BUiTENLANDSCH OVERZICHT
r,FMFNf,n NÏFÏ TW<s
CAROL'S INTRIGUE.
PILSOEDSKI'3 HOOGE SPEL
wolkbreuken in
de v. s.
DE ZAKELIJKE BEDRIJFSBELASTING.
HILU VVj
fllillil'Siiilill -Ui, li
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 5 NOV. 1927
De brief aart de partijleiders.
Hoe lang kan hij het volhouden?
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
In dit stadium ran de Roemeensche
kwestie was het wel tactisch om ever te
gaan tot het publïceeren van den brief
dien Carol aan Manoilescu voor de hem
gezinde partijleiders had meegegeven. In
de eerste plaats omdat Carol wel zoo
verstandig is geweest om in dien brief
ruimte tnsschen de regels open te laten
voor de dingen waarop het eigenlijk
aankwam en in de tweede plaats omdat
die brief bij zijn aanhangers op dit
oogenblik zeker een sympathieken in
druk meet maken. De oppervlakkige in
houd van den brief is daarop gebaseerd.
War tusschen de regels staat is immers
toch niet voor de massa bestemd, is
slechts voor de leiders bedoeld. Inmiddels
heeft Carol met dat deel van den brief
afdoende bewezen dat hij zich direct in
laat met de intrigues tegen de regeering
Bratianu.
Practisch gesproken komt de Roe
meensche zaak neer op het verzet te
gen het bewind Bratianu, welke laatste
neigingen vertoont tot het dictator
schap. Hooger spel dan Bratianu. speelt
de echte dictator. Pilsoedski die den
Poolschen landdag en den Senaat naar
huis stuurde oaida: deze instituten wei
gerden de begroeting te accepteeren.
Deze begrooting was een duister geheim.
E-;-r- uiterst beknopt brochuretje, waar
in met millioenen Zloty's gegoocheld
wordt, maar waarin nergens een ophel
dering omtrent het gebruik dier Zloty's
wordt gegeven.
Geen wonder dat het volk en de ge-
heele cppositie-oers in hooge mate ont
stemd is ever dit optreden. Zelden toch
werd het parlementarisme zóó in 't oog
loopend tot een aan fluitteg gemaakt.
Pilsoedski heeft wel zijn stoutste stuk-
Je uitgehaald, maar 't is zeer de vraag
of de onversaagde het op den langen
duur kan bolwerken tegen den berg
van ontevredenheid dien hij opgewor
pen heeft.
Trouwens hij zal om der wille der
consequentie wel verplicht zijn om in
deze dictatoriale lijn door ie gaan.
Immers bij het eerste hat beste blijk
van zwakheid dat hij zal geven, zal zijn
zaak verloren zijn.
F. A.
De in- en uitvoer
verboden.
De conferentie-Colijn voor de afschaf
fing van de in- en uitvoerverboden,
heeft volgens 't Hbld. de le lezing van 't
ontwerp-conventie geëindigd na een
heeten strijd over de uitzonderingsbe
palingen, die sommige staten erin wen-
schen te zien opgenomen. De conferen
tie heeft helaas geen weerstand geboden
aan het Roemeensche verzoek om een
uitzondering voor den uitvoer van ruwe
petroleum uit Roemenië toe te staan,
zij het dan ook met ex platonische ver
klaring van de Roemeensche delegatie,
dat dit uitvoerverbod niet langer dan
noodig gehandhaafd zal worden, en dat
rekening zal worden gehouden met de
belangen van de aangrenzende staten.
Energieker toonde de conferentie zich
gelukkig ten aanzien van de uitgebrfeide
lijst van uitzonderingsbepalingen, die
Tsjecho-SIowakye zich zou willen zien
toegekend en die C-o' ijn de zeer rake op
merking ontlokte, dat de conferentie
van af dat oogenblik zou ophouden een
conferentie voor afschaffing van in-
en uitvoerverboden ie zijn en zou ver
anderen in een conferentie tot invoering
van zulke verboden.
