HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 25 JUNI 1927
DE NED MAATSCHAPPIJ VOOR NIJVERHEID
EN HANDEL.
DE ALGEMEENE VERGADERING.
J® de al ge me-ene vergadering van.
Vrijdag (kwam aan de orde het rape
port van dc Centrale Commissie van
bezuiniging, dat werd voorgelezen
door Mr. C. IT. Guépin.
DE BEZUINIGINGSACTIE.
.Daaraan ontleencn wij:
Ook in het afgeloopen jaar heeft de
Commissie haar actie in, denzelfden
geest als zy tot dusver gevoerd werd
voortgezet.
Twee onderwerpeQ als van bijzon*
der belang -treden naar voren. Dat
zijn: het vraagstuk van de fondsvor*
ming of tcigoedsschryving :bij de so*
cialc verzekering en de bezuiniging op
onderwijs, invet name wat betreft dc
•ond e r w ijz e rso pe i d i ng
De fondsvorming.
Het Hoofdbestuur achtte het eerste
onderwerp van zoo groot belang dat
het besloot eenige vragen dienaangaant
de aan de departementen ter beant
woording voor te leggen-, teneinde pu
blieke belangstelling voor deze zaak
met haar vele consequenties voor het
economisch leven te wekken en, even.
tuecl op grond van een uitspraak van
de Maatschappij nader bij de Re.
geering op maatregelen ten deze aan
te kunnen dringen
Ingekomen rapporten der departe
menten in April en Mei gepubliceerd,
zullen, in deze algemeene vergadering
behandeld worde®.
De vragen zij® met opzet 'beperkt
tot d'C eigenlijke belegging der fond.
sen, het primaire vraagstuk van, al
dan niet*fondsvormimg is althans voor*
loopig buiten beschouwing gelaten,
omdat op dit terrein thans practisch
niet veel te bereiken zal zijn, terwijl
op het gebied der belegging do kan*
sen gunstiger staan.
De opleiding tot
onderwijzers.
De door de Commissie gepubliceer.
de artikelen over de o-nd e:\vij-zersop-
leiding hebben in zeer ruimen kring
de aandacht getrokken,.
Om misverstand uit den weg te
ruimen,, is het goed nog eens duide*
lijk voorop te zetten, dat de Commis*
sie volkomen doordrongen is van de
noodzakelijkheid van goed onderwijs
aan alle kringen der bevolking.
Maar wij moeten eenmaal mot de
beschikbare middelen rekenen en de
uitgaven gaan, -zoo-als zij zich de
laatste tien jaren ontwikkeld hebben
onze draagkracht te boven, zonder dat
het resultaat daaraan evenredig mag
worden genoemd.
Om tot beter toestanden te geraken
is dan ook het eenige middel: schrap*
pen van uitgaven en vereenvoudigen
overal waar door andere, meer doel*
treffende organisatie gelijk of zelfs
beter resultaat voor de vol kso ntw ikke.
ling te bereiken is; wegnemen, wat
redelijkerwijze niet te rechtvaardige®.
js. Alleen op die wijze ka®, in nieuwe,
•thans nog onbevredigend blijvende
behoeften van het onderwijs worden
voorzien. De bezuiniging, door de
Commissie bepleit, wil niet ,,verslech*
tering" van het onderwijs, maar ver*
betering door eenvoudiger en, ratio*
neeier organisatie.
Uit de ondervonden belangstelling
is wel gebleken, dat de Commissie
hiermede een zeer actueel onderwerp
aan de orde heeft gesteld. Zij zal er
haar volle aandacht aa® blijven beste*
den e® hoopt er toe te kunnen mede*
werken, dat op dit onderdeel va® het
onderwijsvraagstuk ee® doeltreffende
organisatie die zooveel .mogelijk alle
belanghebbende kringen bevredigt,
worde verkregen.
Uit de ondervonden belangstelling
is wel gebleken, dat de Commissie
hiermede een zeer actueel onderwerp
aan de orde heeft .gesteld. Zij zal er
haar volle aandacht aan blijven be*
steden en hoopt er toe te kunne®
medewerken. dat op dit onderdeel
van het onderwijsvraagstuk een doel*
treffende organisatie, die zooveel
mogelijk alle belanghebbende kringen
bevredigt, worde verkregen.
Bezuiniging sociale
verzekering.
Een ander onderwerp, dat de Com*
missie behandelde, betreft dc moge*
lijkheid van bezuiniging op de kosten
der sociale verzekering Een drietal
artikelen va® deskundige hand werd
hierover gepubliceerd. - De schrijver
kwam tot de conclusie, dat bij de uit*
voering der sociale verzekering zoo*
veel mogelijk partij moet worden ge*
trokken van de vrije in de Maatschap*
pij voorkomende krachten, terwijl de
Staat slechts aanvult, waar een andere
uitvoering dan die van Rijkswege
minder gcwenscht of onmogelijk zou
zijn. Op die manier wordt een soepe*
Ier en meer doeltreffende uitvoering
der wetsbepalingen verzekerd, die de
belangen zoowel va® de verzekerden
als va.n de gemeenschap t® haar geheel
het beste dient, terwijl de kosten zoo
jaag mogelijk worden gehouden. Het
ligt in het voornemen deT Commissie
over 'de sociale verzekering tc ayj-ncr
tijd nog meer artikelen te publi*
cccrcn
Ook buiten publiciteit heeft de
Commissie weder door onderhandsch
overleg en besprekingen met autori*
éeite® resultaten kunnen bereiken.
