HAARLEM'S DAGBLAD
BUITENLANDSCH OVERZICHT
DONDERDAG 16 FEBR. 1928 VIERDE BLAD
DE DEUTSCHE CRISIS
DE LAATSTE UREN DER COALITIE
Een nood-programma voor de
loopende zaken.
OF... ONTBINDING VAN DEN RUKSDAG.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
De rechtse h< coalitie in Januari 1927
gevormd, heeft Woensdag formeel den
laatsten adem uitgeblazen. nadat de
laatste pogingen om inzake de schoolwet
tot overeenstemming te geraken waren
mislukt.
Het kabinet Marx zal hoogstwaarschijn
lijk aanblUven voor het noodprogramma
inderhaast samengesteld voor de loopen
de zaken af te werken. Het schijnt op
t oogenblik wel als rekor te kunnen
worden aangenomen dat de Rijksdag ein
de Maart zal kunnen worden ontbonden,
nadat de begrooting. de suplementaire
begrooting. de liquidaliewet en het Ont
werp Nieuw Wetboek van Strafrecht «Un
afgehandeld.
Het programma dat door het Rijks-
kabinet ia samengesteld komt vrijwel
overeen met dat wat president Hinden
burg in zijn befaamden brief had ge
noteerd omdat hij het voor de ontbin
ding van den Rijksdag afgehandeld
wensebte te zier. Die brief van den
ouden Hindenburg was nog een verrassing
Menigeen had hem niet zoo vroeg ver
wacht. hoewel men er op gerekend had
dat de president het kabinet zou herin
neren aan de verplichting om de loopen
de zaken af te handelen. Reeds voor
dat het zeker was. formeel zeker was.
dat de onderhandelingen van de school
wet zouden mislukken schreef de voor
uitziende Hindenburg echter al een epistel
om de heeren ministers aan te sparen
bü een eventueel conflict, de loopende
zake» af te handelen. De grijze president
gaf hiermee nogal duidelijk te kennen,
dat taü van meening was, dat de heeren
nu maar verder op moesten houden met
krakeelen cn hun kostbaren tijd niet lan
ger moesten verknoeien met de bespre
king van een zaak die absoluut ver
loren was.
Deze onverwachte gentle hint van den
bezadigden hoogerhand typeert weer
eens den plichtgetrouwen ouden soldaat,
en is eigenlijk de eenige note gaie in
drt vervelende proces van vervaL
Morgenavond moeten de fractieleiders
kerk!aren of zij van plan zijn al dan
rxiet op loyale manier aan de uitvoering
van het arbeidsprogTamma mee te wer
ken. Weigeren zij dan zal een noodbe-
grooting moeten worden opgesteld cn de
Riksdag moeten worden ontbonden.
Duitse he Volks par ij. Centrum. Democra
ten en Sociaal-Democraten hebben zich
raar verluidt echter reeds met het pro
gramma accoord verklaard, hoewel men
aanneemt dat de sociaal-democraten de
begrooting zullen verwerpen.
Het slot van bet liedje is natuurlijk,
een oorlog op papier. Een oorlog met
communiqués waarin wederzijds schuld
gegeven wordt. Het heftigst pakt de
Cottrum-fractie natuurlijk tegen de
Volkspartij uit, die de schuld heet te
zfjn van de mislukking met de school
wet..
P. A.
De Duitsche Schoolwet
definitief mislukt.
Wü lezen in de N.R.C.:
In de bijeenkomst van de gemengde
commissie uit de regecringspartyen bleek
Woensdagmorgen dat het niet gelukt
was om nog een scherpe lUn te trekken
tusschen aannemelijke en onaanneme
lijke voorstellen tot oplossing deT ge
schillen over de artikelen 9. 14 en 20
van het school-cm:werp zoodat de partij
leiders besloten de schoolwet als mislukt
te beschouwen en er niet meer over te
spreken.
Zelfs minister von Keudell was blijk
baar au bout do son Latin en zag de
hopeloosheid in van nieuwe pogingen
om onverzoenbare tegenstellingen nog
op te beffen.
Minister Köhler sprak daarna over de
moelijkheld om desondanks de begrooting
nog af te doen.
