IVlacKÏnloslts
Toffee deluxe
HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAG 5 JULI 1S27
LETTEREN EN KUNST.
HET TOONEEL.
BOEDDHA KIND.
INDISCH SPEL IN 4 BEDRIJ
VEN door MARIE V. ZEGGELEN
Het was in een grootc garnizoens*
plaats op Java, diat ;k voor hef eerst
kennis maakte met een Europeesch
opgevoede Javaanschc rcgcntsdochter.
Als meisje was zij groei gebracht in
het gezin, van ecu predikant en zij
sprak dan ook behalve vloeiend Hol*
Jandscli. zeer goed Fransch en een
weinig Engclsch. Heel jong nauwe*
lijks achttien jjiar was zij uitgehu»
•welijkt aan een wedono, een Javaan
van hoogen adel, die nu ook al lang
waarschijnlijk regent zal zijn. Zij
■kwam heel dikwijls bij mijn vrouw,
met wie zij vriendschap had gesloten
cn nu en dan musiceerde en haar
komts in ons huis was ons beiden
Étecds een zeer bijzondere vreugde.
Op het Mohammedaansch. Nieuw»
jaar moest :k als adjudant met den
garn-zoens-commandant den Wedono
complimenteeren cn ik herinner mij
nog. hoe vreemd ik toen getroffen
werd Raden Ajoe Titi zooals wij
haar altijd noemden gehurtkt op
haar kniccn aan de voeten van haar
man te zien zitten. Voor het eerst
zag ik in Raden Ajoe Titi het Ja
vaanschc vrouwtje cn bet viel mij
moeilijk in dat daar zoo onderdanig
aan, de voeten van haar man op den
grond gehurkte Oostersche poppetje
liet lieve beschaafde persoontje te
herkennen, dat zich zoo gemakkelijk
in ons huis wist te bewegen en met
mijn vrouw musiceerde. En ik weet
nog. dat ik plotseling een diep^ mede*
lijden kreeg met Raden Ajoe Titi, die
men Wcstersch had leereit voelen cn
gekoppeld had aan een man. die in
hart c-n nieren een Oosterling was.
F.en dergelijk tragisch conflict heeft
mevrouw Marie van Zeggelen waar»
schijnlijk in Indic ook getroffen en
zij heeft cr haar Indisch tooncclspcl
Boeddhakind 1) op gebouwd. Mira
Inten. de dochter van een Javaansch
regent, heeft bij het volk den naam
van Boeddhakind gekregen, doordat
de asch van het offer aan een Boed*
dhabeeld door een Chinees gebracht
haar in haar jeugd van een zeer zwa<
rc ziekte heeft genezen. Sindsdien is
cr om haar naam een aureool van
heiligheid. Dc bevolking gelooft niet
anders dan dat zij beschermd wordt
door Boeddha cn dat haar daarom
geen ziekte of ongeluk kan treffen.
En ook d-at zij anderen kan helpen en
•gerezen. Dat sterke geloof in Bood.
dha. ook bij Mira Inten want zij
bidt dagelijks bij het Boeddhabeeld
doet ccnigszins vreemd aan in een
tooncclspcl, dat op Java speelt, waar
dc bevolking toch al sinds eeuwen
Mohammedaansch is. Het is waar. dat
cr hier cn daar bij de Javanen nog
wel iets van het oude geloof is blijven
hangen, doch een kleine toelichting
van" den kant van dc schrijfster zou
toch wel wenschclijk zijn geweest. En
het was hier heel gemakkelijk, om
dat de controleur aan w.en het
verhaal wordt gedaan toch ook
wel even zijn verwondering over dat
onwankelbare geloof in Boeddha op
Java zou hebben uitgesproken.
Mira Inten is reeds als kind door
haar vader voorbestemd om met Ra
den Adipati Ar.o Hasmono te huwen.
Dc regent heeft dit aan Mira Inten s
moeder voor haar dood beloofd en
in den aanvang van het stuk herin»
nert hij het Boeddhakind aan deze
door hem gedane belofte Maar Mira
Inéén, die Europeesch is opgevoed,
huivert hij dc gedachte, dat zij haar
leven als derde vrouw nog wel!
aan een haar onbekend Javaan zal
moeten binden. Zij smeekt haar va»
der dit huwelijk niet door te zetten,
doch dan hoort zij van den regent,
hoe ook de bevolking zijn belofte
kent cn reeds de rampen, die over
het land zijn gekomen, zooals de laat
ste aardbeving, de badjir cn nu weer
dc gevreesde ziekte, waarvan men
den naam nauwelijks durft uitspre*
ken. de pest, aan hém wijt. omdat
Mira Inten nog steeds niet met Ario
Hasmono getrouwd is. Mira Inten
wil alles voor het volk doen, hulp
verlcenen, waar zij kan, de zieken
verplegen, maar alleen dat cenc, wat
van haar verlangd wordt, kan zij niet.
