Haarlem's Dagblad | 1927 | 6 april 1927 | pagina 6

OM ONS HEEN

Schoonmaak

STADSNIEUWS.

6CHT ^'1

C ATZ- 4B 1

LANGS DE STRAAT

HAARLEM'S DAGBLAD WOENSDAG 6 APRIL 1527

No. 3661

DE WERKPLAATS VAN DE DUINWATERLEIDING MEER LICHT
GEVRAAGD DE AANPLAKBILJETTEN VOOR DE VERKIEZING.

Een van de eerste noodzakelijkheden
voor een goed marchcerend bedrijf is
dat de verschillende af dodingen bij cl»
kaar liggen. Aan du>t vcrcischi'c voldeed
tot nu toe de gemeentelijke duinwater:
leiding niet. Dat zij de waterwinning
met bijbekoorende gebouwen in de dui:
nen had sprak vanzelf en dat het kan:
toor van administratie gevestigd was
in dc stad, cvenzoo. Evenmin als je
water kunt pompen uit het Spaarne,
mag je verwachten dat» het publiek zijn
boodschappen doet in dc duinen
maar dat de werkplaats en het magu»
zijn op den Doelen waren ingericht was
een fout'. Zoo sneed men het bedriji in
driecn, met de moeilijkheid van toc=
zicht op drie plaatsen.

Weliswaar kon die fout aan niemand
worden verweten. Het kantoor aan het
.Spaarne leverde geen ruimte op voor
magazijn en werkplaats; het was "iet
eens groot' genoeg voor oen behoorlijke
spreekkamer, zoodat mensohen die de
directie moesten spreken, dc keus had=
den tusschen een zct'cl in de tochtige,
smalle benedengang en het bestijgen
van een hoogc trap, die tot overmaat
van ramp ook nog ongemakkelijk was.

Daarin komt'nu verbctcrirfg. Het kan-
toor van de waterleiding wordt ver:
plaatst naar liet gebouw van de voor:
malige stadsapotheek aan den Kamper:
singel en daarachter zijn nu al dc werk:
plaats en het magazijn gevestigd, zoodat
binnenkort dc concentratie van het he:
drijf zoo groot is, als die met mogelijk:
lieid kan zijn. Als nu ip het nieuwe kan»
toor een behoorlijke spreekkamer kon
worden ingericht op den bcgancn grond,
heeft ook liet publick niet tc klagen; de
mcnschen die daar boodschappen ko:
men doen, klachten cn verzoeken, zijn
uit den aard van dc zaak meer boven,
dan onder dc vijftig.

Op dat achterterrein was vroegei
een paardenstal gevestigd. Nu is dc
fit ter ij er gevestigd, die een paar jaar
geleden van den Doelen was overge:
bracht. Daar wordt liet loopcnde werk
gedaan. Ook dient dc localitcit voor
schaftlokaal cn er is een magazijn van
Kranen en dergelijke achter glas, zoodat
men gemakkelijk zien kan wat er is. Een
handlift voert naar het boven gelegen
magazijn.

Naast de fittcrij zetelt een' opzich»
ter, die tevens het toezicht op den
magazijnvoorraad heeft. In een twee:
de lokaal zijn dc watermeters, gebor:
gen, die in diverse kleuren zijn ge*
schiiderd, zoodat bij het verwisselen
onmiddellijk blijkt in welk jaar
zij. zijn geplaatst. Om de drie
jaar moeten alle meters nagekeken en
•weer geplaatst worden; door de ver:
schillende kleur is het mogelijk dc tno
Tcrs die nog niet aan de beurt zijn, tc
laten staan.

Dc eigenlijke controle en het onder:
zoek van gebruikte cn nieuwe meters
geschiedt in een zaal, die wel niet breed,
maar vrij lang is en zcCr goéd wordt
verlicht. Op een bank staan ter beproe:
ving negen meters, achter elkaar. De
oude meters, aan de lucht blootgesteld,
zijn door het grondwater vuil gewor:
den; de zoogenaamde nat»Ioopers, de
moderne meter, zijn daarvan gevrij:
waard. Alle meters die in gebruik zijn
komen hier. in de werkplaats terug cn
worden, na een voorloopigc reiniging,
door verschillende deskundigen (meest:
al worden Sn deze ■ïfdccling instrument
of horlogemaker-s aangesteld) gcrepa:
rcerd en gecontroleerd. Voor zeer groo:
tc meters wordt een afzonderlijk appa»
raat gebruikt.

Op zeer groote meters is de directie
van de waterleiding niet gesteld. De
schoepen van den watermeter moeten
licht staan, anders komen zij niet in
beweging, zoodat het bij gering gebruik
kon voorkomen, dat dc meter niet aan:
wijst. Het is wel merkwaardig, dat dc
waterleiding reserve spelen moet voor
industrieën, die een eigen waterleiding
hebben cn dus niet eens een klant van
'cenige buteekenis van dc stedelijke wa:
tcrlciding kunnen zijn; zij krijgen dan
een aansluiting, opdat het bedrijf wan:
neer dc eigen waterleiding tekort schiet,
niet behoeft stil tc staan 'en om in ge:
val van brand, om deze direct tc
kunnen bestrijden.

