Haarlem's Dagblad | 1927 | 2 mei 1927 | pagina 5

H ARLEM'S DAGBLAD

MAANDAG 2 MEI 1927

TWEEDE BLAD

DE LAATSTE DAGEN VAN SPAARNDAM.

Plaatsing gedenksteen bij den woningbouw.
DE LAATSTE RAADSZITTING.

van den feorge>me-est©r ging nemen.

Daarop volgde met een korte tik van
dec hamer die onmiddellijk daarop
niet meer des voorzitters was slui»
ting van de zitting.

Spaamdam was oer ziele.

Hierna bleef men nog geru inven tijd
gezellig bijeen, om de thee tc gebrui»
ken en wij zouden 'haast zeggen „oud
en nieuw vieren". Toen de klok var.
het drie eeuwen oude kerkje haar
twaalf slagen deed hooren luidde zij
het oude bestaan uit en het nieuwe
tijdperk van bloei voor Spaam»
dam, hopen we in.

DE 1 MEI-VIERING.

Zondag werd het jaarlijksche 1 Mei»
."eest, waarvan dc organisatie berustte
.rij den Haarlemschen Bestuurdersbond
:.n de Federatie Haarlem der S. D. A.P.
»p opgewekte wijze gevierd.

De laatste vergadering van den gemeenteraad van Spaarnd am. In het midden de waarn. burgemeester de heer De Haas
van Dorsser, met de wethouders en raadsleden, alsook de gemeente-secretaris de heer Van Reyendam.

Zaterdag was het een historische
dag voor Nederland, maar wel voor
(Haarlem en de omliggende gemeenten
in het bijzonder.

Was de opheffing van Sdhoten
slechts met een rede in de laatste
(raadszitting herdacht, het verdwijnen
van het eeuwenoude dorp Spaarndam
als zelfstandige volksgemeenschap
ging met meer plechtigheid ge»
paard. Men wensdhte o.a. tc herden»
ken het belangrijkste wat het gemeen»
{©bestuur de laatste jaren voor de
ingezeten had tot stand gebracht.

Een strakke wolklooze voorjaars»
hemel welfde zich Zaterdagavond bo»
ven het schilderachtige dorpje, waar
te half zeven op het terrein van de ge»
dempte haven» gemeentebestuur cn
genoodigden met den burgemeester
den heer S. C. do Haas van Dorsser
samen kwamen, om de onthulling van
een gedenksteen bij te wonen.

Een eenvoudige plechtigheid: in een
der 36 in aanbouw zijnde woningen,
die door de gemeente voor krotbe»
woners gesticht zijn, werd het zand»
steenen gedenkplaatje, dragende het
opschrift: „Spaarndam, 1937" dioor
den burgemeester ingemetseld.

De burgemeester sprak een rede
uit, waarin hij mededeelde, dat de
wethouder voor de volkshuisvesting
van Haarlem zich had laten veront»
schuldigen, dat hij niet aanwezig kon
zijn.

De burgemeester metselt den gedenk»
steen in. Links van den burgemeester
de achitect de heer Sevenhuysen.

Verder zette de burgemeester uit»
een, dat het de bedoeling was om
door dit gedenksteentje den naam
Spaarndam voor langen tijd vast te
leggen eh tevens aan het nageslacht
te herinneren, dat deze woningbouw
de laatste daad van het gcmeentöbe»
stuur van Spaarndam was.

Ook herdacht spreker de verdien»
sten van den architect den heer Seven»
huysen. alsook het werk van den
chef de bureau den heer Brakel en van
den uitvoerder den heer Aiders.

Spreker dankte voor de medewer»
king die het gemeentebestuur van
Spaarndam ondervonden heeft van
Haarlem. Het resultaat is dat Groot»
Haarlem nu een belangrijk complex
woningen krijgt ter vervanging van
krotwoningen.

Na de rede van den burgemeester,
speelde het Spaarndamsehe fanfare»
corps „Crescendo" het Wilhelmus.

De heer Aug. M. J. Sevenhuysen
sprak hierop een dankwoord tot den
burgemeester en het gemeentebestuur
van Spaamdam, voor het groote ver»
trouwen dat ~:i in hem stelden. Voorts
dankte hij zijn helpers, vooral de ar»
beiders, die met groote vlijit
en toewijding het werk hadden
helpen voltooien.

