HAARLEM'S DAGBLAD
STADSNIEUWS.
ALBUMS
Fa. ANTON DE R00Y
ANEGANG 14
„STAATSMIJN EMMA"
geregeld worden afgelost.— want Het
werk is zeer inspannend cn geest?
dooidend controleeren de licht? cn
belsignalcn, die de communicatie vor?
men met de onderwereld. Zelfs als 'de
machinist plotseling ongesteld werd,
of door een gebrek verhinderd werd
de machtige hefboomen te bedienen,
zou bet ihe-cle stelsel van machine en
kooien, zich. zelf automatisch stopzet?
ten. Bovendien staan in deze machine*
hal toestellen, waarop de machinist af
kam lezen waar do kooien zich be*
vinden, en hoe zij zich bewegen.
Ten overvloede wordt (voor de opper
ste controle door dc leiders van het
bedrijf) op di-agramstrooken alles wat
betrekking beeft op de snelheid van
den ophaaldienst opge teek end.
En weer dringt zich de enormiteit
van dit bedrijf aan den bezoeker op,
als bij staat voor raadselachtige fijne,
in glazen 'kasten opgeborgen instru?
menten voor de héél groote, wentelen
de wielen, waarover de meer dan pols?
dikke Kabels rollen, voor de rjodc én
groene lichtsignalen, die ^ans en uit?
floepen, als hij boort het doffe gcrom?
mei dat uit naburige hallen op davert,
het harde waarschuwende getingel
van de t-élkcns terugkeerende belsig?
naleit.
Als de al'lesbeheerschende „ma oh me*
doelen" zoo is '>t helaas zitten de
ana chinos ten stil naast elkander en
fixe eren strak de lichtsignalen de
rijzende en dalende peilen op het wij?
zeibord, luisteren alleen naiy de bel?
geluiden, zijn ingesteld met hun zie?
len alleen pp de onverbiddelijke din?
gen van techniek die het léven zijn
van dit reuzenlichaam de steenkolen?
mijn,
Heit is onmogelijk om in flwee arti?
kelen in finesses te behandelen alles
wat „des Staatsmijns" is. Vlieigems?
vlug laten wij, alles bij name npe?
mend, de revue passeeren: dc répara?
tieawerkplaatsen, met draaierij, bank?
werk er ij. smederij, timmerwerkplaats,
electrotechnische werkplaats, beton?
blokken makerij, creosoteermriohting
enz., groote fabrieken op zieh zelf.
Er zijn verder natuurlijk pomp?
stations, "n watertoren,, 'n volmaakte
1 ranjQweer en in zeer uitgestrekt
spoorwegnet met omvangrijken dienst.
De staatsmijn Emma (bezit sinds
1918 een fabriek voor metallurgische
cokes, die 'n 1-919 ini gebruik werd ge?
steld en die thans 125.000 ton fijnko?
len kan verwerken. Als grondstof die?
nen gewasseken. fijnkolen. De kolen
worden iin de smalle ovenlkamers
„droog gedestilleerd'" die kamers wor?
den door electrisch. gedreven trechter?
vormige wagens gevuld; de kamers
gezamenlijk zijn 'tot batterijen ver?
eeniigd. De trechter wagen loopt over
het batterij-dek. Het destillatie:proces
duurt van 2427 uur. De ruwgassen
ontwijken. Het gas wordt weggezo?
gen en- verzameld én voor zoover
noodig naar de fabrieken der bijpro?
ducten getransporteerd. Als de cokes
„gaar" is, en het destilleenpro ces
dus geëindigd worden de ovendeu?
ren ver\yijfd'erd. De uitstoo (machine
perst de gloeiende koek naar buiten.
De rwit en, rood gloeiende massa
stort langs een hellingen wordt door
waterstralen gebluscht. De H-oogoven
en gietcolkes iwikcrldm weggevoerd.
Stukicokes en gruis worden gesorteerd
en verhandeld. Door allerlei machina?