Hier in deze zaal heb ik bijgewoond,
dat een paar seconden het duinwater
stroomde met een hoeveelheid van
30.000 liter per uur; op een oogenblik
liep het dan ook over en moest afgc=
draaid worden. Natuurlijk heb ik do
vraag gedaan, hoe lang de levensduur
van een watermeter wel is en ten ant:
woord gekregen, dat die uiteenloopt tus:
schen tien en vijf cn twintig jaar.

In 'het igroote lokaal wordt het stof,
tijdens de werkzaamheden gemaakr,
weggezogen en haar buiten gebracht.
Daar er in 't geheel 24000 watermeters
.slaan, worden er ieder jaar 8000 nagc«
zien, gecontroleerd en zoodanig ge re:
pareerd, dat zij weer perfect dienst
kunnen, doen.

Boven is het magazijn van onder:
deelen. Overal is voldoende licht, lucht
en ruimte, maar de inrichting is van
alles wat op luxe zou kunnen lijken,
totaal gespeend. Hier brengt de bclaa.-
tingbetalcr zijn -penningen niet heen.

Een vraag die voor.de hand lag is
deze; of onze Ilaarlcmschc waterleiding,
in staat is. na dc grensregeling het groo:
tere gebied 'behoorlijk van water tc
voorzien; de directeur, de heer van
Randwijck, gaf daarop een bevestigend
antwoord. Hier bleek de bctcckcnis van
het gebruik van nieuwe meters. Daar:
door is namelijk het lekverlies zeer vc;:
minderd en dientengevolge wordt
meer water bespaard dan noodig is
voor dc nieuwe behoefte aan duin:
water wegens de uitbreiding .van
dc gemeente na dc grensregeling.

Daar Haarlem al water levert in
Schoten cn Spaarndam komt alleen het
gedeelte van Heemstede (nu bediend
doo- de Amsterdamsche waterleiding)
en een stukje van Bloemendaat er hij.
Op deze wijze wordt de uitbreiding
van de gemeente voor dc waterleiding
een winstpost.

Er i9 in. dit bla;'. al eens op ge:
wezen, dat het voor een vreemdeling
die op ons Stationsplein aankomt, .niet

•gemakkelijk moei zijn om de tram tc
kiezen die hij hebben moet. Dat komt
in de eerste plaats, hierdoor, dat hij
moet raden: welke van, de twee helften
zal ik kiezen? dan is er bovendien
het verschil tusschen Overvecn, en
Blocmendaal, een keus die nog des tc
moeilijker is, wanneer hij er eenig idee
van mocht hebben, dat Overvcen, een
gedeelte is van Bloem endaal. Geluk:
kig nog maar, slat'hij op het Stations:
plein dc tweede lijn naar Overvcen
n-iet zien kan, die op het Verwelft bc;
gint. Als wij dit allemaal bedenken,,
wordt het ons duidelijk, dat de tram:
verbinding met de gemeente Bloemen:
daal mi,et bepaald! geslaagd is; drie
lijnen), die geen van alle door Bioe»
men-daal heen, gaan, maar angstig
•terugdeinzen, zoodra zij de grens of
ongeveer dc grens van die gemeente
hebben bereikt. En dan biedt ten slot:
•tc de tram directie nog een verbinding
met Heemstede aan, die ver van het
westelijk gedeelte van dat dorp ver:
wijd er d blijft.

Aan de tram,directie mogen wij van
•dezen verwarden toestand1 geen ver:
wijt maken. Die is in den loop van
de jaren onder verschillende directies
ontstaan; ik vermeed zelfs, dat wane
neer al deze lijnen nog moesten, Avor»
den aangelegd, de verbinding over den
Verspronckweg niet meer komen zou,
maar voor het publick. dat in deze de
grootste 'belanghebbende is. maakt dat
weinig verschil. Het moet toch ecu
keus doen uit de taarfcnhak en wam
neer het 't verkeerde gebakje kiest,
is het te kat om nog tc veranderen.
Gelukkig is er een, hulpmiddel, wamc:
•lijk te vragen aan een beambte van
dc tram, die altijd wel bereid is om
raad te geven.

Nu heeft evenwel een belangstellen:
de ingezetene onze aandacht gevestigd
op een bezwaar dat inderdaad niet
denkbeeldig genoemd mag worden.
De tramdirectie heeft, stellig uit men»
schen,liefde en misschien ook wel op
grond van ecu klein beetje eigenbe»
lang, met bordjes aangewezen, waar
die verschillende 'tramlijnen vertrek:
ken. In dc hoogte hangt dus' een
•bordje: CEINTUUR VIA KAMPER:
VEST, een tweede CEINTUUR VIA
KONINGINNEWEG, een derde
KLEVERPARK BLOEMENDAAL cn
een vierde O VERVEEN, terwijl bij de
halte van de grootste lijn een bordje
met een pijl aanduidt, waar men in»,
stappen moet voor Heemstede. Rede:
lijkenvijzc zou van de tramdnrcctie
niet meer mogen worden verwacht,
wanneer deze aanwijzingen ook in
den avond maar leesbaar waren. Dat
zijn ze evenwel niet. Ofschoon het
Stationsplein met vijf booglampen en
een aantal 'lantaarns dat ik maar niet
geteld Jieb, vrijgoed verlicht is, hangen
toevallig de vier eerste bordjes vrij:
•wel in 'donker, terwijl ook -op de aam
wijzing naar Heemstede geen fel licht
valt.