Daarna werden de woningen bezidi»
tigd. Het zijn frissohe, aardige huisjes.
Uit dc meesten heeft men ccn pvach»
tig uitzicht op dc ruime watervlakte.

In optocht trok men diaarop naar
'het Raadhuis. De muziek voorop.
Daarna de burgemeester, gevolgd
door d« raadsleden, ten dccle hoog»
gehoed. Het leek wel iets op een be»
grafenis met militaire eer. Maar de
deelnemers vatten het nog al gemoc»
del ijk op.

De muziek trok driemaal om den
zïnnebeeldigen doodc heen, maar de
burgemeester en den raad gingen het
Raadhuis binnen om het begrafenis»
maal te houden in het intieme ra-ads»
zaaltje. De oud»KoHEndsche kamer
was Weldra geheel met gcnood:*den
gevuld. Daar waren o.a. Dr. W. B
Sm:r. de oud gemeen :e=secre:arls, d»
heer J. E. Schalkwijk, de heer J
Zuidweg, hoofd der school en zoovele
anderen. die litf cn leed met dc
Spaarndamsehe bevolking hadden ge»
deeld. Ook van Schoten waren er gc»
komen, vrienden van 'den burgemees»
ter, Ds. Bias uw, Dr. Lindenbergh. Dc

afgevaardigden van Haarlem konden
ook hier niet tegenwoordig zijn.. Vel»
sen deed door aanwezigheid van twee
wethouders, de heeren J. C. Dunne»
bier en K. H. Tiusen'ius en den gemeen»
tc»secretaris den heer J- Kostelijk,
van zijn belangstelling blijken.

Te half acht opende de burgemees»
ter deze laatste openbare vergadering.
Eenige kleine gewone agendapunten
werden vlot afgehandeld.

Vermelden wij, dat besloten werd
een verzoek van J. C. de Groot om
f 150 subsidie voor zijn autobusdiicnst
op Haarlem, over tc brengen aan
Haariem met warme aanbeveling. Ver»
der dat aan alle gemecntesam'btena»
ren eervol ontslag verleend werd, ech»
ter strikt formeel, omdat allen
Maandag weer gewoon aan het werk
gaan.

Opgeheven werden ook, het Bur»
gerlijk Armbestuur en de Plaatselijke
Commissie tot Wering van School»
verzuim.. Een algeheel© liquidatie! De
raad was bezig te sloopen, wat voor»
heen met moeite en zong "was opge»
bouw cl.

Dan is het oogenlblik daar, de bur»
gemeester staat op tot het uitspreken
van een rede; om het verdwijnen van
Spaarndam als zelfstandige gemeente
tc herdenken..

De burgemeester zei o.a.:
Het historisch moment is aangébro»
ken, waarop een gcheele gemeeme
als zoodanig ten doode wordt gewijd,
dat een plaatselijke gemeenschap, die
eeuwenlang een zelfstund'jg bestaan
heeft geleid, dat gaat beëindign, om
dit in meer afhankelijken zin onmid»
dellijk voort te zetten.

Wij staan dan aan de stervensspon»
de van ons geliefd oucbSpaarndam,
welk einde zeer nabij is.

Treffende gedachte!

Ek voor mij beschouw het als een
groot voorrecht de laatste uren met de
geliefde te mogen doorbrengen, zooals
ik dat reeds de laatste jaren 'heb mo»
gen doen, cn bij het verscheiden ecu
blik te werpen op het verleden, het
heden en de toekomst.

Het is hier in de monarchie: Le
Roy est mort; vive lc Roy. De Ko»
üing is dood; leve de Koning.

Op hetzelfde oogenblik dat wij
Spaarndammers hier aanwezig zijn,
om onze goede gemeente ter ruste te
leggen, staan de gemeenten Haarlem
en Veis en klaar om Spaamdam, hoe»
wel gedeeld in zich op tc nemen.

Zijn naam heeft Spaamdam waar»
schijniijk te danken aan den dam en
dc- sluis, die in 1253 hier zou zijn ge»
legd, om den vloed van het IJwater te
stuiten.

Omtrent het tijdstip van de stichting
der gemeente, oftewel het ontsaan
van Spaamdam, is niets met zekerheid
te zeggen. Aangenomen wordt, dat uit
de nederzetting alhier, van arbeiders,
die belast werden met den sluisbouw,
het dorp is ontstaan.