Doch wanneer zij bezoek hebben ge
had van den controleur en zijn ver*
loofde een dochter van den resident
en even daarna de dochter binnen*
komt. om Mira Inten steun te vragen
•bij zijn werk in de omliggende kam*
pongs, gaat het Boeddhakind. met den
arts mee cn zegt zij aan haar vader,
dat hij het volk gerust kan stellen: zij
zal met Raden Adspati Ario Hasmono
•trouwen.
Dit eerste bedrijf, waarin het
Bocddhakind zich offert, is dramatisch
het beste deel van Marie van Zegge*
lcn's stuk. Het ;s goed van bouw en
uitwerking. Dat Mira Inten dit offer
brengt. onmiddellijk nadat zij met
Tilly, dc verloofde van d<-n cont.ro»
leur kennis beeft gemaakt, blijkt later
niet zonder bctcekenis te zijn, al zal
niemand uit den opbouw van het stuk
dit op dat oogenblik maar in de verste
verte vermoeden. Het is naar Frank
Hamel, den controleur, dat de liefde
van het Wcstersch opgevoede Boed»
dhakind uitgaat!
Doch dit blijkt pas aan het slot
van het derde bedrijf, wanneer op
Mira Intens bruiloftsfeest, als de Ja*
vturnsche bruidegom voor den regent
danst, het bericht binnenkomt, dat dc
controleur in één der kampongs door
de gevreesde ziekte is aangetast. Dan
werpt het BoedJiakind tot gr dc
ontsteltenis van alkn en in volko
men strijd met den Javaanschcn adat
ha^r bruidskleed af. Zij vraagt ver*
giffenis aan haar vader cn den bruide*
gom cn voor het eerst komt dc naam
„Frank"! over haar tippen. Zij snc-.t
heen om den Europeaan te verplegen,
dien zij iief heef:.
i>;t bcc'c toonecl is meer theatraal
dan dramatsch. Dut Mira Inten tegen
(1) Uitg. Scheltema en Holkema's
Bockhandel ic Amsterdam.
allen adat in zal handelen cn daarna
haar bruidegom cn eigenlijk ook haar
vader zwaar belecdigt is van een Ja*
vaansche zij moge dan Europeesch
zijn opgevoed moeilijk aan te r.e*
men, maar dc «rootstc cn dramati*
sohc fout van mevrouw Van Zeg*
gelen is, dat zij dit toonecl niet vol*
doende, heeft voorbereid. Dc toe*
schouwers zullen, cr al even verwon*
derd over zijn als de fecstgenootcn
op Mira Intens bruiloft. De schrijf*
ster heeft vergeten, dat het' publick
wiet weet niet kan weten wat
aan Mira Inten cn aan dc schrijfster al*
leen maar bekend was. namelijk dat
het Boeddhakind den controleur lief
Ihccft. Een auteur kan nooit ongestraft
zondigen tegen den eersten eisch van
het drama: ,JT art des preparations".
Zeker, cr zijn eenige „aanwijzingen",
die wanneer men het stuk nader be*
schouwt duiden op liefde van Mira
Inten, maar die zijn zoo vaag cn zwak,
dat men toch moeilijk van jvooriberci*
ding kan spreken.
Dat Mira Inten op dat oogcnblük
cn op die plaats Frank's naam uit»
spreekt, is evenals de heelc hande*
ling op het tooneclcffect berekend
en een bewijs, dat mevrouw van Zeg»
gelen bij het schrijven van die scène
zich niet werkelijk in de situatie heeft
verplaatst.
Of het denkbaar is, dat een Ja
vaanschc Tcgentsdochtcr een Euro»
pcesch controleur zou verplegen, zelfs
in zijn eigen woning, zooals mevrouw
van Zeggelen ons in het laatste bedrijf
van Boeddhakind wil doen gelooven??
Ik vermoed dat machten van buiten
en hoe sterk zijn die, waar een rc»
gent en. een resident er bij betrokken
zijn hieraan spoedig een einde zou»
den hebben gemaakt. En of Tilly
des oontrcleurs verloofde en dochter
van den resident na de opztenlba*
rende handeling van Mira Inten
zoo maar heel gewoon weer naar
Frank Hamel toe zou gaan alsof or
ook later niets oebeurd was. is ook een
vraag, welke ik niet als dc schrijf»
ster dadelijk bevestigend zou dur*
ven beantwoorden. Mevrouw van Zeg*
gelen stapt over al die bezwaren wel
wat los heen. Zij laat Mira Inten vrij-
willig weggaan zoodra het Boeddha*
kind bemerkt, dat het leven van den
geliefden Frank gevaar loopt bijeen
langer verblijf van haar aan
zijn zijde. Wanneer zij Tilly
weer heeft gezien. gaat zij
zacht onder gameJan*muzick, zoo*
als dc schrijfster uitdrukkelijk voor*
sohrijft heen, het leven in de Ja
vaanschc Kabocpatan weer tegemoet.
