HAARLEM'S DAGBLAD
BUITENLANDSCH OVERZICHT
GEMENGD NIEUWS
MAANDAG 12 DEC. 1927
TWEEDE BLAD
ONTSPANNING TUSSCHEN POLEN EN
LITAUEN.
De vredestoestand afgekondigd doch
uiteraard in den vorm van het conflict
geen verandering.
IN JANUARI ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN
BEIDE STATEN IN LETLAND,
T RF.LANCRTJKSTE NIEUWS.
iJlir. Mr. F. Beelaerts Tan Blokland.
In ons vorig overzicht zetten wij
triteen op welken gedachtengang Jhr.
Beelaerts zijn pogingen als rapporteur
in het geschil Polen-Litauen, hoogst
waarschijnlijk zou baseeren. Deze ge
dachtengang rustte op de idee, zoo als
nu bekend is geworden, dat tusschen
staten die lid van den Volkenbond zijn,
geen oorlogstoestand mag heerschen.
Uit den aard van de zaak kan de,
via Jhr. Beelaerts door den Volkenbond
gebrachte oplossing dan ook in den in-
nerlijken vorm- van het conflict geen
verandering brengen. Zij kon slechts of
ficieel den oorlogstoestand doen ophef
fen, en in den vorm van een op
dracht aan beide twistende leden
het initiatief nemen tot onderhande
lingen.
Toch moet men daarom niet de be
langrijkheid van den plicht dien de Vol
kenbond hier in den persoon van Jhr.
Beelaerts had te vervullen onderschat
ten. Immers er is in den toestand sedert
de te Genève gehouden besprekingen
wel degelijk een psychologische veran
dering ingetreden. Polen en Litauen
stonden met elkander op voet van oor
log. Ter Geneefsche conferentie heb
ben de heeren Zaleski en Woldemaras
elkander vele hatelijkheden spontaan
paar het hoofd geslingerd. Min of meer
openhartig brachten deze afgevaardigden
hun wederzijdsche grieven ter tafel.
Polen reikte daarbij reeds de verzoenen
de hand. De bekentenissen voor de groote
heeren in Genève zuiverden de stemming
in zooverre dat de Chineesche voorzit
ter der vergadering het voorstel tot het
benoemen van een rapporteur kan doen.
Op Jhr. Beelaerts viel de keus. En deze
heeft in goed één dag een rapport sa
mengesteld en een conclusie getrokken,
waarbij de vredestoestand werd afge
kondigd. Ontspanning moest hierdoor
ingetreden zijn. Aan de grensconflicten
zal geleidelijk een einde worden ge
maakt.
En in een stad in Letland zullen
reeds in Januari verdere onderhande
lingen over belangrijke punten van ver
schil tusschen Polen en Litauen worden
aangeknoopt. Hoewel het duidelijk is
dat eerst dan de verdere levensvat
baarheid van het Geneefsche plan moet
blijken, komt den Volkenbond toch de
eer toe, eenige mogelijkheid om te
geraken tot een beteren toestand, heeft
geschapen.
F. A.
Vrede tusschen
Polen en Litauen.
Succes voor Jhr.
Beelaerts.
Wij lezen in het Hbld..
Het rapport van den heer Beelaerts
over het Poolsch-Litausche geschil
Zaterdagavond in een stemming van
deftige feestelijkheid goedgekeurd. Om
kwart over negen was de rapporteur het
met beide partijen eens, waarop tegen
half elf een spoed-raadszitting werd.bij
eengeroepen teneinde maarschalk Pil-
soedski, die onmiddellijk weer naar War
schau terugreist, gelegenheid te geven
tegenwoordig te zijn bij de vreedzame
beslechting van het geschil. Aan de
Raadstafel zaten verschillende raadsle
den aan in rok, terwijl vele assistenten
en raadgevers, eveneens in avondklee-
ding. zich om hen verdrongen. Ook ln de
zaal onder de journalisten was veel toi
let gemaakt naar aanleiding van het es-
caladefeest, dat vanavond in Genève
wordt geïnaugureerd. Maarschalk Pil-
soedski was aanwezig. Het rapport van
den heer Beelaerts. dat door dezen ge
heel zelfstandig is opgemaakt, komt tot
de volgende conclusies:
De Raad verklaart, dat een oorlogs
toestand tusschen twee den van den
Bond onvereenig-aar is met den g-cr:
en de letter van het Bondspact. KU
neemt acte van de plechtige verklaring
var de vertegenwoordigers van Litauen.
