DATUMSTUKJES 45e Jaargang No. 13634 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 30 November 1927 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN per watk f 0.27M, «et geïllustreerd Zondagsblad 0.32; per 3 maandenVoor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f 3.57H- Franco per post door Nederland 3-87V»- Afzonderlijke nummers 10.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haafiem en Omstreken f0.57H; franco per post f 0.65 ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels 11.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. BQ abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiCn van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents per plaatsing, elke regel meer 15 Cents h contant; buiten het nrrondissement dubbele prijs. Oiroctie, Redactie en AdministratieGr- Houtstraat 93, Post-Giro 38810 Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 15054, Redactie 10600 •n Administratie 10724 en 14825. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Directeuren J. C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Drukkerij: Z.B. Spaarne 12, Telefoon 10122, 12713 Bijkantooi voor Santpoort, Velsen Velsen-Noord, IJmuiden. IJmuiden-Oost, Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerk w eg 2, Velsen, Telefoon 621 DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD AGENDA. WOENSDAG 30 NOVEMBER Stadsschouwburg: Vereenigd Tooneel Dir. Verkade en Verbeek: „Wy zijn geen kinderen meer", 8 uur. Schouwburg Jansweg: Het Rotter- damsch Tooneel „Hebba Gabler" des avonds 8 uur. Hotel De Leeuwerik: Ledenvergade ring IJsbond Hollands Noorderkwar tier. afd. Haarlem en Omstreken, des avonds 8.30 uur. Hotel „Lion d'Or" ingang Kenaustraat Fancy-fair ten bate van de Chr. vereeni- ging tot kraamhulp. St. Elisabeths Gasthuis: Verkoop door patiënten vervaardigde artikelen van 7 tot 9.30 uur. Het Blauwe Kruis, Oude Groenmarkt: Bazar Drankbestrijdersvereenigingen yan 2 tot 10 uur. Bioscoopvoorstellingen. Cabaret Modern: Dancing, Cabaret, Jazzband. DONDERDAG 1 DECEMBER Stadsschouwburg: Moskauer Künstler- theater Habima. Opvoering van ,Der Ewige Jilde", 8 uur. Het Blauwe Kruis, Oude Groenmarkt: Bazar Drankbestrijdersvereenigingen van 2 tot 10 uur. Het Blauwe Kruis, Oude Groenmarkt Openbare lezing. Onderwerp: „De geest der menschen na den dood" 8 uur. Waaggebouw: Kunst zy ons Doel, Ten toonstelling van werken van Agnes Canta van 10 tot 4 uur. Rembrandt Theater: Doorloopende bioscoop- en variétévoorstelling van 7 tot 9 en van 9.15 tot 11.15 uur des avonds. Cinema Palace, Groote Houtstraat: Bioscoopvoorstelling, 8 uur. Luxor Theater: Bioscoopvoorstelling 8 uur. Scala-Theater, Kleine Houtstraat: Bioscoopvoorstelling, 8 uur. Cabaret Modern. Dancing. Cabaret. Jazz band. Zandvoort: Gemeenteraad des namid dags 7 uur. JUBILEUM J. C. PEEREBOOM. Naar aanleiding van vele vragen die ons bereikt hebben deelen wij nogmaals mede dat onze oudste directeur, de heer J. C. Peereboom. ter gelegenheid van zijn 40-jarig jubileum als zoodanig, op Donderdagmiddag 1 December van 3 4 1/2 uur receptie zal houden te zijnen huize, Adriaan Pauwlaan 12 te Heem stede. ïNCASSO-DIENST. VERPLAATSING VAN HET KANTOOR. Indertijd hebben wij reeds medege deeld, dat dee Incasso-dienst benevens de stortings- en ophaaldienst in het gebouw in de Jacobijnestraat 24 rood (naast Openbare Werken) zeer slecht behuisd was. Bovendien waren de kan toorlokalen na de annexatie, toen de dienst nog belangrijk uitgebreid werd, veel te klein. De ambtenaren zitter er alsde haringen in de bekende ton! Ook is toen door ons reeds bekend ge maakt, dat bij het gemeentebestuur plannen besbonden om dezen dienst „tijdelijk" over te brengen naar het voormalige hospitaal. Dit