Gezien den heftigen tegenstand, dien
de betreffende verlangens van de Tsje-
choslowaaksche delegatie in de con
ferentie vonden, werd deze resolutie
ingetrokken. Enkele tijdelijke uitzon
deringen werden oegestaan.
Naar het B.T.A. nog bericht, aan
vaardde de conferentie een uitzondering
voor de Ver. Staten, wat betreft den
uitvoer van heliumgas.
De vlaggen- en de
diamantwet.
De Senaat heeft de vlaggewet in twee
de lezing aangeuamen. De atmosfeer was
gespannen in verband met de verwach
ting, dat dr. Malan zich zou uitlaten
met betrekking tot zijn interview in .Ons
Vaderland" van 1 November, waar de
Britsche elementen aanstoot aan nebben
genomen. Dr. Malan waarschuwde bij
"net debat de leden van den Senaat te
gen het schenken van vertrouwen aar.
dagbladberichten.
De Volksraad heeft de wet op de edel
gesteenten behandeld. Hij heeft alle
amendgmenten, ccor den Senaat inge
diend, verworpen en het wetsontwerp
naar den Senaat teruggestuurd.
Prof. Francois in de
commissie voor de co
dificatie van het int.
recht.
De volgende vijf juristen zijn door den
voorzitter van den Volkenbond uitgenoo-
digd, zitting te nemen in de commissie
ter voorbereiding van de conferentie tot
codificatie van het internationaal recht,
die in 1929 door den Raad te 's-Gra-
venhage zal worden bijeengeroepen. In
de eerste plaats het hoofd van de afdee-
iing Volkenbondszaken aan het Nederl.
depart, van Buitenl. Zaken prof. mi. dr.
J. P. A. Francois, verder de Engelsche
jurist Cecil Hurst, de Fransche hoog
leeraar Jules Basdevant, de" Chileensche
rechtskundige adviseur Carlos Castro
Luiz en de Italiaan Pilotti. Deze commis
sie heeft tot taak, voort te bouwen op
de werkzaamheden, die reeds zijn ver
richt door de codificatiecommissie van
den Volkenbond en rekening houdende
met de besluiten van de geleerde ge
nootschappen tot bestudeering van het
internationaal recht, een gedetailleerd
program voor de bedoelde conferentie
uit ts werken. De drie onderwerpen, die
door de Volkenbondscommissie alsmede
door de staten rijp worden geacht voor
de conferentie tot codificatie, zijn: de
naturalisatie, de territoriale wateren, en
de aansprakelijkheid der staten voor
schade op hun gebied aan vreemde per
sonen of eigendommen toegebracht.
Er is in de staten New York en New
England groote schade veroorzaakt ten
gevolge van wolkbreuken, Te Ver
mom, dat het meeste heeft geleden, zijn
vier personen omgekomen: de materiee-
le schade wordt er op verscheidene hon
derdduizenden dollars geschat. De spoor
diensten zijn onderbroken en vele steden
rijn gedeeltelijk onder water gezet. In
den staat Massachusetts werden ver
scheidene bruggen vernield; terwijl naar
men meent twee personen werden ge
dood.
Nader wordt gemeld, dat tengevolge
van het noodweer verscheidene rivieren
buiten haar oevers zijn getreden. Totnu-
toe zijn er 17 dooden; de schade bedraagt
vele millioenen dollars.
KORT EN BONDIG.
De historische Westminster Abbey.
Engelands beroemdste bouwwerk, schijnt
niet langer geschikt te zijn als basiliek
voor de illustre afgestorvenen. Er zijn
thans twee plannen tot restauratie van
den „tempel der onsterfelijken" inge
diend.
Onder de stroomrail van den Long
Island-spoorweg nabij Massapequa (bij
New-York) zijn honderd dynamietpa-
tronen gevonden.
