HAARLEM'S DAGBLAD
BUITENLANDSCH OVERZICHT
DE STAD VAN ACHMED ZOGOE.
STADSNIEUWS.
MAANDAG 1 AUG. 1927
TWEEDE BLAD
Ter 3-mogendhedenconferentie.
Uitstel van executie. Vandaag geen
plenaire zitting. Amerika vraagt be
denktijd. Stormachtige zitting van
den Weenschen Gemeenteraad. Na
een dag en een nacht vergaderen krijgt
Weenen een gemeentelijke veiligheids
wacht.
De strijd voor ën tegen hef communisme In China wordt van weerszijden met bittere
felheid gestreden. Een curieus beeld van den tegenwoordigen toestand geeft deze foto,
die laat zien hoe tientallen Chineezen in de haven van Hankau de, door de Britsche
marine in het water geworpen, communistische propagandageschriften probeeren op
te visschen. (Cl. Illustration).
Een uitkomst voor zuinige mannen. Een zonderling Amerikaanscbe nieuwigheid
is wel juweelen om den hals te laten schilderen! Hier toonen wy »gf kwistig
met „juweelen" getooide vrouwen»
I
Van Durazzo naar Tirana.
(Van onzen correspondent).
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Wij konden Zaterdag reeds mededee-
len dat Colidge de vlootconferentie als
mislukt beschouwde. De plenaire con
ferentie voor heden aangekondigd zou
zoo veel zijn als de begrafenisceremonie
van 3-mans idealen.
Waarschijnlijk om uitstel van die
snelle executie te krijgen heeft men be
sloten vandaag nog niet bijeen te ko
men. De Amerikaansche delegatie
heeft bij monde van Gibson aan Brid-
geman en Isjiï verlof gevraagd om zich
nog eenige dagen te mogen bedenken.
De vlootconferentie heeft er al eer
der zoo voorgestaan. Eenige weken ge
leden werd de moord op den Ierschen
minister Kevin O'Higgins gebruikt als
voorwendsel tot uitstel, hetwelk de al-
geheele déb&cle zou kunnen vermijden
en dat ook inderdaad dééd.
Wellicht dat men thans door tijd-
winnen óók nog eenige herademing en
verruiming kan brengen. Amerika kan
zich nu allicht voorbereiden op het ge
ven van een antwoord op de Britsche
voorstellen, dat een afbreken van alle
besprekingen tot de volgende Washing-
tonsche conferentie (1931) nog kan
verhoeden. De Irans daarop is echter
zeer klein, t Blijft „hangen en wur
gen".
F. A.
Weenen krijgt een
gemeentelijke
veiligheidswacht.
Na een uiterst bewogen zitting van
den Weenschen gemeenteraad, die ten
gevolge van de obstructie der christe-
lijk-socialen den geheelen middag en
nacht duurde, is Zaterdagmorgen om
zeven uur het voorstel tot instelling van
een gemeentelijke veiligheidswacht met
de stemmen der sociaal-democraten
aangenomen. Weenen krijgt dus naast
de bondspolitie een eigen gemeente
politie.
Burgemeester Seitz verdedigde het
voorstel. De nieuwe politie zal voorna
melijk gemeentegebouwen beschermen.
Zoodra de dagen van gevaar werkelijk
voorbij zijn, zal zij worden afgeschaft.
Voorts verdedigde de burgemeester,
aldus de Tel.. zijn optreden tijdens de
jongste onlusten. Hij verklaarde, dat hij
nimmer zijn toestemming tot schieten
zou geven. Dat in de gemeentepolitie
ook lieden opgenomen zijn. die met de
justitie in aaraking zijn geweest, was
naar Seitz betoogde niet te vermijden
geweest, daar de reeruteering snel in
haar werk moest gaan.
Een bijzonder heftige rede hield het
Christel.-sociale raadslid Preyer. Hij
verklaarde, dat de gemeentepolitie een
partijgarde was, die het gevaar slechts
zou vergrooten. Men wilde van Weenen
een tweede Moskou maken, betoogde
spreker.
