HAARLEM'S DAGBLAD
BUITENLANDSCH OVERZICHT
DE IERSCHE CRISIS.
In hj|L parlement van den Ierschen
Vrijstaat, in den .X)all Eireann", is de
door De Valera's party voorgestelde
motie van wantrouwen in de regeering-
Cosgrave met 7271 stemmen verwor
pen. Dit was niet verwacht. Sinds be
kend was geworden dat de Labour
er oep, onder leiding van Tom Johnson,
met de Fianna Fail (de Valera's party)
tegen de regeering zou stammen werd
algemeen verwacht dat zy er het loodje
by zou leggen. Nu heeft zy gewonnen
met één stem, en het is zeer de vraag,
of president Cosgrave en zyn ministers
het niet liever andersom gewild had
den. Want zy hebben geen meerderheid
waarmee zij in de practyk regeeren kun
nen. zy kunnen niet eens rekenen op
die 72 stemmen, want hun eigen party
brengt er slechts vijftig van uit. De
rest is afkomstig van de kleine fracties
die thans nog Cosgrave hebben gesteand.
De vraag is wat deze fracties by vol
gende gelegenheden zouden doen. Der
halve is een zeer ingewi'-'Telde situatie
ontstaan, en als de president waarlijk
een staatsman in den vollen zin des
woords mag heeten heeft hy nu de ge-
legeheid om dat te bewyzen.
Ierland is sinds zeven eeuwen een dooi
twisten en partyschappen verdeeld land..
Het Iersche volk is machteloos en on
mondig gehouden onder Britsche over-
heersching. Tot vyf jaar geleden, toen
het eindelyk een vorm van practische
onafhankelijkheid verwierf door Lloyd
George's toedoen. Hy en Lord Birken
head. onderhandelend met de Iersche
leiders Arthur Griffiths en Michael
Collins, schonken Zuid-Ierland den
Dominion status, waarmee het dus den
zelfden vorm van autonomie kreeg als
Canada, Australië en de andere over-
zeesche gebieden die Engeland destyds
zoo buitengewoon tactvol en bekwaam
wist te koloniseeren.
Dat deze bekwaamheid zoo totaal ont
broken had tqn opzichte van Ierland,
vond, zooals bekend is, zyn oorzaak in
de overheersching van het Engelsche
groot-grondbezit op het eiland.... in
den onwil van een aristocratie die al
leen op eigen voordeelen bedacht was
en zich van de Ieren eenvoudig niets
aantrok. Men hield hen eronder, zy leef
den eeuwenlang in armoede en onder
drukking en bij hen groeide steeds meer
de haat tegen dat kille Angelsaksische
ras dat hen niet begreep en ook niet
wilde begrypen.
Dit rassenverschil verklaart heel
veel. In zyn Koloniën en Dominions
heeft Groot-Brittannië steeds te doen
gehad met een toonaangevende bevol
king van Britsche kolonisten. In Ier
land had het te maken met een volk
van ander ras, van zeer afwykende
karaktereigenschappen en van anderen
godsdienst. Zuid-Ierland is geheel
R.-K.
Lloyd George, de Welshman, die na
de verschrikkelijke Black-and-Tans-
campagne vlak na den oorlog inzag dat
er nu groote concessies gedaan moes
ten worden als men ooit tot een biy-
vende oplossing wilde komen, deed
Ierland een groot aanbod, dat aanvaard
werd. Griffiths en Collins zagen hun
kans, aanvaardden die, teekenden het
vermaarde verdrag van Londen en voer
den het met volkomen loyaliteit uit.
Dit kostte beiden weldra het leven
Griffiths stierf plotseling aan een
mysterieuse ziekte, die zeer snel ver
liep, en Collins werd vermoord
maar Cosgrave werkte voort op hun
voetspoor en slaagde erin om langzamer
hand orde in den chaos te brengen. In-
tusschen bleef De Valera, die door zyn
eigen tactische blunders zyn macht was
kwytgeraakt, als een onheilspellende
schim op den achtergrond, beidend zijn
tyd.
Onlangs werd Cosgrave's bekwaam
ste medewerker, de minister van Fi
nanciën Kevin O' Higgins, vermoord.