Dus zou ik vriendelijk willen vra:
gen, ter wille van bezoekers van bui:
ten en 'bovendien, van de tram zelf, of
liet niet mogelijk is van ,al deze aan:
wijzingen transparanten tc maiken, d'k
ook bij avond den zoekenden tramreb
zigcr licht geven op zijn pad. Dat zou
voor 'hem een gcnoegelijkheld cn voor
dc Maatschappü, die over clectrisohcn
stroom naar welgevallen beschikt, een
kleinigheid

Op het oogenblik dat dit nummer
onder de oogen van onze lezers komt,
i.s de stembus voor de Prov. Staten
gesloten of althans op het punt om te
sluiten, zoodat ik aan dc neutraliteit
van ons blad niet tc kort doe, wanneer
iic wijs op de geringe zorg. die aan dc
gedrukte- reclame op straat door de
verschillende partijen is besteed.

Niet om aanmerking tc maken, maar
uit belangstelling voor het drukkers:
vak, dat in dc stad van Loure.ns Cos:
ter beter d*n in andere gemeenten
ma"- worden beoefend, wijs ik er op,
dat°'lc aanplakbiljetten voor deze ver:
kiezing wel wat heel nuc'htcr zijn uit:
gevallen.

Die van den "Vrijheidsbond, van dc
R.s-K. Staatspartij cn van den Vrijz.
Dc-mocr. Bond zijn zoo simpel moge:
lijk, zwart op wit, dat voor Adolf
Bru in «ma is oranje, dat van de R.»K.
Volkspartij is lichtgeel, dat van dc
anti-revolutionnaire partij streeft naar
ccnigc sierlijkheid door donker oranje
met zwart cn het ecnigc dat een mo:
dern aanplakbiljet mag hectcn is van
Je S.D.A.P. waarop een stoere man:
nen figuur liet wapen van dc provincie
draagt in de buiging van den rechter
arm.'Ook de kleuren zijn -berekend
naar den cisoh, dat het de aandacht
van ccn haastigen voorbijganger trek
ken imoet. Weliswaar kon bet ontwerp
practischcr zijn. In dc werkelijkheid
zal de mannenfiguur micfc zoo heel ge:
makkelijk h'ct topli zeker zware wa--
penscbitd aldus op den arm balancce:
ren.

Mag ik uit naam van Lourens Coster,
den schutspatroon van het grafisch be»
dlijf. aan de politieke partijen vncir
delijk verzoeken,een volgenden keer
aan dc. aanplakbiljetten wat meer zorg
1 tc besteden? Er zijn tcckenaars genoeg
die daarvoor een'goed ontwerp willen
maken.

J. C. P.

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cis, per regel.

geeft ménige huisvrouw en dienstbode
ruwe cn roode werkhanden. Deze wor
den wederom spoedig gaaf, zacht en blank
door Purol. 7

R.-K. PROPAGANDA-
AVOND.

REDE MR. J. B. BOMANS.

Voor een stampvolle zaal hield Mr.
J. B. Romans, lid van Ged. Staten van
Noord:IIoliand cn van de Tweede Ka:
mer, aan den vooravond der verkiezin:
gen voor dc Prov. Staten, een pro-po»
gandistische rede.

Spr. begon met zijn vreugde te uiten
over den uitslag der verkiezingen iu
Limburg, waar dc 38 Katholieken zijn
aangebleven.

Voorts betreurde spr. het dat er een
breuk dreigt onder de Katholieken cn
haalde Erankrijk aan als voorbeeld van
een land, dat zooals spr. het uitdrukte,
„neergesmakt is tot dc onmacht van
het Heidendom", omdat dat land geen
Katholieke Staatspartij had, zooals Ne:
•Jcrland wel heeft. Komt er hier wer:
kclijk een breuk in dc Staatspartij, dan
gaat Nederland den kant van Frankrijk
uit.

De heer Bomans ging vervolgens den
éterke-n groei der Katholieke fractie in
ile Staten van Noord»Holland na. Nog
niet zoo lang geleden was die fractie
man sterk; het was dc liberale tijd.
Er waren 6 RoomschdCatholickcn. In
1919 cn 1923 werd dit aantal 17 en 19
cn dc Vrijheidsbond telt thans 7 leden
in de Staten.

Langzamerhand was men in het be:
stuur der provincie afgedwaald naar
het werkelijke in dc maatregelen ten
opzichte van het personeel der provin:
ciale gestichten, het P. E. N. cn water:
leidingbedrijf hadden groote tekorten
en verliezen.

