HAARLEM'S DAGBLAD
UIT DEN RAAD.
li D. VERTELLINGEN
GEMENGD NIEUWS
LETTEREN EN KUNST.
DONDERDAG 12 JAN. 1928 DERDE BLAD
De eerste begrootingsdag. Veel politiek, weinig
financiën. De fractieleiders niet op den voorgrond.
Tien sprekers in eerste instantie. Aanvallen op
het financiëel beleid door den heer Joosten.
Ere indrukwekkend te deze eerste
begrootingsdag r.iet geweest. En dat is
geen goed teeken, want het normale
verloop van een begrootings-behande-
ling is een anti-climax. Men begint op
het hoogtepunt eerste instantie van
de algemeene beschouwingen zakt
dan aanmerkelijk tweede instantie
ploft dan een eind omlaag artikels-
gewijzc behandeling van de hoofdstuk
ken en eindigt loom en moede, gron
dig uitgepraat.
Misschien zal het verloop ditmaal iet
wat anders zijn, want na de eerste in
stantie is er nog heel wat te zeggen over
gebleven. Niet dat zij korter was dan
anders. Tien sprekers voerden het woord
en pas om 10 uur 40 kwam de wethou
der van Financiën aan het woord, zoo
dat hU zijn rede al na twintig minuten
moest afbreken en wij derhalve reeds
achter zijn op het tijdrooster van de vo
rige begrooting. Maar er werd ditmaal
geweldig veel gepraat over politiek, en
tot dusver niet veel over financiën. Na
het afdeelingsverslag, na de van zoo vele
zijden en zoo duidelijk geuite bezorgd
heid over den flnaneieëleh toestand kan
men zich niet voorstellen dat het hier
bij blijven zal, en dus zal de tweede in
stantie wel meer opleveren dan anders.
Nu hield alleen de heer Joosten een fi
nancieel betoog dat niet aan de opper
vlakte bleef Zijn beschouwingen ston
den in veel opzichten sterk, zooals na
zijn rede van eenlge maanden geleden,
bij de behandeling van de gemeente-
rekening over 1926. wel te verwachten
Was.
De heer Joosten.
Merkwaardig, cn zeer ongewoon bij de
behandeling van een begrooting in een
grooten gemeenteraad, was de houding
van de diverse fractieleiders. Mr. J. Gcr-
ritsz (S.D.A.F.) liet de financiën geheel
over aan'zijn partijgenoot Joosten. De
heer Vincent Loosjes (V2B.) sprak maar
tien minuten en zei bijna niets over den
financiëelen toestand. De heer Van
Liemt (R.K.liet zyn partijgenoot Cas-
tricum voorgaan in een vrij vaag betoog
wat het financiëele deel betrof, en sprak
zelf pas aan 't eind van den avond. De
heer Miezérus (C.H) doolde weldra ai'
naar onderwerpen die bij de hoofdstuk
ken thuis behoorden en dook verder ook
in de partijpolitiek. De heer Wolzak
(A.R.) hield een soort van feestrede op
E. en W. en onze eenige en daardoor
ondeelbare Communist, die een begroo
ting blijkbaar beschouwt als eer. onder
werp om over alles en nog wat te keu
velen. causeerde gezellig over de fouten
die zijns inziens alle andere politieke
partijen aankleven, en over verkiezings
manifesten, die hij hardnekkig sinds
Juli bewaard had. De eenige beroeps
financier in den Raad, dc heer Roo-
denburg, kwam pas 's avonds. En
Mr. Slingenberg sprak tenslotte in
den korten tijd dien hem restte alleen
over politiek, en deed op dit chapiter met
zijn bekende welsprekendheid en behen
digheid een tegenaanval op de S. D. A.
P. Vandaag zet hij om half twee zijn rede
voort cn zal dan wel dadelijk tot de fi
nanciën komen. Volgens aloude traditie
kan hij zijn repliek hoofdzakelijk aan
den heer Joosten wijden.
De vraag is nog wat daarna zal komen.
Het begon met een aankondiging van
den voorzitter dat eiken dag van half-
twee tot kwart over vijf en van acht tot
elf uur vergaderd zal worden, en een
verzoek aan de leden om détail-onder
werpen niet bij de algemeene beschou
wingen maar by de hoofdstukken te
behandelen.
Daarna opende mr. Gerritsz de rij van
sprekers met een rede die een uur en
twaalf minuten duurde, ofschoon de
financiën er niet in waren opgenomen.