Daarna voerde de regeering wetten in
die het einde van de Valera's party be-
teekenen zouden als zy niet eindelijk
een poging deed om haar rol als staats
party te gaan spelen. Tot dusver had
zy steeds geweigerd om haar zetels in
den Dail in te nemen en de vereischte
eeden van trouw af te leggen, zy prefe
reerde te stoken en onrust te zaaien
in het verborgene, en den opbouw van
Ierland te belemmeren. Nu was in de
.Electoral Law Amendment Bill" be
paald dat de candidaatstelling voor den
Dail nietig zou worden verklaard (en
geduren vyf jaar nietig blijven) van
hen die geweigerd hadden om den
eed van trouw af te leggen.
De Valera was daardoor eindelijk ge
noodzaakt om uit zyn schuilhoek te
komen. Volgens het bekende proces, dat
op den duur iedere regeeringsparty
in stemmen-aantal doet verliezen en de
oppositie derhalve winnen, was hy er
by de jongste verkiezingen in geslaagd
om evenveel zetels te bemachtigen als
de regeeringsparty. Nu verloochende hy
plotseling al zyn felle protesten tegen
den eed-van-trouw, en legde dezen eed
met al zyn volgelingen af onder ver
klaring dat zy er zich niet door ge
bonden achtten, het althans slechts als
een formaliteit beschouwden! Dergelijk
optreden maakt wel een allerdroevig-
sten indruk en het heeft ongetwyfeld de
positie der De Valera-party in Ierland
alweer belangryk geschokt. Wie een
eed aflegt en hem niet nakomt is een
meineedige. Wie een eed aflegt en zegt
hem niet au sérieux te nemen begaat
huichelary, profaneert den naam van
het Opperwezen en zal evenzeer een
meineedige zyn als hy zyn belofte niet
nakomt. Dat is de eenige opvatting,
die ieder weldenkend mensch huldigt.
De Valera zal dat ondervinden.
Hij koesterde nu volstrekt niet het
plan om zelf te gaan regeeren. Op
bouwen kan hij niet en heeft nimmer
In zyn ly'n gelegen en hy wil door zyn
voortdurende stokende actie tenslotte nog
steeds de onafhankelijke republiek be
reiken, waarvoor Ierland thans de mon
digheid bezit en waarop het by de
Engelschen nog geen kans op succes
maakt. De Valera's toeleg was om den
Labour-leider Johnson de kastanjes uit
het vuur te laten halen en een kabinet-
Johnson te bevorderen.
De uitslag van de stemming over de
motie van wantrouwen heeft dit voor
't oogenblik verhinderd. Als Cosgrave
nu als staatsman sterk staat, als hy den
toestand beheerschen kan, zal hy den
Dail ontbinden en nieuwe verkiezingen
uitschrijven, waarby zoowel de regee
ringsparty als de Labour Party (die
door Johnson zeer bekwaam geleld
wordt) nu ten koste van Fianna Fail
zou moeten winnen.
Het is voor Ierland te hopen dat dit
geschieden zal. Op den duur moet het
zijn heil verwachten van menschen als
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Met zeer veel belangstelling werd
Dinsdag de zitting van de Dail de
Iersche volksvertegenwoordiging te
gemoet gezien, omdat die bijeenkomst
van beteekenis zou zyn voor de verdere
ontwikkeling van den politieken toe
stand van Ierland, die onzeker gewor
den was door het toetreden van de
party van de Valera.
De publieke tribunes waren overvol,
reeds lang voordat de zitting werd ge
opend.
BU de reeds aangekondlge motie van
wantrouwen tegen den president van den
Executieven Raad. Cosgrave, werd een
toelichting gegeven door den leider der
Labour-party Thomas Johnson. Hy viel
de regeering in de eerste plaats aan op
de door haar gevoerde economische po
litiek. Er werd in het land veel armoede
geleden, zoo zeide hy, die verholpen
zou kunnen worden door betere toepas
sing der bestaande wetten in den Ier
schen Vrijstaat. Ook de invoering van
drie nieuwe wetten na den moord op
den minister van Buitenlandsche Zaken
Kevin O'Higgins (namelijk de wet op
de openbare veiligheid en de amende
menten op de kieswet en op de grond-
wer werden door Johnson aangevallen.
Cosgrave antwoordde namens de re
geering. Hy wees erop, dat de economi
sche politiek der regeering twee maan
den geleden dezelfde was als thans.
Toen had Johnson evenwel zyn dien
sten aan het ministerie aangeboden.