Maar als we dan zien, dat in 1256,
dus reeds drie jaar later. Koning Wil»
lem aan de kerk te Spaarndam zijn
wapen schenkt, en het niet waarschijn»
lijk moet worden geacht, dat in deze
drie jaren tijd» een vestiging van aibei
ders uitdijt tot een dorp met ke«rk,
dan komt het zeer waarschijnlijk voor
dat de oorsprong van Spaarndam vroe»
ger ligt.

In, 1514 had Spaarndam 770 haard»
steden en 280 zielen; omstreeks
1S25 telde het ongeveer 80 woningen
en 400 inwoners, terwijl, het aan.al
woningen thans, den polder buiten
beschouwing gelaten (aangezien dit
ook destijds niet meetelde, omdat hij
niet bestond) bedraagt plusm.nus 160
met een aantal ingezetenen van circa
700.

Waar tot aan bet droogleggen van
'het Y de bevolking voornamelijk van
de visschcrij heeft geleefd, is daarna,
wat den polder aangaat landbouw en
wat 't donp betreft de nijverheid*de voor
naams te bron van bestaan geworden ter
wel de middenstand voor een groot
deel leeft van de inkoopen. die de
vele schippers, welke hier schutten,
ter plaatse doen.

Door de weinige financieele draag»
kracht der bevolking, is Spaamdam
reeds sedert een aantal jaren voor het
instandhouden van zijn huishoriding
aangewezen op steun van Rijk en pro»
vincic.

Uaaidoor is dc positie van dc ge»
meen:ebcstuurderen niet altijd te be»
ni'den geweest.

Onder het burgemeesterschap van
baron von Fridagh was de financieele
nood zoo hoog geklommen. dat dc
Raad geen uitkomst meer zag cn het
beste oordeelde maar enbloc af te
treden.

Toen was het Spaarndamsehe schip
bijna gezonken. Rijk en provincie zijn

van dat oogenblik af als breeuwers
opgetreden tot op het moment, dat
de wrakke schudt geacht werd, met
beleid gesftuurd, de haven te kunnen
bereiken. Straks, tc 12 uur zal de
schutting plaats hebben!

Aangenamer voor Spaamdam zou het
zijn geweest, als het op eigen krachten
had kunnen leven.

Nu jat niet mogelijk was, heeft
men zich genoodizaakt gezien zich neer
te leggen bij de andere oplossing, van
hoogchand voorgesteld, rd. om door
opheffing van zichzelf, als onderdeel
van naburige voLksgemeenschap meer
onbezorgd tc gaan leven.

De Burgemeester liet daarna de
revue passceren wat in de laatste jaren
tot stand gebracht kon worden; o.a.
dat er gas kwam in 1909, In de oor logs»
jaren duinwater, en in het laatste jaar
de electrLficatie.

Eén bijzondere wensch is helaas nog
te vervullen overgebleven. Dat is dc
hulp van een wijkverpleegster. Dc op»
zet van dc regeling met Schoten was
reeds klaar, doch door dc aanstaande
annexatie is aan het plan geen u-it»
voering gegeven kunnen worden.

Hartelijk hoop ik, dat dit bijzon»
der verlangen van onze Spaarndam»
mers wel spoedig kan worden verwe»
zen lijkt.

Aan het ^ot van zijn rede zei de
burgemeester:

Eén ding zou ik alleen willen vra»
gen. cn die vraag stel ik in het bij
zonder tot Haarlem: houd tooh zoo:
veel mogelijk rekening met het hij»
zondcre karakter van Spaarndam.

Spaamdam is een dorp; zoo echt
eon eigen plaatselijke eenheid, met
zijn eigenaardigheden cn zijn dorpsge:
woonten. En het heeft al zoolang zelf,
naar eigen goeddunken zijn zaken bc»
hartigd en bestuurd.

Spreker dankte allen die tnedege»
werkt hebben om de gemeentezaken
van Spaamdam te 'behartigen.

ITij eindigde aldus:

Ik wil dan eindigen met u een har»
tel ijk vaarwel toe te roepen, met de
bede in het hart, dat gij u. onder Gods
zegen, onder het nieuwe bestuur geluk:
kig moogt gevoelen, terwijl ik e
gaarne de verzekering 'geef, dat
Spaamdam een groote en goede plaats
in mijn herinnering zal blijven inne>
men. (Applaus).