Zeer overtuigend is dit alles niet.
Mevrouw Van Zeggelen lijkt mij op
het dramatisch terrein minder thuis
dan op het gebied, dat zij veel beter
bchcerscht, dat der novelle en van den
roman.
Bedenkingen zijn er tegen het werk
als drama dus vele en toch kan ik
mij voorstellen, dat een opvoering
van dit Boeddhakind een Europeesch
publiek zal boeien, vooral wanneer
aan die opvoering zooals onluags
tc Den Haag is gebeurd Javanen
medewerken. Mevrouw Van Zeggelen
heeft er namelijk voor gezorgd, dat in
haar Indisch spel veel te „kijken" valt.
En dat is ontegenzeggelijk een deugd,
welke aan een opvoering ten goede
zal komen. Dc schrijfster laat in het
derde bedrijf een gedeelte van een Ja*
vaansch bruiloftsfeest voor ons afspc»
len en het kan niet anders, of zulk een
Oostersch feest in dc pendoppo van
een regentswoning met zijn gamelan*
muziek, zijn dansen cn al zijn ccremo*
niccl zal zijn groote bekoring op een
Europeesch publiek niet missen. Dit
huwelijksfeest kan door Javanen ge*
specld een waar festijn voor de
oogen worden, het zal voor velen een
openbaring zijn zooals de Javaan»
schc dansen van Jodjona dit ook zijn
geweest en het is om dat huwelijks,
feest vooral, dat ik hoop Marie van
Zcggclen's Boeddhakind nog eens ge»
specld te mogen zien. Het stuk leent
zich misschien voor een opvoering in
dc open lucht. Een jiendoppo is zon*
der grootc moeilijkheden wel op tc
slaan. En wanneer dan daarin Ruden
Adipati Cirio Hasmons bij gamelan»
muziek zijn Javaanschcn bruiloftsdans
danst voor den regent en voor Mira
Intc in haar Javaansch bruidscostuum,
omringd door Javanen en Europeanen
in officiecle ambtsklccding, dan zal een
opvoering van Boeddhakind een inzicht
geven in het Javaanschc leven, dat
voor velen nieuw cn verrassend zal
zijn. Misschien dat dc Javanen cn dc
dilettanten, die Boeddhakind in Den
Haag hebben gespeeld, hiertoe wel ge*
negen zijn. En cr zijn liefdadige instel»
lingen genoeg, die gebrek lijden en den
steun van Boeddhakind gaarne zullen
aanvaarden.
J. B. SCHUIL.
LUCHTVAARTNIEUWS.
HET ENGELSCHE
LUCHTVAART-EXAMEN.
NEDERLANDER GESLAAGD-
Men meldt aan het Haagsche Aneta*
kantoor dd. 2 Juli:
Zooals bekend is. bestaat in Neder*
land nog geen opleiding tot burger»
vliegtuigbestuurder of tot navigator in
dc grootc luchtvaart. Dc K. L. M.
krijgt haar vlicgtuigbcstuurders van
Leger of Marine cn leidt deze zelf ver*
der op om ze tc bekwamen voor dc
burgerluchtvaart.
In Engeland heeft het Luchtvaart*
ministerie wèlgecn dergelijke opleiding
ter hand genomen en daar worden
geregeld examens afgenomen Donder*
dag (30 Juni) is de liêcr L A. Alcr, as=
sistcnt*station®chc.f van dc K. L. M.
op Waalhaven, te Londen geslaagd
voor het c*-imcn navigator 2e klasse.
Hij is de eerste Nederlander, die dit
examen heeft afgelegd cn zoo wij ons
niet ver-gissen, ook de eerste buiten*
lander.
Dc heer Alcr was. voor hij in dienst
der K. L. M. trad Istc Iu:tcnant*vl:e*
gcr bij de Luchtvaart afdceling Soes*
♦erberg.
STADSNIEUWS.
VERKIEZINGSACTIE TE
HAARLEM
AnlUStemdwang Party,
„Wij ontvingen een bulletin uitgegc*
ven door de bovengenoemde partij. Dc
inhoud is geheel gericht tegen het
Haarlem's Dagblad cn De Nieuwe
Haarlcmsche Courant".
Aldus schrijft de Stads*Editic O-H.Ct.
Inderdaad, liet is waar. Wij ontvin*
gen het ook.
Onze hartelijke cn vooral welge*
meende gclukwenschen aan het adres
van dc i>tads*Editie O.II.Ct-, tygen wie
dit bulletin niet gericht is, en d>e dat
prettig schijnt te vinden.
REDDINGSTOESTEL
VAREKAMP.
OM HULP GEVRAAGD.
De lezer zal zich wellicht herinneren
dat wijlen Dr. P. Varekamp, badarts
te Zandvoort, de laatste maanden
voor zijn dood gewerkt heeft aan een
reddingstocstcl, het toestel „Vare*
kamp", dat hij dacht te gebruiken in
geval van in nood verkecrcnde zwem*
mers, ver van het strand.
