Bibliotheek van
Haarlem's Dagblad
Bon
45e Jaargang No. 13615
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 8 November 1927
ABONNEMENTEN per w#ek f 0.27H, met geïllustreerd Zondagsblad f 0.32; per 3 maanden: Voor Haarlem |S| ADVERTE NTIENVan 1 tot 5 regels 11.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. BI)
en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f 3.57f$. Franco per post door Nederland abonnement aanzienlijk rabat Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
3.87V*. Afzonderlijke nummers f0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken fO-57V$, franco per postf 0-65 l|l per plaatsing, elke regel meer 15 Cents k contant; buiten het Mirondissemenl dubbele prijs.
Directie, Redactie en Administratie: Gr. Houtstraat 93, Post-GIro 38810 UITGAVE OER N.V. LOURENS COSTER Drukkerij: Z.B, Spaarne 12, Telefoon 10122, 12713
Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 15054, Redactie 10600 Directeuren :J. C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM Bijkantooi voor Santpoort, Velsen, Velson-Noord, iJmuiden, fJmulden-Oost,
en Administratie 10724 en 14825. Hoofdredacteur: robert peereboom Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Veisen, Telefoon 621
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Ter bespoediging en voor het
gemak van belanghebbenden ver
zoeken wij voor de verschillende
afdcelingen van ons dagblad de
volgende nummers op te bellen:
Voor berichten en andere me-
dedeclingen of vragen voor de
Redactie: 10600;
Voor den Hoofdredacteur: 15054;
Voor advertenties, abonnemen
ten en bezorging: 10724 en 14825;
Voor aangelegenheden van de
directie: 13082.
AGENDA.
DINSDAG 8 NOVEMBER
Stadsschouwburg; N.V. Rotterdamsch
Hofstadtooneel, Dir. Cor van der Lugt
Melsert: 2e Volksvoorstelling „Hofjo-
den" 8 uur.
Gemeentelijke Concertzaal: Bachcon-
cert.
Remonstrantenhuis. Wilhelminastraat
Vereeniging van Spiritisten „Harmonia"
afd. Haarlem; Lezing met lichtbeelden
door den heer W. A. Bergman van Rot
terdam over 't onderwerp „Materiali
satieverschijnselen8 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Cabaret Modern: Dancing, Cabaret,
Jazzband.
Veisen: Gemeenteraad, des namiddags
7 uur.
WOENSDAG 9 NOVEMBER
Schouwburg Jansweg: Jeugdbioscoop,
des namiddags 2.30 uur en Ned. Opera,
Haarlem: „Carmen", des avonds 8 uur.
De Kroon, Groote Markt: Alliance
Francaise. Lezing door den heer Marcel
Bouteron over het onderwerp „Une an-
née dans la vie üHonoré de Balzac",
8.30 uur.
Gebouw Tempeliersstraat 35: Bazar
„Arbeid Adelt", van 2 tot 5 uur.
Rembrandt theater matinee des nam.
2.30 uur en voorts doorloopende bioscoop
en variété voorstelling des avonds van
7 tot 9 uur en van 9.15 tot 11.15 uur.
Cinema Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Luxor Theater: Bioscoopvoorstelling
8 uur.
Scala-Theater. Kleine Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cabaret Modern. Dancing Cabaret.
Jazz band.
WILLEN WIJ SAMEN EENS EEN
BEETJE REKENEN?
Een van onze lezers vroeg ons dezer
dagen: Ik lees telkens, dat Haarlem's
Dagblad meer dan 18000 abonnés heeft.
Accoord. Maar heeft u eenig idee, hoe
veel menschen Haarlem's Dagblad iede-
ren dag lezen?"
Wij antwoordden: „Dat is natuurlijk
nooit met zekerheid te zeggen. Maar hoe
groot schat u een gezin gemiddeld?"
Hij zei: „Vader, moeder en twee a
drie kinderen minstens, samen vier of
vijf".