volgens welke Litauen verklaart zich
niet langer in oorlogstoestand met Polen
te bevinden, zoodat voortaan tusschen
beide landen vrede heerscht. Tevens
neemt de Raad acte van de plechtige
verklaring van de Poolsche vertegen
woordigers, waarbij dezen erkennen, dat
Polen .de politieke onafhankelijkheid en
territoriale integriteit van Litauen ge
heel en al zal eerbiedigen. Voorts be
veelt hij beide regeeringen aan, zoo spoe
dig mogelijk rechtstreeksche onderhan
delingen te openen, ten einde tusschen
beide landen betrekkingen in het leven
te roepen, die „la bonne entente dont la
paix dépend" bevorderen. Voorts stelt
de Raad aan beide partijen de goede zor
gen van den Raad en zijn organen ter
beschikking, om hun bij hunne onder
handelingen behulpzaam te zijn en be
sluit, dat ingeval van een grensincident
de secretaris-generaal op verzoek van
een der partijen den Raad zal bijeen
roepen. ten einde den rapporteur in
kennis te stellen met het voorgevallene
en maatregelen te nemn, die noodzake
lijk zijn voor een vreedzame beslech
ting.
Dit rapport werd door de Pco'sche en
Litausche afgevaardigden met plechtige
korte verklaringen geaccepteerd, waarna
de Chineesche voorzitter van den ^aad
zijn vreugde uitsprak over de gunstige
beslechting van dit ernstig geschil.
Zaleski, de Poolsche minister van
Buitenlandsche Zaken, alsook Wolde-
maras. de Litausche minister-president,
spraken daarop woorden van warmer,
dank uit aan het adres van den rappor
teur voor zijn waardevollen arbeid, dien
zij een activiteit noemden waarvan men
zich moeilijk een voorstelling kon ma
ken. Een merkwaardig moment was bet
eek, toen de Poolsche er. de Litausche
gedelegeerden, die elkaar de laatste da
gen zooveel onaar.ger.aamheden hadden
gezegd, elkaar bedankten voor de hoffe-
iijkheid, waarmee zU elkander geduren
de het laatste stadium der onderhande
lingen hadden bejegend. De slotapotheo
se werd nog ln beteekenis verhoogd
doordat maarschalk Pilsoedski den Ll-
tauschen minister-president Woldemaras
de hand drukte.
e secretaris-generaal Drummond
heeft verklaard, dat men zonder den
iirlani- hen rapporteur Beelaerts er
nooit ingcslaagd zou zijn dit geschil op
zoo vlotte wijze op te lossen. De figuur
van den Nederlandschen rapporteur
heeft, vooral bü de Litauers, van het
begin af aan een gevoel van vertrouwen
ingeboezemd.
Zoo eint" ;de met deze bewogen Raads
z'tting, die vanmorgen begon met een
geheime vergadering en die thans met
een openbare feestelijkheid zal besluiten
een geschil, dat gedurende de laatste
weker de gemoederen alhier ten zeer
ste in beslag heeft genomen.
De toestand in China.
Reuter seint ons:
Men gelooft, dat na verscheidene con
ferenties met de leiders van de Kwomin
tang Tsjang Kai-sjek wederom de func
tic van opperbevelhebber van het natio
nalistische leger heeft aanvaard, als hoe
danig hij eenige maanden geleden is af
getreden.
Wang Tsjing-wei, die Soen Jat-sen op
volgde als president van de Kwomin-
tang. heeft zich bereid verklaard zich
uit de politiek terug te trekken, indien
zulks noodig is, om de kloof te overbrug
gen, die in de gelederen van de Kwomin-
tang is ontstaan door den staatsgreep op
17 November j.l. te Canton ondernomen
door generaal Tsjang Fat-kwai.
DE SCHIPBREUK VAN DE AGAWA.
SAULT SAUNTE MARY (Ontario),
10 Dec. (Reuter). Van de bemanning
van het schip Aagawa zijn 21 koppen
omgekomen. Het schip leed schipbreuk
doordat het tegen de rotsen werd gesla
gen, nabij het eiland Manitoulin. Nog
vier andere schepen op het meer van
Ontario ziin omgekomen in den storm
van de laatste dagen, maar of hier ook
menscherdevens zijn te betreuren is tot
nu toe niet bekend.
