HAARLEM'S DAGBLAD
BIOSCOOP
Keller Macdonald
ZATERDAG 28 JAN. 1928
DERDE BLAD
VOOR ONZE MOLENS.
De Liedemolen bedreigd.
„ZU zfln opgeschreven ten doode",
heeft in 1891 eens iemand gezegd over
de molens van den Zaankant; en wat
daarvoor geldt, geldt ook voor de an
dere molens van Holland.
Het ls een droevige waarheid, maar
het economisch belang eischt in sommi
ge gevallen, dat meer bedrijfszekerheid
wordt verschaft, dan de windmolens
kunnen bieden. Doch in vele gevallen
kan door Inwendige verbouwing van den
molen, door aanbrengen van een motor
de zekerheid worden verkregen, dat ten
süen tijde gemalen kan worden, en be
hoeft de molen niet te worden afge
broken. kan hij blijven staan als een
stoere wachter in de vlakke polderlan
den.
Over een en ander dachten wij. toen
we voor de zooveelste maal met de
blauwe Buick van onzen fotograaf langs
de wegen, snorden. Wyd lagen de lan
den open ln het milde licht van 't ko
mende voorjaar, hoog en ijl koepelde
de hemel boven de zonnige, groene we
reld en een frissche wind woei van de
duinen het land in.
De zon speelde met lichttintelingen
in een sloot, als brokjes zilver was het
water van de Liede die wat opgekruifd
door den wind mooi lag tusschen de
ruisching van 't gele riet van 't vorige
jaar.
De zon bracht kleur en teekening ln
het landschap dat wijd en njooi was.
Onder forsche olmen blonk het witte
muurtje van een boerderij en even ver
der, ziet, daar was het Hollandsche land
in heel zUn fiere, wondere schoonheid:
de Ule transparante luchten, de mach
tige wolken, de wydte, de groote wijd
tedie ietwat gebroken werd door
het figuurtje \an een molen die zyn
wieken zwaaide. En daardoor was het
Hollandsche land nog grootscher, nog
mooier.
En nu zullen we de molens langzaam
aan zien verdwynen, het stemt den
minnaar van 't eigen landschappeiyk
schoon droef lederen dag weer te lezen
van molens die gesloopt zullen worden
wegens het vervangen door electrische
of motorische te* aling, het gaat soms
bij een of twee tegelijk, een andere maal
wordt het vonnis over 50 van die oude.
Haarlemmer Halletjes.
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE
Met het tocneel gaat het niet best,
met het tooneelbezoek meen Ik en daar
de kiandisle de basis is van iedere on
derneming, marcheert het heele tconeel
niet goed. Als je weet, hoe moeilijk het
is geld los te krijgen; al is het maar
weinig, voor een doodnuchtere onder
neming, waarop kans is een paar even
nuchtere centen te verdienen, zoodat je
netjes rente en aflossing betalen kunt.
als je dat weet. zeg ik. dan sta je ver
wonderd te kijken over de snelle ge
makkelijkheid waarmee telkens weer
nieuwe tooneelgezelschappen worden
opgericht, die dan toch een bedrijfs-
kapitaaltje bij elkaar moeten hebben
gesleurd, om te beginnen. Als die goeie
geldgevers wisten hoeveel kwaad zy
daajmee brouwden, dan weigerden zij
om voor dat doel ooit een cent te geven,
bespaarden zichzelf teleurstelling en be
dierven het tooneelbedryf niet.
Want dot doen ze. Het groote aantal
gezelschappen ls de dood voor het too-
neel. Niet alleen omdat er te veel ge
zelschappen en dus ook te veel vertoo
ningen zyn, maar vooral omdat wy na
tuur! yk maar een klein aantal eerste
rangs acteurs en actrices bezitten. Die
worden over de talryke troepen ver
deeld en het gevolg daarvan 16. dat
ieder gezelschap maar heel weinig
primo krachten heeft; de rest bestaat
dan uit dames en heeren van goeden
wil. maar die nooit tooneelkunstenaars
zullen worden. Zoo'n beetje komedie
spelen kunnen we immers allemaal
kijk maar eens good uit Je oogen op par
tyen. op visites en honderd andere ge
legenheden. De kunst ls Juist om boven
dat gemiddelde uit te komen. Lukt dat
niet. dan ben je geen kunstenaar. Daar
door komt het, dat mcnschen die toch
wel voor het tooncel voelen, altyd weer
teleurgesteld naar huls gaan en zich
voornemen, er niet meer ln te loopen.