Wij vonden die schatting niet hoog,
maar rekenden, daarop ingaande: 4 a 5
maal 18000 72.000 a 90.000 lezers".
„Ja", zei hij, zich bedenkende, „maar
er zijn ook menschen zonder kinderen
en menschen die niet getrouwd zijn; we
duwnaars en weduwen".
„Goed, maar weduwnaars en weduwen
wonen nooit alleen. Weduwnaars heb
ben wel altoos iemand, die hun huishou
den doet en weduwen wonen samen met
een zuster of een nicht of een vriendin.
Die exemplaren van Haarlem's Dagblad
worden dan dus minstens door twee
personen per woning gelezen', gesteld al
dat er geen kinderen inwonen, wat
heel zelden gebeurt. Laat ons dus voor
dat geval gemiddeld aannemen drie
lezers".
HU gaf toe, dat dit laag berekend is.
„Maar nu de exemplaren op leestafels
in cafég, exemplaren die door het eene
gezin met het andere geruild worden
(soms lezen drie families op één abon
nement) leeszalen, abonnementen in ge
zinnen die commensalen hebben; welk
aantal die abonnementen lezen is zelfs
niet te schatten, maar het is zeker héél
groot
Daarmee stemde hij ln.
En zoo werden wij het eens, dat ge
middeld vier of vijf lezers per abonne
ment laag berekend is.
Dus worden de 18000 abonnementen
op Haarlem's Dagblad gelezen door
72000 k 90.000 lezers.
Zeer groot is dus de publiciteit, die
Haarlem's Dagblad verleent aan al zijn
advertenties, ook aan de GROENTJES,
kwartjes-advertenties van Vraag cn
Aanbod, die vcor de derde maal zullen
verschijnen op Zaterdag 12 November
aanstaande.
VERSCHIJNSELEN VAN
VERGIFTIGING.
BEDORVEN MAKREEL.
Bij de familie van T. in de Frederik-
straat te Den Haag hebben zich vergif
tigingsverschijnselen voorgedaan. De
Gem. Geneeskundige Dienst heeft ge
constateerd dat de 63-jarige heer J. v.
T., en zijn 50-jarige echtgenoote, als
mede hun 26- en 21-jarige zoons
onwel zijn geworden door het consu-
meeren van bedorven makreel. Opne
ming in het ziekenhuis werd niet noo-
dig geacht.
Ook te Rotterdam.
Te Rotterdam hebben zich ook ver
giftigingsverschijnselen voorgedaan bij
personen die makreel hadden gegeten. In
een gezin zijn de man. de vrouw en twee
kinderen ziek geworden, in een ander de
vtouw en 6 kinderen en in een derde de
vrouw en de veertienjarige dochter.
Allen hebben zich onder geneeskundige
behandeling gesteld. De patiënten
maakten het Maandagavond allen goed.
De restanten visch zullen door den ge
meentelijken keuringsdienst van waren
worden onderzocht.
DE POTEMKIN-QUAESTIE
VOOR DEN HOOGEN
RAAD.
„VAN OPVOERING IN
BESLOTEN KRING GEEN
SPRAKE."
Het Haagsche Corr. Bureau meldt:
De advocaat-generaal van den Hoo-
gen Raad, Mr. Van Lier, concludeerde
heden tot verwerping van het cassatie
beroep tegen het arrest van het Iiaagsch
Gerechtshof, dat het vonnis van de
Middelburgsche rechtbank, bevestigde,
waarbij ter zake van het deelnemen aan
een bij de wet verboden vereeniging,
waren veroordeeld tot f 40 boete ieder,
de bestuursleden van de vereeniging,
welke zich ten doel stelde de opvoering
te Vlissingen van de Potemkin-film,
waarvan de opvoering door den burge
meester van Vlissingen was verboden.