Nu is een begrooting, hoe men haar
verder ook beschouwen moge, in de eer
ste plaats een financiëele aangelegen
heid de belangrykste des jaars zelfs
en dit verklaart vellicht voor een
groot deel het feit dat mr. Gerritsz geen
goeden dag had, en weinig aandacht
van den Raad genoot. Hij werd voort
durend geïnterrumpeerd door de rech
terzijde, zei dat hij dit den voorzitter
niet kwalijk nam, waarop deze een
scherp antwoord gaf, en was al in den
aanvang niet gelukkig door byna tien
minuten uit te weiden over de vaaghe
den in de Memorie van Antwoord, die
hij stuk voor stuk opsomde. De ervaring
bewyst dat een spreker zijn
effect bederft als hij aanvangt met te
lang over détails te praten Mr Gerritsz
bracht een heele serie bewijzen aan van
pogingen van B. en W. om zich van
vragen af tc maken of ze te ridiculisee-
ren, en begon daarna over de resultaten
van de verkiezingen. Züns inziens is
daaruit gebleken, dat de democratische
strooming by de kiezers is versterkt, en
klopt daarop de huidige samenstelling
van het ooilege var. B. en W„ dat een
rechtsche meerderheid heeft van 3 teger.
2. geenszins. Hü weidde verder uit over
de bekende voorhistorie van de wethou
dersverkiezing, maakte mr. Slingenberg
er een verwijt van dat hü de door de
Ê.DA.P, voorgestelde bespreking met
deze partij en den V.B. niet aanvaard had
en ontlokte hevige protesten aan de R-K.
fi actie toen hij begon over R.K, benoe
mingen bü de politie. De heeren Klein,
Loerakker en mr. dr Bijvoet kwamen
in verzet, speciaal de laatste, rapporteur
van de bewuste afdeeling, die mr. Ger
ritsz er op zeer scherpen toon aan her
innerde dat deze met zijn medeleden
was overeengekomen dat deze discussie
tot de afdeelingen beperkt zou blijven.
De voorzitter bevestigde dit.
De heer Gerritsz
In het laatste deel van zijn rede
drong de S. D. A. P.-leider tenslotte
aan op uitbreiding van werkgelegenhe
den en, ook in verband daarmee, op uit
voering der havenwerken. Voorts was
hy zeer ontevreden in de vertraging
van de tot stand koming van goede
verbindingen met de buitenwijken, die
van het hoogste belang zijn vooral
voor de vestiging van Amsterdamsche
forensen in Haarlem. Hy zeide. dat er
stilstand bij dit College is, dat zoo wei
nig mogelijk doet en de voorstellen door
den Raad laat indienen, terwijl zij in
hoofdzaak van B. en W„ die over de
ambtenaren en de gansche organisatie
beschikken, behoorden uit te gaan. Ten
slotte kwam hij nog met eenige deside
rata van zijn party, in de eerste plaats
den eisch van medezeggenschap, en os.
ook beter georganiseerd overleg en in
voering van een dienstcommissie en een
commissie van advies bij de politie.
Den heer Loosjes viel het mee dat de
gewraakte sluitpost van de begrooting
door B. en W. met 65 mille was ver
minderd en dat zy dus ingezien hadden
dat het niet aanging zooals het was.
Wel verwonderde hem het in die 65
mille opgenomen bedrag van 45 mille
uit rente op verleende voorschotten aan
bouwvereenigingen. aar.vankelyk pro
memorie op de begrooting gebracht,
maar hij ging er niet verder op in en
sloot zich ook aan by de bedrijvenpoli-
tiek van den wethouder van Financiën.1
Hij had voorts bezwaren tegen de sala
risregeling van het gemeentepersoneel en
wees er speciaal op dat de loonen in de
lagere klassen van gemeentewerklieden
wel 300 pOt. hoogcr zijn dan in 1914 te
gen in de hoogere klassen 87 pCt. De
levensstandaard is 100 pCt. hooger. Hy
drong aan op herziening van de perso
neelsformatie. critiseerde de veelbespro
ken circulaire van B. en W. aan de
hoofden van diensten als zeer onsympa
thiek, vooral na de positieve verklaring
van den wethouder van financiën dat
er te Haarlem geen sprake van corrup
tie was, en stelde tenslotte voor om de
behandeling van het prae-advies inzake
de Schoonheidscommissie uü te stellen
tot een zitting na de begrooting. Waar
mee B. en W. instemden.