In het geheel hadden vijftien christe-
Üjk-socialen het woord gevraagd, doch
om zes uur hedenochtend stelden de
sociaal-democraten voor, de debatten
te sluiten. Er ontstond een oorverdoo-
vend lawaai, dat eerst eindigde, toen
de christelfjk-sociale raadsleden ten
teeken \an protest als één man de zaal
verlieten.
Daarop verklaarde een der soc.-de
mocraten dat de gemeentepolitie geen
partij-instrument zou zijn, waarna,
zooals gezegd, het voorstel met de
stemmen der sociaal-democraten werd
aangenomen.
De Sovjet-gezant te Weenen heeft
ertegen geprotesteerd, dat de Oosten-
rijksche bondsregeering indirect te ken
nen heeft gegeven, dat de diplomatieke
agenten der Sovjet-Unie bij de onlusten
de hand in het spel zouden hebben
gehad.
KORT EN BONDIG.
De Fransche gezant in de Vereenig-
de Staten heeft een door inschrijving
bijeengebracht bedrag van 31,186 dollar
ontvangen, hetwelk hij aan president
Doumergue heeft toegezonden, ten einde
het in gelijke deelen aan de moeders
van Nungesser en Coli ter hand te stel
len.
Bij het binnenkomen in het station
te Lyon is een werkliedentrein ont
spoord, waardoor de locomotief, de
tender en een der wagons omsloegen.
Naar de directie der spoorwegen mede
deelt zijn 24 personen meer of min
der ernstig gewond.
Volgens een bericht uit Oelz zal de
Duitsche ex-kroonprins het slot Oelz
verlaten en zich te Potsdam in het
kasteel cacilienhof vestigen.
Het Braziliaansche Huis van Afge
vaardigden heeft met 118 tegen 18
stemmen het wetsontwerp aangenomen,
dat ten doel heeft het communisme
in Brazilië te onderdrukken.
Het Russisch Telegraaf-Agentschap
deelt mede, dat de berichten over een
aanslag op den sovjet van Leningrad
.waarbij het regeeringsgebouw zou zijn
verwoest en honderd personen het leven
zouden hebben verloren, uit de lucht
zijn gegrepen.
„DE VOORZORG".
Ingebruikneming van 84
woningen.
De woningbouwvereeniging ,.De Voor
zorg" deed Zaterdagmiddag de officieele
in gebruikneming plaats vinden van 84
woningen aan en bij de van Oosten de
Bruynstraat. (In de nieuwe wijken ten
Westen van de Leidschevaart en ten
Noorden van de Pijlslaan). In één der
perceelen van de 84 woningen werd met
eenig ceremonieel de ingebruikneming
gevierd. De wethouder, de heer M. A.
Reinalda was er bij tegenwoordig even
als eenige raadsleden. Berichten van
verhindering waren ingekomen van den
burgemeester, der. heer C. Maarschalk.
Mr. Bakhuizen van den Brink en Ds.
C. J. van Paassen en van de heeren
D. Kruyf en A. F Onderwater. De heer
van Daelen had wel het recht om met
zeer veel lof te getuigen van den arbeid
van al diegenen die aan de 84 woningen
him toewijding en zorg hebben geschon
ken. Immers het geheele complex dat
eerst den eersten November opgeleverd
behoefde te worden kwam begin Juli
gereed, en is reeds nu geheel bewoond.
Dit is een prachtig resultaat van schit
terende arbeidsorganisatie. En iedereen
ls tevreden. Men mag kort en goed zeg
gen dat het vraagstuk van woningvoor
ziening weer voor een aanzienlijk deel
is opgelost.
De heer van Daelen ging na waarin
onze wethouder de heer Reinalda zich
zoo verdienstelijk heeft gemaakt op het.
punt van modernen woningbouw; hij
bracht hem daarvoor groote lof. De me
dewerking die ook nu weer ondervon
den is vqp zijn zijde verdient waardee
ring in hooge mate.