Ie methoden loopt dit bedrijf vlot en
spreidt zich de gestorte cokeskoeb re?
gelmatiig uit. Bij dc/ nieuwe batterijen
wordt ide gloeiende ookes onder
blluiS'chinriéhtingen ge-reden. Als bij?
producten worden gewonnen teer,
ammoniak, zwavelzure ammoniak
(waardevolle kunstmest) handels?
benzol, reine benzol, m-otorberazol
(voor automobielen en speciaal voor
vliegtuigen) toluol, xylol en solvent?
naptha. Het overgeschoten gas wordt
in het 'bedrijf gebruikt.... en voorziet
Heerlen enz. van die benoodigdc h-oe?
-veelheden.
En dit is in grove trekken wat ge?
geschiedt op dc „Emma". Eén der
grootste -mijnen van Europa! Een een?
tram van tot het uiterste benutte
e-nergiieJEen complex van gigantische
gebouwen, een brandpunt van- men?
scbclijk vernuft dat torenhoog bouw?
de... en meer dan torendiep groef....
groote ideeën omzette in ge'
weid'ige tastbare waarheid cn dui-zen?
den arbeiders aan het werk zette.
Bij den portier in de groote loge
aan den hoofdingang hangen honider?
d'en en nog eens honderden hard?ko?
peren penningen van arbeiders... als
gelijk? en gelijkvormige symbolen
van stage voort-du renden harden ar?
•beid, eenerzijds en als cpn voor?
beeld van mathematische berekening
van vernuft, anderzijds.
F. A.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regeL
voor Sigarenbandjes 15 - 25 - 35 cis.
ook Sigarenbandjes voorradig.
OPMERKINGEN UIT DE
BURGERIJ
DE TOESTAND OP HET
HOUTPLEIN.
Een onzer Heemsteedsche abonnés,
vestigt de aandacht op den zijn inziens
onhoudbaren toestand op het Hout
plein waar alles maar kris-kras door
elkander rijdt. Van vele straten en
wegen worden de automobilisten, fiet
sers, voetgangers en trams naar het
Houtplein toegebracht.
Onze lezer acht vooral den toestand
voor de dagelijks op en neder rijdende
forensen onhoudbaar. Hij raadt daarom
aan hier over te gaan tot het maken
van vluchtheuvels die een vlotte ver-
feeersregelin", zullen bevorderen.
HET STEDELIJK STORM-
RAMP-COMITé 1927.
DE WEEK DER HULPACTIE.
De eerste dag der week oilier
hulpactie sluit niet f 6.403.05!
Dc secretaris van het comité schrijft
ons:
De aandachtige en belangstellende
lezer onzer meded'ecJingen over d<-'
vorderingen en dc resultaten der hulp?
actie van het „Stedelijk Stormramp?
co mi té?!927" zal, wij kunnen ons d<a tie?
T-id'ig voorstell-cn. eenigszinis lichte?
lijk teleurgesteld zijn. wanneer hij dan
tevens in dezelfde editie de v Grant*
woord ings-lijst van onzen penning?
meester zrct, welke voor heden. Dins
dag. slechts een vermeerdering aan?
wees van f 853.50, met dc reeds ver?
anftwoorde f 5.549,55. een totaal uit?
makend van f 6.403.05.
Misschien heeft icimand zelfs al wel
aan een contradictie gedacht tusschen
de voorstelling van zaken, door het
secretariaat in zijn communiques
gegeven en dc nuchtere, sprekende
cijfers, welke onze penningmeester
publiceerde.
Toch is hi Cr inderdaad geen tegen?
strijdigheid-!
Maar onze penningmeester, wannce-r
's middags de Amst-erdam-sche Bank
sluit, stelt dan post voor post vast
welke vóór sluiting aan geld zÜn bin?
n enge komen en publiceert ze dan den
volgenden avond eerst in on zo Dag?
bladen.
Zóó zal men in de verantwoording
van onzen Thesaurier?Generaal zien,
dat nog slechts vijf van de ruim 200
gedeporteerde ini boekenlijsten, voo-r de
Personeelen zijn binnengekomen. D-och
deze vijf reeds wijzen een bedrag aan
van f 178.50.
