DATUMSTUKJES
HET TRAMONGEVAL OP DEN ADMIRAAL
DE RUYTERWEG.
45e Jaargang No. 13573
Verschijnt dagelijks, Behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 20 September 1927
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per wéék f 0.27H, roet geïllustreerd Zondagsblad f 0.32; per 3 maandenVoor Haarlem
en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f 3-57^. Franco per post door Nederland
3.87M- Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haariem en Omstreken f 0.57^; franco per post f 0.65
ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels fl.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. BIJ
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents h contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie, Redactie en AdministratieGr„ Houtstraat 93, Post-Giro 38810
Telefoonnummers: Directie 13083, Hoofdredactie 15054, Redactie 10800
en Administratie 10724 en 14825.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren J. C. PEEREBOOIW en P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Drukkerij: Z.B. Spaarne 12, Telefoon 10122, 12713
Bijkanfooi voor Santpoort, Velsen, Velsen-Noord, iJmuiden, IJmuJden-Oost,
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
AGENDA.
DINSDAG 20 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: Het Schouw tooneel.
„Je meent 't", 8 uur.
Gemeentelijk Concertgebouw: 3de
Haarlemsche Kruideniersbeurs, Winke
liersavond voor genoodigden van 7 tot
8.30 uur; voor alle winkeliers van 8.30
tot 11 uur.
Kunstkring voor Haarlem en omstre
ken Kenaupark 23: Tentoonstelling van
teekeningen en graphiscn werk van S.
Jessurun de Mesquita.
Bioscoopvoorstellingen.
Cabaret Modern: Optreden van ver-
Schillende artisten.
La Mascotte, Groote Markt: Dan
cing.
Tivoll, Tempeliersstraat: Dancing.
Café Dreefzicht: Trio Stoffer.
Firma J. A. Boskamp en Zonen te
Overveen „Keuzetentoonstelling" tot
5 uur.
WOENSDAG 21 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: Jean Louis Pisuisse
en zijn vroolijke kameraden, 8.15 uur.
Schouwburg Jansweg: Jeugdbioscoop,
2.30 uur en De Vereenigde Schouwspe
lers, Dir. Pierre Mols, met „De Rozen
krans".
Gemeenteraad Statenzaal (Prinsen
hof) 1.30 uur des namiddags.
Gemeentelijk Concertgebouw: 3de
Haarlemsche Kruideniersbeurs van 1.30
tot 6 uur en van 7.30 tot 11 uur.
Kunstkring voor Haarlem en omstre
ken Kenaupark 23Tentoonstelling van
teekeningen en graphisch werk van S.
Jessurun de Mesquita.
Cinema Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Luxor Theater: Bioscoopvoorstelling
8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 urn:.
Cabaret Modern: Optreden van ver
schillende artisten.
La Mascotte, Groote Markt: Dan
cing.
Tivoli, Tempeliersstraat: Dancing.
Café Dreefzicht: Trio Stoffer.
Firma J. A. Boskamp en Zonen te
Overveen: „Keuzetentoonstelling" van
10 tot 5 uui.
EEN VOLKENBONDSLIED?
Een onzer lezers heeft het initiatief
genomen om zich tot den Volkenbond te
wenden met het voorstel dat deze een
Volkenbondslied zou laten componceren.
Gezegde abonné, de heer M. W. Willem-
se, schrijft ons:
„Waar wij in een tijd leven van een
trachten naar meer internationalisee-
ring zal m.i. elk Nederlander zijn Na
tionalisme aan een opbouwend Interna
tionalisme willen verbinden en kwam het
idee bij mij op: „Waarom heeft men nog
niet een Volkenbondslied in alle lan
den?" Éénzelfde taal spreken wij helaas
nog niet, wèl zouden alle volkeren één
zelfde melodie kunnen zingen.
Naast de Nationale liederen zou een
Internationaal Volkenbondslied toch ze
ker op zijn plaats zijn. Op nationale
feestdagen kan dan zeker tevens gedacht
worden aan het groote streven naar eeij
grootere en meer vredelievende wereld-
huishouding. Zou het ook niet wat meer
bekendheid bij de jeugd brengen, als dat
lied op alle scholen geleerd werd, afge
zien nog van een propaganda onder het
grootere publiek? Zoo juist lees ik in uw
blad iets over de hartelijke ontvangst
van de Nederlandsche Padvinders in
Engeland. Ook bij een dergelijke ontmoe
ting zou een Volkenbondslied zijn doel
niet gemist hebben en zoo zou het aan
tal gelegenheden nog belangrijk zijn uit
te breiden.
