HAARLEM'S DAGBLAD
B'JITEn'LANDSCH OVERZICHT
DONDERDAG 19 MEI 1927 VIERDE BLAD
Het Duitsche rapport inzake de
schuldvraag van den wereldoorlog
verschenen! Zeer belangrijke be
schouwingen. Het Duitsche Verweer.
Een vage Russische nota. De
machtsverhoudingen in China. Oos
tenrijk en xyn regeeringscrisis. De
resultaten in Geneve bereikt.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Na den Engelschen veldtocht tegen Mos
kou, op eigen bodem, in Londen, volgde
één te Hankau, het Russische centrum
van actie in China. Sir Lampson, Britsch
gezant te Peking riep zijn vertegenwoor
digers te Hankau namelijk terug.
De motieven tot deze daad liggen in
de omstandigheid opgesloten dat Hankau
door Engeland niet meer vertegenwoor
digend regeering organisme wordt er
kend. Daarom immers werd ook de twee
de nota inzake Nanking niet verzonden.
En nu de toestand te Hankau nog „on
persoonlijker" geworden is, als hij reeds
was, nu de inbreuken op het Engelsche
goed in Hankau nog kwetsender zijn ge
worden, is geen reden meer waarom
Hankau nog een Engelsch regeeringsver-
tegenwoordiger binnen zijn grenzen zou
hebben.
In het roode Chineesche nest, wat
Hankau ongetwijfeld is, heerscht angst
en vreeze. De zaak is, dat van verschil
lende richtingen uit, onderscheidene le
geraanvoerders en troepen op dit centrum
afstormen. Onder dezen zijn belangrijke
machten, die als 't puntje bij 't paaltje
komt, wel aan de zijde van Tsjang-Kai-
Sjek zullen komen te staan. Maar er zijn
ook troepen die Tsjing Tso Lin toege
daan zijn. Doch er is niets zoo rekbaar
als Chineesch bondgenootschap.
Tsjang-Kai Sjek heeft zijn positie tot
aan Poekau, dat aan deze zijde i
de zijde van Sjanghai, aan de Jangtse ligt
versterkt. Vandaar recht naar het Oos
ten ligt Hankau op niet zeer grooten af
stand als het brandend middenpunt van
den chaos. En naar het. Noorden tot Pe
king dreigt Tsjang Tso Lin. In Sjanghai
met een langen straal naar 't Zuiden en
Oosten zit Tsjang Kal Sjek zeer stevig.
Voorloopig blijft het zoo, dat de klei
nere oorlogsheeren elkander verslinden.
Wanneer zal de groote slag tusschen
Noorden en Zuiden geslagen worden?
De beide Tsjangs zullen nog wel wach
ten, tot de oorlogsheeren der lagere re
gionen zich dood gevochten hebben.
De „Daily Telegraph" publiceerde den
inhoud der Russische nota, inzake
den inval in Londen, die het pro
test bevestigt van den Sovjet-zaakgelas
tigde te Londen en verder alle in open
bare protestvergader ing ep geopperde qua
lificaties herhaalt omtrent de onschend
baarheid der Russische handelsdelegatie
in Londen, - vastgelegd in het ver
drag in 1921, en omtrent Engeland's
bedoelingen om de slechte verhouding
met Rusland op den spits te dry ven en
Sovjet Ruslafid economisch'in discrediet
te brengen.
Verder wordt er In de nota te keer ge
gaan tegen de methode van de Engel
sche politie.
Over 't algemeen is dit Russisch pro
test erg vaag gehouden en zeer alge
meen. 't Is een lange klacht maar in 't
geheel geen ultimatum. Moskou is voor
zichtig; deze tactiek wij schreven het
Dinsdag reeds was te voorzien. Rus
land kan geen bijzonder grooten mond
-opzetten, nu 't zelf nog niet weet in hoe
verre de Arcos (All Russian Cooperative
Society) zich gecompromitteerd heeft.
P. A.
De schuldvraag na den
wereldoorlog,
't Duitsche rapport.
De Duitsche commissie van onderzoek
naar de schuld aan dén wereldoorlog
heeft den arbeid der derde subcommissie,
belast met het onderzoek naar de schen
dingen van het volkenrecht," in vijf dee-
len onder den titel „Volkenrecht in den
wereldoorlog" gepubliceerd, aldus de Tel.
