HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 11 FEBR. 1928
DERDE BLAD
VOORHISTORISCHE DIEREN EN PUNTEN.
HL
Diplodocus
en Tyrannosaurus.
Diplodocus.
De voorhistorische ttjd munt uit. door
rijn kolossalen rijkdom aan dieren. Hier
mede bedoelen wij niet zoozeer hun aan
tal. elswel hun vorm en grootte. Er zijr.
er die er zoo mismaakt en gedrochtelijk
uitzien, dat zij daarom reeds onzer
volle aandacht verdienen, maar daar
in ligt eveneens het geheim, waarom die
dieren zoo veel interessanter zUn dan
de tegenwoordig levenden. Want ook hier
vindt men er. die zeer leelijk zijn.
zooals de Baviaan. De voorhistorische
dieren werken op onze fantasie: wij
hebben ze nooit gezien en daarom ken
nen wij hun eigenschappen toe. die ze
ternauwernood hebben. Wie zou het
eon troleeren?
Vooral dooT him kolossale lengte boe
zemen zU ons ontzag in. Geen enkel
der tegenwoordig levende dieren even
aart hen daarin, zelfs de walvisch. die
toch al een respectabele lengte kan heb
ben. moet het tegen die kolossen afleg
gen. WU zagen de vorige week reeds, dat
de Brontosaurus 20 meter lang was. doch
hU had tijdgenootcr.. in Amerika, die
nog grooier waren. Wij moeten hierbij
echter niet denken, dat het zoogdieren
van het ergste soort waren. Integen
deel. door hun enorme grootte waren
zij log en zwaar en konden zich slechts
moeizaam voortbewegen Een roofdier
daarentegen ls vlug in zijn bewegingen,
hetgeen noodzakelijk ls om een prooi
te kunnen bemachtigen. Denk maar
eens aan een tijger of een kat. hoe lenig
en vlug worden de bewegingen uitge
voerd. hoe snel en kort nemen zij hun
draai en hoe onhoorbaar kunnen zij hun
prooi benaderen?
Een van die grootste aller reptielen nu
!s Diplodocus (fig. I). Zijn lichaam was
ruim 22 meter lang van de snuit tot
aan het puntje van zUn staart, die In
een fijne punt uitliep. De pooten waren
dik en maakten breede en diepe voet
sporen in den weeken grond, daar hij zich
steeds in en bU moerassen ophield.
Het dier was volkomen onschadelijk.
Een zachtzinniger beest zouden we ons
niet kunnen voorstellen. Zelfs onze tegen
woordige kat, die, wanneer hU tenminste
zUn klauwen inhoudt, als een toonbeeld
van geduld en Hjdzanraheid kan worden
beschouwd, zou het moeten afleggen
tegen dien kolos van een Diplodocus. Het
dier kon zich, behoudens één uitzonde
ring. zelfs niet verdedigen en zijn eenig-
ste schuilplaats in geval van een aanval
was het water, wanneer hU het gevaar
tenminste tUdig ontdekte. Aan zijr
pooten had hij geen klauwen, zoodat
ook deze instrumenten niet geschikt wa
ren voor den aanval of verdediging. Wan
neer hU op het land zou worden aan
gevallen. was hij onherroepelijk verlo
ren. WU zeiden reeds, dat hU log en
invaar was: voordat hU dan ook aan
vluchten' kon denken of dat denkbeeld
ten uitvoer kon brengen, zou hij reeds
de klauwen en tanden zijner belagers
in zUn rug gevoeld hebben. Daarbij die
nen we niet te vergeten, dat hU zich
slechts in en bU moerassen ophield en
dat hU hier slechts stap voor stap loopen
kon. daar iedere poot. wanneer hij neer
gezet werd, vastgezogen werd door den
weeken grond. Willoos was hU dus aan
zUn vijand overgeleverd: zelf zou hU niet
de minste der dieren kwaad doen.
Op het land voelde hU zich dan ook
niet zoo thuis en het ls te begrijoen
dat hij slechts zelden het water verliet,
misschien alleen maar om zich door het
zonnetje te laten koesteren. bU wijze van
afwisseling. Maar daarbuiten verbleef
hU alleen maar in het natte element
en zwom in de soms zeer uitgestrekte
moerassen naar hartelust rond. HU was
een eerste klas zwemmer en duiker, doch
deze eigenschappen werden niet ten na-
deele van anderen uitgebuit: of zUn keel
gat was te klein, of hU deed het uit
een soort medeiUden. in elk geval ver
meed hU zelfs de kleinste vischjcs. Zijn
eenlgste voedsel bestond uit kleine
plantjes, die aan de oppervlakte van het
water dreven en overal te vinden waren
Geen roofdierallures dus: zooals gezegd
liet hU zelfs de visschen. die voor water
dieren zoo gemakkelijk te vangen zijn
ongemoeid.
