De stille Straat
DE UITVAART VAN PROF. DR. H. A. LORENTZ.
Lees
H.D. Vertellingen
HAARLEM BESEFT DAT DE GROOTSTE BURGER DER STAD
GRAFWAARTS GEDRAGEN WORDT.
45e Jaargang No. 13694
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 9 Februari 1928
HAARLEM S DAGBLAD
abonnementen per weck f 0.2754. met geïllustreerd Zondagsblad 0.32; per 3 maanden: Voor Haarlem
en de dorpen in den omtrek waar ccn Agent gevestigd is (kom der gemeente) 3.57*4. Franco per post door Nederland
/357J4-Afzonderlijke nummers ƒ0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken /0ö7*4 franco p. post ƒ0.65
advertentien: Van 1 tot 5 regels ƒ1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regeL Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentien van Vraag en Aanbod van 1 tot -I regels 60 Cents
per plaatsing, elke r*gel meer 15 Cents a contantbuiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie, Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 93, Post-Giro 38810 uitgave der n.v. lourens coster Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Telefoon 10122, 12713.
Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 15054. Redactie 10600 en Directeuren: J.c. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOMBijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velsen-Noord, Umuidcn, Beverwijk ens.
Administratie 10724 en 14825. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Driehuiscrkerkweg 2, Velsen, Telef. 521.
EEN FRAGMENT VAN DE VOOR
MALIGE BIERRROL'WERIJ „HET
SCHEEPJE'.
Woensdagmiddag vier uur is een ge
deelte van het gebouw der Bierbrouwerij
„Het Scheepje", staande aan de Oost-
vest, dat in bouwvalligen staat verkeert,
ingestort, zonder persoonlijke ongeluk
ken te veroorzaken. Door Bouw- en
Woningtoezicht is er een schutting om
heen gezet.
Tot zoover de mededeeling, die we
uit het Politierapport ontvingen.
Toen wü een serie artikelen over
„Oud Haarlem wat gespaard bleef",
gaven, schreven wU
„Vroeger waren in onze stad veel
bierbrouwerijen. De brouwers waren
meestal „gezetenen" en invloedrijke bur
gers. Soms brachten zij het zelfs tot
schout.
Een der bekendste brouwerijen was
„Het Scheepje" aan de Houtmarkt, aan
de achterzijde grenzend aan de Oost-
vest.
Onze teekenaar geeft hier een frag
ment van het gebouw aan de Oost-
vest.
Dit is een oud gebouw en helaas cok
zoo vervallen, dat afbraak wel niet lang
meer zal uitblijven".
in dit nummer ons
dagelijksch verhaal
in de rubriek
getiteld:
Na het bezoek aan mevr. Lorcntz reed
Prins Hendrik onmiddellijk naar de
Groote Houtstraat, waar van het
gebouw der' Sociëteit „Trou moet
Blijcken" de vlag wapperde. Aan den in
gang was een eenvoudige versiering
aangebracht. Bij aankomst van Prins
Hendrik in de Groote Houtstraat be
toonde het publiek vrij veel belang
stelling. De politie regelde het verkeer.
In de sociëteit werd de Prins ontvan
gen door de hoofden de heeren: Vin
cent Loosjes. keizer: mr. J. D. Pasteur,
prins. Jlir. F. W van Styrum. fiscaal,
Mr. A. J. Enschedé, vaandrig. J.
Veder, 1ste vinder. C. D. v. <i.
Vliet. 2e vinder en Baron d'Aulnis tie
Bourioul. 3e vinder. Bovendien was
tegenwoordig de burgemeester van Haar
lem. de heer C. Maarschalk en vele
leden.
Den Prins werd het eere-üdmaatschap
der Sociëteit aangeboden. Reeds lang
had dit in het voornemen gelegen. De
gelegenheid werd thans aangegrepen om
uitvoering te geven aan het plan.