Zc weten niet eens altyd waar 1 aan
ligt: het was toch gezellig in den
schouwburg: niet te warm, niet te koud
de koffie in de pauze was best. het
wachten tn de vestiaire duurde niet lang
en toch voelen ze zich niet voldaan. Ze
begrypen niet de goeierds, dat het
kwaad op 't tooneel zat: die weinige kun
stenaars konden de voorstelling niet red
der. en de rest zou misschien gce c sigaren
fabrikanten, beste typisten of ambtena
ren op het belastingkantoor geworden
*Un maar tooneelspelcrs en speieree-
sen nooit;
Er is my verteld van een tooneelken-
ner. die nogal eens vaders of moeders
by zich kreeg met veelbelovende kin-
trouwe molens geveld.
Zeker,- wy zyn niet blind voor de eco
nomische eischen van dezen tyd, maar
ie weinig wordt nog erkend, dat verlies
van landschapsschoon een nadeeligen
invloed uitoefent op vreemdelingenver
keer en dan worden met vreemdelingen
niet alleen Amerikanen enz. bedoeld,
die komen „tot do Windmlll-land", maar
ook de Hollanders zelf.
Nu zal er Dinsdag vergaderd worden
door de Vereenigde binnenpolders in
Hotel Brinkman oJt. over de kwestie
van den Liedemolen. De wieken braken
op 3 November 1927 af en. naar de heer
Van Asch, de secretaris der Ver. Bin
nenpolders. ons verzekerde, lag dit niet
aan onvoldoende controle. Ieder Jaar
worden de molens nauwkeurig onder
zocht. maar het binnenwerk van den
Liedemolen is zoo oud, dat slechts een
grondige algeheel© herstelling welke
naar schatting een vier duizend gulden
zou kosten den molen weer in alen
staat vermag te brengen, dat hy gerui-
men tyd werken kan.
Het polderbestuur wil nu dus voor
stellen, om den molen af te breken en
ln de bemaling te voorzien met een ruw-
oüemotor.
Toen we by den ontluisterden molen
waren, stond de vrouw van molenaar
Van der Aar ons te woord, zy vertelde
dat het haar niets zou spy ten als de
molen gesloopt werd en zij in een be
hoorlijk huls kwam te wonen. Nu
stroomt het water, als er gemalen wordt
onder den vloer door en er valt niet
tegfen te stoken, zoo koud is dat. En
dan al dat werk met het opzetten van
de zeilen, het malen als er wind is, dus
op ongeregelde tyden.
En een boer dien we langs den weg
spraken voelde ook al heel weinig voor
het behouden van den molen: „Als de
stadsmenschen dat mooi vinden moeten
ze het zelf betalen, Ik geef geen geld
voor zoo iets".
Dit Is by vele menschen wel de opinie
over molenbehoud, zy vinden, dat er
teveel geld mee gemoeid is en dit geeft
maar al te spoedig den doorslag.
Verblijdend is het dus. te vernemen,
dat de vereenlging de Hollandsche Mo-
deren. „Of meneer eens zeggen wou, of
er heusch talent in zat".
„Gaat zitten", zei meneer. „Hoor eens
jongetje", (of meisje) „je kunt nog niet
loopen op 't tooneel. Je kunt er niet
eens behooriyk op staan en van goed
spreken is natuurlijk geen quaestie
kijk maar zoo sip niet, dat kim Je alle
maal leeren. De heele tooneelspeelkunst
bestaat uit twee woorden: snotteren of
schateren, ja kyk maar zoo verwonderd
niet, ik zeg snotteren of schate
ren. Je kent natuuriyk wel wat uit Je
hoofd. Begin dan maar eens dat voor
te dragen, maar Je moet eerst zeggen
of het schateren of snotteren wezen zal.
want je begrUpt: als het treurig moet
wezen en ik zit te schateren, dan is he;
al lang mis en dito dito als 't komiek
moet wezen en Ik aan 't huilen raak.
Nou vooruit en wees niet bang, want
daar is geen reden voor. Opeten zal ik
Je niet. Steek van wal!"
Dan begon de patiënt, dramatisch of
komisch en als 't uit was. zei de tooneel-
kenner: „naar 't kantoor" of naar t
stadhuis", of ook wel: „by de politie!"
als 't een Jongen was die flink gebul
derd had. ..Dat Mn te pas komen by
opstootjes, begryp je?" De bezoeker-
gingen dan heen en bedankten voor de
moeite, maar zeiden als ze bulten kwa
men: „wat was. dat grof. Schateren of
snotteren! Foei! We gaan toch door".
Dat wist de tooneelkenner óók wel.
Daarom ging hy zelf ook bijna nooit
meer naar den schouwburg. Maar eens.
op een morgen, het sneeuwde wat/ hy
vergeet het nooit, daar kwam een moe
der met een verlegen meisje. Die droe-
ook wat voor en toen het uit was, ze!
de tooneelkenner een poos niemendal:
de bezoeksters keken al bang. Eindciyk
zei hy: „meisje, daar heb je me nou
zoo'n groei genoegen mee gedaan je
bent er nog 2ang niet. hoor verbeeld je
dat maar niet. maar Je hebt me ont
roerd. Ga jy genist aan 't tooneel jy
zult carrière maken".
