BUITENLANDSCH OVERZICHT
H. 0. VERTELLINGEN
f'4T
HAARLEM'S DAGBLAD MAANDAG 30 JAN. 1928
MOSKOU EN PARIJS.
DE SCHULDREGELING.
THANS WEER TER SPRAKE GEBRACHT
Spoedig een conferentie?
t belangrijkste nieuws.
Ben quaestie waarover men destijds
bUzonder warm la gcloopcn is die der
regeling van Russische schulden in
Frankrijk. Deze zaak had een eigen
aardig verloop. Rakofskl onderhandelde
over de uitbetaling van een groot be
drag aan roebels als gedeeltelijke af
betaling van schuld, waarvoor in ruil
een leenlng zou gesloten worden bU de
Fransche bank. Op zekeren dag ver
scheen een bericht in do bladen, dat
dc zaak geregeld was en dat houders
van Russische papieren over oen be
paald aantal dagen een aanzienlijk be
drag uitbetaald zouden krijgen. Deze
mcdedeellng van Russische zijde ver
wekte veel emotie, dooh werd onmid
dellijk beantwoord met een nijdige ont
kenning van dc Franschc regeering, die
verklaarde dat van eenlge overeen
komst geen sprake was. Men heeft zich
toen afgevraagd hoe dc vork in den steel
zat. Wilde Rakofskl. door op de zaak
voorulnt te loopen en door officieuze en
wellicht slechts vermoede overeen
komsten, officieel te publlceeren, de
oplossing van het vraagstuk te forcec-
ren? Of hebben der Sovjet vijandig
gezinde elementen Rakofskl den blunder
in de schoenen geschoven? Dit is werke
lijk niet zoo onmogelijk als men denkt.
Vooral nu wij weien uit het procos
Schrcck, waarover een bericht in deze
rubriek is opgenomen, dat de regeerin
gen van grootc Europeesche Staten een
hoop geld hebben gegeven voor door
ScJireok vcrvaJsohte (I) voor Rusland
compromittante brieven.
Hoe dit ook zij, toen Rakofski's op
volger Dowgalefski, Zaterdag aan
Polncaré zijn geloofsbrieven overhan
digde is de schuldregeling weer ter spra
ke gekomen en hebben de Parijschc
bladen te verstaan gegeven dat 't van
weinig nut zal zijn als Dowgalefski de
tactiek van Rakofski opneemt, dat wil
zeggen veel beloven, niets doen, en
daarvoor in ruil nota bene terugvragen
een leenlng in contanten! (Het geduld
van Fransche houders van Rusv*che
obligaties wordt wel op de proef ge
steld!)
Van belang ls de mcdedeellng dat
twee leden der delegatie die indertijd
met Rakofski heeft o. handeld, Poln
caré hebben verzocht over de kwestie
zoo spoedig mogelijk een conferentie
bijeen te roepen. Wie is echter zoo opti
mistisch om te gclooven aan eeng suc
ces? Gaan er geen zeer ontstellende ge
ruchten over Moskou's l'lnancleele ca
paciteiten?
Het HJkt ons waarschijnlijk, dat dc
Fransche houders van Russische obli
gaties geen vruchten zullen plukken van
hernieuwde onderhandelingen met
Dowgalefski.
F. A.
Duitschland en de
Veiligheid.
De Duitsche regccring heeft zooals
reeds in het kort gemeld ls. aan het
tc Praag bijeen zijnde veiligheidscomité
van den Volkenbond een memorandum
doen toekomen, waarin zij haar stand
punt uiteenzet. WIJ lezen daarover In
de Tel.:
De riJksregeerlng zegt het ondoel
matig te achten, indien men slechts
naar theoretische conclusies zoekt. Doel
der beraadslagingen moet veeleer zijn
het nemen van practlsche maatregelen,
die in de huidige omstandigheden ook
verwezenlijkt kunnen worden. Het me
morandum vervolgt dan:
Wil men den oorlog afschaffen, dan'
-ls zulks alleen mogelijk, indien men
voor alle conflicten, die tot dusverre
oorzaken van den oorlog zijn geweest,
"de mogelijkheid voor een vreedzame
„behandeling vindt, die kans van slagen
heeft. Voor conflicten van juridlschen
aard kan het probleem voldoende op
gehelderd worden beschouwd, doch een
algemeene procedure voor conflicten
van een uitsluitend politiek karakter,
heeft men nog niet kunnen vinden. Het
denkbeeld, dat conflicten van uitslui
tend polltieken aard door een arbitrage
instituut verplichtend en definitief be
slecht kunnen worden, kan onder de
duldlge omstandigheden nog niet wor
den verwezenlijkt. Men kan in deze
richting werken door de instelling van
een vcrgelijksprocedurc voor den Vol
kenbond of voor ecu ander Instituut.