Ik schreef over deze aangelegenheid
dezer dagen aan het secretariaat van
den Volkenbond en ontving daarop in-
liggend antwoord wat van dit lichaam
met voortvarendheid getuigt, en ik ge
loof dat mijn idee wel levensvatbaarheid
zou hebben indien het een of andere
lichaam of organisatie zich bij de daar
voor in aanmerking komende autoritei
ten vervoegt. Zou het zoo vreemd zijn
als Nederland dit punt eens op de agen
da plaatste?
Wanneer de Volkenboiyï een prijsvraag
uitschrijft voor een compositie voor een
Volkenbondslied zijn we al een eind ver
der; als er in geschrift propaganda ge
maakt moet worden kan het ook met
muziek. Er zijn zeker veel belangrijker
zaken door den Volkenbond te behan
delen, maar daarom behoeven kleinere
aangelegenheden nog niet altijd terzijde
geschoven te worden."
Het door den heer Willemse ontvan
gen antwoord, dat geteekend is door den
heer A. Pelt, een der Nederlandsche le
den van de Information-Section, luidt in
vertaling (uit het Engelsch)„Ik heb
hierbij het genoegen om de ontvangst
te bevestigen van Uw schrijven dd. 5 de
zer aan den Secretaris-Generaal van
den Volkenbond, betreffende het com-
poneeren van een internationaal lied.
Tot dusver is de compositie van zulk een
lied nimmer in ernstige overweging ge
nomen door den Volkenbond, ofschoon
zekere door u genoemde argumenten ten
voordeele ervan aangevoerd zouden kun
nen worden. Volgens de gebruikelijke
Bondsprocedure zou de beste manier
zijn, om dit punt aan de orde te stellen,
dat een van de staten die lid zijn een
desbetreffend voorstel indiende. Het is
natuurlijk onmogelijk om te zeggen welk
resultaat zulk een voorstel zou hebben,
maar in elk geval zou de kwestie gron
dig bestudeerd worden."
Het is altijd prettig om een geval van
bijzonder persoonlijk initiatief te ont
moeten, en wij gelooven, dat dit er wel
een is. Heel weinig menschen komen er
toe om zich persoonlijk tot een lichaam
als den Volkenbond te wenden met een
voorstel van internationale beteekenis.
Intusschen gelooven wij, zelf geestdrif
tige voorstanders van den Volkenbond,
dat de practische uitvoerbaarheid van
dit voorstel niet groot is. Althans niet
langs den aangegeven officieelen weg,
die vermoedelijk weer zou leiden tot een
Volkenbonds-prijsvraag. Bij 'de vorige,
uitgeschreven voor een ontwerp van een
nieuw Volkenbondspaleis, is gebleken dat
dit een bedenkelijke methode is.
Wat zou het Volkenbondslied moeten
zijn? Geen werk-op-bestelling maar een
zuivere kunstenaars-schepping, een Ode
aan den Vrede, voortgekomen uit den
scheppingsdrang van een genie, geïnspi
reerd door een machtige stuwende ge
dachte in de massa der volken. Is de
tüd daar al rijp voor? Wij betwijfelen
het. Wel gelooven wij dat 't lied zal komen
als die drang er is, zooals de Marseillaise
ontstond toen het moment voor een
Marseillaise gekomen was. En d&n zal
het ook iets groots, iets geweldigs zijn,
en de massa ontroeren evenals het Fran-
sche volkslied dat deed.
Misschien zou Genève een oproep tot
de muzikale wereld kunnen richten, een
vraag: Geef ons een lied van den
Vrede. en misschien zou die ertoe
kunnen bijdragen dat in de ziel eens
kunstenaars de sluimerende drang tot
uiting kwam. Een Vredeslied dan, geen
Volkenbondslied, want de schepping des
kunstenaars verbindt zich aan een
ideëele gedachte, maar niet aan een of-
ficieele organisatie.
