HAARLEM'S DAGBLAD
BUITENLANDSCH OVERZICHT
DINSDAG 20 DEC. 1927
DERDE BLAD
DE ELLENDE IN CHINA.
Tienduizenden slachtoffers.
NA DE ROODE TERREUR, HET SCHRIKBEWIND
DER NAAMLOOZE HORDEN.
f BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Een aantal maanden geleden was het
nog mogelijk om een vrij geregeld over
zicht te geven van den toestand in Chi
na, zelfs bespiegelende overzichten. De
couranten gaven uitvoerige verslagen
over den strijd in het reusachtige ryk,
die toen scherp verdeeld was tusschen
Tsjang Kai Sjek, den generalissimus
van het midden en zuiden, en Tsjang
Tso Lln, den conservatief Christelijken
leider van het Noorden, die in Peking
zetelde en van daar uit zijn expedities
leidde en allerlei grootsohe manifestaties
enscèneerde. waarbij hij zich onder an
deren tot keizer v-n China uitriep.
Tsjang Kal Sjek was de jonge revolu-
tionnair. leerling van wijlen Dr. Soen
Yat Sen. nationaal communist. Tsjang
Kai Sjek wilde niets van Russische in
menging weten. Zijn communisme ging
niet over de grenzen van zijn land en
was in vele opzichten bepaald conserva
tief en in vele andere opzichten droegen
Tsjang Kai Sjek's haast socialistische
propagandapunten zelfs de kern in zich
voor een nieuw Chineesch leven, voor
een renaissance die had de strijd
tusschen den man van het Noorden en
dien van het Zuiden regelmatig uitge
vochten kunnen worden, inderdaad had
kunnen plaats vinden.
Doch Tsjang Kai Sjek's latere anti
pathie voor Moskou is zijn ondergang
geworden. Het Kwomintang een Rus-
sisch-Chineesche communistische uit
voerende raad wipte Tsjang Kai Sjek
van zijn stevigen zetel waarop hij als
oppermachtig generalissimus had plaats
gevonden. En hoewel Tsjang Kai Sjek
daarop zonder den Kwomintang door
streed. was de basis gelegd voor twee
dracht die eindelijk een algeheele split
sing, later verbrokkeling, In Tsang Kai
Sjek's kamp tot gevolg had. Iedere ge
neraal, (of wel rooverhoofdman) ging
op eigen houtje vechten. En steeds meer
nam de chaos in omvang toe. Het ge
vaar van het communisme werd onder
schat. De verwardste berichten gewer
den ons uit het gele rijk.
De bom barstte los in Canton waar
de communisten een afgrijselijke slacht
partij aanrichtten. Weliswaar oefenen
nu de Chineesöhe nationalisten, of die
naamlooze horden, die om te plunderen
en om een broodwinning te hebben, een
tegenterreur uit, doch deze schijnt nog
bloediger te zijn dan die der communis
ten. Onder hef motto: dood aan de
rooden. werden in Canton, in de pro
vincie Kwantoen, duizenden vermoord
Dorpen liggen verlaten en plat gebrand
In Hongkong zijn tienduizenden vluch
telingen aangekomen. Elke rechtspositie
is opgeheven. Elk bezit vervallen ver
klaard. De provincie Sjantoeng is ont
volkt. De tienduizenden die daar woon
den vluchttan naar Mansjoerije, voor
zoover zij niet afgemaakt zijn
China biedt een afgrijselijk schouw
spel van innerlijx verderf, van verwoes
ting en zelfvemielmg.
Is dit de fatale voorbereiding tot de
renaissance?
F. A.
Wij vestigen naar aanleiding van
het nevensstaande nadrukkelijk de aan
dacht op het artikel op deze pagina:
De leerstellingen van Dr. Soen Yat Sen
De
Fransche
begrooting.
De Fransche Senaat is begonnen met
de bespreking van de begrooting vooi
1928. Bij de algemeene besprekingen
constateerde Ohéron, aldus het Hbld.,
de algemeene rapporteur, dat men niet
veel verder op den weg der uitgaven
kon voortgaan en dat men het fiscaal
evenwicht had bereikt. HU herinnerde
eraan, dat de Senaatscommissie van
financiën de uitgaven met 229 millioen
had verminderd en dat de begrooting
een overschot aan ontvangsten van 218
millioen vertoonde. Chéron prees het
prachtige herstel van den financieelen
toestand, dien hU elsvolgt samenvatte:
de regeeringsschuld aan de Fransche
Bank is met ongeveer acht milliard ge
daald. onze vorderingen op het buiten
land zyn hersteld, de bons op korten
termUn. die maandelijks vervallen, zijn
verminderd van 7 1/2 tot 3 1/2 milliard
en ten slotte zUn in werkelijkheid sedert
een jaar de wisselkoersen gestabiliseerd
tot de helft van den koers van Juli
1926.