Mr. van Lier overwoog onder meer,
dat de tegenstelling door de pleiters
voor requiranten gemaakt tusschen ver-
toonen in het openbaar en vertoonen
alleen voor leden van een vereeniging
van geen beteekenis is, nu feitelijk is be
slist, dat de formeele beperking voor
het lidmaatschap gesteld van dien aard
was, dat in werkelijkheid van een op-
voèring in besloten kring geen sprake is
en ook gemelde formeele beperking van
het recht van toegang tot de vertooning
niet als ernstig gemeend moet worden
aangemerkt.
Het arrest is bepaald op 14 December.
VALSCHE BANK-
BILJETTEN.
ARRESTATIES TE PARIJS.
PARIJS. 8 Nov. (VX). draadloos) In
Parijs is een valsche munterszaak ont
dekt, die veel lijkt op den geruimen tijd
geleden aan het licht gekomen verval-
sching van Hongaarsche bankbiljetten.
Ofschoon de autoriteiten niets mede-
deelen staat het vast, dat te Parijs drie
personen zijn gearreseerd. Een van hen
is de bankier Blumenstein, uit Berlijn.
Het verluidt, dat de drie gearresteer
den Hongaarsch bankpapier in Frank
rijk hebben ingevoerd met het doel,
vervalschingen te maken en op de
Fransche markt te werpen.
Vele Fransche en Hongaarsche bank
biljetten zijn in beslag genomen. Ver
der verluidt, dat deze zaak een politie-
ken achtergrond zou hebben. De ver-
valsching zou bestaan uit het voorzien
van afgestempelde Hongaarsche bank
biljetten met opdrukken van Fransche
of Engelscbe bankinstellingen. Daardoor
zou het mogelijk zijn het bankpapier te
verkoopen. De Fransche autoriteiten
zouden zich in verband met deze zaak
in verbinding hebben gesteld met de
Hongaarsche regeering.
HOLLANDSCHE MAAT-
SCHAPPIJ DER
WETENSCHAPPEN.
BEVORDERING PLANTKUNDE
Het daeelljksch bestuur van de Hol-
landsche Maatschappij der Wetenschap
pen heeft besloten de bate van vermoe
delijk 4500 die in 1928 door de Maat
schappij uit het Pieter Langerhuizen
Lambertuszoon-Fonds zal worden ver
leend, te besteden tot bevordering van
de studie der plantkunde.
Aanvragen tot het verkrijgen der bate
moeten vóór 1 Januari 1928 aan den
secretaris der Maatschappij. Prof. Dr.
H. A. Lorentz te Haarlem, worden ge
zonden.
NIEUW LICHT.
(Een Fransch geschiedschrijver heeft
ontdekt dat Willem de Veroveraar als
zuigeling last had van een scort uitslag
op de beentjes, die zijn ouders veel zorg
baarde.)
Wanneer je eens in de historie leest,
Van menschen die wereldberoemd zijn geweest,
En je kijlct ondcrtusschen naar hun portret,
Dat er.meestentijds wel is bij gezet;
Dan denk je die menschen, zooals je ze ziet,
Maar hun prille jeugd intresseert je niet;
Wie vraagt zich nu af of. Napoleon,
Als zuigeling hinderlijk schreeuwen kon,
Of Nerc een lastiger baby was.
Dan, neem maar bijvoorbeeld, Pythagoras,
Of Willem Teil dikwijls verlegen stond,
Als baby, een vingertje in zijn mond.
En J. S. Bach of Diogenes,
Gehoorzaam lebberden aan hun flesch;
Of Mussolini voor wien elk beeft.
Als zuigeling zelf wel gehouden heeft
Van wonderolie, die moeder gaf,
Voor zijn gezondheid en niet voor straf
Of Columbus bevreesd voor water whs,
Erasmus slecht oplette in de klas.