Mocht een dergelijke oproep van Ge
nève uitgaan, dan zal de heer M. W.
Willemse daartoe zijn steentje hebben
bijgedragen. Als duizend of tienduizend
menschen uit verschillende landen het
zelfde deden als hij zou dat steentje heel
groot en belangrijk worden, en zouden
de diplomaten te Genève het erkennen
als een Teeken, als een symptoom van
ontwakenaen drag in de volken-zelve.
Dan zou ook de kans op een schepping
veel greoter zijn.
Misschien hebben er al meer menschen
over aan den Volkenbond geschreven.
Wij weten dat niet. Maar dit is voor ons
zeker: Het lied moet ontstaan uit den
bezielden scheppingsdrang des kunste
naars, niet uit een officieele prijsvraag,
georganiseerd door ectie Nummer Zoo
veel te Genève.
DE RECHTSCHE
RAADSFRACTIE.
Mr. Thijssen treedt af als
voorzitter.
DE HEER VAN LIEMT
GEKOZEN.
W. J. B. VAN LIEMT
Naar wij vernemen is mr. J. N. J. E.
Heerkens Thijssen afgetreden als voor
zitter van de rechtsche raadsfractie en
is tot zijn opvolger benoemd de heer
W. J. B. van Liemt, thans eveneens
voorzitter van de R.K. raadsfractie. Mr.
Thijssen is afgetreden omdat hij het
juister acht dat een raadslid fractie
leider is dan een wethouder. Als secre
taris van de rechtsche fractie werd her
kozen de heer G. Wolzak Hzn. en als
secretaris van de R.K. fractie de heer
J. p. li, Castricum,
Haarlem, 20 September
Rotterdam's Macht
Rotterdam blijft in de gaten loopen.
Telkens weer wordt de nationale belang
stelling op de Rotte-stad geconcentreerd
Van het standpunt van den redacteur
Binnenland redeneerend mag ik gerust
zeggen dat 1927 het jaar van Rotterdam
is. Eerst verwierf het zich een eenigszins
bedenkelijke faam door zijn zéér bijzon
dere raadsleden Coremans en Van Bu-
rink. Terwijl deze heeren hardnekkig
voortgingen met hun medeburgers te
verbazen kwam het Belgische Tractaat
in het senatoriale stadium en wond
heel Nederland zich op over het heil
van Rotterdam-als-handelsstad. Dit
eenmaal gered zijnde, ontstond er in de
veelbesproken stad een wethouderscrisis
van bijzondere hevigheid, waarbij de
Raad weken achtereen zat te stemmen
zonder een stap verder te komen. Daar
na wipten de kiezers den heer Coremans
die blijkbaar naar hun meening vol
doende gepresteerd had, en verhieven
den heer Van Burink tot Statenlid,
waarop hij eenige bijzondere vertoonin
gen ten baste gaf bij den executorialen
verkoop van zijn inboedel.
Deze laatste kleinigheden verleven
digden den komkommertijd. Nauwelijks
is die voorbij of Rotterdam begint in 't
Binnenlandsch Nieuws weer met grof ge
schut te werken. Na eerst een kleine op
schudding onder alle Nederlandsche ge
meenteambtenaren verwekt te hebben
door nr. 3 op de voordracht tot direc
teur van het Trambedrijf te benoemen
komen er hetgeen de teekenaar Tcto van
Tast zou noemen: De Daverende Dingen
Dezer Dagen. Eerst onthult het gemeen
telijk bureau voor de statistiek het op
zienbarende feit dat Rotterdam thans
104 millionaire telt, en 263 menschen met
meer dan f 50.000 jaarlijksch inkomen,
waarvan 90 boven de ton. Twee touchee
ren meer dan een millioen per jaar.
Onmiddellijk volgen daarop de mede-
deelingen omtrent Rotterdam's nieuwe
annexatieplannen. Het wil maar even
tjes zestien aangrenzende gemeenten gé-
heel of gedeeltelijk inslikken, en het
Dagblad voor Rotterdam heeft het over
„de adembeklemmende greep die Wyte-
ma de Veroveraar naar de macht doet."
