HAARLEM'S DAGBLAD
UIT DEN RAAD.
FLITSEN
keller&macponald
feuilleton
HET HUIS OM DEN
HOEK
DONDERDAG 9 FEBR. 1928 DERDE BLAD
Een overladen agenda. 8V4 uur zitting. IV2 van
de 5 belangrijke punten afgehandeld. Prof. Lorentz
herdacht. De Autobussenkwestie beperkt tot een
principieel openingsdebat. Het veertigjarige parade
paard. Particulier initiatief overwint met 2116
stemmen. De motie-Van LiemtDe Breuk inzake
den grondaankoop te Schoten met 2016 stemmen
aangenomen.
Heelemaal uitgerust van hun vyftien
begrooüngsziltingen keerden onze Edel-
Aohtbren, na veertien dagen uitblazen.
Woensdagmiddag ten Prinsenhove terug.
Zij zagen er allen even frisch en mon
ter uit. er lag een programma vol
klassieke praatcomposities op hen te
wachten, en alleen de heer Loosjes was
afwezig.
Er was een plechtig moment bi) de
opening toen de voorzitter in een korte
rede prof. dr. H. A. Lorentz herdacht,
en het voorstel tot herdooping van het
Van Eeoenplein in Lorentzplein. plus
bet gemeentelijk initiatief tot stichting
van een borstbeeld van den gr00ten ge
leerde, bi) acclamatie werden goedge
keurd.
Toen eenmaal met de behandeling
van de agenda was begonnen, liep het
vrijwel onmiddellijk spaak Er waren
een paar belangrijke punten tot een
volgende zitting aangehouden, w.o. het
•foorstel inzake een Schoonheidscommis
sie. en dit scheen den Raad te vervul
len van een grenzenloos optimisme ten
opzichte van de tydsmogelijlcheden. Het
bleek zeer ongerechtvaardigd.
Eerst was er een zeer lang debat over
een hulpschooi op tweehonderd palen
en bekroond met een torentje, dewelke
in de Van Zompelstraat moet worden
gebouwd en dertig mille kosten. De
heer Klein Schiphorst vond het te duur.
Hij voelde niet voor de palen en even
min voor het torentje. Hij wou een
goedkoopere fundeering en een plat
cak, want al die torentjes-mooiïgheid
was maar luxe. Hij ging allerlei posten
uit de begrooting van W. critiseeren
en verminderen, en bracht twee wet
houders in volle actie en een heeleboe!
raadsleden ook. Het eindigde z. h. s.
Eenmaal op zoo'n basis begonnen
zijnde kan geen vroedschap zich meer
bedwingen, en de Raad verviel in een
nieuwen praatbui in gemeentebegroo-
ttogs-stijl over een onnoozel voorstelle
tje tot verleening van dispensatie voor
een vergunningslokaal dat zes centime
ters te laag was. Dit liep dermate mis
dat wij een oogenblik voorbereid wa
ren op een principiëel debat over
Plaatselijke Keuze, Prohibition enaoo-
voorts Maar dit werd vermeden, of
schoon één lid de situatie roekeloos
tartte door rondweg te verklaren dat
een goed glas bier hem lief was. Ten
slotte werd de aanvrager van de ont
heffing het slachtoffer, want er werden
negentien stemmen tegen uitgebracht
er. het voorstel werd verworpen.
Daarna ging de burgemeester Prins
Hendrik verwelkomen, nam wethouder
mr, Heerkens Thijssen het presidium
over en brak met punt 9. Wijziging ver
ordening gebruik orgel Gvoote of St.
Bavokerk. een periode van ongekende
gezelligheid aan. Niemand zat meer op
zyn plaats, behalve de voorzitter, na
dat de heeren Johan Visser en Groe-
nendaal afwijkende voorstellen hadden
gedaan. Wethouder Bruch, altijd een
sportief man en als goed jurist steeds
bereid om aan alle zijden van een kwes
tie sympathieke aandacht te schenken,
zat met zijn tegenstander Groenendaal
diens voorstel te formuleeren Het leek
de Tweede Kamer wel. Wij hadden on
zen bedaarden Raad nog nooit zoo ge
zellig bezig gezien Terwijl de voorzitter
er even aan herinnerde dat de zitting
niet geschorst was. en daarbij zelf
smakelijk lachte nam de nestor om vier
uur een ontstellend initiatief door te
gaan rooken, hetgeen pas om half vijf
mag De rust keerde pas weer toen de
voorstclk-n-Visser en -Groenendaal. het
laatste in de bewerking van mr.