Maar het ging thans niet om de econo
mische politiek aldus Cosgrave
doch men moest zich afvragen, wat ge
beuren zou. als de motie van wantrou
wen werd aangenomen. In den breede
wees hy in dit verband op de gevaren
van een nieuw bewind. De huidige re
geering, zoo betoogde hy, heeft een de
finitieve politiek die uitgevoerd zal wor
den.
Kapitein Redmond deelde mede, dat
hy en zyn zes collega's de motie van
wantrouwen zouden steunen.
Door die mededeeling werd de neder
laag der regeering (Redmond's party
zat op de wip!) reeds als vaststaand
aangenomen. Maar een van de leden
van den Nationalen Bond was niet by
de stemming tegenwoordig en dit had
tengevolge, dat de motie van wantrou
wen niet werd aangenomen. De stem
men staakten namelijk: 71 voor en ook
71 tegen.
De voorzitter had nu een beslissende
stem, hy gaf zyn stem aan de regeering
zoodat de motie werd verworpen.
Het Huis werd daarna verdaagd tot
11 October.
De debatten waren niet interessant,
dat kwam ook doordat de Valera en
zyn partygenooten zich in een raadsel
achtig zwygen hulden.
Voorloopig is het zittende ministerie
dus gered maarzyn positie is
wel buitengewoon onzeker!
Cosgrave en Johnson, die kunner.
bouwen en met oprechten wil tot daden
bezield zyn. en afkeerig blijven van
den onruststoker. De Valera, wiens rol
feitelijk behoorde uitgespeeld te zUn
sinds, nu vyf jaar geleden. Engeland
zyn groote concessie deed en Ierland
Domorion status gaf.
R. P.
De vlootpolitiek
van F „eland en
Frankrijk.
De „Temps" publiceert een artikel
over de Britsche vlootpolitiek. uit
Fransch oogpunt bezien. Opgemerkt
wordt, dat thans, tien jaar na den slag
by Jutland, de Noordzee niet langer de
zelfde beteekenis heeft voor de Britsche
admiraliteit en men is eerder geneigd,
zyn blik te richten naar de Stille Zuid
zee. Het strategische doel van de vloot
is thans de verdediging van het ryk
en zyn voornaamste wegen en ondanks
eenige credietvermindering wordt het
tempo van het werk aan de vlootbasis
by Singapore eerder opgevoerd dan ver
traagd.
De voornaamste vloot ligt thans by
Malta, op den weg naar het Verre Oos
ten, en het spreekt vanzelf, dat een
tiental groote schepen voortdurend de
wacht moet houden aan de poorten van
de Roode Zee en in het Verre Oosten.
De Middellandsche Zee-mogendheden
zien daarin geen bedreiging en even
min een ongezond streven naar Engel
sche hegemonie.
De Britsche admiraliteit is, volgens
den schrijver, er niet voor teruggedeinsd
de meest kostbare veranderingen aan te
brengen, wanneer het een kwestie van
gevechtswaarde betrof. De Fransche
vloot, zoo wordt opgemerkt, is daartoe
niet bereid en heeft weinig of niets aan
haar kruisers veranderd. Daartegenover
wordt in het artikel beweerd, dat de
Britsche vloot niet denzelfden onderne
mingsgeest heeft getoond by den aan
bouw van duikbooten; evenmin heeft
men de torpedojagers gemoderniseerd.
Over ontwapening.
De Interparlementaire Conferentie,
die de volgende week te Parys onder
voorzitterschap van Paul Doumer, presi
dent van den Franschen Senaat, bUeen-
komt, zal de quaestie der aigemeene
ontwapening bespreken. Dit feit heeft
in officieele Fransche kringen bezorgd
heid gewekt, daar het onaangename in
ternationale incidenten zou kunnen uit
lokken. Reeds hebben Belgische parle
mentsleden by Lafontaine, den vice-
president van den Belgischen Senaat,
tegen "n dergeiyke discussie geprotes
teerd, daar deDuitsche delagtie er van
zou profiteeren om het Verdrag van
Versailles aan te vallen. Ook wordt de
Duitsche delegatie het voornemen toe
geschreven de quaestie der ontwapening
met het lot der minderheden te willen
verbinden, en over Sleeswyk te willen
spreken,waaraan Denemarken autono
mie weigert Indien andere delegaties
ook quaesties van dien aard, zouden
opwerpen, zou de interparlementaire
conferentie een ongunstige atmosfeer
scheppen voor de volgende vergadering
van den Volkenbond te Genève.