En nu?

Door toedoen van dc Katholieke frac:
tie is alles veranderd cn de heer Polak.
,.dc aanvoerder van het roode leger.in
de Staten", hcctt erkend dat uitstekend
werk is verricht op het gebied der li:
nanciën.

Inderdaad: door toestaan der Katho:
lieke minderheid in de Staten is dc ere:
dietwaardighcid van Noord»Holland
hersteld; zij toonde eenheid en kracht
in de Prov. Staten cn kreeg daardoor
ook invloed in het college van Gcdc:
puteerden.

Warme hulde bracht spreker aan den
Gedeputeerde J. N. Hcndrix, die dag
en nacht gewerkt Iiccft om dc bcdrij:
ven er weer bovenop tc krijgen, liet:
geen hem schitterend gelukt is. De lieer
Hcndrix is dc motor van het college.

Dat er een bondgenootschap'- zou be:
staan tusschen rood en zwart, zooals
wel beweerd wordt, bestreed Mr. Bo:
mans. Dc Roomsch:Katholiekc fractie
gaat haar eigen weg in de Staten cn
rood cn zwart hebben elkaar juist vaak
fel bestreden.

Verschillende cijfers noemde spr. nog
om aan te toonen dat de bedrijven
winst maken, op de gestichten (door de
Gedeputeerden Michcls cn Gerhard)
tonnen zijn bezuinigd cn reserves zijn
gevormd.

Mr. Bomans eindigde met een indruk:
wekkende peroratie, waarop donderend
applaus volgde.

Dc voorzitter, Dr. Koot, dankte den
spr. en uitte den wenseh dat de hccren
Hcndrix cn Bomans Gedeputeerden
zouden blijven.

Het koor van het Meisjespatronaat
..St, Gcrtrudis" bracht onder leiding
van nicj. van Zutfcn ecnigc zangnum»
rnexs ten gchoorc, die veel succes ha.L
den.

KAMER VAN KOOP
HANDEL EN FABRIEKEN.

In dc Dinsdagavo-nd gehouden
vergadering der Kamer van Koophan:
del cp. Fabrieken voor Haarlem en
omstreken werden een aantal ingcko»
men stukken, voor kennisgeving aan:
genomen. Goedkeuring werd gehecht
aan den verzonden brief aan de Twee:
de Kamer ter zake van het wetsont:
werp op dc Naamloozc Vennootschap:
pen.

De voorzitter, dc heer E. H. Krclage
deed mededeeling van de bijeenkomst
26 Maart tc Dcn'Haag gehouden, waar
Prof. Treub cn generaal Snijders het
•belang hebben 'bepleit van een spoed;:
ge tot standlkoming van een iuc'htver:
•binding tusschen Nederland cn Indië.

Aan het einde zijner mcdedeeMn»
gen zeidc spr.: Dc bedragen voor dc
'uitvoering der plannen noodig, zijn
zoo aanzienlijk dat ccn Kamer van
koophandel niet beperkte inkomsten
als .de onze ze niet door financieelen
steun kan bevorderen. Maar wel kan
onze Kamer haar stem doen hooren,
wanneer het nog noodig mocht zijn,
aandrang uit te oei enen op de Re-gee:
ring ter verzekering van het ge:
weiaschtc resultaat. Moge zich snel dc
algemecnc overtuiging in Nederland
en Indië vestigen, dat noodeloos uit:
stel vermeden moet worden, en een
spoedigd beslissing volkomen gerecht:
vaardigd is.

Daar geen der leden er het woord
over verlangde werden dc medcd'cclin»
gen van den voorzitter voor kennisge»
vhig aangenomen.

Huurkoop vraagstuk.

Vervolgens hield _,c hec-r E. L. Vcs:
ter van Amsterdam een inleiding over
het huurkoopvraagstuk. Spr. beschouw
de het vraagstuk van den kant van
den zakenman en van dien an den
particulier. Verschillende voorbeelden
haalde spr. er van aan hoe voor den
zakenman het aanschaffen van een
voorwerp in huurkoop voordeel kan
verschaffen omdat 'hij het dan dadelijk
kan gebruiken. Voor den particulier is
aan het huurkoopen echter een gevaar
der verleiding verbonden, omdat men
dan er licht toe komt zaken aan tc
schaffen die men niet dadelijk noodig
heeft. Vooral zag spr. er in het ge:
vaar van ccn vcrdiscontcering vati het
toekomstige kapitaal.

Na de inleiding maakten eenigc le^
d-e-n opmerkingen. Over het algemeen
werd huurkoop uit den booze geacht.
Nadat de inleider de gemaakte opmer»
kingen had beantwoord, zeide de
Voorzitter toe dat het Bureau
in ccn der volgende zittingen met een
voorstel komen zal op in dc een of
andere richting een acric tegen het
huurkoopsystecm tc voeren.

HET PROVINCIAAL
BESTUUR.

TAAK EN BEVOEGDHEDEN
VAN GEDEPUTEERDE EN VAN
PROVINCIALE STATEN.

