BUITENLANDSCH OVERZICHT
FRANKRIJK - AMERIKA.
BEDENKELIJKE INTERNATIONALE SYMPTOMEN
GEMENGD NIEUWS.
BINNENLAND,
HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 2 FEER. 1928
De socialisten vlogen tijdens de de
batten plotseling op de ministerbank
af en voor de zetel van den bonds
kanselier Dr. Seipel, die daar den ge
heel en tijd rustig was blijven zitten,
ontstond een handgemeen tusschen de
socialistische en burgerlijke afgevaar
digden. Daar tengevolge van de toene
mende opwinding verdere behandeling
van de zaak toch niet mogelijk was.
werd de zitting opgeheven.
En het anti-oorlogspact.
KORT EN BONDIG.
DuitschlandFrankrijk.
T BELANGRIJKSTE NIF.UWS.
Zooals men zich herinneren zal zijn
de onderhandelingen tusschen Frank
rijk en Duitschland over een verdrag
dat den oorlog als onwettig middel uit
sluit, op een dood punt geraakt, nadat
Brland den term „aanvalsoorlog" lan
ceerde in zijn ontwerpen.
Hier is reeds meermalen aangetoond
dat het voor het Amerikaanschc pres
tige wel niet heel goed mogelijk was
om dien term to accepteercn. Niet waar.
kunnen de V. S. wel niet eens gedwon
gen worden tot den aanvalsoorlog over
te gaan? Doch zonder Ironie ls dit mo
tief niet. Immers, de machtigste staat
van de wereld zou zich wel eens geroepen
kunnen voelen om als politieagent op te
treden. Uit dien hoofde toch zU het
verkapt kan Amerika zich ook
beroemen op de grootste en sterkste
vloot ter wereld. Het sluiten van Anti-
oorlcgsverdragcn met dc V.S. zal daarom
altijd oen moeilijk ding blijken en
Br land's pogingen getuigden wol min
of meer van zelf-overschatting. Woens
dag gisteren heeft Briand een
onderhoud gehad met Myron Herrlck
de Amcrikaansche gezant in ParUs
cm te onderhandelen over do on
dertekening van het te verlengen ar
bitrage-verdrag tusschen de belde sta
ten. Hierbij schijnt het anti-oorlogs
pact ook weer ter sprake te zijn geko
men.
Hieruit bleek nogmaals dat de kans
op een resultaat toch niet zoo gering
ls. Men gelooft over het algemeen dat
men een formule zal kunnen vinden
die klippen vermijdt.
Briand's vertrouwen schijnt thans
groot te zijn. In den senaat heeft hij
zich tenminste op een wijze uitgelaten
die deze veronderstelling rechtvaardigt.
Uit één en ander blijkt echter wel
dat er „something rotten" ls in de
methode die groote mogendheden aan
roerden om te komen tot antl-oorlogs-
verdragen, Goede wil is er.... soms.
Doch het Internationaal vertrouwen
schijnt ten ocnenmalen te ontbreken.
Nog sterker voelt men dit als men
de verslagen leest van den Dultschen
rijksdag, en de perscommentaren daar
op in Frankrijk. Men zie de couranten
van gisteren hierop maar eens in en
het verslag hieronder van de laatste
aanvallen op Strcsemann.
F. A.
Stresemann krijgt
het hard te verant
woorden.
De besprekingen over de begrooting
van Bultenlandschc Zaken in tweede le
zing zijn voortgezet. WU lezen in het
Hbld:
Dc afg. Stdcker (communist) ls van
meening dat de rede van afgev. v. Frey-
tagh Loringhoven den Duitsch-natlona-
len zichtbaar onaangenaam aandeed,
men heeft weinig bijval betoond en de
afg. Schulz Bromberg heeft na de rede
van zijn fractiegenoot den minister van
Bultenlandsche Zaken ostentatief de
hand gedrukt. In werkelijkheid liggen
de Dultsch-nationalen evenals de so
ciaal-democraten in Innige liefde aan
de borst van den heer Stresemann.
(Vroolükhcld).
De spreker ging daarna nader ln op
de ontwapenlngyquaestle. Minister dr
Stresemann pleegt even erge ontwape-
ningssabotage als de politici der andcro
landen. Het ernstige ontwapeningsvoor
stel is door Rusland gedaan.
