Kwartjes - A dvertentien voor Vraag en Aanbod 45e 'Jaargang No. 13601 v Verschijnt Sagelijlcs, Behalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 22 OctoBer 1927 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN per week f 0.27M, met geïllustreerd Zondagsblad t 0.32; per 3 maanden: Voor Haarlem ADVERTENTIENVan 1 tot 5 regels 11.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. BIJ en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f3.57^. Franco per post door Nederland abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Centl 3.87H- Afzonderlijke nummers f0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken f0.57H; franco per Dostf 0-65 l|| per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant; buiten het arrondissement dubbele prijs. Directie, Redactie en Administratie: Gr.. Houtstraat 93, Post-Giro 38810 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Drukkerij: Z.B. Spaarne 12, Telefoon 10122, 12713 Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 16054, Redactie 10600 Oirocteuren J. c. PEEREBOOM en p. w. peereboom Bijkantooi voor Santpoort, Veisen, Velson-Noord, iJmulden, (Jmulden-Oost, •n Administratie 10724 en 14825. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Veisen, Telefoon 621 DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN. EERSTE BLAD Aan onze Weekabonnés. Wilt gij een Kwartjes-Advertentie voor Vraag en Aanbod opgeven voor het nummer van Zaterdag 29 October? Geeft die dan tegen contante betaling mede aan den courant bezorger, die Maandag aan de deur komt, namelijk van 1-4 regels 25 cents, iedere regel meer 10 cents per regel. !ll!lll!llllllinitlllllll!lllll!llll!llllllll!lll!lllllllllllll!llll1ll!l!IIIIIIINI|[:lllllil!lllllll!lltl!!illl!ll!llll>lllll!l!ll!]ll!lllll!!!»!!l!ll!llllllll>!!lilll!!lllllllllllll!ll!llll!UllIIUIIIIII>llllllllUnill!llllllig]llllllin>lllllll!nilllUnil»llillll HET VERANDERDE STADSBEELD. Hoe de kaart van het Noordelijk Stadsdeel er vóór, 75 jaar uitzag. 60 JAAR GELEDEN WERD HET KENAUPARK GESTICHT. AGENDA. Heden: ZATERDAG 22 OCTOBER Stadsschouwburg N. V. Vereenigd Rot- terdamsch-Hofstad Tooneel, Dir. Cor van der Lugt Melsert „Het politieraadsel", 8 uur. Statenzaal (Prinsenhof)Architectuur tentoonstelling, des avonds 8 uur. Bioscoopvoorstellingen. Cabaret Modern; Optreden van ver schillende artisten. ZONDAG 23 OCTOBER Stadsschouwburg: N.V. Nieuw Rotterd. Tooneel, Dir. F. H, Tartaud „De Pastoor van Neuvillette", 8 uur. Schouwburg Jansweg: Groot Cabaret onder leiding van Speenhof Jr. en Maup Staal, 8.15 uur. Gemeentelijke Concertzaal: „De Vod denraper van Parijs", 8 uur. Remonstrantenhuis, Wilhelminastvaat: Psycho Synthese. Zondagmorgenvoov- dracht door den heer B. van der Meer. over het onderwerp „Geen slaven maar broeders", 10.30 uur v.m. Vrijdenkersvereniging „De Dage raad". Cursus in gebouw Haarl. Kegel bond, Tempeliersstraat 35. Spreker: W, Havers, des voormiddags 10.30 uur. Rembrandt-theater: Voorstellingen van 7 uur af. Cinema Palace, Groote Houtstraat: Bioscoopvoorstelling 2 1/2 en 8 uur. Luxor-Theater: Bioscoopvoorstelling 2 1/2 en 8 uur. Scala-Theater. Kleine Houtstraat: Bioscoopvoorstelling 21/2 en 8 uur. Cabaret Modern: Optreden van ver schillende artisten. Café Dreefzlcht: Warmer's Band. Statenzaal (Prinsenhof) Architectuur tentoonstelling van 2 tot 5 uur. MAANDAG 24 OCTOBER Stadsschouwburg: 1ste volksvoorstelling ,De Rechte lijn", 8 uur. Gemeentelijke Concertzaal: Filmavond voor bouw van nieuwe gedeelte van Diakonessenhuis. Nieuwe Vogelfilm van den heer A. Burdet toegelicht door den heer Dr. Jac. P. Thijsse, 8 uur. Statenzaal (Prinsenhof) Architectuur tentoonstelling van 10 tot 5 en 8 tot 10 uur. Bovenzaal Gemeentelijk Concertge bouw: Lezing met lichtbeelden door Ir. Gratama over het onderwerp „De ont wikkeling der hedendaagsche bouwkunst in Nederland". 