En dat was cck zoo. Maar de hon
derd anderen: die den man niet kon
den laten schateren of snotteren, die
maken al jarenlang het tooneel onvei
lig. de directies failliet en de bezoekers
afkeerig van heele tooneel.
We probeeren van alles. Prysverlaging
en cadeaux. In een Beriynsch theater
worden tegenwoordig schryf machines
verloot stel je voor in de pauze var.
een klassiek stuk als Oedipus of Hamlet
de verloting van een schrijfmachine.
Jaren geleden beraadslaagde het be
stuur van de Haarlemsche Maatschappy
van Landbouw over de vraag. W3t er
toch aan te doen kon wezen om het be
zoek aan de vergaderingen 'e beverde
ren. Er kwamen zoo weinig menschen
Een paar behalve het bestuur. Een van
de bestuurderen kwam op een helder
denkbeeld: een verloting voor de leden.
len. welker bestuur zeer goed op de
hoogte is met de eischen die de moderne
tUd aan de molens stelt en die tracht
zoowel de aesthetische als de economi
sche belangen tot hun recht te doen ko
men. zich de zaak van den Liedemolen
heeft aangetrokken Zy heeft een scbrij-
ven tot de ingelanden gericht, waarin
gesproken wordt over de mogeiykheid
gratis kracht voor de bemaling te ver
krijgen, onafhankeiyk te blijven van
eiken aai..^er van grondstoffen, over
de onversiytbaarheld by behooriyk on
derhoud terwyi de twee molens vol
doende zyn het polderwater op peil te
houden. Er wordt in dit schryven ge
wezen op het systeem-Dekker, waardoor
het mogelijk wordt, den molen met het
minste windzuchtje reeds te doen wer
ken. Deze verbetering kost minder dan
een motor, terwijl men geen nieuw ge
bouw hoeft te zetten.
Enkele van deze argumenten verliezen
van hun kracht, nu de heer Van Asch
ons verzekerde, dat het restaureeren
van den molen reeds een flinke som
geld zou kosten.
Laten wy echter toch hopen, dat de
vergadering zich zal uitspreken voor het
behoud van den Liedemolen, in dit deel
van de vlakke landen, om Haarlem zyn
weinig molens, het zou Jammer zyn als
deze karakteristieke Hollandsche ver
schijning die de ruimte zoo sterk mar
keert moest verdwijnen.
Verder op onzen autotocht kwamen we
langs het Spaame dat te blinken lag in
zonneschittering. En daar by de bocht
by Schalkwyk stond de breede pa 1 trok-
molen. Tegen het donkere hout waren
wat felle kleurtjes van rood en groen
en mooi stonden de wieken op tegen de
lucht.
We weten hoeveel moeite de vereenl
ging „de Hollandsche Molen" heeft moe
ten doen. geholpen door een Haarlemsen
comité, alvorens tot aankoop en restau
ratie van den paltrok „de Eenhoorn"
kon worden overgegaan. De kosten zyn
aanmerkelijk hooger geworden dan voor
zien was, maar als nog een beroep op
steun'gedaan moet worden zullen de
Haarlemmers de redding van dezen
prachtigen molen, een juweel van onze
omgeving, wel weten te waardeeren.
9 Januari heeft de heer Staal hem
weer in gebruik gesteld, snorden de
zaagramen weer door de balken terwyi
het heele gevaarte trilde in den krach-
tigen wind.
En niet alleen het uiteriyk van een
molen dient bewaard te worden, het
wonderlijke mechaniek van raderen en
kammen en assen en wielen, die alle
maal hun eigen merkwaardige namen
De behouden Paltrokmolen
„de Eenhoorn"
die by de opening van de vergadering
present en by de sluiting nog niet ver
trokken waren er moest belet wor
den. dat Ge leden even kwamen binnen-
loopen om aan de verloting deel te ne
men en dan weer verdwenen.
Met zorg werd het denkbeeld uitge
voerd. De pryzen moesten eenlg ver
band met den landbouw hebben en of
schoon ik niet meer weet, wat de an
dere pryzen en premieën waren, zooveel
is zeker: er waren kazen by. Geen pond
jes boter, als ik my goed herinner maar
kazen. Dat weet Ik stellig en moet lk ook
wel weten, omdat ik op een mooien
avond zelf een kaas gewonnen heb. Als
een vriend of een familielid je een
kaasje sturen zou, met de boodschap er
by: „wy hebben hier zulke heerlijke
kaas. die moet Je toch eens proeven",
dan steekt daar niets in. Maar toen lk
met mijn kaasje uit de vergadering naar
huis ging, had lk toch een raar gevoel:
zooiets van de bedeeling. „Kaasje ge
wonnen. op de vergadering van land
bouw". zei lk. thuis komende. ..Hé",
zei mijn vrouw. Je kunt hé op twintig
manleren zeggen. Dit was de toon van
mUn eigen gewaarwording. Ik ben er
r.iet meer naar toegegaan. Misschien
bestaat de verloting niet eens meer.
