n
VERGADERING VAN DEN HAARLEMSCHEN
GEMEENTERAAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 13 JAN. 1928
Breedvoerige rede van den wethouder Slingenberg.
- Tegen verlaging der tarieven. Haarlem's finan-
ciëele positie in de toekomst niet ongunstig. Nocdig
echter een voorzichtige financiëele politiek.. Het
standpunt van wethouder Reinalda. Naar een wet
houderscrisis? De samenstelling van het College van
B. en W. Langdurige replieken.
Wat de wethouders zeggen.
De heer 81ingenberg aet zUn rede
Voort met te treden ln de opmerkingen
van den heer Oerritsz dat er bij het col-
loge van B. en W. een gobrek aan Initia
tief is. Men dient rekening te houden
mot de omstandigheden en met de ge-
meenteflnancien zegt spr. Die financiën
eischcn nu en ln de naaste toekomst een
grootc voorzichtigheid. Men mag al blij
de zijn dat nu niet behoeft te worden af-
gobroken wat eenmaal ls opgebouwd.
De heer Loosjcs maakte ook een op
merking omtrent het beleid van het col
lege van B. en W.. maar van een ande
ren aard dan de heer Gerritsz dat deed.
Wat do heer Loosjes zeide zal de lieer
Reinalda gaan beantwoorden. Dan zal
wel blijken hoo groot de homogeniteit
in het collego van 13. en W. zoude zijn
Indien er was een college dat liep van
den hoer Reinalda tot den heer Loos-
Jee De heer Boes hoeft een vraag ge
daan tor zake van liet rapport der
Staatscommissie ln zake de vc houding
van de gemeentefinanciën en het Rijk
Bpr kan mededeel en dat als de Ideeën
van dat rapport werkelijkheid werden,
het aan de gemeente Haarlem twee en
oen halve ton meer van het Rijk zou op
leveren dan de gemeente rui van het
RUk heeft, m.a.w. dat het bedrag dat de
gemeente nu heft zal worden verdub
beld. De leden van het college van 33
en W. die levens lid van het Parlement
zijn zullen aan deze zaak aandacht blU-
ven sohcr.ken. Een aandrang van de ge
meente by de Staten Generaal om spoed
met de zaak te maken ls onr.oodig.
Komende tot den
fluancieelen toestand van
Haarlem
mei kt spr. op dat men bij de beoordcc-
Iing van deze Begrooting er mede reke
ning houden moet dat de Raad besloot
tot verlaging van dc opcenten op dc per-
eonecle belasting wat scheelt drie tor.
voorts dat post van Hoofdstuk I der
Begrooting met twee ton minder begint
aan d o post op do begroeting voor 1027.
Deze begrooting staat meer op zich zelf
Samen vormt dat een bedrag van vyf
Dan is or do annexatie. Die grenswi1-
22* WafT noodl« omdat het grondge
bied mn Haarlem te klein was. Weliicni
wu van de annexatie een financieel na
deel in dc- eerste Jaren hot gevolg zijn.
tÜÜZ. M dan vo°ree rst voor de
Iinanclcn ongunstig zfjn toch is er geen
«dia, om berouw óver dc »nnS-
tic te hebben.
In de tcckoms: valt er niet aan te
fSiïï™, d0 Rnne3£ntJe zal een
VS?ÏC| cns" brengen aan de
HfHiT' m«.-n gezegd
vjj. Ilnancidole toekomst van Haarlem
JjÏÏ?, dan indien het noodig
5»cllt eljn. het percentage r.in |t: op
<b"i "OS «on de financier
poelUe van Haarlem dezelfde bHJ>-en
ÏMben de drie ton van de rersoneele
belasting die ls prijs gegeven.
Dan zou de belastingdruk niet tnir
de, worden maar aller,, verplaatst. Als
met het verlagen van do opcenten der
PWsonede belasting toch het percchlage
1/j kan blUven dan ls daarmede de fl-
nancioele toestand beter geworden.
henfef 1 1/2 pCl' WOIdcn gehand
Wd? Spr, gaat die vraag ond.-r dc
oogen zien. Htj gaat na welke de lasten
van de annexatie ztln. De nadeellge sol-
dl ren de rekeningen over 1926 van
kond vnn„sI">=™dt:nt r(|n nu be-
ÏH n "ï1 boten Is f 27,,.nOO. dat
van Spaanulam 3.euoo dat lx teza
men 309.000. Wat de nadeelige said1
van die gemeenten over de eerste vier
maanden van 1927 zullen ztln Is nog
f 1 m0n d,c "P lOEMien
J JOU.PW daa ls men aan den veillgen
kant.