Het oudste lid van den Raad, 'e
•heer J. A. van Breda, beantwoordde
deze rede. Hij merkte op, dat deze
waarnemend^burgemeester voor
Spaamdam in de luttele jaren van zijn
bewind, zeer veel gedaan heeft, het
waren voor Spaamdam zeer, zeer
groote werken, die tot stand kwamen.

Ik roep u, aldus dc heer Van Breda,
een vaarwel toe, uit naam van de
meeste inwoners, dat u moge behouden
de energie cn voortvarendheid die u
kenmerkten, opdat deze de gemeente
waar u zult komen, ten goede mogen
komen. (Teekenen van instemming).

Wethouder Meyers herinnerde aan
den slechten financieelcn toestand van
Spaarndam. Hij weet dat men den
overgang naar de grootere gemeente,
dien. hij steeds heeft voorgestaan, met
gemengde gevoelens beschouwt. Ook
hij betreurt hem eenerzijds, anderzijds
juicht hij hem echter toe. Hij wil de
bevolking toeroepen: „Hoe men 't
hoofd ook biedt, den tijdgeest keert
men niet". Hulde bracht hij aan den
burgemeester voor zijn goede leiding
hij dankt hem voor de prettige samen
werking, namens beide wethouders.

Ook de secretaris dc heer H. van
Reijcndam, die voor dezen eersten
en laatsten keer eens zijn stem Ln den
raadszitting mocht doen hooren, sloot
zich hierbij aan.

De heer Dunnebier sprak namens
het gemeentebestuur van Ye'.sen. Het
gemeentebestuur kan zich dc desillusie
voorstellen, die Spaarndam's gemeente:
bestuur moest ondervinden bij de op:
heffing der gemeente. De praotijk
ging hier echter voor het gevoel, de
oplosping was noodzakelijk, cn ook
Velsen is verheugd over dc oplossing.
Hij heet de nieuwe ingezetenen van
Velsen hartelijk weikom cn al zijn het
er niet velen dc raad van Velsen kan
door deze kleine toevoeging juist met
vier leden uitgebreid worden. Het feit
dat de gemeente Velsen uit zoo hetero:
gene deelen bestaat, met wier belan»
ge.n reken'ng moet gehouden worden,.
:s een zekere basis, dat de belangen
van de bewoners van den Spaarndam:
mtrpolder bij het gemeentebestuur
veilig zijn. (App'aus).

De voorzitter spreekt nog een woord
van dank voor de vriendtlijke woon
den. die tot hem gericht zijn. Dc dr.e
Spaarndamsehe jaren zullen nimmer
uit zijn geheugen verdwijnen.

Voor dezen keer werd ook het woord
aan het publiek gegeven, dat afscheid

De ochtendwandeling.
Reeds voor 9 uur kwamen de deeïnc»
mers voor het gebouw dc Centrale waar
van voor deze gelegenheid de roodc
vlag wapperde, bijeen en te 9 uur kwam
daar de A. J. C. in een drietal flinke
groepen aangcmarcheerd. Het was een
groote stoet die zich te ruim 9 uur op»
stelde.

Nog nimmer werd aan den wandel»
toch op 1 Mei door zoovelen declgcno»
men als dit jaar. De wandeling was ge»
richt naar Blocmendaal.

Hoewel het in Haarlem verboden is
des Zondags te demonstreeren, zoodat
„Excelsior" die vooraan liep, geen mu»
ziek mocht maken, trok toch deze
stoet van ruim 1400 deelnemers aller
eiangstelling. Direct bij het passceren
•an Haarlem's uitgebreide grenzen,
kwam Excelsior in actie waardoor het
loopen langs de mooie wegen naar den
Hoogen Duin en Daalschenweg wat
vlugger ging. Bij den ingang van het
Gemeentelijk Speelterrein had de A. J.
C. voor een feestelijke aankleeding van
het terrein gezorgd en kon men onder
een cerepoort van roode vlaggen naar
binnen trekken. Direct hierop liet Ex»
celsior, onder leiding van haar directeur
Peter Wit zich hooren en een luid ap»
plaus weerklonk na de mooi gespeelde
nummers. De directeur van de „Stem
des Volks" stelde hierna zijn zangkoor
op in combinatie ract Excelsior waarna
dus zang en muziek uit het dal naar dc
luisterende massa zittend in het duin»
zand opklonk en een samenspel dat
prachtig klonk en evenals daarna d£
,.Stcm" een dankbaar gehoor had.

Door de A. J. C. werden een aantal
mooie dansen om den Meiboom uitge»
voerd die buitengewoon in den smaak
vielen.