Toch door werknemers alléén bij
een gebracht!
En dan de individueel^, inteekenbil?
jetten, waarvan er met de gepuibli?
ceerde opwekkingscirculaires sinds
Maandagmorgen 2500 stuks aan huis
bezorgd zijp of nog bezorgd moeten
worden....
Slechts de eerste vier konden
vandaag verantwoord worden! En
wel tot 'n gezamenlijk bedrag van f 1.70.
Dat belooft dus niog wat te wor?
den, wanneer wij hier meded-eelen, dat
onze penningmeester hedenmiddag
reeds voor circa duizend gulden aan
individueele toezeggingen had bin?
-nèn-gekregen.
Gaat het zóó door dan zullen de
resultaten bemoedigend zijn
Maar dat moet pok!
Want, hoe meer in het geteisterde
gebied -men den omvang der ramp
kan overzien, schatten en benaderen,
hoe krach-bi g-er de noodzakelijkheid
tot hulpverleeniing zich manifesteert.
Wat Haarlem Cde hoeveelste stad
in grootte is zij in Nederland wel niet
geworden?) in deze kan cn moet deen
ik weet het niet. Maar feit is 't, dat
Den Haag een schitterend voorbeeld
heeft gegeven waar alleen zijn straat?
collecte f 60 mille oplevende
Doch Haarlem begint pas!
Wanneer Woensdagavond onze
plaatselijke bladen verschijnen dan
zal men ecp accrès ontdekken in dc
verantwoording van onzen penning?
meester. En zóó zal het deze week
crescendo blijven gaan!
Het Concert van „Inter Nos".
Wij vragen hier de aandacht vo-or,
wij bevolen bij dezen warm aan, het
concert van het kinderkoor, onder?
af-dceling der gemengde Zangvereem?
ging inter Nos" te Schoten, dirigent
Jan Bood-a, dat morgenavond 16 dezer
in de Gem. Concertzaal zal gegeven
worden.
Uitgevoerd zal worden o.m. de
zeer omvangrijke cn m-ooic cantate
„Michiel Adr.zn. de Ruyter".
Door dit Concert te gaan bijwonen,
zal men niet alleen genieten van een
avond vol kunstgenot, doch men. zal
daardoor ook bijdragen tot leniging
van den nood der slachtoffers van de
stormramp.
Want het geheelc netto batig saldo
zal in dc kas van bet stedelijk comité
gestort worden.
Andere vormen van actie!
Met genoegen vernamen wij dat ook
de orgam'st onzer Groote? of S't. BavO
kerk, de heer George Robert zich be?
reid heeft verklaard een ongel concert
tc organiseereu en de opbrengst van
hetzelve in onze kas te storten.
Mogen, zijn nobele pogingen met sue?
ces bekroond worden!
Ook ontvingen wij verseMl erfde toe?
zegigingen, dat op tal vain vergadémim?
gen van vereenigingen ten bate van
de ramp zal gecollecteerd wor?
den en dat de opbrengsten, onder ver»
melding -der namen van de vereeniigin?
ge,tii, aan onzen penningmeester zullen
worden afgedragen.
Aan -de kerkeraden is door orfs ook
verzocht -collectes in de kerken te wil?
len doen houden on- doze van dein kan?
scl af krachtigst tc willen doen aan?
bevelen.
De grootste krachtproef
van Haarlem, althans i-n algemeen en
zin. zal Maandag a.s. op het gebied
van medelijden cn naastenliefde, ge?
leverd worden.
Alles is in drukke voorbereiding.
De steendrukkerij der firma M. A.
Jaoobson. heeft reeds geheeill bolange?
loos een pakkende plaat vervaardigd.
Het Haarlemschc Roode Kruis, aan
hetwelk de leiding in deze is opgedra?
gon., vergadert en telefoneert van den
vroegen morgen tot den laten avond.
Aan onze Vrijwillige Brandweer is
bericht, dat haar medewerking op
Maandag ten zeejstp zaf wordicn op
prijs gesteld.