Maar als de gemeente ooit dit voorbeeld
volgt, hoop ik nooit met een vulpen van
't Wilsonsplcin te komen. Ik kan met
zco'n ding eenmaal niet schryven. En
ik kom nooit ln den schouwburg.
Daarmee komen wy op ons onderwerp
terug. De verloting zal het tooneel even
min redding brengen, als ledenbezoek
aan Landbouw. Of moet hel zotte Idee
van Justus van Maurik ln zyn Pak
ketten voor Dames in practyk
worden gebracht? Hy bedacht nameiyk
om in pakketten boeken of weet lk wat
anders, een bon te leggen voor een
knappen Jongeling, die zich bereid ver
klaarde om met de gelukkige winster te
trouwen. Zou misschien de oplossing
wezen, dat wy de tallooze onbelangrijke
acteurs en actrices onder het publick
verloten. Dan zyn wy 31 die onbedui
dendheden binnen een paar Jaar kwyt»
'i tooneel komt weer tot bloei, een half
dozijn tooneelgezelschappen gaan defi
nitief dood en het vryzellenkwaad wordt
ook nog tegengegaan.
Er was eens een vader, die geen toe
stemming wou geven voor de verloving
van zyn dochter Emma met den jon
geling Frits van den Berg.
Misschien denkt iemand die dit leest
cla: het een sprookje is. ,.Dc moderne
dochter", zoo zal hy allicht zeggen.
..vraagt n!et meer aan haar vader of
moeder, of zy goedvinden dat jy zich
verlooft; ze komt met het Jcnge rnensch
aar., op een middag by de thee of des
avonds r.a het middagmaal en zegt:
we hebben on» verloofd, mag lk Jelui
hebben, het moet kunnen werken om
in dezen tyd van stoom en electrieltelt
nog iets te gever, van de oude, stoere
Nederlandsche molermUverheid.
Een klein deft, thans in het binnen
werk ontstaan, zou wel weer spoedig
hersteld zUn en dan kon de frissche
lentewind die over de landen waait do
wieken doen wentelen, een na een. het
beeld van het oude mooie, weer levendig
terugbrengen: de zwaaiende molens van
Holland.
En het was een wondere sensatie tus
schen de nauwe trapgaten Je door te
wringen, te loopen over smalle planken
in het binnenste duister van den mo
len Hier en daar was wat nieuw hout
maar zooveel mogeiyk ls alles Intact ge
laten. Glad zyn er de leuningen, de
balken oud en wat afgesleten aan de
randen. Lr door een gaatje in d?n
wand vie- een gouden zonnebundel. die
warm icod teekende op het bruin van
't oude hout.
Deze molen, een van de 7 nog be
staande paltroks ls tenminste behou
den. hy kan weer
zwaaien er. zwieren.
En zagen het hout op velerlei ma
nieren".
C O B.
Luxnr-Th eater.
De directie van dit theater weet elke
week. hoeveel moeite het haar ook zal
kosten, aan de bezoeker, iets nieuws en
goeds voor te zetten. Zoo ook nu is zc
er weer in geslaagd met de hoofdfilm
..De Spooktrein" iets byzonders aan te
bieden. Dit is een nummer waarin men
om beurten zit te beven om het vol
gende oogenblik te schudden, neen te
bulderen van het lachen. De Inhoud van
deze film die wel in den smaak zal val
len. is in het kort deze: Op een klein
stationnetje staat een pas gehuwd paar
tje erg verliefd te doen en tevens een
paar jonge menschen die een Jaar ge
trouwd te zUn al lang genoeg vind t en
niets doen dan ruzie maken. Ook is er
nog een oude jongejuffrouw die op weg
is naar Londen, waar een meeting voor
afschaffing van alcoholische dranken
gehouden zal worden. De trein rijdt voor
en allen 6tappen in. In een der afdee-
lingen zit een blasé jongroer.seh, die
onderweg aan de noodrem trekt omdat
hy zyn hoed verloren heeft, dien hy dus
terug moet hebben. Zoodoende mist de
trein zyn aansluiting naar Londen. Hier
na dc.lt de halte-chef den reizigers "te-
de dat de volgende trein niet vóór den
volgenden dag gaat. Er is ook geen ge
legenheid tc overnachten, dus zal men
in het wachtkamertje moeten blUven
hoewel de chef zich daar sterk tegen
verzet omdat het er spookt. Enin
derdaad. het spookt er en vooral hierbij
davert de zaal van het lachen. Het eind
van de geschiedenis Ls dat er een heel
stelletje wapensmokkelaars wordt ge
vangen genomen. De geschiedenis en de
aankleeding van deze film, hoewel in
het begin wat huiveringwekkend, is in
derdaad prachtig.