f ,maken c": rM,lne van
7 500-000. Het Ls een voorzichtige poll-
VS 111 10 J;iar Eaan af
lossen. B. en w. zyn het cr eenstemmig
T? ,dai hct "corzichtig ls dut be
drag niet ineens to gaan aflo son maar
npt w gaan verdoelen over cenlgo laren
™r de meening van B. en W ls een'
allosslng verdeeld over Uen Jaar een
redely ke aflossing. 8pr. kan mededeel en
dat het coUege nut Ged. Staten daar-
tegen geen bezwaar hoeft.
De heer Joczten vroeg of het College
van Gcd. Staten bezwaar heett ugen de
rekening over I92n Spr. kan mededee-
len dat dit onjuist ls. .Maar wel kwam
van Ged. Staten ln ecu brief ter zake
van dc rekening over 1925. Die brief
wordt nu door het college van B. en W
behandeld en een antwoord wordt voor
bereid Spr. hod er reeds een onderhoud
over met de oommissie voor de finan
cieele zaken van het College van Ged
Staten. Hy kan mededeelen dat het
achUnbaar bclangryke In den brief van
Ged. 8toten op een misverstand berust
cn dat dc zaak wel spoedig aü worden
opgelost. Het ls een goede gewoonte dat
de correspondentie over dergelijke aan
gelegenheden WUft berusten ln hot ka
binet van B. en W. Mocht cr later aan
leiding toe zUn dan kan nog worden
overwogen cr den Raad mede in kemus
te stellen.
Ter zake van de annexatie dienen wy
ook rekening te houden met
de schadeloosstellingen aan
andere gemeenten.
De schadeloosstellingen ter zake van
bezittingen wallen wel mede. Maar die
aangaande dc exploitatieverliezen der
bedrijven kunnen gaan drukken. Onder
meer is or ingekomen een rekening, op
gemaakt door een accountant, die van
dien aard ls dat men zich er over ver
baast hoe een accouxtant cr zUn hand-
tcekenlng onder heeft kunnen plaatsen.
Ze ls ln stryd met de annexatiewet en
met de economie. Haarlem zal dan ook
veel minder gaan aanbieden. Maar hoi
dat dan zy, ln de begrootingen der be-
drUven zUn bedragen gereserveerd die
de hoogst, mogelijke uitkeering dekken,
die men zich kan denken.
pan ls cr dc uitkeering van twee mil
Hoen die echter een maximum is. De
Raad oordeelde dat Haarlemmerliede
nlliil toekomt. Wat aar. die gemeente
mocht moeten worden uitgekeerd zal
niet een rol van betcekenis gaan spe
len. Koe staat het met de gemeente
Heemstede? Die gemeente heeft voor de
annexatie van de daken verkondigd dat
een annexatie voor haar een vernietiging
zou be teekenen. Ze zelde dat de schede
voor 'naar wel een mlllloen of vier zou
zUn. dat ze dus maar een greep had te
doen. Er kwam een rapport ln van
Heemstede van den accountant Llmperg.
Aanvankelijk werd gevraacd een schade
vergoeding van twee mlllloen in 20 J»cr
te betalen en meer niet.
Haarlem heeft daarna een specifica
tie gevraagd. Toen is medegedeeld dat
't verlies in het eerste Jaar is 76-000-
Haarlem kan nog gaan afdingen. Maar
aannemende dat dit bedrag het juiste
ls dan verdeeld over 20 Jaar is het nog
geen twee mlllloen. Indien kan worden
aangetoond dat dit bedrog belangrijk te
hoog ls en wU meer.cn dat dit kan wor
den aangetoond, dan komt dat ten goe
de aan de flnancleele positie der be
groeting.
In de begrooting Ls gerekend op het
hoogste bedrag dat aan Heemstede zou
kunnen moeten worden uitbetaald, Dc
post onvoorziene uitgaven bedraagt
253.000. Met hetgeen is uitgetrokken
by de bedrijven is er een bedrag van
meer dan 500.000 beschikbaar, wy
zullen nog moeten afwachten hetgeen
zal moeten worden betaald. Maar het
kan niet zoo n ad cc lig voor de gemeente
zyn of er is op gerekend.