Ten aanzien van den Belgischen „volks
oorlog" beweert de commissie, dat het
feit bewezen is, dat de Belgische burger-
lyke bevolking zich met de wapens tegen
de Duitsche troepen teweer heeft gesteld.
Daarbij, zoo zegt het rapport, heeft de
Belgische burgerlijke bevolking zich noch
aan de bepalingen voor den georganiseer -
den, noch aan die voor den niet-georga-
niseerden volksoorlog gehouden.
Wat de kwestie der deportatie van
Belgische, arbeiders in de jaren 1916 en
1917 aangaat, was de minderheid uit de
commissie van oordeel, dat de Duitsche
regeering welbewust het volkenrecht
heeft geschonden, daar de „Oberste Hee-
resleitung" voor de uitvoering van het
Hindenburg-program arbeiders noodig
had. De meerderheid der commissie ver
zette zich tegen deze minderheidsopvat-
ting en stelde er zelfs nog een afzonder
lijke resolutie tegen op.
Het staat vast, aldus wordt hierin ge
zegd, dat de rijksminister van Buiten-
landsche Zaken en de gouverneur-gene
raal van België uit politieke redenen
maatregelen hebben afgekeurd, die door
het legerbestuur waren genomen Als re
den voor de deportatie werd door het
legerbestuur tevens aangevoerd, dat in
dien een half mlllioen Belgen van weer
baren leeftijd in het land zouden blij
ven, het legerbestuur met die geringe ter
beschikking staande troepen de handha
ving der openbare orde niet zou kunnen
garandeeren. Daar zoowel de rijkskanse
lier als de gouverneur-generaal ten tijde
van het instellen van het onderzoek
reeds overleden waren, acht de commis
sie het onmogelijk thans nog uit te ma
ken, welk gezichtspunt den doorslag voor
de toepassing der deportatiemaatregelen
heeft gegeven.
De commissie is het er over eens, dat
bij de toepassing der maatregelen door
de lagere militaire autoriteiten fouten en
onbillijkheden voorgekomen zijn.
Wat het optreden der militaire autori
teiten betreft bij de vernieling der Belgi
sche mijnen tijdens den terugtocht van
ht Duitsche leger in 911, consateert de
commissie, dat in België, evenals in
Noord-Frankrijk, de vernietiging om re
denen van militairen aard is geschied,
en deze zoodra het einde van den oor
log in zicht kv/am steeds „minder
grondig" heeft plaatfe gevonden.
Ook van de maatregelen, die bij den
terugtocht der Duitsche troepen op de
Hindenburg-linie in het jaar 1917 wer
den genomen, wordt als bewezen be
schouwd dat deze ten behoeve der mili
taire noodzaak genomen werden. De fei
telijke noodzakelijkheid kon echter niet
worden nagegaan.
Gas- en luchtoorlog.
Wat den gas- en luchtoorlog betreft,
constateert de commissie, dat niet de
Duitsche, doch de Fransche troepen het
eerst met gifgasprojectielen uitgerust
waren en deze ook het eerst hebben aan
gewend. Gasbommen met explosieve wer
king, waarbij de verspreiding van gifgas
niet het voornaamste doel is,zyn vol
kenrechtelijk geoorloofd. De toepassing
van gifgassen door de Duitschers was
evenzeer in strijd als de aanwending van
phosgeen door de Fransche troepen. Geen
der oorlogvoerende partijen heeft tegen
de aanwending van gifgassen door de
tegenpartij geprotesteerd.
De luchtoorlog is door de Duitschers
correct gevoerd. Dat in sommige geval
len bommen op niet-militaire doelen zijn
geworpen, wordt als waarschijnlijk aan
genomen; dit was bij de tegenstanders
trouwens niet anders.
Duikbootoorlog.
De duikbootoorlog wordt als represaille
maatregel tegen de „met het volkenrecht
in strijd zijnde" Engelsche blokkade van
Duitschland gerechtvaardigd genoemd.
