BUITENLANDSCH OVERZICHT WAAROM AMERIKA NIET AAN DE UITDRUKKING „AANVALSOORLOG" WIL. EEN NIEUW STADIUM. VAN OUDE TIJOEN. HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 10 JAN. 1928 PolenLitauen T BELANGRIJKSTE NIEUWS. Br is zooiets ais politietoezicht noo- dig om de conflicten üusschen Polen en Litauen binnen de grenzen der Euro- peesche wel ge voege! ijkheid te houden... In Genève hebben Woldomaras en Zadeski, na elkaar de huid te hebben volgescholden elkaar geroerd de vriendschapshand toegestokenMaar nauwelijks was Woldemaras aan het groote oog van den Volkcnbondsraad ontloopen of hU begon weer lastig te worden. De slagboom viel wederom tusschen Kowno en WarschauDe gchcele beschaafde wereld heeft zich eenlgszins boas gemaakt over het aldus te schande maken van het Geneefsche gezagMen heeft zich afgevraagd wanneer de tijd zou zijn gekomen, dat Genève ten twoden male zou moeten ingrijpen. Als er geen verandering in den toestand komt schijnt die iüd zeer nabij. Immers, naar verluid', heeft de secretaris-generaal van den Volken bond te kennen gegeven, dat de moge lijkheid dat de Volkenbond wederom een beroep zal doon op den bemidde laar in dozen, den rapporteur Jhr. Bee- laerts van Blokland, niet uitgesloten is (sic de Tel. van hedenmorgen)Dit is een nieuwe phase in het conflict, di> zeer noodzakelijk was voor het prestige van den Volkenbond, dat aangerand is geworden dcor de weerspannige hou ding van Woldemaras. Gisteren hebben wij gezegd, waarom naar onze meenlr.g. de V.S. zich zoo kantten tegen de qualificatle „aanvals oorlog" in het antwoord van Brian d aan Kellogg. WU herhalen deze zinsnede: Men zou het toch nooit kunnen weten of de V.S. zich niet eens gedwongen zouden hunnen zien om.... den aanvals oorlog. als middel ter hand te nemen. Een variant op deze woorden is af komsüg van een Amerikaan die in een Amerikaansch blad heeft gezegd: Brland's voorstel is een poging om ziel he: recht voor te behouden den V. S. dm oorlog te verklaren. Eens te meer kan men zich verwonde ren over de gednohten.dle aan zóó no bele pogingen, als het stichten van an tl-oorlogsver dragen ten grondslag liggen T. A. Hongarije. - De wapensmokkelarij Het Hbld meldt uit Parijs: Do socialistische groep uit 't parle ment heeft besloten om aan de socialis tische partijen vanTsjecho-Slowakije en van Zuid-Slaviö inlichtingen te vragen over het binnensmokkelen van Italtaan- sche wapenen in Hongarije. Als deze partijen vinden dat hun re- goeringen niet krachtdadig genoeg op treden. dan zal de Fransche groep in de Kamer aan Briand een vraag stel len en als zUn antwoord niet bevredi gend Is, zal er een interpellatie worden aangevraagd, omdat men anders vreest, dat. wegens het verlangen om Mussoli ni's lichtgeraaktheid te ontzien, de di plomatie er de voorkeur aan zal geven om de zaak in den doofpot te stopper, na enkele stappen te Eoedapest door afgevaardigden van den Volkenbond. Men twijfelt er hier aan of de mo gendheden der kleine Entente wel soli dair zijn ln deze quaestie van de clan destiene bewapening van Hongarije door middel van Italië, want Roemenië, dat de tegemoetkomendheden van Musso llni heeft aanvaard voor een begunsti ging van zijn Balkanpolitiek, zoj eveneens zijn goede diensten hebben aanvaard voor een verzoening met Hon garlje. De betrekkingen tusschen Hongary en Italië schijnen zeer verdacht te zijn, maar het incident betreffende den Invoer van wapentuig al te tragisch te nemen, zou het gevaar met zich brengen nieuwe moeilijkheden te scheppen, inplaats van de reeds be staande verwikkelingen uit den weg te ruimen. Naar aanleiding van het bericht var. de Parijscfie „Matin". dat vertegen woordigers van de Kleine Entente ter plaatse een onderzoek instellen inzake de aangelegenheid der aan de Oosten- rijksch-Hongaarsche grens aangehouden wapenleveringen, wordt van bevoegde zUde opgemerkt, dat, voor zooverre men onder ter plaatse St. Gotthardt verstaat vastgesteld kan worden, dat geen ver tegenwoordigers van de Kleine Entente con onderzoek te St.