Definitieve beslissingen kunnen even
wel door een dergelijk instituut slechts
worden genomen, indien dit over dc
verelschte autoriteit beschikt en zUr.
bevoegdheid nauwkeurig zijn omschre
ven, zoodat geen staaj. het zal wagen
zich tegen de beslissingen van dit in
stituut te verzetten.
Overigens staan den Volkenbond de
bcpullngen van het statuut betreffende
het voorkomen van oerlogen en de be
strijding van vredesverstoring ter be
schikking. Het gaat er dus om, maat
regelen vast te stellen ter behandeling
van het voorkomen van dreigende
vijandelijkheden. Vrijwillige verplichtin
gen. zoo al niet tusschen alle Volken-
bondsleden. dan toch tusschen een groot
aantal hunner, kunnen naar het voor
beeld der verdragen van Locarno worden
aanvaard, terwlil de effectiviteit van
dergelijke verplichtingen zal worden
versterkt Indien eindelijk algemeene
ontwapening een feit zal zUn gewor
den.
Gemeenschapp-'ojke actie van alle
leden van den Volkenbond In geval van
vredesverstoring ls op het oogenblik
niet mogelijk, aangezien do algemeene
ontwapening nog niet ls verwezenlijkt.
De Bond ls niet in staa'. voorlooplg druk
uit te oefenen tot het sluiten van re
gionale ontwapeningsovercenkomsten.
De vergrooting der veiligheid van enkele
staten, beteekent geen vooruitgang in
den zin van den vrede.
Ten slotte herhaalt het memorandum,
dat het noodzakelijk is de kwestie bij
den wortel aan te vatten, namelijk bij
de vreedzame behandeling van alle con
flicten.
Valsche f.itwinof-
brief.
In het documenten-vervalschings- en
landverraadsproces-Schreck (die met
groote handigheid talrijke documenten
heeft vervalscht, welke door vele
Europeesche regeeringen als echt wer
den beschouwd en hem flinke bedragen
opbrachten) is heden de pacifist Mer-
tens gehoord. Aangezien tegen laatst
genoemde in Duitschland verschillende
aanklachten hangende zijn, was Mer-
tens met een vrijgeleide uit Gonöv;
overgekomen.
Getuige verklaarde, dat Schreck's ver-
valschlngen bU enkele Europeesche re-
geerihgen en gedurende eenlgen tijd
ook In Volken bor.dskringen onvoor
waardelijk werden geloofd. Groot op
zien baarde zijn verklaring, dat Schreck
naar alle waarschijnlijkheid ook den
„Zlnowjcfbrief" heeft vervalscht, die
destijds in Engeland tot zulk een storm
van verontwaardiging aanleiding heeft
gegeven. (Telegraaf).
De wrijving tus
schen Centrum en
Volkspartij.
De bladen die met de regecrlngs-
partijen in contact staan, spreken de le
zing der oppositie tegen, dat door de
aanneming van de geamendeerde par. 20
een kabinetscrisis is ontstaan. De
„Kreuazeltung" (D.-Nat.) spreekt van
verzonnen berichten, die van Duitsch-
nationale zijde volstrekt verkeerd wor
den genoemd. Het blad publiceert een
uitlating van bevoogde parlementaire
zijde, waarin gewezen wordt op de ver
klaring van staatssecretaris Zweigert,
dat het amendement der Duitsche
volkspartij een grondwettelijke wUzl-
glng beteekent en dus 2,3 meerderheid
meet verkrijgen. Het besluit kan dus
in dien vorm niet blijven en er moet
een middenweg worden gezicht. Voor
het vinden van een vergelijk is een nog
niet behandeld voorstel der Dultsch-
natlonalen van belang, aldus wordt ver
der verklaard.
Dit voorstel laat aan de z.g. sinrul-
taanscholen in het zuidwesten van
Duitschland haar historisch geworden
karakter, maar ontneemt den ouders in
Baden, Hessen en Hessen-Nassau niet
voor altijd het recht tot keuze der
school.
Ook de „Deutsche Allg. Zeitung" (D.
Volkspartij) ontkent t bestaan van een
crisis en wijst op de medewerking der
Duitsch-nationalen en der Duitsche
volkspartij voor het tot stand komen der
schoolwet.
De „T&gl. Rundschau" (D. Volks
partij) neemt een afwachtende houding
aan tot het Centrum een besluit heeft
genomen. Mocht dit tot een kabinets
crisis lelden don zal de Duitsche Volks
partij zich hierdoor niet in haar be-
sluten laten beïnvloeden. Haar stand
punt berust op oude liberale beginse
len en wordt door eischen of dreigemen
ten niet gewijzigd.