„O. wat een nacht!" ls een komische
film. die het eveneens wel doet.
„De Bedelares" is een drama ln 2 ac-
ten cn geeft ons een beeld van „d." ge
schiedenis door alle eeuwen heen.
Van de Pathé-revue noemen we voor
al prachtig Madrid, kamp Senegalee-
sche tirailleurs en niet te vergeten de
schilderachtige Vogezen.
Het Luxor-Nieuws biedt ons alereerst
de proefvaart van de „Chr. Huygens",
het nieuwe schip van de Mij. „Neder
land" en na nog eenige andere interes
sante beelden zien we ook nog den brand
ln een auto-garage, waar 90Ü meu-re wa
gens verbrandden.
Het geheel is een programma dat uit
stekend door de muziek wordt opge
luisterd en <*-' we gaarne aanbevelen.
even aan elkaar voorstellen: ..Frits
van den Berg. myn ouders". De moeder
glimlacht daarby toegevend, zooals
moeders tegenover dochters gewoon
zyn te doen (vooral als zy den vader
lijken toorn niet willen prikkelen) en
zegt niets, zoodat zy ook niets heeft
te verantwoorden. De vader zal he;
geval waarschyniyk ironisch behande
len en dat kan hy doen op twee ma
nieren. By voorbeeld zegt hy: „aange
naam" en legt een wereld van spot in
dat eenc woord, of hy maakt er twee
woordjes van, maar heel kleine: „el
kyk". In geen van de twee gevallen
geeft hy den Jongeling, die zoomaar
pardoes in zlin familie is komen bin
nenvallen. een hand. Dat is slechte
smaakt, want de moderne verloving kan
binnen een week uit zyn.
Hoe dit zy. de vader van Emma was
een ouderwetsche pa en weigerde vier
kant. omdat Frits van den Berg hem
niet aanstond. Ook Emma was ouder-
wetsch. daar zy zich die weigering liet
welgevallen en zich zelfs neerlegde by
üc verklaring: daar heb ik zeer goeie
redenen voor en daarmee uit!" Ook
Frits van den Berg ademde nog ln
ouderwetsche sfeer en protesteerde dus
op kalme manier, aldus: ,.lk geef uw
dochter niet op en reken er op, u nog
tot andere gedachten te brengen". Dc
vader van Emma gromde en zei: Je
kur.t Je de moeite sparen".
Maar de moeder van Emma. alhoewel
ook ouderwctsch. was met dit antwoord
niet tevreden en zei. toen ze met der.
gestrengen p3 alleen was: „vader wa:
heb Je toch tegen dat huweiyk? Frits
is een nette Ijverige Jongen, die voor
onze dochter hard zal werken".
.Jiy verdient te weinig en hy heeft
geen cent", zei pa kortaf. ..Nooit geef
lk mijn toestemming".
-Hij heef; een rijke tante, die hem
ai haar geld zal nalaten".
„Maar wanneer? Die tante ls zoo
gezond als eer. visch. en kar. besi nog
twintig of dertig Jaar leven".
„Dan zou ze tachtig of negentig Jaar
moeten worden".
„Er zyn tantes, die daar nlol tegen
opzien", zei pa. „In dien tusschentyd
zou ik het tekort van het Jonge huis
houden moeten bijpassen ca daar heb
ik geer. trek in. Kort cn goed: lk geef
mUn toestemming nooit!"
En datzelfde herhaalde hy den vol
genden dag toen Emma met betraand?
oogen aan het ontbyt kwam: „Zet dien
Jongen uit Je hoofd, lk geef myn toe
stemming nooit!'
Nu kun Je gemakkelijker een sterken
l:c:eld uit een koffiehuis zetten, dan een
beminden jongeling uit het hoofd var.
een liefhcbb-r.d meisje er. zoo kwam
he: we! niet tot een verloving maar
evenmin tot de afbreking daarvan
Frits cn Emma zagen elkaar in 't ge-
Scala-Theater.
Na eenamusant voor-programma ge
zien te hebben, maken de bezoekers var.
dit theater voor de vierde maal kennis
met het geselschap van Dirk Jause. Dl:
is het gezelschap, dat in Scala met zoo
veel succes „Dievenmeid", en „Voor der.