-Gotthardt In stellen. waartoe zij ook 'geen recht zou den hebben. De Kleine Entente. De minister van buitendandsche zaken ad interim Duca, heeft met den gezant van Zuid-Slavië gesproken over de quaestie der gesmokkelde mitrailleurs. De mogendheden der Kleine Enten te overwegen een gemeenschappelijk a cc oord in de aan te nomen houding. Het is waarschijnlijk dat zij de quaes tie voor de Gezantenconferentie of voor der. Volkenbond zullen bren gen. Irak. De straf expeditie. Uit Bagdad wordt aan de ..Morning Post" gemeld, dat Wahabieten wederom vier invallen op het grondgebied van Irak hebben gedaan. Men is thans doende met de toebereidselen voor de strafexpeditie door Iraksche troepen in samenwerking met een Brltsche lucht macht en andere Brltsche eenheden. Alle stammen tot op vier marschdagen van de grens zullen worden gebombar deerd. De correspondent voegt hier nog aan toe. dat de jongste, nlet-uitgelokte aanvallen oorlog onvermijdelijk maken, doch de mogelijkheid van een oorlog is verontrustend, daar een offensief voor de stammen in den woestijn aanleiding zouden kunnen zijn, zich tegen Irak te vereenigen en Ibn Saoed. de koning der Wahabieten. geawongen zou kun nen worden de party der stammen op te nemen om zijn eigen positie te handhaven. Aanslag op President Diaz. LONDEN. 9 Jan. IV.DJ De „American United Press" meldt uit Ma nagua dat op 1 Januari dertig gewa pende mannen een poging hebben ge daan. een aanslag te plegen op Presi dent Diaz van Nicaragua. Op ongeveer 10 mijl afstand van de hoofdstad hielden zij de auto van den President aan, doch de chauffeur gaf vol gas en reed met groote snelheid door waarbij hy 3 der samenzweerders, die zich voer de auto wierpen, overreed. KORT EN BONDIG. DeMatin verneemt uit Brainacon dat tij dens militaire ski-oefer.iger. een groep officieren onder een meeuw-lawine be dolven werd» De hoofd-officier werd dood onder de sneeuw vandaan ge haaid. De andere bleken meer of minder ernstig gewond te zUn. In Schotland na bULoohgelly heeft 'n ont ploffing in een mijn plaats gehad. Zever, mynwerkers werden gewond, van wie vier ernstig. De Sovjetregeering hééft door onbevredigende resultaten van de graan- oarapagne by de boeren een commissie benoemd die een onderzoek zal instel len naar de oorzaken van het tekort aan broodgraan en de stijging der brood- pryzen. De Russische bankier Rubin stein is weer op vrije voeten ge steld. Er worden evenwel andere arres taties verwacht. Hoe Charlie Chaplin aan zijn filmkleeding kwam. Charlie Chapür. is ongetwijfeld de grootste fllmkomiek ter wereld. HU I; één van de weinigen, die zich ge durende vele jaren als komiek wist te handhaven, zyn grappige uitrusting, die hy ongeveer dertien jaar geleden ont wierp. heeft zich eveneens een plaats weten te veroveren. Hoe kwam Charlie nu aan deze typi sche kleeren? Roeds langen tijd was hy bezig met het zoeken naar de een of andere ka rakteristieke kleeding, toen hy eens op een regenachtigen dag de kleedkamer vair Conklin binnentrad, waar hij Conklin. Ford Sterling en Fatty Arbuckle aan trof. Deze drie waren indertyd voor Mac. Sennet werkzaam en Charlie, die reeds de aandacht van het publiek getrokken had. was ook aan deze