In antwoord op de opmerkingen van
den rapporteur verklaarde Poincaré dat
de regeering zonder dat zU daartoe ver
plicht was aan de Fransche Bank eind
dezer maand een milliard francs ging
betalen.
De Senaat nam levendig aan de alge
meene beschouwingen deel en nam
verscheidene begrootingen aan, o.a. de
begrooting van Justitie en Finantiën.
De oppositie in Rusland.
Op voorstel der commissie uit het
congres der communistische partU. be
last, met het onderzoek naar het optre
den der oppositie, heeft het congres met
algemeene stemmen een motie aangeno
men, waarbU 75 actieve oppositieleiders
uit de partij worden gezet. Behalve
Trotzky en Zinowjew bevinden zich on
der hen: Smirnow, Kamenew, Rakows-
ky, Smilga, Radek, Pjatakow, Moeralow
en Lasjewitsj.
Volgens een Reuterbericht uit Mos
kou bedraagt het aantal uit de partij
gezette oppositiemannen 98.
KORT EN BONDIG.
Officieel wordt gemeld, dat G-osgrave
de president van den Ierschén VrUstaat.
vergezeld door Fitzgerald, den minister
van land verdediging, half Januari een
bezoek aan de Vc-reenigde Staten zullen
brengen. Zij zullen veertien dagen te
Washington verblijven en vervolgens
een bezoek brengen aan New-York
Chicago, Philadelphia en Boston.
Het Londensche telegraafkantoor treft
regelingen tot het verzenden van niet
minder dan 60.000 draadlooze Kerst
groeten.
De besprekingen welke te Washington
worden gehouden in verband met het
door Frankrijk gedane voorstel tot het
sluiten van een anti-oorlogsverdrag doen
gelooven dat het onderwerp het best kan
worden behandeld door het z.g. arbllra-
geverdrag van Root. hetwelk 27 Februari
afloopt, uit te breiden of opnieuw te
redigeeren.
Te Cherbourg heeft de bemanning
van een Russisch koopvaardUschip een
incident verwekt door propaganda-ge
schriften der sovjetrepubliek uit te dee-
len en wel onder de matrozen der oor
logsvloot.
Kostbare vondsten.
BU de opgravingen, die op het oogen-
blik verricht worden op de plaats der
praehistorische Chaldeeuwsche stad Ur,
waar vandaan volgens de jongste onder
zoekingen Aartsvader Abraham moet
stammen, heeft men onder andere
merkwaardige zaken een dolk in de
schede gevonden. Deze dolk heeft een
gouden lemmet, een gevest van donker
blauw lapis-lazulis, met gouden spU-
kers beslagen; ook de schede is van ge
ciseleerd goud. Men heeft berekend, dat
dit kostbare wapen minstens zesduizend
jaar oud moet zUn Het is van onverge-
lykelUke schoonheid en moet door een
waren kunstenaar in het vak vervaar
digd zyn.
Een andere interessante ontdekking
deden voor eenige dagen werklieden, die
bezig waren met het verrichten van
herstellingen aan het historisch mu
seum te Dresden. ZU vonden namelyk
de sedert lang verloven geraakte gou
den kroon van Koning August n van
Polen, bUgenaamd de Sterke. Een sterk
hoofd moet deze vorst ook wel gehad
hebben, want de kostbare kroon weegt
niet minder dan een kleine twee kilo
grammen.
DE LEER VAN SOEN YAT-SEN.
,,Drie leerstellingen van het volk."
(BUzondere correspondentie)
Er is op het oogenbllk in China bUna
geen enkel boek, dat zich op een zoo
ruime verspreiding en op zco groo'.e
waardeering kan beroemen als Soen Ya-
sens ..Drie leerstellingen van het volk".
ZU zU" sis het ware de politieke bU-
bel van de Koeomintang. het voornaam
ste werktuig van haar propaganda, het
voorgeschreven schoolboek in alle on-
derwUsinrichtlngen blr.nen het bereik
van haar mach: en zelfs daar buiten
tot in het MandsjoerUscho kamp van
Tsjang Tso-lin werkzaam. ZU «allen d:t
effect ook verder behouden ondanks de
crises en scheuring, waaraan de Koeo
mintang de laatste Jaren is blootgesteld
geweest.