FRIESCHE VEREENIGING
„GYSBERT JAPICX".

DE HEER TILLEMA OVER
INDISCHE TOESTANDEN.

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.

Dc Ontmoeting.

ITet was op -een kruispunt.

Zoo'n kruispunt, waar twee lijnrechte
straten elkaar snijden. Het was er niet
druk, en er stond ook geen verkeers»
agent.

Van de gene zijde naderde i-cmand op
ccn licts, met ccn vaart gelijk aan die.
waarmee men „de veiligheid van. het
verkeer in gevaar brengt".

Van dc andere zijde naderde ook een
fietser, met ccn snelheid die voor den
eerste niet onder deed.

Het droevige gevolg was te voorzien.
Met onheilspellende zekerheid naderden
de haastige wielrijders elkaar.

Voor Je voorbijgangers was het „do
seconde die een eeuw lijkt".

Toen gebeurde het. De ontmoeting
was allerinnigst. Op het beslissende
oogenblik vormden de twee fietsen
juist ccn hoek van negentig graden, de
ecne berijder beschreef, ook al met
meetkundige juistheid, een cirkel dooi
de lucht waarvan de andere fietser
het middelpunt was.

Het resultaat was verrassend. Natuur*
lijk verwacht u niet anders, of ik zal;
u een verhaal opdisschen waarin gebro»
ken bcenen, gekneusde armen, verbo*
gen sturen cn sierlijk gekronkelde wie*
len de hoofdrol spelen.

Niets van dat alles.

N'a de boven beschreven acrobatische
toer te hebben uitgevoerd kwam de
eerste wielrijder, hoewel enkele meters
verder, weer in normalen stand op den
vasten grond terecht.

Dc andere, die geen luchtreis achter
den rug had, bleek ook in het minst
geen nadeel van dc ontmoeting onder:
vonden tc. hebben.

Met de fietsen was het niet anders ge»
stcld. Hoewel de aanval onverwachts cn
heftig was geweest beperkten de ver»
liezen zich tot een minimum. Geen
spaak zat er los.

Daar de heeren elkaar beiden even»
veel te verwijten hadden, zeiden zij'
maar niets, en bleven de welluidende
Avoorden, die men bij zulke gclegenhc»
den pleegt te wisselen ten cenenmalc
uit, tot groote teleurstelling van „den"
slagersjongen, die zich gehaast had het
geval met zijn tegenwoordigheid op to
luisteren.

Aangezien verder toeven op de plaals.
des onheils onnoodig was vervolgden
beide heeren weldra hun weg.

Zij reden iets langzamer.

DE BLOEMBOLLEN.

ZONDAG 10 z^RIL
„BOLLENDAG".

In ons nummer van Woensdag 23
Maart konden wij reeds op gezag van
een deskundige medcdeclcn, dat ver»
wacht mocht Avordcn dat bet Zon»
dag 10 April dc echte ..bollcndag" zou
zijn. Sindsdien heeft het niet gevro»
ren. (een licht nachtvorstje niet mcc«
geteld), er is veel regen gevallen cn
ook dc zonneschijn heeft zich niet la:
ten wachten, zoodat het nu inderdaad
zeker is, dat a.s. Zondag Avccr ten
volle genoten kan Avordcn van den
heerlijken geur en kleurenpracht van
hyacintheri, narcissen en vroege tul»

pen.

Dc groote stroom van bloemenlicf»
hebbc-rs uit Amsterdam cn ITaaricm
kan dus Zondag weer in onze om»
streken, die op dit gebied zulk een
uitstekende reputatie genieten, ver»-
Avaöh't Avorden.

Te Beverwijk staan ook a'clc tuinen
in vollen bloei.

Vooral langs de Verlengde Groene»
laan, den Arendsweg, Bankelaan en
Kleine HoutAveg zijn al prachtige
hoekjes tc beAvonderen. Blijft het Aveer
deze Aveck nog zooals het nu is, d'an
is er a.s. Zondag tc BeverAvijk voor
Bloemenliefhebbers al veel te genie»
ten.

Maar dc groote trek gaat natuurlijk:
weer naar bet Zuiden.

Wie bijvoorbeeld per fiets een
mooicn tocht langs dc bollenvelden
Avil maken, en tevens A'cel natuur:
schoon Avil zien, gaat van Haarlem
langs den Zijlweg naar Overveen.
Avaar men op den ZijVZijhvcg een
mooi A'crgezicht op bollenvelden in de
richting van Haarlem heeft.

Van Overvcen rijdt men naar Aer*
denhout in de richting van Vogelen:
zang, Avaar men van zelf op den Leid»
sch-evaartweg komt. Hier komt men spoe
dig in het midden van de schitterendste
velden.

Langs dc Lcidschevaart wordt gerc:
den tot de eerste brug a-oorbij liet sta»
tion Vogelenzang. Hier komt' men op
den LoostcrAveg, die gevolgd moet Avor»
den tot aan „Keukenhof" te Lissc. Bij
Keukenhof ccn klein eindje links af en
dan den eersten Aveg aan den rechter:
kant volgen naar Voorhout. Verdwalen
kan men niet, aa'.ant overal staan Aveg»
av ij ze vs.