Het' ligt in de bedoeling der Com*
missie om binnenkort ook weder een
nieuwe, bijgewerkte uitgave van de
bekende „Waarschuwende Cijfers uit
de Gemeente Financiën" te do-en ver*
schijnen
Bezuinfgingsraoebeid?
Dc Commissie meent meer en nicer
een zekere bezuinigingsmoeheid te be*
speuren; de -actie wordt ver velend'
cn een deel van het publiek vraagt
zich .af of het ®u nog wel zoo ooodig
is met dit, toch altijd betrekkelijk nc*
gatlcf werk voort te gaan. Dc Staats*
'begrooting is immers sluitend, wijst
zelfs een overschot aan en er zijn nog
'zooveel behoeften, waarin van over*
heidswege voorzien kan worde®.
Velen mecnen dan ook blijkbaar, dat
verdere vermindering van uitgaven
niet meer noodig is en- dat zelfs weder
aan nieuwe uitgaven en verhooging
van bestaande gedacht kan worden
(Met niet genoeg nadruk kan naar de
meening der Commissie op het gevaar
va® dergelijke opvattingen die
■trouwens bij iets meer dan. oppervlak
'ki-g doordenken Teeds onhoudbaar
blijken worden gewezen. De slui*
ten.de bag-rooting is grooten d e els be*
reikt -d.oor ruimer opbrengst v-an, be*
staande middelen en door verzwaring
van de® r-ce-ds zoo hoogen belasting*
druk. Wel zijn ook verschillende uit*
ga-ven verlaagd, maa-r met een stelsel*
matige vereenvoudiging en reorgan.isa*
tic van den Staatsdienst is tnog nauwe.
1-ijks een aanvang gemaakt.
De begrooting van -den Staiat sluit
'bovendien op een veel te hoog en op
den duur voor ons land onhoudbaar
peil. Het totaal -der uitgave,n is nog
bijna driemaal zoo hoog als in 1913
en de belasting-druk, die met de jong
ste maatregelen, nog maar heel on*
voldoende verlaagd is, moet in het
belang van de economische wede-r*op*
leving nog aanmerkelijk verlicht wor.
den.
-Er is inderdaad op dit gebied nog
veel on nut-tig werk te doen. Niet al*
leen voor het Rijk. Ook bij provinciën
en gemeenten. In tal van gemeente
verwekken de gcimee-ntc=fi.naneiën toe.
nemende zorg en om tot betere toe*,
standen te komen is ook daar het
eenige middel: verlaging van de ui-t*
-geven tot meer redelijk pe-il.
De voorzitter bracht de commissie
dank voor hetgeen -doo-r haar ook
weer d-it jaar op -dit terrein ds ge*
daan. Een firma heeft spr. medege
deeld dat zij de commissie niet la®-gei
wikte steunen, omdat het toch niet
hielp, maar spr. vroeg de commissie
geen steun te onthouden, dan kan
tenminste verhinderd worden, dat het
erger wordt.
Bij de bespreking van de rapporten
der departementen inzake fondsvor*
ming of te*goe-d*sch.rijving bij de
sociale verzekering en wat daarmede
verband houdt, hie-Idt Mr. J. L. C.
van Meerwijk ee® korte inleiding,
waarbij hij o m. naging hoe het gaat
bij d-e belegging van het ouderd-oms.
en het invaliditeitsfon-ds en dit stel*
sel aa.n critiek onderwierp.
-Het dep. Amsterdam vroeg of als
grondslag van de te voe-ren actie niet
in de eerste plaats onderzocht kan
worden als prealabele vraag: of fonds*
vorming in het algemeen gewenscht
is
De heer Van Meerwijk meende
dat, wanneer geschiedt wat het Dep.
Amsterdam wil, n-og ze-er la-ng gewacht
zal moeten worden op eenig positief
resultaat, bij den langzamen gang o-n*
zer wetgeving.
De voorzitter stelde voor de qu-aestie
va® de fondsvorming nog eens te be*
spreken met eenige leden, -in plaats
van op ee® vergadering.
Aldus werd be-stolcn.
Aan de orde kwam de bespreking
van het ontwerp van wet betreffen*
de de belasting va® niet binnen het
Rijk wonende Nederlanders.
Mr. von Baumh-a-uer betoogde de
in deze materie vergelijking rn-et de
Amerikaansche wet uit den booze is.
Amerika toch is wel een-s excentriek.
Men moet vergelijken met a-n-diere
Europees-die st-a-ten. Bovendien zullen
wel niet veel Nederlanders v-oo-r d-e
goed-koop-te naar Amerika zijn ge*
vlucht!