De „Gormanla" (Centrum) sluit zich
aan bij de verklaring van staatssecreta
ris Zweigert, dat het amendement der
Duitsche volkspartij in strUd ls met de
grondwet. Het blad zegt dan verder:
Wij behoeven bij de door ons aange
nomen verzoeningsgezinde houding er
niet den nadruk op te Ie;;jen, dat wU
geen moedwilligen strijd wensclien.
Maar men weet bij dc Duitsche volks
partij zeer goed, dat do gehecle school
wet dcor haar voorstel in gevaar wordt
gebracht.
Wij achten het noodzakelijk, dat spoe
dig opheldering volgt en dat wordt vast
gesteld in hoeverre op een ander re
sultaat kan worden gehoopt. Naar wvi
vernemen zijn maatregelen getroffen
voor de komende onderhandelingen.
Kan overeenstemming niet worden be
reikt, dan zullen hieruit vanzelf de
consequenties voortkomen.
KORT EN BONDIG.
Aangaande dc spoorwegramp, die
zooals gemeld op 170 K.M. van Rangoon
heeft plaats gehad, wordt nader gemeld
dat verscheidene spoorwagons zijn ver
nield. Zoolang de pulnhoopen niet ver
wijderd zijn. is het niet mogelijk precies
te zeggen hoeveel menschen bij deze
ramp om het leven zijn gekomen Men
heeft echter reeds veertig lijken gebor
gen.
Te Hagen in West falen zijn tot dus
verre vijftig gevallen van typhus ge
constateerd, waarvan vijf met doode-
1 ijken afloop.
Dr. Walter St oil, die ten behoeve
van taalstudie in het Zuidwesten van
Anatoliö vertoefde, was sinds eenlgen
tijd verdwenen. Het dcor de autoriteiten
ingestelde onderzoek heeft thans aan
het licht gebracht, dat dr. Steil tn de
buurt van Dawas op Turksch grond
gebied doodgeschoten is. De moordenaar
is gearresteerd.
GEMENGD NIEUWS
Tsaristische officieren.
Onlangs heeft de revolutlonnaire mi
litaire raad een order uitgegeven, waar
bij bepaald werd, dat alle gewezen
officieren van het tsaristische leger, die
thans in de Sovjet-unie woonachtig
zijn. tot de reserve van het roode leger
zouden moeten gaan behooren. Daar
werd tevens een registratie van deze
gewezen officieren gelast en tegelij
kertijd werden zij weder ln het bezit
van burgerlijke rechten gesteld, waarvan
zij tot nog toe beroofd waren geweest.
Ofschoon laatstgenoemde maatre
gelen, naar men verwachtte, een prik
kel tot aanmelding voor de officieren
zou vormen, valt echter toch een groote
terughoudendheid bij de gewezen of
ficieren te constatcercn. Zij schijnen
voor den nieuwen toestand weinig te
voelen en trachten zich op allerlei wij
zen aan de a a rune ld i ngsplioh t te ont
trekken. Daarom is thans een bekend
making gepubliceerd, waarin zij, die
aan de aanmeldingsplicht niet vol
doen, met straffen worden bedreigd. De
Gee-pee-oe bezit volledige lijsten van
het gewezen officierskader, aan de hand
waarvan het mogelijk zaJ zijn, de nala-
tigen op te sporen, aldus de N. R. Ct..
Ook in sommige communistische krin
gen is men over den nieuwen maatre
gel niet erg te spreken. Velen zijn van
meening. dat de gewezen officieren, als
„burgerlijk element" niet het recht
hebben tot het roode leger te behooren
en dat het onverantwoordelijk is zooveel
onbetrouwbare elementen in de oorlogs
formatie van het roode leger op te ne
men..
De telefoon in Londen.
Op 1 Januari waren er in groot-
Londen 113 telefoonbureaux. waarvan
73 met automatische zelfinschakelaars.
Het aantal abonnës -nam in 1927 met
45000 toe en bereikte voor de eerste
maal het half milllocn, waarvan 300.000
in de City enWestminster. Er zijn
dagen geweest van 81/2 mlllioen ge
sprekken per dag voor locaal en lijn- en
een millicen voor intercommunaal ver
keer.
Kinderfeest.
In Londen was het feest voor de kin
deren van de bekende Barnardo's te
huizen, die ten getale van eenlge dui
zenden de ruime Albert Hall vulden.