8 uur. Rembrandt-theater: Voorstellingen van 7 uur af. Cinema Palace, Groote Houtstraat: Bioscoopvoorstelling, 8 uur. Luxor Theater: Bioscoopvoorstelling 8 uur. Scala-Theater, Kleine Houtstraat: Bioscoopvoorstelling, 8 uur. Cabaret Modern: Optreden van ver schillende artisten. LT. KOPPEN TE CALCUTTA. EEN NONSTOP-VLUCHT VAN BANGKOK. CALCUTTA, 21 Dct. Om drie uur Vrijdagmiddag, gelijk al kort gemeld, arriveerde tot ieders verbazing luitenant Koppen met zijn eendekker boven de stad, ofschoon niemand het had ver wacht, Na zijn daling deelde Luit. Kop pen mede, dat hij een non-stopvlucht van Bangkok had gemaakt en dat het zijn bedoeling is morgenochtend weer door te vliegen. Luitenant Koppen seinde nog aan het Haagsche Aneta-kantoor, dat de vlucht van Bangkok tot Calcutta tien uur duurde. Hij had een goede reis. Zater dag wordt de tocht vervolgd naar Alla habad. PORTRETTEN VAN STADGENOOTEN. ONZE PHOTOGRAAF EN ZIJN CAMERA. In onze photopagina ls het portret afgedrukt van den directeur van de Haarlemsche waterleiding, Ir. F. Graaf van Randwyck. Het is nu zes jaar geleden, dat de heer van Randwyck den eersten direc teur van onze waterleiding, den heer L. W. Havelaar, opvolgde. Hij kwam toen uit Groningen, waar hij dezelfde functie had vervuld. Daar hij bij zijn komst te Haarlem 48 jaar oud was moet hij dus nu wel 54 zijn, ofschoon niemand dat den slanken man, die altijd met vlug gen stap over straat gaat, zou aanzeg gen. De heer van Randwyck is een stille in den lande, in dezen zin dat hij aan het openbaar leven geen deel neemt. Des te meer tijd en gelegenheid heeft, hij om zich te wijden aan zijn taak en dat doet hij ook met groote toewijding. Toen hij uit Groningen kwam ging hem de mare vooruit, dat hij zijn ambt 13 jaar lang, „op een zeer verdienstelijke wijze" had vervuld. In het nummer van 14 April 1921 gebruikten wij die woor den in een korte levensbeschrijving, op gezag van iemand, die den heer van Randwyck te Gronihgen gekend had en die zijn meening aldus toelichtte: „een arbeidzaam man, die met liefde zijn werk verricht". Ook te Haarlem heeft de directeur van de waterleiding deze reputatie met eere verdiend. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN AMSTERDAMSCHE zorsvuidiae bediening ANTHRACIET-MIJ. Verz.selde zakken Gr. Houtstraat 187 Tel. 12504 A msterdam—HilversumBussum —Leiden MELKBEZORGERS. In het gebouw De Centrale werd Vrij dagavond een vergaderin gehouden door de vakgroep Melkbezorgers, aangeslo ten bij den Centr. Bond van Transport arbeiders. Na een openingswoord van den voorzitter werd het woord verleend aan den heer A. Mars, die een inlei ding hield over de uitbreiding onzer or ganisatie. Sureker zette uit een dat de Centrale Bond thans reeds het ledental van 22.500 heeft overshreden en dat de verwachting leeft, dat het dit jaar nog 25000 zal zijn. Ook de afdeeling Haarlem heeft in dezen groep zijn aandeel ge had als resultaat van eenige met