Merkwaardig hierbij is, dat reeds drie
treinen over de gevaarlijke plek waren
heengeraasd zonder dat een der patro
nen tot ontploffing is gekomen.
Dank zij de oplettendheid van een ci
pier is een aanslag verhinderd op de
federale gevangenis te Leavenworth in
den staat Kansas (VB.). De bedoeling
was met binnen de gevangenis gesmok
kelde nitroglycerine de muren rond het
gebouw op te blazen en aldus den weg
voor een uitbraak en masse voor de
gedetineerden vrij te maken.
Het stoffelijk overschot van Prins
Friedrich Karl van Pruisen, die als
vliegenier in het Duitsche leger in 1917
sneuvelde en achter de Britsche linies
te St. Etienne-de-Rouvray begraven
werd, is opgegraven en wordt in
Duitsohland ter aarde besteld, De prins
was zoowel aan den toenmaligen Duit-
schen keizer als aan den koning van
Engeland geparenteerd.
Aan het gebouw van den burgerlijken
stand te Bonn is thans de aanteeke-
ning van Prinses Victoria von Schaum-
burg-Lippe en den Russischen emi
grant Zoebkof publiek afgekondigd.
In de buurt van den Adm.
.uijlerweg, in Amsterdam-West, >s vreugde De hekken van de HaarlemscLe tram zijn verdwenin
en in 't midden der straat rijden thans ook de tramwagens van lijn 13.
De Regeering wenscht geen afschaffing.
PLAATSELIJKE ACTIE GEWENSCHT.
Ongeveer een maand geleden zond de
Middenstandscentrale voor Haarlem en
omliggende gemeenten aan den ge
meenteraad van Haarlem een adres,
waarin aangsdrogen werd op afschaffing
van de Zakelijke Belasting op het Be
drijf.
Het vraagstuk van de afschaffing van
deze in industrieeie kringen zoo gehate
belasting is hiermede weder urgent ge
worden. Industrieeie middenstanders en
Groot-industrieelen blijven unaniem
strijden tegen deze gemeentelijke be
lasting.
De „Kring van Werkgeverscentralen",
die de werkzaamheden van het Natio
naal Comité tegen de Zakelijke Be
drijfsbelasting heeft overgenomen,
tracht geregeld contact te houden met
de .palatselijke afdeelingen van het Na
tionaal Comité. Zij acht het van groot
belang, dat plaatselijk niets wordt na
gelaten om tot afschaffing van deze
belasting te komen, daar uit opmer
kingen over de begrooting 1928 wel ge
bleken is, dat de regeering nog niet be
reid is om tot afschaffing over te gaan.
In het voorloopig verslag van de
Tweede Kamer over de Staatsbegrooting
1928 werd bij het leveren van critiek
op de belastingplannen der regeering
o.m. gezegd:
„Sommige leden betoogden, dat indien
de regeering het bedrijfsleven wil te
hulp komen, andere belastingen zouden
moeten worden opgeheven, of verlaagd
Zoo zou de zakelijke bedrijfsbelasting
moeten verdwijnen en aan de gemeente
uit 's Rijks kas gedurende eenigen tijd
een vergoeding moeten worden gegeven
voor het verlies van de opbrengst der
belasting".
De minister van financiën blijkt met
dit denkbeeld niet zeer ingenomen te
zijn In zijn memorie van Antwoord
bij de Tweede Kamer ingezonden op 27
October, zegt hij:
„De zakelijke bedrijfsbelasting is geen
'Rijksbelasting. Zij is in de Gemeente
wet ingevoerd op advies van de Staats
commissie van 1903. Zij heeft in ver
scheidene gementen aanstoot gegeven
is daarom hier en daar ingetrokken,
en het zou wel het toppunt van on
rechtvaardigheid zijn, om nu in de ge
meenten, die haar niet hebben inge
trokken er bij de wet een eind aan te
maken onder schadeloosstelling van die
gemeenten. Afgezien nog van het feit,
dat hiermede op het vraagstuk der
financieele verhouding zou worden
vooruitgeloopen".