Toch was Diplodocus in één speciaal
geval niet geheel weerloos, maar door
dat het zoo'n speciaal geval was, kwam
het natuurlijk slechts uiterst zelden
voor en kunnen we gerust zeggen, dat
het dier praktisch weerloos was. Wan
neer er b.v. een vijand van voren na
derde. terwUl hU rich op het land op
hield. dan kon hU zich niet vlug genoeg
bergen om zich in veiligheid te stellen
ZUn vUanden waren zoo vlug dat h*
voor zoo'n log beest een onmogelijkheid
was. om te ontkomen. Maar wanneer het
gevaar van achteren naderde en Diplo
docus werd er op attent gemaakts dan
bezat hU c-en reusachtig wapen, om zUn
vUand, althans voor een kort oogen-
blik van het lUf te houden. Dat gewel
dige wapen, dat tegenwoordig geen enkel
lier meer in die mate bez't
staart. Uit Fig. I is zeer mooi te zier.
hoe dun de staart en hoe geweldig
lang dit lichaamsdeel was. bUna de helft
van de gehee'.e lengte. Daarom was de
staart zoo bUzonder geschikt Om te
slaan; hU werd eenvoudig als zweep
gebruikt. WU kunnen ons voorstellen tot
welk een verschrikkelijk werktuig dit
1 instrument werd. wanneer het dier slechts
de gelegenheid werd gegeven het te ge
bruiken. Met een striem van het uiterste
dunne deel kon hU den vUand zoo ge
weldig geeselen. dat deze voorloopig den
aanval stop zette. Maar helaas kenden
de dieren al heel spoedig het klappen
van de zweep en vermeden ze in het
vervolg dat lastige Uchaamsaanhangsel
en vielen hem liever van voren aan.
Lftten «tJ eens zien. welke die„vreese-
lijke dieren waren, die het anderen tot
een last maakten. Tegenwoordig hebben
wU onzen krokodil: de menschen in de
tropische streken hebben een heilig ooi-
zag voor dit dier. dat er niet voor terug
schrikt menschenvleesch te verorberen
Maar de krokodillen bereiken slechts
een lengte van 3 meter. terwUl de voor
historische krokodillen maar eventjes....
10 meter groot werden.
In Fig. n is het skelet van zoo'n dier
afgebeeld en wanneer we dat vergelijken
met het daarbU afgebeeld bUna 2 meter
groot skelet van een mensch. dan ge
loof ik wel. dat we meer ontzag voor
die dieren dan voor de hedendaagsche
fauna zullen hebben. .Het dier heet
Tyrannosaurus; alleen de naam doet ons
reeds denken aan een tyran. een des
poot voor zUn tUdgenooten. een dier,
dat naar eigen willekeur zUn buren af
maakt en verslindt.
We kunnen ons voorstellen, dat deze
dieren de schrik der aarde waren. Wan
neer zU op hun ochtendwandeling waren
dai wil zeggen, wanneer zU geen kwade
bedoelingen hadden, liepen zU op vier
pooten heel langzaam. De voorpooten
waren zeer kort en het lichaam helde
dan zoo zeer sterk naar voren over er.
de kop raakte bUna den grond. Zoodra
waren zU echter niet op rooftocht, of rj
sprongen meor dan zU liepen, waar
door de kop telkens opgericht werd en
zU de vlakte vóór hen konden overzien
Met hun kleine maar zeer scherpe oogje»
tuurden zU in de verte over de vlakke
gras- en heidevelden of tusschen de
boomen door in de donkere wouden.
Alles wat zich bewoog, al W3$ het nog
zoo gering, deed hen cp hun hoede zUn
en het was dikwU'is door behoedzaam
naderen dat zU een prooi konden be
machtigen zonder dat dezer er erg in
had. Maar niet altUd ging het zoo ge
makkelijk. DikwUls was de prooi hem
te vlug af en ontspon er rich een ge
weldige en indrukwekkende Jacht. In
razende vaart, alleen op de achterste
pooten. de kop vooruit, de kleine voor
pooten dubbel gevouwen onder de kin,
met flikkerende oogen en opgetrokken
lippen werd de prooi achterna gezeten
Door wouden, bergachtige streken of
ondiepe moerassen snelden iu voor:
zonder een oogenbllk hun vaart te ver
minderen. totdat eer. van beiden er bU
neerviel Lage heesters vormden geer.
belemmering en wanneer het noodtg was
klommen zU in de boomen en zetter,
door de takken hun jacht voort. Het
mocht dan lang duren eer zU bur.
prooi hadden bemachtigd, het gebeurde
hoogst zelden dat zU onverrichter zake
huiswaarts keerden.
De kop zelf was 1.26 meter lang. Eer.