De grondgedachte was een zooda*
nige verbinding tusschen redder en
den wal te hebben, dat dc redder door
middel van een drukknop, op het
zwemvest aangebracht, een elcctri*
schc bel op liet strand kon doen gaan.
H kon dan verschillende bevelen sci»
nen, als: vieren, inhalen enz.
Dr. Varekamp heeft aan 't strand
eenige malen te Zandvoort met dit
toestel gedemonstreerd cn niet zon*
der succes.
Evenwel bicken verschillende veran.
deringen aan 't toestel noodig. Mid*
den uit zijn werk werd Dr. Varckarap
toen weggerukt, waardoor ook het
standaardwerk, waaraan hij bezig was,
over zeestroomingen, muien, zwinnen,
cb en vloed enz. onvoltooid bleef lig*
gen. 't Bewuste reddingstoestel is toen
verhuisd naar verschillende kustbriga*
des met 't doei het verder te vervol*
maken.
Noch Noordwijk, noch Zandvoort
zagen daar echter kans toe. De Tech*
nische Commissie van den „Ned. Bond
tot het redden van Drenkelingen" was
evenwel van oordcel, dat 't toestel lc*
vensvatbaarheid bezat. En niemand
minder dan Prof. Lorcntz was dezelfde
mccning toegedaan. Vandaar, dat Dr.
Varekamp bij het vervaardigen van
zijn toestel ook de medewerking van
Prof. Lorcntz ondervond.
De heer A. Wapstra, een niet onbe*
kend technicus te Haarlem, die op 't
gebied van reddingsmiddelen reeds
eenigen naam verworven heeft, voelde
zich ook tot het toestel Varekamp aan,
getrokken. De Ned. Bond tot het red*
den van Drenkelingen richtte daarom
het verzoek tot den heer Wapstra het
toestel tc bestudeeren, het uit te wer*
ken en voort te gaan met proefnemin»
gen. Dit is nu voor den heer Wapstra
wel zeer verecrend, maar een en ander
gaat natuurlijk met hoogc kosten gc»
paard, temeer daar 't toestel nogal ge*
leden heeft en er een nieuw toestel ge*
maakt moet worden, gedeeltelijk vol*
gens een nieuw, gedeeltelijk volgens
het oude systeem. Dc heer Wapstra
meent met ccn f 250, doch zeker met
een f 300 het werk te kunnen vol*
tooien. Daar deze kosten niet uit eigen
middelen bestreden kunnen worden
hoopt de heer W. dat kapitaalkrach*
tigc personen zich voor dc zaak zullen
intcresseeren en 't hem mogelijk zul*
len maken het begonnen werk tot een
goed einde te brengen. Zijn adres is:
A. Wapstra, Anjelierstraat 28, Haar»
Iem, of: Zwemmeester, Gem. Zwcmin»
richting, Haarlem.
In den zomer van 1928 hoopt de
heer W. met het toestel aan het Zand»
voortschc strand to demonstrccrcn.
't Toestel zal blijven heetcn: „Red*
dingstoestel Dr. Varekamp".
Verder is dc heer W. voornemens
het oude toestel op te knappen cn met
goedvinden van Mevr. de Weduwe Va»
rekamp in een museum (b.v. Veilig*
hcidsmuscum) onder te brengen.
THEOSOFISCHE
VEREENIGING.
KOMST VAN ANNIE BESANT.
Men schrijft ons:
De Ned. afd. der Theosofische Ver-
eeniging houdt den lOen Juli a.s. haar
jaarlfjksche conventie waarop dr. Annie
Bes ant, de presidente der moeder-ver
een iglng aanwezig zal zijn. Zaterdag
middag 9 Juli wordt het dezer dagen
gereed gekomen nieuwe gebouw der P.
C Meu'.eman-stichting aan de Tolstraat
te Amsterdam van de Conventie door
dr. Besant geopend. Zondag d.a.v. wordt
in hetzelfde gebouw een vergadering ge
houden, terwijl Zondagavond mevr. Be-
sant in het gebouw der Vrije Gemeente
aan de Weteringschans een openbare
voordracht zal houden over „The New
Civilisation" (De nieuwe beschaving).
NATUURHISTORISCHE VER*
EENIGING
Men schrijft ons:
Dc Natuurhistorische Verccniglng
afd. Haarlem hield Zondag een ex*
cursie naar Aalsmeer, waar de Haar*
lemschc leden buitengewoon vriende»
lijk werden ontvangen:Aalsmccrsche
kweekers hadden hun motorbootjes
beschikbaar gesteld om het gezelschap
's morgens wat van het mooie water*
land cn den plantengroei der venen te
laten zien, en na het koffie drinken
was er gelegenheid om ccn paar kwee*
kerijen ic bezichtigen. Dc deelnemers
waren verrukt zoowel over wat >:;i ge*
zien hadden als over de gastvrijheid
an dc kweekers die hen rondvoc*
ren, cn van den heer Mensing, die den
tocht organiseerde. Den volgenden
Zondag wordt cr een excursie gchou*
den naar het Naardcrmcer,
GEMEENTERAADS
VERKIEZING.