Wytema de Veroveraar! Zoo hebben
'ij den toekomstigen burgemeester van
Rotterdam nooit beschouwd toen hij nog
secretaris van Haarlem was. Een beza
digd, waardig en bekwaam man, maar
geen Napoleon. Staande in de schoenen
van Mr. A. R. Zimmerman is hij het
blijkbaar langzamerhand geworden.
Er was een tijd waarin Amsterdam
een dusdanige hoofdrol in ons land
speelde, dat het zich als een soort van
Staat in den Staat voelde en zich bij
vele gelegenheden tegen de Staten-Ge-
neraal verzette, of wel er zich niets van
aantrok wat Den Haag wilde. Die hoofd
stedelijke allures zijn nooit heelemaal
verdwenen, en de symptomen doen zich
nog wel eens voor. Maar Amsterdam's
suprematie-gevoelens dreigen langza
merhand leelijk geschokt te worden dooi
de machtige positie van Rotterdam. Als
het die annexatie voor elkaar kan krij
gen wordt het weer een dikke 100.000
zielen rijker, en is dan haast even sterk
in bevolking als de hoofdstad. En als
centrum van nationale welvaart schijnt
het Amsterdam heelemaal den loef te
gaan afsteken, hetgeen nu niet zoo ver
wonderlijk is als men de handels- en in-
dustrieele toekomst-mogelijkheden van
de beide steden vergelijkt.
Dit is de ernstige beteekenis die wij
kunnen hechten aan Rotterdam's steeds-
domineerender rol in het Binnenlandsch
Nieuws. Een Amsterdammer zal allicht
z'n schouders ophalen en mocht-ie er
kwaad bij worden de oude Mokum-
sche anecdote ophalen van dien koning,
die tot zijn hofnar sprak: „Nar, vertel
mij binnen de minuut iets dat zóó ge
logen is dat ik het dadelijk zeg. Slaag
je erin, dan krijg je vijftig kronen, slaag
je niet, dan gaat je leelijke kop eraf."
„In Rotterdam woonde eens een
heer. begon de nar onmiddellijk.
„D&t lieg je!" zei de koning, en de
nar had zijn vijftig kronen verdiend en
zijn leelijken kop gered.
„Maar," sneerde de Amsterdammer,
die mij aan dit verhaal herinnerde
„in den tijd van dien koning waren Co
remans en Van Burink er nog niet
„En Hadt-je-me-maar evenmin," zei ik
Zoo concurreeren onze groote steden.
R..TP.
OM DE OUDE
WERELDZEE.
PER VLIEGTUIG.
Uit Parijs wordt van Maandag ge=
scind:
De -vlieger Pedletier d'Oisy is heden,
middag om 6-45 op le Bourget gedaald.
Hij kwam van Casablanca cn heeft
den afstand van daar tot Parijs zon,
der tusschenlanding afgelegd. Hierme*
de heeft Pelletier d'Oisy tevens zijn
voorgenomen vilucht rond de Middel
landsche Zee volbracht,
EEN KAARTSYSTEEM.
(De wethoudersverkiezing te
Bergh is volgens de Tel.
tot stand gekomen door het
trekken van kaarten in de
stamkroeg door de raadsleden)
Het wethoudersambt is een waardig
emplooi,
Daarvan is wel ieder doordrongen,
Er wordt slechts door mannen van 't
hoogste allooi,
Met vrucht naar die functie gedongen.
Wanneer, na vier jaren, de wethouders
weer,
In een stad als hier, moeten gekozen,
Dan zitten de aftreders angstig terneer,
Zij twijfelen, hopen en blozen.
Men spreekt niet vooraf en men kent
geen partij,
Geen raadslid weet anderer keuze.
Geen stem is gebonden, een ieder is vrij,
Men telt er geen fracties, nog neuzen.
Er wordt nooit een tactische troef
uitgespeeld,
De kaarten ter tafel zijn open,
Er worden geen zetels tevoren verdeeld,
Geen weet, hoe de stemming zal loopen.
Wanneer dan de uitslag bekend wordt
gemaakt.
Mag geen der gekooznen verrast zijn.
Dat komt doordat niemand naar 't ambt
heeft gehaakt,
Dat zou (financieel) ongepast zijn.
