BUITENLANDSCH OVERZICHT
GEMENGD NIEUWS
HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAG 8 NOV. 1927
DE AMERIKAANSCHE PERS EN GILBERT'S
MEMORANDUM.
CAROL'S INTRIGUE.
LLOYD GEORGE CONTRA CHAMBERLAIN.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Vandaag vinden onze lezers in dit
glimmer 'n artikel van onzen Berlijn-
schen correspondent over de Duitsche
financieele gestie na den oorlog. Deze
bespreking is met het oog op het me
morandum van Parker Gilbert wel
actueel. In de commentaren die Engel-
sche en Amerikaansche persorganen op
't eemgszins sensationeele memorandum
geven schaart men zich aan de zijde van
den agent-generaal. De Amerikaansche
bladen zijn algemeen van oordeel
dat Duitschland te royaal is, te veel
leent en niet solide genoeg is. In beurs-
kringen heeft de mededeeling dat men
van officieele zijde te Washington heeft
verklaard dat de prioriteit van alle Da-
wes-betalingen wel degelijk in het oog
moet worden gehouden zonder twijfel
invloed gehad, hoewel men het toch als
onvermijdelijk beschouwt dat de Duit-
sche fondsen op de New-Yorksche beurs
in koers zullen dalen.
Ander belangrijk nieuws komt uit
Boekarest. Manoilescu is gehoord. Hij
deed de opzienbarende mededeeling dat
Carol niet van plan was om tegen de
regeering in opstand te komen, doch
dat hij slechts heeft willen ijveren om
in den Roemeenschen regentenraad op
genomen te worden. Voor hen die tus-
schen de regels door kunnen lezen is
het onderscheid tusschen het één en het
ander niet groot. Integendeel De re-
gentschapsraad is de eerste sport van
den ladder der intrigue die tot de om
verwerping der regeering zou hebben
moeten leiden.
Inmiddels is er weer volgens ge
ruchten een Roemeensch officier ge
arresteerd die in het bezit zou geweest
zijn van zeer compromittante brieven
van Carol. De officier was met'n auto uit
Parijs gekomen, doch zou bij de Roe-
meensche grens in den val geloopen
zijn. en onder strenge bewaking naar
Boekarest zijn vervoerd.
Tenslotte vestigen wij de aandacht
van onze lezers op de rede die Lloyd
George aam een lunch te Londen heeft
gehouden. Hij heeft daar een zeer feilen
aanval op Chamberlain gewaagd en zich
daarover moreel aan de zijde van Lord
Robert Cecil en van de revolteerende
kleine naties gesteld. Lloyd George heeft
Chamberlain zonder er doekjes om te
winden, d. w. z. ongenadig de waarheid
gezegd, vooral ten opzichte van de
laatste voorbereidende Ontwapenings
conferentie. En niet ten onrechte onzes
inziens!
Eén van Lloyd George's klinkende
zinsneden luidde: „Laat Chamberlain
het voorbeeld van Briand volgen die de
vredesduif naar Washington zond."
Men is echter sceptisch wat Sir
Austen betreft.Aan den anderen
kant stemt het blijde dat er mannen
als Lord Robert Cecil of Chelwood en
Lloyd George zijn.
F. A.
Maandag was het 10 jaar geleden dat het bolsjewistisch bewind zich van Rusland meester maakte. Een vogelvluchtfoto
van het bolsjewistisch bolwerk Moskou.
Nieuwe ondergrondsche
treinen.
(Van onzen Londenschen correspondent)
De eenige stagnatie waaraan de dienst
der ondergrondsche spoorwegen spora
disch lijdt ontstaat wanneer het werk
in een centrale in het ongereede raakt
of als er iets hapert aan de lijnen. In
de ontwikkeling van het stelsel, zijn ver
betering. zijn vernieuwing, heerscht nim
mer stagnatie. Het is een der aantrekke
lijkheden voor den ondergrondschen rei
ziger dat zijn oog telkens op iets nieuws
en iets beters valt. Van dag tot dag,
jaren lang. is er altijd een of ander kar
wei aan een gang. In vele gevallen kan
al dit werk worden gedaan zonder het
publiek last te veroorzaken. Indien de
mogelijkheid bestaat dat werkers en pu
bliek elkaar over en weer hinderen dan
wordt het werk in den nacht 'een kor
ten nacht voor de Underground) ver
richt. De reizigers ontvangen het gerief
van nieuwe gangen of rollende trappen
zooara ze in het ruwe gereed zijn. De
afwerking, zooals wandbekleedmg met
tegels, geschiedt altijd onder de oogen der
jagende Underground-klanten De stad
kan haar ondergrondsch verkeer niet
missen, geen dag en geen avond. Het ge
mis zou hopelooze verwarring en onduld
baar ongerief stichten. Daarom worder.
alle plannen voor nieuw werk onderge
schikt gemaakt aan den eisch dat de
dienst norma.'voortgang moet hebben.