Van half elf tot half een duurden
deze spelen welke afgewisseld werden
door declamatie, waarna de met roode
tulpen getooide wandelaars weder naar
Haarlem gingen, vroolijk zingende na
al het mooie dat gezien en genoten
was.

Het Kinderfeest.

Des middags werd er voor de kin»
deren in de Gem. Concertzaal onder
hiding van di Soc,»Dcm. Vrouwen Club
een feest gegeven. Op het moment dat
de voorzitster mevr. de Kier een ope»
ningswoord sprak, waarin ze den kin»
eren mededeelde, dat dc groote men»
schcn op 1 Mei feest vierden en dus
de kinderen ook. was de zaal zoowel
boven als beneden geheel gevuld. Me»
vrouw de Kier bracht een woord van
dank aan de vakvereenigingen voor
haar subsidie waardoor dit feest
houden kon worden en verder aan
Excelsior voor haar belangelooze mede:
werking en aan allen die tot het wel
slagen medehiclpcn. Nadat Excelsior
eenige vroolijke deuntjes liet hooren
werden de kinderen bezig gehouden
•door het echtpaar van Duinen eerst
met „De wereld in het klein" een mario»
ïettenspel en daarna op het tooneel als
koorddanser, August de Domme en als
muzikant. Herhaaldelijk daverde de lach
door de zaal en het was een lust naar
de vroolijke glunderende gezichten der
aanwezige jeugd te zien. Deze vroo»
lijkheid werd nog verhoogd door de
versnaperingen die door de vele helpers
en helpsters werden rondgediend.

De afd. Haarlem van dc Soc. Dem.
Vrouwenclub heeft met dezen middag
een goed geslaagd Meikinderfeest aan
de jeugd gegeven, dat hun nog lang
het geheugen zal blijven.

Het avondfeest.

Des avonds was er feest in de groote
Gemeentelijke Concertzaal die, als al»
tijd ter gelegenheid van het 1 Mci»feest,
geheel gevuld

Onder de aanwezigen waren verschil»
lende sociaaldemocratische gemeente»
raadsleden.

Het podium prijkte met ccn versie»
ring van roodc en witte tulpen en het
was geflankeerd door een bloemen» en
p3lmversiering met de vaandels van So»
ciaaLdemocratische organisaties.

Ook langs de wanden der zaal was
een palm» cn bloemenversiering aam
gebracht.

De voorzitter, de heer A. Braken»
burg, voorzitter van het 1 Mei»comité
opende den avond met een korte toe»
spraak, waarin hij zeide dat geen de»
monstratie was georganiseerd omdat dc
burgemeester daar toch geen verlof
voor zou gegeven hebben. Spr. wekte
op tot het voeren van een intensieve
propaganda opdat, naar spr. zeidc, de
S. D. A. P. te Haarlem zoo steA zou
worden dat het mogelijk zal zijn den
burgemeester aan het verstand te bren
gen dat voor zijn ideeën tc Haarlem
,iccn plaats meer is.

Hierna voerde de Arbeiders Muziek»
verectj?g;ng ..Excelsior", onder leiding
van den heer P. Wit, eenige num:
mers uit beginnend met de Interna:
tionalc, die door de aanwezigen staan:
de werd medegezongen, waarna een
donderend applaus klonk.

Hierna trad het Grin»kwartet op, dat
zeer veel applaus oogstte met zijn
mooie uitvoering van Haydn's kwartet
n vier deelen.

Vervolgens was het woord aan den
heer M. A. Reinalda, wethouder van
Volkshuisvesting, voor het houden van
de feestrede.

Spr. begon met er de aandacht op te
vestigen da* er een groot verschil be»
st8at tusschen de Meivieringen van bij»
na veertig jaren geleden cn die van
den tegenwoordigen tijd. Er zijn ver»
anderingen, men mag zelfs zeggen ver»

eigenlijk is het toch nog als in IS89.
tic; ^.ide. nua undc.s. Het zou

de v. ..ende kiass». ..n1 aangenaam
zijn ais dc arbeidersklasse zoo nu cn
aan eens kwam tot een ruw verzet maar
dan vergetelheid zocht in de kroeg
voor haar nooden. Maar zoo is het gc»
iukkig niet meer. En daarom is de be»
zittende klasse niet gerust.