Wanneer je de zaak zoo verheven bekijkt,
En daarna weer leest, hoe 't in Bergh is,
Besef je, wanneer je het goed vergelijkt,
Dat dat kaartsysteem daar wel heel
erg is.
P. GASUS.
DIRECTEUR DER
H. B. S. A.
WIE WORDT DR. ELZINGA'S
OPVOLGER?
Uit het adres van de leeraren der H.
,S. A aan den Raad, waarin zij er
krachtig op aandringen dat tot direc
teur een sollicitant uit hun midden zal
worden benoemd (nl. Ir. M. Voorzan
ger, die door B. en W. op de aanbeve
ling is geplaatst, of Drs. C. B. A. Pro
per) heeft men al kunnen afleiden dat
er nog al wat te doen is over deze be
noeming. Morgen zal de Raad moeten
beslissen, en de leden hebben heel wat
bezoeken in verband met deze zaak ont
vangen. Blijkbaar kan verwacht worden
dat op alle drie de aanbevolenen (de
beide anderen zijn Dr. Jansonius, di
recteur der Handelsschool te Dordrecht,
en Dr. de Liefde, leeraar aan de H.B.S.
B alhier) stemmen zullen worden uitge
bracht. De kans op een tweede vrije
stemming en eventueel een herstemming
is niet uitgesloten.
Bij de groote fracties schijnt de voor
keur voor de candidaten verdeeld te
zyn. Voor zoover wij het vandaag kon
den nagaan wordt het zeer onzeker ge
acht wie er benoemd zal worden.
NAAMLIJSTEN VAN
RAADSLEDEN.
Een officieele lijst van namen onzer
raadsleden is samengesteld, waarin zij
naar anciënniteit zijn gerangschikt.
Daaruit blijkt, dat in den nieuwen Raad
de nestor, de heer W. A. J. van de
Kamp, zoowel de oudste in functie als
in leeftijd is. Hij is 65 en al 28 jaar
raadslid.
De jongste in leeftijd blijkt tenslotte
niet Mr. Dr. F. A. Bijvoet te zijn maai
de heer G. Oversteegen, die op 31 Ja
nuari 1902 geboren werd en nog eenige
maanden jonger is dan het R.-K. lid.
Deze twee zijn de eenigen die na 1900
geboren zijn.
Een statisticus heeft uit de lijst nog
opgediept, dat er van de 39 raadsleden 7
geboren zijn in Juni, 6 in Januari, 5 in
Maart, 4 in Augustus en October, 3 in
Februari, April en November, 2 in De
cember, 1 in Juli en September en geen
enkele in Mei. In deze lentemaand zien
volgens den statisticus blijkbaar alleen
maar burgemeesters en secretarissen het
levenslicht.
Twee raadsleden zijn op den dag af
even oud. n.l. Mr. M. Slingenberg en
mej. W. G. van Vliet.
Een tweede officieele lijst vermeldt de
adressen van de leden in een volgorde,
die het voor sollicitanten naar gemeen
telijke functies gemakkelijk moet maken
om ze achtereenvolgens te bezoeken. Wij
verwachten daar niet veel van. Het reis
plan lijkt nogal ingewikkeld. Als sollici
tanten er zich aan houden zal de heer
Meyers (S. D. A. P.) zelden lastig ge
vallen worden met bezoeken, want hij
woont te Spaarndam en is nr. 39 op de
lijst terwijl mr. Slingenberg, wonende in
't Florapark, als nr. 38 staat opgegeven.
Het moet wel een buitengewoon energiek
sollicitant zijn, die na achtendertig be
zoeken nog eens j;an 't Florapark naar
Spaarndam rijdtj
Meer dan 10 gewonden
EEN WAGENVOERDER EN EEN PASSAGIER NAAR HET
WILHELMINAGASTHUIS VERVOERD.
ZEER ERNSTIGE MATERIëELE SCHADE.
(Zie ook de foto-pagina.)
Maandagmiddag kwart over twee is
op den Admiraal de Ruyterweg te
Amsterdam bij de Rijpstraat een
sneltram uitHaarlem op een
stilstaande tram van den dienst
AmsterdamSloterdijk gereden. Het
achterbalcon van de Sloterdijlctram en
het voorbalcon van de sneltram werd
ingedrukt. In het geheel werden 11
personen gewond, die voor het meer-
endeel in een politiepost verbonden wer
den. Hun verwondingen waren niet van
zeer emstigen aard. Het kwaadst waren
er aan toe de heer Gerritsen uit Am
sterdam en de bestuurder van de snel
tram N. de Mes.