Eenige jaren geleden werd de oudste on
dergrondsche "lijn geheel vernieuwd; het
werk omvatte o.a. vergrooting van een
lang stuk tunnel, opdat ruimere wagens
er in zouden kunnen rijden. De reizigers
die van den spoorweg gebruik maakten,
merkten nauwelijks dat er werk aan den
gang was. En op een goeden dag stap
ten de reizigers aan hun station Ir. nieu
we wagens en reden zij door een nieuwen
tunnel. Nu verneemt men echter plotse
ling dat deze politiek van geleidelijke
ontwikkeling het doel niet volledig heeft
gediend. Want de maatschappij heeft
juist doen weten dat zij ingrijpende ver
anderingen gaat aanbrengen die om
streeks 2.500.000 pond sterling zullen
kosten Hoewel wij in den loop der laat
ste jaren telsens nieuwe wagens op de
lijnen hebben zien verschijnen is het
voornemen thans al het rollend mate
riaal af te danken, de motoren der mo
torrijtuigen door nieuwe te vervangen en
nieuwe electrische installaties aan te
brengen in de gebouwen der centrales.
De verwachting is dat het werk twee jaar
zal duren De oude eisch. den dienst voor
het pubiiek intact te houden, blijft na
tuurlijk bestaan. Daarom zullen de trei
nen per stuk worden vernieuwd. De
werkplaatsen van de maatschappij zijn
voor het doel vergroot, terwijl men reeds
een tijdelijke fabriek er naast heeft op
gericht.
De maatregel is een gevolg van sto
ringen in het stelsel, die den laatsten
tijd veelvuldiger voorkomen en er op wij
zen, dat het oude rellend materieel niet
bestand is tegen het werk dat er van
wordt gevergd. Dat laat zich wel begrij
pen Met het toenemend passagiersver
voer moet men in de drukke uren vaak
150 menschen stoppen in wagens met 43
zitplaatsen. De treinen moeten dus lan
ger en sneller worden en de rijtuigen
ruimer.
Vreeselijk auto-ongeluk
In het Westen van Berlijn reden een
particuliere auto en een taximeter in
volle vaart op elkander. In de taxi za
ten de 63-jarige predikant Suin de Sou-
riemard en zijn vrouw. Ze werden op slag
gedood, de chauffeur werd zwaar ge
wond. De particuliere auto werd slechts
licht beschadigd. Het staat nog niet, vast
wie voor het ongeluk verantwoordelijk is.
Dr. Suin de Soudemard bevond zich
met zijn vrouw op weg naar de kerk,
waar de gemeente tevergeefs op hem
wachtte. Na eenigen tUd werd van den
kansel het ontstellende nieuws ter ken
nis van de gemeente gebracht, waarop
deze na kort gebed de kerk verliet. Het
verongelukte echtpaar laat 6 kinderen
achter waarvan nog 5 de school bezoe
ken.
Lloyd George valt
Chamberlain aan.
Lloyd George heeft Maandag in de
Aldwych Club, bij een lunch hem aan
geboden zeer scherp geantwoord op
den aanval van Sir Austen Chamber
lain van veertien dagen geleden om
trent het sluiten van den vrede. Hij
trad volgens het Hbld. uitvoerig in bij
zonderheden en viel Chamberlain aan
over diens politiek inzake 't ontwape-
ningsvraagstuk en keurde met name af,
dat Sir Austen deze quaestie niet rond
uit en openlijk besprak, maar weer de
oude methoden der geheime diplomatie
trachtte in te voeren. Hij zeide, dat
Chamberlain van de hoogte van den
Olympus zijn verklaringen aflegde en
het zeer kwalijk nam als gewone ster
velingen hem dan vragen durfden stel
len. ..De opstand van de kleine naties"
in de jongste Volkenbondsvergadering
te Genève toont wel aan, dat zulk een
positie onhoudbaar is geworden.
Reuter seint nog over deze rede. dat
Lloyd George verder verklaarde, dat,
tenzij Europa voortging op den weg van
Locarno naar arbritage en ontwape
ning. de oorlog onvermijdelijk was. HU
beschuldigde de geallieerden de plech
tige belofte, die zij aan Duitschland en
de andere vroegere vijandelijke landen
betreffende de ontwapening hadden ge
geven, niet te hebben gehouden.