goed succes gevoerde acties. Het bestuur heeft dan ook gemeend aan de leden een vroolijken avond te moeten aanbieden, waartoe ook de dames toegang hebben. Deze zal worden gegeven a.s. Dinsdag in het Gemeentelijk Concertgebouw. In Januari zal in den schouwburg aan den Jansweg een groote feestavond gegeven worden als over deze laatste drie maan den het ledental met 100 toeneemt, waarvan de eerste 28 binnen zijn. Hierna werden zeer uitcoerig de grie ven en wenschen besqroken die het per soneel ten opzichte der arbeidsvoor waarden heeft en werd oon het bestuur opgedragen zich tot de directie te wen den om te trachten een gewenschte oplossing te verkrijgen. Teneinde zorg te dragen dat de orga nisatie een flinke positie inneemt bij de komende contractactie, werd met algemeene stemmen besloten het be stuur uit te breiden. DE AANVARING TE IJMUIDEN. „Hoe zalig, als de jongenskiel Nog om de schouders glijdt". Onze correspondent te IJmulden schrijft: In den rauwen herfstnaent van jl. Woensdag op Donderdag werd de logger K. W. 165 in de onmiddellijke nabijheid van de haven van IJmuiden, een haven, die bij iederen zeeman bekend staat als een veilige haven, aangevaren door een stoomboot. De lezers kennen het verhaal van het rampzalige einde van de reis van het vaartuig. Na een drietal weken van zwoegen, na vele slapelooze nachten na een aanhoudenden strijd tegen de elementen, ziet de bemanning de lichten van IJmuiden vóór zich. De stralenbun dels van den vuurtoren verlichten de toppen der golven, waarover het ranke zeescheepje heendanst, bestuurd door de ervaren hand van den schipper. Er ls blijdschap in de harten dezer mannen, blijdschap over het op handen zijnde weerzien hunner verwanten. Voortge stuwd door den sterken wind nadert het vaartuig snel de veilige haven, waarvan de massieve pieren zich reeds vaag af- teekenen in een omlijsting van het schuim der golven, die uiteenspatten op de geweldige blokken. Dan komt de catastrophe. Een hevige schok, het gekraak van binten en dwars houten, vaneengereten door den steven van het stoomschip. Door een groot gat stroomt het water naar binnen. Met bovenmenschelijke kracht weet men het ontredderde vaartuig in de haven te krijgen. Maar steeds sneller stroomt het water naar binnen, zienderoogen zinkt het scheepje weg, om ten slotte geheel ten onder te gaan. De bemanning weet zich te redden. Op één na, die na een ontzettende worste ling in den donkeren nacht, in de diepte verdwijnt. Als zoovelen zijner dorpsge- nooten vindt ook hij een zeemansgraf. Thuis beidden vrouw en kinderen reeds zijn komst.... Den morgen na de ramp troffen wij een deel der bemannüig aan en spraken met hen over het gebeurde; Bij het groepje staat een klein kereltje, evenals de anderen gestoken in nieuwe kleeren. Vol verbazing vernemen wij, dat ook hij behoort tto de schipbreukelingen, dat ook hij in het holst van den nacht den dood heeft bekampt in het koude wa ter. Hij is 13 jaar. Het jongste lid der bemanning? „Neen mijnheeris 12 jaar". Twaalf jaar! Denkt u daar eens in, lezer en vooral lezeressen, waaronder ook moeders zijn van „een jongen van twaalf". Breekt niet uw hart bij de ge dachte, dat daarbuiten op zee kinderen van den leeftijd van uw zoontje, dat ge juist 'nebt toegedekt in z'n warme bedje, den nach' ingaan op een schip op zee? Is het niet diep, diep treurig, dat zulke kinderen, die evenals uw