In de sociëteit werd de Prins toege
sproken door den Keizer, den heer Vin
cent Loosjes. De heer Loosjes hoopte,
dat het den Prins aangenaam zou zijn,
het lidmaatschap te aanvaarden, en re
kende het zich een groot voorrecht Z. K
H. te mogen complimentêeren. Daarna
overhandigde hij Prins Hendrik het di
ploma als eerelid. In een geestig speechje
antwoordde de Prins, dat hij niet ge
woon was met keizers en zulke hooge
personen om te gaan. omdat hij maar
-en eenvoudig man was. Hij zeide zich als
lid gc.d te zuilen gedragen.
Gezellig is men tenslotte nog eenlgen
t(jd bijeen gebleven, waarbij de Prins
werd voorgesteld aan verschillende leden
Te kwart voor vijven verliet Prins Hen
drik het gebouw, en vertrok per auto
naar Der. Haag.
indirecte vaccine-
dwang.
i
WETSONTWERP TOT TIJDE
LIJKE OPSCHORTING
AANGENOMEN.
Onze Haagsche parlementaire ver
slaggever sein: ons:
De Eirste Kamer heeft hedenmorgen
me: 22 tegen II stemmen liet wetsont
werp aangenomen tot tijdelijke opschor
ting van den Indirecte vaccinedwang.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
eerste blad
AGENDA
DONDERDAG 9 FEBRUARI
Stadsschouwburg: MU tot bev. der
Toonkunst, Beethoven cyclus, 3e concert
Capet Kkwartet 8.45 uur.
Gem. Concertzaal: H. O. V. Ledencon
cert. Soliste; Elisa Nolthenius. piano.
3.15 uur.
Het Blauwe Kruis: Lezing W Holwerda
„De Macht van Rome onder de Protes
tanten" 8 uur.
Brongebouw: Openbare vergadering
Anti-Stemdwang Partij. Spr. G. Rijnders
en George Oversteegen. 8 uur
Remonstrantenhuis. Wilhelminastraat
22: Bureau v. d. Haarl Ver. v. Zieken
verpleging. Ledenvergadering, 4 uur n.m
Bioscoopvoorstellingen.
Cabaret, Modern: Dancing. Cabaret.
Jazzband.
VRIJDAG 10 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Vereenigd Tooneel
(Verkade en Verbeek) „Spel van Liefde
en List". 8 uur
Schouwburg Jansweg: Dansavond Tilly
Silon en haar ensemble. Medewerking
H. O. V.
Café Brinkmann. Gr. Markt: Oprich
tingsvergadering afd. Haarlem Alg. Bond
V. Forensen. 8 uur.
Waaggebouw. Spaarne:: Teekencollege
..Kunst zU ons Doel". Tentoonstelling van
teekeningen der leerlingen. 810 uur.
Cinema Palace. Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Luxor Theater, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Scala Theater, Kleine Houtstraat.
B'oscoop voorstelling 8 uur.
Rembrandt Theater. Groote Markt:
Doorloopende bioscoop- en variété-voor-
stelling: 7—9. 9.15—11.15 uur.
Cabaret Modern: Dancing, Cabaret.
Jazzband.
vrijheidsschoonmaak
<Het Vrijheidsbeeld, dat thans
42 jaar in de haven van
New York staat, wordt schoon
gemaakt).
't Vrijheidsbeeld in New York's haven.
Wordt eens netjes opgeknapt,
Het is blijkbaar weieens noodig,
Dat het flink wordt opgelapt;
Sinds den dag van haar geboorte.
Stond z'onafgebroken daar.
Dus ze is wat ongewasschen.
Deze vrouw van veertig jaar.
Ze heeft nu haar heele leven.
In de buitenlucht getroond,
In de sneeuw en mist en regen.
Dus ze mag weieens verschoond.
Ook wij krijgen weer de lente.
Met de groote-schoonmaak pret.
Als heel Nederland een tijdlang.
Onderstboven wordt gezet.
Als elk vader over bezems.
Of een emmer water valt.