De heer Castricum.
De eerste spreker van de rechterzijde,
de heer Castricum (R.K.) bleek van
oordeel dat de kiezers in 1927 de be
staande party ver houdingen geconti
nueerd hebben, en dat de handhaving
van het geheele college van B. en "W.
dus juist is.
Omtrent den financiëelen toestand
was deze woordvoerder der R-K.. evenals
later de heer Van Liemt, zeer optimis-
tiscli. Hy bracht hulde aan B. en W.
voor de annexatie en verklaarde dat
velen uit Haarlem vertrokken zouden
zyn als zy de vermindering met 50 op-
oenten op het Personeel niet gekregen
hadden. Het afloopen der crisisleeningen.
een ton achterstallige vorderingen cn de
bedrijvenpoUtiek stemden hem hoopvol.
Wel vroeg hy naar de resultaten van
de gemeenterekening over 1927. voer
zoover bekend, en voorspelde dat de
Raad in Mei. als het belastingpercentage
vastgesteld moet worden, de zaak beter
zal kunnen bekyken dan nu.
De heer Boes (V.D.) sprak twintig mi
nuten en begreep het pessimisme over
den financiëelen toestand niet, omdat
zX de eindjes toch aan elkaar geknoopt
zyn, en dat zonder de salarissen van de
ambtenaren te verminderen. Na den af
trek van 65000 van den sluitpost rest
nog de noodzakelijkheid van een belast
baar inkomen van 56 millioen. maar de
heer Boes gelooft daaraan. Hij voelt dat
het kan. Voor de SJD.A.P.-voorstellen
tot vermindering van de bedrijfstarieven
voelt hy daarentegen niets, omdat by
deze buitengewoon onzekere begrooting
dat te gevaarlyk zou zyn.
Met zyn gewone beminnelijkheid cn
..disarming smile*' zooais de Bri; zou
zeggen werkte de heer Boes zich door
een interruptie-vuur van de S.D.AP.
heen en eindigde met den brief voor
te lezen dien mr. Slingenberg als ant
woord op het onderhandelings-aanbod
van de S.D.A.P., vóór de weihoudersver-
kiezing, had gezonden. Daaruit bleek
dat de V.D. zich wel bereid hadden ver
klaard om te onderhandelen met alle
partijen die bestuursverantwoordelijk-
heid wenschten te aanvaarden. En
wethouder Slingenberg onderstreepte dit
standpunt later nog eens door een his
torisch overzicht te geven van acht jaar
tegenwerking, zijnerzyds van de S. D.
A. P. ondervonden, en erop te wijzen
dat hy op karakteriooze wijze zijn fi
nanciële politiek zou hebben prysgege-
ven als hij aan dit voorstel tot een be
perkte conferentie, dat alleen ten doel
kon hebben om de rechtsche wethouders
te wippen, gevolg had gegeven. Spr. be
dankte er trouwens ook voor om te re-
geeren met een meerderheid die zou
moeten steunen op de medewerking van
den heer Peper en den afgevaardigde
van de Anti Stemdwang Partij.
Zelfs de heer Joosten begon niet met
het onderwerp dat eigenlijk aan de
orde is: de financiën. Iiy zette zijn
rede in met een beschouwing over ver
schillende wijzen van zedelyke opvoe
ding, en gaf een uiteenzetting aan den
heer Castricum die zijn bedoelingen op
dit chapiter verkeerd begrepen had.
Daarna hield hij wel een belangrijk
financieel betoog, maar zag geen succes
meer tegemoet van zijn voorstellen tot
vermindering der bedrijfstar.even sinds
hy ln Haariem's Dagblad gelezen had
da: de R.-K. en de A.-R. vóór de be
grooting zouden stemmen, terwijl ook de
Vrijheidsbond „bekend had laten ma
ken. da; hy dit zou doen." De mede-
decling omtrent het voorstemmen van
den Vryheidsbond kwam eveneens in
Haarlem's Dagblad voor. wy hadden er
naar geïnformeerd evenals naar de
houding van de genoemde andere par
tyen. De uitdtukkmg van der. heer
Joosten „de Vryheidsbond had bekend
laten maken"is ten cer.enr.iale
onjuist niet alleen wat dit geval be
treft, maar ook alle andere. De Vry
heidsbond heelt, evenmin als eer.ige
andere party, de gelegenheid om iets
„bekend te laten maken" in Haarlem's
Dagblad, wy plaatsen wat ons goed
dunkt, ons blad staat volkomen vrij van
alle partyen cn laat zich nooit in met
party pol. t lek. zooals de heer Joos'en
zeer wel weet. By gelegenheid van dcc
begrooting heeft hy dit weer zeer dut-
delyk kunnen merken, want decerryda
zyn bezwaren tegen de begrooting ge
opperd dio verscheidene» politieke
en ook de Vryheidsbond, niet dcelen. HO
behoorde zulke dingen niet te zeggen.