Het is, herhaalde spr., nog hetzelfde
als in dc jaren tusscncn 1890 en 19U0:
de mobilisatic»sIachtoffcrs zijn afhanke»
lijk van de iiefdadigncid en hoc is het
"cstcld in dc metaalindustrie? Daar
moet gevochten worden om te behou*
un vit men heeft.

In Lr.gcland maakt Je conservatieve
legeering zoogenaamde organisatiewet»
ten om dc organisatie van het proleta»
riaat tc breken. En is het in Duitsch»
land zoo mooi en in den Balkan?

De strijd der S. D. A. P. is er geen
.an 30 of 40 jaar, maar die strijd is pas
begonnen en een volgend geslacht of
volgende geslachten zullen er welFcht
pas dc vruchten van plukken.

Te betreuren valt dc groote vsr-Jecld»
neid onder de arbeidersklasse. De
werkgevers wetci: beter: zij zijn één.

Precies als 40 jaar geleden hebben
wij elkaar ook nu ccn gelofte tc doen,
ervolgde spr.. op dezen 1 Mei»dag.

Dc Weensche gemeenteraad bestaat
oor 60 uit sociaaLdemocraten cn
het Weensche gemeentebestuur heeft
25000 woningen in vier jaar tijd gc»
bouwd. Was daar de soc.aaLdemocrati»
sche fractie niet sterk geweest, dan was
van de volkshuisvesting te Weenen
niets terecht gekomen.

Ook te Haariem zullen de sociaabde»
mocraUn veel kunnen bereiken, als er
een onverdeelde schare arbeiders ach»
ter hen staat Het gaat, ook hier te
Haarlem, velen niet snel genoeg, maar
eerst moet de strijdende arbeiders»
i.lasse onverdeeld er» groot en steik zijn
en dan kan er nog eens gesproken wor»
den over tactiek.

Het is daarom, zoo eindigde spr.,
noodig dat wij elkaar de gelotte doen
alle onderlinge geschillen te doen varen
en zooveel mogelijk van hen, die nu
no« buitenstaanders zijn, in onzen strijd
te betrekken.

Spr. verzocht na zijn rede niet te ap;
plaudissecrcn, maar gezamenlijk te zin
gen: „Komt mannenbroeders, saam
vercenigd!" Hieraan werd door de aam
wezigen staande voldaan.

Na de pauze vertoonden eenige le»
den der Arbeiders Tooneelverceniging
„Vooruitgang" twee tableaux»vivants.
getiteld „Ontwapening" en „Kapitalis»
mc cn Socialisme", ontworpen door de
heeren De Ru en Schrier. Eenige malen
werd gehaald en telkens uitten de
aanwezigen hun bewondering in luid

Met aTgemeene ster^-n werd een
motie aangenomen, dc eischcn

an dc Communistisc: arïij aangaan»
de dc gebeurtenissen in China en In»
"c belichaamd werden.

Na de pauze werd opgevoerd: „De
Heilige Dienst" tooneclschete in 1 bc»
drijf door Inte Onsman, een stuk van
rcvolutionnairc strekking.

Daarna sluiting door den heer Peper.
Bij den ingang werden rcvolutionnaire
bladen verkocht.

RevolutionnaireSocfalisfisch®
Mciïvergadering.

Het SPA.S dc LA.M V., V.S.V.

G.G.B. hielden Zondag 1 Mei hun
Mei vergadering ón het Broogebouw.
Dc voorzitter de heer J. Smit, opende
dc vergadering en zeide dat de op»
komst wel grooter had kimmen zijn».

Dc sprekers J. Wolthuis van Am»
sterdam en G. Rijncers van Zand»
voort, vonden een aandachtig gehoor-
en hur. redevoeringen hadden de alge»
meeme instemming der vergadering.

Ook hebbcm de Zangvereniging
„Zang Veredelt" en de Muziekvereemi»
ging „Voorwaarts", zich doen hooren
Tenslotte werd door de vergadering
met algemeen© stemmen eer» motie
aangenomen waarin werd geprotesteerd
tegen de gevangenhouding cn ter*dood*
veroordeeling van S.'.ccc cn Yanzett
hun directe invrijheidstelling werd
geëischt.

applaus.

Het kwartet Grin liet zich hierna ;n
drie nummers hooren, met zeer groot
succes.