Verschillende Muziekkorpsen van
Lourens Jansz. Coster, der Politie,
van de Workloozcn (zijn er nog meer?)
wenken mede.
Padvinders in groote.n getale zu.lcn
mede helpen collectceren.
Wie volgen?
Dames cn hecrcn. uit alle rangen en
standen, cr is ontzaggelijk veel hulp
noodig!
Geeft u op aan het Bureau van
Het Roode Kruis. Kenaustraat 9 tck»
foon 10810.
Gij kunt u aanstaanden Maandag
voor uw lijdenden evenmensoh nuttig
maken!
En des avonds zult gij van uw arbeid
en van uw medehulp veel meer voldoe»
iri-ng smaken, veel mevr. dan. wanneer
gij een. herten middag zoudt hebben
geöÉskrist of gevoetbald.
MIJNBOUWKUNDIGE
WERKEN.
EEN ZILVEREN JUBILé.
Men schrijft ons:
Op 17 dezer herdenkt de Neder»
landsehc- Maatschappij tot het verrich»
ten van Mijnbouwkundige Wenken to
Haarlem, met bijkantoor te Heerlen,
haar 25?jarig bestaan.
De heer Ir. J. Koster, d'ic 25 jaar
onafgebroken directeur der Maay
schappij is geweest, richtte dc onder»
neming op met het oog op de destijds
bo9taande groote activiteit op boor,ge»
bied. Dc maatschappij is dc eerste
en voor zoover wij weten, de cenige
onderneming van dien aard ld er tc
lande. Zij heeft diepboringen naar
verschillende délf stoffen uitgevoerd
inis ons land, in Nederlandsoh Ind'ie
en in vele andere landen als Duitsch»
land, Hongarije, Engeland, Roemenië,
Rusland, Egypte, verschillende staten
van Noord?Amcrika, Argentinië, enz.
Gedurende tal van jaren hield do
Maatschappij zich ook met de fabrica»
tie van boorwerktuigen en boorin-stal*
la tics bezig. Vele boringe n in ons
land, voor dc Staatsmijnen, de vroege»
re Rijks opsporing van Delfstoffen en
den Geologisohen Dienst van het
Rijk zijn door de Maatschappij uitgc»
voerd; zoodoende heeft zij behalve
een groot aantal boringen in Zuid*
Limburg alle boringen verricht, welke
tot de ontsluiting van het Peelgebied
hebben geleid en die meermalen tot
groote diepte 1400 Meter en meer
werden voortgezet. Ook in den
Achterhoek van Gelderland zijn de
boringen voor den Rijks Geologisohen
Dienst door de Maatschappij verricht;
in -laatstgemelde streek heeft zij bo?»
vendien gedurende de laatste jaren
voor eigen rekening en in combinatie
met de firma Hope e-n Co boringen
naar steenkolen cn zout uitgevoerd.
Een 20?t:al jaren geleden, toen dc
Staatsmijnen in eigen beheer bevries»
schachten begonnen te bouwen en het
uitvoeren daarvan nog als bijzonder
moeilijk en precair gold, trad do
Maatschappij bij den aanleg vag de
mijn „Emma" als adviseur voor den
schachtbouw op en later bij
dien aanleg van de mijn
„Hendrik" als adlvisur voor het
boorwerk der schachten. De Maat»
schappij is ook geïnteresseerd bü di«
verse petroleumondcrn-emingen, o.m.
in Roemenië, NoorckAmerik a cn Ar»
gentinië.
NAAMBORDEN DER
GEMEENTEN.
STEUN DER PROVINCIE.
Naar aanleiding van een dngeko»
men verzoek stellen Ged'. Staten den
Provincialen Staten voor aan den Alg.
Ned. Wielr ij-d-ersbon-d en dc Kom. Ned.
Automobiel club voor het plaatsen van
borden ter aanduiding van de namen
<ler gemeenten gedurende de jaren
1927, 1928, 1929 en 1930. een subsidie
a»it de provinciale kas toe te kennen
ten bedrage van f 7.70 per geplaatst
bord tot een maximum over do ge»
noemde vic-r jaren te za-men gerekend
van f 40C0.