Zy zyn onjuist, ea onze lezers weten dal.
De flnancieele woordvoerder van dc
S. D. A. P. releveerde zyn bezwaren te
gen de rekening over 1926. Hy wees er
op dat de gemeente Haarlem in vier
jaar tijds ruim een millioen aan be
spaarde gelden heeft opgemaakt, en
legde, er den nadruk op da; ondanks
hooger belastingopbrengstr. dan ge
raamd waren, en hooger bcdryfswinsten
bovendien, de rekening over 1926 slui
tend is gemaakt door manipulaties dte
z.i. niet te verdedigen zyn.
Wel gelooft de heer Joosten dat de
annexatie op den duur voordeelig voor
Haarlem zal bluken te zyn, maar hy
stelt de vragen: „Staan wy nu op een
basis waarop geen belangTyke tekorten
meer te verwachten zUn en geen be
sparingen meer zullen worden opge
maakt?" en „Zyn de lasten, op de bur-
gery gelegd, op zoo biliyk mogelyke
wijze verdeelden antwoordt daarop
ontkennend. Er komt een bedrag van
f 100.000 voor in de ontvangsten van de
begrooting van 1928, da; er niet is.
Hetzelfde spelletje is gespeeld in de ja
ren '25 en '26 met een bedrag van
f 46.000 aan geraamd overschot dat
niet werd gerealiseerd maar toch over
gebracht op nieuwe begrooting. Er is
dus teveel geraamd aan ontvangsten
op vorige dienstjaren.
De spreker werd op dit chapiter ge
ïnterrumpeerd door den wethouder en
verduidelijkte zyn redc-neering, waarop
de wethouder zei dat hy haar nu be
greep.
De heer Joosten: „Prachtig. D krijgt
een 7".
Mr. Slingenberg: „Ik zal het aan pa
zeggen".
Verder critiseerde de S-D.A.P.'er de
nieuwe method e by deze begrooting ge
volgd, om de kosten van herbc-s'.ratingen
op kapitaalrekening te brengen, als
onjuist. HU adviseerde een voorzichtiger
leer. ingspolitiek en maakte er bezwaar
te-gen dat de tekorten van Schoten en
Spaarndam. in totaal een half millioen
waarin vele gewone uitgaven begrepen
moeten zyn. gekapitaliseerd zyn. Men
laat nu maar 412 ion van dit bedTag
voor volgende Jaren staan. En hoe is
het totaal van een half inJkoen be
reikt? De heer Joosten vroeg om spe
cificatie.
In de avondzitttng zijn rede voortzet
tend hy had in totaal vyf kwartier
noodig, en bracht voor dczesi eersten
begrootingsdag liet record op zijn naam
vertelt* 3.-de de financieels specialist
van de S.DA.P. dat hy geen waarde
hechtte aan vergelijkingen ran B. en W.
met andere gemeenten die hetzelfde
kwaad ten aanzien van te zwaar be
laste bedryven hebben gepleegd. Hy
kwam trouwens met verhoudingscyfers
omtrent de ontvangsten uit belasting en
bedrijven, die merkwaardig waren, om-
da*. z\j bewezen dat Haarlem nog meer
uit d? bedrijven haalt don b.v. Arnhem
en Amsterdam. Te Haarlem is de ver
houding belasting tot bedryvon als
100 42. te Amsterdam cn Arnhem
als 190 35. Uitvoerig verweet hü B.
en W. dat zü ..de kleintjes te zwaar
belasten", pleitte voor u .voering van
een progressieve eigen belasting en
eindigde met een drtedeelige motie in te
dienen, r.a te hebben gevraagd of het
Juist is dat Gedeputeerden bezwaren
maken tegen de gcmeoiiterckenmg over
1926. cn welke bezwaren dat zijn.