Het hoogtepunt was het diner, waaraan
de lord mayor en echtgenoote deelna
men, aldus de Tel., en waarbij eer
pastei werd binnengedragen, die zelfs
in de groote ovens van het Stadhuis
niet had kunnen worden gebakken, want
zij was 500 pond zwaar en werd door
zes sterke koksmaats gedragen. Toer
de lord mayor een tesken gaf moest de
chef-kok een trapje van drie treden
gebruiken om de pastel aan de boven
zijde aan te snijden, maar alle kinderen
hebben er dan ook hun deel van ge
had. De pastel werd rondgediend onder
het zingen van ..Four and twenty black
birds", door 24 als merels aangekleeds
jongens,
Vorst A.chmed Zogoe.
De Albancesche premier. Achmed
Zogoe bey heeft den Italiaanschen ge
zant, Sola, opnieuw te kennen gegeven
dat hli tot vorst van Albanië wenscht
te worden gekroond, aldus de Tel. Sola
heeft geantwoord, dat Italië alleen
Achmed niet tot vorst kan promoveeren
doch dat daaraan alle mogendheden te
pas moeten komen, die in 1913 Albanië
tot een zelfstandig vorstendom hebben
verheven. Bovendien heeft de prins van
Wied nog altijd niet formeel afstand
van den Albaneeschen troon gedaan.
Di"fstollen in rt°n
Pruisischen Landdag.
Mén meldt uit Berlijn aan de N.R.C'.
In de centrale commissies van den
Pruisischen landdag hebben zich verte
genwoordigers van alle partijen be
klaagd over de toenemende onveilig
heid in huis. President Bnrtels verklaar
de, dat alleen ln Januari vijf diefstal
len in den landdag zijn gepleegd. Zoo
werd een ko»tbare bontmantel ter
waarde van 2000 mark gestolen, een
bedrag dat door den landdag moet wor
den gerestitueerd. De politie ls van
meening dat de verschillende diefstal
len geen politiek karakter hebben.
Een voordeelige kip.
Op do hoeve van don pluimveehouder
Parker bij Lincoln, was verleden jaar
een witte Wyandotte geboren, die toen
zij zeven maanden was, tot vreugde van
haar eigenaar twee eieren per dag.
soms zelfs 15 tot 16 per week begon
te leggen, aldus de N, R. Ct. De andere
kippen bemerkten dit ook. maar von
den blijkbaar een dergelijke overpro
ductie aan „Streberei" grensde
weshalve ze de vruchtbare Wyandott zoo
ongenadig begonnen te pikken, dat dc
eigenaar haar in een hok apart plaatste
waar ook de haan geen toegang meer
had. In November, toen de ruitijd voor
bij was. begon zij weer regelmatig één
ei per dag te leggen totdat zij verleden
week Zondag den eigenaar verraste met
drie volkomen gave eieren. Maandag
volgden er twee, Dinsdag één. Woens
dag twee Donderdag twee. Vrijdag nul.
maar gisteren weer vier, waarbij er
echter een was zonder schaal. De kip.
die reeds een zekere locale vermaard
heid bezit, is nu door het bekend wor
den van haar unieke prestatie tot
voorbeeld van alle Engelse he en andere
kippen geworden.
Noodlottige brand in
T exas.
In een kleine petrolsumraffinaderü
ln Macamey (Texas), heeft een ont
ploffing plaats gehad, welke, naar men
vreest, buitengewoon noodlottige ge
volgen heeft gehad. Ten gevolge van
deze ontploffing vloog liet gebouw ln
brand. Zestig loden \zn het personeel
worden r.og vermist. Hoogstwaarschijn
lijk zUn zij in de vlammen omgeko
men.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regel.
Een paar borreltjes zand
ln de kogellagers van een machine veroor
zaken bedrijfsstoringen. In de weefsels
bil de gewrichten van Uw lichaam kunnen
zich evengoed onzuiverheden vastzetlen.
Het zijn de urlne-zouten van de jicht, die
vreeselijke pijnen veroorzaken.
Aspirin-Tebletten geven direct opluchting
terwijl ze aan het verwijderen der zouten
deelnemen en de pijn daardoor laten
verdwijnen.
Let U er op, dat U de echte
Aiptrln-Tablelfcn verkrijgt,
kenbaar aan het „Bayer"-
kruit en den oranje band.
Priji 75 ct».
Weiger namaak of losse tabletten.
BLASCO IBANEZ
OVERLEDEN.
De bekende Spaansche schrijver Blas-
co Ibanez is, 60 jaar oud, tc Menton aan
de Rivièra overleden.