zoontje, thuis behooren op school, die de zorg van hun ne moeders nog zoozeer van noode heb ben, moeten meemaken het harde leven van den zeeman, moeten werken als de slaap hunne oogleden toedrukt, werken bij dag, werken bij nacht, werken als de golven het schip op en neer werpen en de storm giert? Het is geen uitzondering, dat kinde ren van dezen leeftijd naar zee worden gestuurd. Hoe het mogelijk is, is ons een raadsel. Is er dan geen arbeidswet, die arbeid verbiedt aan kinderen beneden 14 jaar? En de leerplichtwet? Deze logger voer met 13 man, d.i. één man minder dan gewoonlijk. Dat betee- kent, dat nog harder dan anders moet worden aangepakt, ook door de jongens van 12 en 13. De beide jongens waren gestoken in nieuwe kielen. Maar „jongenskielen" waren het niet. DE MAN VAN MORGEN. (Een pessimistisch schrijver verklaart dat hij huivert voor wat het toekomstig geslacht, de man van morgen van de wereld zal maken). Nou daar staat le dan, z'n beentjes Kort, maar stevig, op den grond, Met z'n frissche roode wangen En 'n glimlach om z'n mond; Ziet hem aan, den man van morgen, Met z'n blonde krullenhoofd. Het geslacht, waaraan die schrijver, In zijn zuurheid niet gelooft; Ziet de ondeugd in z'n wipneus, Uit de schrammen op z'n knie, Uit z'n niet te schoone handjes. Peurt hij toekomst profetie; Ziet z'n heldxe blauwe kijkers, Vol jolijt en levenslust, Huivert gij niet dat der wereld Toekomst in zijn hand berust? Huiveren, meneer, wat drommel, Wie geeft ons daartoe het recht. Als de wereld slecht mag heeten, Wel, wie maakte haar dan slecht? Ziet ge somber in de toekomst, Wie treft daarvan dan 't verwijt, Treft niet ons, en ons uitsluitend, Deze verantwoordlükheid? Laat ons doen nog, wat wij kunnen, Onze tijd gaat snel voorbij, Ons vertrouwen in de toekomst Van de wereld, dat is hij; Dit geslacht kan nog slechts hopen, Dat het verder niet bederft, Wat dat knaapje als zijn tijd komt, In zijn jonge onschuld erft; Ziet hem aan, den man van morgen, Die het straks zoo moeilijk krijgt Door ons falen wie zichzelf kent, Buigt het hoofd in schaamt' en zwijgt. P. GASUS. EEN TACHTIGJARIGE. De Heer W. C. Beeremans, onze oud stadgenoot, thans wonende te Utrecht, herdacht Donderdag onder vele bewij zen van belangstelling zijn 80sten ge boortedag. Verschillende brieven en telegrafische gelukwenschen kwamen binnen, van af- deelingen van Patrimonium, waarvan de heer Beeremans een der oprichters ls, waaronder een van de afdeeling Haar lem en van de Chr. Vereeniging van technici, waarvan de tachtigjarige eere lid is. Het orgaan van die vereeniging had hem een zeer waardeerend arti kel gewijd. Er kwam ook binnen een gelukwensch van minister Slotemaker de Bruine. Een deputatie namens het Hoofdbestuur van Patrimonium bestaande uit den heer Van Vliet, eere-voorzitter en Grondijs, penningmeester, kwam persoonlijk de gelul:wenschen aanbieden. Verschillen de andere deputaties kwamen ook. Verscheidene fraaie bloemstukken wa ren ten huize van den tachtigjarige be zorgd, waaronder van het Hoofdbestuur van Patrimonium en van de afdeeling Utrecht van de Chr. vereeniging van technici. Voor den heer Beeremans, die zich nog in een goede gezondheid mag verheugen en nog veel belang stelt in de dingen van het sociale leven, was het een heugelijke dag. 75 jaar ls nog slechts een menschehle- ven. Toch ls er in die laatste 3/4 eeuw in onze stad zeer veel veranderd. Hierboven