voornemen is uitgevoerd. Vrijdag 2 December worden de kan toren officieel verplaatst naar het ge bouw Kinderhuisstraat 2. DE GASDIRECTEUREN. Te Vlaardingen. Na twee zittingen met gesloten deu ren is in de openbare raadszitting der gemeente Vlaardingen medegedeeld dat een brief ingekomen was van den direc teur van de licht- en waterbedrijven, den heer J E. A. Sneep, waarna hij in gaande 1 Januari 1928 van zijn functie ontheffing vraagt. Dit verzoek is daar op zonder bespreking en zonder hoof delijke stemming aangenomen. Te Joure. Aan de Tel. wordt gemeld: De directeur van het gasbedrijf alhier heeft erkend wel eens steekpenningen bij leveranties te hebben aangenomen. DE HAAGSCHE CORRUPTIE Naar Het Volk verneemt heeft het scheidsgerecht Zaterdag de beroepen van een drietal in verband met de cor ruptie ontslagen Haagsche gemeente ambtenaren behandeld. Een geval werd aangehouden. Ten aanzien van de beide overige heeft het scheidsgerecht conform de be slissing van B. en W. handhaving van het ontslag geadviseerd. Haarlem, 30 November Het Jodenjongetje. Dit is maar een heel klein, onbeduidend geval. Het speelde zich af op het Water- looplein te Amsterdam. Kort geleden heb ik nog de markt beschreven die op dat plein gehouden wordt. Zij is groot en druk. Het Joodsche element over weegt, en er is een voortdurende roezig heid, er zijn voortdurend stemmenge- schreeuw en opschudding tusschen de rijen kraampjes met hun veelsoortige waar. Het is daar een eigenaardig volk je. maar je voelt er sympathie mee, want het leeft zoo intens en het is zoo saam- hoorig. Toen ik er de vorige maal kwam was er de weelde van veel kleur. Nu had de mistige schemering van een laten herfst middag die vervaagd, maar de olielaht- pen brandden tusschen de kramen en in het oranje lichtschijnsel zag je merk waardige, karakteristieke koppenhier van een paar mannen, naar elkaar toe gebogen in felle ruzie, met driftig gepraat en veel gebarendaar van twee vrouwen, de oogen levendig, begeerig, de gezichten in de strakke spanning van het negotie-doen, dat tot een beslissing kwam. Ergens middenin de markt stond een groote speelgoed kraam, en daar liep een klein, morsig Jodenjongetje van te genieten De kraam was vol van heer lijkheden voor kinderen, zelfs voor rij keluiskinderen, want er lagen heel mooie poppen op, en groote prentenboe ken en bouwdoozen, en opwindbare auto's en treinen met rails, in doozen, en al dat andere schoons. Ik weet wel dat rijkeluiskinderen hun speelgoed niet krijgen van een kraam op het Waterloo- plein. maar uit een grooten winkel, en dat het nog veel mooier en vooral veel duurder is dan wat hier lag. Maar toch zouden zij met deze dingen al heel tevre den wezen, tenminste zoolang ze nog zoo klein zijn dat ze niet weten van standenverschil, en snobisme, en duur of goedkoop, en iets mooi vinden alleen maar omdat het voor hun begrip mooi is. Vaak zal dat een erg simpel, onnoo- zel dingske zijn. Het Jodenjongetje, misschien 'n jaar of zeven, acht, was heel klein en heel vies. Het had afgetrapte schoentjes aan en afgezakte kousen Z*n kleeren waren vodden, en het droeg een smoezelig scheef pietje achterover op zijn zwarten krullenbol. Dan had het een mager, pienter gezichtje met levendige donkere oogen. en dacht aan niets anders dan die speelgoedkraam. Het kon er zich niet genoeg aan verlustigen. Heel langzaam schoof het langs de houten tafel, ertegen leunend, erover hangend met zijn ge zichtje op elk stuk speelgoed, alsof het er alle heerlijkheid, alle pracht van in wilde drinken, 't Joggie hield de handjes op den rug, stijf ineengeperst. zeker om zijn begeerte naar dat onbereikbare ideaal met die dingen te mogen spe len voortdurend weg te houden. Er kwam een man voorbij, die