Onder leiding van den heer Kej
toonde vervolgens de zengvereeniging
,De Stem des Volks" haar kunnen in
een drietal liederen. Ook dit optreden
werd ten zeerste gewaardeerd evenals
een tweede uitstekende prestatie van
.Excelsior". M

Tenslotte voerden .Excelsior
De Stem des Volks" onder leiding
-an den heer Kcja gezamenlijkuit:
Op raanmen»broeders, saam vercenigd".

Na dit krachtig gezongen cn gespeel»
dc lied sloot de heer Brakenburg de
goed geslaagde vergadering.

Onder het zingen der Internationale
verlieten dc fcestzangers hierna de
zaal.

Bij de Communisten.

Het revolutionnair 1 Mei»comité het
Plaatselijk Arbeiders Secretariaat cn de
afd. Haarlem van dc Communistische
Partij Holland, hadden ter viering van
den 1 Mei»dag een bijeenkomst belegd
in het Brongebouw.

De heer L. Peper, die het openings»
woord sprak, betreurde de geringe op»
komst. Hij wekte de aanwezigen op re--
volutionnaire bladen te lezen.

Daarna was het woord aan den heer
P. Harkema, propagandist van het N.
A. S., die begon met tc zeggen, dat Je
1 Mci»dag zijn beteckenis grooter.dceb
heeft verloren als dag van strijd, het
is een feestdag geworden. Toch is
strijd nog noodig. want wat is er b.v.
van den acht»urendag geworden? Dc
kapitalistische regeeringen beleefden
telkens een wettelijke regeling, van den
acht»urcndag, maar dc beloften werden
niet nagekomen.

In slechts twee van de kapitalistisch
geregeerde landen is deze dag inge»
voerd, overal viert de reactie hoogtij,
dictaturen verrijzen niet alleen in Italië,
ook elders b.v. in Engeland. V ij moe»
ten weer komen tot den strijd
vorige jaren, zeide spr. Daarvoor
noodig solidariteit van de arbeiders in
de gehcelc wereld.

Spr. wees op de toestanden op Java,
en hekelde de houding van dc regee»
ring. ook wat betreft de zorg voor
werklooze arbeiders in Nederland. Hij
wekte op tot meer actie, tot strijd tc:
gen de reactie. Door de algemeene

rkstaking naar dc sociale revolutie,
naar gelijkheid, vrijheid, gerechtigheid
cn broederschap, besloot de heer Har»
kema zijn rede.

Daarna trad op dc humorist H. H
Luysken met eenige liedjes op dc piü'
no begeleid door den heer J. A. Dal.

Het Kamcr»hd Lou de Visser'herin:
nerde er aan, hoe een eenvoudige mijn
werker in 1889 had voorgesteld den
eersten dag van Mei te maken tot een
dag van strijd en propaganda, tot een
dag van het revolutionnairc proleta»
riaat Ilij herinnert zich uit zijn jeugd
dc geestdrift die dien dag kenmerkte.
Heden is het de 37ste Meidag, zeide
spr. en men heeft gemeend den Mei»dag
tot een dag van feest van vreugde en
vermaak tc moeten maken; het resuh
taat is echter dat dc leuzen van den
Meidag leuzen bleven: men verloor
den strijd uit het oog.

Na gesproken tc hebben over reac»
tie, dictatuur cn fascisme zeide spr. tot
hen, die niet meer in de overwinning
gelooven, dat wij leven in een tijd.
waarin de geweldigste omwenteling, die
er ooit geweest is zich gaat voltrekken.
Wij zijn reeds door de diepste diepten
een, dc dictatuur van het proletariaat
is reeds lang gevestigd. (Applaus).

De bourgeoisie spant zich in om het
communisme in net Oosten te breken,
maar het is te Iaat, het Indische volk
zal niet rusten voor de leuze werkc»
I kheid is, „Indië los van Holland

Met een opwekking de Communist!
sche Internationale te steunen besloot

BINNENLAND

EEN MOTOR-ONGELUK.

EEN LEVENSGEVAARLIJK
VERWONDE.