Hieruit blijkt opnieuw, dat de tegen
woordige regeering het vraagstuk niet
los wil maken van het vraagstuk der
financieele verhouding tusschen Rijk
en Gemeenten. Reeds bij verschillende
andere gelegenheden was trouwens ge
bleken, dat onze regeering niet zonder
meer tot afschaffing der zakelijke be
lasting op het bedrijf wenschte over te
gaan.
Merkwaardig is een opmerking uit
het Voorloopig Verslag der Tweede
Kamer over de Begrooting voor 1928
van het Departement van Binnenland-
sche Zaken, die wy eenige dagen ge
leden reeds vermeldden en die luidt:
„Men vroeg of de minister niet bereid
zou zijn, te bevorderen, dat in de Ge
meentewet een bepaling worde opgeno-
m enin den geest van artikel 209 der
•Invaliditeitswet, waarbij den patroons
zou worden verboden de zakelijke be
drijfsbelasting op de arbeiders te ver
halen".
Hieruit blijkt weer, hoe de handha
ving van een onbillijke wet noodwen
dig een nasleep van andere onbillijk
heden met zich brengt. Bovendien past
iedere gemeente deze belasting op eigen
wijze toe. wat tot onbillijkheden moet
leiden, bij vergelijking van de verschil
lende gemeenten.
De Vereeniging van Industrieelen en
Handelaren „De Lakhaven" te 's Gra-
venhage zond op 28 October ji. een
adres aan den Raad dier gemeente,
waarin op definitieve afschaffing der
zakelijke bedrijfsbelasting werd aange
drongen.
De adressante herinnert er aan, dat
door B. en W. van Den Haag ernstig
overwogen werd, om by de begrooting
voor 1928 de zakelijke bedrijfsbelasting
af te schaffen, maar, dat zij hiertoe geen
vrijheid konden vinden, omdat er geen
andere middelen waren om het gemis
aan belastingopbrengst te compenseeren.
Nu echter de gemeente 's Gravenhage
een aanmerkelijk voordeel te beurt valt,
door een voor die gemeente gunstige
oplossing van het geschil tusschen Rot
terdam en Den Haag over de ver
deeling der opcenten van de dividend
en tantième-belasting meent de Ver
eeniging „De Laakhaven", dat het argu
ment van B. en W. is komen te ver
vallen.
De vereeniging brengt voorts onder de
aandacht van B. en W., dat de zake
lijke bedrijfsbelasting in kringen van
handel en industrie wordt beoordeeld
als een grof onrecht, dat door utili
teitsargumenten niet gemaakt kan wor
den, tot recht. De wet van 30 Decem
ber 1920, die aan de Gemeente de be
voegdheid gaf tot deze heffing, werd in
gegeven door de groote financieele moei
lijkheden van verschillende gemeenten,
toen elk middel om deze financiën in
in evenwicht te brengen gerechtvaardigd
scheen. TerwUl tientallen millioenen
guldens per jaar uitgegeven worden
voor werkloosheidsbestrijding, hetgeen
de productiekosten in he land belast,
worden fabrikanten en handelaren voor
het feit, dat door hun bemiddeling tien
of meer arbeiders in hun onderhoud
voorzien, besraft met een extra-belasting
als moesten hun asociale neigingen be
teugeld worden. In deze wonderlijke
gedachtengang is het logisch, dat by de
stijging van het aantal arbeiders ook
een strengere straf wordt opgelegd.
Adressante noemt de belasting een
averechtsche appreciatie, van de be-
teekenis van handel en industrie voor
een gemeente, en de hoofdgrief, naast
tallooze kleinere: het belasten van het
geven van werkgelegenheid.