dit jongetje zag. Hij bleef staan en keek er een paar minuten lang naar. Het was duidelijk dat het hem boeide. Maar de verkoopster in de kraam, een magere, blonde vrouw met een omslagdoek en breedgeranden hoed. begreep het ver keerd. Zij kwam uit haar schemerigen hoek te voorschyn en vleide teemerig: „Wil uwe wat kaupe, meneir? Mauj speilgoed? Ik heb mauj speilgoed" En toen, tot het kind: ,,Ga jij 'es gauw weg daar. ga 'es opzy". „Laat hem toch!" beval de man boos. „HU geniet, ziet u dat niet? Ik kijk niet naar die dingen, ik kyk naar hem! ..Vrekskeseert uwefemelde de koopvrouw. Maar de man kwam nu naar voren, en ik zag hoe hy zich bukte naar 't smoe zelige kleine Jodenjongetje, dat zyn oogen niet kon verzadigen aan een trein-in-doos. en hoorde hen. vragen; „Vind-je dat zoo mooi?" Het jongetje keek hem schuw, wan trouwig aan. aarzelde, zei toen zacht: „Ja". De man misschien had hy zelf wel een jongetje thuis, dat mooie kleeren droeg en duur speelgoed had vroeg niet meer. Hy nam de doos met den trein op, gaf die aan het morsige joggie en zei: ,.Daar, dat is voor jou. Ik koop het". Het Jodenjongetje stond perplex, Het klemde de doos vast tegen zich aan, en beefde van opwinding. Toen kwam de vrouw weer en snibde: „Je mag meneir wel bedanke, kind.- Seg dan wat. Geif meneer nou 'n handje...." „Laat hem toch", zei de man. die juist betaald had. Maar hy kreeg 'n vuil pootje toegestoken, en ried glimlachend: ..Ga nou liever gauw naar huls". Het kleine, morsige Jodenjongetje wendde zich om en hep duizelig een pas of vier, de roode kartonnen doos styf in de armen geklemd. Toen, plotseling, drong biykbaar 't besef tot hem door dat hü zyn onverwachten. uit de lucht gevallen rykdom in veiligheid moest brengen. Hy zette 't ineens op een loo- pen. rende tusschen de kramen door, en was verdwenen. De man lachte en wandelde verder over de markt Verbaasd, hoofdschuddend keek de teemerige verkoopster hem na. Dit was het heele geval. Ik heb u wel gezegd, dat het klein en onbeduidend zou zyn. Het ls ook niet origineel, want zulke dingen zijn vaak gebeurd. Maar omdat ik het gezien heb, en omdat dit de dagen vlak voor Sinterklaas zijn. meende 'k het te moeten beschrijven. Want er zyn zooveel kleine, morsige jongetjes en meisjes die met begeerige oogen langs speelgoed en lekkers in winkel-étalages en in kramen loopen. zonder de minste kans dat het hun ge en zal worden. In ons haastige leven zyn wy niet gewoon om er op te letten, maar als wy het eens even doen, zullen we hen zien, ook in Haarlem. Zij zyn overal. Weest u eens Sinterklaas voor hen, evenals de Amsterdammer op 't Waterloo plein het voor dat kleine Jodenjongetje was. Geef ze eens wat, ook al krygen uw eigen kinderen daardoor iets minder. Die hebben in vele gevallen al zoo veel. En denk dan maar eens even niet aan het Burgerlijk Armbestuur en andere nuttige openbare instellingen, want die kunnen dat niet doen. Vraagt u ook niet af of de vader van 't kind mis schien aan den drank is. en de moeder niet deugt. Let alleen op die begeerige oogen, die onverzadigbare bewondering, en die armeiykhcid. Het is er nu de tijd voor En de kinderen zijn immers geiyk Tenminste in hun eigen gedachten. Laten wij die wysheid eens even van hen aanvaarden. R. P. KIND VERDRONKEN. EEN ONGELUK TE HAARLEMMERMEER. Het 31/2-jarig dochtertje van den heer J. Baartman, wonende aan den Lisserdyk te Haarlemmermeer, is naby de ouderlijke woning in een onbewaakt oogenblik in de Ringvaart geraakt. Hoe wel er juist eenige personen in de on middellijke nabyheid aan 't werk waren, had niemand de kleine in 't water zien vallen. Toen het kind uit U water werd ge haald, bleken de levensgeesten reeds geweken te zijn. Ook dr. B„ die on middellijk uit Lisse ontboden