Het wetsontwerp is in strijd met
elk beroep van internationaal fis**
caal recht en alleen gebaseerd op
een beslissing van het Amerikaansche
Supreme Court van 1924. die weer
spoedig veranderen kan. Verder moet
n aanmerking word-en genomen dat
ele Nederlanders in het buitenland
-ertoeven» terwillc van hun gezond*
held. Spr. noemde het ontwerp 'buiten*
gewoon onpractisoh en .stom". Laten,
we liever onze belastingwetgeving
-zoo maken dat de mens-chen. die het
land zijn uitgegaan, weer graag hier
terugkomen!
Mr. Roosega-arde Bisschop (Londen)
noemde de voorgestelde belasting
ccn belasting op de -loyaliteit der Nc*
derlanders. Nederland zal er vele bur*
gers door verliezen. Bovendien zul*
len zeer veel moeilijkheden hij dc in*
•ning worden ondervonden. De consul
za! de -belastinggaarder worden cn dit
zal dc verhouding tussch-en hem en
de i® het buiten-land vertoevende Ne*
derlanders zeer zeker niet beter ma*
ken. Zij zullen hem -gaan schuwen!
Ee® zeer gevaarlijk punt van hét onf*
werp is nog het successierecht. Dub*
beie in enkele gevallen driedubbele
heffing van -die rechten zal plaats heb*
'ben.
•De hee-r Guépin betoogde dat aan*
neming van het ontwerp de talrijke
Nederlanders die over den gehcclen
aardbol verspreid zijn c-n die dage*
Jijksche propagandisten zij® voor Ne*
derland in .den vreemde, van hun v-a*
dcrland- zal vervreemden, Men zal hen
onderwerpen aan de controle van
Nederiandsche belastingambtenaren,
Welke rechtsgrond is daarvoor aan*
wezig? Wat de minister wil doen is
ongrondwettig. Het wetsontwerp
strijdt tegen het rechtsgevoel van el*
ken Nederlander.
De voorzitter merkte nog op dat
juist Nederlanders in het buitenland
zich het gemakkelijkst aan de betaling
•der belasting zplle® kunnen onttrek*
ken. En het gebeele consulair corps
zal een gehaat corps worden.
Ten sTotf-e werd aan Eet Hoofdbe*
stuur opgedragen de geuite bezwaren
.kenbaaj te maken -ter plaatse waar di:
behoort e® alles tc doen om te maken
dat het -ontwerp wordt verworpen.
Tot leden -van het -Hoofdbestuu
werden gekozen -de heeren Prof Ir. D.
Dresden. Hoogleeraar aa-n de Tech*
nische Hoogeschool te Delft. I-r, A.
Plate, algemeen, voorzitter van de
Schecpv-aartïVcreeniging Zuid te Rot-
terdam cn- Mr, A. C. Joseph us Jit la,
secretaris van d-e® Hoogen Raad- van
Arbeid te 's Grav-enbag-c.
I-n d-e vacature Recringh moest wor*
zien worden door dc departementen,
Daarvoor kwaim thans het depa-rbe*
ment Heerlen i-n aanmerking, dat Prof.
van Iterso® aaniwees.
In dc plaats van Dr. Postb-uma wend
als voorzitter aangewezen Mr. C. II.
Guépi® en als secretaris in plaats van
den -heer G. S. de Clercq, Mr. J. Bie*
rens de Haan Jt., te Bloemondaal.
Eereleden en leden
van verdienste.
Tot lid van verd-iemst-e werd-en be*
no-em-d de heeren: G. S. De Gle-rcq,
algemeen se-cretaris^penning-meester der
Maatschappij; Phs. va® Ommeren, te
Wassenaar, Oudriid van het Hoofd*
bestuur; P. Smid-t van Gelder, Oud*
I-ndustrieel te Versoix. Oud*lid van het
Hoofdbestuur; F. C. Stoop, voorzitter
van d-e Nedcrl. Kamer van Koophandel
te Londen en Dr. F. E. Posth-uma,
voorzitter der Maatschappij,
Tot eerelid werden benoemd de vol*
gen de heeren: Sir Henry Deterding, Di*
recteur van de Koninklijke Maatschap*
pij tot' Exploitatie van Petroleumbrón*
nen in Ned. Indië te Londen. A. H,
G. Fokker, directeur der N.V. Nederl.
Vliegtuigenfabriek te Amsterdam. H. J.
H Gelderman, Oud*Industtriccl te Ol*
denzaal, oud*lid van het Hoofdbestuur.
L- van Heek, te LonnckeT. Industrieel.
oorzitter van het departement Ensche
dé. Prof. Dr. LI. A. Lorentz. Secretaris
van de Hollandschc Maatschappij der
Wetenschappen te Haarlem. J. Muyskcn,
directeur van de Ned. Fabriek van
Werktuigen en Spoorwcgmaterieel ge*
naamd Werkspoor tc Amsterdam
A- F. Philips, directeur der N.V. Phi*
lips' Gloeilampenfabrieken te Eindho*
ven Dr. F. G. Waller. Gedelegeerd
Commissaris van de Nederiandsche
Gist* en Spiritusfabriek 'te Delft, alge*
meen voorzitter van bet Verbond van
Ned-erlandsche Werkgevers.