HJnk schaap ging er met gemak in en
een koe of stier zou in 2 of 3 happen
verorberd zijn. Tyrannosarus keek
hiet op een kleinigheid. Dieren van de
grootte van een kat proefde hU dus niet
eens en het was alleen bU gebrek aan
grooter wild. dat hU een tiental van deze
dieren naar binnen slokte, zonder er in
het minst door verzadigd te wezen.
Om het vangen van een prooi te ver
vemakkelijken en te bespoedigen, warer.
zUn voorpooten gewapend met een tien
tal klauwen. Onder deze waren er voor
al twee. die door bun grootte en door
hun vorm opvielen; bet waren in let
terlijken sin enterhaken van de vrcesc-
UJkste soort, lange, kromme. In een punt
uitloopende en met weerhaken bewapende
doorns. Met een vlugge korte beweging
werden zU In den rug van de prooi ge
slagen en deze tot stilstand gebracht
De groote bek met de sterke kaken deed
dan de rest
We zien hier weer uit. dat de tUd. die
zestig mlllloen jaren achter cr.< hg'
toch In alle oprichten niet aanlokkelijk
was. Tusschen dieren van het slag van
Tyrannosaurus voelt men zich niet erg
veilig en waar we nu al te kampen
hebben tegen veel ongedierte, zou dat in
S:en tUd nog veel erger zUn geweest
Men meene niet dat de roofdieren zeld
zaam waren; zU zwierven wel alleen
rond. daar hun aard geen buurman ge
doogde. doch van afstand tot afstand
hadden zU elk hun Jachtgebied, dat zU
tot in alle hoekjes en gaatjes door
kruisten. Zoo waren er vele van die
lederen, de een geen haar beter dan de
ander en het ergste was. dat de zoon?
het evenbeeld waren van de vaders.
Tyrannosaurus
DE ZAANDAMSCHE
HOUTDIEFSTALLEN.
DE DADERS GEPAKT.
Te Zaandam zijn tn de vorige week
zooals gemeld werd. twee Zaandammers
door dc politie op heeterdaad betrapt op
het stelen van hout van dc werf van de
firma P. Schipper Gzn. in hot Weetr'j-
derveld. Thans ls ook vast komen te
staan dat van de werf der N.V vh. G.
Kamphuys en Zoon en Th. van Loos
broek en Zoon een partij hout ls gesto
len. BU een door de politie Ingesteld on
derzoek ls deze partU hout teruggevon
den te Sc hagen, waar ze gisteren zou
vorder, geveild. De persoon, die het hout
ter veiling heeft aangeboden, heeft be
kend, de party te hebben ontvangen van
de belde verdachten, die wegens der.
vorig en houtdiefstal in hechtenis zUn
genomen.
R. is als verdacht van heling opgeslo
ten. meldt de N.RCrt,
STADSNIEUWS.
HAARLEM SC HE BESTUURDERS-
BOXD.
De Jaarvergadering Tan der. Haar!
Bestuurders Bond zal plaats vinden op
Woensdag 15 Februari In de Centrale.
Naast de behandeling van de verslagen
komt o.m. bestuursverkiezing aan dc
orde. In de vacature van len Penning
meester werd candidaat gesteld O. Fla-
meling Jr. (aftr.) In de vacature len
secretaris A Mars. thans bestuurder, in
de vacature var. 3den voorzitter A.
Eiseoia (aftr.) en in de vacature voor
2en secretaris de heeren A. Antonisse,
A. de Vries en A. Deutekom.
NED VEREENT O ING VAN HUIS
VROUWEN.
Causerie door den heer Drijver.
Voor de loden der af deel mg Haarlem
van de Ned. Vcroenigtng van Huisvrou
wen hield Donderdagmiddag in het ge
bouw van „Zang en Vriendschap" in de
J&nsstra&l de heer Drijver, uit Rotter
dam een causerie over het onderwerp:
„Wat de huisvrouw van financiën in het
algemeen en van het bankwezen in het
bUzonder dient te weten".
De heer Drijver begon met uiteer te
zetten dat hot vaak in gezinnen bij
voorbeeld ln gevallen van ernstige ziekte
of bU oer. sterfgeval, noodig. tenminste
wensehelUk is. dat de trouw hot finan
cieel beheer in handen neemt. Dan be
hoeven er geen vreemden in gemengd
te worden.
De vrouw kan minstens een even goed
financier zUn ais de man als ze eenmaal
op de hoogte Js en wat elementaire ken
nis heeft opgedaan, meende spr. Een
goed Inzicht cn nu en dan een blik la
bet financieel nJeutrs van krant of tijd
schrift doen dan de rest.
Vóór de pauze besprak de hoer DrUver
oent «enige theorie. Spr. ging terug tot
de grijze oudheid, deelde mode hoe er
een geldlooze tyd was en hoe toen lang
zamerhand t geld als ruilmiddel ont
stond.