maatschappij ver bonden. Toen kwam Charlie op het idee een pantalon van Arbuckle. een jas van Chester en schoenen van Sterling aan te trekken. Het effect was buitengewoon grappig vervolmaakt door het welbe kende snorretje, dat van een op tafel liggend stukje zwart papier vervaardigd werd. Het grootste deel van Charlie's filmcostuum was gevonden. Denzelfden avond nog voltooide hy zyn toilet met het bekende hoedje, wandelstok en bre tels. Toen men den volgenden morgen bezig was in het studio van Mac Sennet een film op te nemen, verscheen Charlie plotseling in zijn nieuwe kleedy. Reeds den volgenden dag mocht hij in zUn nieuw costuum in een film op treden. Hy had niets anders te doen, dan zonder eenige aanleiding voor de lens te gaan staan en weer weg te wandelen. Van dit oogenblik af was zyn succes verzekerd. De oorzaak van Char lie's succes ligt niet alleen in zijn costuum en in zyn manieren. Vele filmacteurs hebben getracht hem te imiteeren. maar hoewel de imitatie van ziin kleeren en loopwUze misschien geluk: e. kon nie mand hem toch evenaren. Eenige ja ren geleden werd in Londen een bal i ehouden. waar een prijs uitgeloofd werd voor de beste Chaplin-imitatie. Charlie was ook verschenen en kreeg.... den lertienden prijs. Niemand heeft Charlie lot dusver kunnen verdringen, of- schon Harold Lloyd ook veel bewonde raars telt. Charlie verstaat de kunst de menschen luid van vreugde te doen lachen, om ze eenige oogenblibken later door zijn spel weer buitengewoon te ont roeren. Een woelig raadslid. Ik weet niet aan wien gU denkt bij het lezen van dit opschrift, maar ik koos het met het oog op den heer Sal vador. oud-griffier der dragonders, lid der voormalige ridderschap van Noord- holland. lid van de provinciale staten dezer provincie en van den raad der gemeente Haarlem. Zoo noemt hij zich zelf. Maart 1S56. ir. een adres aan den koning, en Lk vermeld hier zyn volledi- gen staat van dienst opdat mijn lezers aanstonds weten zullen, dat het niet de eerste de beste is met wiên ze te doen krUgen. Toch heeft de heer Salvador zich vooral als raaölid doen gelden, en als woelig raadslid naam gemaakt. Hierin ligt de rechtvaardiging van mijn op schrift. waarmee overigens allerminst een aantijging is bedoeld. De geschied schrijver veroordeelt niet. hU tracht te verklaren, hetgeen in dit geval zeggen wil, dat hU opspoort de oorzaken voor het hartstochtelijk optreden van dezen volksman. Mozes Salvador was geen „zoon der lauwe Westerstranden", hij bezat een vurig temperament, een warm hart. Edelman, onafhankclyk. achtte hy zich sterk genoeg om als aanklager zijn stem te verheffen, en zyn talrijke vijan den, die hem voor woelgeest scholden, antwoordde hij: „niet om de personen behandel ik beginselen, maar om de be ginselen moet ik personen behandelen". Maar de wyze waarop hy deze behandel de bracht hem als lasteraar in de ge vangenis. Tot de beginselen die nij voorstond, behoorde dat der openbaarheid van de openbare zaak: .de publieke zaak wil publiek worden behandeld" was zijn leus. Wij juichen dit toe, maar in zijn omgeving was de ingenomenheid minder groot, te minder, omdat Salvador wel eens gebruik maakte van de bekende groote klok, waaraan onvoorzichtige menschen soms dingen hangen die voor anderen onaangenaam zyn. Hy sprak veel, hy schreef veel. hy procedeerde veel': dc onrust temidden van de rust. Want rustig verliepen de dagen des openbaren levens, deftigheid schreed door de gangen van het stadhuis. Het was onder de regecrlng van burge meester de Bruyn Kops en H. J. Gerlings als secretaris. Kops bezocht dagelijks de sociëteit om er een lange püp te