Als zijn zoete rust vernietigd
En zyn leven wordt vergald:
Dames, als die tijd weer aanbreekt,
Waar u nu al naar verlangt.
Als de razernij der schoonmaak,
U. als elk jaar. weer bevangt.
Denk dan ook eens aan de vrijheid,
In ons lieve vaderland.
Die kan ook een beurtje velen.
Van een schoonmaak-vrouwenhand.
P. GASUS.
eerste kamer.
PROF. LORENTZ HERDACHT.
Onze Haagsche parlementaire ver
slaggever seint ons:
Hedenmorgen heeft bij het begin der
vergadering de voorzitter van den Eer
sten Kamer cenige woorden van eer
biedige hulde gesproken aan de nage
dachtenis van wijlen prof. dr. Lorentz.
Minister Slotemaker de Bruine sloot zich
hierbij namens de regeering aan.
In ons vorig nummer plaatsten wij
bijzonderheden over het ernstige motor
ongeluk dat te Hillegom voorgevallen
Is.
De motorwielrijder de heer J Carton
Jr.. oud 28 jaar. wonende te Haarlem
is in het St. Elisabeths Gasthuis aan
zijn verwondingen overleden. Zijn vader
die op de duo zat en ook gewond werd.
wordt nog in dit ziekenhuis verpleegd.
Zijn toestand Is vrij gunstig. Ock de
derde gewonde de heer Otter uit Ben-
nebroek maakt het goed.
PRINS HENDRIK F.F.RE-LID
VAN „TROU MOET BLYCKEN".
C. Maarschalk, burgemeester van Haar
lem: prof. dr. P. A F. C. Went, te
Utrecht, voorzitter der Kon. Academie
van Wetenschapper, te Amsterdam: de
heer J. Destrée. lid van de Commissie
uit den Volkenbond voor internationale
mieUrctueele Samenwerking; mevrouw^
de wed. prof. H. KamerUngh Onnes. Lel.
den; de heer Ch. Léféburr. van het In-
stitut Solvay te Brussel; madame Curie.
PxrUs: prof dr. A. J. Wenslnck. recor
magnificus van de Rijksuniversiteit te
Lolden., prof. dr. H Haga. Groningen;
p:of. dr. P. Ehrenfest. hoogleeraar in de
theoretische natuurkunde :e Leiden;
prof. dr. P. Zeeman, hooglaar tn de na
tuurkunde aan de gemeentelijke univer
siteit te Amsterdam; prof. Jhr mr W. J.
N. van Eysinga, secretaris \an den Se
naat van de Rijksuniversiteit <e Leiden;
dr. A. A. S. Sluyterman. arts te Haarlem;
prof. dr. W. van der Woude, decaan van
de natuurkundige faculteit aan de Unl.
versitett te Leiden; prof dr. A. Einstein.
Berlyn: prof. dr. B Brouwer, secretaris
der Koninklijke Academie van Weten
schappen. t< Amsterdam: prof dr. W. A.
Kuenen te Lelden: prof dr Rutherford.
Cambridge; prof dr A. D. Fokker. Con
servator van het natuurkundig labora
torium van Teyler's Stichting te llaar-
!cm: lr. J. Th. Thijsse. Ingenieur bij de
Zuiderzeewerken, oud-seerrtaris van de
Commissie voor de Hooge Waterstanden
in verband met de afsluiting van de Zui
derzee: prof dr. Langevin. Parijs: :r. W.
C G. H van Mourtk Broekman, lid van
het Directorium van het Gemeentelijk
Lyceum te Haarlem, voorzitter van de
Se huurman-Scluinmel-Van Outercn-
stichtlng te Haarlem: prof dr. O. C.
van Walsem te Haarlem: prof. dr. 1. M,
R Ruiter., voorzitter van liet provinciaal
Utrechts Genootschap te Utrecht.