De bestuurder van de tram Z and
voort-Amsterdam verklaarde te heb
ben geremd, plotseling voelde hij zich
onwel worden, hij kon niets meer zien
en voelde daarna een schok. Hij kon
geen verklaring geven van wat er verder
gebeurd is. Met kneuzingen en eenige
diepe vleeschwonden is hij naar het Wil-
helminagasthuis vervoerd, evenals de
heer Gerritsen.
Hart toestand
redelijk.
Hedenmorgen vernamen wij dat bei
der toestand redelijk is.
De tramdienst ondervond belangrijke
vertraging. De dienst werd op enkel
spoor onderhouden.
Onmiddellijk nadat bij ons het on
geval bekend werd, begaven wij ons per
auto naar de plaats des onheils.
Waar wij reeds een half uur na
het gebeurde den toestand in oogen-
schouw konden nemen.
De botsing greep plaats vlak tegen
over het eerste politiebureau aan den
Adm. de Ruyterweg, dus vrij dicht bij
Sloterdijk. Bij onze aankomst was het
Parket uit Amsterdam juist doende
met het gerechtelijk onderzoek. Verder
zagen wij verschillende autoriteiten der
trammaatschappij, onder wie mr. D. A.
E. Immink van de N.Z.H.T.M. uit Haar
lem.
Inderdaad heeft de botsing afge
zien van 't lichamelijk gelukkig niet
ernstige letsel aan een 11-tal menschen
toegebracht ernstige gevolgen ge
had.
(Eigenlijk Is het aantal der gewonden
15, doch van vier personen zijn de
kv/etsuren niet noemenswaard.)
De situatie.
De situatie ter plaatse is als volgt.
Even voor de kruising met de De Rijp
straat staan drie rijtuigen van de tram
trein ZandvoortAmsterdam. Het voor
balcon van den eersten wagen is totaal
versplinterd, en eenige decimeters door
de bestrating, in den grond gedrongen
Het achterbalcon van dit rijtuig botste
natuurlijk tengevolge van den schok
tegen het voorbalcon van het tweede
rijtuig. Beide balcons werden zeer
ernstig beschadigd.
De wagen: van den dienst Sloterdijk,
Spuistraat is weggestooten door den
sneltram, tot over de wegkruising (on
geveer 25 meter ver!)
De sneltram heeft met een snelheid
van 30 a 35 K.M. gereden.
Het achterbalcon werd totaal ver
nield. De resten hangen er evenals
bij den anderen wagen, bij, terwijl het
onderstel van het voorbalcon ook ge
heel in de bestrating is gedrongen.Met
verwondering vraagt men zich af, hoe
het mogelijk was dat de conducteur en
de wagenvoerder er nog zoo goed zijn
afgekomen! De verwoesting is namelijk
zoo absoluut dat het gevaar om bekneld
te raken, wel buitengewoon groot ge
weest moest zijn-
Bij verschillende omwonenden hebben
wij gevraagd wat zij van het ongeval
gezien hebben. Allen verklaarden een
hevigen slag te hebben gehoord. De pas
sagiers waren juist in den wagen voor
Sloterdijk gestapt. De consternatie onder
hen was groot. Zij renden naar alle rich
tingen weg. Een van de mannelijke
reizigers sprong uit den nog in beweging
zijnden wagen (van den dienst Zandvoort
—Amsterdam) viel, en kwam onder het
rijtuig terecht; voordat de man gegre
pen werd wist hij zich echter weer bui
ten de rails te werken. De algemeene
opinie was dat de achterste wagen op
den voorsten is gereden en dat de tram
op Sloterdijk rijdende daar niet de oor
zaak van was. Eén der omstanders be
weerde dat de wagen op Sloterdijk voor
de tweede maal stopte om nog een pas
sagier die toesnelde op te nemen. Deze
lezing van het geval was volgens de aan
wezige autoriteiten onwaarschijnlijk, te
meer daar de bestuurder van den ach
tersten wagen verklaard heeft, dat hij
ziek is geworden, niets meer zag of hoor
de en daarom met zijn tram op den wa
gen vóór hem is terecht gekomen, die
juist aangezet had en weg was gereden.