rooken. Ik vermeld dit niet omdat ik meen oor zakelijk verband ontdekt te hebben tus schen de lange pyp en de vrees voor openbaarmaking der stedelijke aange legenheden; ik herinner u slechts dat de eerste sigaret nog gerold moest worden c-n wy dus nog midden in den ouden lijd staar.. De achttiende eeuw behoorde wel tot het verleden maar van het acht- tiend'eeuwsche was veel gebleven of te ruggekomen. Vóór 1S-ÏS lag over alles de rust van een hofje. Voor den gewonen burger en den eenvoudigen man was het stadhuis een gebouw vol geheimzinnig heden dat hy slechts noodgedwongen binnenging en niet zonder schroom. Hy wist dat de burgemeester groot was. de raadsleden navenant waren: voor hem stond de ambtenaar als een machtheb bende. De regeerders waren deftige lie den gekozen door een luttel getal bur gers uit den gegoeden stand. Ze zaten daar „in hoogheid" en behandelden de stedelijke aangelegenheden, hun zaken, in het. diepste geheim. :\.ar buiten tra den slechts hun besluiten, waarmee de burgerij verrast werd. In deze omstandigheden was natuur lijk van eer.ig pol Piek leven geen spra ke. Vooralsnog bepaalde de belangstel ling voor de openbare zaak zich in het uiten van klachten. Den eersten October 1851 kwam de gemeenteraad voor het eerst bijeen volgens de nieuwe gemeente wet Bii deze gelegenheid verschenen in druk „Eenige ergernissen aan de oplet tendheid van het nieuwe Bestuur der stad Haarlem, eerbiediglyfc ter wegne ming aanbevolen". Ergernissen! Wij zouden, met Haarlem's Dagblad, spre ken van „opmerkingen uit de burgery". een meer gematigde uitdrukking, die echter hetzelfde bedoelt. Wat was het dan wel. dat destijds de ergernis van sommige Haarlemmers wekte? Allereerst de onstichtelijke opschriften hier en daar op deuren en schuttingen geschre ven. opschriften die aan „vreemdelin gen van de zedelijkheid van Haarlem's Burgerij, hoe onverdiend ook, geen gun stig denkbeeld geven kunnen". In dit verband wijzen deze ontevredenen op de baldadigheden der stadsschoolkinderen: „men ziet ze. vooral by het uitgaan der school, vechten; men hoort ze vloeken en elkander uitschelden; zy plaatsen zich voor uw schuifraam, kyken in uwe kamers, en staat men op. om hen weg te jagen,'dan spuwen zij tegen uwe gla zen". Ja. rakkers waren het. die voorma lige Haarfenimertjes, maar hoe zit dit was het zóó erg of kunnen wtj meer verdragen? Ik geloof het laatste. Dit geldt althans voor het „wilde rijden van sommige vigilanden". een derde er gernis, Wie des avonds bij het uitgaan van den schouwburg in de Jansstraat, dat draven en rennen ziet. „vervolgt met angst te voet zyn weg". Ach. men kon dan nog te voet. gaan. zy het met angst. Nu is de tijd der voetgangers voorbij. De klachten nemen geen einde. Óver dc slechte straatverlichting, over de on diepe grachten. Men wil den „modder- baas" terug, den beambte, die gehouden was de wateren uit te modderen. De schippers kunnen niet meer van uit de Nieuwe Gracht in den Singel komen, het was daar een gemodder. En nu ik toch aan het klagen en vragen ben: „voor wiens rekening worden in den Hout gan zen gemest, voor die des houtvesters of voor rekening der stad?" Vyf prachtige beuken zyn onlangs onder den bijl ge vallen. naar men zegt, „om den onder houtvester, van uit zijn woning, een meer onbelemmerd uitzlgt op het. Spaarne te verschaffen Kan dit alles door den beugel? Ik vermeld hier deze klachten, nte* omdat ik ze zoo belangrijk vind, maar cm te laten zien. hoe de burgers destyds begonnen te klagen en wat hun ergernis gold. Voor een woelig raadslid was hier het een en ander om op in te gaan. Trouwens ook een kalm lid