Iedere gulden die zei biyken dat te
'cel Ls gevraagd zal aan de gemeente-
rekening ten goede kunnen komen
Toch is er nog onzekerheid aangaan
de de begrooting. Men weet niet wat aan
belastingen zal inkomen. Van tal van
belastingen zijn geen kolderen en daar
om ls dienangaande nog geen zekerheid
Daarom meet spr. ontraden aanneming
van ieder voorstel dat verlaging van ta
rieven beoogt. Het zou niet verantwoord
zyn ln de onzekerheid die er ls
eenlg bedrag uit dc begroo
ting prijs te geven.
Het Ls waar, ln de commissie voor de
lichtfabrieken ls de wcnscheiykheïd ge
uit van een verlaging van het vast
recht Maar dnt. zou een onvoorzichtig
heid thans zyn die men nu niet mag
doen.
De heer Joosten sprak over de belas
tingkohieren. Volgens liet ko
hier op 31 December bedraagt het be
drag der Rijks Inkomstenbelasting op
1 Januari 1867-000 en cat van de ge
meentelijke Inkomstenbelasting
7.422.4.5. Het kohier loopt echter tot
31 Juli en nog vele aanslagen moeien
op het kolder worden gebracht Het be
drag V3n de gemeenteiyke belastingen
kan neg belangrijk vermeerderd worden.
Spr. heeft nog een tweede pUl op zUn
toog. Van den directeur der directe be
lastingen wordt leder maand een zeker
bedrag ontvangen. Hetgeen nu is ont
vangen Ls berekend naar een bedrag van
865-000 over 1927. Daarmede is dus
bevestigd het vermoeden dat het met
het kohier cr niet slecht voorstaat.
De heer Joosten sprak over den post
volgnummers van Hoofdstuk 1 en vroeg
of die post niet 109.000 te hoog is ge
raamd. Spr. kan mededeelen dat die
post we! reëel is. De post no. van dat
Hoofdstuk is van dien aard dat Hoofd
stuk I ls gedekt door de posten die er
op voorkomen.
De Bedrüvcn.
Verder een en ander aangaande
de belastingen.
De heer Joosten sprak daar ook over.
Spr. gaat na vat te Haarlem is te be
talen bU een Inkomen van 2000 en
een gezin met drie kinderen, laat me
zeggen een gewoon soc. dcm. gezin, zegt
spr. Te Haarlem is dat met de 100 op
centen en dc VA pCt. 28-50, te Am
sterdam -12. Bij een Inkomen van
3000 zUn die cijfers onderscheiden-
lUk 74 en 102. By een inkomen van
4000 zon ze onderscheideniyk 124
en J63-
Eer biykt dus dat de bewering dat de
kleinen te Amsterdam gespaard worden
en dat ze hier zwaar belast worden vol
komen Juist te.
Spr. gaat de motie die de hear Joos
ten Indiende beharrdelen. Het eerste ge
deelte er van zegt dat het ongewenscht
ls om vroeger gemaakte flnancleele re
serves te verslinden.
Zeker aldus spr., het ls ongewenscht
de reserves te verminderen maar nog
meer ongerwcnscht ls het dat de ge-
meentereker.lag met een nadeellg saldo
shiiten gaat.
Het tweede gedeelte van de motie zegt
dat het noodig is de by de begrooting
gemaakte versterking van de financleele
reserves, speciaal die voor de bedryven
niet te verlagen ln de rekening zor.der
voorafgaand besluit van den Raad. Spr.
kan zich Indenken dat de heer Gerritsz
die motie nir-t onderteekende. Dc raad
stelt de rekening vast en kan dan be
sluiten wat hy wil. Wat de motie wil
kaa niet worden verlangd van een col
lege van B. cn W., van hetwelk kracht
moet uitgaan. Wat de motie wil, gaa!
Staalsrechteriyk niet aan.
Dit is ook weder een zaak die de raad
het vorige jaar al heeft afgedaan. Het
„-at niet aan op dergelijke (manier
daar nu op te gaan terpg komen.
Dat zou inderdaad ridicule zyn.
Nog een slotopmerking omtrent
De toekomstige politiek.