Van de neutralen kon principieel ver
langd worden, dat zij de gevolgen der
represaillemaatregelen op dezelfde wijze
zouden dragen, als de gevolgen der door
de tegenpartij te voren gepleegde rechts-
breuk.
Ten aanzien van de behandeling van
zieken en gewonden, de kwestie van het
tot zinken brengen van hospitaalschepen
en het misbruik maken van hospitaal
schepen voor andere doeleinden, hiertegen
is van beide zijden gezondigd.
De Russische nota inzake
Arcos.
'n Achterdeurtje!
Wij ontleenen volledigheidshalve nog
eenige belangrijke onderdeden uit de
Russische nota inzake den inval in de
gebouwen der Arcos in Londen:
De Russische regeering acht voortzet
ting der handelsbetrekkingen alleen dan
mogelijk, indien de Rusissch-Engelsche
handelsovereenkomst nageleefd wordt en
aan de Russische handelsvertegenwoordi
ging een normale en rustige arbeid mo
gelijk wordt gemaakt.
Rusland verlangt een duidelijk ant
woord op deze principieele vraag en het
verlangt tevens genoegdoening voor dè
schending der handelsovereenkomst, de
beleediging van leden der Russische han
delsdelegatie en voor de aangerichte ma
terieels schade.
Tot zoover Litwinof's nota.
De overhandiging der nota, is ver
traagd ten gevolge van het feit, dat de
Sovjets aanvankelijk de bedoeling had
den economische represaillemaatregelen
te nemen door annuleering der Russi
sche bestellingen in Engeland. Zij wordt
aangevuld door en besluit der Sovjet-
regeering met betrekking tot „de ver
zekering van een normaal verloop der
buitenlandsche handelstransacties". Dit
besluit, machtigt den volkscommissaris
van Handel, weliswaar represaillemaat
regelen te nemen, doch het laat tevens
een achterdeur open. aldus de Tel.
In punt 1 van dit besluit wordt ver
klaard, dat het volkscommissariaat van
Handel slechts met die landen handels
operaties toelaat, waarmede normale di
plomatieke betrekkingen bestaan en
waarin de Russische handelsdelegatie de
mogelijkheid voor een normale, ongestoor
de afwikkeling der transacties bezit.
Punt 2 machtigt echter het volkscom
missariaat van Handel uitzonderingen te
maken, indien daarvoor belangrijke eco
nomische overwegingen bestaan.
Een overwinning van
Noord door Woe Pei
Foe?
De opmarsch der zuidelijken is.
naar de correspondent van de „Times"
te Sjanghai meldt, tot staan gebracht bij
Foetsjen, 9 K.M. verder aan den spoor
weg TientsinPoekau gelegen. Dit zou
een gevolg zijn van een concentratie der
Noordelijken, maar de nationalisten be
weren, dat de oorzaak is het gebrek aan
spoorwegmateriaaldaar de oudst-aan-
wezende Britsch marine-officier te Nan
king geweigerd heeft toe te staan, dat
materiaal van den spoorweg Sjanghai
Nanking over de rivier wordt gebracht,
aangezien hierdoor dè belangen der Brit-
sehe obligatiehouders- zouden worden ge
schaad.
Woe Pei Foe zou een schitterende-over
winning hebben behaald op dc troepen
van Feng Seng Tsji, die de voornaamste
linie van weerstand vormde tusschen
Tsjang Tso Lin en Hankau. De Zuide
lijke troepen trekken in de richting van
Hankau terug.
Oostenrijks reeering
afgetreden.De president
herkozen.
Woensdag werd de nieuwgekozen Na
tionale Raad bij dichtbezette tribunes
geopend.
President Miklas werd met algemeene
stemmen als zoodanig herkozen, terwyl
ook de vice-presidenten hun functies be
hielden.
Voorts deed de president voorlezing
van een brief van den bondspresident,
waarin mededeeling werd gedaan van
het aftreden der regeering.
Vandaag zou een nieuwe regeering
worden gekozen.
Opdracht aan bonds
kanselier Seipel.
De centrale commissie uit den Nat.