Men rekent nu vast op algemeene ver
kiezingen in Mei en als de begrooting
niet volgens de grondwettelijke bepalin
gen voor 1 April afgedaan is. zou de
verdere behandeling pas in Juni kunnen
plaats hebben hetwelk bovendien een
noodoplossing met voorloopige twaalf
den noodzakelijk zou maken. Ofschoon
de partijleiders er openlijk voor uitkwa
men dat do regeeringscoalitie als ont
bonden moet worden beschouwd, zal men
toch trachten althans deze moeilijkheid
te ontgaan en de begrooting nog te doen
aannemen, want behalve de grondwette
lijke bezwaren zou een behandeling in
Juni tevens beteekenen dat geer er.kele
buiter.landsche leening tot dien tUd zou
kunnen worden opgenomen
Niet alleen bij de nu los verbonden
regeringspartijen bestaat de ernstige
wer.sch om al die verwikkelingen te ver
mijden en vanmiddag zal verder onder
handeld worden over de mogelijkheid om
met de groote oppositie-partijen van links
tot overeenstemming te komen voor de
aanneming der begrooting en zoo mo
gelijk ook r.og het liqu'.datie-schadever-
goedingsontwerp. Bovendien hechten de
Duitsch-r.atior.alen bijzonder gewicht .ar
de behandeling der aanvulllngsbegrootlng
die de hulp aan den landbouw zal moe
ten regelen.
Men zal trachten een breede basis voor
onderhandelingen tc vinden door de weder
zijdsche verplichting. dat geen partij
voor de verkiezingen zoogenaamde agi
tatie-voorstellen zal indienen.
Over het liquldatie-cntwerp is het ka
binet het overigen zelf nog niet eens. zoo-
dat het onzeker blijft of dat ontwerp nog
voar de verkiezingen kan worden afge
handeld.
In memoriam
Lord Oxford.
Wij lezen in hel Hbld.:
Na den vragentijd in het Lagerhuis
stond de premier op en zeide, dat het
Huis met oprecht leedwezen het over
lijden van Lord Oxford had vernomen
Hij verklaarde, dat hij een resolutie aan
het Huis zou voorstellen.
In het Hoogerhuis zal Lord Salisbury
een overeenkomstige motie indienen.
Lloyd George zeide dat toen hij on
der Lord Oxford and Asquith dier.de. hy
geen beter collega en leider heeft kun
nen wenschen. ..HU was ongetwijfeld
een der grootste ..parlementariërs" van
onzen tUd". voegde hi] er bij. ..ZUn klas
sieke welsprekendheid zal een voorbeeld
blijven, zoolang er Engelsch gesproken
wordt".
Lord Birkenheads woorden waren: hij
was een eerbiedwaardig edelman en een
wijs staatsman.
Tal van collega's en politieke tegen
standers van den overleden graaf van
Oxford en Asquith hebben een treffen
de hulde aan hem gebracht.
Lord Oecil zeide. dat lord Oxford een
groot en goed man was. „Door zijn dood
is een leemte ontstaan die docr niemand
titans in leven, kan worden aancevuld.
T. P. O'Connor, de ..vader van het
Lagerhuis" zeide: ..Oxford was een der
edelste en begaafdste staatslieden uit dc
geschiedenis van ons land".
Ramsay MacDona'.d zeide: „HU was
een groote figuur en dengenen, die zoo
lang met hem in het Lagerhuis hebben
gezeten, moet zijn beengaan wel zeer
diep schokken".
Clynes, de arbeidersleider, zeide- „HU
was zeer verdraagzaam voor zUn tegen
standers cn een loyaal en hulpvaardig
leider en collega voor zyn vrienden".
Lord Reading «de opvolger van den
overledene als leider der liberale partij)
zeide: „Hij was een groot man en een
groot gentleman met een schoon en no
bel karakter, geheel vrU van Udelheid.
afgunst, kleingeestigheid en alle vormen
van zichzelf zoeken".
Lloyd George cn Lord Grey behooren
tot de vele anderen, die hulde hebben
gebracht aan den overleden staatsman.
De avondbladen wyden lange artikelen
aan Lord Oxford and Asquith,
De „Evening Standard" ziet ln rijn
leven twee oogenbiikken. die maken, dat
hU voor altUd in de herinnering zal blU-
ven lei-en: het eene is. toen hU tegen
rijn zin. maar zonder de minste aarze
ling de vcreenigde natte ten oorlog voer
de; het andere, toen hU eveneens tegen
zPn zin. maar ever.min aarzelend, het
voHc overhaalde den algemeenen dienst
plicht als noodzakelijk te aanvaarden,
hoewel hU wist dat de natie van dit
denkbeeld afkeerig was. Deze beide mo
menten teekenen hem voor altijd als een
groot premier en groot dienaar van zijn
volk.
De „Star" herinnert aar. de woorden
van Lord Buck master: HU is de man.
die nooit het gelaat van een vriend heef',
afgewend en nooit den rug heeft ge
toond aan een vijand. Het blad herin
nert verder aan de loyautett tegenover
zijn collega's, de grootmoedigheid te
genover zijn vrienden en ook tegenover
zijn tegenstandera. die bij hem tot vrien
den waren gekomen. HU was een groot
en nobel Engelschan.