Bruch tot stand gekomen, goed en wel
verworpen waren en dat van B en W
erdoor was.
Toen kwam het klassieke hoofdnum
mer van het programma. Eerst heette
het nog „Exploitatie autobusiynen" en
had dus een modern tintje Maar het
werd: „Overheidsbeheer of particulier
initiatief".
Dit was de schuld van de heeren De
Braai c.s. die opmerkten dat de Tram
commissie niet over de voorstellen van
B en W. gehoord was en deswege een
motie voor uitstel indienden. Wethou
der Reinalda antwoordde dat dit be-
zwaar nlot de prlnclplëcle vraag Over-
heidsbeheer of particulier initiatief
gold. want daarover was de commissi
wél gehoord. Deze kwestie kon dus
eerst behandeld worden.
1 De prioriteitskwestie leidde tot een de
bat. waarin de vraag rees welk raads
stuk dan wel aan de orde gesteld moest
worden. Hetwelk behendiglijk werd op
gelost door mr. Thyssen de W. van
B. en W. telt zeer vele voorzitters
die uit raadsstuk nr. 10? een motie-
Peper opdiepte die tie zaak precies for
muleerde. Zoo begon het debat in
grooten maar antieken stijl op een
communistische motie. De heer Peper
zat paf van het prompte. Hy opende als
voorsteller, den woordenstrijd. begon
met te erkennen, dat bet hem vandaag
meeliep en ving daarna aan met het
particulier initiatief, dat z.i. tijdens den
oorlog op alle manieren gerooid en ge
stolen heelt, om zeep te brengen. Hij
haaide er de Duilscne oorlogsieveran-
ues bij en nog een heele serie andere
dingen, tenslotte aidalend tot de Rijks
regeling van 1917 van het Interlocale
tramreglement, waarbij de gemeente
was „overgeleverd aan den Staat". Een
rare uitdrukking voor een Communist,
maar het is moeilijk om je als raadslid
aan locaal patriotisme te onttrekken, en
het bloed kruipt soms waar het niet
gaan kan. Het leidde den heer Peper
ditmaal tot een serie van de wonder
baarlijkste ongerijmdheden.
Hem volgden een dozijn sprekers, en
het werd weldra duidelijk dat een
avondzitting onvermijdelijk zou zijn. Wy
hebben dan ook in totaal S 1 4 uur ver
gaderd. meer dan op eenigen begroo-
tingsdag, en het einde kwam pas te
kwartier vóór middernacht. Toen waren
van de vyf belangrijke aangelegenheden
op de agenda precies 1)4 punt afge
werkt. Dit. dat dertien sprekers uit
lokte, was het halve.
Maar wat voor een half!
De kwestie overheidsbeheer-of-parti
culier-initiatief is zoo ongeveer veertig
jaar oua, en grondig uitgepraat. Maar
zy blijkt nog attractie te hebben, en
geen wonder, want zy herinnert al die
politici op prettige wijze aan d? stormen
hunner jeugd. Ha. hoe zij opleefden! De
blos der jongelingschap keerde terug op
hun kaken, de machtige phrasen anno
1890, 1900 of 1910 flitsten heen en weer,
de strijdlust schitterde als vanouds in
het mannelijk oog. Het was mooi om
te zien.
En de jongeren deden mee. Mr. Bij
voet. die 26 is, schermde met het be
ginselprogram van de R.K. Staatspartij
anno lsfo alsof hij het had helpen
maken. Anderen werkten met boekjes
van het jaar 1906. die nog volkomen up
to date bleken voor dit debat En toen
de heer Johan Visser aan 't woord
kwam voelde ik zelf myn jeugd woer-
keeren, want had ik hem zestien jaar
geleden in het Brongebouw niet vrijwel
precies dezelfde rede hooren houden?