Raad, welke ingevolge de grondwet tot
taak heeft den Nat. Raad een voorstel
te doen nopens de verkiezing der nieu
we regeering. heeft de vorming daarvan
opgedragen aan den afgetreden bonds
kanselier dr. Seipel. Op diens voorstel
werd besloten den Nat. Raad in overwe
ging te geven de afgetreden regeering te
herkiezen met een enkele wijziging, nl.
deze, dat de functie van vice-kanselier
zal worden opgedragen aan afg. Hartleb
(Lanabund) e:i dr. Dinghofer (Groot-
Duitscher) die haar tot dusver bekleedde
tot minister zonder portefeuille zal wor
den gekozen. Deze zou daarbij de op
dracht krijgen de voorbereidende maat
regelen te treffen om het ministerie van
justitie, dat tot dusver een afdeeling van
de bondskanselarij was, tot een zelfstan
dig departement te maken. Een desbe
treffend wetsontwerp zal worden inge
diend.
De Econ. Conferentie.
Resoluties in de
Douane-commissie.
De resoluties, die bij de subcommissie
toor douanepolitiek zijn ingediend, om
vatten:
1. een uitvoerige uiteenzetting over
dc hoogte der tarieven.
2. dc uitvoerheffingen.
3. de belastingen op ingevoerde goe
deren.
4. de handelsstatistiek.
5. de handelsverdragen.
De belangrijkste kwesties, aldus de Tel.
zijn naturulijk de in de punten 1 en 5
vervatte aangelegenheden. In de toelich
ting tot de resoluties wordt een uitvoe-
irge uiteenzetting der bestaande situatie
gegeven. Gezegd wordt, dat de invoer
rechten thans hooger zijn dan vóór den
wereldoorlog en in vele landen bijna ge
heel op rekening van fabrikaten komen.
Voorts wordt betoogd, dat met name
in Europa het geheele probleem nog veel
ingewikkelder is geworden door het feit.
dat het aantal staten met zelfstandige
tarief systemen in vergelijking tot vóór
den oorlog van 20 tot 27 is gestegen; al
deze staten trachten een onafhankelijke
nationale huishouding in het leven te
roepen en deze door tariefmuren te ver
dedigen. De staten hebben niet eens door
hét sluiten van handelsverdragen op lan
gen termijn deze ongewone situatie kun
nen verzachten, zoo wordt gezegd. De
redenen voor den huidigen toestand
staan alle min of meer in verband met
het streven der verschillende staten, de
oorlogsindustrieën ook na den oorlog in
het leven te houden, en zich in econo
misch opzicht zooveel mogelijk van het
buitenlandonafhankelijk te maken, al
hoewel zulk een streven volkomen doel
loos is, indien de uitgestrektheid, de na
tuurlijke hulpbronnen, de economische
mogelijkheden, de aardrijkskundige lig
ging, enz. dit niet rechtvaardigen. Dit is
slechts bij enkele landen het geval. An-
lere landen handhaven hun tariefmu
ren ten behoeve van de bestrijding der
werkloosheid, voor de versterking hun-
i er nationale verdedigingsindustrieën, of
cm redenen van politieleen aard.
Een andere koers?
In het document wordt ten slotte ver
klaard. dat het oogenblik ls gekomen, om
aan elke nieuwe overdrijving een einde
te maken en zich in tegenovergestelde
richting te bewegen, zegt de TelN verder.
Aanbevolen wordt, dat de staten onver
wijld maatregelen zullen nemen tot op
heffing of verlaging van die tariefmuren,
die voor den internationalen ruilhandel
een ernstige belemmering vormen en
c'at een aanvang zal worden gemaakt
met die tarjefmuren, die oorspronkelijk
slechts als een tijdelijke afweermaatregel
naren bedoeld. Voorts wordt het sluiten
van handelsverdragen aanbevolen.
In een speciale resolutie wordt aanbe
volen, de practijk te laten varen, overdre
ven hooge invoerrechten vast te stellen,
met het doel deze tot het verkrijgen van
concessies by onderhandelingen over
handelsverdragen uit te buiten.
Ten slotte wordt de Volkenbondsraad
uitgenoodlgd, het economisch comité van
den Volkenbond opdracht te geven, om
op den grondslag der door de economi
sche conferentie vastgelegde grondsla
gen de richtlijnen voor een latere actie
ten behoeve van een gelijkmatige en bil-
1 ike behandeling van den handel vast te
stellen.