In de toelichting tot Hun. voorstel
merken Ged. Staten op. -dat een dluid'c»
Injke aanduiding van de -namen der
gemeenten 'hun 'bij de steeds toenemen?
dc uitgebreidheid' van het snel verkeer
waaibij een oriëntatie met kaarten, of
andere aanwijzingen niet altijd dool?
treffend is. van giroot -belang schijnt
Zoowel het toerisme ah Het bedrijf-s?
autoverkeer zullen daarbij naar hun
oordeel gebaat zijn. Ze verklaren nog,
dat op dc borden voorts geen rcoltamcs
zullen voorkomen-, zoodat voor ontsi-e?
ring niet behoeft tc worden, gevreesd'.
FAILLISSEMENTEN.
Door de Haarlemsche rechtbank zijn
in staat van faillissement verklaard:
1. Corn. v. d. Voor en. bakker, te
Santpoort, Jan Gijzenvaart; curator Mr.
J. C. Y. Nieuwenhuys alhier.
2. J. G. Remmerswaal, zonder beroep,
te Haarlem Hodsonstraat 24; curator
Mr. F. M. Hagemeyer alhier.
3. J. Steenman. koopman, te IJmuI-
den. Zeeweg 33 E; curator Mr. F. van
der Goot alhier.
4. J. P. Faure, schilder te Haarlem,
Berckheydestraat 22; curator Mr. J.
Deenik, alhier.
Rechter-Commissaris Mr. H. van
Loghem de Josselin de Jong.
Opgeheven werden de faillissementen
van:
1 J. A. Schwarzwalder, boterhandelaar
te Landsmeer uitgesproken 29 Maart
1927; curator Mr. H. H. Riepma te
Edam.
2. J. Duinker, zonder beroep te Haar
lem, Schouwtjeslaan 17; curator Mr.
Julius Hoog alhier; uitgesproken 31 Mei
1927.
Geëindigd is het faillissement van J.
van der Jagt, winkelier te Hillegom na
gedaan verzet tegen de uitdeelingsljjstj
curator gilYain Groen alhier-
WOENSDAG 15 JUNI 1927 DERDE BLAD
Het bovengrondsch bedryf.
GIGANTISCHE FABRIEKEN, REUSACHTIGE MACHINES EN VERFIJNDE TECHNIEK.
Vernuft, dat torenhoog bouwde en meer
dan torendiep groef...
De Staatsman ,,Emma", Eea prachtige overzichtsfoto van het enorme bedryf.
Beginnen wij nu bij het ipiunlt «waar
de steenkool, uit de zwarte diepten
in het bov-enigrondscli bedrijf terecht
komt. Dat Is ,de 1-oistvloer, die hoog
boven den bcgan-en grond ligt. De lee?
ge metalen koléniwagen-tjes worden
do-or een ingenieus gevonden -stelsel
mechanisch voortbewogen. Zij duwen
de volle wagen® automatisch pit de
liftkooien, en gaan dan zellf met die
kooien en me,e naar beneden om ge?
vuld terug te komen. De wagens uit
den mijn gekomen loop-en lang® hel?
lénde vlakken e-n worden als ,het m-0,0?
dig is door kettingbancn weer naar
'hooger gelegen plekken gev-oerd. Hun
inhoud stort, jiadat zij door wippers
gekanteld zijn, ,op schuddende zeefpla?
tea. Stukken, k-ool kleiner <j!3P 8° m-M.
De typieche silhouetten der koeltorens teekenen zïch scherp af en verlëenen het
fabrieksbeeld een indrukwekkender, vorm.
Om Hef bedrijf, dat wij in ons vorig
artikel schetsten, het enorme bedrijf
onder den grond., aan den gang te
houden, is een. machtig organisme
boven den grond noodig. Boven den
grond zetelen in, -de enorme gebouwen
èn de hooge-hallen, èn studeervertrek?
ken, de hersenen van den mijn. En
om den hartslag van de reuze no nid'e-r?
neming te régelen zijn honderden ar?
beide-rs noodig, groote machinerieën
co een leger van ingenieurs. Wij zei?
den in ons vorig artikel ial dat een
kléine 7000 man op de „Emma" o-n?
der en lbo ven d'en grond ,wenk vin?