Toen viel hU het Overheidsbeheer aan.
en ditmaal was het niet anders Toen
beklaagde hij zich omdat men hem uit
lachte, en zoowaarnu deed hy het
weer.
De schoone dagen van Aranjuez her
leefden en ik zag weer den heer Visser
in debat met Troelstra, met Duys, met
Schaper met Vliegenenfin. met
welken S.D.A.P.er heeft hij niet in het
openbaar gedebatteerd?
Omdat er al zoovele pagina's in de
laatste veertig jaargangen van Haar
lems Dagblad aan deze zaak gewijd
zijn. zal ik u niet vermoeien met uit
voerige beschouwingen over dit debat.
Het was te klassiek.
Eerst wilde mr. Geritsz de heele zaak
uitstellen omdat een paar nieuwe raads
leden enkele oude stukken niet gelezen
hadden, maar dit lukte niet. De voor
zitter merkte nuchter op dat zij ze had
den kunnen aanvragen.
De heer Castricum verklaarde dat het
voor hem en de zijnen geen princi-
piëele kwestie was. dat in sommige ge
vallen gemeentelijke exploitatie ge-
wenscht kan zijn en in andere parti
culiere, dat. het. van de menschen afhing
die de leiding hadden en dat men op
hen staat moest kunnen maken, en ein
digde met zich in deze zaak pro parti
culier initiatief uit te spreken.
Maar mr. Gerritsz zat bovenop het
principiëele paard Overheidsbedrijf' en
bereed het oude strijdros met vuur. Hij
haalde er allerlei andere gemeenten by
en had het aanvankelijk steeds over
Licht- en waterleidingbedrijven, die de
gemeenten langzamerhand alle in eigen
beheer hadden overgenomen omdat dit
beter werkte. Daarna kwam hij tot het
critieke punt en trachtte aan te toonen
dat het met tram- en -autobusbedrjjven
net zoo is als met de eerstgenoemde.
Zooals gewoonlijk ontketende hij mr
Bijvoet, die hem i!el interrumpeerde, en
dit werd een levendige phase van het
debat.
Natuurlijk kwam er heel wat gedach
tewisseling over de vraag of gemeer.tc-
exploitatie nu heusch niet duurder :s
dan particuliere. De vcorstanders van
het particulier initiatief achtten dit een
„foregone conclusion". Ik spreek eren
Engelsch omdat het ditmaal sterk m de
mode was. Wethouder Reinalda herin
nerde er aan dat „the way to Hel! :s
paved with good Intentions" en wethou
der Slingenberg liad het over ..many a
slip 'twixt cup ar.d lip".
De helft van de sprekers verwonderde
er zich over dat in 1928 deze kwestie nog
besproken moest worden, maar intus-
schen genoten zy allen van het dierbare
oude paradepaard.
In de avondzitting ging het met groo-
te animo door. De heer Van Liemt vond
het niet moreel rerantwoord om de be
lastingbetalers de tekotten op een over
heidsbedrijf te lat.en bijspijkeren en was
voor particulier initiatief. De heer Roo-
denburg. die uitweidde over het verschil
tusschen licht- en waterbedrijven c-en.er-
zilds en tram- en busbedrijven ander
zijds. ook. De heer Boes vond het finan-
ciëele bezwaar niet overwegend, zette
het gemeentebelang voorop en herinner
de er aan dat het trambedrijf in parti
culiere handen zal blijven en dat het
autobusbedrijf, door ae gemeente ge
ëxploiteerd. door particuliere lijnen ge
concurreerd zal worden. Hoe zullen die
laatste er tegen optreden?
Tenslotte kwamen de wethouders aan
het woord: de heer Reinalda pro-ge
meen tebeheer. mr. Slingenberg pro par
ticulier initiatief Beiden beliandelden.
veel meer dan de Raad het had gedaan,
de speciale aanhangige Haarlemsche
kwestie. Maar de wethouder van Finan
ciën had natuurlijk door den chef van
de zevende afdeeüng weer een paar an
dere gemeenten laten opbellen, en hij
jongleerde met de autobus-verliezen van
Utrecht en Arnhem dat het een lieve
lust was.