IDe schaduwzijde van deze debatten ls
hierin gelegen dat de Interparlementai
re Unie. ofschoon zU geen officieel er
kende instelling is. nochtans een zeker
internationaal gezag bezit. Men zal dus
by de verschillende delegaties in zeke
ren zin diplomatieke stappen doen om
te bewerkstelligen, dat zy met groot
voorbehoud de kiese he quaesties zullen
behandelen, welke nieuwe internationa
le twisten zouden kunnen veroorzaken.
De onrust in China.
De vooraanstaande leden van de Nan
king-regeering rijn byna allen te
Sjanghai aangekomen en men gelooft,
dat de meesten zullen aftreden, terwijl
ook de meerderheid der afdeelingschefs
ontslag zal nemen. Te Nanking heerscht
groote angst, dat een conclict zal uit
breken tusschen de nationalisten en de
opmarcheerende noordeiyken, die thans
Soetsjau. op 75 K.M. ten noorden van
Poekau. bereikt hebben.
Soen Tsjoen-fang heeft aan zUn re
geering getelegrafeerd, dat hy verwacht
binnenkort te Nanking en Sjanghai te
zijn. zyn optimisme wordt te Peking
echter met volkomen'gedeeld. Men acht
het daar niet uitgesloten, dat het succes
der noordeiyken dc hereeniging der na
tionalisten voor defensieve doeleinden
tot resultaat zal hebben.
De noordelijken hebben geen vertrou
wen in Woehan's afkeer van het bols
jewisme en men Juicht te Peking niet
over het verdwijnen van Tsjang Kaï-
sjek. die ten minste voorgaf anti-natio
nalistische regeering, waarin het Woe-
han-element overheerschend en de bols
jewistische invloed aanwezig zal rijn.
Generaal Gallen, de militaire adviseur
der Hankau-troepen en andere Russen
bevinden zich thans te Hankau. Men
heeft het vermoeden, dat Borodin, of in
elk geval eenige van zyn trawanten, by
Feng Joe-sjiang zijn. De kracht van
elke nieuwe regeering schynt afhanke
lijk te zyn van den militairen steun,
die verleend wordt en zoolang niet be
kend is. wat de gedragslijn der verschil
lende commandanten zal zijn. is het on
mogelijk te zeggen hoe de toestand zich
zal ontwikkelen. Niemand schynt te we
ten wat Feng wil en men vraagt zich af
of hij inderdaad eo belangryke factor
is. dan wel of hU zichzelf slechts op den
voorgrond plaatst. Men acht zijn positie
hier zwak in verband met zyn tekort
aan geld, wapenen en munitie.
Reuter seint ons uit Sjanghai:
Van zeer betrouwbare zyde wordt ge
meld, dat de Zuidelijke troepen druk
bezig zyn met het ontruimen van den
Noordeiyken Jangtse-oever. De troe
pen van den opperbevc Ihebber der Noor
delijken, generaal Soen Tsjoean-fang,
rukken snel op. Duizenden vluchtelin
gen uit Tsjingkiang en Nanking hebben
de wijk genomen naar Sjanghai.
Een nieuw ministerie in
Griekenland.
De kabinetscrisis ln Griekenland ls
weer opgelost. Zaimis zal en coalitie
kabinet samenstellen waarin zitting heb
ben de leiders van alle partijen, met uit
zondering van de Volksparty.
De nieuwe ministers zullen heden
reeds den eed afleggen.
Sacco en Vanzetti.
t Proces.
Vier rechters van het hooggerechtshof
van den staat Massachusetts hoorden
Dinsdag de pleidooien aan van de ver
dedigers van Sacco en Vanzetti en de
argumenten voor en tegen, welke aan
gaande de protesten der verdediging
werden ingebracht. De verdediging ver
zette rich tegen de besllsingen van rech
ter Sanderson van het hooggerechtshof
van Massachusetts en var. rechter
Thayer, die de rechtzaak voortdurend
heeft behandeld, om de zaak wegfns een
fouc in den vorm opnieuw te behande
len. ZU baseerde haar beroep op het
argument, dat Thayer bevooroordeeld te
geweest.