Deelneming van
staatshoofden.
De koning heeft Lady Oxford een per
soonlijk telegram gestuurd, waarin hU
uiting geeft aan «Un leedwezen over
„den dood van mijn geachten vriend,
den g rooter. dienaar van den staat".
Van de staatshoofden uit alle deelen
der wereld komen telegrammen in waar
in deelneming wordt betuigd met het
heengaan van Asquith.
De koning der Belgen zond een tele
gram aan koning George en een aan
Lady Oxford.
President Doumergue aond een betui
ging van leedwezen aan lady Oxford,
evenals Br land uit naam der Franse he
regeering.
De titel van den overledene gaat, naar
de Britse he draadlooze dienst meldt,
over op zün 13-Jarigen kleinzoon, wiens
vader Raymond Asquith, de oudste zoon
van den ontslapen staatsman, in het be
gin van den oorlog sneuvelde.
KORT EN BONDIG.
Tengevolge van de strenge koude, ge
paard aan hevige storrr.cn Li het Us in
de Zwarte Zee aan de kust opgewaaid
en vormt ijsbergen. De schepen van
den dienst Rostof—Odessa kunnen de
tusschen gelegen havens niet aandoen.
Chaplin's „Circus" heeft in het Strand-
theater te New-York een record-recette
gemaakt. De eerste week werd ontvan
gen 36-735 do?!ar. hetgeen iets meer is
dan de recette indertijd de eerste week
gemaakt met ..The K:c"
Een Russische filmmaatschappij
..KomsomoLska ia Pravda" te Peters
burg. maakt een rolprent, waarin ver
waarloosde kinderen een rol spelen. Deze
kinderen waren ln overvloed te vinden,
en werden van de straat gehaald. Bij d^
opnamen, en ervoor en erna, vochten
beten, krabden, schreeuwden, stalen en
vernielden zij echter zco, dat speciaal
politie-toezicht onvermijdelijk werd.
De Roemeensche minister van buiten -
landsche zaken is te Cannes aangeko
men en zal morgen een bezoek brengen
bU Stresemann ie San Rcmo.
Tusschen Diütschland en Oos'enrijk
zUn sedert «enigen tijd onderhandelingen
gaand? ever afschaffing van den pasdwar.g
en terugkeer bot het pas-looze reisver
keer. gelijk het voor den oorlog be
stond.
ONREGELMATIGHEDEN
TE BATAVIA.
HANDELINGEN VAN EEN
WETHOUDER.
Aneta aemt uit Batavia d-d. 13 Febr.:
Het Gemeenteblad publiceert bet re
sultaat van het onderzoek naar aanlei
ding van een transactie over afbraak, die
den wethouder van Batavia, den heer
Mob. Hoesni Thamrir. persoonlijk voor
deel zou hebben gebracht. Het betrof
hier de afbraak \an de passars op Ta-
nah Abang. die herbouwd worden, welk
werk gegund was aan de Hollandsche
Beton Maatschappij. De heer Thamrin
zou. voorgerend, dat de afbraak door de
gemeente Batavia gekocht werd ten be
hoeve van de Volkshuisvesting, een '.age
ren prijs hebben betaald dan de Beton
Maatsc>appy tegenover particulieren
had kunnen bedingen.
Dit het onderzoek is alleen gebleken,
dat de ingenieur van de gemeente, de
heer Maror.ier, door den heer Thamrin
aangezocht was hem te waarschuwen
wanneer de loodsen zouden worden afge
broken. omdat hij daarop reflecteerde.
Verder had hij den heer Maronier ver
zocht bU de Beton Maatschappij te ln-
formeeren naar den prijs. De hoer Ma
rinier voldeed aan dit verzoek, maar
kleedde zijn vraag in op een wjce. die
het zeer erklaarbaar maak', dat de
Beton Maatschappij den indruk kreeg,
dat de koop door den heer Thamrin ten
behoeve van de gemeente Batavia ge
sloten werd. terwjl de heer Maronier
daarbU zelfs verklaarde, dat de afbraak
bestemd was voor den bouw van volks
woningen. Deze toevoeging heeft hU
echter net gedaan ingevolge opdracht of
verzoek van den heer Thamrin.
In elk geval had de Beton Maatschap-
pj bU het noemen van den eersten
vraagprijs van 1200 de overtuiging ge
kregen. dat de materialen gekocht zou
den worden voor de gemeente. Het is
echter r.iet juist, dat de Betor. Maat
schappij voor de afbraak eenige hóógere
bieding ontvangen heeft.