R.-K. KIES VEREENIGING.
PATER BORROMAEUS DE
GREVE TE HAARLEM.
De R.»K. Kicsvereeniging hield
Maandagavond in de groote zaal van
het Gemeentelijk Concertgebouw ccn
vergadering, waar Pater Borromaeus
dc Greeve als spreker optrad.
De bclangstcHiiig voor deze verga*
dering was z"ó groot, dat reeds «r»i*
gen tijd vóór het aanvangsuur de
deuren der zaal gesloten moesten wor
den, zoodat vélen teleurgesteld terug
moesten keeren.
Voorzitter was dr. Th. Koot. Deze
opende de bijeenkomst op dc gebrui*
kelijike wijze cn deelde daarop mede,
hoe verheugd het bestuur der R. K.
Kiesvereen-iging was, dat Pater Borro*
macus voor het eerst na zijn zilveren
priesterfeest als spreker te Haarlem
optrad. Spreker bracht hem hulde voo
zijn priesterlijk en maatschappelijk
werk in deze kwart eeuw cn sprak
den. wensch uit, dat Cod hom .nog
lang mag sparen. (Applaus).
Rede Pater Borromaeus.
Pater Borromaeus verklaarde
met groote vreugde dc uitnoodiging
van het bestuur der R.»K. K ics vereen i-
ging te hebben aanvaard, otm de
Roomsche ingezetenen, van Haarlem
op te wekken a-s. Woensdag bij de
gemeen:eraadsverkiezingen hun plicht
te doen Hij dankte Dr. Koot voor zijn
vriendelijke woorden ter gelegenheid
van zijn jubileum cn dc aanwezigen
voor hun instemming.
Spreker herinnerde aan dc belang*
rijkheid van deze verkiezing. Hij be
treurde het, dat zoovele nobele en
karaktervolle tmanmen zich van den
poli rieken strijd hébben teruggetrok*
ken, omdat men het afkeyrde, dat
priesters zich met de politiek, die
immers onverkwikkelijk genoemd
wordt, inlaten. Die daarmede dus op
zij gaan voor ccn Ca remans en voor
een Lou de Visser. Men mag daar
over oordeekn zooals men wil, maar
een feit is het toch, dat dit voor dien
vijand een triomf bcteekerat. Tot wel*
ke gevolgen het kan leiden, als pries*
ters zich niet met de politiek inlaten,
kan men in Mexico zien, waar dc
Roomsch*iKatholieken door een ge»
wapende bende geringeloord worden.
Komende op de Haarlcmsche ver*
kiezingen deelde spreker mede, hoc
aangenaam hij het vond. hier dc can*
didatuur van een stoeren voortrekker
in dc Roomsche beweging te mogen
verdedigen, namelijk van Mr. Heer*
kens Thijssen, die binnenkort zijn 25*
jarig jubileum als raadslid hoo.pt te
herdenken. (Applaus).
„Wij, Katholieken, hebben altijd nog
wat te beteek en en", zei spreker. „Wc
.hebben dertig zetels in de Tweede
Kamer; overal in ons land hebben we
kerken cn kapellen. Het mag waar
zijn, dat men ons, in de tijden der re»
formatie hier cn daar een kathedraal
heeft ontnomen, maar daar staat te*
genover, dat daarvoor weer honder*
den nieuwe kerken gebouwd zijn. Wij
hebben vele bonden op sociaal en poli»
tiok terrein. Ja, wij habbcn nog altijd
wat to beteekenien; we zijn nog steeds
een macht, een geweldige macht."
Pater Borromaeus wekte de aan*
wezêgen met klem op, om a.s. Woens*
dag op No. één van de Roomsche lijst
te stemmen. „En", zei spreker, „van
rood gesproken. Gij moet Woensdag
het witte puntje in het zwarte vakje
voor den naam van Mr. Hecrkens
Thijssen goed rood maken." (Ajp*
plans).
„Wij willen den arbeidersstand nde't
wegwerken, maar verbeteren. Doch
dat kan niet. als de materie de ziel
overdondert. l:en volk, dat godsdienst*
loos is, wordt diép ongelukkig, ook al
'baadt het in weelde. Al® socialisten
zeggen, dat zij tegen den godsdienst
zijn dan liegen zij; of anders is bij
hen de natuur sterker dan de leer; dan
worden wij geaaid met tijgerpooten.