Het Hbld schrijft naar aanleiding van
dit bericht
Vicente Blasco y Ibanez werd In 1867
te Valencia geboren. Ofschoon zyn fa
milie tot de Spaansche aristocratie be
hoord?, sloot Ibanez zich reeds als stu
dent in de Rechten aan bij de revo-
lutionnalre republikelnsche beweging,
zoodat hij meermalen tot gevangenis
straf werd veroordeeld. Later stichtte
hjj het republikeinsche strijd' "aan .„El
Pueblo" en werd hij herhaaldelijk tot
Kamerlid gekozen.
Na den oorlog maakte Ibanez groote
reizen door de geallieerde landen en
Amerika, waar hij als schrijver van het
oorlogsboek „De vier Ruiters van de
Apocalyssoe" werd gehuldigd. Sedert
1924 woonde hij in Frankrijk, nu eens te
Parijs, dan weer ln zijn villa te Menton.
Van Frankrijk uit voerde hij een cam
pagne tegen koning Alfonso XITI en
Primo de Riviera. Zijn pamflet ..Alfonso
XIII ontmaskerd", gaf aanleiding tot
een interventie van den Spaanschen
ambassadeur te Parijs. Er werd een
vervolging tegen hem Ingesteld, die
echter op last van den koning werd ge
staakt. Ibanez bleef daarna als balling
in Frankrijk leven.
Behalve „Da Vier ruiters" zijn vooral
„Bloed en Zand" en „Mare Nostrum"
bekend geworden en in vele talen, ook
in het Neder la ndsch, vertaald. In de
laatste jaren verschenen o.a. neg in
Nederlandsche vertaling: ..Een liefde
op de Balearen". „Een fatale Vrouw"
en „H.M. Koningin Calafia".
MUZIEK.
DE UITVOERING VAN TOONKUNST
Het programma was vóór de pauze
uitsluitend aan composities van den
nieuwen directeur, den heer Lieven
Duvosel gewijd, na de pauze aan „Le
Laudi" van den Zwitserschen compo
nist Hermann Suter die dit werk
schreef ter herdenking van het hon
derdjarig bestaan van het Basler Ge-
sangverein, waarvan hij dirigent is. De
kennismaking met de composities van
den heer Lieven Duvosel wekte bij mij
bewondering voor zijn talent voor com
positie en vooral voor instrumentatie.
Tegenover het karakter van zijn muziek
zou ik echter sympathieker staan in
dien deze minder sensationeel ware.
minder absoluut op uiterlijk effect be
rustte. Het mil meest sympathieke werk
dat op dezen avond werd uitgevoerd,
was het symphonisch gedicht „De
iMorgen". bijna meesterlijk geïnstru
menteerd. In de liederen „O, Lied" en
„Meidans", waarin men den liedertafel-
dirlgent herkent, deed de sopraan
zangeres mevr. Jo van IJzerVincent
ons genieten van haar mooi geluid. Na
een tafereel van barbaarsch oologslawaai
in „Wereldwee" voorgeschilderd te heb
ben, waarin de vijf solisten door het
Utrechtsch Stedelijk Orkest overstemd
werden, werd het hooger dan „Wereld
wee" staande „Sanctus" uitgevoerd door
knapenkoor (dir. de heer H. Pielage),
soli, gemengd koor, orkest en orgel, een
enthousiast. effectvol werk, waarin
knappe polyphonle voorkomt. De heer
Duvosel had hierna een ware huldiging
ln ontvangst te nemen, waarbij hem
lauwerkransen werden aangeboden.
ZUn kleurige muziek brengt door het
vloeiende, temperamentvolle krakter
dan ook even opwinding. Merkwaardig
was wel dit zeldzaam enthousiasme van
het publiek, waarvan ik vermoed dat
het bU dc sensatie van het oogenblik
zal blijven. Juist het omgekeerde geval
mankte ik mee op een der laatste
Bach-ccncerten, toen, na een volmaakte
uitvoering onder de geniale leiding van
Pierre Monteux do symphonic van César
Franck. dit innige, onsterfelijke werk
zooals er daama waaxschynlijk niet
meer zUn geschreven, slechts een zeer
klein gedeelte van het publiek enthou
siast was. Doch weken lang houdt zulk
een gebeurtenis ons geesteiyk bezig om
onuitwlschbare edele vorming over te
houden. Voor de kunst evenmin belang
rijk is de gelegenheidscompositie „Le
Laudi" (di San Francesco d' Ass'.si),
een werk dat aan het doel waarvoor
het gecomponeerd werd wel beantwoordt
want het is met veel talent geschreven,
knap van bouw, soms van eigen vin
ding getuigend, maar het brengt geen
nieuwe gedachten, integendeel her
inner: het aan oude katholieke kerk
muziek, het tijdperk der renaissance,
der pro-klasskken. klassieken, roman
tici enz Muzikaal sterke gedeelten
worden afgewisseld met onmachtige
fortlsslmi. waarin de trombones menig
maal onze trommel vliezen aan een
krachtproef onderwierpen.