Van Voorhout naar den grootcn
Rijkstraat'wcg loopen verschillende -la»
nen. Door ccn dezer lanen keerc men
over den Rijksstraatweg naar Haarlem
terug.

Tusschen Hillegöm en Bmnebrock
vergete inen vooral niet een kijkje n 'bij
ie Oostcinderbrug te nemen. Op de Vee:
ncnburgerlaan, een der dAvarslanen van
Jen Loosterwcg heeft men over de vel:
den een int'crcssant gezicht op Hi'lcgom.

Ook in de Wilhelminalaan aldaar is
veel moois te zien.

Vooral bij het bekende gevaarlijke
kruispunt BcnnebrockeriaanRijks»
straatweg zal bet Avccr ontzaglijk druk
worden. Voorzichtigheid zij. dus tenl
stcrksi'c aanbevolen.

In tegenstelling met vroeger, toen
de taak d'cr Provinciale Staten niet
van zoo brecdcn omvang als thans het
geval is, was, trekken ock nu de
verkiezingen voor dc Provinciale Sta»
ten de algemeenc aandacht. Uit dc
vergaderingen dezer dagen gehouden
is wel gebleken, hoe '/ij vormen het
middelpunt van dc politieke belang»
stelling. Hoewel aangenomen mug
worden, dat fa cp niet het doel van den
Avct'geA'cr oorspronkelijk is geweest,

zijn dc Provinciale Staten in den loop
der jaren meer en meer ccn politiek
karakter gaan dragen. Eenerzijds door»
dat bij allerlei bemoeienis der Staten,
hun door dc a\-et opgelegd, principicclc
besprekingen ook in dc Staten Avordcn
gehouden, anderzijds doordat de Sta»
ten vormen het kiescollege voor dc
Eerste Kamer.

Gelijk bekend, is Thorbecke, de
groote Avctgcver. de man geweest, d'ie
ons de Provinciale Avet gaf en die daar»
mede dc grenzen en dc bevoegdheden
der Provinciale Staten en van Gcdc»
puteerde Staten 'behoorlijk afbakende
en er een behoorlijke omschrijving
van gaf.Van de verscheidenheid kAvaim
het daarmede tot de eenheid in het
bestuur der provinciën. Voor dien tijd
was het: zooveel provinciën, zooveel
reglementen, geen éénheid, geen
systeem. Iedere provincie- had haar
eigen reglement aangCA-onde de macht
cn het gezag der Provinciale Staten.
Verder Avas de bevoegdheid der Pro»
vinciale Staten verspreid in dc vcrs
schillende Avetten en Koninklijke be»
sluiten, Avelke 'laatste het wcxd ï11
dc Kamer opgemerkt bij de befaamde»
ling der Provinciale Avet, „door
de rechterlijke macht niet altijd wer»
den gehandhaafd, zoodat cr dikwijls
groot verschil bleef bestaan hoeverre
de bevoegdheid van Gedeputeerde
Staten en die van de Provinciale Sta»
ten. zich Uitstrekte."

De groote a-crdiens'tc van Thorbecke
is geAvcest, dat hij met zijn Avetgevlng
de bevoegdheden van Provinciale
Skaten en. van Gedeputeerde Staten
nauwkeurig aangaf. En voor dc voor»
treffelij'khcid a-an zijn Avet pleit wel,
dat tot 'heden cle hoofdbeginselc.n dei-
Provinciale wet onaangetast zijn ge»
bleven. Een stelselmatig geheel werd
er door verkregen. Volgens deze Avet
hebben Ged. Staten onder meer het
toezicht op dc gemeentebesturen, zijn
bcAToegd gemeentelijke verordeningen
ter a-ernietiging aan dc Kroon a'oor te
dragen en is hun de uitvoering van
onderscheidene RijksAvetben opgedna»
gen. Vooral tc-n, aanzien van het laat»
stc is hun taak in de laatste jaren toe»
nemende. Alle ondcrAvcrpen die in
de Statenvergaderingen aan de orde
komen bereiden zij voor.

Hun benoeming geschiedt door dc le:
den der Provinciale Staten. De Avc't
kent hun een jaarwedde toe, zooals
die door dc Staten Avord't vastgesteld.
Wat aangaat dc ProArinciale Staten,
dezen hebben velerlei bemoeienis ten
aanzien van Avatersehappcn en provin:
ciale Avcgcn en verder kunnen zij on»
der meer reglementen en verordenlti:
gen maken, die zij voor het provin»
ciaal belang noodig achten. Een anidc»
re taak, die art. 11 der Krankzinnigen:
wet hun voorschrijft, is het voorzien
in de plaatsruimte voor krankzinnigen.
Ook is den Staten, de bevoegdheid ge:
geven tot dekking der provinciale uit:
gaven belastingen *e heffen in den
vorm van opcenten, lcgesgelden en tob
len, weg: en andere gelden, die dc wet
nader omschrijft.