Een deel van
i den Motto d'Arblno, In de Zwlteereche Alpen. waart>4J
hoe de bergrand versplinterd en afgebrokkeld la. BIJ
verdere afbraak vreeet mon verwoeetlng van maar dan aen dorp.
INTERNATIONALE TENTOONSTEL
LING VAN BURGERLIJKE LUCHT
VAART
WASHINGTON 10 Dec. (N. T. A
draadloos) President Coolidge heeft op
een conferentie van burgerlijke lucht
vaart het voorstel gedaan in Washington
een internationale conferentie en ten
toonstelling voor burgerlijke luchtvaart
te organiseeren ter viering van den 25e
verjaardag van dc eerste vlucht door den
mcnsch uitgevoerd in een machine
zwaarder dan de lucht.
EEN UITZETTING
PARIJS. 10 Dec. (B. T. A.) De Hu-
manité meldt da; de secretaris der Kuo.
mintang ln Europa, van den Minister
van Buitenlandsche Zaken het bevel
heeft ontvangen Frankrijk binnen 8 da
gen te verlaten.
Ten Noord=Oosten van Bellinzona ligt in de Zwitser»che Alpen de 5500 voet hooge Motto d'Arbino, welke berg dreigt af te brokkelen- Men vree»t voor ver
woestingen, onder anderen in Bellinzona, dat wy hier boven, nog ongeschonden en in rust, afbeelden.
VAN DEN ARBEID.
ORGANISATIE VAN CHAUFFEURS
In verband met de vraag, in welken
vakbond de chauffeurs van autobussen,
enz. thuis behooren. Is op aanstichting
en onder leiding van het bestuur van
de Internationale Transportfoderatle
een bespreking gehouden tusschen de
hoofdbesturen van de NederL Vereenl-
ging van spoor- en tramwegpersoneel
en van den Centralen Bond van trans
portarbeiders. Het resultaat van deze
besprekingen is, dat de volgende over
eenkomst werd gesloten tusschen belde
vakbonden:
le. Chauffeurs ln dienst van tram
bedrijven, met overwegend karakter van
trambedrijf (vervoer over rails), worden
georganiseerd door de Ncderl. Vercenl-
ging van spoor- en tramwegpersoneel.
Voor zoover thans aangesloten bij den
Centralen Bond van transportarbeiders,
zullen zij overgaan naar de Nederland-
sche vereeniging.
2e. De Algemeene Transport-Onder
neming wordt niet beschouwd als on
derdeel van het spoorwegbedrijf, doch
als een transportonderneming en be
hoort als zoodanig tot het organisatie-
terrein van den Centralen Bond Perso
neel. dat zich bereids bij de Nederland-
sche vereeniging heeft aangesloten, zal
overgaan naar den Centralen Bond.
3e. De Nederlandsche Vereeniging
heeft ten aanzien van de behandeling
van chauffeurs-aangelegenheden hot
recht van vertegenwoordiging in alle
hiervoor aangewezen instanties van do
Internationale Transport-Federatie.
HAARLEMSCHE BESTUURDERS-
BOND.
Door den Haarlemschen Bestuurders-
bond wordt hedenavond in het Gemeen
telijk Concertgebouw een bijeenkomst
gehouden voor de leden van dc aange
sloten organisaties. Er zullen eenige
films waaronder die van „Momenten
uit de arbeidersbeweging" vertoond
worden, verder zal de heer C. van der
Lende, bezoldigde van het Nederlandsch
Verbond van Vakvereenigingen, ooa
propagandistische rede houden.
CL
De Fakir.
To Chas, de Duitsche fakir, die in het
sportpaleis te Stuttgart werd begra
ven, slaapt nog steeds twee meter
diep onder de aarde. Het hoofd van
den fakir kunnen de nieuwsgieringen
door een kleine opening ten deele zien.
Enkel: bezoekers hebben hem Vrijdag
avond gewekt, ze riepen hem door de
opening bij zijn naam, zoodat ToChas
ontwaakte en op de zich in zijn kist
bevindende electrische belknop drukte.
Toen een oppasser toesnelde, fluisterde
To Chas „Roode Kruis" gevolgd door
eenige scheldwoorden, maar viel onmid
dellijk weer in slaap, zoodat men er
van afzag hem uit zijn graf te bevrij
den. Gisterenavond zou dit geschieden
daar dan de vastgestelde tijd voor het
verblijf onder de aarde verstreken was.