.Tenslotte stelde de burgemeester voor
om van replieken af te zien, en een mo
tie tot sluiting der discussies werd In
derdaad met 2015 stemmen aangeno
men. Daarop werd de motie-Peper, pro-
overheidsbedrijf. met 21—16 stemmen
verworpen, zoodat het particulier initia
tief overwon. De V. D. waren onder de
tegenstemmers en twee van de drie aan
wezige VrUheldsbonders idr. Adrian en
mej. Berdenis van Berlekom) onder de
voorstemmers. Dit laatste vooral was
eenigszins verrassend cn scheen te be
wijzen dat toch niet alle leden ..me', hun
stem in fiun zak hadden geloopen", zoo
als herhaaldelijk was beweerd.
De motie-De Braai cs. werd ingetrok
ken nadat B. en W. hadden toegezegd
om nu de Tramcommis? I« ie hooren over
hun voorstel om concessie aan de Broek-
way te geven.
Het particulier Initiatief heeft dus ge
wonnen.
De eerste ronde van het toumooi Is
uitgevochten.
Maar wij zijn nog lang niet aan 't
eind van den autcbusscn-:-tri'
Tenslotte verzocht de heer Van Liemt.
ook namens zün mede voorstel Iers, om r.u
nog hun (in ons vorige nummer ver
melde) motie aan ce orde te stellen,
a-aarbij aan Ged. Staten verzocht wordt
om het raadsbesluit ren Augustus 1927
ongedaan te maken waarbij besloop,
werd tot aankoop van 100.000 M2. grond
te Schoten voor 2 1/2 ton. Men zal zich
herinneren dat onlangs door den heer
Do Breuk tegen dezen aankoop gepro
testeerd is omdat pas na het raadsbe
sluit was gebleken dat er nog huurja
ren op dien grond rustten, tengevolge
waarvan de gemeente een schade ren
54000 zou leiden. Binnen veertien da
gen zullen Gedeputeerden de zaak be
handelen. daarom vroegen de heeren
Van Liemt en De Breuk c l. om haar nu
dadelijk aan de orde te stellen. B. en
W stemden er in toe.
Dit korte slot-debat was wel het inte
ressantste van dezen langer, dag. Wet
houder Reinalda kwam dadelijk met een
primair belang, nl de noedzakeltjkh -~.d
van den spoedigen bouw van een school
op het bewuste terrein, maar later bleek
dat, terwijl dit terrein veertig maal too
groot was als de voor de school benoo-
digde ruimte, er nog twee bruikbare
stukken gemeentegrond vlakbij waren.
Uit een zeer breedvoerige en gedétail-
leerde uiteenzetting van wethouder
Bruch bleek dat een terrein ten Oosten
van den straatweg er het best voor ge
schikt was. en een ten Zuiden van de
Llghal minder.
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 1125
NAAR BF.D GAAN
Jantje gaat na een lang I
debat over langer opblij
ven zuchtend .ar boven
komt een oogenblik later
terug met de tijding dat
hl) "zijn sakirns vergeten
heeft, mag hi) het nog
even komen halen?
gnat weer naar bover
achtervolgd door verzoe
ken om wat op te schte-
komt weer beyeden om te
vragen of hu nog vijf mi
nuten in bed tn ren pren
tenboek mag k'Jkrn
keert terug met besliste
orders om nu verder bo- j
ven tc blyven
gehoorzaamt door slecht-
halverwege de trap af te
dalen om te zeggen da.'
hU het badka:nerhch'
niet aan kan krijgen
en vyf minuten later nop
eens oen te vragen waar
zyn pyjama Is
komt een half uur later
beneden om te vragen of
hij vader wel een zoen
heeft gegeven en meent
dat het '.och niet stout U
oen daarvoor te koenen?
(Nadruk verboden).
Intusschen was de meerderheid van
B. en W. tegen de motte-van Liemt c.s.
en de minderheid «mr. Slingenberg) er
voor. Deze laatste hield een interessant
juridisch betoog waarin hij relde dat de
gemeente er by dit besluit aas Ingeloo-
pen, dat door den Raad s.echts een
machtiging aan B. en W. was gegeven
en dat zelfs als er al een contract ge-
teekend was men daarop terug kon ko
men op grond van dwaling of bedrog.