werd, kon slechts den dood constateeren. PONT DOOR STOOMBOOT AANGEVAREN. EEN 25-TAL MENSCHEN TE WATER. ALLEN DEN WAL BEREIKT. Te Groningen is een overzetpont bij de werf van de firma Wilmmk waarop 25 personen waren in aanvaring geko men met een stoomboot die uit de rich ting Martenshoek kwam. De menschen die op de pont waren zagen wegens den mist de stoomboot pas aankomen, toen de pont begon te varen. Daar de pont uit alle macht naar den overkant werd getrokken was een aanvaring onvermy- deiyk, welke botsing gelukkig vlak bU den walkant plaats greep. De menschen op de pont liepen allen tegeiyk naar één kant. zoodat deze water schepte en zonk. Drie of vier van hen wisten zich nog aan de boot vast te klemmen, doch de overigen geraakten te water. Geluk kig echter wisten allen heelhuids den kant te bereiken zoodat behalve een ar beider, die tusschen den wal en dc boot bekneld raakte, en een gekneusd been kreeg, alles goed afliep. ERGERLIJKE DIEREN MISHANDELING. LEVENDE KIKKERS AAN VLIEGERTOUWEN. In de vergadering van de vereeniging Dierenbescherming te Utrecht heeft een lid, naar het Utr. Dgbl. meldt, het vol gende meegedeeld: Het trok zyn aandacht, dat op een Za terdagmiddag jongens vliegers op lie ten langs den kanaaldyk naby de Lies bosch. De jeugd laat dan herhaaldeiyk papieren ringen langs het viiegertrouw omhoog cirkelen, z.g. „telegrammen", die door den wind tot tegen den in de lucht staanden vlieger worden opgestuwd. Het bleek evenwel, dat hier voor dit doel geen papieren ringên werden gebruikt, maar levende kikkers, die men, met touwtjes aan de pooten vastgebonden, omhoog liet dwarrelen langs de vlieger touwen. De jeugd vond het een kos- teiyk vermaak. Toen de ouders over deze meer dan ergeriyke mishandeling werden aangesproken, was een onver schillig schouderophalen het antwoord. „Was dat nu zóó erg??" ARBEIDERSTOONEEL VEREENIGING. „VOORUITGANG". Deze vereeniging zal 13 December een tooneelavond geven in den schouwburg Jansweg. Opgevoerd zal worden het „Op hoop van zegen" van H. Heyermans Muzikale medewerking wordt verleend door het orkest der HaarL Zeilvereeni- ging. JUBILEUM. Donderdag l December is het 25 jaar geleden dat de heer D. Nicolai bij de Centrale Werkplaats te werk gesteld werd. Hij is daar thans gieter» TENMINSTE (Ouders mogen nooit vergeten, hun kinderen goeden nacht te wenschen, zegt een moralist.) Ouders, knoopt dit in uw ooren. Hoort dien wyzen raadsman aan, Wenscht uw kindren goeden nach* toe. Als ze 's avonds slapen gaan; In het roezig daagiyksch leven. Worde deze ouderwensch. Niet vergeten, voor de nachtrust Van het teere jonge mensch; Van den ouderwetschen eenvoud. Heeft al zooveel afgedaan. Laat dit oud gebruik niet varen, 't Kind heeft er behoefte aan; En dit geldt niet slechts uw kindren In de wieg, althans heel klein. Evenzeer uw zoons en dochters. Die al haast volwassen zyn. Althans, als u op kunt blijven. Tot zij thuisgekomen zyn. HET ST. ANTONIUS- ZIEKENHUIS TE VELSEN. DE OFFICIEELE OPENING. Hedenmorgen had onder groote be langstelling de opening plaats van het SL Antoniusziekenhuis te IJmuiden. Des morgens om 9 uur werd de Heilige Mis gecelebreerd in de kapel van de in richting, opgedragen door Mgr. M P. J. Möllmann, vicaris-generaal van het Bis dom Haarlem, geassisteerd door den Deken J. M. Lucassen te Beverwijk en de kapelaans J. Boks en J. Voorham. beiden te Haarlem. Onder degenen die deze plechtigheid by woonden was de geesteiykheid uit de omliggende parochiën, de rectoren van het Missiehuis te Driehuis en van het klooster der Paters Capucynen van IJmuiden (Oost), de Provinciale Over ste: Moeder Ida, die tot deze onderne- .;üng het besluit heeft genomen. Dr. P. Haver, rector der Maria Stichting: ver der de