In de resolutie betreffende de handels
verdragen wordt uiting gegeven aan de
opvatting, dat de meestbegunstigings-
clausule een der voornaamste elementen
voor de vrije en normale ontwikkeling
van het handelsverkeer is.
Aanbevolen wordt, de grootst mogelij
ke en meest liberale toepassing der
meestbegunstigingsclausule.
De commissie voor de handelspolitiek
heeft hedenavond de door de redactie
commissie voorgestelde resoluties in vrij
wel on veranderden vorm aangenomen.
KORT EN BONDIG.
President Coolidge heeft zich genood
zaakt gezien, in bed te blijven. Hij is ver
houden. Dit is zijn eerste ongesteldheid
sedert zijn optreden als President. De
verkoduheid wordt toegeschreven aan
l et gure, vochtige weer te Washington,
ten laatsten tijd.
Op de nieuwe Grieksche begrooting is
een bedrag van twee millioen drachmen
uitgetrokken voor subsidies aan de Griek
sche handelsvloot.
Een Japansch oorlogsschip met een
delegatie van het Japanschc dept. van
buitenlandsche zaken aan boord, is bij
Sinkiang door de Noordelijken bescho
ten. Het oorlogsschip beantwoordde het
vuur met zijn zware kanonnen en bracht
schade toe aan de forten. Deze schoten
weer terug, doch raakten het schip niet.
De koning en de koningin van Enge
land zijn in het Fransche gezantschaps
gebouw de gasten van president Dou-
mergue geweest aan een banket. Ter
opluistering van het inwendige waren
tal van kunstschatten uit het Elysée er
heen overgebracht. Een wand van de
eetzaal was geheel bedekt met gobelins.
Geheel Spanje vierde het 25-iarige re-
geeringsjubileum van den koning. De ju
bilaris ontving telegrammen van den
paus, den koning der Belgen, den pre
sident van Portugal, Chamberlain e.a.
Een hevige brand te Castries op het
eiland St. Lucia (Britsch West-Indië)
heeft een schade van 3 millioen gulden
aangericht.
DE TOCHT VAN NUNGESSER.
Een Fransche expeditie.
NIEUWE ONDERNEMINGEN.
(Van onzen Parijschen correspondent).
Nóg is de koorts niet gezakt. En he
den is het reeds de negende dag dat we
zonder bericht zijn van de twee Fran
sche aviateurs die moedig vertrokken om
te trachten zonder één enkele tusschen-
landing Parijs en New-York met elkaar
te verbinden. Al die dagen hebben we in
hoop geleefd, grijpend naar elke laatste
de glorie. Was men er zelfs niet gauw bij
om voor verrader uit te maken dengeen
die het veiliger achtte om dan eerst te
juichen wanneer het bericht officieel
ook was bevestigd, wanneer de een-en-
dertig kanonschoten van den Mont Va-
lérien zouden dreunen en een vliegtuig
vuurpijlen zou afschieten? Toen kwam
editie in de verwachting er een telegram de teleurstelling. De groote illusie werd
te vinden meldend dat ze nog ergens
waren opgepikt. Maar steeds dezelfde
vraagteekens, doorloopend de zelfde on
zekerheid en thans beginnen zelft de
grootste optimisten de hoop op te geven.
Nungesser en Coli. zijn metgezel zijn nu
reeds van de eerste pagina verhuisd
naar het bijblad't leven gaat voort.
Overal in het buitenland heeft men
net de grootste spanning de berichten
gevolgd en dan kunt ge nagaan hoe liet
1 ier ging waar vooral Nungesser een
roort' van idool was. Onbeschrijfelijk was
het enthousiasme toen hethelaas
valsche bericht binnenkwam dat de beide
stoutmoedige aviateurs behouden en wel
waren binnengekomen. Men omhelsde
elkaar op straat en iedereen deelde in
Op kot oogenblik staat de bekende ,,Seringenberg" bjj Wassenaar, op het land
goed van de Koningin, de „Raaphorst", in vollen bloei. Reeds van ver komt den
bezoeker wie aanvraagt, om dezen zeldzamen seringenberg te mogen zien, krygt
toestemming een verrukkelijke bloemengeur tegemoet.
wreed verstoord en het werd algemeene
droefenis en over enkele dagen zal alles
zoo goed ais vergeten zyn.