Wie dus wil weten, uit welke bronnen
tegenwoordig de gedachtenwereld van
de overgroote meerderheid der politiek
ontwaakte Chineezen wordt gevoed, kan
de grondstellingen" niet voorbUgaan.
Ze r.iet te kennen schreef onlangs
zelfs het leidende orgaan van dezen Chi-
neeschen nationalisten geenszins vriend
schappelijk gezinde Er.gelschen te Sjang
hai (de North China Daily News), dat
zou hetzelfde zUn, alsof iemand zich
ten tUde van Cromwell een oordeel had
willen vormen over de toenmalige revo
lutie zonder iets van den inhoud van
den bijbel te weten, waaruit de Puri
teinen hun kracht haalden en hun
recht afleidden.
ZUn ..drie grondstellingen" heef'
Soen Yat-sen ontwikkeld in een vrUe
voordracht van zestien redevoeringen,
die hU in het jaar 1924 in de Univer
siteit van Canton heeft gehouden. Er
zouden nog twee redevoeringen volgen
Maar de politieke gebeurtenissen, die
Soen Yat-sen in den herfst van 1924
naar het Noorden riepen en zijn dood
hebben hem verhinderd dit werk te
voltooien.
Wat is nu de inhoud van deze, zulk
«dflMHtor*
t «4 4' -
WI&Lti
- - .f**?.- -
"V
;C
De Volendammer*, Edammers en Markers, schaatsers by nitnemendhied, kunnen weer hun vjsvreugde botvieren. Dit is
van bet dorp Volendam-
x typisch plaatje, genomen in de nabijheid
een geweldigen invlced uitoefenende
..Redevoeringen tot het Chineesche
volk?" ZU zUn overeenkomstig den ti
tel. in drie deelen te verdoelen, waar
bij echter verscheidene herhalingen
voorkomen. Als fundamenteele gedach
te van het eerste deel. dat het volk
als natie beschouwt, fungeert het vol
gende. Aar. den eenen kant mag een
trotsch zelfrespect de Chineezen ver
vullen in het besef van de verheven
positie, die ChSr.a sedert duizenden Ja
ren. toen van de tegenwoordige wereld-
volken nog geen enkel bestond, in de
menschheid heelt ingenomen. Niet al
leen door zUn zedelijke cultuur en wijs
gierige gedachten, ook in de weten
schap en techniek, die den laatste» tijd
de buitenlanders zoo groot heeft ge
maakt, was China aan dezen vroeger
superieur. Zoo zUn belangrijke produc
ten en uitvindingen gelijk zUde. thco
porselein, het com pas. de boekdruk
kunst. hangende bruggen, van Chinee-
schen oorsprong.
Des te ontstellender en beschamender
is aan den anderen kant het aanzien
van het tegenwoordige China. Het staat
aan den rand van den afgrond. Drie
ontzettende gevaren bedreigen het. In
de eerste plaats de stilstand sinds
honderd je ren van zUn bevolkingscijfer.
In hetzelfde tijdsverloop is d? bevolking
van de Vereenigde Staten tot het tien
voud, van Rusland tot het viervoud,
in Engeland en Japan tot het drie
voud. in Duitschland tot 230% toegeno
men. In de volgende honderd Jaren zul
len er tien Amerikanen komen tegen
vier Chineezen. Reddeloos zal China dan
aan den ondergang zUn prUsgegeven.
Dan de politieke overweldiging van
China door de groote mogendheden, die
niet eerst toekomst, maar schril heden
is. De roof van vele deelen van het
land. de vreemde nederzettingen en
concessies, de ongelijke verdragen! Bo
vendien de geheel het volk vermoor
dende economische overweldiging. ZU
bewerkt o.m. dat China's handel met
ongeveer 500 millioen dollar per Jaar
passief blijft; zU doet China alles bijeen
ongeveer 1.2 milliard dollar door het
buitenland afstaan. Dat beteekent, dat
binnen tien Jaren iedere Chinees de
vreemdelingen een hoofdelijke belas
ting van 7.5 dollar zal hebben te be
talen. ..WU zUn de kolonie en de slaven
aller volken".
Hoe kon China echter in dezen or.t-
zettenden toestand komen? WU1 de Chi
neezen geen nationaal besef bezitten of
het hebben verloren. ZU zUn ondanks
hun hecht gezinsverband gelijk los
zand.