Na de met zeer geestdriftig applaus
ontvangen mededeelingen van den lieer
van Daelen werden de huizen bezich
tigd. Groepsgewijze verdeeld trokken de
genoodigden door de nieuwe straten.
De woningen zijn uitermate geriefe
lijk-ingericht en maken op den bezoe
ker een zeer vriendelijken indruk. De
huurprijs bedraagt slechts f 5.25.
Na den rondgang werd 't kantoor be
zichtigd. Een modelinrichting inderdaad
waaraan alle zorg is besteed.
Nadat de genoodigden de thee had
den gebruikt, werden eenige der aan
wezigen in de gelegenheid gesteld om
de Voorzorg geluk te wenschen. Wet
houder Reinalda roemde den recordtijd
waarin gebouwd is, en bracht „de Voor
zorg" hulde voor haar werk dat van zeer
groote beteekenis is voor de arbeiders-
huisvesting. Dank zij mede het ijveren
van verschillende bouwvereenigingen in
het woningtekort opgeheven. Er was
zelfs een overschot van 182 huizen op
31 Dec. jJ. Er is echter nog een vrij
groot aantal huizen, dat feitelijk voor
bewoning ongeschikt is. Dit aantal
heeft „De Voorzorg" ook weer doen
verminderen.
De heer Boeree overhandigde onder
applaus namens de commissie uit de
nieuwe bewoners, een prachtige klok
voor het kantoor waarvoor gecollec
teerd is. Verder spraken de raadsleden
de heeren J. Mieze rus en Joh. Visser
en de inspecteur van Bouw- en Wo
ningtoezicht de heer Ktihlemeyer.
De heer van Daelen dankte de spre
kers hartelijk. Men bleef daarna nog
eenigen tijd bijeen.
PERSONALIA.
Voor het examen nuttige handwerken
is te Amsterdam geslaagd mej. B. J.
Mos te Haarlem.
Voor het examen Engelsch M.O.
acte A is geslaagd de heer J. C. Beste
man te Haarlem.
Voor het examen handelskennis L.O.
is geslaagd de heer W. van Lingen te
Hillegom.
Voor het examen Hoofdacte is te
Den Haag geslaagd de heer P. J. Kroes
te Hillegom.
Voor het examen Mercurius Duit
sche Taal en Handelscorrespondentie
J. A. Viergever, alhier.
DOOR GEWEERSCHOT GEDOOD.
Men meldt ons uit Winterswijk, dat
de heer A. B. te Corle in zijn woning is
gevonden gedood door een geweerschot.
Hoogstwaarschijnlijk is B. bezig geweest
zijn geweer na te zien. niet wetende dat
dit geladen was en is hij door het af
gaande schot doodelijk getroffen.
Het is de derde maal binnen een tijds
verloop van 15 jaren, dat beroep en nei
ging mij naar dit kostelijke land en zijn
zonderling volkje drijven. De eerste maal
was het gedurende den bloedigen Balkan
oorlog. toen de Montenegrijnen. In wier
gezelschap ik lange vochtige weken voor
Skoetari had gekampeerd, eindelijk. zU
het dan ook maar voor den korten ter
mijn van een maand, heer en meester
van Tirana waren geworden. Kort daar
na zoch ik Essad Pacha, den tvran van
Tirana in het zoo juist van het Turksche
juk bevrijde Albanië op en thans ben ik
opnieuw de gast van deze kleine groene
tuinstad, die in haar languissanten vre
de geen nota schijnt te nemen van het
feit, dat de hooge Europeesche politiek
haar de eer van een onophoudelijke be
langstelling bewijst. Tirana is de resi
dentie of, nauwkeuriger, het residentie-
tje van den jeugdigen president der re
publiek. Achmed Zogoe, wien men den
bijnaam „de onzichtbare" zou kunnen
verleenen, indien de teruggetrokkenheid
tusschen de vier muren van zijn beschei
den presidentswoning systeem zou wor
den. Over dit kluizenaarsleven, over de
zorgen, moeilijkheden en intriges, maar
ook over de verwachtingen en de hoop
van de jonge republiek en haar dictato-
rialen president later meer.