Nadat dr transactie was afgewikkeld
heeft de ingenieur van de Beton Maat
schappij. de heer Van Lennep, gezegd,
dat hl) het een vreemde zaak vond. en
ln deze woorden meent de commissie van
onderzoek het punt van uitgang te moe
ten vinden van de geruchten en beschul
digingen. die de ronde hebber, gedaan
LINDBERGH IS NIET
BEVREESD.
HIJ WIL ZIJN LEVEN
OFFEREN.
ST. LOUTS. 15 Februari (Reuter)
Met betrekking tot het voornemen van
Da. r. om Lindbergh te bewegen, zijn
leven niet meer ln de lucht te wagen,
antwoordde Lindbergh, dat hU geens
zins van plan was. het doen van expe-
rimer.tische vluchten op te geren. Hj
verklaarde niet bevreesd tc zyn om zUn
leven te offeren, indien hy op één zijner
vluchten zou omkomen. Voor elke
nieuwe wijze van vervoer zjn pioniers
roodig en eer.igen hunner moeien he
laas noodzakelijk het leven verliezen, al.
dus eindigde hy.
ZUID-SLAVISCHE BRIEF.
Stephan Raditsch, de leider der Kroa
tische Boerenpartijbijna Premier van
Zuid-Slavië geworden. - Een veel
bewogen leven. - Ontelbare malen in de
gevangenis. - Nauwelijks uit den kerker
minister. - Een invloedrijk man.
(Van onzen Weenscben corres penden:».
Weenen. 10 Febr.
Stephen Raditsch. de leider der Kroa
tische boerenpartij in Zuld-Slavië, is
büna ministerpreeldent van zijn land ge
worden. By na zeg ik. want de koning
had hem opgedragen binnen vier-en-
twintig uur een nieuw kabinet samen te
stellen en hij Is BM in staat geweest
dit binnen een too korten tijd te doen.
Zoo Juist ontvang ik een telegram uit
Belgrado, dat me mededeelt, dat nu Da-
vidcri'sch, de leider der democratise)*
party, opdracht van koning Alexander
gekregen heeft op zijn beurt te trach
ten een nieuwe regeering te formeeren.
Doch dit neemt niet weg, dat Raditsch
een belangrijke persoonlijkheid is en
biyft, een man. die het ondanks aüe
tegenkanting, die hy in zijn leren heeft
ondervonden, ver heeft gebracht. HU
heeft eer. veelbewogen leven achter zich
en herhaaldeiyk heeft hij voor zUr. leren
moeten vreezen. daar tal van personen
aanslagen op hem pleegden. Drie Jaar
geleden vertoefde hU te Weenen. hij
was als balling uit rijn vaderland ge
vlucht en toen ik hem ln een pension
aan ce Alscrstrasse interviewde, vertel
de hU mU. dat hU reeds zeventien ma
len fn de gevangenis had gezeten. HU is
altijd een oproerig element ge wees. die
eerst, toen Kroatië nof tot 't Oostenrijk -
Hongaarse he rijk behoorde, tegen de
OostenriJk-Hongaarsche autoriteiten en
tegen de vreemde overheersching van
deze zfjde streed en agiteerde en die la
ter voortdurend tegen de Servische heer
schappij te keer Is gegaan. Hy Is een
zoon van arme boerenlieden ln Trc-
b&rjevo desno. by Sisak ln Kroatië. In
zijn Jeugd reeds toonde hy zeer begaafd
te zUn cn daarom werd hU naar een
gymnasium te Ag ram gestuurd.
Reeds in de derde klas gaf bU les aan
andere kinderen om zoodoende «enig
gold te verdienen. In zUn vac ar. ties
maakte hu groote reizen te voet en roo
leerde heel Kroatië. Dal ma Ue. de
Karst. Istrie en Heroegowina kennen.
Ook maakte hU een lange reis naar
Kiew. waar hU Russisch leerde en later
kor. hU dan weer les ln deze taal geven.
HU vertelde zUn medescholieren ook
een en ander omtrent het strenge czaris-
tische systeem ln Rusland en vergeleek
dit met de Oostenrijk-Hongaarse)* over
heersching ln Kroatië. Hy hitste zyn
kameraden tegen de» overheersching op
en het gevolg was. dat hU van school
werd gestuurd en dat men hem naar de
psychiatrische kliniek van een hospitaal
der barmhartige broeders bracht van
waar hU naar een gevangenis werd ge
zonden. Als Jonge knaap dus leerde hij
reeds het gevangenisleven kennen en la
ter zei hU. dat hy daar veel door heeft
geleerd en er veel rUker aan ervaring
door is geworden.