.Aan -den voorzitter werd opdracht
gegeven den heer De Clercq namens
-de Maatschappij persoon-lijk mede.
-deeling te gaan doen van zijn be-noe*
ming tot lid van verdienste.
De voorzitter wenschte den. heer
Bie rens de Haan geluk met zijn be*
in-oemipg en zeide dat het zeer moei*
lijk zo uzïjn voor -he-m, om een secre
taris als de heer De Clercq was, te
evenaren.
De heer Bie re ns 'de Haan -danikte met
een enkel woord voor het in hem ge*
stelde vertrouwen en zeide wèl over*
tuigd te zij® -d-at hij -e©n moeilijke taak
op zich genomen had, vooral nu -hij
ma® a-ls den heer De Clercq moest op*
volgen. Spr. zeide toe zij® 'beste krach*
ten aan de Maatschappij te zullen wij*
den.
'Daarna werd de vergadering ver*
daagd tot Zaterdag.
Bezoek aan de
M. T. S.
Op het programma der feestelijk*
heden- ter gelegenheid van het 150*
jarig bestaan, der Maatschappij van
Nijverheid stonden -ook voor Don-der*
dagmid-dag bezoeken aan: de Middel*
bare Technische School, de Centrale
Werkplaatsen van de Ne-derlan-dsche
Spoorwegen- en de Werf Con-rad'.
Aan -het bezoek aan de Middelbare
Technische School was door het be*
stuur der V-erc-enlging voor Nijver*
heidsonderwij-s e® den directeur der
school, Ir. G. Hofstede een feestelijk
'karakter ge-geven.
De leden d-er ju-bileere-ndc Maatschap*
pij (hun- aant-al was vrij groot) kre*
gen eerst -door mididiel va®, de Radi-o
het -oude WilheLmus te ho-oreni, d-at in
d-e school werd gespeeld en door het
eigen- toestel der s-chool ook we-er op*
gevangen.
Deze attentie werd- zeer op prijs ge*
ste'ld; de -heeren stonden op en zon*
gen spontaan mee. -
De voorzitter der Vereen-iging voor
Nijverheidsonderwijs, I.r. P. J. van
Voorst Va-der Jr., sprak daarna het
volgende welkomstwoord.
,Als voorzitter van de Vereen-igi-n-g
voor Nijverheidsonderwijs te Haarlem
heet ik -u hartelijk welkom in het ge*
-bouw van d-e M. T. S.
II-e-t is onize veree-n-i-glng te me-er ®en
voorrecht, d-at zoo vele de-elne-mers aan
de jaarvergadering van de Mij. zich de
moeite hebben willen- getroosten hier*
hc-cn te ko-men-, om-dat daaruit de be*
langstelling van -de Nederiandsche
Nijverheid in- -het Nijverheidsonderwijs
blijkt
Voor de verdere ontwikkeling van
onze M.T.S. die nietfcegen-staandte haar
kort bestaan, reeds een bloeiende in*
stelling is geworden-, is die belangstel*
lin.g een eerste vereischte. Immers,
werd ze on-s onthouden, hoe zouden
e dan de verzamelingen, ten behoeve
va® het onderwijs aangclegdi, op peil
kunnen houden- of verd-er on-twikke*
1-em, hoe in- aansluiting op de hie-r ge*
geven lessen door excursies e-n doo-r
passend work tijden-s het praktische
leerjaar -onze leerlingen, op hun toe*
komstigen- werkkring ku-nme® voorbed-
reiden en- eindelijk -hoe konden dc ge*
diplomee-rd'en- een behoorlijke betrek*
king vinden?
Gelukkig hebben we alle red-en tot
dankbaarheid voo-r den steun» dien
wc in deze op-zichten van vele zij-den
mochten ondervinden. Hieruit e® uit
het feit, dat velen-, -die een -gedi-plo*
meerde van -deze MT.S. in- dienst na*
en-, de® directeur verblijdden niet
nabestellingen-, mag ik wel afleiden,
dat d-e school in een behoefte voor*
ziet
Behalve de MT.S. is in dit gebo-uw
ook de Ambachtsschool van de Ver.
voo-r Nijverheidsonderwijs gevestigd.
Dit feit moet -u evc-nwel n-iet leiden tot
de gedachte, dat deze A.-B.S. -bedoeld
zou zijn als vooropleiding vo-or <Je
M. T, S. Beide scholen staan geheel
naast elkaar en gemiddeld slechts één
achtste tte-el va-n degen-c®, die het
einddiploma van dc A.-B S. behalen,
wordt Iooriin-g van -dc M.TB.