De Vereeniging brengt onder de aan
dacht, dat het aantal gemeenten, dat
deze belasing heft. steeds geringer wordt
en daarmee de onbillijkheid stygt tegen
over industrieën in gemeenten waar deze
heffing wel plaats vindt. Van de 1081
gemeenten in Nederland wordt deze be
lasing nog slechts in 70 gemeenten ge
heven. In verschillende gemeenten wred
zij in de jaren 1925 en 1926 afgeschaft,
omdat men de onbiliykheid inzag. Een
afdoende principieele verdediging op
rechtsgronden is ook nooit gegeven, be
toogt adressante, alleen op utiliteits-
gronden. Laat een gemeente, die niet
voldoende inkomsten heeft haar ver
hoogde uitgaven dan brengen ten laste
van allen, en niet van enkelen, juist
omdat zy de bronnen van bestaan ver
schaffen aan velen. Adressante herin
nert eraan dat de stand der industrie
hier te lande verre van gunsti is, en
komt tot de conclusie, dat een gemeente
zich moet onthouden van een belasting
waarvan de onredelijkheid en onbillijk
heid thans vrijwel algemeen wordt er
kend. De handel en industrie heeft dus
het recht te vragen, dat thans eindeiyk
tot definitieve afschaffing van deze
hatelijke belastinf worde besloten.
Zoowel te Haarlem als te 's Graven
hage is de plaatselijke actie dus weer
begonnen,
Ei!' -
mm
®:-'::«ii!iiii!i!iii2ir:j
Japansche fantasie
omtrent auto's.
ïr. de straten van Tokio heeft men on
langs groote affiches aangeplakt, die
zich als volgt tot de automobielen rich
ten:
.„Automobiel, gij zt schoon, gy rijt
snel en gy zyt machtig. Maak echter
geen msbruik noch van uw schoonheid,
noch van uw snelheid, noch van uw
macht
Denk aan uw zwakkere broeders, de
hond, het paard en den voetganger.
De hond is bang voor uw banden, die
hem kunnen vermorzelen. Wees zoo
goed en laat voldoende ruimte over, op
dat hy passeeren kan.
Het paard heeft een afkeer van ont
ploffingen, rook en benzienlucht. Zorg
er voor. dat hij daar niet te veel last
van heeft.
De voetganger is het minste bij u in
te'.. Heb toch medelijden met hem! Hij
zal misschien morgen automobilist
zijn"
kwestie van etikette.
Wanneer je in Amerika de voor
schriften van goede tafelmanieren wilt
:r. acht nemen, dan moet je, na een
stukje vleesch gesneden te hebben je
mes neerleggen en je vork in de rech
terhand nemen. Deze gewoonte heeft
het voordeel, dat de Amerikaan zich
niet schuldig maakt aan de zonde, zyn
mes naar zijn mond te brengen.
D:t lijkt niet erg belangrijk, maar
hoort welk een familiedrama het heeft
ontketend. Op den eersten dag na zyn
huwelijk verklaarde een zekere heer
Charles Bucker te Los Angeïes, dat hij
zich met de bovenomschreven gewoon
te niet kon vereenigen en dat hy zijn
eigen systeem: mes in de rechter, vork
in de linkerhand, zou blijven volgen.
Zijn jonge vrouw wenschte zich aan
de etikette des lands te houden en ja
renlang bleef het paar over deze strijd
vraag twisten, zonder iets verder te
komen. Tenslotte, na 37 jaar huwelijks
leven. verzocht mevrouw Bucker haar
eer.:genoot de zaak nu eens eindelijk
te laten rusten. Zij achtte 37 jaar te
lang om over eenige zaak te biyven
twisten. De heer Bucker echter stemde
hierin alleen toe, op voorwaarde, dat
mevrouw zijn gewoonte zou aannemen.
Hetgeen zij op haar beurt weer styf-
koppig, weigerde. Waarna de heer
Bucker in woede losbarstte, het echte
lijk huis verliet en daarin niet terug
keerde.