Behalve als ruilmiddel doet het geld
ook dienst als waardemeter, betaal- cn
spaarmtddel.
Spr. zeide daarna het oen en ander
over belegging door obllgatiftn. aandee-
len. hypotheken en zette het verschil
uiteer, tussohen gewone, preferente cn
cumulatief preferente aandeelen.
Na de pauze liet spr. een practiscli
model voor een huishoudboek
zien en vertelde daarna het een
en ander over de verschillende branches
van het bankbedrijf crodietverleenlng
(oen zeer moei]Uk bedrijf. dat tegen
woordig buitengewoon voorzichtig door
de banken beoefend wordt), koop en
verkoop van effecten, het openen van
rekening-courant en depositorekenin
gen. het beboeren van vermogens, het
verschaffen van crodietbriovcn voor het
buitenland, enz.
Dc groote banken mogen thans alle
gesaneerd genoemd worden, dank rij de
uitstekende leiding door de Nederland-
zebe Bank.
De heer DrUver gaf ix>g verschillende
nuttige wenken, die by belegging kun
nen toegepast worden. Vooral vestigde
hU de aandacht op het groote belang
van hot verdoelen van het risico over
verschillende soorten van waarden.
BU afwezigheid van de presidente,
mevr. De Voer—Blok Wybrand!. dankte
mevr. Robbers den heer DrUver voor
zUn duidelijke uiteenzettingen.
BISSCHOPPELIJK MUSEUM.
De Bisschop van Haarlem heeft be
noemd: tot voorzitter der oom missie voor
het Bisschoppelijk Museum te Haarlem
en tot conservator van het Museum, den
wei eerwaarden heer Pastoor L. J. Boog
man».
ALG. NEDERL. BOl'WARBEIDERS
BOND.
Verschenen is het Jaarverslag ran den
Aig. Ned. Bouwarbeuiersbood afdeehng
Haarlem. Uit dit verslag blijkt, dat het
ledental met 58 vooruitging tn bet af-
geloopen Jaar.
In Haarlem hebben volgens het con
tract een 40-tal patroons het contract
roet de werknemersorganisaties getee-
ker.d.
Gememoreerd werden de stakingen van
metselaars en opperlieden ln de ran 't
Hofstraat e.n d<- staking tn de Slacht
huis* traat bU welke conflicten de '.eden
van dezer, bond door molest verhinderd
waren te werker..
JACHT.
De Burgemeester van Haarlem brengt
ter openbare kennis, dat de Minister van
Binnenlandsche Zaken er. Landbouw na
der heeft bepaald, dat in t grheele Ryk
1 vangen ver. smienten, pijlstaarten, ta
lingen en slobeenden, door middel van
eendenkooien en netten, waarvan het
gebruik is geoorloofd, alsnog aal rijn toe
gestaan tot 4 Maart 1928.
TRANSPORTARBEIDERS
Feestavond.
De afdeeling Haarlem van den Cen
tra Vn Bond van Transportarbei
ders geeft Dinsdag 14 Febnrari een
feestavond in den Schouwburg aan den
Jansweg.
De heer A Kievit, lid van het hoofd
bestuur van den Bond zal een feestrede
uitspreken.
Medewerk'-g wordt verleend door „De
8nareonngera" mt Rotterdam: Betsy
van der. E.nde. cabaretière; Jan van der
Horst, déclamator en Adr. Rouge.
De avond wordt besloten met een bal
onder leiding van den heer H. van
Dokkum.
MAIL VERZENDING VAN
12—1?» FEBR. 1!US.
Ned.-Oost-tndlé Zeepost vla Amster
dam 14 Febr. 3 10
Man via Marseille 14 Febr 15 06.
Ie Nazending 15 Febr. 1830
3e Nazending 16 Febr 8 15
Engelsche Mail (via Marseille) 16 Fe
bruari 12.20.
Suriname via St. Nazalre 15 Febr. 8 15
Aruba. Bonaire, Curacao vla South
ampton 14 Febr. 8.15.
Vu Cherbourg 14 en 15 Febr. 18.30.
Saba. St, Eustatius. St Martin, vta
Southampton 14 Febr. 815.
Noond-Amerlka en Mexico via South
ampton 14 Febr. 8 15.
Vin Cherbourg 14 en 15 Febr. 18.30
Vta Liverpool 17 Febr. 815.
vla Southampton 19 Febr. 2
Canada: vla Southampton 14 en 15
Febr. 8.15.
Vla Cherbourg 14 en 15 Febr 18.30.
Vla Glasgow 16 en 17 Febr 8 15.
via Southampton 19 Febr. 2 -
B. arilië (Pernambueo cn Bahia) vta
Lissabon 15 Febr. 15.06.