De relletjes in Gross-
wardein.
De Duitsche bladen bevatten een reeks
bijzonderheden over het optreden van de
studenten van Boekarest te Grosswar-
dein en Klausenburg. Volgens den cor
respondent van de Vossische Zeitung zou
de regeering buitenlandsche verwikke
lingen verwachten, daar Hongaarsche,
Amerikaansche en Enge'.sche staatsbur
gers aangevallen zijn. De materieele
schade, die door de studenten werd ver
oorzaakt, zou een waarde vertegen
woordigen van meer dan honderd mil-
Hoen lei.
De N. R. Ct. meldt nog:
De trein, waarmee de studenten naar
Boekarest terugkeerden, werd twee kilo
meter van de hoofdstad door troepen
tegengehouden. De soldaten doorzochten
de wagens, waarin zich de studenten op
hielden en vonden bij deze gelegenheid
groote hoeveelheden zijden stoffen en
kousen en andere voorwerpen, die te
Grosswaxdein en te Klausenburg werden
geroofd. De studenten protesteerden op
luidruchtige wijze tegen het optreden
van de troepen. Toen een sneltrein in
de richting Boekarest aankwam werd
deze door de studenten tot stilstand ge
bracht; ze sprongen in den trein, waarop
de soldaten de toegangen voor de wa
gens bezetten; intuschen reed deze
trein verder en werden de studenten als
gevangenen naar Boekarest gebracht.
De te Klausenburg mishandelde Ame
rikaansche kapitein vertoefde daar als
gedelegeerde van het christelijk studen
tenverbond. De kapitein had gepoogd de
Roemeensche studenten door een toe
spraak tot bedaren te brengen, maar
'^m werden de kleederen van het lijf
gerukt en hij werd zwaar mishandeld.
Te Kroonstad stopte een trein met stu
denten gedurende een half uur en in
dien tijd drongen de studenten een aan
tal winkels en woningen binnen, die
vernield werden. Te Kroonstad, waar
slechts weinig Joden wonen, moesten
Hongaren en Saksers het ontgelden.
Heldenmoed.
Aan het bed van den zeventienjarigen
Edwin John Orchard te Clapton heeft
eer korte plechtigheid plaats gehad
Namens de Carneggie Hero Trust werd
den knaap een zilveren horloge over
handigd, wegens het feit. dat hij in
zijn 1onge leven reeds zes menschen
van den dood had gered.
Orchard was twaalf jaar oud toen hy
zijn eerste redding verrichtte in de Lea.
Sinds dien ging hij zes keer „de rivier
in" om in nood ver koerende kinderen te
redden. Den 4en October 1927. toen
wederom een kind in het water was
gevallen, snelde Orchard, verhit van het
voetbalveld, naar de Lea en sprong het
water in. Hij liep daarbij een gevaarlijke
ziekte op, die hem het leven zou kos
ten.
Een later draadloos bericht uit Lon
den meldt, dat de moedige knaap reeds
overleden is.
ln armoede gestorven.
In armoede is in het dorpje Hene
gouwen overleden Nestor Wilmart, die
13 Jaar geleden berucht werd in ver
band met een zaak van valschheid in
geschrifte. Wilmart was toen gedele
geerd commissaris van de Mij. Gent
Terneuzen. Hij werd tot tien jaar ge
vangenisstraf veroordeeld, doch werd
wegens zijn goed verleden vóór dat zijn
tijd om was voorwaardelijk in vrijheid
gesteld.
Bruiloft in nachtgewaad.
De Transvaalsche Koloniale Staten,
hadden zitting, aldus verhaalt ,X>e
West" Er zou gesproken worden over het
door de heeren Dragten en May inge
diend ontwerp, tot wijziging der arbelds-
verordening. Daarover is echter geen
woord gesproken. De heer Dragten vond
dat de Memorie van Toelichting vol
doende duidelijk was.
De heer Putscher stelde echter de aan
wezigen schadeloos, door een allerver-
makelijkst verhaal van een bruiloft in
het perica district zou worden voltrok
ken, maar de ambtenaar van den Bur
gerlijken Stand die heelemaal uit
Albina moest overkomen ongeveer
twaalf uren te laat arriveerde. Dien
tengevolge werden te middernacht be
trokkenen opgeklopt, voor de voltrek
king der plechtigheid, die dus. ln plaats
van in bruidsgewaad, in nachttoilet werd
gehouden.