Krijgsraad" bracht»
Ook nu weer kumien wy de opvoering
aeer geslaagd noemen. Het is voor dezen
keer niet een stuk met op de recht
spraak betrekking hebbenden inhoud,
zooals sommige vorige, maar een schets
uit het circusleven. Er zUn vier bedrij
ven. terwyi het eigeniyke stuk 26 Jaar
later speelt, dan het voorspel. dat geti
teld is: „Een slachtoffer der verleiding".
Als men dit gesier. heelt, begrypt men
de verwikkelingen, die later in het stuk
ontstaan. Zeer spannend ls de geschie
denis van den broer en dc zuster, die
elkaar niet kennen, als gevolg van hc:
gedrag van hun vader.
Beiden stammen uit verschillende mi
lieu's, het meisje werkt Ir. een circus,
de Jongeman Ls luitenant bU de huza
ren. Niet op ulteriyken adel. doch op
karakteradel komt het bU hen aan. roo-
dat oogenschynlyk meto bun huweiyk
m der. weg staat.
In latere bedrijven volgt de ontknoo
ping. en komen zy tot de wetenschap,
broer en zuster te rijn. Men ga eens
zien hoe de spelers dit moeilysc sul.
vertolken, dan ral men zeker ccn aan
genomen avond hebben.
Tot slot komt er r.og een sensatie
film: „De Wolfsjagers", die ook zeer dc
moeite waard la.
Cinema Palace.
In Cinema Palace gaat als eerste
hoofdnummer een vlotte en amusante
comcdle „Waarvan Meisjes Droomen".
Wie Colleen Moore wel eens tneer heeft
zien spclrn. begrypt dat ook ln deze
film haar charme cn spel zeer bekoor-
iyk zUn. De regie heeft haar volop de
c" eld gegeven om het publiek te
amusceren.
Het groote hoofdnummer ls ec*'_
„Bciphégor. het Spook van het Louvre".
Öp en top een detective-verhaal, van
'n soort, waarmee Sherlock Holmes den
concurrentiestryd zal moeten voeren.
Kunstwaarde moet aan deze film ten
eenenmale ontzegd worden maar als gric
zelgcschiedenis heeft rij alle verdiensten,
die zij maar hebber, kan. Terecht mag
men vragen: „Wie. wat. en waar ls Bel-
phégor". De geschiedenis telt een groot
aantal hoofdpersonen, maar biedt op
één evenveel kansen om mis be ra
der Want te vinden is de mysterieuze
Bolphégor onder de figuren, wier doen
en laten ieder met spanning volgt zeer
zeker, maar de Juiste persoon ontsnapt
aan de algemoene verdenking. De laat-
ste ICO Meter onthullen het raadsel, en
ieder zucht: „Oh. was die het" om daar
na voldaan huiswaarts te keeren.
Het boeiende in deze film rit niet zoo
zeer ln het spel als wel in het scenario,
dat als feuilleton verschenen is in „Le
Petit Parisicn". Inderdaad deze film
heeft geen andere pretentie, dan een
feuilleton te rijn. maar is dan ook als
zoodanig onovertroffen.
Wellicht was de spanning nog hooger
opgevoerd als niet de film zonder on
derbreking afgedraaid was. Dan wa* er
wat meer tyd gev eest, om de Ingewik
kelde problemen tc overdenken en was
men er ongetwijfeld nog dieper in ver
ward geraakt»
Rembrandl-Theater.
Vijf-, zesmaal is indeTtijd in ..De
Kroon" De Groote Parade geprolongeerd
voor steeds volle zalen en te oordeelen
naar de belangstelling, die deze film
voor belde avondvoorstellingen in Rem
brandt Theater trok, zal het ook nu
weer denzelfden kant op gaan. Met de
zelfde ontroering en huiver en afschuw-
kan men deze film eenige malen zien.
heim en wisselden briefjes in 't ge-
lïim en intusschen gingen de maan
den voorbU. tot er ongeveer een Jaar
rvlogen was. Toen kwam plotseling
het bericht, dat de ryke tante overleden
was en Prits tot «enig erfgenaam had
gemaakt.
„Zie Je wel?" zei Emma's moeder, net
alsof zy het wel voorspeld had!
„Zeur niet", zei vader, die de zwak
heid var. haar redeneering natuuriyk
wel voelde, maar geen kans zag om
haar die aan 't verstand te bren
gen. „Zeur niet".
..Nu is toch Je bezwaar tegen de ver
loving voorby", ging moeder onbarm
hartig voort.
„Hm gromde vader.
„Je geeft dus je toestemming".