Wie een reis naar Albanië onderneemt
meet tot Bari den weg over land en tot
Durazzo den weg over zee kiezen. Zoo
is het tot dusver geweest; binnenkort zal
het doel Tirana volgens optimisten van
Rome uit b.v. in vier uren door de lucht
te bereiken zijn. namelijk via Nap°ls—
Brindisi—Valona—Durazzo. Een Ita
liaansche maatschappij, die zich van
Junkervliegtuigen zal bedienen, lost de
sedert vier jaar in Albanië functlonnee-
rende Duitsche Luft-Hansa af en breidt,
de eischen des tijds overwegende, den
dienst uit tot de Italiaansche hoofdstad.
Dit traject zal vier uren gevlogen wor
den: tot dusver duurde ueze reis ten
minste 36 uur, waarvan het derde deel
op rekening kwam van een gedwongen
oponthoud in het hyperverveh nde stadje
Eari. De booten van de „Fuglla" zijn klein
en bescheiden, het eten aan boord banaal
en duur. Doch dat zijn kleinigheden, die
een opgewekt humeur niet kunnen ver
gallen, wanneer het lot de donkerblauwe
Adrlatische zee een met sterren bezaai
den nacht schenkt en men den ochtend
daarna voor het blijde, door heuvelen be
kroonde Durazzo voor anker gaat. De
minarets van de stad zouden stellig een
welkomstgroet geven, indien zij niet den
vorigen winter door een aardbeving ge
teisterd waren. Voor den welkomstgroet
van Albanië zorgen nu de met uitte fez
getooide roeiers, die als het ware om mij
vochten, om mij In hun boot te krijgen
en die ik niet van de hand wilde wijzen,
ofschoon de korte overtocht tot het be
scheiden Molo een vermogen in Ita-
liaansch geld kostte De Albaneezen fre-
quenteeren namelijk den gouden stan
daard en één Napoleon is zeventig Lire
waard.
Een haven ls er nog niet. maar die zal
weldra worden aangelegd en dan
zullen waarschijnlijk ook de droefgeesti
ge. boven het water uitstekende wrakken
van twee oorlogsschepen verwijderd wor
den. Het moet voorkomen, dat bij storm
achtig weer de schepen naar Dnri moe
ten terugkeeren, wat de passagiers stel
lig niet met vreugdekreten zullen beant
woorden. Aan een aannemersfirma te
Triest ls de aanleg opgedragen, welke fir
ma ook de grootste en sierlijkste brug
van den Balkan, de Natibrue tusschen
Tirana en Skoetari heeft gebouwd.
Jammer, dat een bezoek aan Albanië
met Durazzo begint, dat er uitziet als
een provinciaal toon eel. Van zee uit ziet
het er vriendelijk uit, maar achter de
coulissen is het een chaos van vervallen
huizen en onbeholpen straten. Ook de
bevolking, half Albaneesch. half van
Westerschen oorsprong, kan men zich
gemakkelijk eenige graden sympathieker
voorstellen. Alles moet hier nog groeien,
vooral de beschaving. Niettemin vindt
men op den hoogs ten heuvel in de nabij
heid in een volkomen boomlooze omge
ving de protserige zomcrvilla van Ach
med Zogoe, die als een meesterwerk van
een inheemschcn bouwmeester wordt be
schouwd! En dicht daarbij het breed ge
bouwde. donkerroodc. Toskaansch aan
doende huis van het Italiaansche gezant
schap, benevens hier en daar nog een
vrij behoorlijk heerenhuis. Durazzo moet
het daar maar mede stellen. Voor bet
door schoten geteisterde paleis van den
gevluchten prins Wied. dat tot hotel
wordt verbouwd, nam ik van het meer
dan schamele stadje afscheid in een auto,
waarvan het merk beleedheidshalve ver
zwegen zij en die den op alle gebeurlijk
heden voorbereiden reiziger voor de som
ma van twee Napoleon naar Tirana
brengt.