Duitschland en de andere ontwapen
de vroegere vijandelijke landen hebben,
zeide Lloyd George, gezamenlijk onge
veer tweehonderd tot driehonderd dui
zend niet al te goed uitgeruste soldaten,
terwijl öe geallieerde landen er nog
tien millioen hebben. Zij hebben die
millioenen met geen enkele divisie, met
geen enkel eskader van vliegtuigen en
met geen enkele batterij kanonnen ver
minderd.
Wilna en Galicië tot voorbeeld ne
mende verklaarde hij, dat. zoolang ge
bieden geannexeerd werden zonder toe
stemming van den Volkenbond of van
den gezantenraad de wereldvrede ge
vaar zou loopen. Lloyd George zeide
ook nog. dat de verdragsbepalingen ter
bescherming der minderheden met voe
ten waren getreden.
Él
Rooklooze brandstof.
(Van onzen Londenschen correspondent)
Een carbonisatie-inrichting in Zuid-
wales is er in geslaagd een rooklooze
brandstof voort te brengen uit allerlei
steenkoolsoorten. De hoop is hier nu le
vendig dat dit succes een oplossing aan
de hand zal doen voor het steenkool
probleem in Engeland, dat, zooals
men weet hierin bestaat, dat de ko-
lendelverij zichzelf niet meer kan be
druipen. De nieuwe brandstof komt op
ongeveer 18 gulden per ton en wordt
in de omgeving, waar ze wordt vervaar
digd. met een hoeveelheid van 250 per
week aan particulieren verkocht. Voor-
loopig schijnt me-n de „ricoal", zooals
het product is gedoopt, alleen voor huis
houdelijk gebruik te maken. Het voor
nemen is nu uiteraard verscheidene fa
brieken over het gansche land verspreid
en meer in het bijzonder nabij kolen
mijnen op te richten, opdat de produc
tie spoedig hoog genoeg zal zyn om
alle huishoudens te voorzien. Het pro
ces, da*, de brandstof voortbrengt, dankt
men aan de geduldige onderzoekingen
van dr. Ulingworth, een natuur- en
scheikundige, die jarenlang naar een
procédé voor voortbrenging van rook
looze brandstof heeft gezocht. De fa
brikanten beweren dat Londen zijn
misten zou kwijtraken indien hun
brandstof overal werd gestookt.. Maar
dat is wat optimistisch Wel zou men
de vuile misten, waarom de stad zoo
berucht is, zien verdwijnen; maar de
witte mist niet. Maar het is al een groot
voordeel van de brandstof dat ze huizen
schoon houdt, vooral plafonds, en dat
schoorsteen en niet meer behoeven te
worden geveegd. Het economisch voor
deel is voorts dat stofkool en kolenstof,
die in de mijngebieden als onbruikbaar
verwaarloosd moet worden, even goede
grondstof is voor de vervaardiging van
„ricoal" als goede kwaliteit kolen. In
een ton steenkool gaan ongeveer 200 M3
NEDERLANDSCHE STU
DENTEN TE PARIJS.
DE STICHTING VAN DEN
HEER PREYER.
Reuter meldt uit Parijs, dat Maandag
morgen jhr. Loudon daar de acte teeken-
de, waardoor de schenking, verleden
jaar door den heer Preyer gedaan voor
de oprichting in de „cité universitaire"
van een gebouw, bestemd voor Neder-
landsche studenten te Parys. wordt aan
vaard.
De berichtgever van het Hbld. te
Parijs seinde nog:
De rector van de Sorbonne met den
gezant jhr. Loudon, hebben in het ka
binet van eerstgenoemde de schenkings-
acte onderteekend, waarbij de oprich
ting in de cité universitaire voorzien
wordt van een huls voor Nederlandsche
en Nederlandsch-Indische studenten, die
te Parijs hun studies willen komen vol
tooien.
Het huis, waarvoor de plannen door
den architect Dudok zyn ontworpen, zal
ongeveer honderd studenten kunnen
herbergen. Het begrip „student" wordt
in den ruamsten zin genomen, zoodat
daaronder ook zU vallen, die muziek of
andere schoone kunsten beoefenen.
Hoewel de benoodlgde fondsen nog
niet geheel zijn bijeengebracht hoopt men
dat dit binnen afzienbaren tUd het ge
val zijn zal, zoodat de onderteekening
noodig -om de schenking-Preyer voor- dit
doel niet te doen vervallen, kon worden
verricht.
AL VROEG BEDORVEN.
EEN „DETAILHANDELAAR".