In onze provincie, die een aantal' pro»
vinciale 'bedrijven hoeft is de taak der
Provinciale Staten omvangrijker dan
in andere provinciën. De bemoeienis
met de volksgezondheid naira in dcc
provincie met haar eigen Avaterleiding
bcdrij 1 ook toe. Volgens de Avöt hou:
den de Provinciale Staten jaarlijks
(Avee gewone zittingen. De omvang
der .werkzaamheden a-an d-c Pro vin:
ciale Staten in onze provincie maakte
liet meermalen noodig buitengewone
zittingen te houden, waarvoor de Conv
missaris der Koningin machtiging van
de Koningin meet ontvangen.

Wij merken. hier bij nog op, dat het
verleenen a-an subsidiën ook ook tot
de taak der Provinciale Staten be:
hoort en dat de laatste jaren in'zon»
derheij den aanleg van Avegen cn de
zorg voor het provinciaal personeel
veel aandacht a-an de Provinciale Sta»
ten vroegen. In tegenstelling met Ged.
Staten genieten dc leden der Pro»
vinciale Staten geen jaarwedde. Wel
genieten zij reis en a'erhlijfkosten a'oor
liet bijwonen a'an vergaderingen der
Staten en van vergaderingen van com»
missiën der Staten. Bovendien hebben
zij in onze provincie presentiegeld,
voor het 'bijwonen der vergaderingen
der Staten. De wet zegt, Jat de leden-
der Statpn dat laatste genieten, „waai
de Stateu het bepalen."

Oefenen de Provinciale Staten door
hun besturende bevoegdheden grootcn
invloed op het welvaartspeil cn op
den ontAvibikelingsgang van dc be«
volking in hun gewest, van groote bc»
fcekenis zijn zij, vooral, omdat zij dc
leden der Eerste Kamer kiezen. Als in
1929 dc helft der Eerste Kamer af»
treedt, zijn de Provinciale S'taten van
Noord='Holland, met die van Friesland,
Noord Brabant, Zeeland Utrecht cn
Limburg aangewezen om 23 nicuAve
leden der Eerste Kamer tc kiezen.

En Avic een:g besef heeft a-an dc
plaats die de Eerste Kamer nog altijd-
iii ons Staatsrecht inneemt, zal gcvoc:
len van hoeveel gexvieht de sa/men:
stelling van dit college is.

Thans zijn leden va-n het College
van Ged. Staten de heeren Mr. J. B.
Bomans, A. H. Gerhard. D. Kooiman
J. H. Hemdrix. Jhr. Mr. 1 E. vau Len»
nep en A. W. Michels. Buitengewoon
iid is de heer J. Douavcs Jr.

De samenstelling der Staten is nu
als volgt: S.D.A P. 19, Vrijz. Dein. 9,
Vrijhei dsbo-nd S, Communistische
Partij 3, Plattelanders Bond 1, R.K.
19, A.R. 7. C.H. '10 cn Chr. Dein. 1.

De beide groote partijen in dc Staten
vormen dus dc S.'D.A.P. en de R.K.

Men schrijft ons:

Maandag gaf bovengenoemde ver»
et niging weer ccn I'Yieschcri avond in
„Zang en Vriendschap".

Het was een merkwaardige avond cn
voor dc Frieschc Verccniging.,Gijsbcrt
Japicx" en voor den spreker, den be:
kenden heer H. F. Tillcma, te Blo-e»
mendaal.

•De aanAvezig.cn genoten van heel bij»
zonderc kicken en van de Avarmc ge»
voelens door "n landgenoot gekoesterd
jegens dc inlanders in onze Oos-t en
voor hem was het iets heel buitenge»
Avoons, omdat hij zijn "oude moeder»
taal nu moest gebruiken voor die din»
gen, Avelke zijn belangstelling zoo
voortdurend bezig hebben gehouden,
maar Avaar van hij alleen maar gespro»
ken had in het Ncdcrland-sch. Het leef»
de weer frisoh in hem op en dat tc
meer. omdat zijn puibliek zich zoo -iin
spande om hern ;c volgen op zijn
tocht, omdat er voeling Avas tusschen
den democratisch denkenden mensen,
zooals Mr. A. S. Micdcma hem bij het
bedanken noemde niet die andere ge
lijkgestemden in dc zaal.