De procureur-generaal verklaarde, dat
ieen voldoende bewijzen geleverd rijn
om Sanderson het recht te geven een
..writ of error" te verstrekken.
Men verwacht, dat het nog wel en
kele dagen zal duren, eer de rechtbank
een beslissing zal nemen.
Een aigemeene staking te
New-York?
Het communistisch Sacco- en Van-
zetti-comité te New-York heeft besloten
op Maandag a? een aigemeene «staking
proclameer*n. Tevens zijn plannen
gemaakt voor nieuwe massa-betoogin-
gen. waarvoor de politie echter dc nood-
zakeiyke toestemming blijft weigeren.
Een aansfog.
Volgens een door de politie van Bos
ton uit East Milton ontvangen bericht
is daar de woning van Lewis Mee Hardy
een der Juryleden uit het proces, zeven
Jaar geleden tegen Sacco cn Vanzetti
gevoerd, door een ontploffing vernield.
Niemand werd ernstig gewond.
De politie te New-York maakt bekend,
dat te Reading in Massachusetts een
groote hoeveelheid munitie gestolen is.
Anonieme brieven, waarin met ontplof
fingen wordt gedreigd, zyn door een
groot aantal notabelen cn vennoot
schappen ontvangen.
Fen tegenspraak.
De ..Maasbode" meldt, dat volgens be
richt uit Rome de mededeeling der Pau
selijke tusschenkomst ten gunste van
Sacco en Vanzetti onjuist is. Wel Juist
Is. dat de Amertkaansche kardinalen
't initiatief namen om op de zaak der
beide veroordeelden de aandacht der
Amcrikaanschc autoriteiten te vesti
gen.
De communistische
spionnage te Parys.
Men herinnert zich dat enkele maan
den geleden, by een onderzode naar de
commulstlsche spionnage ln eenige
arsenalen en militaire rent ra. de mede
plichtigheid werd vastgesteld van Cre-
met, communistisch gemeenteraadslid
in het 14e arrondissement van Parys
en zUn secretaresse Louise Clarac. Bei
den namen de vlucht en wisten zich tot
dusver schuil te houden. ZU werden in-
tusschenu bU verstek tot vyf Jaar gevan
genlsstraf veroordeeld.
Thans is bekend geworden dat Cre-
met en zyn secretaresse de wijk naar
Rusland hebben genomen.
KORT EN BONDIG.
De Italiaansche vloot wordt uitge
breid. De regeering heeft aan Italiaan
sche werven order gegeven tot het
bouwen van een zestal nieuwe duik
booten van 850 ton.
Elk der Nobélpryzen van dit Jaar zal
een bedrag vertegenwoordigen van
121.187 kronen zoo wordt uit Stock
holm gemeld.
De „Trlbuna" verneemt utt Udlne,
dat de vUf geestelijken, wier arrestatie
onlangs werd gemeld, door de provin
ciale commissie tot verbanning voor den
tyd van 1 a 4 jaar uit Italië zUn ver
oordeeld.
WOENSDAG 17 AUG. 1927
DERDE BLAD
Cosgrave wint met 7271 stemmen.
EEN INGEWIKKELDE SITUATIE.
De motie van wantrouwen tegen de
Iersche regeering met 72 tegen 71
stemmen verworpen. Over de vloot
politiek van Engeland en Frankrijk.
De chaos in China.
IPlIin]l!ll!ll1lllllllllUIII!milllll!III|!l>l]ll!l!ll!llHI!StllllllllllIligilt!ll!l!Iinn!llll!l!!lll|J]
Thea Rasche in de
Hudson.
De jonge aviatrice Thea Rasche, die
voordat zy de groote Oceaanvlucht gaat
maken in Amerika vertoeft, schynt daar
avontuurlyke tochtjes per vliegtuig te
maken. By een poging om ondei* een
spoorbrug, die van Poughkeepsie, door te
vliegen is zy in de rivier de Hudson ge
raakt. zy is er door een schipper uit
gehaald. Haar toestel moest echter in
de golven achter biyven. Men gelooft dat
de aviatrice met een vleugel tegen de
brug gestooten is. zy zal nu wellicht
gauw de ruimte opzoeken en haar oceaan
vlucht wagen. Maar als zy dan valt is
er geen schipper die haar op zal vis-
schen
Kolonieloos
Duitschland.