BU een engros-zaak in toiletartikelen
aan den Singel te Amsterdam, was. zegt
het Hbld., een jongeling van 18 jaar
werkzaam. Deze jongeman heeft kans
gezien uit de voorraden kammen, sier
spelden enz. telkens kleine partUen
weg te nemen.
Dat wil zeggen, het begrip klein is
betrekkelijk. Uit de groote voorraden
viel de vermissing van een paar pakjes
met kammen en van enkele kaarten
spelden niet dadelijk op, maar in korten
gas. 70 L. brandolie en 8 L. benzol. De
onderneming, die „ricoal" wint. zegt dat
zij al die producten redt en ge
bruikt. Ze produceert de rooklooze kolen
op groote schaal en draagt op deze wy-
op groote schaal an draagt op deze wij
ze aanzienlijk bij tot de verbetering van
levensomstandigheden, niet het mir.st
omdat ze de lucht rein helpt houden en
de zon gelegenheid geeft haar gezond-
heidbrengende stralen over het mensch-
dom te laten schijnen.
Aanslag op een fascis
tisch partij-secretaris.
De dader neergeschoten.
Het „Neue Montagblatt" meldt uit Ro
me, dat de communist Rivalto te Forli
op straat op den fascistischen partij
secretaris Samarini verscheidene revol
verschoten heeft gelost, die echter geen
van aile doel troffen. De dader nam de
vlucht en bleef onderwijl op zijn ach
tervolgers schieten, zoodat een formeel
vuurgevecht ontstond, dat eerst een ein
de nam toen het een politie-agent ge
lukte Rivalto neer te schieten.
Het nieuwe Shakespeare-
theater in Stratford.
(Van onzen Londenschen correspondent)
Het is er nog niet. Er is zelfs nog
geen steen voor het doel naar Stratford
vervoerd. Maar het benoodigde geld
komt nu snel in. Alle Shakespeare-
minnaars in de wereld zullen verheugd
zijn te vernamen dat de jonge Rocke
feller £50000 heeft geschonken voor het
Amerikaansche fonds voor het nieuwe
„Shakespeare Memorial Theatre", dat
op de plaats van het verbrande in
Stratford on Avon moet verschUnen.
Rockefeller heeft voor het Engelsche
tUd had de jongeman zich toch voor
enkele honderden guldens toegeëigend.
Hy bracht het verduisterde niet naar
een opkooper. doch hij dreef een detail
handeltje Een jongen, die nog geen 18
jaar oud is. was hem behulpzaam. Tot
in Helder had de jongeman zijn „af
zetgebied".
Ten slotte zü'n zijn misdrijven aan
het licht gekomen. Hij is gearresteerd
en in zijn woning is een huiszoeking
gedaan. Doozen vol met spelden, kam
men, poederdoosjes enz. zijn gevonden.
DE CORRUPTIE IN
DEN HAAG.
De Residentiebode doet gelijkluidende
mededeelingen als die welke in Het
Volk gedaan worden. Het blad zegt ver
der, dat B. en W. in de zaak een on
derzoek instellen en voorts dat een
hoofdopzichter van het gasbedrijf door
B. en W. reeds voorloopig is geschorst,
evenals een ambtenaar van de water
leiding en van het electriciteitsbedryf.
Verwacht kan worden, aldus het
blad verder, dat reeds in de eerst
volgende vergadering van den raad al
thans in geheime zitting, van de resul
taten van dit administratief onderzoek
mededeeling zal worden gedaan.
Wanneer dit voorloopig onderzoek is
afgeloopen zal de zaak in handen van
de justitie worden gesteld.
VIER PROCESSEN-VERBAAL TEGE
LIJK.
Een venter in potlooden uit Leiden,
die geen vergunning had om te Noord-
wijk te venten en dit toch deed, trad
hierbij zóó brutaal tegen de burgerij
op, dat men zich bij de politie beklaag
de. De politie slaagde er echter niet in
hem op heeterdaad te betrappen. Eeni
gen tijd later werd hij echter verbali-
seerd wegens het rijden met een rijwiel
op een voetpad. Tevens bleek zUn rij
wiel niet voorzien van een belasting
plaatje. Met het tweede verbaal werd
het rijwiel in beslag genomen. Uit bal-
oorigheid ging hij toen in een raamko
zijn zitten, wat eveneens te Noordwijk
verboden is. Toen hij aan een waarschu
wing hierover geen gevolg gaf, volgde
het derde proces-verbaal. Hij ging zich
toen te buiten, trad het vloekverbod met
voeten en., het vierde proces-verbaal
volgde.