Zonder de laatste klassen van het gym
narium Us hebben doorloopen. meldde
hy zich toch voor het afleggen van een
eindexamen aan en hy is niet gezakt.
Dan werd hU student aan de universi
teit te Ag ram. Als afgevaardigde van
een Agramsche studenten vereeniglng
Grootvorstin of boerin.
Het proces tusschen de Nachtausgabe
van Scherl en de TAgliche Rucdechau
over de identiteit van de vrouw die zich
voor grootvorstin Anastasia van Rus
land uitgeeft, is naar we hebben ge
meld vier weken verdaagd om de par
tijen in de gelegenheid te stellen tot
een vergelijk te komen. In de NJt.Crt.
lezen wy nog:
Als dat niet lukt kan de verdere be
handeling wel belangwekkend worden,
omdat lian zoowel de hertog en ce
hertogin var. Leuchter.berg als de groot
hertog van Hessen als getuigen gedag
vaard sullen worden.
De penncBtrijd tusschen de twee bla
den. die elkaar venijnig met scheldna
men als Schmutzausgabe en Schund-
schau bestookten, is aangekomen door
een paar artikelen van mevr. Ratnef—
Keilmann in de Nachtausgabe die daar
in trachtte aan te toonen dat groot
vorstin A nas te. sla als door een wonder
aar. de moordpartij van Jekaterir.en-
burg was ontkomen en door een Rus
sisch sergeant naar Duitschland was
gebracht
Pal daarop publiceerde draelfde Nacht
ausgabe cn artikel van den verant
woordelijken redacteur dr Fritz Luckc
ten betooge dat de vrouw geen groot
vorstin maar een boerin van Poolschc
afkomst was, Ts Jank of ski heette en zich
Tsjaukofskl noemde.
Vervolgens schreef mevr Ratnef—
Kallmann, ditmaal in de Tagliohe
Rundschau, dat deze beschouwing van
Lucke besteld was en dat de groother
tog van Hessen er achter zat, die hem
of het huis Scherl 20-000 a 23.000 Mark
ervoor had gegeven.
Hierop volgde dc aanklacht, niet van
Lucke, maar van dr. Schwaracr (den
hoofdredacteur van cc Nachtausgabe»
tegen de redacteuren dr. Manz en Cuno
van de T.igUchc Rundschau en tegen
mevr. Ratr.ef.
Intusschcn hadden beide partyen duch
tig met particuliere speurders gewerkt.
Die van de Tagüche Rundschau hebben
ultgevlschdat de boerin Tsjonkcrfskt
wel heeft bestaan, maar al gerubnen
tijd door zü zy by een ruzie ln de
beruchte Schuren wijk doodgeslagen cn
ligt op een kerkhof te Berlijn begraven
De speurders van de Nachtausgabe be
weren weer. dat hier een naamsverwar
ring in het spel is.
By he< proces is tot dusver alleen dr.
Lucke gehoord. De hertog van Leuch-
tenberg heeft beweerd, dat Lucke aan
zUn gemalin heeft verteld dat dc groot
hertog van Hessen voor deze zaak 20 a
25-000 M ter beschikking van het huls
Schor', «de uitgever var. dc Nachtaus
gabe) heef', gesteld. Lucke ontkende d'.t
onder cede.
Op een vraag van den voorzitter welk
belang de groothertog ran Hessen en
tie hertog van Leuchtenberg by het ge
val hebben antwoordde de advocaat van
een der partyen dat er flnancieele be
langen bij betrokken zijn. Op de Bar.k
van Engeland moeten namelijk voor de
familie Roinanof acht millioen pond
sterling berusten, waarop twee groepen
van verwanten aanspraak maken. Het
is dus van groote be toekenls te weien
of er nog een dochter van den tsaar
leeft.
Over deze kwestie aal het laatste
woord nog wel niet gevallen zijn om
't even of dit proces over vier weken
voortgang beeft of niet.
Madeira, Kanarische
eilanden, Azoren.
De verlokkend klinkendo namen Ma
deira. Kanarische eilanden. Azoren vor
mer. den ntd van het twee-hooderd-en
achtste doel van Brieben's bekende reLi-
giden. Het is de eerste er. op het oogen-
bllk de eenige Duitsche reisgids, die de
ze eilanden-groepen ten westen van
Europa in één deel behandelt en onge
twijfeld zal dit bock met blijdschap wor
den begroet, te meer daar de genoemde
eilander, zich hoe langer zoo meer Sn
de belangstelling gaan verheugen van
dc gelukkige menachen. die de slechte
klimaten op het vasteland van Europa
voor betere kunnen ontvluchten.