Het gaat er om Haarlem als industrie
stad of als luxe stad. Nu de zaak van
de overlaadhaven. Van de wenschelyk-
heid van een overlaadhaven kan men
overtuigd zUn. Het is echter gewenscht
de zaak te bezien in het licht van de
financleele mogelijkheid. En haar aldus
ziende kan ze niet wenschelUk zyn. Het
kan zyn dat gesien het geld dat het
zal kosten de wenschelUkheid- van een
overlaadhaven niet mogelijk zal zUn.
Om dat na te gaan is een gemengde
commissie van onderzoek noodig. Die
commissie zal ook moeten zien bijdra
gen van de industrie te krijg on. Voor
ons ls slechts een belang by de zaak en
dat ls liet gemeentebelang. De Raad
dient een project voor zich te hebben
dat acceptable is. Gaat de Raad mede
met de instelling van een gemengde
commirsie dan zullen B. en W. na de
begrooting zoo rpcedig mogelijk met d:
Kamer, van Koophandel over de benoe
ming van de commissie overleg plegen.
Spr. besluit met te betoogen dat hy
zich de financieele positie van Haarlem
ln de toekomst niet ongunstig kan in
denken. Er ls geen enkele reden om
die toekomst pessimistisch tegemoet te
zien. Haarlem gaat een schoons toe
komst tegemoet. Maar daarvoor zal -nu
nog een voorzichtige financieele polftfcfc
moeten worden gevolgd, een die zal
moeten gaan gepaard met een streven
om te maken dat de belastingen niet
hooger worden. (Applaus).
Ter. aanzien van
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN 60 CENTS PER REGEE.
den scholenbouw
Dc heeren Cerritsz en Joostfn hebben
belden de politiek der bedryven bespro
ken. Belden zyn de gestie daarvan gaan I ulvn-
critiseeren Met den lieer Gerritsz Is I zessen hoe ze dachten over de bcgroo-
Av. vyf minuten voor half vier eindigt
de wethouder zijn rede die hU tc half
twee is begonnen.
Oordeel van wethouder
Reinalda.
De heer Reinalda die daarna aan
het woord is zegt dat de afspraak was
dat indien de wethouders ten aanzien
van eenlg onderwerp een afwijkende
meening van de meerderheid van het
college hadden zU daarvan by de open
bare behandeling van de bcgrootipg
blijk zouden geven en dat ze dan zouden
ls een belangrUke achterstand in te ha- I
len. Tien duizenden zal dat gaan kosten, f
Daardoor zal echter werk kunnen wor
den verschaft. Op het gebied van de
volkshuisvesting moet veel meer worden
gedaan dan tot heden is f,—'bied. Aan
het vTaagstuk van de huisvesting van
gemeentediensten moet aandacht wor
den geschonken. Groote uitgaven zal ook
dat gaan vorderen.
Hoe gaat het eahter? Als iets noodig
ls dan geldt steeds het argument laat
ons oppassen dat het geen verhooging
van het percentage van de belasting
tengevolge heeft.
De heer Visser: Het percentage
moet naar beneden.
De heer Reinalda: Zoo spreekt de
man van de verbetering van de volks
huisvesting.
Indien men er aan biyft vasthouden
het percentage mag niet naar omhoog
dan zullen de noodige sociale uitgaven
niet kunnen worden gedaan.
Het is noodig dat we gaan naar
Een progressieve heffing.
Dit jaar is het de tUd die te gaan in
voeren. Want we gaan met het percen
tage van 11/2 interen. Als we nog lan
ger wachten met een progressieve hef
fing dan zullen wc ln moeilijkheden ko
men. Feiteiyk wordt te weinig aan be
lasting opgebracht.
Daarna komt spr. op de samenstelling
•au het college van B. en W. Het aller
beste is. zegt spr, dat de soc.-dein. de
meerderheid hebben in den raad cn in
het college van B. en W. Het gaat al in
de goede richting. Het is nog maar een
goede 25 jaar geleden dat de soc.-dem.
stem voor het eerst werd gehoord in de
vertegenwoordigende lichamen en ziet
eens hoe de Invloed der soc.-dem.
al ds toegenomen.
De belangstelling voor de soc.-dem.
gemeentepolitiek is toenemende
groeiende. Toen de verkiezingen voor
den Raad aan de orde zouden komen,
hadden de soc.-dem. redenen om aan
te nemen dat ze met 12 zetels in den I
Raad zouden terugkecrcn. Maar de tal
van kleine partyen zyn een gevaar voor
een behoorlijke parlementaire ontwik
keling en een behoorlUke parlementaire
gemeentepolitiek.