Ik ben geen vijand van het rood.
dat de beurzen der wclgestelden doet
openen om den nijpenden nood van
medeburgers te lenigen. Maar ik haat
het rood van opstand en rebellie, van
drift en boosheid; dat het kruis wal
verdringen voor dc roode vaan. Want
daar gaat 't om! Onze actie gaat °ok
voor het behoud van den godsdienst
an het gezinsleven. Bij ons. Room*
sohen i® het gezinsleven geen tweede
hancsch belang,zooais door onze tegen
standers wel eens beweerd wordt. In*
tegendeel, alle politieke en sociale
cctie voeren wij in 't belang van net
gezin."
Uitvoerig ordtisee.rde spreker dc S.
DAJ?. en haar leiders, o.a. de heer
Kleerekoper, de de Roomschen belas»
terde om hun houding jegens de onge*
huwde moedeTS. JBij <je S.DA.P. is
voor haar eerbied1", zei spreker. „Bij
ons nict.Wel diep medelijden en hulp
veel hulp .Waar zijn de doorgangshui*
zen en nonnetjes bij de S. D. A. P„
die de buiten echt geboren kinder*
fcjes liefderijk verplegen en het stern*
pel „omech.zorgvuldig wegvagen en
zc gelijk maken n.;: he* Kerstkindje
Jezus Chistus? Bij de socialisten ook
wel hulp \oor die moeders, jawel,
maar.... uit de Staatsruif! (gelach).
Men cischt gelijkheid voor de ge,huw*
.<e moe eer. Dat doen. wij niet; eerbied
bi' ons voor de gehuwde, hulp en me*
dclijdcr. voor de ongehuwde moeder.
Bij ons gaat het om de hoogaje en
de heiligste beginselen, vooral in ccn
tijd, die zedelijk zoo achteruit gaat:
in ccn tijd, waarin voor velen dc ver*
keerir.g het huwelijk en het huwelijk
geen huwelijk meer is. Dc Katholiek
diie rood stemt, is een doode Katiho*
lick, evenals het bekende dier, dat na
zijn dood_ rood wordt. Men kan ook
op den Vrijheidsbond stemmen, maar
dat doet iemand, die spckpannckock
eet; dat zal hem opbreken! (gelach).
Moeten, wij op dc rapaillcpartij stem*
men? Op dc cand.idatcn. die zingende
hun werk doen Neen. wie dat doet.
hoort in c.cn krankzinnigengesticht
thuis. De Rcomschen stemmen altecn
op dc lijst van dc Roomsch Katholie
ke Staatspartij. Niet op die van dc
RoomsclwKatholicke Volkspartij. Die
partij doet mij denken aan den man.
die ccn spiksplinternieuw pak ge*
kocht had, maar dac nog een nieuwen
hoed moest hebben. Od ©cn gegeven
oogenblik waait hem dc oude hoed
van het hoofd het water in. De man
springt met zijn nieuwe pak in het
water cn haalt er 't oude hoofddeksel
uit! O. gij, leden van de Roomsch*
Katholieke Volkspartij, wat zult gij
later als natte poedels aan den kant
staan, om dc modder van *u af tc
schudden, teneinde eeji dooden tak
uit hot water te halen! Laat u niet
langer verblinden; keert terug! Wij
gaan Woensdag niet knokken met on*
zc tegenstanders, die onze heiligste
gevoelens gekwetst hebben; die onze
kerken met ro°de lunzen hébben wi'.gc
kalkt. Neen, wij zullen roepen met een
bulderende., stem: stemt op nummer
één van de Roo.m-sch*Katliolieke
Staatspartij; dus op lijst S. En van
rood gesproken; gij moet Woensdag
het witte puntje in het zwarte vakje
goed rood maken voor den naam van
Mr. Hecrkens Thijssenl" (Daverend
applaus en fanfares).
Dr. Koot dankte den spreker voor
zijn geestdriftige rede cn de muziek*
vereeniging „Euphonia", uit Over*
veen. voor de muzikale medewerking
op dezen avond.
Terwijl dit korps het lied ..Aan U,
o Koning der eeuwen", speelde, ging
dc vergadering uiteen.
BIJ DE STAATKUNDIG
GEREFORMEERDE PARTIJ.
De Staatkundig Gereformeerde Par*
tij had tegen Maandagavond in een
der zaaltjes van het gebouw der
Hiarlemschc Jongcmannenvereeniging
n de l-.itige Marg.uctiiasttaat icn ver»
gadcring uitgcscrieven, waarin dc
heer E. Kuyk, de partij*sccretaris, zou
spreken over het onderwerp „Zelistan*
dig optreden".
hen twintigtal, onder wie drie da*
mes, waren opgekomen om naar het
betoog van den spreker te luisteren.
Nadat dc vergadering op de gebrui*
kelijke wijze was geopend was het
woord aan den heer Kuyk.
Spr. zei de dat voor ccn verkiezing
van den gemeenteraad in 't algemeen
niet die belangstelling is als voor die
der Tweede Kamer. Reden is dat in
den raad de politieke beginselen niet
zulk een rol spelen als in de Kamer.