Of Lenin vaak in den hoek moest staan,
En Trotsky nooit tijdig naar bed wou gaan;
Of Karei de Groote geen hond kon zien,
Zonder uit te barsten in luid gegrien,
Of Julius Caesar gauw tandjes had,
En Wilhelm de Tweede veel snoepgoed at;
Die zaken, misschien niet van groot gewicht,
Verspreiden toch zeker een ander licht,
Over menig historisch belangrijk figuur,
Van den ouden tijd tot het huidig uur,
En als u de zaak nu eens zoo beziet,
En mijn daaglijksche rijmen bevallen u niet,
Bedenk dan tenminste, terwijl u dit leest,
Hij is mooglijk anders als baby geweest,
Zoo gauw met z'n tandjes zoo zoet en zoo drocg^
Terwijl hij ook toen al zijn duimen Ibezoog.
HOE HET STADSBEELD VERANDERDE.
25 jaar geleden werd de nieuwe Cathrijnebrug
gebouwd.
den aan de buitenzijde de gedaante
van rondeelen en waren met vijf-hoe
kige spitstoeloopende leien daken ge
dekt. Aan de binnen- of stadszijde wa
ren zfj geheel vlak en met een trapsge-
wijzen huisgevel opgemetseld, naar de
bouworde der 14e en 15e eenw.
Geboren Haarlemmers zullen zich
ongetwijfeld nog de ophaalbrug herinne
ren. De brug was 3 a 4 meter breed,
zoodat steeds slechts een wagen tegelijk
kon passeeren. Herhaaldelijk waren er
opstoppingen in het verkeer. Maar bij
die Haarlemmers zal ongetwijfeld ook
blijven voortleven de herinnering aan
die mooie slanke ophaalbrug, die met
krachtige gele lijnen de Spaarneoevers
verbond tot één geheel.
Nadat de nieuwe ijzeren Cathrijne
brug gebouwd was heeft het in den
gemeenteraad een punt van overweging
uitgemaakt of de oude brug gesloopt
moest worden. Pas eenige maanden na
dat de nieuwe Cathrijne brug al in ge
bruik genomen was en het verkeer over
de oude gesloten was, werd door den
gemeenteraad beslist om de oude brug
De schilderachtige ophaalbrug bij den af breken. Het sloopen en opruimen
molen „de Adriaan" die afgebroken beeft toen nog 35.700 gekost,
werd.
In een kwarteeuw kan het stadsbeeld
veel veranderen! Vooral in de laatste
25 jaar is dit gebleken.
De molen „de Adriaan" beheerscht
nog steeds het stadsbeeld! aan de
Spaamebocht bij den Koudenhora.
Maar vroeger, toen hij aan den voet
geflankeerd werd door de houten op
haalbrug, was het een nög mooier, nóg
schilderachtiger brok stadsschoon.
Gelukkig is verleden jaar door tus-
schenkomst van de vereeniging „de
Hollandsche Molen" de molen gered.
Een kwarteeuw geleden werd het lot
beslist van de Catherijnebrug. De zeer
smalle brug kon met de aangrenzende
smalle straat langs „de Adriaan" niet
meer aan de eischen van het verkeer
voldoen. Daarom werd besloten om een
nieuwe breede Catherijnebrug te bouwen
waardoor een betere verbinding met
den Harmenjansweg verkregen werd..
Dit was omdat de bebouwing aan den
overkant van het Spaarne steeds toe
nam in dien tijd werden de licht
fabrieken gebouwd, terwijl het jaar
daarvoor o.a. de gevangenis gezet was
dringend noodig. Aan de oude Ca
thrijnebrug zijn geschiedkundige her
inneringen verbonden. Vroeger stonden
aan de bocht van het Spaarne bij de
Cathrijnebrug twee torens, die de in
vaart van het Spaarne beschermden.
De molen de Adriaan is op een onder
stuk van een der torens gebouwd.
Van de Janspoort af strekte de ves
tingmuur zich ln Oostelijke richting
uit naar de Cathrijne- of Spaame-brug
Ampzir.g dichtte van die torens:
„In 't Noorden blijven fluks twee
torens niet verscholen,
„Die op het water staan, waarbij
ik Damiaat
„Niet zelden en gedenk en onzer
vromen daat."