Niemand in den Raad is daar als een
meerdorlieidspartyEr moet een meer
derheid van eenige partijen worden ge
maakt en daar moet dan naaT worde r
gezocht.
Er kan in den Raad van Haarlem
geen feitelijke meerderheid Dcstaan.
Toch drie van de vier wethouders wer
den door een meerderheid gekozen van
de oude coalitie en d-e vryn.-dem.
Geroep: En u dan?
De heer Reinalda: De vierde
ook gekozen met 20 stemmen, maar van
een andere meerderheid. Het was met
behulp van de stemmen van eenige
vrijz.-dem. en van enkele R.-K.
Geroep: En d? Vrijheidsbond.
De heer Reinalda: Nu heb £-
heeren precies waar ik ze hebben moet.
Er volgen nog een raar interrupties.
De'heer Reinalda: Er is wat aan
gaat mijn verkiezing a)s wethouder geen
afspraak geweest Nimmer geschiedde
aan oub. eenige roededeeling.,
Als de heer Reinalda voortgaat, roep'
de heer Peper uit": Wat heeft met dit
alles het gemeentebelang of met dat
van de arbeidende klasse te maken?
heer Reinalda: Wat heeft
daarmede te maken de voorlezing van
al die verkiezingsmanifesten zoo
dat gisteren deed.
De hoer Peper: Dat was noodig om
het bedrog aan te toonen.
De heer Reinalda: De soc.-dem.
nemen zitting in een college van B. en
W. en hebben daarin zitting zoolang
daar
iïwn tijd vooï 'n
Op alle bals worden de dansen af
gewisseld door 'n Caravellis en men
smaakt dan een dubbel genot.
De Caravellis-rooker behoeft niet naar
momenten te zoeken om zijn sigaret
te savoureeren. Steeds is zij welkom.
Specials 21/2 ets.
Favorites 2
Prime (stroomondat.) 2
132
spr. het eens dat over het algemeen een
icd?r bedryf de meest moderne uitvin
dingen moet gaan benutten. Aan de
lichtfabrieken geschiedt dat ook inder
daad. Daar wordt de meest moderne
techniek benut. Die fabrieken zyn in elk
opzicht modern geoutilleerd. Vla de P. E
O. E. M. zaJ een moderne centrale wor
den gebouwd hetgeen de levering van
elcctriciteit zal ten goede komen. Voor
levering wordt reeds benut hetgeen
de Hoogovens opleveren.
Het gasbedryf onderging een merk
waardige evolutie. In 1025 was het een
goed winstgevend bedrijf hetgeen kwam
door de afneming van dc cokes. Maar
daarna heeft het een inzinking gehad.
In 1026 cn ln 1927 kwam er een zeer
bclangryke vermeerdering van liet gas-
deblet. Het was ccn vermeerdering voor
gewoon gas van S pCt. cn van gas over
den muntmeter van 4 pCt.
Het G.E.B, had ook een vermeerdering
van debiet over 1926—1927. Voor ge
wonen stroom van 14 pCt. cn voor
s-troom geleverd over den muntmeter van
27 pCt. Men ziet dus dat de bedryven
cr nog niet noodiydend voor staan. En
de tarieven kunnen den toets der verge
lijking mee die in andere gemeenten
doorstaan. De tarieven zyn hier niet te
hoog. Vandaar dat spr. met een gerust
gemoed kan aanraden: aanvaardt de
winsten uit de bedryven.
Van dc winsten gemaakt uit bedry
ven enz. hoeft spr. den Raad een staatje
overgelegd. Haarlem is eenmaal niet cp
een eiland. Er moet rekening mede wer
den gehouden wat elders geschiedt Waar
de soc. dom. hot voorbeeld geven van
te gaan halen meer en meer winsten ui',
de bcdrUven moeten wy dat voorbeeld
wel gaan volgen. Verleden Jaar. aldus
spr. haalde lk aan wat 6èn soc. dom,
wethouder deed. Sindsdien zUn er velen
die veel winst uit de bedryven gaan ha
len. Het gebeurt overal. De heer Dc
Zeeuw, de wethouder te Rotterdam, zei-
de: ik kan de winst niet missen om de
begrooting sluitend te maken.