Uit New-York verneemt het Petit
Journal", dat Dr. Peter Reinhold, de
vroegere minister van financiën in
Duitschland een rede heeft gehouden
voor 't „Staatkundig Instituut" te Wil-
liamstown. Hy verklaarde o.a., dat de
Duitsche regeering dezelfde rechten
wenschte te verkrijgen op de vroegere
Duitsche koloniën als de andere mogend
heden hebben. Dr. Reinhold voegde er
by dat hy goede reden had om te geloo-
ven, dat de Volkerenbond binnen afzien-
baren tyd de onrechtvaardigheid jegens
Duitschland op dit punt zou opheffen
en dat het RUk zich dan wel tevreden
zou stellen met enkele rechten op de ko
loniën.
Zola's sterfdag.
29 September 1902 stierf Emile Zola. In
Frankrijk maakt men zich gereed om den
25sten verjaardag van Zola's sterfdag te
herdenken. Den zesden October zal in
de Parysche Sorbonne een herdenkings
plechtigheid plaats hebben, onder voor
zitterschap van den Minister van Onder-
wys. Kunsten en Wetenschappen. Er
zal een muzikaal gedeelte by zijn. onder
leiding van den heer Gustave Carpentier.
Zondag 16 October zal een „pelgrims
tocht" gehouden worden naar Medan.
Aldaar zal een lofrede op Zola gehouden
worden. Te Parys zullen nieuwe opvoe
ringen gegeven worden van l'Assommoir
pn Therese Raquir
Een loterij schandaal.
Dezer dagen is een fraude ontdekt ge
pleegd door de ambtenaren van de
Pruisische Staatslotery Boehm en
Schleinstein. 't Berliner Tageblatt ver
zekert, dat de publieke opinie over
tuigd is, dat dit niet de eenige gevallen
van dien aard zyn. Men neemt veeleer
aan, dat reeds sinds jaren ongeregeld
heden plaats hebben.
Deze meening steunt o.a. op een ver
klaring van den man. die indertijd den
bekenden soc.-leider Hugo Haase heeft
doodgeschoten, nl. den arbeider Voss,
die by zyn verhoor heeft verzekerd dat
de afgevaardigde Haase van onregelma
tigheid by den staatsloterij heeft gewe
ten, maar ze niettemin niet belet heeft.
Volgens genoemd blad heeft die ver
klaring toen aanleiding gegeven tot een
ernstig onderzode, waarbij de onwaar
heid van 's mans woorden bleek, terwyl
sindsdien Voss" geestelijke vermogens
gekrenkt bleken.
Naar de directie van de Pr. Staatslo
terij meedeelt, strekt het thans inge
stelde onderzoek zich uit over alle in
cidenten en alle waarnemingen enz., die
sinds jaren ter kennis van de autori
teiten zyn gekomen.
Tot dusver moet uit niets gebleken
rijn. dat vroeger dergeiyke bedriegeryen
als thans zijn voorgekomen.
Man van zijn woord.
Een eigenaardig geval heeft zich in
Frankrijk voorgedaan.
De metselaar Charcosset uit het dorpje
Cluny was eigenaar van een huisje, doch
bleek met schulden beladen te zyn. In
een vlaag van dronkenschap deelde hy
zyn vrienden mede. dat hij zyn huisje
ging verkoopen, zyn schulden ging beta
len en wat er overbleef ging verdrinken.
Daarna zou hy een eind aan zyn leven
maken. Inderdaad bracht Charcosset zyn
voornemens ten uitvoer. Hy huurde een
kamertje boven een kroeg, betaalde
prompt alles wat men van hem te vor
deren had en leefde er van het overge
blevene lustig op los. Tot alles op was.
Toen moest hij zyn laatste belofte na
komen, en het bleek dat hy zich stipt
aan zyn woord hield. In een kamertje
van het café hing hij zich op.
Vier jaar Stresemann.
Dezer dagen was het vier Jaar geleden
dat Dr. Gustav Stresemann de leiding
van de buitenlandsche politiek van
Duitschland op zich nam. Naar aanlei
ding hiervan heeft de Rijkskanselier Dr.
Marx hem in naam van de Ryksregee-
ring een hartelyk telegram van geluk-
wensch gestuurd. Ook de Staatssecreta
rissen Dr. Puender en Von Schubert, de
laatste tevens uit naam van de beambten
van het departement van Buitenlandsche
Zaken, hebben hun gelukwenschen aan
geboden.