Op de begraafplaats
Omstreeks elf uur kwamen er reed*
vele belangstellenden naar het, kerkhof
aan de Klever laan. De talrijke politie
agenten schaarden het publiek langs de
kanten genoodigden gingen op/:) van
het pad staan, waarlangs straks de kist
gedragen zou worden. En tegen half
twaalf werd h<n drukker, steeds meer
vrienden en oud-leerlingen, collega's en
offlcleeie personen kwamen om hun
vriend den grooten Lorentz de laatste
eer te bewijzen.
Toen om twaalf uur de hekken van
het kerkhof gesloten werden waren vele
henderden belangstellenden aanwezig.
Tienlallen auto s stonden op de Klever
laan en ook daar waren weer honderden
menschen die In dichte rijen wachtten
op de -stoet.
Die kwam even over twaalven en
reed het kerkhof op. De baar werd tot
bU de genoodigden g« Jragen vele schit
terende kransen van paarse en witte
seringen, blanke aronskelken en donker
palmblad lagen op het zwarte kleed.
Eerbiedig ontblootten de genoodlgden
de hoofden, voor het laatst groe'trn zij
„den grooten geleerde en beier: .--nn
van zUn vaderland".
Zij voegden zich bU de reeds aanwe
zige offlcleeie :*r»onen. professoren,
oud-leerlingen, afgevaardigden van ver-
eenig'.ngen en vrienden, onder wie wij
opmerkten:
Jhr. Mr. F, Beeloer'.s van Blokland,
minister van Buitenlandse he Zaken:
Mr. Dr J. Donn< r. minister van Justi
tie: Mr. M. A. M. Waszli k Ministe? van
Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen;
Jhr mr. D. J. de Geer. MlnUfr van
Financiën Mr H van der Vegie. Mi
nister van Waterstaat; Prof. van OUn.
oud-mlnlster van Financiën; verschil
lende Leidsche hoogleeraren: Mr. P J.
Idenburg. secretaris van Curatoren der
Amsterdamse he Universiteit. Prof J C.
H. de Meyer, en Prof P. van der Wie
len. voorzitter en secretaris van de facul
teit der wts- en natuurkunde aan de
Amsterdamsche universiteit: Prof. N.
C. Kist. rector magnificus der Techni
sche Hoogesc hooi te Delft; Prof. T. K.
L. Sluyterman. secretaris van den Se
naat der T. H; ITof. Dr. L. H. Slertse-
ma. Prof. Wr. M. de Haas. Prof. Ir. J.
A. Grutterink. hoog leeraren te Delft;
Prof. H. J. Backer. Prof F, Zemlke.
vertegenwoordigers voor de faculteit der
Wis- en Natuurkunde aan de Oroning-
SChe Univer 'e.t; Prof D Co-ter. Prof
F. M. Jaeger, hoogleeraren te Oronln-
Het stoffelijk overschot wordt uït het sterfhuis gedragen»
Het gemeentebestuur hecht een krans aan de kist,
bierbrouwerij
-,het scheepje".
fctn GEDEELTE INGESTORT.
het motor.ongeluk
te hillegom.
DE MOTORRIJDER OVER
LEDEN.
De begrafenisstoet passeert het Plein. Duizenden hebben zich langt den weg geschaard en ontblootten eerbiedig
het hoofd.
Zoo ooit dan kan van de uitvaart
van Prof. H. ƒ1. Lorentz gezegd worden,
dat die onder buitengewone belang
stelling en algemeene deelneming plaats
had. Wel droeg alles een eenvoudig
karakter, zooals ook het leven van den
geleerde zich steeds door eenvoud ge
kenmerkt had. maar toch hebben de
inwoners van Haarlem getoond te be
seffen. dat hun grootste burger werd
grafwaarts gedragen.