De' rechter vereenigde zich met me
vrouw Bucker's opvatting, dat van nie
mand verwacht kan worden, dat zy
zich schikt in een onlogische regeling
en veroordeelde by de echtscheiding den
heer Bucker tot betaling van een ruim
bedrag voor onderhoudskosten.
Parlementslid-
caricaturist
Een der Labour- afgevaardigden voor
Schotland in het Britsche Lagerhuis
is een talentvol caricaturist. Hij doodt
den tyd in de landsvergadering, wan
neer die tijd vervelend is en dat komt
nogal eens voor met vlugge schets-
oefeningen op de gezichten van zijn
medeleden. Men zeg: dat verscheidene
afgevaardigden rond zyn zitplaats ko
men neuzen om zich van het teeken-
werk, op losse velletjes schrijfpapier, op
enveloppen en de blanke bladzijden van
ofücieele papieren uitgevoerd, meester
te maken. Uit mededeelmgen die Mr.
Mac Laren, parlementslid-caricaturist,
over zijn hobbie heeft gedaan, kan blij
ken dat het maken van een caricatuur
niet zoo vlug gaat als het lijkt. In over
eenstemming met de onthullingen, die
caricaturisten wel eens geven, blykt uit
Mac Larens mededeelingen dat aan het
snelle neerschrappen van de portret
charge vele uren nauwkeurige waarne
mingen van het sujet vooraf moeten
gaan. Van wijlen Phil May, een der bes
te zwart-en-wit teekenaars die Enge
land ooit heeft voortgebracht, is gezegd
dat hij een hoofd wel een dozyn malen
schetste voordat hij aan de teekening,
die moest duren, begon. Mac Laren
acht de caricatuur van groot nut in het
openbare leven. Politici houden er van
omdat zij in zekeren zin van veel open
baarheid moeten bestaan. Zij hebben
liever een stekende caricatuur dan geen.
De caricaturist bestudeert voortdurend
gezichten. En indien men MacLaren
mag gelooven dan heeft die studie dit
gevaar voor een caricaturist met een
strijdgeest dat hij een afkeer kan
krijgen van menschen, met wie hij nooit
een woord heeft gewisseld maar waar
aan hij in gezichtstrekken kan zien,
dat zij onaangenamen individuen zijn.
Het levendigste gezicht in de lands
vergadering is volgens dezen caricaturist
dat van Lloyd George. Het verraadt snel
stemmingen en men kan er al vooraf op
aflezen wat hij zal gaan zeggen. Het
onbewegelijks te gezicht is dat van den
Premier, dat alleen wat lichte ontstel
tenis vertoont wanneer zyn Kanselier
van de Schatkist doordraaft. Maar het
onverstoorbaars te gezicht van allen is
dat van den socialistischen intellectueel
Sidney Webb, wiens eeuwigen vagen
glimlach, volgens de woorden van Mac
Laren, geleend schijnt te zyn van een
Oostersch afgodsbeeld: dezelfde on
peilbare onbewogenheid.
Marconi over de radio.
Volgens Guglielmo Marconi, den uit
vinder der draadlooze telegrafie, die
thans met zijn jonge bruid, de vroegere
Contessa Christina Bezzi Scala, te New
York vertoeft, is de dag niet ver meer,
dat er draadlooze telegrammen gezon
den zullen kunnen worden met een snel
heid van 2000 woorden per minuut. Het
Marconi-„fceam system" d.i. het zenden
in een bepaalde richting, is bij labo
ratoriumproeven reeds gebleken in staat
te zijn een duizendtal woorden per mi
nuut te presteeren. Even voor dat het
schip met Senator Marconi aan boord
New York bereikte, liet deze den mar
conist 250 woorden per minuut seinen
naar en ontvangen van Italië. Deze
snelheid was mogelijk ondanks de af
stand, die volgens experts de langste
verbinding was van een schip met de
kust, die ooit door de draadlooze tot
stand is gekomen voor een bericht van
welke lengte ook. Marconi zei, dat, toen
hy voor het eerst met een draadloos
toestel experimenteerde, nu 30 jaar ge
leden, hij nooit gedroomd had, dat de
draadlooze in korten tyd zoo'n enorme
vlucht zou nemen. Hij lachte om de
plompe machine, die hy in 1897 voor
Koningin Victoria van Engeland de
monstreerde en over het toestel, dat
twee jaar later gebruikt werd om de
loop van de internationale zeilwedstry-
den mede te deelen.