De Duitsche premier heeft de gelegen
heid te baat genomen om voor eenigen
tijd met vacantie te gaan. Een Noord-
zeebadplaats zal hem een poosje onder
haar inwoners tellen.
Gevaar voor een berg-
storting.
Sinds jaren is door de deskundigen
geconstateerd, dat de top van de Arbino
een berg by Bellizona in het kanton
Ticino. langzaam begint over te hellen,
zoodat het gevaar toeneemt, dat het
plateau, by verder doorscheuren
in het aangrenzende dal terecht komt.
Als uitvloeisel van het jong3te onder
zoek heeft de regeering thans besloten
tot ontruiming van een aantal omlig
gende dorpen. De beweging in de rotsen
begint zoozeer te versnellen, dat maan
delijks de bergspleten, die telkens ont
staan en wyder worden, door deskundi
gen op last der regeering worden onder
zocht Het laatste rapport adviseert tot
een aigemeene waarschuwing, terwyi
het bestuur van het kanton Ticino
wordt aangespoord, de aandacht van de
spoorwegdirectie te vestigen op den ge
vaarlijken toestand.
Als
een
film.
In de nabijheid van Brussel werd een
motorrijder aangereden door een auto.
De motorrijder beschreel een boog door
de h&ht en kwam op deze wijze tien
meter verder in een boom terecht, HU
bleef in de takken hangen. Toen hy wat
van de schrik bekomen was wist hij zich
uit de benarde positie te bevrijden, en
kon constateeren. dat hij enkele schram
metjes opgeloojjen hadl
Het einde der Kanaal
tunnel.
De Noorderspoorwegmaatschappy laat
thans de fabrieksgebouwen verwyderen
die reeds voor den oorlog by Sangatte
ln Frankrijk aan het kanaal opgericht
werden. Toen koesterde men plannen
voor den grootenKanaaltunner die Frank
rijk met Engeland zou verbinden, en
een Fransche maatschappij trof reeds
alle voorbereidingen. Door den oorlog
bleef de zaak natuuriyk slepen, en toen
na den oorlog dc gedachte weer opge
vat werd weigerde de bevoegde macht in
Engeland, speciaal de admiraliteit de
vergunning. De gedachte, die reeds zoo
vele jaren door Engelsche en Fransche
breinen had gespookt moest opgegeven
worden. En thans verdwijnt met de ver
wijdering van de fabrieksgebouwen ook
het laatste uiterhjke teeker. dat herin
nerde aan het groote plan. welks verwe
zenlijking al zoo nabij was.
De film „Verdun".
Men werkt thans hard aan een nieuwe
Fransche super-film. die een tweede
„Groote Parade" belooft te worden.
„Verdun" zal weer laten opleven de
heldhaftige prestaties van het Fransche
leger gedurende den grooten strijd van
1916 af. Het zal een film worden vol
beweging en leven. gewUd aan de 400.000
Franschen, die in die worsteling geble
ven zyn. Door haar getrouwheid aan de
werkelijkheid en grootschheid zal het
tevens een propagiuida-fiim voor den
vrede worden, zooals „de Groote Parade"
dat by uitstek was. De ceremonie te Ver
dun verleden week Woensdag by de ont
hulling van het monument te Bayonet
Trench is gekozen als het begin van de
film, die op Wapenstilstandsdag 1923
tegelijk over de geheele wereld vertexind
zal worden.
Een droef verhaal wordt in de film
verteld. Bij .Bayonet Trench" wachten
ongeveer vyftig Fransche soldaten met
gevelde bajonet een aanval af. Een gra
naat sloeg in de loopgraaf cn allen wer
den onder het zand bedolven. Als graf
kruisen staken nog slechts de bajonetten
boven den grond uit. Die bajonetten blij
ven er als stille getuigen staan, en het
monument is er over en om heen ge
bouwd.
De leiding is in deskundige handen
Leon Poirier en zfln broer, die de film
samenstellen, hebben by Verdun gevoch
ten. De Fransche regeering staat alle
mogelijke faciliteiten toe.
Zooals zy die de slagvelden bezocht
hebben weten, is het slagveld van Ver
dun nog steeds een woestenij. Dat zal
het terrein zijn. waar de film gemaakt
wordt. Opnieuw zullen dan granaten het
land omploegen en legers tegen elkaar in
't harnas gejaagd worden.