Te Arnhem is pas een soc. dem. wel
houder. Deze gaat ook al een tohooriy-
kc winst uit de bedryven halen. Zeker
r.og niet een hoogc winst Maar hy is'
cr pas. Ut voorspel dat hy een volgend
Jaar veel meer winst uit dc bedrijven
zal gaan halen.
ting in haar onderdeden.
Het standpunt van spr. ten aanzien
van de financieele kwestie wykt af van
de meening van de meerderheid van het
college De heer Slingor-berg die zcide
dat de soc-dem. hem steeds bestreden
heeft daarby vergeten dat de soc.-dem.
hem steun verleenden in een periods
van 1919 tot 1923. Dat spr. afwykt van
de meening van de meerderheid van het
college van B. en W. ten aanzien van
het financieel beleid zal duidelyk zyn
voor hen die het oordeel van de soc.-
dem. over de financieele politiek
kennen.
Komende op de begrooting doet spr.
opmerken dat de annexatie wel is moe
ten worden aanvaard omdat de oude toe
stand voor de gemeente onhoudbaar was,
Maar naar mijn meening, aldus spr..
en naar mijn innige overtuiging is deze
beperkte annexatie slechts een eerste
stap om te maken dat er komt een eco
nomische eenheid in het centrum van
Kcnnemtrland.
Het is de eerste stap om te komen tot
een belangrijke grensultbrclding. Haar
lem cient een plaats te worden die ook
aan de menschen met de hoogere Inko
mens een woonplaats geeft. Veel geld is
naar de meening van de minderheid ln
liet college daar/oor noodig. Van de ha-
venplanncn ls gesproken. Maar feiteiyk
zyn wy daarmede 20 Jaar te laat. De
gemeente had al lang de noodige gron
den in handen moeten hebben. Nu heb
ben anderen die gronden reeds cn zo
wachten er op dat er een onteigening
zal komen. De wenscheiyklieid van de
havenplannen ls al lang vaststaande.
Noodig is in d<?zcn de Industrie te gaan
steunen. Maar van dc gemeente zal het
groote sommen gelds gaan kosten.
Noodig is voorts vaststelling van de
uitbreidingsplannen voor de ontwikke
ling van de stad. Daarvoor rullen gron
den moeten worden gekocht Dit zal
mllllocncn uit de gemeentekas gaan vor
deren. Vervolgens moet gezorgd worden
voor de noodige verkeersmiddelen.
doet aan spr. leed dat ln 1923 noj moet
worden ccsprckcn over het u'.tgev;:. van
concessies voor verkeersmiddelen. Als J
minderheid ln het college staat spr. in
dezen alleen.
..Daadzaken" In betrek
king tot dc arbeidende
klasse
kunne ndoen. Ze biyven in een college
van B. en W. zoolang ze in dat college
een nuttigen arbeid kunnen doen ten
voordeele van de arbeiders. Maar in
dien ze gaan inzien dat ze op dat gebied
bulten het college een nuttiger arbeid
kunnen doen dan gaan ze buiten h-t
college staan.
Wanneer een soc.-dem. als minderheid
in een college van B. en W. telkenmale
ziet dat de meerderheid andere opvat
tingen heeft dan die de zyne zijn, dan
moet hy overwegen uit het college te
gaan.
Ik wü afwachten dc houding die de
raad aannemen zal ten aanzien van de
verschillende voorstellen die zijn inge
diend om daarna aan het einde van de
begrooting nader royn houding te be
palen cn dan te zien wat my te doen
staat.
Enkele opmerkingen ten aanzien van
de personeelsformatie en andere punten
zal ik beantwoorden by het desbetref
fende hoofdstuk.
Opmerkingen ran Mr.
ITecrkens Thijssen.
De heer Heerkens Thijssen
wensdht een paar opmerkingen te ma
ken naar aanleiding van een verklaring
van den heer Reinalda dat cr partyen
zijn die door drogredenen de arbeiders
van hun arbeidsplichten afhouden. D.e
party stelt voorop God-bestel ln de
wereldorde en dan worden in haar mid
den gevonden mannen uit aEe standen
en alle klaszen. Zoo ls het trouwens ook
in de R.K. kerk. De arbeiders worden
niet van hun arbeldersplichten afge
houden. Wellicht wilde de heer Reinalda
gaan betocgrn dat alle arbeiders bij de
SB.A P. moeten zUn. Spr. wenrcht cp
te merken dat duizenden op htm ouden
dag het hebben betreurd dut ze hun ge
loof zijn fcwyt geraakt. En diegenen die
near de soc. dem. afzakken raken hun
geloof fcwyt. De groote meerderheid by
de scc. dem. haalt hm uit het ge-
ge-loof.