'n Nieuwe schouwburg.
Het nieuwe Piccadilly Theatre, dat op
het oogenhlïk in aanbouw is en in de
onmiddellijke nabijheid van het Rent
Palace Hotel is gelegen, zal ln Maart
as. worden geopend. Ofsohoon nog ln
het geheel niet bekend is, welke „mu
sical comedy" de openingsvoorstelling
zal vormen. zUn nu reeds alle plaatsen
voor den eersten avond uitverkocht!
Het theater zal een garage krijgen,
die zeven verdiepingen telt. Er kunnen
500 auto's in worden „geparkeerd".
Storm in Amerika.
Meer dan vijftig personen zijn om het
leven gekomen bij den storm by een
temperatuur onder het nulpunt en de
sneeuwjacht welke Vrijdag hei geheele
vasteland van Amerika teisterden De
sneeuw werd door den feilen wind zoo
hoog opgejaagd dat in Minnesota, Wis
consin en Iowa de treinen vertraging
ondervonden, de wegen geblokkeerd wer
den en over de groote meren de redding-
booten zich moesten spoeden om hulp
te kunnen verleenen aan de bemanning
van ettelijke ln nood verkeerende sche
pen. De meteorologische dienst verwacht
geen spoedige verbetering in de weers
omstandigheden. Verder meldt de Tel.:
Te Chicago zijn negen personen ten
gevolge van de koude gestorven, in de
rest van den staat Illinois vier personen.
In Kansas bedraagt het aantal dood er.
acht; heden werden de ïyken gevonden
van twee schaapherders, die nog niet
geïdentificeerd konden worden. In Wis
consin kwamen drie, in Minnesota twee
personen om het leven
Ook Canada bleef niet gespaard. Op
het Huron-meer vcrkceren ten gevolge
van den hevigen storm verscheidene
schepen in nood. Het Canadeesche
vrachtschip ..Agawa", is nabU het Mani
toulin-eiland gestrand en slaat wrak
Eenentwintig opvarenden zijn om het
leven gekomen. NabU de haven Iiuron is
een graanschip gestrand, eveneens met
25 opvarenden, terwijl ook het vracht
schip „Altadoc" met 35 opvarenden in
nood verkeert.
Londen in den nacht.
Voor de Londensche rechtbank is het
geding behandeld tegen den eigenaar
van „Chez Victor Club" in de Grafton
Street te Londen, beschuldigd van het
in strijd met de wet verstrekken van
sterken drank. Eenige weken geleden
deed de politie "s nachts een inval ln de
club. waarbij 70 gasten werden gearres
teerd. Er bevonden zich verschillende
personen uit de uitgaande wereld onder,
zooals Lady Mary Tameron, die in het
gastenboek bescheldeniyk Mary Ann
Tameron teekende.
Victor Pcrcr-ino. de eigenaar van
de Club, werd tot een boete van 260
pnd. st. veroordeeld, de Club zelf tot
De gasten kregen
boeten, die tusschen de vUf en tien
pr. st. varieerden. „Er is absoluut geen
verontschuldiging voor lieden van uw
standing", zeide de rechter, „om naar
deze gelegenheid te gaan".
KORT EN BONDIG.
De Amerikaansche Senaat lieeffc
tP^chH—ng verleend tot het besteden
van 25-000 dollar voor een onderzoek, in
uj scoren door een speciale commissie,
naar dc beschuldiging, dat Mexico
1.200.000 dollar zou hebben uitgetrokken
voor vier Amerikaansche senatoren.
Draadloos wordt gemeld, dat kolonel
Garcia van Brussel naar Montevideo is
vertrokken. HU Is voornemens een pro-
pagandar is door Zuid-Amerika te mak
ken voor de Catalaansche onafhankelijk
heid.
In Estland is door de vier burgcriyke
partUen een coalitie-kabinet gevormd.
Premier is Toenmsscn. terwUl Rebane de
portefeuille van Buitenlandsche Z3ken
heeft aanvaard. De nieuwe regoermg
beschikt over 6, van de o zetels :n het
parlement, dat met 53 tegen 33 stemmen
een motie van vertrouwen in haar heeft
aangenomen.
Men neemt hier aan. dat Mussolini
bereid zou zUn eenige van zUn aans x-
ken in de westelijke Middellandse he o
laten varen in ruil voor de vrije hand
in de wateren en gebieden ten oosten
van It&Lë^