Verd-or wil ik aanstippen, d'at de
vrees wel eens gcu-it wordt, dat dc
M.T-S. verd'er gaat met haa-r onderwijs
da® voor middelbare 'technici ge*
wen-scht zou zijn. Va® hem. die onze
gediplomeerden- -in dienst hebben is
daarover evenwel nooit een klacht
vernomen, zooda-t ilk -deze vrees wel on*
gegromd mag noc-meoi!
Ik -eindig met d-e hoop uit te spr-e*
ken, dist u cc®, zóó gunstige® inidruk
van het ihior gegeven onder-wijs mee
naar -huis zul-t ne-me-n-, diat u bij voor*
komende vacatures eens aam de gedi*
plo-mec-nden van deze s-chool zult wil*
len- denken-".
De directeur der school, Ir. Hof*
stede, hield daarn-a een inleiding, waar*
in hij in -d-e eerste pl-aat-s. ook namen-s
het personeel der school, d-e Maat*
schappij gelukwenischte met ha-ar ju-bi*
kium en daarna in vogelvlucht het een
en ander mededeelde over de wordings
geschiedenis der M.T.S. De ges-chie-de*
nis der -s-choio'1,, van- het oogemlblik af
waarop de M.TjS. bot school we-rd
no-e-mde -spr. „een eenvoudig ve-rhaa-1
va-n ha-rd werken, sterken gro-e-i en
welslagen" en de heer Hofstede bracht
hulde aan d'e -nagcdachten-is van wijlen
de® heer II. J. Geyl J. Czn., aan wiens
onverzettelijke wilskracht de stichting
en voltooiing van het -gebouw in die
eerste plaats te .danken i®.
Sp-r. gewaag die ver-der va® d-e ernstige
degelijke e-n breede opleiding die de
M.T.S. voor verschillende technische
vaklke®, geeft.
De M.T.S. stelt er een eer in, haa-r
..economisch rendement" zoo ho-og
mogelijk o-p -t-e voer-cn; de exploitatie*
-kosten -der M.T.S. per leerling en- pe-r
uu-r k-unin-en- dan ook den toets der
vergelijking glansrijk doorstaan
Elk ja-ar verlaat een -groot aanbal
jongelieden dc M.TJ3. met een- d'iplo*
ma
Spr. eindigde aldus:
,M-oge d-e Nijverheid van Nederland
en Indië zich in steeds -toenementic
mate deze pha-lanx va®, jon-gc kr-ach*
ten ben nubte maken; moge i® stage
wisselwerking tussch-en Nijverheid en
M.T.-S. de -laatste -er steeds meer in
slagen het vert-rouwe® van de lelden*
de -mun-nen i® de industrie deelachtig
te worden,, da® zal, -naar mijn vaste
overtuiging, ook het doel va-n- uwe
M-aa-bs-chappij: „.Bevordering der
Volkswelvaart" in bela-n-grijke mate
worden bevorderd!"
Onder leiding van den directeur, de
leeraren e®, -ook ingelicht door enkele
leerlingen, brachten de aanwezigen
vervolgens in grocpe-n bezoeken aa-n
de verschillende afdeclingen, die i-n
d-e-n laatste® -tijd we-er met tal van
aanwinsten verrijkt zij®.
-De lesse-n -gingen ge-woon doo-r, zoo*
dat de be-zoeke-rs e-cn uitmuntenden
indruk kregen van- -he-t ondier-wijs en
de wijze waarop het gegeven wordt.
Alge-meien waren d-e -bezoek-er-s v-ol
bewondering voo-r d-e breedheid waar*
m-ede het onderwijs aan d.c M. T. S.
wordt opgevat e® ook voor het mooie
royale gebouw.
Na afloop van het bezoek kwamen
allen tezamen in dc vergaderzaal waar
een thee werd aangeboden doo-r het
„Steunfonds" van-, dc - M.T.S.
De- heer va® Harden'broek was hier
de tolk der aanwezigen om be-stuur
directeur e-n, leeraren- hartelijk dank
te zeggen voor wat te zien was ge-ge*
en -en voo-r de hartelijke ontvangst
en de beste wensehen uit te sprek-e-n
voor den voortdurend en. bloei d-er
school.
De -ondervoorzitter d-er Maatschap-pij
dc heer Honig, .maakte van deze ge*
legenheid- gebruik bes-tuur. directeur,
en leeraren het -groote belang op he-t
hart te binden van een zoo veelvuldig
mogelijk gebruik va-n Ncde-nlan-dsch
fabrikaat
Dit gezellig -samenzijn-, dat een vri
dig -slot van het bezoek vorm die, werd
weder opgeluisterd' door ra-diomuzick,
thans uit -den aether opgevange-n-.
DE ZANGUITVOERING
EN FILMVERTOONING
OP DE GROOTE MARKT.
Reeds te acht uur Vrijdagavond was
het stampvol op de Groote Markt. De
menigte was blijkbaar van meening, dat
de zanguitvoering van „Caccilia" en
de filmvertooning van de afdcel-ing
Haarlem der Verccniging „Neder*
landsch fabrikaat" tc acht uur zouden
beginnen. Maar dat was misgerekend.