De nieuwe reisgids la bek nop' en vol
ledig In honderd-en-veertig bladzijden
krijgt men een beschrijving van de drie
eilanden-groepen, aldus de N.R.Crt ZU
bevat madedeelingen over den reist yd.
hot klimaat, de scheepvaartverbindin
gen. De bijzondere plantenwereld, (de
meer dan duizend Jaar oude draken-
boomen). de geologie cn de geschiedenis
van de eilanden worden natuurlijk niet
vergeten. He: boek. dat bovendien veer
tien kaarten bevat, zal ongetwijfeld een
betrouwbare gids blijken tc lUn.
Russische „adel".
Het Russische secretariaat Tan dm
raad var. volkscommissarissen maakt
beker.d. da', de vele locale beslissingen
van den laats ten tyd. waarby gar.-che
steden, dorpen en fabrieken geridderd
werd met de .orde var. de roode vaan",
geen rechtskracht hebben, voordat zy
door den raad van volkscommissarissen
bekrachtigd zUn.
De» is r.iet van plan de beslissingen
goed te keuren, omdat er velen dapper
gevochten 'nebben in den burger-oorlog
cn daarvoor niet enkelen geridderd dienen
te worden. i
Weer een zwendelzaak.
De ..Voas. Ztg." deelt mede volgens
het Hbld.: Een zwendel-af faire van bui
tengewoon groote ii omvang, waardoor
het Duitsche rijk voor millioesien-bc-
dragen Li benadeeld, houdt op het
oogenblik te politie-autoriteiten te Ber
iyn bezig.
Men 2 tee ft ontdekt dat er sedert meer
dan een Jaar groote bedriegerijen met
oorlogsleeningen (inlevering van fond
sen uit „oud-bezit") zyn gepleegd. Als
een der hoofdschuldigen is tr. der. nacht
van Dinsdag de bankier Kunert. bekend
uit .het groote aandeelenzwendel-prooe.;
var. Moabit, door ambtenaren van de
politie cn van dc recherche gearresteerd
en in de gevangenis voor preventieve
hechtenis tc Moe bi: gebracht.
De aangelegenheid ral nog wel ver
der om ach heen grijpen, daar nog
moet worden nagegaan op welke wijze
het Kunert gelukte om den Jnleverlngs-
zwendel te plegen. Volgens de meening
van den rechter van onderzoek leverde
Kunert reeds voor zijn arrestatie en ook
weer na rijn vrijspraak, langs bedrie-
geUjken weg. ooriogrieenlnger. nieuwbe-
zit als oud-bezit ln en benadeelde op
die manier het rijk voor buitengewoon
groote bedragen.
Het verschil tusschen oud-betft cn
nieuw bezit speelt daarom by de valori
satie van ooriogsleeninger. zulk een
bijzonder groote rol. omdat de bezit
ters van oude obligaties een vijfmaal
zoo hooge valorisatie krijgen als de be
zitters van nieuwe obligaties.
Een dure stilte.
Henry Bernstein. de auteur van „De
Greep". „Israël". ..Samson", enz. kan
onmogelijk werker., wanner er in zijn
buurt leven wordt gemaakt
De toestand ln zjjn huurhuis, rue de
lUniverslté te Parijs, was hem ondra
gelijk geworden Hij consulteerde dc
architecten Faure-Dujarric cn Gaveaud
die aanraadden. zUr. wetkkarner te
voorsen van eer. dubbel beschot me:
kurkpocdrr De eigenaar wendde zich
tot der; architect cn den bouwer van
het huis. de heeren O riem en Antony
die voor 4<i0ü0 francs de kamer geluid
loos zouden maken. Bernstein betaalde
de helft contant.
Edoch, het leien bulten bleef hoor
baar. Bernstein kon niet werken, ver
huisde naar eer. hotel er. sprak dc hee
ren Oriem en Antony :r. rechten aar.
De v:jfde kamer der rechtbank te Par Ui
heeft her. 'ercord'-ekl tot betaling van
respectieve!i. k 10.000 en 21 700 franc
schadevergoeding N .RCrV)
De Russische intellec-
tueelen en het
platteland.