Het was om in den geest van den
overledene te handelen, dat de familie
het aanbod van het gemeentebestuur
om Prof Lorentz van het Stadhuis un
"te begraven, heeft afgewezen. Ons ge
meentebestuur heeft zich beijverd om
zooveel mogelijk te doen blijken, dat
het heengaan van den zeer beroemden
stadgenoot verslagenheid heeft ge
bracht Langs den geheelen weg dien
de stoot volgde waren de lantaarns met
rouwfloers omhangen Niet %alleen de
groote electrische booglampen, doch ook
de lage gaslantaarns. Vele ingezetenen
hadden aan onze opwekking om half
stok tc vlaggen voldaan Ook het be
stuur van de afdeeimg Haarlem van de
Nederlandsche Maatschappij voor Han
del en Nijverheid had haar leden op
gewekt om van hun fabrieken, werk
plaatsen. kantoren en winkels, alsook
van hun particuliere woningen, de vlag
halfstok te hjjschen ..als eerbiedige
hulde aan de nagedachtenis van den
grooten vaderlander, die zijn eminente
gaven van geest en hart steeds ten
dienste van de menschheid heeft ge
steld. Haarlem moge door dit vlagver
toon op bescheiden wijze iets van den
d3nk van het Nederlandsche volk
trachten te vertolken".
Van vele woningen en winkels waren
ook de gordijnen gesloten als teeken
van rouw.
De politie had de Julia na straat ge
deeltelijk afgezet. Daar was het reeds
om half elf een groote drukte, maar
alles kenmerkte zich door den ernst
van het oogenbltk. Geregeld reden
rouwkoetsen aan om de genoodigden.
die gehaald waren, naar het sterfhuis
te brengen
Duizenden belangstellenden hadden
zich op de trottoirs in de nabijheid ge
schaard Ook op het tegenover gelegen
plein. Nu staat op dit plein nog het
naambordje van Eedenpkün. maar wei-
ara zal dit vervangen worden door
Lorentzpleln. terwijl daar ook door d'
gemeente een monument geplaatst zal
worden als blijvende herinnering aan
den grooten Haarlemmer
Tegen elf uur. terwijl in de verte de
klokken van de Cathedraal hun droe
vig geklep lieten hooren. reed de koets
voor waarop dr kransen gehecht wer
den. Wel was er verzocht om geen
bloemen te sturen, maar velen hadden
blijkbaar drang gevoeld om toch door
bloemen uiting aan hun waardeering te
geven.
Toen reed de lijkkoets voor. De kist
met het stoffelijk omhulsel van den ge
liefden en vereerden doodc werd uit
het huis gedragen.
Alle omstanders ontblootten eerbiedig
het hoofd. Het gepraat verstomde voor
een wyle. Elk doorleefde het droe
ve moment.
Daarop reden de 15 volgr IJ tuigen
voor In het eerste stapte de vertegen
woordiger van de Koningin, onze
oud-burgemeester Jhr. Mr. J. W ti
Boreel van Hcgclanden, In het tweede
de vertegenwoordiger van den Prins.
Toen kwam mevrouw Lorentz met haar
zoon. Na de familieleden volgde de
lange stoet van vertegenwoordigen
van universiteiten en geleerde genoot
schappen uit binnen- en buitenland,
onder welke genoodlgden de grootste
geleerden der wereld waren. o.a. Prof.
Einstein en madame Curie.
Tegen half twaalf zotte de stoet zich
in beweging. Langs den geheelen weg
Plein. Groote Houtstraat. Groote
Markt. Smcdestraat, Kruisstraat. Kruis
weg, Schoterweg en Kleverlaan ston
den dichte rijen belangstellenden. Ern
stig zwijgend lieten zij den stoei pas-
seeren. terwijl olie mannen het hoofd
ontblootten.
Tienduizenden hebben zoo op een
voudige wijze eerbied bewezen aan de
nagedachtenis van den grooten geleer
de en beminden mensch.
Terwijl de stoet passeerde was het
tramverkeer in het grootste gedeelte
van de stad stopgezet De orde-maat
regelen der politie waren uitstekend ge
nomen. Alles zonder uiterlijk vertoon,
maar zelden had de politic bij haar re
geling zoo'n gemakkelijke taak. want
elk werkte als bU intuïtie mede, om
alles waardig to doen verloopen.