Rlo de Janeiro, en Santo* via Genua
14 Febr. 2
vla Lissabon 15 en 18 Febr 15.06
Vla Marseille 18 Febr. 2.—
Argentinië, Uruguay via Oenua 14
Fehr 3
Argentinië en Chili vla Liaanbon 15
Fobr 15.05
Vla Marseille 18 Pebr. 2.
Egypt*: via Napels 14 en 15 Febr. 12 20
Vla Brlndis! lö. 17 en 18 Febr. 12.20
Aden. Britsch-Indië. Ceylon. Stam.
Australië. Nieuw-Zeeland via Marseille
16 Febr. 12.20.
Singapore als Ned. O -Indië.
China en Japan vla Riberië 15 m
18 Febr. 14.40.
Zuid-Afrika via Southampton 16 Febr.
8.15.
Haarlemmer HaHet'es
EEN ZATERDAGAVONDPBAATJE
De samenleving kan worden verge
leken met. een pot met pieren, die door
elkaar krioelen en die tegenovergestelde
belangen hebben. Het is mogelijk, dat
men zeggen zal: welke belangen pieren
die éénmaal gevangen en bU elkaar in
een pot gestopt zUn. nog hebben kunnen
behalve hun algemeen belang om uit
den pot te verdwUnen en teruggebracht
te worden in de vochtige aarde die hun
element is, waar zU zich dus het meest
op hun gemak gevoelen evenwel heb
ben zU, zal men zeggen daarop Juist
geen ksns. omdat ze met geheel an
dere bedoelingen in den pierenpot bU
elkaar zUn gebracht. Evenwel bestaan er
ook wanneer de pieren in den door hen
ongewenschten pot-toestand gebracht
zUn. nog kleinere belangen, die zij
wanneer zU spreken konden, zeker met
kracht en klem zouden verdedigen. Zoo
staat het vast. dat in den pot de onderste
laag pieren er slechter aan toe ls. dan
de bovenste, die niet door de lotgenooten
worden gedrukt, dus beter kan adem
halen en als ze niet scherp in het oog
wordt gehouden, nog een klein kansje
over heeft om zich met list en lenig
heid over den rand van de pot hef."
te werken en terug te keer en tot rsr.
vochiigen grond waarin het haar goed
was te leven.
Men zal vragen, waarheen dit pieren-
probleem den Zatcrdagavondorater wc!
voeren zal en verneemt allicht met ver
wondering. dat het leidt tot reizen or
Zondag BU voorkeur doe ik dat niet
omdat deze dag. meen ik. liefst aan het
kalme verblijf ln d»n kring van het huis
gezin moet worden gewUd. Niettemin
«tja er velen, die alleen op den Zondag
gelegenheid hebben hun familie en vrien
den :e bezoeken, waaruit wU de tegen-
strijdige belangen in de pot met pierer.
herkennen.
Hoe dat dan ook wezen mag, op den
Jorigen Zondag was ik door de omstan
digheden tot reizen genoopt. &2 was
he'. niet ver. namelijk r.aar Hilversum
Naren van een spoorboekje is ln ledsr
geval een zaak van moed. beleid er
trouw maar co den Zondar vere'jrh-
die bezigheid bUzonder groote sf%cr--
>ton!g-. voorzichtig- en aandschtbrtuld
«rriat dc rijm van de clifers doorVn'?"
worden door dwarse aantekeningen
(..dwars" letterlijk en niet f'.guurlUV
ojgevat) die er op wijten, dat vele
treinen oo Zor.d2g niet loopen hoe-
we! daar er.kele treinen tevenover staar
die op d on die Juist wel lcor°n. .pa
dachtige studie", ioo zegt het spreek-
"''os te bever." en zoo h--'
Sk dan ten slotte een trein uitgezocht
die mU Inderdaad op den ongeveer ge-
JR&schten tUd (Je meet in den Zonda;
dienst op een uurtje niet letten) naar
Hilversum braoht.
De terugreis was evenwel minder
voorspoedig. Het begon er mee. dat do
trein van 22.36 te laat was, zoodat Ik
zat uit te rekenen, of ik nog tUdig voor
mUn trein naar Haarlem te Amsterdam
terug zou zUn. Het bleek, dat ik met
een bretje geluk den electrischen trein
van 22.20 naar Haarlem nog zou kun
nen halen. Maar van welk perron zou
die vertrekken? Sedert het station te
Amsterdam vergroot is. zUn de Haarlem-
»che treinen elegant door het station
gestrooid en vertrekken niet meer var.
een vast perron, zooals vroeger. Je moet
het dus nakUken op een aanplakbiljet,
dat. evenwel op mUn perron van aan
komst. niet zoo gauw te vindeq. was. zoo
dat ik de trap afdaalde, naar de gang
waar ik uit ervaring zeker was c:
een te vinden. Het was er dan ook in
derdaad aanwezig en ik moest er tot
mUn schrik op ontwaren, dat ik mUn
reis had moeten voortzetten op het per
ron van aankomst, namelijk het der
de.