.den.
Zoo ligt idus het geheele mijngebied
als een belangrijikc zenuwknoop, of als
een krach tigen sipierenbundel in den
Zuidhoek van ons kleine land en ver?
leent er aan een meer dan gewone
beteekenis die men pas vatten kan als
men de- millioenep?cijfers hoort, die
op de prodhet-ie betrekikiing hebban
of de wentelende vli-agwieleni ziet
voor de liftkooien, of de üeweildï(ge
s-choorsteenen (de hoogste bouwwer?
ken van Nederland) of dé monumen?
tale zware koeltorens, of dé vervaar?
lijke turbines en compressor en.
.Van het hoofdgebouw de-r admi?
mistra tie begeeft de bezoeker zich
naar de gangen dlie naar de liftt-orens
leiden en „en passant" ziet hij de bad?
en kleedruimte voor de .arbeiders.
Een zeer gTOotc zaal met vele bald?
ruimten, voorzien van douches. Zoo
dikwijls als -dé arbeiders uit de
mijngangen komen, moeten- zij zich
daar baden, 't Wonderlijke van deJze
badrinrichiJing as de wijize waar-op
het kleedingv.raagstuk j,s opgelost.
'Boven de douches, hoog In het ruim
hoepelende gebouw hangen aan ket?
tdnigen honderden stellen kleercn. Een
allenvreemdst schouwspel. AI9 je
bimnenk-omt denk je het eerste cogen?
blik aan een enorm galgenhuis; want
ide bundeltje® kieeren die daar bij
tien ballen en- tientallen dicht op el?
kander hangen lijken, omdat zij be?
staan uit pet, j-as, kirt, broek enz.,
op menschelijke lichamen. Bij nader
informatie hoor je, dat -iedere mijn?
werker als 'hij zijn oude stelletje heeft
uitgetrokken zijp kabeltje laat zakken
en .er zijtn bundeltje aan ophangt.
Daarna hijscht hij het zaakje weeT
omhoog, héél hoog.
Na-dat hij met een slot en' .een sle-u»
•tel zijn eigendommen nog bovendien
heeft beveiligd. Ais de lezer -nagaat
dat er in d:e waschhal... duizenden
kjeerophangrinirdichtingen (excuus voot
dit aanéén!ijirosel, Gharivariiu®) zijn,
kan hij zich eenigisizins een voorstel?
ling maken van het eigenaardige
schouwspel daar jm de hoogte.
Vermelden wij terloops dat er be?
halve de a-lgemeene ba/di? en douche?
cellen, nog -afzonderlijke bad? en
kleedruimten zijn afgeschoten voor
arbeiders beneden IS jaar.
vallen door de zeef in- bunkers en
worden per ja cobs-la did er naar dé
koleniwasscherij vervoerd. De brok?
ken grooter dan 80 ,rcuM. vallen op
trottoirs roulamt waarlangs jongens
staan, die de st;eenen uit de kolen
zoeken.
Wat gebeurt nu met de kolen die
naar de wassoh-erij gingen? Die wor?
den d'aar gezuiverd en gesorteerd.
Door een waterstroom worden zij
naar de machines gevoerd. Daarin
wordt het water in een oprwaartsch
stooten-de beweging gebracht, waar?
door kool, waarvan het soortelijk ge?
wicht minder is dan dat van stee nen
van die steenen wordt gescheiden en
met het water. over de Tanden
der bakken 00 dé draaiende zeef?
trommels terecht komt en door dit
instrument verdeeld' wordt in 5 ma?
ten: Nootjes I, nootjes II, nootjes III,
nootjes IV en fdjtnlkiolcn. Onde,r de
bunkers staan d-e wagons die den
kostbaren winst uit de aard-c naar de
afnemers vervoeren.