De afg. graaf v. Reventlow (nationaal
socialist) kenschetst de Dultsch© bul
tenlandsche politiek als een consequen
te onwaarachtigheid tegenover het Duit-
sche Volk.
Voor het volk heeft men verborgen
gehouden, dat met het plan-Dawes de
Dultsche Bouvcrelnlteit ls verkocht. Dc
Volkenbondspolitlck van Stresemann ls
een volkomen bankroet geweest. Een
handelsverdrag met Polen moet worden
afgeslagen. Zelfs een ontruiming van
den Corridor zou geen prijs zijn. die
hoog genoeg ls voor een Oost-Locarno.
Het departement van Buitenlandscho
Zaken is eigenlijk een filiaal van Brland
Het geheime fonds van Buitenlandscho
Zaken moet geschrapt wonden en de
minister van Bultenlandsche Zaken
dient over het gebruik, dat er tot nu
toe van gemaakt ls. verantwoording te
geven. Ook over de opvallende veran
dering van richting van „Der Frftnklsche
Kurier" De tegenwoordige bultenland
sche- politiek boteckcnt een laaghartig
en schandelijk verraad van het volk.
Spreker wordt tot dc orde geroepen.
Stresemann's
antwoord.
Na de rede van Grftfe nam de minister
van Bultenlandsche Zaken. Strese
mann. het woord ter beantwoording
van de sprekers, die over dc begrooting
het woord hadden gevoerd, aldus hel
liuld.
HU wide: wy gaven met de verplich
te arbitrage de andere groote mogend
heden een voorbeeld en oogstten den
bijval der kleine Staten. Wy willen de
politiek eencr wederzljdsche toenadering
niet opgeven. Ik wUs er op. dat het te
Locarno niet slechts om een verdrag
ging. maar om een gemeenschappelijke
politiek tot handhaving van den vrede
Van een nieuw Duitsoh imperialisme kan
werkelijk niet worden gesproken. Na
tuurlijk is sinds Locarno nog
niet elke spanning uit den weg geruimd,
maar ik beschouw het als mUn plicht
daarvoor te arbeiden. Daarom kan ik
ook tot Franschc stemmen de aanma
ning richten: doet nu hetzelfde, opdat
de idéc van Locarno gemeengoed van
Europa worde.
De van Fransche zijde tegen een ont
ruiming van liet Rijnland gerichte ar
gumenten raken dc kom van dc quaes-
tie niet, want onbegrijpelijk ls dc ver
klaring. dat Duitschland eerst zUn
herstelverplichtingen moet nakomen. Dc
bezetting van het Rijnland zal toch ook
niet volgens het verdrag van Versailles
zoo lang duren, tot de laatste mark be
taald is. Als echter FrankrUk de hand
having van de bezetting als een machts
factor beschouwt, dan is het niet te be-
grUpcn. dat bet dezen machtsfactor
voor de een of andere tegenprestatie
uit de hand zou willen geven, ik hoop.
dat het ons zal gelukken om de laatste
belemmeringen uit den weg te ruimen,
die aan een succesvolle samenwerking
met Frankrijk aan den arbeid voor den
den wereldvrede nog ln den weg staan.
Ook Wirth opposant.
Tot verrassing van het geheele Huls
bezigde daarop de afgev. Wirth, die
het woord nam. herhaaldelUk de woor
den: WU. die in loyale oppositie tot de
regeering staan.
Dr. Wirth eindigde met de hoop uit
te spreken dat de tegenwoordige, vol
gens zUn meening wankele regeerings-
coalltle zeer spoedig het veld zou ruimen
voor de groote coalitie, die achter de po
litiek van den rijksminister van bulten
landsche zaken staat.
Uit 't Britsch-
Indisch parlement.
Reuter meldt uit New Delhi, dat de
nieuwe zitting van het Brltsch-Indisclie
parlement op seneatlonecle wijze is ge
opend. doordien dc voorzitter van het
parlement weigerde, aca sir Basill
Blackett te verzoeken, uit naam van dc
regcering een nieuw wetsontwerp no
pens de bank-reserve ln te dienen. Hel
bezwaar van d i voorzitter was, dat het
nieuwe ontwerp overeenstemde met dat,
't welk in de vorige zitting was inge
diend, doch niet was ingetrokken. Het
indienen van een nieuw, dergelijk wets
ontwerp zou een schending zijn van het
reglement van orde.