Toch ook in den raad komen ook dc
beginselen te pas. Beginselen dienen
ook. ten grondslag te liggen aan het
handelend optreden in den raad. De S.
G. P. is eenmaal ccn zelfstandige par*
tij cn zc dient ha^r beginselen uiteen
te zetten. Beginselen die gelden voor
heel het land en heel het volk.
Van die beginselen wenschte spr.
een en ander tc zeggen. Het gaat er
om wat is de wil van God ten aanzien
van 't leven van ons volk en de na*
tién der wereld. Alle volken dienen
Gods naam ter ecre te leven cn in
Zijn weg te wandelen. Door de goed*
hcid Gods zijn de Overheden er. Dc
overheid is rechtstreeks aan het
Woord van God gebonden. Voor heel
dc natie geldt het gezag van dat
Woord.
Op die manier krijgt men een poli*
tick van ieder andere onderscheiden,
betoogde spr. Voortgaande trad spr.
in bijzonderheden omtrent de taak der
Overheid in een Chr. land naar de
bescnouwing der St. G. P. De St. G.
P. gaat uit van de absolute autoriteit
van het Woord van God, aldus spr.
verder. Op die grondslagen wenscht
de St. G. P. voort te bouwen. De
S. G. P. gelooft dat al wat niet is naar
het Woord van God geen dageraad
zien zal.
Er was gelegenheid tot het stellen
van vragen.
Daar niemand daarvan gebruik
wenschte te maken, werd de vergade*
ring met dankgebed gesloten.
ANTI-STEMDWANG-
PARTIJ.
DE VERGADERING IN HET
BRONGEBOUW.
Maandagavond hield de afd. Haar»
lem van de AntisStemdwangpartij een
druk bezochte vergadering in het
Brongebouw onder leiding van den
heer G. Oversteegen Sr.
Eerst sprak de heer C. Bonnet, uit
Hilversum, over het onderwerp:
„Waarom protestcaradidatcn?"
De heer Bonnet uitte zijn tevreden*
heid over de goede opkomst. De ver*
gaderingen van de anti*stemdwang
partij zijn over 't algemeen goed be
zet. Dat komt doordat er werkelijk
belangstelling is voor het streven dier
partij. Deze partij, zoo betoogde spr..
blijft bij haar optreden steeds zooveel
mogelijk binnen de perken der wet.
Er zijn trouwens, aldus spr. altijd ver»
tegenwoordigeTS van den geldzak, die
him ziel en zaligheid aan het kapi*
taal verkoch-t hebben aanwezig, om
daarop te letten.
Spr. gaf -voorts een kort overzicht
van de parlementaire geschiedenis in
ons land van het optreden van Dome*
la Nieuwenhuis in de Tweede Kamer
af. De liberale regeeringen hebben
niets anders gebracht dan dwang,
niettegenstaande al het gepraat over
vrijheid.
Sprekende over de sociaal*demo*
craten zeide dc heer Bonnet dat van
hen geen verbetering voor de arbei*
dersklassc langs revolutionnairen weg
is te verwachten. Wat wel te wachter
is, dat is een gezamenlijke regcering
van soc.*democraten cn Roomsch Ka
tholieken. Ook zal de werkloosheid
toe nemen en daarvan is de schuld
het kapitalistisch stelsel. Onder die
regeering, die komen zal. zal de helft
der Nederlanders uit ambtenaren bc»
staan; van de rest zal een groot deel
kapitalisten zijn cn een klein deel ar
beiders.
Van het parlementair stelsel is dus
voor de arbeiders niets tc verwachten
De sociaaldemocraten hebben in het
parlement wel eens wat goeds gedaan
maar nog veel meer slechts.
Over den stemplicht zeidc spr dat
deze :s ingevoerd om de vrouwen, die 1
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cent» per regeL
Niet de goedkoopste,
maar de beste
in kwaliteit en smaak
over 't algemeen behoudend zijn. naar
de stombus tc drijven.
De snLi-stemdwang ziet dan ook m
dc verkiezingen geen middel meer om
cc toestanden tc verbeteren en daar*
om wil zij van den stemd/wang niets
meer weten.
Spr. heeft verschillende anti-stem»
dwang«menschcn bij eenige kantongc*
rechten verdedigd en vele ambtena*
ren van het O. M. verklaarden toen.
het in principe eens te zijn met den
gemachtigde van de beklaagden. De
Ambtenaar te Enschede ze de zelfs,
dat hij stemdwang een immoreel, mis»
dadig middel noemde, maar hij moest
nu eenmaal straf opleggen, omdat de
Wet dat eischte.
De ar.ti-stemdwang-partij tracht nu
den stemplicht tc bestrijden met het
wapen: de spot.
Want de weg om ernstig te zijn JS
haar afgesneden.
Spr. eindigde met de aanwezigen op
te wekken :e stemmen op George
Overstccgen van lijst 4. (applaus).