Het koor zong voer:feüjk. Jammer
was het, dat het slordig spelende or
kest de solisten en soms ook het koor
overstemde. B.v. klonk in liet lang
uitgesponnen tweede deel de stemmings-
T reinen.
door
JUTTA HARDEN.
Ze waren een Jaar getrouwd en zoo
gelukkig als kinderen met :en cadeautje
zooals hij 't placht uit te drukken.
JU bent mUn cadeautje van het
leven, zei hU dan.
Toen ze elkander leerden kennen nam
zU zanglessen en men voorspelde haar
een groote toekomst. Maar de liefde
kwam er tusschen. Ze was te gelukkig
om nog veel te denken aan haar oude
droomen en Idealen. En alles ging goed
tot ze verhuisden.
Ze hadden een „schat van een huisje"
gevonden in een buitenwyk van de stad
ZU hield zoo van ..bulter." maar heele-
maal buiten wonen was te lastig voor
hem, met z'n kantoor. Nu hadden ze
een middenweg gevonden. En op den
dag dat zey er in trokken stonden ze
samen voor een venster van een zonnig
vertrek achter in het huls en hij zei.
„Dit maken we je boudoirtje., je heilig
dom. waar ik alleen nu en dan bU de
gratie God's mag zitten! Is het niet
fleurig hier? KUk eens, wat een uitzicht!
weiden en boomen. Een idylle".
ZU lachte.
Op dat moment raasde een trein over
de spoorbaan die achter het huis liep.
Een rumoerig idylle!
Dat went gauw genoeg, 't Is juist
gezellig nu en dan zoo'n trein te zien
voorbUgaan als je hier in je eentje
zit.
Zij vond dit ten slotte ook.
's Middags, als ze in haar boudoir zat
te lezen, brieven te schrUven, of zich
bezig te houden met een handwerk,
keek ze glimlachend op als ze het verre
geratel hoorde. Ze wist al gauw precies
wanneer „hij" kwam. En ze merkte
iedere kleine vertraging.
Tenslotte werd het een van haar ge
noegens. den trein te zien voorbU
gaan. Dat raasde daar tusschen de
groeie weiden door, als een zinnebeeld
van levenskracht een koortsachtige
energie. En als ze Jan bedacht, wat en
wie deze trein daar met zich meenam!
Ze begon zich dan voor te stellen: al
deze menschen van verschillende na
tionaliteiten, karakters, levensomstan
dighedenWat een zonderling, voort
jagend dorp vol menschen eigenlijk!
De boemeltreintjes interesseerden haar
daarom minder. Ze keek er even naar
als ze in de kamer was, zooals men
tegen een goede, maar niet bUzonder
gewaardeerde kennis glimlacht. Maar
voor de „groote treinen" liep ze extra
naar het raam in haar boudoir, wachtte
er op, staarde nog lang over de weide
droomend.
En een vreemde onrust bleef achter
in haar geest, ieder maal dat een trein
voorbijging.
Zooveel beelden, niet alleen van men
schen, maar van verre steden. landnn
dingen, riep deze trein in'haar op! Hoe
groot hoe oneindig-groot was de wereld.
die soms heel klein en wel benepen
leek Sn haar bestaantje dat dag aan
dag voortkabbelde. Zoo groot en wUd...
En beelden warrelden door haar hoofd
glanzende beelden van theaters, stra
ten, dancings, prachtige landschappen
Wat zou ik graag verre, verre rei
zen maken,, zei ze tegen haar man.
Ja? vroeg hU, wat verwonderd.
Ik kan niet zeggen dat ik daar
naar erg verlang. Als je een prettig
tehuis hebt
Jawelmaar een tehuis is maar
een klein plekje en de wereld is zoo
grootdenk eens, aan alle landen die
we nooit zullen zien, aan alles, alles
wat we nooit zien zullen en meema
ken!
HU schudde z'n hoofd.
Men kan toch niet alles meemaken?
De een wordt in de wereld rondge
dreven door het noodlot en verlangt
dikwUls z'n heele leven naar een rustig
veilig tehuis en de ander.
ZU zweeg. Opeens, was in haar de
bijna vergeten illusie van meisjesjaren
weer ontwaakt, de wereld intrekken, de
wereld veroveren.