„Myn stoutste verwachtingen zijn
overtroffen", zeide hij, sprekende over
het zenden van fotografieën, de televisie
en den gewonen omroep. Amerika staat
volgens hem aan de spits, wat betreft
het experimenteeren met alle toepas
singen der radio.
„Het beamsysteem", voegde de uit
vinder er aan toe, „is de beste métho
de om belangrijke berichten te verzen
den, en om door middel van een korte
golflengte direct contact met een be
paalde plaats te verkrijgen, daar het
de grootste zekerheid verschaft".
Gratie verzocht.
De „Ligue des Droits de l'Homme"
heeft by de regeering om gratie verzocht
voor een zekeren Louis Normand, oud
soldaat. Deze werd in Mei van dit jaar
door den krijgsraad tot tien jaar
dwangarbeid veroordeeld wegens desertie
in Juni 1917. Normand streed in den
oorlog tegen de Bulgaren. In Juni 1917
werd een post. die hij in de buurt van
Monastir moest bewaken, verlaten ge
vonden. De militaire autoriteiten waren
van oordeel dat Normand naar den
vyand was overgeloopen, en veroordeel
de hem bij verstek ter dood. Normand
wis uit Bulgarije weg te komen, meldde
zich bij zijn regiment, waar men deze
veroordeeling blijkbaar volkomen was
vergeten, aan. diende verder, vestigde
zich, na de demobilisatie als electricien
en trouwde. Hij wist niet dat hij inder
tijd ter dood veroordeeld was, totdat na
tien jaar, zijn zaak nog eens voorkwam
en de krijgsraad hem veroordeelde.
Normand verklaart niet gedeserteerd
te zijn, maar door de Bulgaren gevan
gen genomen.
Aulodienst door de
Sakara.
Het resultaat van de reeds geduren
de een periode van verscheidene jarn
gedane studie-reizen met auto's door de
woestijn is de instelling van een regel-
matigen autodienst, die zal loopen door
den Sahara tusschen Colomb-Besjar en
den Niger.
De Compagnie générale transsaha-
rienne zal deze lijn exploiteeren. De
dienst zal loopen gedurende zes maan
den per jaar, van October tot April,
gedurende welk jaargetijde de reis niet al
te bezwaarlijk is. De automobieldienst
loopt van Colomb-Besjar. kopstation van
den Zuid-Oraneeschen spoorweg, tot.
Gao aan den Niger. Dat is een belang
rijk bevolkt en druk bezocht administra
tief centrum. Men vertrekt van Colomb-
Besjar den eersten van de maand en
trekt door de woestyn in vier étappes,
onderbroken door een rust van vier-en-
twintig uur. De geheele duur is zes da
gen. De terugreis heeft plaats van den
20sten tot den 25sten der maand. De
prys is bepaald op 2500 frank, terwijl
elke reiziger recht heeft op 35 kilo ba
gage.
De walvisch.
Op het eiland Baba by Karatsji kwam
gisterochtend een troepje visschers aan,
die een walvisch naar land sleepten. Hij
was 30 voet lang en woog, naar schat
ting, 20.000 Eng. ponden. De visschers
verhaalden dat zij vier dagen met den
walvisch gevochten hadden. Hij was op
15 myl van Karatsji in hun net geraakt
en had er zich in vastgewerkt. Hoe meer
hij moeite deed, om er uit te komen,
hoe meer hy er in verstrikt raakte,
maar toen probeerde hy hun schuit te
doen kantelen. De visschers vochten
dag en nacht dapper met het monster
en werden tien myien ver in een andere
richting meegesleurd. Ten slotte kre
gen zij versterkingen, en op den ochtend
van den vijfden dag kon de walvisch
door 50 man in booten de haven van
Karatsji binnengesleept worden. Na een
worsteling van een etmaal slaagden 80
tot 90 man er in, het dier op het strand
te krijgen.