..Dat kan ik niet. Ik heb eenmaal ge
zegd: ncolt geef ik m.yn toestemming
en daar kom lk niet op terug. Ik kar.
daar niet op terugkomen, al wou ik
uóg zoo graag. Myn woord breek ik
niet. Nooit!"
Emma's moeder schoot nu duchtig
uit haar slof. Ze zei. met overtuiging,
dat sommige menschen standvastigheid
noemden, wat eigenlijk niet anders dan
koppigheid was" cn daar had ze wel
gelijk in. Maar al die vertoogen hielpen
niet.
Toen bedacht ze ©en Hst en vroeg:
„weet Je nog vanneer Je gezegd hebt
dat Je nooit Je toestemming zou ge
ven?"
„Wanneer? Natuuriyk niet. Ik ben
toch geen scheurkalender".
..Nou ik weet het dan wel. Het was op
21 Sep^mber. den verjaardag van mUn
zu.r.or Tine. Ik weet het nog heel goed
Vandaag is het 20 September, morgen
is het dus net een Jaar geleden. Je be
doelde dus te zeggen: Nooit geef lk myn
toestemming op 21 September. Dus wc!
op den 22sten."
Ze trok een doodonschuldig gericht,
maar pa liep er niet in. Hy bromde
wat en by pruttelde een beetje, maar
het slot was. dat hy dc oplossing maar
aanvaardde: ze kon het aan Emma 2»g-
gcn. want hy zou hot niet doen. Nooit
«ou hy het doen. Hy hield niet van zul
ke handigheden, hij noemde het tran-
sigeeren met Je besiulten. maar omdat
rijn vrouw het zoo graag wou en Emma
het ook zoo graag wou.... Toen hy da-
gezegd had. blies hy den aftocht cn
moeder de vrouw was verstandig genoeg
om niet te zeggen wat zij toch wel
dacht: Je moe: nooit nooit zeggen,
wan: dc wereld verandert en dc om
standigheden veranderen en later heb
Je de grootste moe::©, om van Je eigen
verklaringen los te komen.
Kunt u nu wel gelooven. dat Emma
by he: hooren van de goede UJdii* er
op aandrong, dat de verloving op der.
21 sten zou worden gevierd! Maar daar
ging moeder niet op ln Ze hadden nu
zonder dat men iet» minder geëmotlon-
r.eerd wordt. „De Groote Parade" over
stelpt u met zoo'n chaos van aandoenin
gen. dat het eigeniyk niet mogelijk U
alles ;n één keer tr verwerken. Het ge
ruit van de kogels, het geacheuer van
de mitrailleurs, het gedonder cn gebul
der der kanonnen, dat alles wordt één
helscho symphonic ln uw hoofd. Ia er
voormoeders en vaders van zonen een
grooter aanklacht tegen den alles ver
nielenden oorlog denkbaar? Wie die deze
rolprent gezien heeft, zal niet met ge
heel zyn hart ln opstand komen tegen
een mogelijken volgenden oorlog, waar.
de Vredesconferenties ten spijt, helaas
weer kans op bestaat Denkt leder zich
niet !r„ dat dan zyn of haar Jongen, die
nu nog misschien een vrooiyke onbe
zorgd- rakker Lv ln dezelfde hel «ou
komen, waar we nu de Jongens van
Jim's regiment in gezien hebben. Weg
gemaaid door mitrailleurs met hoopjes
tegel Lk opgeblazen door kanonnen, neer
geschoten door vliegers, terwyi zy. op
hun beurt ook moeten moorden zoo
veel en zoo vlug als ze maar kunnen.
Na de vele vertooningen van De
Groote Parade mogen we den inhoud
wel als bekend veronderstellen. Een van
de hoofdmomenten var. fyn gevoel ls
wel het afscheid van Mehsande van
Jimie. Kern het wanhop'ge zoeken van
Mellsande naar Jimmle, als de regtmeiv-
ten ns«r het fror.t gaan en hel dralen
en omkyken van Jimmle. die niet weg
knn gaan zonder afscheid var. Meli-
sande te nemen. Eindciyk hebben w
elkaar gevonden, maar het scheiden ls
or slechts te moeilijker door. Jimmle
wordt gedwongen in de auto te klim
men. terwijl het meisje zich vastkl.-mt
aan *yn beenen. Heeft ze hem elndeiyk
moetrn loslater dan tracht ze nog de
auto. die haar liefste meevoert terug te
houden en laat, zich mecsleepcn aan de
ketting. Tenslotte blijft «e alleen achter
op den weg. een eenzaam, wit treurig
figuurtje, dat ln haar armen, al» laat
ste van JL-nmie. «yn laars knelt, di© hy
haar r.og heef: toegeworpen. Dit tooneel
wordt door het meisje cn door Jim soo
oog en zoo waar cn zoo aangrijpend
gospec d. dat vcjen hun tranen niet kon
den bedwingen bU het zien van zulk
leed. Met vreugde wil ik hier even aan
stippen. dat het publiek na de eerste
voorstellingen ln de Kroon hier veel ge
leerd heeft. Toen was het. da: «dn tB
dat afscheidsloonee'.tje. wanneer Mell
sande zich aan Jim's been vastklemt»
niet# voelden van het wanhopige niet
willen-loslaten van haar geluk, er Inte
gendeel Iets dwaas en iets onwanrsehijn-
lUks ln zagen en luid op lachten. Nu
was er enkel spanning en volkomen
meeleven en meevoelen In de zaal. Dat
stemt biy en wyst op fyn er gevoel.