Dr. Adrian vond dat de Raad niet
moet trachten om door het achterdeur
tje van Gedeputeerde Staten aan een
eenmaal genomen besluit tc ontsnap
pen. en mr. BIJvt-c een dergelijk stand
punt Innemend, stelde voor cm de mctle
te amcndccneu in dien zin dat de Raad.
van meening dat hem n:et ulle gegevens
waren verstrekt, constateerde dat het
besluit niet genomen zou zyn als hy
algeheele kemi-s van zaken had gehad.
De heer Van Liemt nam dit amende
ment over. en dc geamendeerde motie
werd tenslotte met 20—16 stemmen aan.
genomen.
De zaak zal nu binnen 14 dagen in
de Jansstraat worden voortgezet, ten
overstaan van Gedeputeerden, met ge
committeerden van B. en W. en de drie
raadsleden die bezwaar hebben gemaakt.
Het was inmiddels kwart voor twaalven
geworden en de rest van de agenda
werd tot de volgende zitting aange
houden.
R. P.
DE INBRAAK IN EEN
HAAGSCHEN
JUWELIERSWINKEL.
NADERE BIJZONDERHEDEN.
Gisteren meldden wij reeds, dat in een
juwelierezaak in de Badhuisstraat te den
Haag een inbraak was gepleegd. De N.
R. C. vertelt de volgende bijzonderheden:
In den nacht van Dinsdag op Woens
dag omstreeks half vijf deed een politie,
agent zijn ronde door dc Badhuisstraat
Teen hy in de buurt van het postkantoor
was gekomen, werd zUn opmerkzaamheid
getrokken door een rinkelend geluld, als
of men bezig was met geld tellen. Hij
keek eens om zich heen en bemerkte, wel
dra dat achter een Ijzeren hek. tus
schen het postkantoor en den juweliers,
winkel, twee personen stonden. De agent
kwam zachtjes dichterbij cn zag dat de
mannen aan elkaar Iets overgaven. Eens
klaps trad hU naar voren en gelastte hU
de twee personen uit den donkeren gang
welke door het hek van de straat geschei
den is. te komen Een van hen gaf aan
deze sommatie gehoor; dc ander zag
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN 60 CENTS PER REGEL.
kans door vlug langs den agent heen te
glippen, te ontkomen. De politieman
zond den vluchteling eenlge kogels na.
maar het gelukte hem niet den man aan
te houden. De ander werd naar het pc-
litie-bureau Duinstraat overgebracht Het
bleek, dat zyn zakken uitpuilden van den
buit. welke hy bemachtigd had.
Aanvankelijk wist men op het politie,
bureau nog niet wat er precies gebeurd
was. maar toen men den arrestant fouil
leerde. kwam al spoedig aan het licht,
dat men met deze aanhouding een zeer
goeden slag geslagen had Ut', de -akken
van den man kwamen allerlei inbrekers-
werktuigen te voorschijn, twee gc'.adcn
revolvers en voorts haalde men 183 gou
den ringen en ongeveer 120 andere sie
raden.
Toen begreep de politie, dat de Juwe-
lierswinkel van den heer van \V leeg
geplunderd moest z|jn. en een onderzoek
bevestigde dit.
Het bleek, dat de Inbrekers tick door
een gang. welke langs het perceel loopt,
toegang hadden verschaft 'ot den tuin
van hc: huis. Met een breekijzer had men
de zware ijzeren bouten, welke aan de
tuinztjdc de hulsdeur beschermen, weg
gerukt en daarna een ruit uitgesneden
Zoo waren de inbrekers vla de kamer en
het kantoortje In den winkel gekomen
De bewoners, die op de bovcnélage
sliepen, hadden er niets van gehoord
eerst later, teen de dieven het perceel
reeds weer hadden verlaten, werden zU
wakker.
94 gulden, die uit een geldkist waren
gestolen werden ook op den gearresteer
den Inbreker gevonden.
Verband met den diefstal
b Rotterdam?