Te oordeelen naar hun oorspronkelij
ken vorm dagteekende hun bouv; onge
twijfeld van zeer vroegen tijd: zij had-
DE ELECTRISCHE
TREINEN.
MEER RUIMTE VOOR
3e KLAS-PASSAGIERS.
Om tegemoet te komen aan het be
zwaar van overbelasting der electrische
treinen zijn sommige treinen reeds ver
sterkt en zijn ook eenige voortreinen in
gelegd.
Naar wij vernemen ligt het in de be
doeling van de directie der Ned. Spoor
wegen om met ingang van de zomer-
dienstregelmg op 15 Mei a.s. de sa
menstelling van de electrische treinen
op het baanvak AmsterdamRotter
dam te wijzigen. Een „eenheid" zal dan
niet langer bestaan uit 5 maar uit 6 wa
gens, nl: één le klasse-rijtuig, drie 3e-
klas- en twee 2e-klas-rijtuigen.
Voorts vernemen wij nog dat op de
balkons waar geen noodremhand
greep is een bordje zal worden aan
gebracht dat verwijst naar de nood
remhandgreep in den wagen.
ONTZETTEND ONGELUK.
DOOR GOEDERENTRAM
VERMORZELD.
Het persbureau Vaz Dias meldt ons
uit Den Bosch van Maandag:
Hedenavond te circa 6 uur ïs te
Veghel op de ijzeren brug de 64-jarige
A. Hurkens door een goederentram ge
grepen en geheel vermorzeld, zoodat de
dood onmiddellijk intrad. Het- ongeval
is vermoedelijk het gevolg van het feit,
dat de man, die eenigszins doof is, de
tram niet heeft hooren aankomen, ter
wijl hij op het noodlottige oogenblik
juist van zins was, de trambaan over
te steken. De machinist voelde, door een
schok, dat er Iets gebeurd moest zijn;
het bleek, dat het slachtoffer afgrijse
lijk was verminkt; het hoofd was van
de romp gescheiden. Den bestuurder
treft geen schuld.
PENSÏONNEERING VOOR
ALLE WERKNEMERS.
ACTIE ER VOOR.
De..Volkskr." meldt, dat in de op 13
en 14 Dec. te Utrecht te houden ver-
bonds- en vakbondsvergadering van het
R.K. Werkliedenverbond een voorstel
van „St.-Raphaël" zal aan de orde ko
men om aan het verbondsbestuur op te
dragen „een doelbewuste actie in te zet
ten ter verkrijging van een behoorlijke
pensionneering voor alle werknemers".
Het Verbondsbestuur kan zich met dit
voorstel vereenigen en meent dat de
meest eenvoudige weg voorshands
schijnt uitbreiding der in de invalidi
teitswet geregelde ouderdomsverzeke-
ring.
DE „GESLAAGDE"
KANAALTOCHT VAN
DR. LOGAN.
MINDER PRETTIGE
GEVOLGEN.
EEN FLINKE BOETE.
Dr. LOGAN.
LONDEN, 7 Nov. (V.D.) Door
den Lord Mayor van Londen is heden
de vrouwelijke doctor Dorothy Logan
veroordeeld tot het betalen van 100
pond boete plus 10 guineas kosten, ter
zake van het afleggen van een valsche
schriftelijke verklaring onder eede, dat
zij het Kanaal had overgezwommen,
terwijl haar trainer Horace Carey een
boete van 50 pond werd opgelegd plus
5 guineas kosten.
De Lord-Mayor, dit vonnis toelich
tende, zeide dat de aanklacht niet gegrond
was op het feit, dat zij het publiek voor
de mal gehouden hebben, doch wijl hier
een overtreding is gepleegd, welke op
een lijn is te stellen met meineed.