Ja, daarvan had ze gedroomd. En
opeens beklemde haar iets, tot stik-
kens toe. Dat was voorbUHaar
mooie stem. haar hoop op een schitte
rende toekomst vol afwisselingen, succes
emoties
Vreemd, eigenlijk, dat het voorbU
was. Ze was toch nog dezelfde, haar
stem was nog mooier geworden. Maar
de toekomst waarvan ze nu droomde
was vlak en vredig als de weiden, die
ze uit haar raam zag. Daar raasde
soms een trein doorheen die nooit stil
stond voor haar. Een trein, die andere
menschen bracht naar 'alles wat zU
nooit zien zou. andere menschen voor
wie rog niet alles voorbU was. TerwUl
voor haar de heele wereld moest lig
gen in een aardig huisje, groene welden
zonnige regelmaat en liefde.
Als een langzaam werkend gif door
trok deze gedachte haar dagen. Tot het
haar een kwelling werd, de treinen te
zien voorbUgaan. Tot ze haar kamer
vermeed, en toch niet laten kon, te
luisteren als ze 't bekende ratelen
hoorde. Tot ze aandrong op verhuizen
naar heel ergens anders, waar geen
„buitensche omgeving" was, waar geen
treinen voorbUkwamen.
Maar waar toch. onontkoombaar, de
gedachte haar volgde.
Tot ze, op een dag, voortrazend in
den trein tusschen weiden, met bran
dende oogen starend vanuit haar coupé
venster, haar oude huisje zal liggen,
het raam waarvoor ze zoo dikwUls ge
staan had. zag spiegelen in de zon.
En opeens, te laat, de gedachte in
haar opkwam Misschien was toch juist
dat: „de heele wereld".
(Nadruk verboden).
vol bedoelde gebroken accoorden-bege
leiding, gespeeld door violen, oelesta en
piano, veel te sterk en onduidelijk,
waardoor de mede door het gebruik der
dorische toonsoort ernstige, hemelsche
sfeer niet bereikt werd.
Het derde deel begint met een knap
gebouwde dubbel-fuga, waarin naast
meer interessante passages ook veel
bombast voorkomt. Het voor vier so
listen niet gemakkelijk maar zeer
dankbaar geschreven vierde deel neigt
naar sentimentaliteit. Om niet een op
somming te geven van minder geluk
kige momenten, die In de uitvoering
van hft weliswaar vooral vocaal zeer
moeilijke werk voorkwamen, noem ik
nog de goede vertolking van het heel
wat adem- en klankbeheersching
eischende a-capella-slot van het zeven
de deel. der frissche maar een weinig
rauw klinkende jongensstemmen in den
aardigen opzet van het laatste deel, dat
effectvolle, schoonklinkende modulaties
bevat, een mooi fugato, maar daarna
weer veel lawaai. Ik verbaasde mU
over het onbedaarlijk applaus, hoewel
de allen uitnemende solisten dit ten
volle verdienden. Deze waren: de
heeren Jos. de Klerk, bas: Dick Wei
man, bariton; Jacques van Kempen,
tenor, en mevr. Jo van IJzer—Vincent,
sopraan en mej. Anr.ie Woud, alt. De
orgelbegeleiding was ln handen van
den heer George Robert, Het waagstuk
om een uitvoering als deze te geven is
dus niet geheel als gelukt te beschou
wen daar men van een vereeniging als
Toonkunst het hoogst geefbare qua
composities en vertolking daarvan ma?
verlangen en als dusdanig critiseeren;
laten we hopen dat zy haar tradltio-
neelen naam hoog zal houden en flink
revanche zal nemen.
PIET MÖHRÏNOER.
nam:dd.\g»concert van
DE H. O. V.
Met dit drukbezochte concert kwam
de nieuwe tweede dirigent Marinus
Adam zich als zoodanig voorstellen,
daarmede een gunstigen. sympathie»
ken indruk vestigende, waarhij men
natuurlijk in aanmerking moet nemen
dat het in dc meeste gevallen wat
zijn prestige betreft, niet voordcclig
is als ccn orkestlid zelf den diri»
geerstok ter hand neemt. Vanzelf
sprekend is het ook dat Marinus Adam
dezen eersten keer nog niet de volle
honderd procent uit het orkest wist
te halen. Muzikaal was echter dc voor
dracht van de ouverture „Die Fin>
gals'Hühlc" (Die Hcbriden) van Men»
delssohn cn indien het orkest ccn
disciplinischcr spel cn mooierc-i klank
had gegeven, zou dc vertolking on
der dc artistieke .maar nog iets te
weinig impulsieve leiding vin den
heer Adam. hetgeen wel een gevolg
van nog tc grootc bescheidenheid zal
zijn. werkelijk keurig zyn geweest.