„Kan China dan nog wel gered wor
den?". luidt de angstige vraag.
Antwoord: „Alleen wanneer het volk
de drie grondstellingen vast in zich op
nemend en er aan geloovend. zelf den
weg na«r zUn redding Inslaat".
En nu volgen vermaningen en po
gingen om te elfder ure tooh nog de
oogen open te maken voor het drei
gende onheil en door prikkeling van het.
besef van den staatsburger van los zand
hard en sterk cement, van individuen
en families een natie te worden.
INGEZONDEN MEDE DEELINGEN
a 60 Cents per regel.
In kwaliteit bet hoogst
In prijs het laagst.
Dit kan gezegd worden van het
Kohier's Welt-Orgel
Een juweeltje der moderne Orgel-
bouwkunst. Vert. voor Haarlem
W. ALI'HENAAR.Orgel en Piano
handel, Kruisweg 49. Vraagt onze
conditiën. 12
Waarom haten Briand
en Clemenceau elkaar?
Motto: Les paroles sont faites
pour cacher nos pensées.
(Talleyrand).
(Woorden dienen om onze ge
dachten te verbergen).
Een ParUsch journalist van den eer
sten rang. dien het sinds jaren stak, dat
Briand en Clemenceau nu heelemaal
niet van elkaar houden, heeft het aan
gedurfd om beide mannen eens te on
dervragen naar de oorzaak van deze
vyandschap. Immers, de journalist was
ervan overtuigd, dat het geheelc Fran
sche volk, neen, de geheele wereld, diep
bedroefd was door deze tegenstelling
tusschen de grootste staatslieden van
dezen tUd. die tezamen, door vriend
schap vereenigd, zoo onbereikbaar veel
tot stand zouden kunnen brengen!
Het eerst gaat hy naar Briand. den
minister van Buitenlandsche Zaken. „Ik
ben geen tegenstander van Clemenceau"
verklaarde deze met alle beminnelUk-
heid, welke hem eigen is. „Voor alles
waardeer ik in hem den geleerde: denk
eens aan zUn werk over Demosthenes;
wat heeft hU dien ouden Griek prachtig
in zyn hemd gezet! Neen een tegenstan
der van Clemenceau ben ik niet".
„Maar hy haat U!"
„Meent U werkelUk?"
„Wel, dat is immers een publiek ge
heim. Het is helaas al te bekend, dat
hij excuseer mU, dat ik het zoo
botweg zeg meer een hekel aan u
heeft dan aan iemand anders. En
waarom, dat vraag ik u? Waarom?"
„Maar. weineen, Clemenceau heeft
geen hekel aan mU". verzekert Briand
onverstoorbaar. „Althans hy heeft
niet meer hekel aan mU. dan aan alle
andere menschen. Weet u dan niet.
mijnheer, dat Clemenceau niemand an
ders dan zichzelf waardeert?"
En dan na eenige oogenblikken pein-
zens zegt hUt
„Denk eens aan den armen De
mosthenes! Is die er zooveel beter af
gekomen? En toch heeft die hem waar
achtig niets gedaan!"
De Journalist neemt een taxi en Is
eenige oogenblikkeD later by den ,.TU-
ger". Deze is zoo juist van een lange
reis teruggekeerd en een uur lang doet
hU niets anders dan over de daarbij op
gedane ervaringen spreken. Dit is Im
mers de beste methode om lastige vra
gen te ontwUken! En daarna als het
onderwerp is uitgeput, spreekt hU over
literatuur, geamuseerd, vlot en zonder
onderbreking. Dan, tijdens een korte
pauze, profiteert de ondervrager van de
gelegenheid:
„En waarom, mUnheer Clemenceau,
denkt u toch zoo onvriendelUk ovsr
Briand?"
„Ik onvriendelUk denken over Briand?"
vraagt de oude vos vol verbazing. Doch
dan na eenige oogenblikken bezinnen,
geeft hU toe:
.,'t Is waar, erg hoog sla ik hem niet
aan Doch wellicht rechtvaardigheid
wil ik hem doen geschieden wellicht
is de oorzaak hiervan te zoeken in het
verschil in leeftyd. Briand is een kind
van zUn tUd en ik ik ben een staats
man van den ouden stempel
De journalist, die de sluier wilde op
lichten van het geheim der vijandschap
tusschen de belde grootste staatslieden
van deze eeuw en daarmee den wng
voor de toenadering wilde effenen
een weldaad, bewezen aan de menschheid
verheugt zich uitermate.