Het geduld moest op een zware proef
worden gesteld, want het begon eerst
te tien uur. Het was gelukkig, hoewel
dreigend, toch droog weer en de stem
ming van het publiek was opperbest.
Even half tien werd de Groote
Kerk weer verlicht en toen liet de
firma Keiler en Macdonald ook haar
schijnwerpers op het Stadhuis en de
Vlccschhal richten. En eindelijk kwam
dan toch ook de eerste film op het
doek, dat tegen het vroegere perceel
van de Sociëteit „Trou moet Blycken"
gespannen was en overal uitstekend
zichtbaar bleek.
Toen kwamen dc zangers van Nico
HoogcrwcrF op de Markt. Zij werden
reeds dadelijk met applaus begroet.
Het programma werd begonnen met
.Bede voor het vaderland", het num*
mer waarmede „Caccilia" steeds zoo*
■eel succes heeft. Dat was ook nu
weer het geval. De groote zangers*
schaar werd met een klaterend applaus
beloond. Het „Wilt heden nu treden"
maakte eveneens weer veel indruk.
Toen de zangers het pittige lied „Lim*
burg mijn vaderland" aanhieven,
draaide de heer Hoogenverf zich om
en verzocht het publiek mee tc zingen.
Eerst lukte dat niet al tc best, maar bij
de laatste regels: „Daar is mijn vader
land" werd er uit volle horst meege*
zongen. De heer Hoogerwerf beloonde
bet publiek daarvoor met handge*
klap.
Tegen elf uur begon het te regenen,
wat voor velen het sein was om haas*
tig den aftocht te blazen.
Toch was er nog een groote menigte
bijeen om dc bekende films van „Ne*
derlandscb Fabrikant** ïe zien. Met
veel aandacht werden vooral de a
beddingen der plaatwcllerïj en dc in
teressante kiekjes uit ons krantenbe-
drijf gadegeslagen.
Ook dc luidsprekers op het bordes
van Café Brinkmann deden zich af cn
toe hooren.
Het was reeds middernacht toen dc
goedgeslaagde vertooning afgeloopen
UITREIKING
MOBILISATIEKRUIS.
INDRUKWEKKENDE
PLECHTIGHEID.
Voor die allen, die diep er van door
drongen zijn van hoe groote beteekenis
voor het vaderland is geweest het ge
mobiliseerd-zijn van leger en vloot in
de dagen van den grooten Europeeschen
oorlog was het Vrijdagavond een indruk
wekkend oogenblik: de plechtige uitrei
king van de Mobilisatiekruisen vanwege
de afdeeling Haarlem en omstreken van
den Nationalen Bond „Het Mobilisatie-
kruis". Voor hen, die in die dagen trou
we kameraden zijn geweest en die zoo
veel toen te zamen hebben medegemaakt,
was het meer dan dat: een oogenblik
om nooit te vergeten. Herinneringen
leefden op uit den tijd van het paraat-
zijn van Neerlands weermacht. Gevoeld
werd hoe toen de nationale éénheid alle
geschillen deed vergeten, hoe toen met
grooten trouw een ieder zijn plicht heeft
gedaan van den hoogere af tot den min
dere toe. Wat samen is meegemaakt
gaat niet uit het geheugen.
De wijze waarop de uitreiking ge
schiedde getuigde er van dat de kame
raadschap onder de mannen die in die
veel bewogen dagen het vaderland heb
ben gediend, er nog is. Intiem maar
hartelijk en welgemeend waren de ge
sproken woorden. Het bleek dat men
elkander nog niet was vergeten. Dat was
het mooie van den avond.
De voorzitter der afdeeling generaal-
majoor H. F. C. Baron van Omphal
Mulert sprak een goed gekozen openings
woord uit. Spr. heette allen hartelijk
welkom. Hij deelde mede dat tot zijn
leedwezen de eere-voorzitter der afdee
ling, de Burgemeester van Haarlem, de
heer C. Maarschalk verhinderd is aan
wezig te zijn, om dezelfde redenen waar1-
om vermoedelijk ook de Burgemeesters
van Heemstede en Bloemendaal niet
aanwezig kunnen zijn. Voorts verwel
komde spr. den garnizoenscommandant
majoor G. A. de Reeöe wien spr. harte
lijk dank zegde dat hij toestemming had
gegeven dat de plechtigheid in de can-
tine van de voormalige infanteriekazerne
mocht plaats hebbén.
Daarna komende op het doel van den
avond, zeide spr., dat toen in Augustus
1914 de mobilisatie-oproep kwam en het
bevel: „te wapen" klonk, het Nederiand
sche volk op de meest schitterende ma
nier aan dien oproep gehoor heeft ge
geven. Wie had toen gedacht dat
oorlog vier jaar zou duren, dat de mo
bilisatie ons vier jaar zou samenhouden,
dat wij vier jaar eendrachtig zouden
samenwerken ter handhaving van de
onzijdigheid van Nederland? Ons land
bleef buiten den oorlog. Toch in ons
land is in die dagen ook veel leed
leden. Dat ons land buiten den oorlog
is gebleven dankt de Ned. natie in de
eerste plaats aan de Koningin. De
Landsvorstinne wist, daarbij ter zijde
gestaan door twee eminente mannen:
generaal Snijders en minister Cort van
der Linden, alle gevaren af te wenden
(applaus). Het is aan de eendrachtige
samenwerking van dit edel drietal 'te
danken dat het is gelukt den oorlog
buiten ons land te houden. Maar ande
ren hebben daartoe ook medegewerkt.