zou hier re den van spreken gehad hebben. Maar jonkheer Salvador pakte andere aange- gelegenheden aan. H. E. KNAPPERT. li; ;i t i v i;i :""!!'i,:i:!i':i'!Mi n .'i1' TirüüiiiiiiiiHiilliiüüilltilüi'!' Vr'|! ■■■■■■(IIP1 Het hotel- en cafébedrijf in Berlijn. Het vreemdelingen-verkeer te Beriyn. dat in 1927 voor den eersten keer de cUfers van voor den oorlog overtroffen heeft, vormt voor de Beriynsche bevol king een niet te onderschatten verdien ste. In welke mato de Rykshoofdstad met het bezoek der vreemdelingen rekening houdt, komt duidelijk uit ln het aantal hotels en logementen. Op het oogenblik bedraagt ln Berlijn het aantal hotels en logementen 19-478 waarin 63.628 per sonen werkzaam zyn. Het grootste aandeel hiervan wordt in genomen door de eet- en drinkgelegen- heden waar alcohol geschonken wordt. Hiervan zün er 11.494 bedryven (59 procent), waar 40.737 personen in be trekking zUn. Daarna komen pensions met 6535 bedryven (33.5 procent) cn 8581 personen, hotels met 541 bedryven en 7718 personen, koffiehuizen (512 be dryven 4908 personen) lunchrooms en alcoholvrye gelegenheden (367 bedry ven cn 930 personen) en tenslotte 29 ca baret- en variété bedryven met 754 te werk gestelde personen. Drie hoera's voor Poolhonden Roald Amundsen, de bekende Noor. die het eerste de Zuidpool bereikte, is als eereldd uit do Royal Geographical Society getreden. De directe oorzaak is te wijten aanpoolhonden. Uit den aard der zaak was het voor de Engelschen een hard gelag den Noor te moeten huldigen, daar deze het toch was. die den kapitein Scott, den lands man. de nederlaag had bezorgd. In Engeland stelde men zich biyk- baar op het standpunt, dat de neder laag van kapitein Scott te wijten was... aan de poolhonden van Amundsen. En men liet dit biyken op het bank ei waar Amundsen als eerclid werd inge- wyd. Lord Cursor, de feestredenaar me moreerde eerst de door Amundsen er kende verdiensten der Poolhonden. Dan echter beëindigde hij zyn rede met de woorden: En nu stel ik voor drie heeni's op dc her.dcn uit te bren gen. Het volgende oogenblik verduidelijkte hij nog de bedoeling, doordat hy zich met oen geruststellend gebaar tot Amundsen wendde enofschoon deze Vólkomen rustig bleef by hem aan drong niet to reageeren. Amundsen schreef dan een brief,hij d ?ed uitkomen, dat hij het werk der Engel- sche Poolor.derzoekers ln het algemeen, en van kapitein Scott in hr' bijzonder, bewonderde, doch dat uit de rede van lord Curson was gebl-ken. dal de Engelschen zeer slecht tegen verlies kunnen. De secretaris van het Konlnkiyke Aardrijkskundig Genootschap ant woordde, dat in de notulen der verecni- ging van de drie hoera's van Lord Cur son niets was te merken. Hem werd verzocht zyn brief te her roepen en zyne verontschuldiging aan to bieden. Tosn Amundsen dit. weigerde, ont ving hU een tweeden brief, waarin werd medegedeeld, dat het genootschap zich gedwongen zag. tot de conclusie te komen, dat hy geen prijs meer stelde op het «erelidmaatschap. Als antwoord legde Amundsen inderd:.?'' zyn eere lid maatschap neer. Wat of de Pool honden zelf val het voorgevallene dach ten wordt niet vermeld. Nicaragua. Een bemiddelingsvoorstel De Argentijnsche Volkenbondsver- ceniging heeft aan den Amerikaanschen ambassadeur een verzoekschrift doen toekomen waarin aan de Ver. Staten wordt gevraagd om de militaire opera ties tegen Nicaragua op te schorten. opdat er een commissie kan "~rden In gesteld uit leden van de Pan-Amrri- knansche unie. teneinde dc rechten van Amerika en Nicaragua met elkaar in overeenstemming te brengen. De wrakken van den Theems. (Van onzen Londenschen