Do heer Peper volgde met rijn par
tijen-I ovue en drie moties ran de van-
oucs-bckende soort.
De heer Wolzak is zeer tevreden over
a He wethouders en verwacht niete ran
andere wijze van belast, ngheffing zoo
als de S-D.A.P. voorstelt.
De heer Van Liemt. tenslotte ook nog
aan het woord kemend. vond deze be
grooting „heC bests dat er van te ma
ken is", zei dat nog nooit een wet
houder van financiën een zoo moeilijk
Jaar had gehad om te begroot ea. wees
op de handicap ran vage gegevens ten
gevolge van den veranderden toestand
door de annexatie en sl-.kte In dcre om
sta r.d&hedcn ook ztln Hj-'tje desiderata
lit. zelfs de afschaffing var. d? r.tke-
UJkü bclast.r.t cn het bedrijf en de ver
laging van haven- en kostgelden.
Maar tot zijn spijt kon hy geen
hulde brengen aan de Memorie van
Antwoord, en opperde er dergelijke be
zwaren tegen als mr. Gerritsz had ge
uit, Lcst-gv raadsleden waren met een
Jantje var. Leiden afgescheept. En
dat ging niet aan. want zy stelden hun
vragen ut het belang der gemeente.
De circulaire aan de hoofden van
diensten werd ook door der. heer Van
Lieant afgekeurd, en hy hield een be
toog voor nauwe samenwerking met de
inüustriëelen inzake de havenplannen.
Het slot, dc inleiding van des wet
houders rede. was oratorisch het beste
van den dag. Mr. SHrgenberg deed een
pol.tic-ken aanval op de S.DA.P. en was
in zOn element. De hoofdzaak van zijn
beloog heb ik hierboven al aangetipt.
De publieke belangs*.riling was des
middags zerr mat.g en 's avonds nogal
groot.
R. P.
Rosemary was een geiukspop.
Zy had een rocve pruik, kort krul
lend haar. dat wijd uit om haar ge
zichtje stond en groote. lachende oogen
met lange, zwarte oogharen. Ze had een
lint oni, een ruit in helle kleuren en
een enorme vlinderstnk op haar rug. Ze
was de dwaaste, liefste geiukspop die
ooit gemaakt te.
Rosemary stond op de kast.
Zy keek de kamer in en door 't raam
nafLr bulten, 't Regende. Kaal en zwart
stonden de boomen in den tuin. De re
gen viel op de rottende bladeren en
doorweekte den modderigen grond.
Rosemary zag er niets van. IV- staar
de voor zich uit en haar lachende
oogen waren strak. En juist da', eeuwige,
gedwongen vroolykc gaf nu iets innig
droevigs aan haar gezichtje. Want Rose
mary dacht aan vroeger.
„Vroeger" was nu 14 dagen geleden.
Maar sommige dagen duren immers
heel lang cn gelukspoppen leven maar
kort. Toen was ze in Londen en ze
stond in een prachtige winkelkast. Nog
meer poppen waren daar, modern er.
excentriek Ook waren er zijden sjaals,
een schemerlamp, een enkele mooie
vaas met bloemen. Die étalage was haar
huis en de wereld rag zy voorbytrek
ken in de brcede, mooie winkelstraat,
zy herinnerde zich de prachtige dames
en de heeren, die binnenkwamen en wat
kochten. Alleen ryke menschen kwamen
daar binnen, maar dc anderen zag Ro
se man,- op straat.
Ze zag meisjes vlug naar kantoor of
groote winkels gaan en 's avonds kwa
men zc moe terug. Heeren gingen naar
hm: zaak. kalm en Ingenomen met zich
zelf. Er liepen nog zooveel anderen, ran
ryken tot menschen uit de onderste la
gen van de maatschappij. En als achter
grond hiervan op den middenweg: aan-
eengeslo:en rijen bussen en auto's, on
ophoudelijk. den gehcelen dag door.
Ei- was cok een Jonge man met rijn
meisje voorby gekomen. Ze waren blij
ven staan. Zy had op Rosemary gewe
zen en gezegd: „Als wc haar hadden,
zou ons geluk altijd biyven!"
De man had gelachen, een gelukkige
lach, En dicht naast elkaar waren ze
voortgeloopcn.
Toen, voor het eerst drong het tot
Rosemary door wat een ..geiukspop
voor dc menschen kan betcckenen.