Op de Groote Markt stonden duizen
den en duizenden. Dof dreunde do klok
van de St. Bavo-kerk.
Deze groote brand- of doodsklok is
dezelfde die bij heel uur slaat Want
het luiden betreft is dit het laatst ge
schied In 1925 bU het bezoek van H, M.
de Koningin aan onze gemeente. Be
halve deze zware klok luidden toen ook
de Dnmiaatjes en nog eenigc klokken,
die eveneens in de toren der Groote
Kerk hangen. Vóór dien luidde deze
klok ook bij brand BU den grooten k.i-
zernebbrand in 1912 aan den Kouden-
horn is dit do laatste maal geweest
De .groote" klok genaamd de groote
Roelant is gegoten door Gerrit van
Wou en weegt 5300 pond. In het rand
schrift in gotische letters staat ver
meld:
Roelant die groot Is mijn r.aem
Tot Goodsdienv. ben lc bequaam --
Ic luyde som tuts ter. taande Of
als ét saem is van Vyanden. Ger
rit van Wou die my «root MCCCC
endc drie na Goods geboort.
De hoogte der klok is ongeveer 2 50
M Zit heeft behalve een klepel welke is
bevestigd In de klok. een grooten hamer
welke aan de bultcnzUdc der klok hangt
en bU het heel slag uurwerk wordt ge
bruikt.
In de verte klonken de klokken van
andere kerkgebouwen, want alle kerken,
die Wlokker. bezitten, hebben voldaan
aan het verzoek van het gemeentebe
stuur om die te luiden.
Or de Groote Markt heeft een korte
maar treffende plechtigheid plaats ge
had. Toen de lijkwagen \x>or het raad
huis gereden wag, trad de waarnemend-
burgemeester Mr. J. N. J. E. Heerkens
ThUssen in gezelschap van de wet
houders de heeren Mr. Slmgenberg en
Reinalda en de secretaris Mr. Wcsstra
naar voren, om namens het gemeen
tebestuur een krans aan de kist te
hechten. De krans van witte seringen cn
Aronkske'.ken had een opschrift op een
rood-wit lint. de kleuren der stad.
Nadat de krans aan de kist ge
hecht was. bleven alle aanwezigen eent-
ge seconden stilstaan om ook daardoor
den doode te eeren.
Toen ging het verder, den weg naar
de begraafplaats, waar men toch het
stoffelijk overschot van hem dien men
nog graag Jaren gehouden had. omdat
hU door zUn wetenschap de mensch
heid diende, aan de schoot der der
aarde moest afstaan
Overal dezelfde belangstelling, de
zelfde treffende ernst.
De genoodigden.
In de wolgrUtuigen hadden de volgen
de personen plaats genomen:
In de eerste koets Jhr. J. W.
G. Boreel van Hoge land en, te Vel
sen. oud-burgemeester van Haarlem,
kamerheer in Buitengewonen Dienst van
H. M. de Koningin als vertegenwoordi
ger van H. M. In liet tweede rUtuig Jhr
d. W. Termytclcn. adjudant van den
Prins der Nederlanden, als vertegenwoor
diger van Z. K. H.
Vervolgens waren er vUf rUtuigen.
waarin mevr. de wed. Lorentz en dc fa
milie plaats genomen hadden.
In dc volgende rUtuigen waren ge
zeten:
Jhr mr. dr. N. C. dc OUselaar. oud-
burgemccster van Leiden, lid der Eerste
Kamer, president curator van de RUks-
univarsiteit te Leiden: Jhr mr. dr. A.
Roell. commissaris der Koningin in
Noord-Holland, voorzitter der Holland-
me Maatschappij van Wetenschappen
te Haarlem, dc heer J. A. Fontein, pre-
Mdent-dlrccteur van Teyler's Stichting.