De politie stelt nog een onderzoek in
naar dc mogciykhetd. dat tusschen deze
inbraak en den belangrijken diefstal,
welke eenlge weken geleden ln een Juwe-
lierswlnkel aan den Binnenweg te Rot
terdam gepleegd is. verband bestaat. Men
zoekt nu nog naar den tweeden Inbreker
die zeer waarschijniyk by dc achtervol
ging gewond is Een groot deel van den
buit zal r.og in z|)n bezit zUn. Uit de
winkel worden vermist 400 guuden rin
gen. 40 gouden horloges. 40 broches en
nog een groote partij andere sierader.
Slechts een gedeelte heeft men terugge
vonden.
De Juiste waarde van het gesto'.ene
kon men nog niet opgeven, maar dat het
vele duizenden guldens beloopt, is bui
ten eenigen twijfel.
De aangehoudene is dc 24-Jarige H J
Bzonder beroep en zonder vaste woon
plaats. Hy ts een berucht inbreker, die
reeds eenlge vonnissen achter den rug
heeft.
ONEERLIJKE LOOPKNECHT.
Door den winkelier 8.. wonende in de
Bartcljorisstraat, Is by de politic aan
gifte gedaan, dat zyn loopknecht K. P..
dien hy 's middags had uitgezonden om
een bedrag van f 75 te innen, niet t*
teruggekeerd. Ook het transportrUwiel
van den heer S. is door P. meegenomen.
INGEZONDEN MEDEDEELINCEN
6® Cent» per rcfoL
HAARLEM
Gratis demonstralie met het
beroemde N. S. F. 4 toestel
DE DIEFSTAL IN HET
LEGER DES HEILS.
Door dc recherche is alhier san-je*
houden A N'„ die ccnigc dagen ^c*
laden uit lui gebouw van bet U r
dee HeiU a.m bet Spearao i»
ken nut medeneming van een bcjra"
van 110. Dc msn heeft heken»!, rich
aan dien diefstal tc hebben schuldig
gemaakt.
VERKEERSONGELUKKEN
Te Haarlem.
Woensdagavond teven uur reed de
heer H. V wonende E'. ren plein 51. per
fiets op het Staten Bolwerk, nabij de
Schoterbrug. Achter hem s naderde een
tram. waarvan de bestuurder heftige
bc'.signalen gaf. De heer V. week toen
uit naar de Unkertr.unbaan. maar ver
moedelijk tengevolge van ren wlnvlang
kwam hy weer op het rechterspoor te
recht. Hy werd door de tram aangereden
en omver geworpen. Door een Juist paa-
seerend geneesheer werd een lichte her-
sen.vhuddtn.T geconstateerd. De heer V.
werd per ziekenauto naar het Sin*. Eli
zabeths Gasthuis vervoerd, waar hll 'er
ob.ervaUe is opgenomen.
UITGAAN.
Stadsschouwburg.
Het Vereenlgd Tooneel geeft *->• Vrij
dag de eerste voorstelling te Hsfcrkm ln
den Stadsschouwburg van ..8prl ren
Liefde en List", blijspel ln drie bedry-
ver. van Marivaux Er zijn nieuwe de
cors en cosluum* ontworpen door RSe
Cramer. By de voorstelling wordt me
dewerking vcj'.ecr.d door een quartet
cr.der leiding van den heer F Savelll.
IV Telegraaf schreef over een opvoe
ring te Amsterdam*
Het ging. met zUn warme «ehskee-
ring ren oranje, rose en groen, zyn aU-
tieeostuuma en hoog salonvenster vlot
en wel verzorgd over de planken'..
Alg. Handelsblad .Ken blijspel als een
ar htt lende-eeuwsch ballet, waarin Vera
Bondam en Minny ten Hove met gra
tie een pas-de-deux uitvoeren".
IV Tijd: ..Een bekorende vertooning
voor heel het gezin".
Uit het Engelsch van
LOUIS TRACY.
Vertaald door N. U.—v. W. P.
Nadruk verboden.
3> w
Hy keek met een goedkeurenden ken
nersblik naar den gespierden, zwaren
hit. gooide het pak achter in den wa
gen en ging daarop naast den jongen
Walker zitten, die nu gekleed was in dc
kleurige kleederdracht van de streek.