Spr. zegt vender dat er een gerucht
!orp*. dat van soc. dem. zijde werd*, ge
tracht d.» door het Bu—eriljk Armbe
stuur orders 1?velen aan hun zijde over
te ha'cr. Spr. kar. dal niet gcCocvcr.
maar hij deelt hetgeen <1? r;r.io doet
slcohts by manier van waarschuwing
mode. Hij zou zich tegen een dergelijke
handelvyze woelen kanten.
Mr. Bruch over de
democratie.
De heer Bruch zegt dat de leden van
de soc.-dem. raadsfractie steeds als
censor optreden. Er werd. nu geklaagd
door den heer Gerritsz over een wijze
va«n beantwoorden van vragen van
raadsleden die van weinig welwillend
heid zou getuigen. Maar als de heer
Gerritsz dan voorbeelden aanhaalt dan
haalt hij geen voorbeelden aan van
de wijze van antwoorden van het lid
van het college dat lid van zyn eigen
party is.
Zoo haalt hy onder meer niet aan
als getuigende van weinig welwillendheid
wak, is gezegd op pag. 11 der Memorie
van Antwoord, waar het heet „De vraag
omtrent onze koopmans-poliflek is niet
duidelijk. Gronden noch gebouwen
worden aangekocht zonder dat uw Raad
onze voorstellen du? rtoe bekrachtigde.
De opmerking dat de gemeente graag
kcopt d.w.z. uit lust tot koopen, behoeft
eigenlijk geen beantwoording", enz.
De heer Gerritsz kwam wel met eigen
aardige illustratieve voorbeelden van
zyn beweringen aan.
De heer Peper zegt spr. dat het niet
aangaat alle schoolgelden te gaan af
schaffen. De schocldgeldregelingen zyn
hier van dien aard dat een ieder alle
inrichtingen van onderwijs kan bezoe
ken.
Verschillende leden bespraken de sub
sidie die is gevraagd door de leeraren
van bijzondere middelbare scholen-. De
gelijkstelling voor het onderwijs
alleen voor het L. O. De structuur van
het M. O. is dat het geheel komt voor
rekening van den Staat of voor die van
particulieren. De toestand van het bij
zonder M. O. is vaak zoo dat het
zich beter kan bewegen dan het open
bare. Alleen de salarissen van de leer
aren zyn anders. Opvallend is da'
dc leeraren het adres Indienden en zij
alleen dat deden. Het b^zonder M. O.
is in staat zich goed te ontwikkelen.
Het gaat niet aan een byslag voor
de salarissen der leeraren te gaan ge
ven. Dan, indien de salarissen van be
waarders van onze scholen beter waren
dan die van de bewaarders van gevange
nissen zou men den laats ten ook wel een
bijslag kunnen gaan geven.
Nu igts aangaande de democratie'
Democratie, indien men niet goed on
derscheidt is een begrip van twijfelach
tige waarde. Er is een politieke en een
sociale democratie en men moet een
onderscheiding gaan maken. De politieke
democratie is in vele opalohten een feit
geworden.
De sociale democratie is van veel be
lang. De anti-rev. party was hier in den
ra?d democratisch daar ze niet opkwam
voor een bepaalde groep. Ze hield re
kening met allerlei belangen. Die waar
lijk democratisch is ziet niet eencydig
naar een kant uit. Want de demos Ls
het geheelc volk.
Diegenen zijn democraten, die streven
naar harmonische ontwikkeling van de
verschillende groepen. Ze hebben te
letten op de belangen van den kleinen
man maar he: kan ook noodig zyn dat
ze letten op de balar.gen van anderen.
Niet diegenen zyn de beste democra
ten die altyd ccn groep loeren steunen
op anderen. Wat eindelijk de Anti-rev.
vcrcenigt is datgene wat de heer Wol
zak in zyn peroratie van zyn rede van
gisterenavond aroga'..
Thans, nu de wethouders aan het
woord zijn geweest de voorzitter zcide
dat hy vcorlccpig niets heeft op te
merken bcglr.r.en
door het college van B. en W. en richtte
zich niet tot één wethouder.