geneesheer-directeur van de nieu we inrichting Dr. Van der Velöt. ver schillende geneesheeren, de architect, de aannemer, de uitvoerder ehz. Na afloop der mis had de Inzegening plaats door Mgr. Mölmann, waarna om half 11 de officieele opening plaats vond. Deze werd door een zeer groot aantal be langstellenden bijgewoond. Talryke bloemstukken waren gezonden, waarby van de ziekenfondsen uit Velsen en Be- verwyk. Onder de aanwezigen merkten wy op: burgemeester R. G. Rykens. de wethouders Nyssen. Tusenius en Schil ling en de gemeente-secretaris, verte genwoordigende het gemeentebestuur van Velsen; talrijke raadsleden, de ge- meenteiyke geneeskundige: Dr. L S. Ltmborgh Meyer, Jhr. J. C. W. Strick van Linschoten. burgemeester van Be- verwyk, H. Rothe. burgemeester van Wijk aan zee en Duin. J. Wiegman, bur gemeester van Heemskerk en talrijke geneeskundigen uit de gemeente Velsen. Pastoor Sondaal uit Haarlem, voer de het woord namens de Zusters en verpleegsters-Prancescanessen die vol gens spr. met veel opofferingen het zie kenhuis tot stand hebben gebracht. Spr. heette in het byzonder welkom Mgr. Möllmann en drukte zijn spijt uit dat de Bisschop van Haarlem. Mgr. Callier, door ziekte niet aanwezig kon zyn. Verder richtte spr. woorden van harte- lijken dank tot den burgemeester, de wethouders en de raadsleden van Vel sen, die allen een groote belangstelling voor dit heerlijk menschlievend werk hebben getoond. Spr. dankt allen die het hunne er toe hebben bygedragen, deze inrichting tot stand te brengen. In het byzonder nog den architect den heer A. A. M. Bruning. die op zyn levens avond zyn mooiste werk bekroond ziet. „Moge het deze stichting die zooveel zorg heeft gekost en zoo lang op zich heeft laten wachten, goed gaan! Reeds in 1911", zeide pastoor Sondaal. ..werden de eerste plannen gemaakt; de oorlog heeft ze verijdeld. Telkens kwamen er moeilijkheden, maar langzamerhand werden zy opgelost. Dit Huis heeft met zyn inrichting meer dan f 600.000 ge kost: de schulden daarvoor aangegaan zyn groot, maar met Gods hulp hoopt men ze te kunnen voldoen. Moge het dit Antonius-Ziekenhuis goed gaan on der Gods zegen, moge dit nieuwe zieken huis de trots zyn van de steeds vooruit gaande gemeente Velsen!". aldus eön- digde spr Mgr. Möllermann meende verplicht te zyn een woord van dank te spreken tot de Congregatie var. Salzkotten: de zusters Franciscanessen. De banden die het kerkelijk gezag met deze zusters verbindt zUn zeer innig. Dat dit huis ls gesticht en bestaat is in de eerste plaats aan de zuster van Salzko'.ten te danken. Verder richtte deze spreker een woord van welkom tot de Overste en de zus ters. Spr. hoopte dat de zusters tot bi leng te van dagen getuigen mogen zUn van den bloei dezer Inrichting. De heer Rijkens. burgemeester van Velsen, bracht in de eerste plaats een woord van dank aan Pastoor Sondaal Een Vraag - met een Antwoord. Kan iemand verstandiger doen, dan zijn kleine Advertenties van Vraag en Aanbod, voor den laagstcn prijs, plaatsen in de mcestgelezcn courant? Natuurlijk niet! Welnu, dan zendt hij die advertenties in voor de rubriek yOnze Groentjes die in HAARLEM'S DAGBLAD van ZATERDAG 3 DECEM BER weer verschijnt. HAARLEM S DAGBLAD heeft meer dan 18000 Abonné». Geen enkel ander dag. of weekblad bereikt ook maar in de verte dat aantaL voor de aangename woorden door hem tot het gemeentebestuur gericht. Spr denkt met veel genoegen terug aan de aangename besprekingen met de op richters van het ziekenhuis gehouden. De burgemeester achtte het een voor recht het tot standkomen van dit mooie ziekenhuis te hebben mogen meema ken; eveneens was hy verheugd de opening te mogen bUwonen. De heer Bruning heeft de plannen gemaakt, maar het eigenlUke werk moet toch ge