Het Fransch-Ame-
rikaansche arbitrage-
verdrag.
Een Havas-telegram uit Parijs meldt
dat volgens de „Matin" ln de inleiding
van het Fransch-Amcrikaansche arbi
trageverdrag dat spoedig geteekend
zal worden de plechtige afstand van
den oorlog als politiek en nationaal In
strument afgekondigd zou worden. In de
tekst zal Frankrijk voorbehoud maken
ten aanzien der verplichtingen voort
vloeiende uit liet pact van den Volken
bond. terwUl de Ver. Ètaten zich hun
rechten voorbehouden ten aanzien der
Monroclcer.
Parlementarisme.
Weer eens een
handgemeen.
V. D. seint ons:
Op verlangen van de socialisten was
Woensdag het Huis van Afgevaardig
den van OostenrUk bUccngekomen om
tegenover zekere misbruiken, waaraan
de Landesgendarmcrle-director van
Noordelijk Oostenrijk bU de bezetting
van vacatures, zich zou hebben schul
dig gemaakt, stelling te nemen.
Reeds tijdens de rede van den so
cialist Baumgaertel, die de interpellatie
hand aangevraagd, werd er van bur
gerlijke zUde stormachtig geïnterrum
peerd. vooral toen de spreker over den
gendarmerie-offieclcr sprak als van dat
„officiers-canaille".
Darius Milhaud heeft drie kleine ope
ra's elk van een bedrijf geschreven, die
einde April in de Opc-ra te Wiesbaden
waar Paul Bakker intendant is. ver
toond zullen worden: ,Dle verlassene
Ariadne", .Der Befreite Theseus" en
.,Die Entfufchrung der Europa".
De nieuwe Noorsche arbeidersregee-
ring heeft het besluit genomen tot In
vrijheidstelling van een tweetal commu
nisten, die tot gevangenisstraffen waren
veroordeeld.
Dit optreden heeft in breeden kring
;root opzien gewekt.
Een Grieksch militair vliegtuig ls we
gens een motordefect op Bulgaarsch ge
bied gedaald. Het toestel werd in be
slag genomen.
De nieuwe perswet van Zuid-Afrika
is ln werking getreden. Alle berichten
die met de binnen!andsche politiek te
maken hebben, alle verslagen van poli
tieke vergaderingen, interviews enz
moeten thans in de couranten voluit de
onderteekenlng dragen met het volledige
adres van den betreffer.den journalist of
verslaggever niet alleen, doch zelfs van
dengeen, die het bericht heeft nagezien
er de „koppen" heeft boven gezet!
Lord Dalmeny en
„zekere boeren".
WIJ lezen ln de N R. Ct.:
Lord Dalmeny is de zoon van lord
Rosebery en een veelbesproken aan. HU
heeft een echtscheiding beleefd, is een
vermaard sportsman en daarbij een
moeilijk heer. Als „leider van de vossen
jachten Whaddon" ..hunt master"
is een positie die r iaal ten plattelande
in Engeland van veel beteekenis ls
heeft hü nog al eens gekibbeld met de
zen en genen, '"aar leiden vossenjach
ten toet de boeren krijgen bij zulke jach
ten den stoet honden en u'ters die ach
ter den vos aanzitten ov him land en
dit zet wel eens kwaad bloed. De land
lieden geven daaraan dan wel eens uiting
door vossen niet te sparen maar als zU
er kans toe krygen, dood te schieten. In
Whaddon ls dat enkele malen geschied.
Nu had dezer dagen te Whaddon de
plaatseiyke afdeeling van den boeren
bond lord Dalmeny uitgenoodlgd om
haar jaarlijksche diner te presideeren
Palmenv weigerde dit. met de motivee
ring: „GU. boeren, hebt op uw eigen
land het recht vossen neer te schieten
Welnu ik heb het recht zelf uit te ma-
kan met wie ik wel of niet aan tafel wil
zitten". En hU l'et er op volgen dat hU
niet zekere boeren" niet wilde aanzit
ten.
Er ls nu in boerenkrlngen te Whad
don groote consternatie over het geva'.