1 fonds een zelfde bedrag beschikbaar ge
steld. Men heeft nu voor het doel reeds
meer dan £200.000 bijeen, waarvan de
èene helft door Engelsche, de andere
helft door Amerikaansche inspanning
is verkregen. Het nieuwe theater zal,
als het oude maar op grootere schaal,
niet slechts bestaan uit een theater
maar ook uit een boekery, een Sha-
kespeare-museum en een schilderijen
zaal, noodig voor het onder dak bren
gen en te kijk stellen van een prachtige
verzameling boeken, reliquieën en schil
derijen.
In een jaar over den
Oceaan.
Een visscher te Surtainville aan de
Fransche kust heeft zoowat een maand
geleden een flesch gevonden, waarin een
briefje stak. het verzoek aan den vinder
inhoudend om aan juffrouw Barette te
New-York kennis te geven van het vin
den van de flesch. De visscher heeft dat
gedaan en juffrouw Barette heeft hem
geantwoord, dat de flesch op den 20en
September van verleden jaar dicht bij
New-York in zee geworpen van het
stoomschip Homeric af De flesch heeft
dus in ruim een jaar den Atlantischen
Oceaan overgestoken. Tevens heeft Mic~
Barette den visscher tien dollar gez- -
den.
MAN TUSSCHEN DE
RAILS GEVALLEN.
DOOR TRAM GEDOOD.
Zaterdagavond Is te Noordwijk naai-
aan de Tel. gemeld wordt, de ruim 30-
jarige Verlaan, gehuwd en huisvader,
door de Noord-Zuid-Hollandsche tram
overreden en gedood. De man, die in het
woonwagenkamp thuis hoorde, kwam
onder invloed van sterken drank met
de tram mee uit Leiden en stapte by de
halte „De Driesprong" te Noordwijk-
Binnen uit. Hij struikelde en viel tus
schen de rails, waar hU bleef liggen.
Eenigen tijd later kwam een tram uit
Noordwijk aanrijden. De bestuurder,
die in de duisternis iets tusschen de
rails zag liggen, meende eerst dat het
een zak was en bemerkte te laat dat
er een mensch lag. De man bleek na
overrijding dood te zijn.
WERKLOOSHEIDS
VERZEKERING.
NOODIG WETELIJKE
REGELING.
Onder de voorstellen, die In de verga
dering van het R. K. Werkliedenverbond
te houden op 13 en 14 December te
Utrecht ;.an de erde zullen komen, is er
een van den R.K. Bouwvakarbeiders
bond om het Verbondsbestuur op te
dragen bij de Regeering desgewenscht
in overleg met de R. K. Tweede Ka
merfractie, aan te dringen op wettelijke
regeling van de werkloosheidsverzeke
ring.
Het verbondsbestuur zegt in zijn
praeadvies, dat, ofschoon reeds her
haalde malen op wettelijke regeling van
de werkloosheidsverzekering is aange
drongen, het bereid is dit nogmaals te
doen, onder beding dat daarbij worde
vastgehouden aan de eenmaal vastge
stelde hoofdpunten: meer zelfstan
digheid voor de kasbesturen (werkelijk
zelfbestuur) en meebetaling in de lasten
door de werkgevers.
mmÊmÊÈHHMMÊm
KORT EN BONDIG.
De politie heeft in de Rua Palmira
tweehonderd bommen in beslag geno
men.
In een paleis te Madrid is een groote
diefstal gepleegd: tal van ridderorden,
o.m. die van het Gulden Vlies, zUn ver
dwenen. De diefstal werd ontdekt, toen
men de ridderorden te voorschyn wilde
halen in verband met de reis van ko
ning Alfonso naar Italië. De pers mag
niets over het gebeurde publiceeren. De
politie heeft reeds een der vermoedelijke
daders gearresteerd.
Manoilescu wordt vervolgd onder be
schuldiging te hebben samengezworen
tegen den persoon van koning Michael
en de wijziging van de constitutie van
Jan. '26 te hebben willen te niet doen.
Het proces zal 10 Nov. beginnen: waar
:s nog niet definitief vastgesteld.
Orkaan boven
Kamsjatka.
Volgens een bericht uit Wladiwostok
heeft boven Kamsjaika opnieuw een or
kaan gewoed. Dientengevolge is een Rus
sisch oorlogsschip gezonken, van welks
bemanning slechts 14 koppen gered kon
den worden. Verder zouden negen vis-
schersschepen met Koreaansche beman
ning vergaan zijn.
Pr officieele cijfers inzake de jongste
volkstelling wijzen op een bevolking van
700.000 zielen voor> Konstantinopel.
De Nationale Vergadering heeft met
algemeene stemmen een motie van ver
trouwen in het Kabinet aangenomen.