Het volkscommissariaat van arbeid
heeft thans een serie gunstige bepalm-
gen uitgewerkt voor inteUcctueele ar
beiders die in de provincie gaan wer
ken. ZU roller, in het vervolg zoowel
in materieel opzicht als wat betreft hun
rechtspositie belangrijke verbeteringen
krijgen. O.m. is eer. speciale toelage
vastgesteld voor de verder verwijderde
rayons er. ruller, zy meer dan een
functie mogen befcierden en dus dub
bel salaris mogen ontvangen
Als straf voor hun weigering. om
hun aangeboden functies, ten plaiuelan-
de te aai. v.» arden, heeft de Batenburg-
schc arbeidsbeurs een 2000 intellec tuee
len (artsen. Ingenieurs, torhnicl enz
van de lijst van werkzoekenden ge-
schrapt.
Voor Palestina.
Naar men ons uK Weenen meldt, ver-
'or'.i daar thans wver Sokoiof. d? voor-
ntter van het Zionistisch hoofdbestuur,
en we', met het doel er een commissie
Pro-Palestina te stichten, waarvan cl*
'.eden in hoofdzaak niet-Joden zyn. dir
zrtf het initiatief tot de stichting heb
ben genomen. Naar men weet bestaan
er ook in andere landen dergeiykr com
missies en is de Engelach* zeil- een
parlementaire oommisue Ook dr Pats
steunt de» actie. Met Oostenryk streeft
men vooral naar cultureel contact.
Lichtgevende huis
nummers.
Naar dr Prager Presse meldt krygt
Praag vermoedelijk binnenkort ilchtge-
vende hulsnummer*. De» bestaan vR
driehoekige zwart metalen kastjes, die
boven d* deur wonder. aangebrach*
Aar. dc voorrijd? 1* bet huisnummer
'en lette- zoo noodig» aangebracht in
een speciale witte glaaaoor.. dc onder
zijde is met gewoon vensterglas afge
sloten. Binnenin brandt een electriac2;e
lamp. die zoowol bot huisnummer laat
lichten, als zyn licht op de stoep en
een stuk van de straat werpt Te Kö-
ningsburg en Parüubtt» zUn al dcrgciy-
kc lichtgevende huisnummer?» aange-
bracht. Behalve Praag denken ook
Brünn, GlmUts. Oatrau in Moravté en
andere steden over Invoering van deze
nieuwigheid, cfle van natrinalen (TSjc-
choaiowaakscher.) oorsprong
was hy bU een groot diner aanwezig en
daar viel hy den burgemeester ln eer.
rede aan. Raditsch werd van de lyat der
studenten geschrapt en wederom ver
huisde hy r.aar de gevangenis. Vier
maanden moest hU ritten. Daarna zette
hy zyn studies aan de hoogeschool te
Praag voert Ho schreef opruiende arti
kelen ia Tschechtscbe bladen en spoedig
werd hy ook te Praag van de universi
teit gejaagd. Op den lflen October 1895
toen keizer Frans Jozef te Agram ver
toefde voerde hU daar met andere Kroa
tische studenten vóór het Jedlatschltsch
monument een gewaagd stukje uM, De
studenten trokken de .«bels van him
corps-uniform, hieven op de punten hun
ner sabels een tn met spiritus bevochtig
de Hongaarse!* vlag omhoog en ataken
die tan treken van afschw cn protest tn
brand. Raditsch en aUn makkers wer
den gearresteerd en kregen elk it maan
den gevangenisstraf. In der. kerker stu
deerde Raditsch verder Hy leerde hier
Fransch en hU la* ulloo» wetenschap-
peltjke werken. Naderhand maakte hl)
groote reuen ln heel Europa, tot hU
ziel» u-eer te Praag vestigde, waar htl
een tijdschrift „Hrvatska Misao („De
Kroatlsclie Idee") oprichtte, dat hoofd-
zakeiyk voor de stu der rende Kroaturhe
jeugd was bestemd. Dan ging hy voor
twee Jaar naar Pary* om ook daar te
atudeeren. Hy kwam dan later ln den
Kroatischen landdag en h'J heeft nog
menigmaal in den kerker gezeten.