En buiten Whaddon wordt de zaak druk
besproken.
Honderd duizend
woningen tekort
Tengevolge van het feit dat' de wo
ningcrisis in Parys scherper is dan
ooit. heeft de gemeenteraad besloten om
ren spoedvergadering te beleggen ten
einde na te gaan welke maatregelen er
genomen dienen te worden, aldus Het
Volk.
Een vierde der Parijsche bevolking
woont onder zulke ellendige omstan
digheden. dat ieder persoon gemiddeld
slechts over een halve kamer heeft te
beschikken.
Elf procent der ParUzenaars woont op
gemeubileerde kamers.
Er zUn ln ParUs minstens 100.000
flats of huizen noodlg om aan den
woningnood een einde te maken. Het
bouwen gaat zeer langzaam. TerwUl er
in het jaar voor den oorlog 1-021 hulzen
VAN HAARLEM NAAR T AMSTERDAM SCHE STADION. Tijden, de Olympi.che
Spelen zal een directe verbinding Haarlem»che wegStadion van groot belang zijn. Wil die
verbinding cj- komen, dan moet o-a. de brug over het Kattegat (einde Hoofdweg) gereed
zyn. De foto laat zien, hoe zy vordert.
gebouwd werden, zUn er in 1926 slechts
JD6 gebouwd.
De gemeente is thans begonnen met
den bouw van flats duizend op één
jaar maar reeds st3an 77.000 fami
lies ingeschreven, die op deze woningen
reflecteeren!
De grootste mociiykheid is hoe aan
geld te komen. Er is een voorstel om
een speciale belasting te heffen, een
ander, dat de „Banque de France" tegen
zeer lage rente gold om te bouwen zal
voorschieten.
Men vermoedt, dat de oplossing een
combinatie van beide voorstellen zal
zUn.
MoskouPolen.
Naar Paul Scheller, de correspondent
te Moskou van het „Berl. Tageblatt",
meldt, is de reden van het plotseling
vertrek der Poolsche delegatie, welke te
Moskou over een handelsverdrag kwam
onderhandelen, nog steeds niet opge
helderd.
Men dacht eerst aan het proces Skals-
ky, daarna aan omstandigheden van
deels persoonlUken, deels zakelijken aard.
Er wordt op gewezen, dat het lnlatlef
tot de onderhandelingen is uitgegaan
van Polen, doch dat in den boezem der
Poolsche regeering verschil van mee-
ning bestond omtrent het nut er van
op dit oogenbllk. Tenslotte werd tot het
zenden der gedelegeerden Holowki en
Sokolowskl besloten, naar het heet. om
twee redenen. Vooreerst wenschte Polen
met het oog op de a.s. onderhandelingen
met Duitschland op dit land een zeke
ren druk te oefenen, door tegelijkertijd
met Rusland te spreken. Verder beston
den er motieven van binnenlandsch po-
litleken aard. Men wilde de Poolsche In
dustrie een compensatie in het vooruit
zicht stellen met het oog op eventucele
concessies aan Duitschland.
Verder stonden in Polen de verkie
zingen voor de deur. Dit alles zou ech
ter wel een verklaring zUn voor het aan-
knoopen van niet ernstig gemeende on
derhandelingen. maar nic' voor het plot
seling afbreken, en de oorzaak hiervan
zoekt men thans in de persoonlüke be
zwaren van den leider der Poolsche ver
tegenwoordiging tegen de samenstelling
der delegatie, die zijn invloed op den
gang van zaken twijfels.-htlg maakte.
In het Poolsche dept. van buitcnl. zaken
koesterde men den vurlgen wc.isch, dat
de besprekingen zouden doorgaan, en de
oorzaak van het gebeurde zal volgens
Scheffer dan ook wel liggen buiten ge
noemd ministerie, maar men kan naar
hU doet opmerken in deze geschiedenis
weer een aanwijzing zien, dat de Pool
sche politiek op twee gedachten hinkt,
waarbij plotselinge zwenkingen, gevolg
van een dictatorisch optreden, mogelijk
zUn. (Hbld.)
Op z'h Britsch-Indisch.