Het persbureau Vaz Dias meldt ons
uit Amsterdam van Zondag:

Zondagmiddag, omstreeks half vijf,
heeft op den Muiderstraatweg nabij het
Merwedekanaal een ernstig motorongc»
al plaats gehad. Twee motorrijders,
die van tegenovergestelde richting el»
kaar naderden, kwamen in vrij groofe
snelheid met elkaar in botsing. Beide
voertuigen sloegen tegen den grond en
dc drie personen, die er op zaten, wcr»
den ter aarde geslingerd. De bestuur»
der van een der motorrijwielen, dc
heer H. Paudcn uit Amsterdam, werd
zeer ernstig gewond. Zijn duo»rijder en
de bestuurder van het andere motor»
rijwiel werden eveneens gewond, doch
minder ernstig. Dokter J. Arons uit
Amsterdam, die juist met zijn auto uit
Hilversum voorbijkwam, verleende de
eerste hulp. cn vervoerd met zijn auto
de drie gewonden naar het Burgerzin»
kenhuis te Amsterdam. De twee min»
der ernstig gewonden konden, na ver»
bonden te zijn. huiswaurts keeren.

De beer Paulden bleek een ernstige
schedelbreuk, een gecompliceerde arm»
brtuk en eenige andere verwondingen
tc hebben bekomen. Hij is in het zie»
kenhuis opgenomen. Ziin toestand is
levensgevaarlijk.

beteringen tot stand gebracht, maar dc heer De Visser zijn rede,

ERNSTIG AUTO
ONGEVAL TE ARNHEM.

33-JARIGE DAME GEDOOD.

Op den EuseWussinge! te Arnhem
heeft Zondagmiddag een ernstig onge
luk plaats gehad. Een gesloten auto
reed, naar wij in Dc Courant lezen, den
Eusebiusbuitensingel op in de richting
Nijmegen. Toen de auto dc Parkstraat
genaderd was. kwam uit die straat de
stoomtram van de Gcldersche Tram»
wegmaatschappij. De bestuurder van de
auto trachtte nog een botsing tc ver»
mijlen, maar deze was niet meer te voor
komen. De tram greep dc auto aan de
linker achterzijde. Hoewel de trambe»
stuurder krachtig remde, was de schok
toch zoo hevig dat do auto op z.ijde
sloeg en op den rechterkant bleef lig»
gen. Omstanders schoten'onmiddellijk
toe cn richtten met vereende krachten
dc auto op. In den wagen zaten Je
eigenaar, de heer Scvenster. wijnhan»
delaar. te Dieren, dien cchtgenoote,
hun tweejarig dochtertje cn een tante,
terwijl de broer van mevrouw Seven»
ster. dc 25»jarige Brinkhorst chauffeer»
dc. Het bleek dat de ongeveer 35*jarige
mevrouw Scvenste^Brinkborst er ern»
ig aan toe was. Haar werden eenige
injecties gegeven, waarna zij per auto»
brancard naar het stedelijk ziekenhuis
erd overgebracht. Bij aankomst aldaar
hleck zij reeds overleden te zijn.

Vermoedelijk is zij door den schrik
gestorven^

AUTO-ONGELUK TE
GENT.

NEDERLANDER GEDOOD.

Uit Brussel wordt aan dc Tel. gc»
meld: Zaterdagochtend reed een niet
gecarrosscerdc auto met groote vaart
op den Kortrijkschcn Stccnwog tc
Gent. Bij dc Elisabct'hlaam slipte dc
auto. Dc drie inzittenden werden ec
uit geworpen. Eén hunner de Neder»
lander Antoon Langcnbcrg. 23 jaar
oud. te Brussel verblijf houdend, werd
op slag gedood. Dc twee andere in»
zittenden. een Belgische dame cn
heer, werden gewond cn naar het zie»
kenhuis overgebracht.

GEVAARLIJKE KLANT VOOR DE
PUBLIEKE TRIBUNE.
Uit Rotterdam wordt aan Het Volk
cschrevcn:

Sinds er eenige jaren geleden in den
Rotterdamschen Gemeenteraad van do
publieke tribune eens eenige lange
stroken papier, aan houten rollen bc»
vestigd, naar de raadsleden geslingerd
waren, heeft de politie de gewoonte
ingevoerd, om alle bezoekers der tri»
bune tc fouilleeren, alvorens zij naar
binnen mogen gaan. Donderdagmiddag,
bij de werkloozen»relletjes, die dc heer
Van Burirsk weer eens geprovoceerd
had, fouilleerde de politie bijzonder
nauwkeurig en dit bleek niet overbodig,
want een der bezoekers werd een
ijzeren staaf van circa 40 c.M. lengte
en waaraan een scherpe punt geslepen
was, afgenomen. Gevraagd met welke
bedoeling hij dit voorwerp bij zich
droeg, antwoordde hij: *zoo maar".