Zij werden daarbij gesteund door de
vloot en het leger die gereed stonden
hun plicht te doen, indien het moest tot
het bitter einde.
Zijn en blijven wij den Almachtige
dankbaar dat ons land buiten den oor
log is gebleven, het paraat-zijn van de
vloot en 't leger is daarnaast een reden
tot groote dankbaarheid. Wat nu is de
beteekenis van het Mobilisatiekruis?
Een ieder die gemobiliseerd is geweest,
heeft toen gevoeld hoe één band allen
te zamen bond. Velen kregen een vriend
en allen gevoelden zich als kameraden
die te zamen vele moeielijkheden mede
maakten. In de hoogere rangen trachtte
men zooveel mogelijk die moeilijkheden
uit den weg te ruimen en in de lagere
rangen werd dat gevoeld. Kameraden
gevoelen wij ons nog.
De banden van saamhoorigheid wen
sehen wij nauwer toe te halen en wij
wensehen de kameraden te helpen die
in moeilijkhedn mochten komen te ver-
keeren. Het Kruis dat nu zal worden
uitgereikt moge zijn een herinnering
voor allen die in moeilijke tijden heb
ben samengewerkt om Nederland buiten
den oorlog te houden Voor meer dan één
zal het daarnaast een eereteeken zijn.
Sluiten wij ons steeds nauwer aan een.
Zijn wij trouw aan het vaderland en
bezegelen wij dat met een driewerf
Leve de Koningin! Leve het Vaderland
Toen kwam er een mooi oogenblik.
een dat niet naliet diepen indruk te
maken op allen die het medemaakten.
De mannen die in- uren van gevaar
met trouw en toewijding het vaderland
hadden gediend, wien het Ned. volk zoo
veel deswege verplicht is, stonden op
en een driewerf herhaald: Leven de
Koningin! Leve het Vaderland, weer
klonk. De muziek zette onmiddellijk het
Wilhelmus in en twee coupletten er van
werden gezongen Daar lag iets ontroe
rends in. Lag daar niet de beteekenis
in dat in hoogere en lagere rangen dit
leefde, als het weder noodig is als de
ure van het gevaar andermaal mocht
aanbreken dan zijn wij andermaal ge
reed het vaderland te dienen?
De secretaris der afdeeling majoor P.
S. Hartogh Heijs van Zouteveen nam
daarna het woord. Spr. zeide dat het
hem een eer was het Mobilisatiekruis
te mogen uitreiken aan den voorzitter
„Generaal", besloot spr., nadat hij het
Kruis den generaal op cle borst had ge
speld, „moge dit Kruis nog lang uw
borst sieren". Daverend applaus.
Aan mevrouw Van Omphal Mulert
werd een bloemstuk aangeboden.
Met een enkel woord dankte de ge
neraal.
De generaal reikte vervolgens de an
dere Kruisen uit waarbij tevens een
oorkonde werd aangeboden. Het eerste
geschiedde het aan generaal-majoor
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a GO Cents per regel.
BIJ NIER-, URINE*, BLAAS- en
ENDELDARMKWALEN, brengt het
natuurlijke ,,Franz-Josef"-bitterwater
ook bij hevige ontlasting*pijnen in kor
ten tijd verlichting. Attesten van zieken.
huizen bevestigen, dat het „Frana-
Josef"=water wegens zijn pijnloos ver
lichtende werking zoowel voor ouden
van dagen als jonge menschen zich bij
zonder goed tot voortgezet gebruik
leent. Overal verkrijgbaar-.
Van Leeuwen, kameraad van den gene
raal van dat hij sergeant was af. Ver
volgens aan generaal Smit, den vroe-
geren commandant van het 10e. Daarna
aan majoor de Reede en voorts aan vev-
scheidenen i/i hoogere en lagere ran
gen. Voor elk had de generaal een toe
passelijk woord.
Toen de beurt aan luitenant-kolonel
Van Wagtendonk was, den man die on
der zijn jongens zoo gezien was, brak
een stormachtig applaus uit. Majoor
Schuil werd ook met applaus begroet.
Bijzonder genoegen deed het den gene
raal ook een Kruis te mogen uitreiken
aan een kapitein ter zee. Geestdriftig
werd daarna aangeheven: „Leve de Ma
rine", gedachtig aan hetgeen ook onze
Kon. Ned. Marine heeft gedaan In de
dagen der mobilisatie.
Er waren meer mooie momenten bij
de uitreiking der Kruisen.
Zóó bijv. toen het geschiedde aan pas
toor Van der Meer. De generaal hield
daarbij een afzonderlijke toespraalï.