De troonopvolger van den Britsch-
Indischen staat Udarpur Ls te Podhpur
ln het huwelUk getreden met de 17-
jarige dochter van een der ir.landsche
hoofden. Daar hU zelf vUftlg is, gebrek
kig is en bovendien reeds twee vrouwen
bezit, verzette het meisje zich tot hot
laatste oogenbllk tegen het huwelUk
met een man, van wien zü een afkeer
had.
Toch werd het huwelijk met groote
praal Ingezegend, waarna dc bruid als
protest een voedselstaking begon.
MOORDAANSLAG TE
ROTTERDAM.
IN DRIFT GESTOKEN.
In de fabriek van den heer S. te Hil-
ligersberg heeft gisterenmiddag de 18-
jarige arbeider J. B. uit Rotterdam, die
herhaaldelijk dcor zijn collega's ge
plaagd wordt in drift den 21-jarigen A.
v. D. uit Rotterdam een steek in de
borst toegebracht, vlak onder het hart.
De getroffene ls in hoogst ernstigen toe
stand in het ziekenhuis Eergweg opge
nomen.
De dader, die uit de fabriek vluchtte,
doch in overspannen toestand in de
buurt bleef rondloopen is door de poli
tie aangehouden en in bewaring ge
steld. Het mes is door hem in een sloot
geworpen. De dader staat als zeer op
passend bekend, doch is zeer driftig.
DROEVIG ONGELUK TE
VRIEZEN VEEN.
MEISJE VERDRONKEN.
Toen gisterenmorgen te ongeveer half
zes het 17-jarig meisje A. J. Weusthof
te Vriezenvcen zich naar de fabriek
wilde begeven', haakte ze bij het pas-
seeren van een vonder over een der zU-
kanalen van het Vriezenv.ensche-Veen-
kanaal aan dien vonder vast, wai rdoor
zij struikelde, ln het water viel, en zoo
doende verdronk.
Een broertje dat by haar was haalde
onmiddellijk hulp, doch eerst na 3 kwar
tier slaagde men er in het lijk op te
halen.
GA5VERSTIKKING IN
DEN HAAG.
IN EEN BADKAMER.
Dinsdag is de 46-jarige heer A P.,
inspecteur bU de gemeentelUke bank
van leening in Den Haag, in zUn wo
ning aan de Regentesselaan aldaar op
tragische wijze om het leven gekomen
meldt de N. R. Crt Terwijl hy een bad
nam is de sl3ng van de gaskachel los
geraakt, waardoor de kleine badkamer
binnen zeer korten tyd met gas gevuld
werd. De heer P. geraakte buiten be-
wustzUn en toen liy na eenigen tyd
door ziin htiisgcnooten gevonden werd,
waren de levensgeesten reeds geweken.
DRAMA TE ROTTERDAM
HET SLACHTOFFER
OVERLEDEN.
Den 15öen November heeft de 34-jari
ge opperman H. P. N. uit Nijmegen de
2' -jarige Duitsche werkster uit hei
Maashotel, Frida Hanzen, in de Boom
pjes te Rotterdam met een mes eenige
steken toegebracht ln borst en buik
Vannacht Ls zU in het ziekenhuis aan
den Coolsingel aan de gevolgen over
leden.
FOKKER'S TERUGREIS. Tonny Fokkrr i
werd genomen op het Amsterdaratche Station.
Din»dagavond naar Parijt vertrokken, vandaar keert hü terug naar Amerika. Deze foto
1. Mevr- NylandFokker, 2. mevr. Fokker Jr-, 3. Tonny Fokker, 4. mevr. Fokker Sr.
DE PAKETVAARTMPIJ.
BOUWT 23 NIEUWE
SCHEPEN.
Het Hbld. meldt, dat de Kon. Paket-
vaart Mpy. die de laatste Jaren den Ne-
derlandschen scheepsbouw met zoo vele
opdrachten verblijdde, haar bouwpro
gramma nog niet heeft afgewerkt.
In 1923 en 1929 staan nog inschrij
vingen te wachten op den bouw van in
totaal 21 zeeschepen. Eigeniyk zijn het
er 23, maar twee schepen zyn dit jaar
reeds aanbesteed.
Daar zUn twee schepen van 4000 ton
by, de rest bestaat uit kleinere vaartui
gen. Er zijn zelfs zeer kleine bij, want
zoo zullen er zes schepen van 350 ton
ieder gebouwd worden. Natuurlijk kan
een scheepvaartonderneming, wier vloot
uit zooveel eenheden bestaat als die van
de Paketvaartmaatschappy, ook na 1929
als het tegenwoordige program ls afge
werkt, haar aanbouw niet staken.