„Geluk". Rosemary zelf had het ook
loeren kennen, wan: ze had liefgehad.
Hy was eer» Fransche soldaat en hij
stond niet ver ran haar af in dc étala
ge. Hij had een roode broek aan cn een
blauw buis met witte banden, kruise
lings over zyn borst. Daaraan htngcn
zUn geweer en zyn ransel. Een heel
'ij
147 beschuldigden ver
oordeeld.
Voor het assiz-enhof te Termini-Ime-
rese (Sicilië) is het proces beëindigd te
gen 154 leden van de Maffia, aldus de
Tel.. de jury sprak over allen, behalve
zeven, het schuldig uit. y
Door het Openbaar Ministerie waren
de volgende straffen geëischt; tegen
zeven der verdachten levenslange
dwangarbeid, tegen acht dwang arbeid
voor den tijd van dertig jaar. en tegen
de overige straffen varieerende van
vijf tot 25 jaar opsluiting.
De Fakir.
De fakir To Tsja die zich enkele da
gen geleden te Stuttgart gedurende 120
uur liet begraven, heeft te Breslau zyn
experiment willen herhalen, aldus de
NK.Ct. De aanwezige geneesheeren
ontdekten echter dat de kist waarin To
Tsja werd opgesloten niet, zooals de
fakir en de impressario beweerden, her
metisch gesloten was. Aan een zijde
van de glazen kist was namelyk een 30
vierkante c.M. groot met gaas bedekt
gat waardoor voldoende lucht kwam
voor de ademhaling. To Tsja Lei zich
toch begraven en zul nu gedurende
120 uur in kataleptlschen toestand on
der de aarde blijven.
John Dunston.
Een bekend New-Yorker, John Dun
ston. de eigenaar van een der beroemd
ste restaurants in de Amerikaansche
metropool, het Jacks Restaurant. is
dezer dagen overleden, aldus de NH.Ct.
Jack's Restaurant was de verzamel
plaats van tooneelspelers en sportslui.
Het blykt, dat hü een groot fortuin
heeft büeengegaard, 4.000.000 dollar. Het
restaurant was een tijdlang zeer in de
mode en werd tot de bezienswaardig
heden van New-York gerekend, die
geen gezoeker uit de provincie, bij een
bez.chtiging van „the sights of New-
York" mocht overslaan. Maar de voor
naamste groep van bezoekers, waren
toch „de menschen van het tooneel".
Dat is een categorie die als het in
plankenland goed gaat vlot verteert.
We zullen hopen dat er geen schrynen-
de tegenspraak zal zijn tusschen de
4.000.003 van Dunston en den berooiden
ouden dag van sommige der vroegere
bezoekers van Jack's Restaurant, Dit
eene staat vart. dat Durston een edel
moedig en vrijgevig man was. Raakte
soms een van zijn tooneel vriend en „in
de soep" dan hielp hü makkelijk cn
gaarne met groote bed ra een.
Meer dan een millioen.
De Ver. Staten zyn het land van de
auto's, maar ook het land van de auto
ongelukken. Volgens de opgaven voor
het afgeloopen Jaar zouden er over het
millioen auto-ongelukken zijn geweest.
Alleen al in de stad New-York waren
er in de eerste tien maanden van 1927
947 dooden. o.w. 358 slachtoffers onder
de zestien jaar. Dit geeft natuurlijk een
eindelooze reeks processen ter vaststel
ling vain schuld. schadeloosstelling
etc. Men wil nu in den staat New-
York een commissie instellen die spe
ciaal belast zal wezen met het onderzoek
Ln zake autorampen, het vaststellen van
dc schade en de oplegging van straf
fen.
Het wordt meer dan r.oodig dat de
gewone rechtbanken ontlast worden
van het routine-werk inzake de motor
ongevallen. Al het andere werk lüdt er
onder en er is enorme achterstand.
Vóór den dood.
Dc zenuwachtige uitbarstigen van
mrs. Ruth Snyder en haar minnaar
Henry Judd Gray. die. zooals men weet,
ter dood zyn veroordeeld wegens moord
op den echtgenoot ran de vrouw, al
dus de Tel., zijn vrywel opgehouden en
beiden beseffen thans blijkbaar, dat
alleen een wonder hen kan redden, daar
gouverneur Al. Smith geen neiging ver
toont uitstel te verleenen.Uiteriyk kalm
wachten zy het noodlottige uur af.