Een Fransche onderneming. Zoo noemt
men het algemeen. Moedig, met een ge
weldige bravoure, .spontaan, voor niets
terugdeinzend. Maar was de tocht wel
voldoende voorbereid? Het nut van zoo'n
onderneming als die van Nungesser is
ook voor sommigen twijfelachtig, doch
hetzelfde werd beweerd toen voor het
eerst het Kanaal moest worden overge
stoken en waarschijnlijk zeiden de tijd-
genooten al het zelfde toen Columbus
den Oceaan wilde oversteken. Dat de
tocht niet lukte is zeker jammer maar
niet onherstelbaar. Doch het verlies van
mannen als Nungesser en Coli is onher-'
stelbaar. En het is lang niet zeker dat
de tocht voldoende was voorbereid. Men
had van alle kanten gewaarschuwd dat
de weersgesteldheid niet gunstig wéé;
j uien had hun geraden te wachten tot
den vijftienden als het heldere maan
zou zijn. Daags voor het vertrek, door
een ongelukkig toeval, verbrandde een
vleugel van den Witten Vogel en heel
den nacht werd met haast gewerkt om de
schade te herstellen. Maar Nungesser
had het nu eenmaal in het hoofd om te
vertrekken, hij wilde de eerste zijn, an
deren zouden vóór hem kunnen vertrek
ken, de. glorie en de enorme uitgeloofde
premies van meer dan drie millioen de
den de rest. En dat alles is nu le duur
betaald.
Msn moet bewondering hebben voor
den moed, ja zelfs voor den overmoed
van mannen als Nungesser en Coli. Want
beter dan iemand anders wisten ze wat
ze riskeeren. En wat een droeve voor
beelden hadden ze. Waar is Mouneyrés,
die andere dappere van wien men niets
meer hoort? Ook dat (waarschijnlijke)
verlies werd vooral in aviateurskringen
zwaar gevoeld en toen Nungesser op
steeg treurde hij nog over het verlies
van Mouneyrés. Tóch steeg hy op. Mis
schien niet voldoende voorbereid
maar dat, die bravoure is écht Fransch.
Nungesser was zoo niet de eenige. Door
een puur toeval waren we getuige van
een drama dat precies een beeld geeft
van deze mentaliteit.
Toen we voorbij Villacoublay kwamen
cirkelden hoog in de lucht, wel tien
vliegtuigen. En wy stonden juist even
s ir, als altijd weer opnieuw gecharmeerd
door het schouwspel, toen één van de
toestellen op een hoogte van ongeveer
drie honderd meters een z.g. „coup de
tabac" maakte. Even een witte vlek
een parachute ontplooit zich en de avia-
teur zweeft rustig tusschen hemel en
aarde. Maar vlak daarop een tweede
man die uit het toestel springt. Dan is
het of het toestel een klap heeft gekre
gen, het richt zich op, schijnt één on
deelbaar oogenblik stil te staan en dan
schiet het vliegtuig met een duivelsche
vaart naar beneden en spat daar letter
lijk uiteen als het in aanraking komt
met den grond. Wij holden naar de plek
des onheils. De beide parachutesprin
gers, die vlak daarby waren neergeko
men stelden ons dadelijk gerust en ver
télden wat er was gebeurd. De bestuur
der (later hoorden we dat het adjudant
Lesneur was; één van de meest beloven
de piloten van het leger) was opgestegen
met een mécanicien. Op een gegeven
oogenblik, bij het maken van een halve
looping was hy uit zijn toestel geslin
gerd. De mecanicien bleef dus alleen aan
boord. Maar hij had nimmer een toestel
bestuurd en hij sprong dus naar beneden.
De rest hadden we gezien. En toen we
vroëeen of we hem soms met iets van
dienst konden zyn:
Ja. u zoudt ons een dienst bewijzen
ons even naar de hangar daarginds te
rijden, want wij wilden even met een
ander toestel naar boven..-. om de kunst
niet te verleeren.