geven wij een kaart van Noord-Haarlem die 75 jaar oud is en de ontwikkeling duidelijk illustreert. Waar nu de Parklaan is werd de Achter Nieuwe Gracht gevonden. Het Ripper- dapark was nog een kaal exercitieveld zonder huizen. Op het Phoenix-terrein nu een complex fabrieksgebouwen, stond nog alleen een weverij. Maar de grootste verandering wordt gevonden op de plaats waar nu het Kenaupark is. Daar was in vroeger eeuwen de Hortus Medicus, de geneeskundige kruidtuin, die evenwél later naar het Prinsenhof werd overgebracht. Daar is hij nog, maar alleen als siertuin, want de genees kundigen krijgen nu de geneesmiddelen en kruiden van elders. Tusschen de Rolhuizen en de Zijhui zen liep vroeger het verlengde van de Kraaienhorstergracht, die in 1841 ge dempt is. De gedempte gracht kreeg de naam van Nassaulaan. In de dagen van 1572 en 1573 bij het beleg van Haarlem is op den grond van het Kenaupark fel gestreden met de Spanjaarden. Dit deel van de stad was toen nog niet binnen de wallen ge trokken, maar op die plaats had menig treffen plaats. De naam Kenau is nog een herinnering aan de heldendaden onzer voorouders. In 1776 werd het terrein van de Hor tus Medicus (het tegenwoordige Kenau park) bij een veiling verkocht voor f 1140. De oppervlakte van het geveil de was 1100 roeden, zoodat de grond toen nog slechts 1 gulden per roede waard was. Voor gronüspeculanten om te wa tertanden! DE VEILIGHEID OP DE ELECTRISCHE TREINEN. NOG ENKELE OPMERKINGEN In ons nummer van Dinsdag namen wij het een en ander over uit het Week blad, orgaan der Ned. Vereen, voor Spoor- en Tramwegpersoneel. Van andere deskundige zijde ontvin gen wij nog eenige opmerkingen be treffende de veiligheid op de electrische treinen. Wij laten ze hier volgen: Naar verhouding is er te weinig ruim te voor de 3e klasse-reizigers. Daarom is de bepaling gemaakt dat indien de 3c klasse vol is. de 3e klasse reizigers mogen gaan staan op de voor- en ach- terbalcons van de tweede klasse. In geval van botsingen als er pas bij Rijs wijk een plaats had, kan deze bepa ling tot gevolg hebben dat er een groot aantal slachtoffers wordt gemaakt. Een tweede man naast den bestuurder óf volledige mede-verantwoordelijk heid voor den hoofdconducteur acht ook deze deskundige voor de electrische treinen absoluut noodzakelijk. Wellicht, zoo zeide hij ons, had Zaterdagnacht bij Rijswijk een tweede man bemerkt dat er iets niet in orde was. Het duurt 10 jaar eer een leerling machinist zelfstandig mag optreden. Hoe gaat dit met de bestuurders der electrische treinen? Hierbij zijn ver vangers, die gerecruteerd zijn uit de poetsers en in ruim 4 maanden te Leïd- schendam zijn opgeleid. Zijn déze ver vangers niet als bestuurders werkzaam, dan vervullen zij weèr hun functie van poetser. Het kan dus voorkomen dat zij gedurende 14 dagen geen trein te besturen krijgen, zoodat het voor hen zeer moeilijk is het baanvak in alle bij zonderheden te leeren kennen. Ten slotte dit. De directie wenscht dat de hoofdcon ducteur zooveel mogelijk de controle op de kaartjes in de treinen uitoefent. Maar wanneer de balkons ook al vol staan kan de conducteur op een kort traject, als bij voorbeeld Amsterdam Haarlem, onmogelijk met die controle gereed komen. Als ae trein het station binnenrijdt moet de hoofdconducteur Het ls nu 60 jaar geleden dat in het Kenaupaxk de eerste huizen werden ge bouwd. Dit was