Tot mUn schrik, zeg ik. want Ik
moest dus de trap weer op en diutrop
stroomde van boven af oen golf var.
nasstgiers naar onder, die het onmo
gelijk maakte, den trap weer te be
klimmen. Ongeloofe- en onbegrijpelijk 1«
het. hoeveel passagiers een er.kele trein
we! uit het Gooi aanvoeren kan Hier
was de vergelijking met een pot met
nieren wonderwel op haar plaats. Zo
geleek op den waterval van de Niagara
en even als een onnoozel vtschje (of
haten we ze wren een zwakke pier) er
niet aan der.ken kan. tegen haar bruisen,
de golven op omhoog to zwemmen, even
min kon het mU gelukken, tegen den
golf van neerdalende passagiers in. den
trap te beklimmen. Twee zwakke pogir-
ren werden door de gezamenlijke krach!
der neerdaler.den energiek afgeweerd
benevens door een onverholen stomp
var. een Juffrouw, die blijkbaar niet be-
vrUpcn kon. dat wat voor den een de
tUd van d3len was. voor den ander
Juist het dringend moment Tan stUgen
kon zUn.
Helaas! toen de stroom eindelijk,
dunde en ruimte tot klimmen liet. kende
k mijn vonnis. De trein var. 23.20 was a!
raar Haarlem vertrokken en er bleef
riet anders over. dan dien van 23.3C
te nemen.
„Was het", zoo zal men zeggen. „d<
moeite waard, zoo angstig r.aar 23 20 te
verlangen, wanneer er tien minuten later
-en andere trein klaar stond?" Dit ver-
w'Jt is ongegrond. In een spoorweg
station moe: nooit te vee! op den zebjjn
worden gelet maar alleen cp de werke
lijkheid. dat dc eerstkomende trein al
tijd dc best' Vooral op Zondag. Want
toen ik den trein van 23.30 bestegen
en daar een aangenaam hoekplaatsje
gevonden had. van waar mU een blik
op het perron werd gegund, bleek a!
spoedig, dat deze trein, in tegenstelling
met zUn voorganger, niet precies op
tUd zou vertrekken.
Wie heeft niet wel eens ondervonden
dat wanneer hU te laat is de trein dien
hU dacht te nemen, nimmer evenzeer
te laat ls. terwUl wanneer hU op tijd is
de trein er geen been in ziet over tUd
te vertrekken? Welnu. mUn trein van
23.30 stond nog kalm op rUn plaats,
toen het uur van 23.30 al verstreken
was.
Niet dat de trein en zUn passagiers aan
zichzelf waren overgelaten. Op het per.
ron stond oen ambtenaar met een roode
pet te praten met twee conducteurs cn
Iemand, dien ik voor den bestuurder
aanzag. Er «was niets gespannens ln hun-
wezen. van menschen. die zoo dadelijk"
denken al te reizen, integendeel. zU kout
ten gcnoegeUJk en de heer met de roocc
pet vergat ons blijkbaar niet. daar hij-
een kastje operated en er eon tele
foontoestel uit voor den dag haalde,
waarin hU 6prak met een voor ons onbe
kend adres. Daarop sloot hU het. kastje
weer. Er gebeurde ook toen nog niets. Het
gesprek werd voortgezet, maar onze trein
bleef op zUn plaats gezet. Eerst t°*^ de
wijzer het kwartier voor twaalven na
derde. werd er ..afscheid van Amsterdam"
gefloten en zette de trein er gang ln.
want hU gaat encl Als hU gaat.
.Js dit niet de trein van 23.307' meen
de ik te mogen vragen, toen de conduc
teur mUn kaartje kwam knippen.
HU gaf een beleefd, waar bevestigend
antwoord.
..Dat ls mooi," zei lk niet verwijtend,
(want wat kon hU er aan doen> maar
verdrietig.
Er is een aanschrijving gekomen, om
tien minuten te -wachter.." rel dc con
ducteur. aldus den sleutel tot bet raadsel
uitleverende.
Hierboven heb lk gezegd, dat de sa
menleving een pot met pieren ls. die te
genstrijdige belangen kunnen bobben. Dc
zette uiteen, dat dcre beleefdheid van de
spoor Jegens menschen met late aanslui
ting. mU een taxi naar Heemstede kos
ten zou. omdat bU aankomst te Haarlem
de laatste tram naar mUn geliefd dorp
vast al vertrokken zou zUn.
HU trachtte mU te troosten. Inderdaad
trad hU vaderlijk. bUna grootvaderlUk
op. verzekerend dat de trein binnen vijf
tien minuten te Haarlem zou zUn. zoo
dat ik mUn tram niet missen eou. Hij
was oen eeer vriendelijke man en ik her
denk zijr. optreden me: waardeering
want onze trein kwam vóór middernacht
aan cn toen de tram van het Stations
plein aireed. was bet zelfs v'Jf minuter,
over twaalven, daar de tramdirectie ooto
1/1 eer. speling van vijf minuten voor
laatkomers had verordineerd.