Donderdag, even na middernacht zal
de terechtstelling plaats hebben. Gray,
dio van het eerste oogenbiik af heef:
verklaard, dat hü onder hyr.ose van de
vrouw gehandeld heeft, is nog de
kalmste var. de twee. In een laatsten
brief aan zyn familie verklaart hy zich
bereid te sterven, teneinde voor zyn
misdaad te boeten en ;e voorkomen,
dat anderen er toe verleid worden zyn
voorbeeld te volgen. De dokter der Slr.z
Stag-gevangenis heeft omtrer.'. de op
handen zynde terechtstelling medege
deeld. dat aan geen van beiden verdoo-
vendc middelen zullen worden toege
diend, zooals algemeen wordt beweerd.
De R 100.
Het nieuwe reusachtige luchtschip
R ICO is, ald_s tie NJLCt., verkocht. On
juist is echter dat de regeering het ge
kocht heeft. Dc Airship Guarantee Com
pany bouwt het voor de regccring cn
deze maatschappy heeft het nu van de
regcering gekocht, om er proeftochten
mee te houden, teneinde de vooruitzich
ten van dm luchtschipdiens: tus
schen Engeland. Canada cn Amerika te
kunnen bcoordcolen. De mor."..-chappy
is reeds doende met liet voorbereiden
der ontwerpen van nieuwe nog gr ooiore
luchtschepen dan dit grootste ter we
reld.
De duur van den overtocht over den
Oceaan wordt op twee etmalen van
Engeland naar Amerika gesohat, nuuu-
ln omgekeerde richting op slechts 38
uur. Men moet daarom het zijne denken
van de bewering der stoonv.aartmaat-
schappyen dat zy geen concurrentie
van het luchtschip vreezen. Wanneer
het nieuwe vervoermiddel in het ge
bruik voldoet, zullen vooral de Ameri
kanen niet ln gebreke biyvcn van de
tijdsbesparing party trekker.-Een hut
in een vierpersoonskajuit zal 80 pst.
koster, een hut in een tweepersoons-
kajuit 100 pst. en een hut alleen 120
pond sterling.
Met de Britsche posterijen ls een re-
geiing voor het vervoer van de lucht
mail getroffen Voor brieven zal diens-
volgens een extra port van 6 stuivers
per ons (28 gram) geheven worden,
voor pakketten een toeslag van 2 sh.
per pond (454 gram).
Onder fascisten.
Te Trtlbau in Moravië zou naar dc
Neue Frele Presse meldt, een fascis
tisch congres gehouden wonden. Daar
er intusschen onecnighcid was ontstaan
tusschen de Moravische en de Boheem-
sche fascisten kwam het voor het con
gres tot een woeste vechtpartij. Voordat
Gajda, dc afgezette generaal, die de
aanvoerder van de fascisten Ls. aan
kwam, hadden 70 Moravische fascisten
het arboidcpstehuls, waar de vergade
ring gehouden zou worden, bezet. Toen
Gajda met zün Praagsche aanhangers
verscheen, werd hun den toegang ge
weigerd. Gajda trachtte het tehuis te
hestonnen en er ontstond een gevecht,
dat twee uur geduurd beeft en waar
bij a»cn cok Gajda niet verschoonde.
Tenslotte werden beide partijen uit het
huis verdreven, waarop zy elk afzonder-
iyk in zr.dere vergaderlokalen bijeen
kwamen.
Rosemary
hooge bontmuts had hü op cn zUn ge
zicht was bleek er. breed, met vuurroode
plekjes voor wangen cn domme, ronde
oogen. Maar Rosemary vond hem den
moedigsten, liefsten soldaat die ooit ge
maakt is.
Overdag aas de straat haar wereld,
maar 's nachts was de étalage het. Het
gordUn was dan diclu geschoven, maar
de maan scheen door ecu kier van boven
en zijn wonderiyic zacht licht maakte
het er zóó mooi! De vazen stonden strak
van lijn cn volmaakt van vorm. Een
kunstenaar had zc gemaakt. Zün vinger
toppen hadden ze geliefkoosd, de lynm
gevolgd m streelende beweging, want
zyn ziel lag in ieder van hen. Daardoor
scheen het alsof ze loefden. Zonnig cn
hartstochtelük. De zijden doeken waren
i Uk geborduurd met goud en draken.