DE OVERWEG BIJ DE
KLEVERLAAN.
IN DE TWEEDE KAMER IS OP
VERBETERING AANGEDRONGEN
Eenige Kamerleden hebben blijkens
het Voorloopig Verslag op de begroo
ting voor Waterstaat in de Tweede Ka
mer de aandacht van den minister ge
vraagd voor den overweg bij de Klever
laan te Haarlem, waarvoor de Minister
reeds eerder gewaarschuwd werd. Het
personeel aldaar dient meende men
met het oog op de groote verant
woordelijkheid. die het heeft te dragen,
te worden gerangschikt onder art. 86
van het A. R. D., terwijl koppeling van
afsluitboomen en seinen aan de veilig
heid ten goede zou komen. Gevraagd
werd, of de Minister bereid is de noo-
dige verbeteringen te doen aanbrengen.
Tot zoover deze mededeelingen in het
afdeelingsverslag. Wü teekenen hierbij
aan, dat wij indertijd ook hebben aan
gedrongen op verbetering van den
spoorwegovergang, die nu veel te
smal is.
„De Adriaan" op het onderstuk van een
der Catharijnetorens gebouwd.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
AMSTERDAMSCHE Zor,»uidi„
bediening
ANTHRACIET-MU. Verzegelde
zakken
Gr. Houtstraat 187 - Tel. 12 504
Amsterdam—Hilversum Bnssum —Lelden
Ook aothraciet tn brecbcokes t. Centrale verwarming
ONGEVAL.
Maandagavond half acht reed op de
Ged. Oude Gracht een auto. waar
achterop twee jongens zaten, die een
handwagen met zich mee trokken. Na
bij de Raaks bleven de wielen van den
handwagen in de rails vastzitten, zoodat
de jongens den wagen moesten loslaten.
Juist passeerde daar de wielrijdster C.
G., die met den handwagen in botsing
kwam en een wondje aan het rechteroog
kreeg. Na door leden van den Ongeval -
lendienst geholpen te zijn, kon de juf
frouw huiswaarts keeren.
Hieronder vinden de lezers een bon, waarop zij gratis in
ontvangst kunnen nemen een exemplaar van No. 10 van de
Bibliotheek van Haarlem's Dag blad
De Volkenbondsgedachte
door Douair. P. Gravin van Hecrdt
tot Eversberg
(Vice Presidente van de Propaganda Commissie der Verg.
voor Volkenbond en Vrede).
Dit tiende deeltje van onze bibliotheek kan, aanvangende
OENSDAG 9 NOVEMBER des ochtenas 8 uur, aan onze
Tijdingzaal tegen afgifte van den bon worden afgehaald.
Niemand kan meer aan één bon aanbieden. Nieuwe abonnés
die één of meer der vorige nummers van deze bibliotheek
met bezitten, kannen deze, zoolang de voortaaen strekken,
tevens nog ontvangen, wanneer zij den wcnsch daartoe aan den
opzichter der Tijamgzaal kenbaar maken. Aan ver zoeken tot
toezending van de boekjes kan met worden voldaan. Aan
gezien deze koslelooze bibliotheek speciaal voor de abonnés
bestemd is, zuilen- van het nummer van heden geen losse
exemplaren worden verkocht Bij den agent van Haarlem's
Dagblad le Zandvoort, Verlengde Koningstraat S5a, den
agent te Hihegom, Brouwersstraat 43 en bij de bezorgers
le Veisen en Ifmuiaen zal een aantal exemplaren ter be-
schikkingliggenonder dezelfde voorwaar den als bovengenoemd
ter gratis verkrijging van 1 exemplaar
De Volkenbondsgedachte door Douair P. Gravin
van Heerdt tot Eversberg.
Bibliotheek van Haarlem's Dagblaa No. 10
!W Af tc halen aan de TIJDINGZAAL van HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 9 NOVEMBER van S uur 's morgens af.