„In de dagen der mobilisatie hebben wij
het als een zegen ondervonden", zeide
hij, „dat wij geestelijke leiding om ons
heen hadden. Na de mobilisatie heeft
dat bij velen nog een uitwerking ten
goede gehad. Moge dit Kruis u nog lang
herinneren aan den tijd dat u buitenge
woon nuttig en ten zegen van leger en
vloot werkzaam zijt geweest" (Applaus).
Pastoor Van der Meer daarvoor dan
kende, zeide dat hij te Hellevoetssluis,
aangenaam had samengewerkt met hen
die in die dagen het vaderland dienden.
Verscheidenen sergeant-majoors, ad
judanten en minderen kregen ook har
telijke woorden van den generaal te
hooren getuigende van groote waardee
ring. Treffend was het moment toen
een Ridder der Militaire Willemsorde
naar voren trad om het Kruis in ont
vangst te nemen. Het was de heer Heij-
brock. Stormachtige toejuichingen wer
den aangeheven toen de generaal het
bekend maakte. De generaal wees er op
hoe het een groote onderscheiding is,
feitelijk de hoogste, Ridder der Mili
taire Willemsorde te zijn. Zeer hartelijk
complimenteerde hij den Ridder.
De plechtigheid die zich kenmerkte
door groote kameraadschappelijkheid
duurde geruimen tijd. Voor dat zij ein
digde, voerde nog het woord majoor de
Reede. „Aan u allen", zeide spr. onder
meer, „is nu het Kruis uitgereikt. Gij
hebt het op prijsgesteld dat te mogen
ontvangen. Het herinnert aan de moei
lijke tijden toen wij allen ons kruis had
den te dragen. In de eerste plaats de
mannen die gereed stonden op te tre
den.
Behalve die mannen hebben ook dé
vrouwen hun kruis gedragen. Zij hebben
hun mannen krachtig ter zijde gestaan
en hun het leven aangenaam gemaakt,
als zij thuis waren. Zij hadden te reke
nen om rond te komen. Hulde dan aan
de mannen die het Kruis kregen maar
ook hulde aan him vrouwen die het on
geziene kruis hebben gedragen".
Daarmede was de verheven plechtig
heid afgeloopen.
PERSONALIA.
Hot curatorium va® -het R.'K. Ly*
ceum te A'lkimaa-r (heeft benoemd tot
'1 eeraar .i® d-e lichamelijke opvoe-dlioig
de heer P. L. J, M. Okhuij'zen tc H-aar<
ONTSLAGAANVRAGE.
De lieer W. H. Hoefmia® he oft we*
geai-s het bereiken van den 65*jarlgen
1-ceft'ijd bij d-cn gemeenteraad eer*
vol ontslag aangevraagd als omd-e-nvij*
zc,r aa®. school no. 9 en al® ondlerwij*
:zer aan den len vervolgcursus.
CURSUS HOEFBESLAG.
Ged, Staten stellen den Provincialen
Staten voor aan de afdeeling Alkmaar
van den Bond van Smedenpatroons in
Nederland te Alkmaar voor een door
die afdeeling gehouden tweejarigen cur
sus in hoefbeslag voor de jaren 1927 en
een bijdrage te verleenen van tel
kens ten hoogste 90
PROVINCIALE REKENING OVER
Batig slot f 233.555.49.
1925.
G-ed. Sta-tc® ble'd'e® den Provinciale
Stat-cn ter vaststelling aa® die rekening
an de provinciale inkomsten en uit*
gaven over het dienstjaar 1925. Het
totaal bedrag der inkomsten is
F 43.063,992.74 1/2 en d-at der uitgaven
f 42.830.437.25 1/2, zoo dat de rekening
sluit met een batig saldo van
f 233.555.49.
Dc opcenten op 's Rijks directe be*
lastiogcn hebben totaal opgebracht
f 4.080.410.50. Aa® jaarwedde® v-an
Gedeputeerde Staten, griffier en va®
a-Ile andere in dienst der p-rovi-n-c-iC
zijnde ambtenaren en bed-iend-en "werd
uil-gegeven f 418.642.83.
Voo-r diverse subsi-dies werd tot-aal
uitgegeven f 351,SS8.94.
HANDELMAATSCHAPPIJ
A. RESINK.
In de Vrijdagmiddag gehouden aan*
dce-llioud-ersvergad-ering van de N.V.
Hand el-ma atsohappij van A. Res-ink te
Haarlem zijn- de winst en verliesTe-ke*
n-ing cn de balan-s goedgekeurd. Het
dividend werd bepaald op 6 pet. (vorig
ja-ar 5 pet.) In 1912 was Op aan-deelen
serie A afgeschreven. N-u dii-t verlies
ingehaald is, werd 'bes-loten die houders
van die aandeden schadeloos te stel*
len door hen kosteloos aan-deelen se*
rie B. te verstrekken. De directeur do
heer C. G, Koen werd voor 5 jaar her*
benoemd. A-ls commissaris wcr-d her*
kozen ror. E. J. C. Goseling tc Aim a
sterdam.