Maar toen wij wegreden, zag Ik nog
Juist een electrischen trein uit Rotter
dam over het viaduct schieten en had
medelijden met mUn mede-HeemsUrie-
naren, die daarin zaten en dus voor de
laatste tram te laat kwamen. (Helaas, er
komt eenmaal een clndo aan alles, ook
aan lederen dag en aan lederen dienst.
Neen. dat woord helaas is niet Juist.
Er moet staan: ..gelukkig", war* de be
langen van het personeel moeten niet uit
het oog worden verloren er. Uc zou niet
graag het voorbeeld willen volgen van
den man. die koelbloedig zei: .nis lk
ln den trein rit. moet hU maar dadelUk
wegrUdenl" Wel zeker en dezen egols.
dan ook meteen met een afzondert Uk zij-
Untje naar rijn huls brengen. Wie zoo-
Iets zeggen durft, kent de beteckenis van
het woord ..samenleving" niet. die toch
niet anders kan wezen, dan dat wU. sa
men -levende, tets voor elkaar over moe
ten hebben!
In dat opzicht ls de rnaatsdhappU Im
mers weer heel iets anders dan een pot
me: pieren. Maar de mensch ls. zou lk
denken, dan toch ook iets meer dan een
simpele regenworm-
Eb: al wordt ia geen enkelen open
baren dienst het Ideaal bereikt voor
iedereen, hoevee! beter rijn wU met ome
talrUke en snelle spoor- en tramweg -
diensten er aan toe. dan onze voorva
deren.
Door een vriendelijke hand ls mU een
hoekje toegezonden, getiteld Beknopte
BeschrUving der Stad Haarlem, kunnen
de dier.cn tot Eenen Gids bU de beschou
wing der Merkwaardigheden, welke deze
Stad en doraelver Omstreken opleveren
cn dat op den kop af honderd Jaar oirt
is. zooais op den titel te lezen staat:
Te Haarlem bU Vincent Loosje»
MDCCC XXVIII
Wei maakte ons voorgeslacht hot zich
moei!Uk met riie Romeinsche cijfer?, er.,
als Ik het zeggen mag. ook ons hun nage
slacht, dat genoodzaakt is die te ontcU-
feren.
Natuurlijk begint het boekje met een
inleiding, want zóó was het voorgeslacht,
het zij me: alle waardeering gezegd. Als
ln dien t'Jd «en handleiding werd uitge
geven over het varken, dan achtte de
schrijver zich nog verplicht, ln een voor
woord of Inleiding of. hupscher nog een
Woord vooraf tot den VriendelUkea Le
zer. uitdrukkelijk mee te deeten. dat het
niet fri s over dc Kip of den TUgec. den
KroV-' 'I of den Vlinder (alios met
plechtige hoofdletters, maar over het
Varken. Liefst eindigde hU dan met een
zinnetje Ir. dezen trant: „Zoo ga dar.
mijn boekje dc wereld in en ger.icte de.
vriendelUkc ontvangst, die de schrijver
aan rijn eenvoudige proeve toewenscht."
Dat var. die „eenvoudige proeve" nteer.-.
,dc hij ïoo erg niet HU was er eï~
trotsch op. als de man van den tegen-
voordigen tUd ls. wanneer hU oen boek
over het varken (of een ander onder
werp) geschreven heeft. Minstens ver
wacht die. dat wanneer hU den volgen
den dag zUn neus buiten de deur steekt,
eon gemompel van eerbied en bewonde
ring door de 6traat zal gaan cn dat do
menschen tot elkaar zullen zoggen:
..daar heb Je X„ de bekende schrijver
van het boek over hot varkon"; „Wie
is het. die blonde Jonge man daar?"
Nee, die kale. met de wrat op rijn
neus en die even trekt met zijn linker
been!"
Zooiets verwacht de hedendaagsche
schrijver en datzelfde verwachtte zijn
voorganger van honderd Jaar geleden
ook. Ach. dc werke'.Ukheid te heel an-
ders. AI is zUn boek pas verschonen en
ligt het in de etalngeramen van de boek
handelaars. de aarde blüft onverstoor
baar ronddraaien, alsof er nlcte gebeurd
wee De gramofoon van de buren Jen
gelt precies als gisteren en hikt even op
dezelfde plaats als verleden week. waar
de plaat kapot ls. De bestrating te nog
precies even slecht, als ze nu al oen
half Jaar geweest ls. ofschoon hU cr de
zen keer zUn geniale schrUvershlelen
op neerzet cn zyn overbuurman roept
nog nltoos (wie gaf den vervelenden
kerel het recht hem te tutoyeeren):
..Bonjour X. gaat het Je goed?"