„Interessant", roept hU uit. „buiten
gewoon interessant. En wat is dan eigen
lijk. naar uw meening, het verschil tus
schen een modern staatsman en
„Mijnheer, wU spraken over litera
tuur", merkt de Tijger droogjes op. ,Xa-
ten wy ons daartoe bepalen. Ik kan u
wel zeggen, dat ik niet van moderne
dichters houd. De klassieken daarente
gen hebben mUn groote bewondering".
„In hoeverre verschillen de modernen
dan. naar uw overtuiging, van de klas
sieken?"
„Dat wil Ik U graag uitleggen. De
klassieke Fransche dichter overlegde
eerst bU zichzelven; dan schreef hy op
Doch de dichters van dezen tyd schrij
ven maar neer en onderwijl denken zU'.
,,Ah! dus Briand
,',Maar wat wilt u toch met Briand?
Wij spraken immers over literatuur, niet
waar?"
Koning Albert en
W hisky.
Een lezer van de .Nation Beige", die
een reis door Amerika gemaakt heeft
vertelt in dit blad, hoe de „bootleg
gers" erin slagen sterken drank in de
Vereenigde Staten binnen te smokke
len.
Reeds sedert lang werden in de Ver
eenigde Staten duizenden bustes van
den Belgischen koning uit Canada in
gevoerd. Daar Koning Albert zeer po
pulair bU den Yankees is. wekten deze
transporten niet het wantrouwen van
de waakzame douane-autoriteiten op
totdat op een goeden dag een borst
beeld stuk viel en men, ten hoogste
verwonderd, tot de ontdekking kwam.
dat de inhoud van alle beelden uit fles-
schen whisky bestond
Dit middel om de autoriteiten om den
tuin te leiden herinnert aan de wijze,
waarop de Intransigeant" van Roche-
fort tydens het tweede Keizerrijk in
Frankryk ingevoerd werd. Rochefort.
die in ballingschap te Brussel vertoefde
publiceerde daar iederen dag zUn krant,
die door de vUanden van Napoleon III
met veel genoegen gelezen werd. Natuur -
lUk stelde de KeizerlUke politie alle
pogingen in het werk om het blad aan
dc grenzen aan te houden. Tevergeefs
waren hun pogingen; op onverklaarde
wyze werd het blad iederen dag in
Frankryk verspreid. Tenslotte ontdekte
men door een toeval, dat de „Intransi
geant" dagelyks de grenzen passeerde,
verborgen in uit België ingevoerde bus
tes van Napoleon m.
Sneeuw.
Sinds einde November valt er ln Rus
land (vooral ln Centraal Rusland) veel
sneeuw. Dat is een goed voorteeken voor
den oogst van het winterkoren, dat nu
met een dikke sneeuwlaag bedekt is en
tegen de felle kou beschermd is. De
sneeuw waarborgt tevens een zeker
i vochtgehalte van den grond.
De volgende wedstrijd
om den Schneider-beker.
(Van onzen Londenschen correspon
dent).
Uit Italië komt het bericht dat dit
land. aangemoedigd door het recente
succes van zUn snelle watervliegtuigen
die Brittannië het record weer heb
ben afgenomen nieuwe wedstrijdma
chines bouwt en nieuw motoren voor
den stryd om den Schneider-beker, het
volgend jaar in Engeland. De Italianen
beweren dat deze machine alle vroe
gere ver vooruit zullen zyn. Amerika,
dat het volgend jaar ook weer een ern
stige mededinger wil worden, schijnt ook
niet stil te zitten met zijn voorbereidin
gen. Men maakt er nieuwe toestellen en
men zoekt er in de luchtmacht naar de
beste wedstrUdvliegers voor het doel. Het
Britsche ministerie voor Luchtvaart
daarentegen heeft nog niet laten weten
wat het van plan is te doen om de
voornaamste luchtvaart-trophee van de
wereld voor Engeland te behouden. Wel
heeft het bereids geweigerd militaire
vliegers toe te staan Britsche machine-?
in den wedsiryd van 1928 te besturen
Het zou graag zien dat de Koninklyke
Luchtvaartclub en de vliegtuigindustrie
voor de zaak zorgden. Mededinging aan
den wedstrijd is echter zoo duur dat
particuliere organisaties ze niet gemak
kelijk kunnen ondernemen. De geschie
denis van dezen wedstrijd heeft tot dus
ver aangetoond dat hU alleen kan wor
den gewonnen door terdege geoefende cn
toegeruste regeeringsploegen. Militaire
vliegers, gesteund door alle middelen,
waarover een regeering kan beschikken,
hebben den wedstrijd tot nu toe voor
drie naties Italië. Amerika en Enge
land gewonnen. Deskundigen op dit
gebied zUn ongerust over de houding
van het Ministerie en vragen het een
stemmig zijn vrees voor reclame (blijk
baar het bezwaar van het Ministerie) te
vergeten en dezelfde politiek van offi-
cieele mededinging te volgen, die Enge
land dit jaar de overwinning heeft ver
schaft.