Wat de heer Heerkens Thijssen mede
deelde dat verluidde dat van die soc.-
dem. zUde is gepoogd dc door het B. A.
ondersteunden aan hun zyde over te
halen, kan spreker zoo maar niet ac
cepteeren. Er dient dan man en paard
te worden genoemd.
Ten opzichte van hetgeen de heer
Slingenberg gisteravond zeide, doet spr.
opmerken dat niet de soc.-dem. zeiden:
ge wilt nu krotwoningen gaan opruimen
om daarvoor rot/woningen in de plaat«
te stellen, maar dat dit een uitdrukking
van Mr. Bomans was. De oppositie tegen
den heer Slingenberg kwam eerst nadat
deze wethouder van financiën was ge
worden en er bU hem een frontveran
dering had plaats gehad.
Wat aangaat de samenstelling van
het college van B. en W. de drie groe
pen van rechts hebben maar van de
30 zetels in den raad er 17 en toch
vormen ze een meerderheid in het col
lege daar de Burgemeester C.-H. is.
Wat aangaat den Burgemeester er moest
er een zijn naar de meerderheid van de
bevolking. Dus eigenlijk geen Ohr -Hlst.
Burgemeester. Het zou een RJC. Burge
meester kunnen zijn maar ook een soc.-
dem.
Spr. houdt vol dat er nu een co&ege
van B. en W. Is dat niet Mopt op de
samenstelling van den Raad.
Het College past in meerderheid niet
op den Raad. Ons is verweten gaat spr.
voort dat we door ons te wenden ter
zake van de wethouderszetels tot do
de Vrijz.-dem. en den Vrijheidsbond af
weken van ds iyn gevolgd in de 1 ands
poli tiek. Hoe staat het daarmede? WU
hebben ons herhaaldelijk gewend tot de
R.K. om te trachten met hen een werk-
meeröerheid te vormen, maar de RK.
zijn daarin niet getreden. Er komt een6
een moment waarin de waardigheid der
party verplicht daar niet meer om te
vragen. En dan kan het noodig zyn
te doen wat in de landspolitiek onge
wenscht Is te doen.
Voor een werkmeerderheid te een pro
gram noodig. Het huidig college van B.
en W. te slechts verbonden door een
negatieven band, een van niet de be
last ir.g hocger gaan maken.
Hier breekt spr. zljr. rede af.
De replieken.
Dc heer Gerritsz srjt dat de
klacht over d? maaier van beantwoor
den van vragen van raadsleden niet ai-
Icon van heen was, maar dat zo cok
door der. beer Var. Liem'. is geuit. Spr.
sprr.k van d: wijze van beantwoorden
In
DE AVONDZITTING.
zet de heer Gerritsz zUn rede voort.
Spr. richt zich tot den heer Eoes die
de verantwoordelijkheid heeft aanvaard
voor de samenstelling van het college
van B. en W. zegt spr. HU vraagt den
heer Boes of deze er zich maar by kan
neerleggen dat er nog steeds niets van
de Buitenschool komt. Voorts of deze
met de bedrUvenpolitiek kan medegaan.
De heer Boes, die tooh vroeger ook wos
voor een verlaging van de tarieven. Die
verlaging zouden minder gesitueerden
ten goede komen en, worden de tarie
ven lager, dan kcait er ock meer om
zet er. dat ls weder ten goede van do
financiën der bedryven. Maar alleen
uit ar.gst mag niet aan de tarieven wor
den getornd. Zulk een pohliek ls mijlen
ver verwijderd van de politiek der soc.-
dem.
Voor een homogeniteit in een college
van B. en W. te een werkprogram noodig
gaat spr. vcort- Feitelijk moést in een
college geen minderheid zijn. Is in een
college da homogeniteit gabael zoek.
dan is hot moment asnrsV-'-en **-er
ren soc.-dem. cm er uit te tre' >?n Maar
de scc.-d-m. r'"?n dier?tv-rtie cn
het moment dat ze zelf bepalen, een
bcrilsslrg nemen.
Spr. kemt nogmaals op dc bespre
kingen die de soc.-dem. verzochten ter
zake van de wethouders-zetels terug. Er
is slechts gevraagd een bespreSrirg ever
cc beseV.irg d:: zetete. Het was met ae