De Sovjets en de oorlog,
Kalinin heeft in een rede voor het
congres van arbeiders ln de transport
bedrijven gesproken over den „oorlog
tegen de Sovjet-Unie". Hij verklaarde
zoo wordt uit Riga aan de Telegraaf
geseind de neiging van sommige
kringen, om de mogelijkheid van een
oorlog te verkleinen, te betreuren. Met
alle middelen, die ons ten dienste staan,
aldus Kalinin, door de pers en de com
munistische party moeten wy de ar
beiders van de geheele wereld op de
hoogte brengen van het feit. dat de
oorlog komende is en dat de kapita
listen van plan zijn ons plotseling
aan te vallen. De komende oorlog zal
een buitengewoon karakter dragen. Geo
grafische grenzen zullen niet dezelfde
rol spelen a's tot dusver. De arbeiders
van sommige landen zullen vechten
als bondgenooten van de Sovjet-Unie ten
einde te trachten hun eiqen land te
verslaan, terwijl de sympathieën der
welgestelde boeren en van andere ele
menten ln de Sovjet-Unie zullen uit
gaan naar dc vyanden van Rusland.
Een burgeroorlog zal daarvan het gevolg
zyn.
Gevaarlijke krank
zinnige.
Een inwoner van een Fransch boeren-
plaatsje heeft een aanval van waanzin
gekregen die voor zyn dorpsgenocten ge
vaarlijk werd. ZUn toeleg was het ge
heele dorp in brand te steken, maar
zoover is het niet gekomen. Men moest
hem binden om zyn pogingen verder te
verijdelen. Toch vielen twee hulzen en
eenige schuren met den pas binnengehaal
den oogst en yee aan het vuur ten prooi
Sabotage op een
spoorlijn.
De politie tc Versailles 1s druk bezig
te zoeken naar eenige Individuen, die
zich een dezer nachten aan sabotage
op de spooriyn Parijs (Invalides)-Ver
sailles hebben schuldig gemaakt. Om
één uur 's nachts werd de stationchef
te Versailles nl. gewaarschuwd dat de
telefonische verbindingen waren vertoro
ken en dat de toestellen voor het mel
den van treinen niet meer werkten.
HU" begaf zich op dc lUn en stelde vast
dat in de nabUheid van Porchefontatne
vijf kabels van zes draden elk waren
doorgesneden en vernield.
Het euvel kon onmlddellUk worden
hersteld.
Shakespeare-dweepers.
Het groote nantrekkingspunt voor Ame
rikanen. die Engeland bezoeken is Strat
ford on Avon. de geboorteplaats van
Shakespeare. ZU droomen reeds van hun
bezoek aan de beroemde plaats terwUl zü
den oceaan oversteken, en rusten niet
voor zU eenige uren in het plaatje door
gebracht en do geboorteplaats en de
school van den dichter gezien hebben.
Dan strekken hun bezoeken en onder
zoekingen zich nog verder uit tot alles
wat ook maar ecnigszins met Shake
speare ln aanraking kan geweest rijn.
Verleden jaar hebben 16.864 Amerikanen
de registers op de gcboorteplan's getce-
kend. en bovendien wa;en cr nog heel
wat. die niet teekenden. Dit Jaar zullen
de cijfers grooter zUn. Geregeld broeken
gezelschappen studenten dc plaats, waar
üe bezoekers al dertien jaar rondgeleid
worden door den heer E. H. Birbeck. Dit
Jaar heeft deze heer nog slechts 30.000
Amerikaanse he studenten de merkwaar
digheden van het Shakcspearc-oord laten
zien. Een van de damesstudenten ver
klaarde hem, dat zU allemaal ..dol" op
Shakespeare waren, cn dat de Amert
kaansche studenten dc Engelsche litera
tuur als hun eigen beschouwen. ZU wa
ren al lang voor zU Engeland bezochten
vertrouwd met het Engelsche landschap,
en niemand was verbaasd te zien wat
zU uit Shakespeares werken al kenden.
De Engelsche wegjes met hagen aan do
kanten hadden hen echtei* getroffen.
Behalve Amerikanen komen er ve
Japaneezen naar Stratford on Avon ZU
hebben een bUzondcre voorliefde vooe
Shakespeare.