Na bouillonblokjes-
Likeurblokjes.
Het is een chemist van de Berlynsche
Universiteit gelukt, aethyl-alcohol in
vasten vorm te brengen. Vroeger was
het alleen mogeiyk, alcohol te gelati-
neeren door toevoeging van collodium,
zeepen. schellak, nitro-cellulose enz.,
waarbij dan natuurlijk de chemische en
physiolog'sche werkingen dezer toege
voegde stoffen de bruikbaarheid van den
alcohol tot voor verbrandingsdoeleinden
beperkten. By de nieuwe uitvinding
daarentegen wordt gebruik gemaakt van
een chemisch neturalc, absoluut onscha
delijke stof, die reuk noch smaak heeft
en dit is het voornaamste in water
oplosbaar is. De vaste alcohol ziet er
uit als ijs, en blyft tot 50 gr. Celsius in
dezen toestand. Door het toevoegen van
water lost deze substantie op tot een
heldere verdunde alcohol.
Het is zelfs mogelijk, aan den alcohol
vóór de gelatineering bepaalde smaak-
of reuk-essencen toe te voegen. Zoo kan
men eau-de-cologne, parfums, cosmeti
sche, pharmaceutisch en anti-septische
preparaten vast laten worden.
Door de absolute onschadelykheid van
het nieuwe preparaat bestaat thans ook
de mogeiykheid, drinkbaren alcohol in
vasten vorm te brengen, zoodat wü' nu
spoedig naast de bekende bouillon-blok
jes ook likeurblokjes, borrelpastilles, port
y vermouth-tabletten, bitter-koebjes, en
wie weet zelfs champagne in vasten
vorm zullen kunnen krijgen.
Een drankverbod in het
jaar 1678.
Reizigers, die tusschen 1700 en 1800
door het Duitsche graafschap Rietberg
kwamen, berichtten allen, dat de bevol
king voor haar ellendigen maatschappe-
lijken toestand vergetelheid zocht in het
overmatig gebruik van brandewyn. Maar
ook reeds in de zeventiende eeuw was dit
euvel sterk verbreid, getuige een procla
matie van graaf Frans Adolf Wilhelm
van Oost-Friesland en Rietberg De
hoogee boete van tien goudgulden (voor
die dagen een kolossaal bedrag) bewyst
wel welken groeten omvang de drank
zucht in die dagen aangenomen Rad.
Geholpen zal deze „drooglegging" waar
schijnlijk wel niet hebben. De proclama
tie luidt, woordeiyk vertaald: ..Overmits
het ons voorkomt, dat van korenbrande
wijn in dit graafschap zulk een overma
tig gebruik gemaakt wordt, dat daardoor
niet alleen hoogst schadeiyke dronken
schap, maar ook allerlei kwaad en in-
convenienten ontstaan voor diegenen,
die hem drinken tot hunne eigene scha
de, zoo bevelen wy eiken onzer onder
danen hierby strengeiyk, genoemden
brandewyn voortaan niet alleen niet
meer te koopen, te verkoopen en te ge
nieten, doch tevens geenen van naburi
ge plaatsen te halen, in het land te ver
koopen oi' te vervoeren, en dat een
iegeiyk die op het plegen van deze fei
ten betrapt mocht worden, een boete zal
betalen van 10 goudgulden, hebbende wy
alle onze knechtén opdracht gegeven
hierop naarstiglijk acht te slaan. Ge
daan den XVII September 1678.
