. Een haven op zichzelf, waarin
een heele vloot van binnenschepen
plaats zou kunnen vinden. Zooals men
weet, wordt in deze kas de deur ge*
schoven, wanneer de sluis geopend
moet worden. Hier is het water reeds
toegelaten. Oorspronkelijk was men
van plan. half April de deur naar do
deurkas tc voeren, doch door verschil*
lende omstandigheden zal dit begin
Mei geschieden. Ook dit belooft ccn
interessant .wyrk tc zullen worden.
KRABBELS.
Het doel van dit rubriekje is. onr tc
hooi cn tc gras over ic vertellen, wat
wij hier cn daar over dc meest uiteen»
loopende onderwerpen lezen. Het motto
is niet zoozeer actualiteit als wel eigen»
aardigheid. Deze kleine inleiding leek
ons gcwcnscht voor het volgende over
dc merkwaardge huwelijksgcwoonten,
die door de eeuwen bewaard is gcblc»
ven in Abchasia, een district in den
Kaukasus. Het is hier namelijk dc gc*
woonte, dat dc bruid zich op haar hu*
welijksdag verbergt in dc donkerste ka*
mcr van haar ouderlijk huis. Tegen het
uur, dat men dc zon ziet ondergaan ar*
rivccrt dc bruigom met ccn lijfwacht
van vrienden. Allen zijn gewapend niet
dolken en zitten tc paard. Bij het huis
gekomen, stapt dc bruigom af cn klopt
op de deur met het gevest van zijn dolk
De deur wordt geopend door dc man»
nclijkc familieleden van de bruid, die
eveneens gewapend zijn, waarop de
beide groepen een schijngevecht begin*
ncn, dat 11a ccnigcn tud door dc ven»
dedigers wordt verloren. Dc bruigom
rent het huis binnen, grijpt zijn bruid
draagt hear op zijn schouder het huis*
uit. springt te paard cn galoppeert weg
onder de ovërWinningskreten van zijn
vrienden.
Dan springen dc verslagen verdedi*
gers eveneens tc paard cn beginnen ccn
achtervolging, die eindigt hij het huis
van den bruigom, waar dc partijen ccn
nieuwen strijd beginnen, maar ditiWal
om uit tc maken, wie dc meeste wijn
kan drinken.
Er zijn wclecns pogingen gcdain. om
ccn eind aan deze gewoonte te makeit
cn dc kalmere, doch minder romanti*
sche Westcrschc ceremonie in tc voeren
Maar deze pogingen zijn gefaald door
liet hardnekking verzet van dc Ab»
chasiaanschc meisjes. Hetgeen te bcgrij*
pen is.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Ct». per regel.
SIGAREN
CIGARETTEN
SUPERIEUR FABRIKAAT
TOT MATIGE PRIJZEN.
ïn olie voflrnaanuïê Sl£È«retrv3ttktlt.
DE INTERNATIONALE.
DE 1 MEI-DAG.
Ilct Htjia. schrijft:
Het bestuur der Internationale heeft
dcu tekst opgesteld van het. manifest
ter gelegenheid van den len -Mei.
Er wordt den arbeiders allfr landen
in gevraagd zich ten gunste van dc ra*
tificatie van dc conventie van Washing*
ton inzake den aeliturendng uit te
spreken; tc protcsteerco tegen het oor»
logsgevaar in den Balkan, tegen de fas*
eistischc agitatie; dc onafhankelijkheid
tc eischen van 'het Chineesche volk,
waaraan de Internationale zijn bctui»
gingen van soliiaritcit zendt.
Voorts veroordeelt het manifest dc
fascistische cn bolsjewistische dictatuur,
vraagt amnestie voor politieke delicten
:n alle landen. waar ccn dictatuur
heerscht, cn cprcckt zich uit ten gun»
stc van een federatie van vrije volken.
Na cr op tc hebben gewezen, dat zich
van de zijde van Jeu Volkenbond ecni*
gc teleurstellingen voordeden, jirotcs»
teert het manifest tegen den voortgaan»
den bewapeningswedstrijd, en cischt
ten slotte dc terugroeping der marine*
strijdmachten, die in China zijn gecon#
ccntrcerd.
HET PROCES STRESEMANN.
Na een pauze van twee dagen is
Maandag dc behandeling van het be*
iccdigingsproces Stresemann contra den
advocaat Muller voortgezet.
Dc atmosfeer was meer geladen dan
ooit, waarvoor ccn incident karakteris*
tiek is, dat Zaterdag was voorgeval*
Ien. In dc nabijheid van Plaucn over*
iclcn namelijk ccnige Volkischen ccn
Bcriijnsch journalist, die het proces als
ersiaggever bijwoont, doch dien zij
aanzagen voor den vertegenwoordiger
der civiele partij (Stresemann). den
advocaat Kunz. Dc rampspoedige jour»
nalist werd ernstig toegetakeld.
Reeds hij den aanvang der zitting van
heden kwam het tot heftige botsiftgen
tusschen den vertegenwoordiger der
civiele partij en dc verdediging; her»
haaldclijk hoorde men het woord „las*
terpraat" uiten (aldus het H'hld.) Ten
slotte moest dc president der rechtbank
ingrijpen cn partijen nogmaals vcrzoc»
ken zich van bcleedigcndc uitdrukkin*
;en tc onthouden.
HET CONCORDAAT.
Dr, Stresemann, rijksminister van bui*
tcnlandsche zaken, heeft gisteren op
den algeraccuen cultuurdag der Duit*
sche volkspartij het woord gevoerd
over het concordaat, aldus de N. K.
Gt. Hij begon met een stellige tegen*
spraak van de bewering dat bij als mi»
nister van buitenlandsche zaken om
redenen van buitenlandsch politiekcn
ard een voorstander van het tpneor»
daat zou zijn. Deze kwestie dient uit*
sluitend nagegaan van het star.dpur.f
van het Duitsche geestelijk leven. Na
hetgeen in Beieren is geschied, moet
men zich niet eerst dc vraag stellen of
een rijksconcordaat al d m niet gc*
wcnscht is, maar moet worden cverwo»
gen, wat dc voorkeur verdient: een
rijksconcordaat of ccn concordaat van
dc bondsstaten. Nu Beieren een concor»
daat wil aangaan, moet worüen onder»
zocht of een Pruisisch concordaat prak*
tische bcteckenis zou hebben. Daar
echter de Duitsche volkspartij geen
deel meer uitmaakt van de Pruisische
rcgeeringscoalitie moet zij overwegen,
wat harerzijds kan geschieden, om een
g van zaken tegen te houden die
wellicht beslissend zou kunnen zijn
voor ccn geheel tijdvak van Duitscnq
culturecle ontwikkeling.