Wilt u zoo goed zyn even bij 't sta
tion aan te gaan? zei de vreemdeling
By 't station werden de tasch en de an
dere kleine dingen uit 't bagagedepot
opgehaald en gedeponeerd by 't pak in
bruin papier.
James Walker begreep er niets van.
maar hij zei geen woord. Toen ze weer
door de hoofdstraat terugreden, beant
woordde hij eenlge vragen over plaatse
lijke aangelegenheden en toen ze buiten
het stadje waren, werd hy bepaald
spraakzaam onder den invloed van een
geunge havana. die zyn metgezel hem
geoffreerd had. Armathwaite luisterde
met belangstelling naar de bUzonderhe-
den uit 't leven van de eigenaars der ver
schillende landgoederen. d:e ze passeer
den. Hy interesseerde zich vooral voor
namen en informeerde zelfs naar de
aangetrouwde families der adeliyke land
eigenaars en \Toeg verder of dc Walkers
de vise hak te voor hem ln orde konden
maken
't Is beter dat u daar zelf voor
zorgt, zei de jeugdice makelaar.
zult daar geen moeiiykheden mee heb
ben. 't Eenlge wat u te doen hebt *.s
zien verlof te krygen van twee of drie
boeren en u kunt visschen zooveel u
wilt.
De jongeman probeerde het gesprek
op de Garths te brengen, vooral op de
mooie dochter, maar zyn toehoorder
toonde geen belangstelling: kiaarbiyke-
ïyk boezemden de zeden en gewoonten
van het district hem meer belang in.
dan de Interesse van den jongen Wal
ker voor een mooi meisje. Ze hadden
nog geen uur gereden, vyf myien over
een tamelijk goeden weg en twee over
een hobbelig, steil-stügend pad. toen
Walker met zijn zweep naar een ry hui
zen met roode daken wees. gelegen aan
den ingang van een vallei, die "t begin
vormde van een somber heideland. Bo
ven 't gehucht, naar 't Oosten, verree.'
een ouderwetsch. steen en huls. vierkant
met een portiek in 't midden en een
hoog loodkleurig dak.
Daar Is Elmdale. zei hy en dat
is „de Grange", 't LUkt een vergeten
gat. vindt u niet?
Armathwaite negeerde deze opmer
king en vroeg zakelijk: U hebt de
sleutels toch?
Dat ls ln orde. mynheer zei hU
opgewekt. De sleutels kunnen we in
het dorp halen by vrouw Jackson. Dat
is ren aardige ouwe ziel. Als u dienst
personeel noodlg hebt. zoudt u nooit be
ter kunnen krijgen dar. deze vrouw cn
haar dochter.
Er werd weinig meer gesproken totdat
't dampende paard tot staan werd ge
bracht voor een huisje met een rieten
dak. een van de weinige in 't gehucht,
dat zóó gedekt «-as. Zoo van naby gez'.en
en in den gloed van de Juni-zon maak
te Elmdale een knuss-n indruk. Elk huls
ook 't kleinste, had een bloementuin en
achter een vruchtentuin. Tegen de steile
hellingen smalle stukken weide met
grazend vee. Het lager gelegen land was
bouwland. Armahwa.ie bleef in den wa
gen zitten, terwyi James Walker door
't voortuintje liep langs een weelde ren
bloemen en toen door een lage deur naar
binnen keek.
Later in zyn leven dacht Armath
waite er dikwijls over dat. indien Wal
ker een andere methode had gevolgd om
zyn boodschap te doen. b v. als hy vrouw
Jackson of haar dochter Betty had ge
roepen en naar de sleutels van „de Gran
ge" gevraagd had de geheele loop
.van zijn verder leven heel andere zou
JJn geweest. Een merkwaardige opeen
volging van gebeurtenissen was louter
het gevolg van het feit dat Walker Ju
nior een actieven aard had en van den
wagen afsprong ln plaats van te roepen
zoodat anderen zyn boodschap hadden
kunnen hooren. en omdat Betty Jack
son zoolang bezig was kruisbessen te
plukken ln den tuin achter het huis.
totdat haar trage geest niet meer in
staat was den gang der historie tegen
te houden.