schieden door de doktoren en de zus ters. Spr. wenschte allen geluk met de totstandkoming der inrichting, die naar hy hoopte, een zegen moge zyn voor degenen die er genezing komen zoeken. Deken Lucassen gaf namens de gees telijken van het Dekanaat uitdrukking aan de vreugde, dat hier een Katholiek Ziekenhuis is opgericht. Ook deze spr. braoht een byzonder woord van dank aan de zusters alsmede aan Pastoor Sondaal, die de zusters van advies heeft gediend. De geneesheer-directeur gaf daarop een uiteenzetting van den bcuw en de inrichting van het ziekenhuis. Nadat eenige ververschingen waren rondgediend was de plechtigheid afge- loopen. MUZIEK. TWEEDE CONCERT DER HAARLEM- SCHE BACHVEREENIGING. Een feest van humor en levenslust was dit concert, door het uitgevoerde zoo goed als door de uitvoerenden. Niet het minst door den solist. Gérard Hek- king, wiens genoeglyk, joviaal, open ge laat wy even gaarne terugzien, wiens harteiyken handruk we even gaarne weer voelen als we zUn eminent cello- spel weer hooren. En wie hem Hol- landsch hoort spreken, bemerkt, dat hy. al woont hy nu sinds jaren weer in Pa rijs, waar hy zelfs Professeur au Conser vatoire geworden ls, zyn vadertaal even min verleerd heeft als het cellospel, dat hy reeds vóór vele jaren, als solo- cellist van het Amsterdamsche Concert gebouw orkest in de perfectie verstond, tot bewondering van allen die het hoor den. Met onovertrefbare lichtheid en gratie, met door fynen smaak getem perde warmte en edelen toon speelde hU het celloconcert van Haydn. Liever had ik eens een minder overbekend werk gehoord, al ware het het zelden gespeelde concert van Schumann ge weest, dat voor den solist niet dank baar Ls, maar toch groote schoonheden bevat. Haydn's concert is. trots zyn groote technische moeiiykheid. tegen woordig een troetelkind der cellovirtuo- sen, die toch al niet over een ryke con cert-litteratuur beschikken. Het ls dankbaar en welluidend en liefeiyk van het begin tot het einde, doch het ont beert tegenstellingen, zoowel tusschen de thema's van één hoofddeel, als tus schen de hoofddeelen onderling: 't is al suikergoed en marsepein en wekt de behoefte aan een hartige bete. Die werd ons in de overige nummers niet onthouden, al waren ook daar hu mor en fantasie overwegend aan het woord. Zelfs de heftige worsteling om de overwinning In het eerste hoofddeel van Beethovens Achtste, die met haar vele herhalingen aan den schaakmatch Capablanca—Aljechln doet denken ls geen echte, tragische levensstryd; zy :s zinnebeeldig. gefingeerd, als de kamp op het 64-deelige veld van eer. En zoo als by Beethoven de bassen met onbe- sohryfelUken trots de palm der os-er- winning wegdragen, zoo zullen we waar schijnlijk eerstdaags den wereldkam pioen uit het strijdperk zien treden, zonder dat het lot van den verslagenc ons behoeft te grieven. En in de finale vanBeethoven's symphonie zUndehaxdc Des-interrupties niet als harde des illusies van den door het noodlot ge troffene, maar eer als komische schrik- aanjagingen op te vatten. De vertol king door Pierre Monteux was uiterst strak van lyn. zonder de kleine tempo- schakeeringen die Mengelberg gaarne gebruikt. Wie In deze kwestie het Juiste gebruikt, zou ik niet durven beslissen ik voor my houd wel ran Mengelberg's zienswijze, vooral indien hy ze. zooals !n de latere jaren meestal het geval !s, met mate toepast. De klank van het or kest was voor ruimte-verhoudingen van onze concerteaal in Beethoven's werk wat te zwaar, terwijl, merkwaar dig genoeg, het althans wat den blaas instrumenten betreft toch nog aa»- merkelijk zwaarder geïnstrumenteerde „Tiel Eulenspiegel" ons geen oogenblik te dik bezet voorkwam. De oplossing van deze schynbare tegenstrijdigheid schuilt natuuriyk In