correspondent.) Dc Theems heeft zyn wrakken, even goed als dc zee. Gemiddeld eens per week zinkt cr een schip in Londens modderige rivier. Meestal zyn het kleine zeilschepen maar by uitzondering ver ongelukken er ook wel eens stoom- booten. Her afgeloopen Jaar is er onge veer 10000 ton scheepsruim te gezon ken. Maar één ding is zeker. Wanneer er een schip in den Theems zinkt wordt het altyd gelicht. Er blijven geen wrak ken in ce rivier liggen, zooals soms het geval is ln kustwateren, waar roestige ribben ven wrakrompen Jaren lang stormen blijven trotseeren. In een druk bevaren rivier kan men zulke gevaarlijke hinderpalen voor de scheepvaart niet laten liggen. En een schip dat zinkt is gewoonlijk een etmaal later weer naar de oppervlakte gebracht. De rivier heeft haar bergingsbrtgadc zooals een spoorweg zyn opruimings- ploegen heeft. Zoodra er bericht komt van het zinken van een schip gaat die brigade met machtige dryver.de hllschwerktulgen naar de plaats des onheils. Van Kew. even ten westen van Londen, tot de monding van den Theems ziin er een dozijn stations voor den diens*, van wrakberging. Ambtenaren van het havenbestuur patrouilleeren de rivier dag in dag uit en hooren ter stond war.neer er een vaartuig is ver ongelukt. Het gety helpt hard aan het bergingswerk. De rivier is over haar grootste lengte niet diep. zoodat bij qb het gezonken wrak gewoonlijk boven het watervlak uitsteek*.. De berging:vaar tuigen kunnen de lichte schepen ge makkelijk uit den weg ruimen. Maar zoo nu en dan, wanneer een zwaar schip zinkt, moet do eerste taak zyn het wrak uit het vaarwater te trekken naar een der oevers. By hcoge uit zondering komt het voor dat zulk een schip niet normaal kan worden ver wijderd. Dan laat men het ln de lucht vliegen. Bendenoorlog in Chicago De steeds voortdurende heftige strijd tusschen politie en misdadigers te Chi cago heeft opnieuw een scherper karak ter aangenomen. Dezen keer betreft het een strijd tusschen de bendenaanvoerder Al. Capone en zyn tegenstander Joseph Aiello. Belden trachten hunne concurrenten in den stryd om hot leeuwenaandeel der opbrengst van het houden van on wettige speelhuizen en alcoholsmokkela- itJ uit tc schakelen. Volgens schatting bedragen de jaar- lyke inkomsten der misdadigerswereld te Chicago ruim 75 mlllioen dollar. De stryd tusschen beide rivalen heeft zulk een scherpte aangenomen, dat de politie zich gedwongen heeft gezien in de wes- telUke cn zuideiyke voorsteden, waar de benden hunne hoofdkwartieren hebben, voortdurend te laten patrouiileeren. Dc politie heeft strikte orders eerst te schie ten en dan vragen te stellen. Zij heeft zelfs uit deelnemers aan den wereldoorlog een bijzondere politie sa mengesteld en deze met machinegeweren uitgerust. Dc stryd tusschen de beide misdadi- gersbenden trad eerst in een acuut sta dium toen de politic tegenover de stam kroeg van Capone twee machinegeweren ontdekte, waarvan de loopen op het ca fé waren gericht. Vele verdachten werden gearresteerd en daardoor kwam de samenzwering aan het licht. Het bleek, dr.t de bende van Alello dc machinegeweren had opgesteld, om zich van concurrentie te ontdoen. De leiders van belde benden werden in hechtenis genomen. Men moest Capone echter weldra weer vrij laten, daar men vreesde, dat züne tegenstanders hem on derweg zouden dooden. Toen later Alello eveneens in vrijheid werd gesteld, verzocht hU om politie bescherming, die hein echter werd gewei gerd. De politie staat voortdurend gereed om uit. te rukken, daar vyandeiykheden tus schen de beide benden en de met hen verbonden alcoholsmokkelaars elk oogen blik kunnen