Hierna volgden nog eenige zang»
nummers, waarbij het beroemde
„Kiest hem!" (Donderend applaus en
geschreeuw van eenigen uit het pu*
bliek).
Het gemeenteraadslid van A rast er»
dam Zuurbier, zou. volgens don voor*
zitter. zijn ervaringen in genoemde
functie medcdeelen.
Hij deed d:t evenwel niet maar
hield ccn zeer verward ..betoog", o_a.
over ziin ervaringen als ..armendok»
ter" te Zaandam en kwam verder via
dc Opera Mignon en Domela Nieu*
wenhuis tot het voordragen van. een
langdradige schets .Majoor Barbara
Meer behoeft van dit optreden met
aan de vergetelheid ontrukt te wor*
den. Er was eenig debat, waaraan de
hccren Peper en Buising deelnamen.
Belde protesteerden met alle kracht
tegen hef neerhalende, misselijke cn
dc-'enereerende karakter der A-erja®
dering De heer Peper betoogde da-
de arbeiders heusch niet zoo ontzet
tend onder den stemdwang gebukt
gaan eo dat het optreden der anti*
stemdwangpartij de aandacht der ar»
bc-'ders van emsrige zaken afhoudt
Hoe weinig ernsEg uw partij' het
ovcigens neemt blijkt wel hieruit dat
zij altijd gezegd hébben: presentie*
geld nemen wij niet aan. dat is voor
"de propaganda! Maar nu heeft de an«
ti*stemdwang»cand'idaaf te Velscn ver
klaard: ..Als ik het presentiegeld
krijg en dan nog wat stroop, dan ben
ik e r!"
De tweede debater zeide dat dc
capaciteit om „lolletjes" te maken aan
dc anti*stemdwangipartij ontbreekt en
hij protesteerde er mOt kracht tegen
dat dc heer Bonnet van de leden de
zer partij als anarchisten had gespno*
ken Hun optr«den was. meende hij.
juist een aanfluiting van het anar
chisme.
In zijn antwoord gaf dc heer Bon»
net toe dat dc vergadering niet op
hoog peil had gestaan, maar d t was
ook de bedoeling niet geweest. De
sociaaldemocraten en dc communis*
ten hebben er overigens toe medege
werkt dat de anti*stemdwangpartij
thar.s de middelen moet toepassen,
die zij gebruikt. Spr. betoogde nog dat
het socialisme niet door de socia»
listen wordt gediend. Hefc gaat er
slechts om. door de vakbeweging stem
men te werven, dan kunnen de ..kop»
stukken" op het kussen komen
Te half twaalf werd de verga der'ng
gesloten.
„MULTTÏtTT TE ZANDVOORT.
De Galery Alfred Flechtheim, Berlijn
en Dusseldorp, heeft thans weer een col
lectie van zeer interessante schilderijen
in „Muluru" geëxposeerd van de vol
gende kunstschilders Heinrich Nauen.
Joséde Tongores, Paul Strecker. Carli
Sohn-Rethel, Eugen Kampf, Otto von
Waetjen, Maurice Sterne, L. von Hoff
mann, Kovanagui, O. Reylander, Carla
Lehr en Elie Lascaux.
Deze tentoonstelling zal zeker veel
belangstelling trekken.
Reeds in het afgeloopen Jaar werden
in „Muluru" interessante schilderijen
geëxposeerd.
Evenals voor twee jaar zal ook nu
weer werk worden geëxposeerd van de
jonge Nederlandsche beeldhouwster me
vrouw Eliza de Ridder van Arkel van
Mastrigt.
Deze werken toonen een opmerkelijke
ontwikkeling hetgeen thans tot een bij
zondere uitdrukking komt in het masker
„De Pessimist". Niet minder belangrijk
is een houtskulptuur die „Jo" weergeeft.
EEN MUZIEK FESTIVAL.
Haarlem's Tramfanfare heeft een
festival en marschwedstrijd georgani
seerd op Zondag 21 Augustus 1927. in
het Brongebouw, ter gelegenheid van het
lste lustrum op 21 Augustus 1927. De
marschwedstrijd wordt gehouden op den
Dreef. Als attractie voor het festival
ontvangt iedere deelnemende vereeni
ging een fraaie 'massief) zilveren her
inneringsmedaille, voorts zullen onder de
deelnemende vereeniglngen prijzen wor
den verloot van 50, 40. 30, 20
en 10.
Voor den marschwedstrijd zijn 5 prij
zen beschikbaar gesteld; de le prijs is
een zilveren lauwerkrans en 100.
PERSONALIA
Bedankt voor het beroep hij dc
Chr. Gereformeerde kerk tc Haarlem
(tweede prcdikantsplaats) door Ds. G.
Wisse van Utrecht.
Aan de Technische Iloogcschool
tc Delft is geslaagd voor het inge»
nieursscx.iincn voor civielringcnicur dc
heer F. \V. D. C. A. van Hattum te
Bevcrwij'