Nieuwe Rusische
studenten.
Vollens de officieele mededeelingen
van het volkscommissariaat van onder-
wUs, werden dit Jaar in de RSFSR aan
alle hoogescholen 18.379 nieuwe studen
ten ingeschreven. Het aantal candida-
ten bedroeg 82.810. Zooals bekend is
moet elke candidaat-student ln Rus
land een examen afleggen, omdat de
universiteiten geen vertrouwen stellen
Ofschoon de eischen van dat examen
in het onderwUs van de sovjet-scholen,
zeer klein zUn. is de overweldigende
meerderheid van de Russische Jongelui
die een sovjet-middelbare school hebben
doorloopen. niet ln staat dat examen
met succes af te leggen.
Jubileum van de Tsje-ka.
Op 20 December vieren de Bolsjewlki
het tien-Jarig Jubileum van de Tsje-Ka
(nu heet deze instelling G. P. OE).
Het jubileum zal gevierd worden door
het organisecren van voordrachten
over „De rol van de Tsje-Ka in den
burgeroorlog". „Het leven en het wegk
van kameraad Dzerzjinsky" (den jaren-
langen leider van de Tsje-Ka enz. BU-
zonder veel aandacht wordt gewijd aan
de verheerlijking van de tsjekisten op
bUeenkomsten van kinderen.
Jacht op sabeldieren.
De onverantwoordelijke wUze, waar
op de laatste Jacht werd gemaakt
op sabeldieren en blauwe vossen, dreig
de deze kostbare pelsdieren geheel uit
te roeien. In sommige streken, in he:
hooge Noorden. W3ar deze dieren vroe
ger veel voorkwamen. zUn zU reeds uit
geroeid. De sovjet-regeering heeft
daarom een verbod uitgevaardigd voor
de jacht op de sabeldieren en blauwe
vossen en wel voor tien Jaar
Een Engelsch-Duitsch
filmverbond.
(Van onzen Londenschen correspon
dent).
De mededeeling dat de „Gaumont
British" filmmaatschappU een overeen
komst heeft aanscgcan met de Duitsche
..Ufa"-otitic* neming heeft groctc belang
stelling gewekt. Reeds vroeg» r Is h'er
gefverd voor een verbond tusschen film
makers in Engeland en op het vasteland.
AanvankelUk scheen er niets van te
kunnen komen; maar geruchten bleven
loopen; en nu schUnt de zaak dan door
de overeenkomst tusschen de grootste
Britsche en de grootste Dultschc combi
natie te zUn beklonken. De „Gaumont
British" zelf is nog geen Jara geleden
tot stand gekomen door de verbinding
ja drie ondernemingen hier te lande.
De combinatie bezit reeksen bioscopen.
De ..Ufa" Is natuurlUk wel bekend,
o.a. door haar vermaarde filmstukken
„Vaudeville" en „Metropolis" en heeft
theaters zoowel ln Duitschland als in
Midden-Europa als in Scandinavië. De
overeenkomst tusschen deze „ebenbuer-
lige" ondernemingen is vooral voor En-
gelsche filmmakers van belang. Ze be
teekent toenemende uitwisseling van
films met gewaarborgde» omzet In bri
de landen en Invloedssferen. Financieel
biUven de ondernemingen ln afzonder
lijk beheer: maar de artiesten zullen
~ok aan het proces van uitwisseling mee
doen. zoodat Duitschc spelers ln Enge
land en Enge'.sche spelers in Duitsch
land komen werken. De overeenkomst is
ook van belang als zet tegen dc- Ame-
rikaansche overhcersching ir. het geb:«d
van de film. De filmindustrie Is. meen
ik. in Duitschland zoodanig beschermd
dat de prog-amma's er twee Duitsrhe
flims voor elke buitenlandsche mcctrn
bevatten. Door de Duitsch-Brltsche ra-
menwerking kan worden verwacht dat
een groot deel van de ntet-Dultsche
films er Britseh zullen zUn. zoodat de
omzet van Amcrikaansche producten er
moet afnemen.