Zij moet geregeld door gaan met de
vernieuwing van haar vloot. Volgens
schatting is verder jaarlijks een aan
bouw van 12000 ton noodig. Nauwkeurig
valt dat natuurlijk niet aan te geven.
De economische ontwikkeling van Indië
zal voornamelijk bepalen hoe groot de
aanbouw in de jaren na '29 zal zyn.
Het mag als bekend verondersteld
worden, dat de Paketvaartmaatschappy
uitsluitend Nederlandsche werven laat
deelnemen aan de inschryvlngen, die zU
opent. Op dien regel is alleen een uit
zondering gemaakt voor de twee groote
schepen van 18000 ton watervcrplaat-
sing voor den dienst op Australië. Deze
twee vaartuigen de „Nieuw-Holland"
en de „Nieuw Zeeland" worden ech
ter eveneens op Nederlandsche werven
gebouwd het eerste bU de Nederland
sche ScheepsbouwmaatschappU. het
tweede by de Rotterdamsche Droogdok-
maatschappy.
Sinds 1897 heeft de Paketvaartmaat
schappy geen schip meer in het buiten
land laten bouwen.
CORRUPTIE IN HET
GASBEDRIJF.
Nieuwe feiten.
In het Volk van Woensdagavond
wordt een nieuwe brief van den heer
Van der Stel gepubliceerd. Enkele aan
vullingen worden er gegeven op berich-
ter over corruptie bU de gasbedrijven te
Axel, Huizen, Oldenzaal. Apeldoorn,
Zalt-Bommel, Doetinchem en Edam,
O/er Apeldoorn schrijft de heer v. d. S.:
„In een openbare vergadering met de
bat, nader aan te kendigen, zal de cor
ruptie alhier, die in meer dan één op
zicht merkwaardig ir door mij worden
behandeld.
Vorige week is uitgekomen, dat de
directeur der gasfabriek, de heer Le
vert. van 1919 tot en met 1923 f 6000
heeft ontvangen van de fa. Wilton. Dit
geld is volgens den directeur „geleend"
Ik ben nieuwsgierig hoeveel hem deze
„truc" aan advocatenvoorlichting heett
gekost".
De Vereeniging van Gasf abrikan ten
wordt aangevallen als volgt:
.Nu thans reeds het bewUs is geleverd
van de gepleegde corruptie door twee
oud-vöbrzitters (Bruinwold Riedel,
Utrecht en Niermeijer. Arnhem) en twee
vooraanstaande bestuursleden (Bolt. As
sen en Levert. Apeldoorn), terwijl het
bestuur den volke kond heeft gedaan
van niets te weten, heb ik het bestuur
uitgenoodigd tot een openbare vergade
ring, waarop door mij de volgende stel
lingen zullen worden verdedigd:
1. De gascorruptie is van geweldigen
omvang.
2. Het bestuur en de Vereeniging in
haar geheel zijn schromelijk in hun
plicht te kort geschoten.
3. De reorganisatie der Vereeniging is
ondeugdelijk.
Daarbij gelden de volgende vergade-
ringsregels: voor beide partyen geiykfl
spreektijd; het bestuur heeft het laat
ste woord, terwijl het aanwijzen van een
voorzitter aan haar wordt overgela'
FRAUDE TE SIDDEBUREN
33.0CO-TEKORT.
By het opmaken van kas en boeken
van wijlen W. T.. ontvanger :e Siridc-
buren (Gr.) die eergisteren is overleden
ls gebl- -t. dat er een aanzienlijk te
kort is. meldt de Tel. Verschillende be
scheiden bleken bU contróle niet te klop
pen. Daarop ls men overgegaan tot
verifïeering van de geheele boekhou
ding. Ofschoon nog niet precies is ko
men vast te staan hoe groot hot ver
miste bedrag ls, kan wel met stel!ishe.d
aangenomen worden, dat dit mir.stens
f 33.000 bedraagt. De heer W. T. was
ontvanger van het waterschap Duurs-
wold en :rschUlende polders in Gro
ningen.