Het was daar ook dat wij berichten
krege nover Pelletier d'Oisy. De popu
laire Pivolo is weer bezig aan dc voor
bereiding van een nieuwe, geweldige on
derneming. Hij wil immers weer het we
reldrecord verbetrn en zonder één tus-
schenlanding naar Karachi vliegen om
dan dadelijk door te zetten naar Saigon!
Zelfs is hij bijna nacht en dag in Villa
coublay om zijn toestel gereed te maken.
Pivolo heeft verklaard dat hy uiterlijk
deze week nog hoopt te vertrekken. Dat
is er nog eentje die geen gevaar kent!
In Le Bourget zit men evenmin stil.
Luitenant Thoret, de kampioen die met
een avionnette over de Alpen vloog werkt
er aan 'n toestelletje van slechts 40 P.K.
waarmede hij ook zeer binnenkort een
reis van hier naar Moskou. 27,00 K.M.,
gaat ondernemen. Hy neemt slechts drie
honderd liters benzine mede. Als deze
regel in druk verschijnen is hij waarschijn
lijk reeds in Moskou aangekomen of
zij kennen geen gevaar. Als er één valt
dan staan er dadelijk tien anderen ge
reed om het werk voort te zetten.
Kijk eens naar Dagnaux die gisteren
in Tananarive, de hoofdstad van Mada
gascar i~ opgestegen en die heeft gezegd
dat hij 5 .mi a.s. 's middags te drie uur
precies in Vincennes zal zijn voor het
groote vliegfeest. Zooals wij beloven dat
en dat uur ergens te zullen komen thee
drinken, zoo kondigen zy aan dat ze
even een half werelddeed zullen over
vliegen. En het is alleen „un cas de force
majeure" dat hen kan weerhouden.
Lëon Bailb.v heeft precies onze ge
dachte weergegeven toen hU over het
drama van Nungesser deze woorden
schreef welke men voor allen kan aan
voeren:
„Cette mort presque volontaire au de-
vant de laquelle ils sont alles dans une
abnégation totale d'eux mêmes est d'une
telle grandeur morale que le pays, en
perdant ces héros, s'enrichit de leur
cxemple, et participe la gloire qui
rejaillit sur eux".
HENRY A. TH. LESTURGEON.
Parijs, 17 Mei.
GEMENGD NIEUWS.
EEN JUBILEUM VAN DE
VORK.
Het gebruik van de vork is eerst laat
in de Europeeschc tafelgebruiken inge
voerd. Wij gunnen den juisten datum van
de verschijning er van niet noemen:
naar in Engeland viert men thans het
350-jarig jubileum van de intrede van
de vork in het eilandenrijk. De archaeo-
loog Alfred T. Warbis herinnert er aan,
dat Thomas Coryate in 1577 zyn land-
genooten mededeeling deed van deze
hun geheel onbekende uitvinding en de
eerste vorken in Engeland importeerde.
Thomas studeerde in Oxford en bekleed
de later een bescheiden functie by het
Hof. waar hy dienst deed als een soort
nar en zich door zyn grappen veel vrien
den en zeer veel vyanden maakte, zyn
voornaamste genoegen was, groote rei
zen te maken en tweemaal heeft hy
wandeltochten door Europa en Azië ge
maakt. Zyn ervaringen beschreef hU in
interessante aanteekeningen en zoo
1 eeft hy ook, toen hy in 1577 in Italië
kwam. een gewoonte aangenomen, „dia
in geen enkel ander land bekend is en
waarvan ik nergens iets heb gehoord".
„De Italianen, aldus schetst hy dit
(ebruik, bedienen zich by hun maalty-
t'en steeds van ccn kleine vork, en daar
mede houden zy het vleesch op het bord
'.ast, wanneer zij het met hun mes snij
den. Zij brengen ook de happen mot
deze vork naar den mond en wanneer
iimand het- vleesch onopzetteiyk met ae
vingers zcu aanraken, zou dit een ern
stig vergryp zUn tegen de goede zeden
en ae verontwaardiging van de disch-
genooten opwekken
Coryate werd een hartstochteiyk pro
pagandist van dit gebruik in zijn land en
maakte aldus de vork in Engeland mo
dern. Het schU'nt echter, dat destijds
Iet uitsluitend in Italië het gebruik van
de vork bekend was. Fransche schrijvers
van het einde van de 16e eeuw rappor-
Deren, dat dit nieuwe eetinstrument des
tjds reeds van Italië in Frankrijk was
ingevoerd en dat beschaafde lieden nooit
hun vleesch met de har.ü aanraakten,
c'och alleen met de vork. Voor het overi-
gj bediende men zich reeds lang voor
Coryates tijd aan het Engelsche Hof van
Heine vorken, doch alleen om er vruch-
en mede te nuttigen.