Armathwaite ving brokstukken op van
een kort. maar heftig gesprek, dat bin
nenshuis werd gevoerd. Ze spraken
Yorkshire's dialect, dat hy wel verstond
maar niet kon spreken. Toen kwam Wal
ker. fleurig met zyn stroohoed. grijze
Jas. rood rest met vergulde kr.oopcn.
korten broek met slobkousen cn bruine
schoenen, weer tc vcorsehyn. Zijn ge-
zichl was rood en h|J lachte, terwyi hy
met een bos sleutels rammelde. Vrouw
Jackson was zoo nijdig als een spin.
riep hy. terwyi hy op der. wagen sprong
en de teugels weer opnam.
Ze maakte spektakel, omdat leder
een het huls maar kwam zien. Ze vroeg
ook of u wel wist ren 't spook! En ze
wou mij wUs maken, dat ze niet wist
waar ze de sleutels gelaten had. We
zouden nog lang hebben kunnen wach
ten als ik n:et toevallig gezien had dat
ze op een spyker hingen en ze ka'.m had
weggenomen Toen begon ze te schelden.
En u recommandeerde haar nog
wel als huishoudster, zei Armathwaite
glimlachend.
Ja. mynheer Ze kookt uitstekend
cn Ls heel netjes. Ik kan me niet be-
gTljpen, wat haar bezielde. Ze schrok
zich half dood.
Het verhaal van Walker over vrouw
Jackson's gedrag was ln het rr n*t niet
overdreven. Nog voordat hU den wagen
had bereikt, was de oude vrouw al den
achtertuin ingehold.
Betty! gilde ze. Betty, waar
ben Je?
Een tuinhoed was zichtbaar boven eer.
groep hooge kri.sbesaenboompjes en een
stem antwoordde:
Ja. moeder, wat is er?
Vlieg. kind. vlieg Wat moeten we
doen? Mynheer Walker was er me:
iemand om 't huis te zien.
Wat huis?
..De Orange" natuuriyk.
O. moeder!
Betty vloog op. Ze was "n stevig ge
bouwde boerenmeid met appelwargen.
maar er was nu hevige schrik in haar
oogen.
Wat moeten we doen? riep vrouw
Jackson wanhopig. Die vlegel van
Walker kwam binr.cn en had de sleutels
voor ik er aan dacht En nu zUn se er
naar toe. met z'n beider.! Kyic. ze zUn
al halfweg boven.
Ze staarden naar de mannen ln den
vagen, die net uitkwam borer. een tax.s-
haag. die "t begin van den zijweg, waar
aan ..de Orange" lag. scheidde van der
stal ren vrouw Jackson.
O. moeder! zei het meisje doods
benauwd. waarom heb Je ze niet ver-
riopt?
Hoe kon ik zc verstoppen; ik was
heelemaal overstuur. Wie bad nu ook
kunnen denken dat er Juist vandaag
iemand zca komen?
Wie ls er by hem? zei Botty, bijna
«nikkend.
De man. die 't huls wil zien. na
tuuriyk.
O. hemeltje! had Ik dat maar ge
weten. Dan sou lk de sleutels hebben
genomen en uit huls zijn ge-aan
Wat zou *t gegeven hebben?
Het zou or.s cm paar minuten heb
ben geschoeid. Dan had lk wel wat be
dacht. Maar maak y> maar niet over
stuur moeder, 't kan best zijn. dat ze
niet overal k ken.
Weet Je wat Je doet. riep vrouw
Jackson. Loop gauw achter re aan,
VMV of kunt helpen. Mis
schien kun je dar nog het een of an
der doen. Ze b-hoefde dit geen twee keer
te zeggen. Bet'.y liep 't huiaV door en
was In minder dan geen tijd op den
weg. Ze had al een paar minuten ver
loren en 't melale klom vlug de stelle
heidehelling op. Toen ze aan het tuin
hek kwam waren de leldseV, al vivftge-
bonden. de voordeur van de Grange
stond open en de be.* kers waren bin
nen.
O. hemel! h'J"de ze wanhopig.
Nu ls 't te laat. Ik had nog wel zoo
beloofd, dat niemand er Iets van zou
weten. Ik zal óren wat ik kan. MLssch.en
kan lk nog wat redden
(Wordt vervolgd.)