uitbreken. Joffe's testament. Reeds terstond na den dood van Joffe is er op gewezen, dat deze vrijwillige dood niet aieen op persooniyke, maar wel degeiyk ook op ernstige politieke overwegingen was gebaseerd. Kort daar na vernam men, dat bü zijn papieren o.m. het ontwerp was gevonden van een vereeriiging. die tot taak zou hebben, de slachtoffers van het regime-SLalin raa- terieelen en moreelen steun te verlee- nen. Daaruit werd de gevolgtrekking ge maakt. dat Joffcs vroegere prominente positie hem niet had vermogen te be schermen voor een huiszoeking door de Tsjeka; het vermoeden werd uitgespro ken, dat by deze huiszoeking belangryke stukken voor goed verdwenen zouden zyn. Thans publiceert het te Parus ver- schynende „Bulletin communiste" den tekst van een testament van Joffe. In verband met de hechte relaties, die tus schen den uitgever van dit bulletin en Trotzki bestaan, kan geen twyfel be staan aan de authenticiteit van het aan Trotzki gerichte schryven van Joffe. De brief van Joffe is op 16 Novem ber. twee dagen voor zijn dood. geschre ven. Joffe geeft daarin allereerst als zUn opvatting te kennen, dat een politieke leider vrijwillig van het leven moet scheiden, wanneer zijn levensdoel door dc een of andere oorzaak is mislukt. Dit uur was nu voor hem geslagen, sedert het politieke bureau hem wegens zyn oppositloneele gezindheid reeds eenige Jaren geleden uit alle aanzieniyke party cn staatsfuncties had verwijderd en zelfs tot kleinzielige wraakneming jegens hem en zyn familie was overgegaan. Joffe vertelt, dat hy einde September voor een by het centraal comité der party be staande medische commissie werd ont boden. die zUn gezondheidstoestand le vensgevaarlijk oordeelde en terstond een kuur ln het buitenland voorschreef. Twee maanden lang gebeurde er ech ter niets, terwijl de apotheek van het Kreml op order van hoogerhand ook het verstrekken van medicyncn staakte, die tevoren steeds gratis was geschied. Toen Joffe daarop ernstig ziek werd. bleef negen dagen achtereen het bezoek van de medische commissie achterwege: zyn familieleden vernamen ln die dagen, dat het centraal comité de kuur in het buitenland niet kon toestaan, omdat de reis. daar Joffe door zün vrouw verge zeld zou worden, de partykas te duur zou worden. Joffe herinnert er aan. dat hy. toen hy als gezant ziek werd, geheel h.et gezantschapspersonr te züner be schikking kreeg, dat by een anderen keer naar het buitenland werd gezonden niet alleen ln gezelschap van zL1n vrouw, maar zelfs van ziin kind en van een be roemden Russischen arts. Discreet her innert de ongelukkige er verder aan. dat hy eens de communistische party be langrijke middelen uit zyn particulier vermogen heeft geschonken, terwijl z:j thans zoo ondankbaar was. dat zy voor zyn kuur een maximumbedrag van 2000 Roebel beschikbaar stelde, wat een ver kapte sabotage was. om den man van de oppositie kwijt te raken. Om voor ar moede bewaard te blyven, wilde Joffe vroeger reeds een hem door Engelsche en Aiiierikaansche uitgevers gedaan aan bod aannemen, om een gedeelte van zijn herinneringen (met inbegrip van de pe riode van den vrede van Brest-Litowsk) voor een honorarium van 20.000 dollar te schrijven. Het politieke bureau stelde echter de voorwaarde, dat zijn memoires vooraf gecensureerd zouden worden door het commissariaat van buitenland- schc zaken en door het centraal comité. Joffe wilde daar echter niet op ingaan en wees derhalve tweemaal het hem uit Engeland en Amerika gedane voorstel van de hand. Daar hU door zyn geschok te gezondheid niet in staat was, den st^fjd van de oppasitie tegen den Stalin - koers mede