Vreemd en grillig en vwn een exoftevhe
schoonheid waren zU. Dicht by Rose
mary stond een raa: met mimosa, die
een heeriyke zoete geur verspreidde.
De oogen ran den Franschen soldaat
straalden dan en zij glimlachte van lou
ter geluk. Zoo leefden ze hun nachten
van liefde cn gelukkig waren ze. to:-
datTotdat tr een dame kwam d;e
Rosemary kocht.
Weg ging ze. weg van haar soldaatje,
weg van alles waar ze zoo aan gehecht
was De dame nam haar mee; ver
weg....
Rosemary's oogen staarden door de
kamer. En ze verlangde naar haar moe
digen lieven soldaat, naar de gouden
draken en de geurende mimosa. Zc was
ongelukkig, heel ongelukkig. Zc wilde
dat de wind kwam en dat ze naar bene
den viel in scherven. Want als zc brak
zou immers die pUn in hnar over zUn!
Toen ging plotseling de deur open en
de dame kwam binnen met een vriendin.
Zy liep naar de kast cn rei: .Dit is
mün nieuwe geiukspop
Koud en onbewegelijk stond Rosema
ry, cu haar groote oogen lachten.
THOMAS HARDY t
Een telegram uit Londen meldt dat
Thomas Hardy Is overleden.
Thomas Hardy's leven is. aldus de
N-R.Ct.. ten minste naar het uiterlijke,
met zeer weinig woorden te vertellen.
Hy werd in 1840 geboren tc Bockhamp-
ton. een gehucht in het graafschap
Dorset. Aanvankelijk wend hü opge
leid tot architect, maar zijn letterkun
dige talenten lieten zich niet onderdruk
ken: toen hy 25 Jaar oud was, verscheen
zfjn eerste artikel Ir. ..Chambers's
Journal" en op zün 32ste had hy zich
een blijvender: naam als romansobrij
ver veroverd. Het te misschien niot al
gemeen bekend, dat zün eerste roman
..Desperate Remedies" oorspronkelijk
„Te Poor Man and the Lady" heette
en naar aanwijzingen ran George
Meredith cn John Morley werd omge
werkt. Het ls een niet belangrijk ver
haal ln den stj.fl van Wtikte Collins,
wiens „Woman in White" door oncc
oudere wend verslonden. „Under the
Greenwood Tree" met zün kostelijke
beschrijvingen van het verholen Engel-
sche buitenleven, volgde ln 1872 er. ln
1873 „A pair of blue Eyes", dat de
aandacht op hem vestigde, Het volgen
de Jaar trouwde Hardy on ging voor
goed in Dorsetshire wonen, zijn ge
liefde land. het „Wesuex" uit de ro
mans. tusschen Southampton en
Plymouth. „Par from the madding
Crowd" is van 1874. Dit mag niet met
recht een uitnemend boek genoemd
worden, ofschoon karakteristieke tekort
komingen zich reeds aankondigen, en het
maak'e hem beroemd. Het kan geen
nut hebben al de talrijke latere romans
op te sommen, welke tot 1897 het licht
zagen zy zyn ven zeer verschillend ge
halte. De besta zün ongetwijfeld: „The
Return of the Natice", het voortref
felijke „The Mayor of Casterbridge" en
..Te« of the DTJrbervLHet". dat elke
Britsche en Amerikaansche lezer van de
vorige generatie kende. Minder beroemd
en geliefd en ook van geringer kunst
waarde te „The Trumpet Major", dat
nochtans velen dierbaar moet zün.
Sombere menschen verkleaen „Judc the
Obscure", dat ook zeer populair was.
Dc laatste twintig jaar zwijgt de vete
raan reeds. HU heeft vereen geschre
ven. die waarlijk tot niet velen van onze
Neder'.anrische Jongeren zullen spreken:
en een vervaarlijk drama ln proza en
verzen, negentien bedrijven Lang. Het
heet ..The Dynasts" en te een verwon
dert! Jk hybrled ran Shakespeare's
toonrehpelcn en Goethe's ..Faust". Het
behandelt de Frar.s-he Revolutie en
het Napoleontisch t yd vak. N?!*>n. Pitt,
Kapoiaon. George III. maar ook sol
daten boeren en geesten of intelligen
ties spelen een ro! in deze trUog.c. Of
schoon zü uitdrukkelijk „voor het in
nerlijk tooneel" geschreven zün. heeft
men fragmenten, niot zonder succes,
vertoond.