Snel vervluchtigt een slecht humeur in
het ochtendlijke contact met een bemin
nelijke natuur! Het Albaneeschc land
schap is daar zeer rijk aan. De zeer be
hoorlijke weg leidt afwisselend over heu
vels en door malscho velden door een als
het ware vruchtbaarheid uitstralende na
tuur. Zorgvuldig zijn dc akkers bewerkt
en ln harmonie met de kleine kastanje-
en eikenboschjes zijn de bruine boeren
huizen hier en daar neergezet» In het
Westen zijn bergen, die aan de Jura doen
denken; aan den voet van dezen keten
ligt Tirana. Wouden wringen zich tus
schen de velden, heuvels dringen voor
waarts, loopen zacht uit of buigen zU-
v. aarts af. Een symphonic in groen ls ln
breeder gamma schier niet denkbaar. Bfj
een klein koffiehuis is de eerste halte en
daar maakte ik kennis met de kostelijke
Turksche koffie, waarmede ik later hech
te vriendschap heb gesloten. Nu merkte
ik ook, hoezeer de lucht vol was van vo
gelzang. De Albaneezen zijn dierenvrien
den en in het bijzonder de vogels hebben
?-U lief. Doch ook de schapen en bokken,
de paarden en ezels verheugen zich ln
een schier ontroerende behandeling. Dik
wijls hebben wU met onzen auto, dlc hier
nog niet lang ls Ingeburgerd, angst en
schrik bij deze dieren teweeg gebracht,
wanneer wij langs den weg suisden. Geen
enkelen keer heb lk gezien dat men de
begrijpelijke opwinding van dc dieren
door stokslagen trnchtto te overwinnen.
Dc herders drijven hun kudde snel naar
een veilig veld. de ruiters stijgen af en in
plaats van een boozen blik ontwaart men
een gemoedelijken glimlach. Toch zijn
deze heeren tot de tanden gewapend en
zij zjen er soms niet veel bezwaar ln, el
kaar wegens een verkeerd begrepen grap
overhoop te schieten.
De weg naar Tirnna ls zeer druk; wa
gens ziet men echter weinig, alleen last
en rijdieren. Dc vrouwen schijnen het
voorrecht te hebben, op de paarden te
rijden en wel schrijlings, de mannen zit
ten op de ezels als op een hooge bank
en laten de beenen naast elkaar aan één
kant bengelen. De armste drommels zit
ten in dit land op een of ander dier. Ti
rana bereikt men na eenige omwegen en
na een uitvoerige passencontrole, want
de heer van Tirana wil precies weten,
wie zijn residentie ln- en uitgaan. Alba
nië heeft den naam „politiestaat" nog
altijd hoog gehouden, maar het valt niet
te ontkennen, dat de politiemannen zich
uiterst beleefd jegens den vreemdeling
gedragen. Ik werd door den commissaris
van politie te Tirana, dien ik bezocht,
zelfs van sigaretten en koffie voorzien
en met vriendschappelijke handdrukken
bedacht, toen lk hem tenslotte kon dui
delijk maken, dat ik een oude vriend van
zijn land en zijn volk was.
Een deel wm het in deze dagen wondermooie rosarium van het Huis ten Bosch te Den Haag, een der verblijven van Bij de steenkool-boringen te Meddeho by Winterswijk is thansdc zevende kolenlaag gevonden ter dikt cvan 1.29 M. Op
de Kowngm. Het is een bijzondere attractie voor honderden touristen van alle nationaliteiten. oue foto de boortoren met zyn omgeving.