Dc suio>pianist van dezen middag.
Arn. Martens, concertpianist tc Nij»
megen, stelde mij nogal teleur: behal»
vc slordig, oppervlakkig spel. verdoe
zclde overmatig pedaalgebrulk veel.
W ie overigens alleen groote techniek
ccn verdienste vindt, zal hem respee»
toeren, lichter wist hij niet het fan»
tastische, brillante karakter in Alen»
del.ssohn's g moLconccrt voldoende te
treffen. Alleen dc voö'dracht van
het wcc zoete middendeel was stijl»
vol. In het „Allegro Appassionato"
van Camillc SaintsSaëns miste hij dc
fantastische kleur cn noodige lichtheid
en frischhcid. Het pedaal bedierf nok
hier veel. Marinus Adam wist het
goheel handig bij elkaar te houden,
ook al sloeg de pianist wel eens op
hol. In dc voordracht van de pitto«
resque scènes uit dc Suite Algéricnne
met haar vernuftig gevonden kleuren
cn rhythmcn, van den virtuozen com»
ponist Suint«Saëns, kwamen werkelijk
mooie momenten voor, goeden klank
in het pastorale gedeelte, pittig rhyth»
mc in de marschfinalc. 1 let gul ap«
nlnus was zeer zeker verdiend.
PIET MöHRINGER.
EXPOSITIE COR VISSER.
In een biykbaar toevallig beschikbaar
huis op de Ged. Oude Gracht (no. 62)
heeft deze Haarlemsch-Spaaradamsche
schilder een expositie va., hoofdzakelijk
wit-en-zwart werk ingericht, waardoor
men hem wel als ernstig werker kan
'.eeren kennen. In zUn portretstudies al
dadelük is dat voelbaar: ze zUn bestu
deerd en zooals dat Heerenportreje i no.
10) uitstekend van plastiek in zyn straf
doorgevoerde vereenvoudiging. De groote
mansfiguur in de achterkamer doet ons
onmiddellUk wyicn d-n Barren Winter
herkennen: de karakteristiek is goed en
dc kop in krachtige lUnen zonder aar
zeling neergeschreven. Ook c'o beide
heerenportretten daarnaast, in l'.kcgra-
phie uitgevoerd, zuilen *v' gelijkend ziln
al schUnt de teekening van den mond
van den jongeren rrrn een wehvg on
gevoelig. Zeer goed ls daarentegen weer
het zelfportretje n houtsnee. dr.t al
eenige iaren ge!.den gnrT* t werd. On
gevoeligheid schür.t de klip waarop ook
deze. zich op modernistische w c str~~x
uitdrukkende art'st wel eens stranden
kan. Sommige naakten en studies naar
den zittenden ouden man wijzen der-
op. Maar dan komt hij weer met ccn
houtsnee naar orchidaeen (25) in zóó
lichte rankheid van stengels en bladen
vertellen, dat men hem geensz'ns 'ge
voeligheid ontzeg: :n kan. Van de vrou
wenportretjes is mil het ceniesz ns Ja-
vaansch profiel (l"1 het liefst. Verd:-r
is er wel goeds te no te eren by d? teckc-
nlngen van een Sint Bavo-in ter leur (14)
en een gezicht in het dorp Spanradam
(23). De laatste teekening is aard g vol
gehouden in he'. achttiende eeuwsrhe
karakter van dat typische rerook'o-
pallngdorp. De Bavo-teekening Is mis
schien wat nonchalant, maar hee't des
ondanks zekere houding. En tenslotte 's
my een groote hou*—v«u "-"mrndem
(4) als geslaagd stuk werk voortdurend
voor den geest gebleven. Als een prettig
frisch blad. waar net niet te veel en niet
te weinig opstaat, waar ruimt? c:i be
perking juist goed gesuggereerd worden
en die ook als vlakvulling geslaagd is.
Zoo zien wy veel aardigs in dezen nog
jongen stadgenoot, dat bU serieus door
zetten misschien wel Iets belangri'ks
worden kan. Resocctabel is hel nu reds
zeer zeker. Ook voor een art'?» ais Cor
Visser zou ik wenschen dat de tUd waar
in wy leven nu eindelijk eens genoeg
kreeg van die zwart-e-vlekken-kvn«t der
z.g. decoratieve houtsnede. Ze heeft de
charme eener klompeneemrale en ne
geert bUr.a stelselmatig de levende, lich
te lUn die iemand als Visser toch zoo
geestig weet neer te schrUven. als het
hem lust. (Zie boven, r.o. 25).
J. H. DE BOI6.