OCEAANVLIEGERS.
Vóór Nungesser en Coli's poging om
dc oude met dc nieuwe wereld door dc
lucht te verbinden, hebben herhaalde
malen vliegers van verschillende naties
en van beide zijden van 'den Oceaan ge
tracht er over te komen. De eerste po
ging, die volledig slaagde was die van
Read, die met een machine met een ge
wicht van 4300 Kilo op 15 Mei 1919. dus
nog voor dat de oorlog ten einde was
van de Zuid-Oostelijke punt van New*
Foundland vertrok, naar dc Azoren over
stak, van daar naar Lissabon vloog en
zoo langs de Portugeesche kust en over
dc goh' van Biskayc naar Plymouth ste
vende. waar hij 16 dagen na zijn vertrek
uit de Nieuwe Wereld aankwam.
Drie dagen na Read's vertrek startte
van St. Jean op New-Found land, niet ver
verwijderd van de plaats waar Read
„scheep ging' dc Australiër Hawker, die
echter de reis niet volbracht, daar hij
een defect aan zijn motor kreeg, dat hem
noodzaakte in volle zee te dalen. Men
twijfelde reeds aan zijn terugkomst, toen
een Deensch stoomschip zonder draa'd-
Ioozc, varende langs dc Schotschc kust,
door optische teekens te kennen gaf, dat.
het den vermiste heelhuids aan boord
had. Zijn vliegtuig met toebehooren
woog 1450 K.G.
Een vlucht, die groot opzien baarde,
was dc non-stop vlucht van de Engelsche
vliegers Sir John Alcock en Brown, die
14. Juni 1919 ook te St. Jean op New-
Foundland opstegen, cn met 3000 Kilo
binnen 24 uur dc groote plas overstaken
om te Cliïdcn op dc Westkust van Ier
land om 3 uur 40 den volgenden dag te
landen. Zooals men weet verloor Alcock
later het leven doordat hij in Frankrijk
in dc mist tegen een boom vloog.
Hadden de vorigen den Oceaan in het
midden of in het Zuiden overgestoken,
waardoor zij telkens groote einden boven
een onmetelijke watervlakte moester»
kruisen, Smith cn Nelson, volbrachten
den tocht met een wijden boog langs het
Noorden. Dit had het voordeel dat de
etappes niet zoo groot hoefden te zijn,
maar het nadeel van de koude tempera
tuur. Dit was ook de eerste vlucht, die
van de Oude wereld uit ondernomen
werd. Dc vliegers vertrokken op 2 Au
gustus 1924, dus midden in den zomer,
van Kirkwall op dc uiterste punt van
Noord-Schotland, vlogen over Fcroe, een
van dc Shetland-cilanden en vandaar
naar het Zuiden van IJsland, om dan
naar Groenland over te steken, waar zij
op Kaap Farewell aankwamen. Een
maand na hun vertrek, 2 September,
landden zij te Indian Harbour op het
schiereiland Labrador.
En nu de poging van Nungesser en
Coli, die in tegenstelling met de vorige
Occaanvliegers, die steeds van uiterste
kust tot kust vlogen, van binnenland tot
binnenland gaan wilden, mislukt is, staan
alweer nieuwe mannen klaar, die met den
dood voor oogen, gaa» pogen den lucht»
weg te banen van Europa naar Amerika
en omgekeerd.Nungcsser's toestel woog
5S00 Kilo, was dus bet zwaarste waarmee
de tocht ooit ondernomen werd.
DE KONING EN DE REPUBLIKEIN. President Doumergu* van Frankrijk
rydt met koning George van Engeland door de stampvolle Londcnsche straten.