het groote blok aan den Oostkant. De burgemeester van Haarlem, mr. E. A. Jordens, heeft den eersten steen gelegd. De statige huizenrij was in dien tijd. de uitgezochte woon plaats voor de aanzienlijkste burgers der stad. Ook nu nog. De vroegere bur gemeester Jhr. Mr. J. W. G. Boreel van Hogelanden had er ook vele jaren zijn stadswoning. Het Kenaupark is een der mooiste parken van onze stad geworden. De dienst voor den Hout en de Plantsoe nen besteedt er zorgen aan. Toen de Hortus Medicus verplaatst was, werd 't terrein dat nu Kenaupark is, eenige tientallen jaren gebruikt voor stadstuin. Na de overbrenging naar de Klever laan hebben de stadskweekers blijkbaar steeds nog een oude liefde voor het Ke naupark behouden. De bewoners en ook vele andere stadgenóoten die door het park wandelen profiteeren daarvan Bij de Nieuwe Gracht was tot 1873 de militaire rijbaan gevestigd. De Achter Nieuwe Gracht is in 1869 gedempt. De teekenaar van bovenstaande kaart vond het belangrijk om aan te geven waar een.... konijnenfokkerij gevestigd was! Aan het Bolwerk nu een uitge zochte wandelplaats was een eeuw ge leden devuilnisbelt. Op de kaart staat nog de Kennemer- poort. Het was een groote verkeersver- betering toen de nu bestaande Kenne- merbrug gebouwd werd. Maar ook die voldoet niet meer aan deeischenvan t verkeer zaodat nu een nieuwe veel breeder brug gebouwd wordt. naast den besturuder staan. Hü' zal dus de controle, die de Directie wenscht, zeer onvolledig kunnen uitoefenen. Onze zegsman had het dus vrij wat beter gevonden dat bepaald was dat in de eerste plaats op de veilig heid moet worden gelet en dat de zijns inziens onnoodige kaartjes-con trole in den trein maar achterwege werd gelaten. De directie der Ned. Spoorwegen, die wij om inlichtingen vroegen, antwoordde ons: 1. Het is juist dat In een geval van trein- of trambotsing, reizigers aan ein den der rijtuigen meer kans hebben let sel te zullen ondervinden, dan die in het middengedeelte. Doch hieruit de conclusie te trekken, dat aan de einden van ry tuigen zich geen reizigers mogen bevinden, gaat toch te ver. Er zyn reeds maatregelen genomen, om in het gebrek aan 3e Masse plaatsen tegemoet te komen. 2. Volledige mede-verantwoordelyk- heid van den hoofdconducteur heeft juist bestaan bij bedoelden trein want by toestemming van rijden door een onvei lig sein, zooals hier het geval was, is de hoofdconducteur by den machinist (wa genvoeder). Opgemerkt zij, dat in alle naburige landen de hoofdconducteur niet verant woordelijk is voor den weg en de sei nen, doch alleen de machinist. 3. Dat het 10 jaar duurt eer een leer ling-machinist zelfstandig mag optre den is onjuist. Ook de voorstelling, dat de vervanging van wagenbestuurders normaal door poetsers zou geschieden en dat nog wel op de wijze als door den deskundige ge schetst, i? onjuist. De conducteurs te Leidschendam op de Z. H. E. zyn tevens wagenbestuur der; men volgt daar den volgenden re gel: is een wagenstuurder ziek of komt hij te laat, dan valt, indien men geen wagenvoerder meer by de hand heeft, de conducteur in als wagenvoerder op de Z. H. E. en komt een wagenvoerder voor de Hoofdlyn beschikbaar. 4. Wat de slotopmerking betreft: de veiligheid komt steeds in de eerste plaats, derhalve heeft de contróle plaat» voor zoover daartoe nog gelegenheid fc,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1927 | | pagina 1