Nadat spreker eerst den aanwezigen
een begrip had trachten bij te brengen
omtrent dc grootte aran 4en Archipel,
reisden Avij met sprongen, hoe kon
het anders, van dc Bataks over Nias,
Flores, den Molukschen Archipel cn
N-icuw Guinea naar Celebes. Het avb»
ren maar grepen.maar sprekers mee»
gevoel met dc Inlanders verbond dat
alles lot een geheel. Hij aa-ees op zoo»
veel: 'het mooie van dc oude Menang»
kabouwsche Avoningcn, dat verdween
voor dc nieuwe met pctroleumblikkcn
bedekte huizc-n, leeliik, foei leelijk.
maar niet winst voor dc hygiëne, het
goede van. den aanlog van nieuwe
groote autowegen, maar daartegenover
het gevaar, dat de Batakkers b.v. daar
langs zon gemakkelijk naar Medan
kunnen komen cn er geslachtsziekten
opdoen, die /ich snel onder het eigen
volk verspreiden en ontvolking veroor:
zaken. Dit toch Avas voor hem' de
hoofdvraag, a\-aarora hij het rustige
Bloemendaal opgaf voor de bezwaren
van zoo'n reis: hoe komt het toch.
dat de buitenbezittingen zoo sc-hraai
bevolkt zijn, terwijl dc Europecschc
mcnschhcid geen bestaan heeft zonder
die tropen? En zoo zagen wij de
zendiugAVerkcin dte de lepra»lijders
hielp; dc medici, die de framboezia
met zoo'n susscs bestreden. Spr. h-cld
telkens tevens de keerzijde voor: hoe
b.v. de zending naast het goede Averk
kwaad stichtte, als het a'clc oude ge»
bruiken afschafte, ook zonder dat het
noodig Avas, zonder er iets voor hen
gelijkAvaardigs a'oor in de plaats té ge»
ven. Hierdoor verminderde de vreug:
dc in het leven en dc verbleekte le»
vens stierven Aveg. Hij liet de harde
Averkcrs z cn, die oerwoud omkapten,
om slecht rijstland, van te maken,
Avaar alles samenwerkte om oogsten tc
doen mislukken; %\ij zagen de liefde
voor dc bannelingen uit hun land; dc
kostbaarheden géweven en met kralen
gemaakt, die dc vreugde van hun be»
staan weer uitmaakten. Ook de ge»
kleurde foto's van land-schappen, zons»
ondergang, schelpen, doeken, de on»
derzecschc tuinen van Ambon, te veel
om og te noemen.

En daar tussc'hcndoor blonk de hu:
mor van dezen bereisden Fries, tot
Avicns groote vreugde b.v. ook be»
.hoorde het ontmoeten van een dorps»
genoot in dc binnenlanden vanCelebcs;
die een gcdenktcckcn vereeuwigde
voor een anderen tries: Fcnnema „ver»
dronken in het Foso:mccr omdat hij
er oA-er moést cn kóu, tcnvijl de To»
radja's het hem afrieden Avegcns den
Opgestoken Avind. In het kort het Avas
ccn rijke avond eu dc inspanning, die
de aroordracht den spreker gekost'heeft
zijn stem draagt niet ver cn die
van zijn publiek, (jat maar stil zat te
luisteren en te zien moet beloond
zijn met inniger inleven in dit buiten»
gewoon belangrijke onder-Averp. Mr.
A. S. Mi edema sprak in een Avarm
Avoord aller gevoelens uit, toen hij
den spreker voor zijn, lezing dankte cn
dit Avoord Averd dan ook door harte»
lijk handgeklap onderstreept.

Dc laatste avond van „Gijs'bert Ja»
picx'" Avlnterhalfjaar was voorbij.

Als -nu de Friezen den tijd die volgt
nu maar besteden met hun moeder»
taal te onderhouden door middel van
de tijdschriften in de Openbare Lees»
zaal en de boeken, die zij gratis uit de
Stadsbibliotheek kunnen leenen. Er is
zooeven een tweede druk A'an dc-n
Frieschen catalogus daarvan versche»
nen cn daaruit blijkt, dat niet alleen
het aantal boeken is vermeerderd,
maar dat ze tot op dezen dag zijn bij»
gewerkt en aangevuld.

IIET RADIODISTRIBUTIEVRAAG:
STUK.

Onder leiding A'an den directeur»gc:
neraal der Posterijen cn Telegrafie had»
den te Den Haag besprekingen olaats
over het vraagstuk der radiodistributie
Aan het communiqué over deze bespre:
kingen ontkenen wij het volgende:

Vrij algemeen was men van oordeel,
dat de radio»distributic mits exploi»
tatief en technisch goed Arcrzorgd van
sociaal belang is als middel om radio,
tc brengen in de huizen van hen, die
niet over een beurs beschikken. Avelke
dik genoeg is voor dc aanschaffing van
een eigen ontvangtoestel, dan Avel de
zorg voor de bediening van een derge»
lijk toestel niet Op zich willen nemen.

Over het eigendomsrecht van uitzon»
dingen Averd uitvoerig van gedachten
geAvisseld. Voor bet grootste deel ligt
deze kAvestic op het gebied van het De»
partement a'an Justitie. Echter is de in»
druk verkregen, dat afgescheiden a-an
de vraag hoe dc regeling princioieel uit»
eindelijk moet wezen, ccn practisehe cp
lossing aan dit deel van het radiodistri»
butie»prohleem ten genoegen van het
meerendecl der belanghebbenden zeer
avcI te geven zal zijn.

De eindindruk Avas. dat geen onovcr»
komelijke moeilijkheden aan een doel»
matige regeling dezer materie in den
vcg staan.