Tk zeg dat maar niet zóó. Ik hdb er
onlangs een klacht over gehoord van
een broér van Hopma, die ln koffie doet
cn op een dag besloot, een roman te
gaan achrUven. WU die hem kenden wis
ten «r van het begin af alles van. Wie
de personen waren, wat er met ze ge
beuren zou «n hoe het af zou loopen.
Onderweg veranderde hl] evenwel van
ge doch ten .De schurk was zoo erg schurk
achtig en zonder hem nu heeVernaai ln
ren braaf man te trans poneeren. ver
zachtte hu 's mam karakter tot een
aannemclUk gemiddelde; de voornaam-
«te Juffrouw, die ln den eersten opzet
sterven zou. werd zoo bemlnnelUk door
hem afgeschUJctd. dat hU zelf medeiU-
tden met het kin 1 kreeg en besloet het
liever ln leven te houden later kon hU
altUd nog tien. want de roman stond
niet op «chself. hü zou het oerste deel
wezen van «en reeks of cyclus, zooel? dat
ln dezen tyd te doen gebruikel'lk te ..De
Familie Margarine" rou do cyclus hoe
ten. een zachte mair «duidelijke toespe
ling op haar gebrek aan natuurlUkheld
er. oprechtheid, met de volgende onder
deden: Opgang. Toegang. Voort-
g a n g cr. N e e r g a n g. Ir. het te
rm bad hU nog oen vfjfde deel U i t-
g a n g ontworpen, maar vijf leek hem
w-it vee! er. roo zou Neergang het slot
zijn. wat logisch ook wel aannemelijk
klinkt.
Toer. het manuscript van het eerste
deel af was, duurde het nog een poos
vóórdat het verscheen Als we er zoo
een* naar vroegen, zei Hopma (de broér
van Hopma wel te verstaan) iels vaags:
..lk ben nog aan 't polijsten, fk kan er
nog nlot goed van schelden" of Iets der
gelijks. De spraak- en tcgea«;praak-ma-
kende gemeente beweerde evenwel, dal
hU er geen uitgever voor kon vinden-
Maar op een gooien dag verscheen Op-
Rang dan toch. Dc broér van Hopma
glansde. HU scheen een decimeter groo
ter geworden te z'Jn en Het zUn horen
groeien, voor zoover ze dat verkozen,
want bovenop was zUn schedel heelemaol
kaal. door de verbazende herser.werking
van de laatste maanden, denk tk
Ik moest een poos op reis en verloor
hem dus uit het oog. Toen lk bom voor
de oerste maal terug zag. glansde hy niet
meer. maar zag «rauw van verdriet. De
decimeter in de 'engte was al lang ver
dwenen. zet hU en cr was er nog een in
de dikte mee vertrokken. HU vertrouwde
mU riln droefheid toe: er waren zes
exemplaren van de oplaag van iOOO ver
kocht en daarvan was er nog één terug
gekomen. met een beieed'.gend briefje
van den kooper. die zUn geld terugvroeg.
Eén van de zestig rcccnsle-excmplaren.
die hU had laten rondeenden, was be
oordeeld en hoe! ..MUn slechtste koffie
heeft meer succr tel hU cn voegde er
bitter bU: „zelfs mijn beste ken russen
hebben het niet gekochi Dot raakte mU
en lk verdedigde mU afdoende: Je beste
kenni&sen verwachtten natuurrijk een
present-exemplaar". Toen hief hU een
honend gelflch aan cn verdwen ln de
richting van zyn woning.
Naderhand heb lk vernomen, dat hU
eelf de heelc uitgaaf van zUn boek be
taald had. Natuurlijk heb lk het niet
gelezen, omdat lk nog nooit, ln weerwil
van die zachte wenk. mjjn present-exem
plaar gekregen hob. Sommige rrenaehen
rijn toch wel heel onheusch. Maar het
te bij Opgang gebleven. Toegang.
Voortgang en Neergang zUn gebleven ln
het duister Niet, dat gelukkig zoo
veel boekjes in rijn schoot bewaart.
Nog lang heeft cr een zekere verkoe
ling tusschen ons bestaan, ofschoon lk
nog altUd niet weet waarom. Toen hij
mU weer eens aansprak, werd er van Op
gang tusschen ons niet meer gerept Wel
var. de koffie, waar toen veel aan ver
diend werd. Ik heb bet hem niet durven
roggen, maar ik vind dat Hopma (zijn
broer bedoel lk. nietwaar?) rich voortaan
maar tot de koffie bepalen moest. Je
kunt in koffie groot en in letterkunde
niets zUn. of zooals de Franrcbcn dat too
pittig weten te zeggen: „tel brille au
café, qui s'óc'tlpse au roman."