Te ongeveer half vier had het parket
uit Amsterdam zijn onderzoek ter plaat
se verricht. Verder werd toen beraad
slaagd met de inspecteurs van het poli
tiebureau, die den gewondén wagenvoer
der van den wagen uit Zandvoort ge
hoord hadden.
De consternatie op den Admiraal de
Ruyterweg was natuurlijk zéér groot. De
diensten die in het begin natuurlijk nog
al wat vertraging ondervonden werden
op het traject SloterdijkKrommert, óp
één lijn onderhouden. De politie regelde
het straatverkeer.
De chef van de halte Spuistraat zeide
ons dat de feitelijke oorzaak van het
ongeval nog geheel onbekend is. De heer
Immink die juist ter plaatse was geko
men kon ons ook nog geen nadere in
lichtingen geven daar hij niet bij 't on
geval tegenwoordig was geweest.
De persoonlijke
ongelukken.
Toen wy den Admiraal de Ruyterweg
opreden, een half uur ongeveer nadat
het ongeval gebeurde, waren de licht
gewonden juist in het politiebureau ver
bonden. De conducteur van den wagen
SloterdijkSpui, liep met een verbon
den hals en bloedvlekken in het gezicht
rondom de vernielde rijtuigen. Voor in
lichtingen verwees hij ons naar zijn chef
„die alles opgeschreven had". Maar
zooals hierboven staat wist ook hij ons
weinig te vertellen. De gewonden zijn,
op de twee ernstigste gevallen na, huis
waarts gekeerd. Er waren heel wat
passagiers „overstuur".
Te half vier keerden wij naar Haarlem
terug. Te vijf uur verdrongen zich vele
belangstellenden voor onze bureaux, waar
de eerste foto's van het ongeluk, op onze
nieuwsborden groote belangstelling trok
ken.
De verklaring van
de Mes.
Zooals wij al reeds schreven heeft de
heer de Mes verklaard dat hij onwel is
geworden en daardoor niets zag en niets
hoorde. Van belang is dat hij heeft ver
klaard dat de schakeltrein op stand 5
reed en een vrij groote snelheid had,
toen hü de De Rijpstraat naderde.
De Tel. zegt naar aanleiding hiervan
nog:
Neemt men aan, dat hij buiten kennis
is geraakt, dan moet de schakeltrein
stroomloos zijn doorgereden. Immers
het handvat van de schakelkruk wordt
onder het rijden door den bestuurder in
neergedrukten toestand gehouden. Laat
de hand deze los, dan wordt de stroom
toevoer tot de motoren verbroken, dus
zonder dat de kruk tot den nulstand be
hoeft te worden teruggebracht.
Daarmede wordt evenwel niet de wa
gen tot stilstand gebracht. Daartoe
is noodig, dat de remmen automatisch
aanslaan, zooals op de éénmanswagens
van de gemeentetram op de kringlijn,
die om het Centraalstation rijdt het
geval is.
't Politie-onderzoek.
Het politie-onderzoek werd geleid
door commissaris H. Pijper en door de
inspecteurs A. C. Bos en J. P. Stolp.
Omstreeks kwart over drie verschenen
de substituut-officier van justitie mr.
Reilingh, de rechter-commissaris mr.
Swagerman en de deskundige, de heer
Stoffels, hoofdingenieur bij de gemeen
tetram. Ook de directie van de E. S. M.
kwam per auto uit Haarlem.
Geblekenis, dat de schakelkruk die
De Mes gehanteerd moet hebben, op
den nulstand stond. Hij kan dus instic-
tief, toen hij zich niet lekker gevoelde,
de stroom hebben uitgeschakeld. Ook
is het mogelijk, dat de kruk door den
schok op nul is gevlogen.
Wat de handel der luchtrem betreft,
de stand van deze viel door den chaos
niet meer behoorlijk na te gaan. Het ge-
heele voorgedeelte was weggerukt en de
schakelkast lag tegen de deur van het
eerste compartiment aan.
De wagenbestuurder, De Mes, is een
deroudsten van het personeel en volgens