dc wijze waarop en de combinaties, waarin de instrumenten zyn aangewend, doch zou my te ver voeren, dit hier met voorbeelden te gaan toelichten. Vóór Strauss kregen we de hier zel den gehoorde Suite „Psyche" ran César Franck. verrukkciyk mooi van melo- diek, harmoniek en orkestklank, doch met uitzondering van het derde deel. „les Jardins d' Eros" ons weinig bren gend wat we van Franck al niet kenden. Hooren we in het eerste deel. „Ie Som- meil de Psyche'' gelijkenissen met het zangthema uit het eerste deel zyncr Symphonie in d-min.. die in het zelfde jaar het licht zag. In het tweede deel, „Psyché enlevée par les Zéphyrs" ko men volmaakt dezelfde thema's als .n liet elf jaren vroeger verschenen orkest werk „les Eohdes" voor. zóó volmaakt overeenstemmend, dat aan een toeval lige overeenkomst niet te denken is en men by den componist een bewuste toepassing van dit thematisch mate riaal, dat zoowel hier als daar de licht- govleugelde windgoesten illustreert, moet aannemen, evenals b.v. Mahler in zyn derde en vierde symphonie heeft gedaan. Ook Franck heeft de inkleed mg van het materiaal geheel veranderd en waar Jes Eolides" een zeer zelden gespeeld stuk ls. zal de overeenkomst weinigen hebben getroffen. De erotische toon in het werk is zóó warm en tegel Uk zóó kuisch gehouden als men van Je brave père Franck" slechts mocht verwach ten en de heeriyke Interpretatie door Monteux en het bewonderenswaardige orkest zal zeker veler harten hebben verwarmd. Opende de bovenaardsche humor van Beethoven den avond. Strauss' realisti sche humor sloot dien af. zyn Eulen spiegel ls wel een der geniaalste vond sten die de orkestlitteratuur biedt mis schien het volmaaktste wat Strauss zelf geschapen heeft. Men weet niet wat men in deze partituur het meest bewonde ren moet: de oorspronkeiykheid. de geestigheid, de felle karakteristiek, de duizelingwekkende combinatiekunst, de nieuwheid der klankeffecten of de con centratie. Het is een stuk hoogeschool voor harmonie en contrapunt beide.Maar de eischen die het aan de uitvoerders stelt zyn ontzettend en alleen uit vlrtuo- sen samengestelde orkesten kunnen zul ke werken volmaakt uitvoeren. Tech nisch volmaakt mocht dc uitvoering ran gisteren heeten. Monteux detailleerde ook in dit werk minder minutieus dan Mengelberg, doch gaf het in één groote stUgende lijn, die in een ovatie der hoorders culmineerde.. Monteux ontving een bloemstuk. Hek- king werd bedacht met een groote lau werkrans en een vaas met orchideeën. KAREL DE JONG. WERK!. I •diEinSBESTRUDING?? Men schrijft ons: In verband met den aanleg van den nieuwen weg van den Kleinen Houtweg af naar het Spaarne zal de bekendo villa ..Wesirust". waarin den laatsten tUd verschillende verkoopingen werden ge houden. worden gesloopt Naar wy vernemen ls de slooping op gedragen aan de firma Dc Bier. Ver schillende werklooze arbeiders, die zich er al op verheugden dat zij misschien kans hadden voor cenlgen tyd werk te kunnen krygen vervoegden zich by do firma, maar tot hun teleurstelling ont vingen zy ten antwoord, dat wel Maan dag a.s. met de slooping begonnen zal worden, maar dat dit door Amsterdam sche arbeiders zal geschieden. WONINGBOUW IN DE SLACHTHUIS STRAAT. De Slachthusstraat, welke nog voor een tweetal Jaren zoo goed als onbe woond was. is thans in dit kwartier al een straat van be teekenis geworden. Nadat de mooie woningen van „Voor uitgang" eerst betrokken waren, zijn thans ook de aardige huizen van de vereeniging „Zorgvliet" door de bewoners betrokken en binnenkort zal ook het complex van de stichting „Het Oosten" door bewoners betrokken kunnen wor den, waardoor dan een kant van de straat geheel bewoond ia.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1927 | | pagina 1