In eenvoudige bewoprdïngen. zoo?
als 4n een leerboek kan men deize
gang van czaken schetsen. Maar het is
machtig cn grootsch de voltxelkikinig
van dat proces tc zien. Op. het zeer
groote staat-sterrein verheffen zich
er voor de geweldige igebouwen?co-m?
pi-exen, glimmende rails dioorsdrie-ten
naar alle richtingen -de oppervlakte,
locomotieven c,n waggon® tijden a-f en
aan over hooge loopbruggen blikt
men over gigantische torenis cn reu?
zen huizen vreemd van vo,rm en voor
den leek -geheimzinnig van doel.... Dit
is Metropolis? Dit is déj> groote ko?
lenstad, dat is een enorme anicrcn?
hoop zwart en smokig en. de in-ijlvere
mienscben krioelen ca- door heen, en
kruipen er jn en uit langs hoanderd-en
wegen-
Vitale de el en- van zoon bedrijlf zijn
natuurlijk de centrales. De electrische
van dc „Emma" (de tweede van ,dc
staatsmijnen) kwam in 1913 gereed.
In de hooge zeer igroote hal liggen de
turbo.geneg-atoien en de luchtcom?
pressoren.
-In 1924 bedroeg het aantal opge?
wekte K. W. U. 80500.000! Heel
Z-uidriLimburg wondt van de mijnen
Emma cn Wilhelmi-n-a van stroom
voorzien! Naast de centrales liggen
de schakel e-n transform a tor ens tations
en het g-rootc ke-teihuLs. Waar een
groot aantal ketels den nood'igen stoom
produceren voor het drijven van d>e
compressoren en generatoren. De ke?
tcls Worden gedeeltelijk met afval
brandstof en met gas uit dé cokes?
ovens gestookt. En zooals wij al zei?
den de hoogste bouwwerken- van Ne?
'erl-and, twee meer dan to-renhooge
sch-oorsteencn verheffen zac-h sla-rfk
bo-ven de zwarte fabrieken om te z-or?
ken voor den noodigen trek, die om?
dat afval'bran-dstoffen gebruikt wor?
den, zeer groot moet zijn.
'O.m nog even op .die centrales terug
te komen.; Samengeperste lucht is
n-oodig om het heele bedrijf op gang
houd-en. is noodig voor het drijven
van .machines, werktuigen, locomotie?
ven onder den grond, li-eren, vemtilato?
rem, boor? en klinkhamers. De twee
lage druk compressoren hebben uit
d-eai aard der zaak enorme capaciteit.
Zij zuigen 64700 en 5220 M3 lucht per
uur aan.
Menigmaal wordt ons oog getrof
fen door uit architectonisch oogpunt
suggestieve vormen. Wij hebben, hier
-bijvoorbeeld een kiek 'bij-gevoegd van
de koel-boren-s. Deze statige, boeiende
en reusachtige bouwwerken dienen
voor het afkoelen van water d-at de
machines mood-ig hebben. De typische
silhouetten van die torens die zich
scherp affceeken-en, verleene.n het al?
gemeen fabri-ehsbgeld een nog in?
druk wekkend-er vorm.
Gas d:at uit de cokesoven® komt.
houden. 4 mjonstergroiote generatoren
in- beweging. En men staat perplex.
Hier gaan langzaam ma-ar statig heen
en weer de immense zuigers tang-en,
waarnaast de bezoeker zich klein ,cn
zeer nietig voelt.
De beide centrales op de „Emma"
leveren mjll'ioëniënK.W.Ü. aan de mij?
nen Hendrnk en Mauri is, aan de co?
kesfabriek, -aan den spoorwegdienst,
a.an woningen en gebouwen, aan
particulieren, aan gemeenten en aan
'n belangrijk deel van de provincie
Limburg^
*n Interessant deel v-an 't bedrijf is
geconstrueerd in- het hooge vertrek
waar de ophaalmachines der liften
zijn opgesteld. Twee sbaaldpaadkabels
loopen om t-w-ee formidabele wielen
naar de schachten toe. 'De o-phaalm-a?
chines zijn van automatische veilig?
'heidsinrichtingen voorzien. Drie man?
nen die rustig op een bank zitten cn