te maken, wilde hij althans, zooals hy schreef, door zyn vrUwilligen dood voor de geheele wereld ..het pro test van een strijder" tot uiting brengen. Joffe houdt zyn vriend tevens chef Trotzki, echter in beminneltjken vorm voor. dat hy het van het begin af aan consequentie en ontoegeeflijkheid tegen over de scherpe stellingen van Lenin en zijn volgelingen heeft laten ontbreken. Desniettemin hoopte Joffe voor zün dood dat Trotzki later „de hem toekomende plaats in de party weer zal innemen: voor dit geval stelde hy onder zün be scherming de weduwe, zün minderjari gen zoon en zün zieke dochter, die ge heel zonder middelen zUn achtergeble ven. Een nieuw insect. Schildpadsoep is een van die dingen die voor de Engelschen bU een Kerst diner onontbeerlijk is. En daarom was een zekere Douglas uit Londen op reis gegaan, om zich een byzonder mooie schildpad uit te zoeken. In Marlow wilde hU ln een derde klasse coupé stijgen, toen de niet a! te nauwkeurig ingepakte schilpad haar kop liet zien en de medereizigers nieuws gierig bekeek. Schrik en ontsteltenis waren hiervan de gevolgen. Men riep den conducteur. Deze kwam haastig loe- ioopen. En nu ontspon zich hec vol gende gesprek tusschen hem en den be zitter van de schildpad. „Wat is dat?" „Een schildpad". „Waar moet die heen?" „Naar Londen". „Die mag u niet meenemen. Honden mogen in de coupé meegenomen wor den en katten ook. die zün voor ons het zelfde als honden. En papagaaien en kanaries, die zün ook honden. ni3ar dat. wat u daar hebt, is.... een insect, en dat hoort in den goederenwagen thuis. En met de waardigheid van een man, die zün plicht gedaan heeft, verwees de conducteur den heer Douglas met zjjn „Insect" naar den goederenwagen. Een Koninklijke verkoopster. Wü hebben na den wereldoorlog op het gebied van vergane grootheid reeds veel markants gezien. Vorsteiyke perso nen werden verdreven en waren genood zaakt ln het maatschappelük productie proces een functie te vervullen, die hun bestaansmogelükheid schiep. Dit laatste kan o.a. gezegd worden van prinses Andreas van Griekenland die te Parijs een winkel in kunstvoor werpen houdt. Haar man Prins Andreas, is een jongere broer van den overleden koning van Griekenland en zwager van den ex-keizer van Duitschland. De prin ses zelf is een geboren prinses van Bot tenberg en nicht van koning Alexander van Bulgarüe. Leer de krant lezen! Onlangs heeft men op het gymnasium tc Kopenhagen een nieuw vak inge voerd, en dat vak is: het lezen van kran ten. In de hoogerc klassen worden eenige keeren per week de dagbladen doorge lezen. Artikelen worden besproken en deze worden niet alleen voor opstellen, doch ook voor brieven benut, die de leerlingen aan de schrijvers van desbe treffende artikelen zenden moeten. Tegeiykertyd is men op de Deensche gemeentescholen begonnen met het hou den van verstandsproeven naar Ameri kaansch voorbeeld en men heeft daarby geconstateerd, dat de Deensche kinde ren. de Kopenhaagschc in het bijzonder, knapper zijn dan de Arr.crikaansche kinderen Fokker in Amerika. Gemeld wordt, dat met steun van het Daniel Guggenheim Fonds ter bevor derir.g van de luchtvaart, drie groote Fokker-vliegtuigen zün besteld voor den dienst San Franoisco-Los Angeles. Elk vliegtuig zal worden uitgerust met drie 425 P.K. Pratt Whitney lucht- gekoelde, Wasp-motoro- De vliegtui gen zullen ruimte bieden voor v —tien passagiers met hun Mgage en twee vliegers, zy sullen een snelheid vaa 140 myl per uur kunnen bereiken. Waarschijnlijk zal de -nst reeds in het voorjaar worden aangevangen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1928 | | pagina 10