Het machture Oosten: k-Hongaarsche
rijk spatte uiteen. Raditsch trad weder
om voor de vrijheid der Kroatische boe
ren op. HU had intu-scher. aUn eigen
partij opgericht en aesug afgrvaardig
den stonden achter hem in het nieuwe
Zuid-Slavische parlement Had hU vroe
ger tegen de Oostenrijk-Hongaarse)*
overheersching gevochten, zoo streed hU
nu tegen het centralistische systeem der
Serviërs, die de hegemonie in den nieu
wen staat wilden bezitten. Ook nu gold
hU dus weer a!* opposition»', en weder
om moest hU vluchten. Hy relvie naar
Engeland en naar Rusland en dan keer
de hU weer naar rijn vaderland terug. De
politie zocht hem. want m-n had hem
beschuldigd met de bolsjewieken feg*n
het Zuidslsvisclie koningschap samen
zweren. Men zocht hem ln heel Kroatië,
in heel Zuldslavie. doch men vond hem
niet. EindelUk werd rijn schuilplaats
ontdekt. In zün eigen huls te Agram
had hU zich in een nis ln een der mu
ren verborgen. HU lag daar op een ma
tras en ziin vrouw bracht hem geregeld
«ten en drinken. De prefect van po'iue
haalde hem uit zijn schuilplaats: op
handen en voeten kruipend kwam Ra-
ditach te voorsehyn. Het moet een tragi
komische aanblik zUn geweest, toen de
vrU corpulente Raditsch met zyn ronde
buikje en zUn ronde gezicht, met een
puntbaardje daar zoo merkwaardig aan
het dagl.cht kwam. Hy werd onmiddel
lijk gearresteerd en opnieuw mocht hU
„brommen". Men beochuldlgde hem van
hoogverraad, maar het la niet tot da
behandeling van een proces gekomen,
daar dc andere leiders van Raditsch'
party die vroeger steeds republikeinse!»
heette tc ztjn. nu plotseMr.~ verklaarde
tevreden te willen zUn met !»et monar
ch Lit Lie 2* stelsel.
Raditsch werd ln vrUheld gesteld en
kort daarop zien wc hem een ministers-
portefeuille verkrUger. HU werd minis
ter van onderwUi cn hU werd te dtnee-
ren gevraagd bU den koning. Dit den
vroegere» republlkeinschen boerenleider
is een man geworden, die inziet niet
tegen de klippen op te kunnen vechten
en die heeft ingezien, dat het voor een
schipper beter u te la vee ren. dan recht
tegen den atom» op te willen «ellen. De
thans 55-Jarige Raditsch is een *er in
vloedrijk man in Zuidslavld geworden,
alleen de weg. dien hU gegaan is. Is
vaak zeer moeilijk geweest en Raditsch
weet beter dan menig misdadiger, wat
het beteekent, ln de gevangenis te «li
ter Rozen cn doornen, doornen en ro
zen!
W M BEK AAR.
KANTONGERECHT.
UITSPRAKEN
J. N. overtreding der Jachtwet 10
subs. 2 weken tuchtschoolJ. N. Idem
idem. J. N. Idem 5 subs. 1 week tucht
school. J. N. het loopen over verboden
grond ft subs. 1 weck tuchtschool: O.
G. overtreding van dc Leerplichtwet 3
subs. 1 dag hechtenis. M. dc J. overtre
ding der Jachtwet ft aubs. ft dagen
hechtenis. C M. overtreding der Motor
en RUwlelwet schriftelijk lonnls op 22
Pebruarl 192? J. T. F. overtreding van
het Motor- en RlJwlclreglemcnf IS
subs. 3 dagen hechtenis R. M. D. B.
overtreding van het reglement van den
dlen.it op de spoorwegen 6 suba. 1 dag
hechtenis. P. R. overtreding der Motor
en RUwlelwet 15 suba. 6 dagen hech
tenis H. H het als opkooper geen
doorloopcnd register bijhouden 50
subs, ft dagen hechtenis. P. B. Idem 10
aubs. 5 dagen hechter.lv C. H. v. d. P.
overtreding van het Motor- en Rijwiel-
reglement 1 suba. 1 dag hechtenis. P.
B. P. overtreding der Mcllrnwet 3 subs
1 dag hechtenis. G. L. v. W het met een
rUwle! ryden. zonder dat dit rijwiel aan
de aehtereUdc van een lantaarn of var.
een verticaal geplaatsten reflector, die
achterwaart-, een rood licht uitstraalde,
is voorzien 1 aubs. 1 dag hechtenis. J.
J. C. van T overtreding van het Motor
en RUwiolreglement 3 aubs. 1 dag
hechtenis. C M. 8. 2*: loopen over vef-
bodrn grond ft aubs. ft dogen hechtenis.
O. C. Z. het als bestuurder van een rij
wiel daarmede over een weg rijden ter
wijl niet Is voldaan aan art. 57 van het
Motor- en RUwlelroglement 1 subs. 1
dag hechtenis. R O. het alt bestuurder
van een motorrijtuig zich met het rij
tuig op een wei bevinden, terwyi niot
wordt voldaan aan art. 16 van liet Mo
tor- cn RUw'.flregleoient 2 subs. 1 dag
hechtenis G E. de R verret tegen de
Yoaafesea d.d. 28 Dec. 1927, bneriJgh*