Het zou te ver voeren alle fUne trek
jes U besoreken in de liefde van Jim
mle en Mellsande. in de goede kame
raadschap van Jimmle, den fabrlkant*-
roon. Buil. den kellner cn Lange, den
volksjongen, maar w<! wil ik nog even
wUzen op dat één© kleine fyn© gebaar
van Jim. als hy weer thuis kemt ln de
armen van zyn moeder. Als «Un vader,
die vlak by hem staat» hem de hand
op den achouder legt en zegt: „Jongen,
jr moeder en ik 2dJn trotseh op Je. zoo
als je bent", licht Jlm zyn hoofd van
zijn moeders hoofd en leg; het eren lo
gon dat van zyn vader. In die klein»
beweging ligt een wereld van liefde.
Hopen we, dat „De Groot© Parade",
hoewel niet bedoeld als propaganda lo
gen den oorlog, toch haar werk als zoo
danig zal doen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
it 60 Cent* per regel-
Haarlem
SpecSeal door de N. S. F. fabrieken
opgeleid radio-perioneel.
een Jaar op dat feest el yk moment ge
wacht. ze konden ook nog wel een dag
langer wachten. En toen Emma weg
was. natuuriyk naar Frit*, om de
goede tyding over t© brengen, toen zal
moeder philosophischde mcnschen *l»n
och wonderlijk De Jeugd, die den
meeaten tijd heeft, heeft ook dc meest©
haast en wj ouderen, dl© wel minder
tUd hebben, hebben ook minder haast
Met d«e wijs geert ge beschouwing kan
dit verhaaltje eindigen. Het verlovings
feest op 22 September werd een knal
fuif. De Jongelui trouwden spoedig
naderhand en ze leefden lang en ge
lukkig. zoodat het vertelseltje toch weer
wel al* een sprookje eindigt.
Nu moet ik tot «lot nog een wonderlijk
geval van Wouter vertellen. Hli heeft
dezer dagen een van de kransgenooten.
mevrouw van Stuiteren, aangeblaft dat
al de dame* in de krans er schande van
spreken.
Mevrouw van Stuiteren kwam
's middags om vier uur op de Uwe bij
tante Koos Je en toen kwam ter sprake
dat mevrouw van Stuiteren Juist op dat
oogenblik geen mooi boek had om te le
zen. ..Heb jy ook iets goed*. Koos?"
De goede Koosjc noemde op wat 7-
had en kwam ten slotte tot het laatato
>oek van Top Nacff. Dat wou ze graag
lebben cn Koos haalde het Jul*t tilt dc
/ockcnkasl, toen Wouter binnen kwam
„Wou Je een boek lccnen?" vroeg
Wouter.
„Er is toch r.ieta tegen", vroeg me
vrouw ren Stuiteren op haar beurt.
„Wou Je soms een stoel van ons ke
nen?" vroeg Wouter.
„Een stoel?" Mevrouw ren Stuiteren
keek ernstig verontwaardigd.
•Een pan uit de keuken?"
„Een jNin?"
„Of misschien een deken of een la
ken of een wynglas?"
,J>3nk u", ze; mevrouw van Stuiteren
koel. ..Al die dingen h©b lk zelf toch."
„En een boek kun Je best koopen.
Waarom Wil Je dan Juist een boek ke
nen?"
Mevrouw var. Btuiteren was een
oogenblik sprakeloos. Toen stond ze op.
nam vricndeiyk afscheid van Kooa.
maakte een trotse he buiging voor Wou
ter en zeilde de kamer uit. Zoo ls er
dan weer een geschil in onze anders
zoo vreedzame krans ontstaan, dat na
tuuriyk opgelost moet worden; dc dames
rijn het met mevrouw van Stuiteren
eens. dat Wouter heel erg onbeleefd is
geweest, dc mannen zeggen met Wouter:
„waar dient al dat ker.en voor? laat ze
tel! <*n boek koopen als ze lezen wil!"
Maar da: zeggen we natuuriyk niet tot
dc bckwiigde mevrouw van Stuiteren.
PXDELIOt
