TWEEDE KAMER.
MEN MEENT
HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 8 MAART 1928
PUNT 19.
Voor.«*el a-an B. en W. tot toekenning
far. 500 subsidie aan der. uitgever van
bet periodiek ,JDe Ho'.Iandsche Steden",
ten oehoeve van de ui tg aal van een spe
ciaal ..Haarlem-nummer".
De beer Van de Kamp zou willen
foorstellen om te besluiten de subsidie
te verhoogen en haar vast te stellen op
1000. Spr zegt dat de gemeente dan
sis voorwaarde zou kunnen stellen een
groc'T aantal exemplaren van het num
mer te moeten ontvangen.
De voorzitter ze', uiteen dat een
bedrug van 500 voldoende ls.
Ten slotte wordt besloten te geven
500 subsidie
Wegens het vergevorderd uur worden
aangehouden de agendapunten ter zake
ran verbetering van de peroee'.en der wo-
Dtegbouwvereeniging ..Tuinwijk Zuid",
balans der complexen arbeiderswoningen
der Haarlemsche Stichting voor Woning
verbetering rapport der commissie met
schrijven van B. en W. inzake huurkoop
rn de benoemingen.
Bij de
Rondvraag
vraagt d? heer Gerrltsz hoe het sta.it
met de beslissing van B. en W. op zijn
verzrvk om de voorstellen ter zake van
de b's Mjding der werkloosheid die spr.
indertijd indiende nog eens te behande
len in de commissie voor de werkloos-
heddsl> triiding. Is de concdlusie van spr.
juist dat B. en W. op zijn verzoek afwij
kend hebber» besloten?
De Itcer Heerkens Thijs sen
an tv, oord', dat B. en W hebben overwo
gen da: de voorstellen reeds eenmaal in
de comir.hsle zijn geweest Het had nu
naar hun meening geen zin ze ander
maal in de oommissie te gaan bespreken.
Maar daarmede is niet geeegd da- ze
van de baan rijn
Ze zullen nu Lu broederen kring wor
den bezien. Met het college van Ged.
Staten zijn B. en W. in nader overleg er
over getreden.
De heer Geriitsz kan zich met die
handelwijs niet vtrreenigen. Het ls nu
reeds een je-ar geleden dat spr. ryn
voorstellen indiende. Als nu met Ged.
Staten overleg wordt gepleegd aan zu'.Vr.
de Staten de noodtge voorstellen pas
ln de zomerzitting kunnen gaan behan
delen. Spr. hoopt dat de voorstellen dan
maar zonder prae-advies van B. en V
aan de orde kunnen worden gesteld.
De heer Heerkens Thijsscn
merkt op dat de zaak niets m< t de Pro\
Staten heeft te maker.. Het college van
Ged. Staten kan een beslissing mmer.
De heer Gerritsz aeg: da: het
zijn bedoeling ls dat niet de Staten,
maar dat de gemeente Haarlem de zaak
ral gaan ter hand nemer.. Het gaat er
niet om, dat de Provincie iets zal gaan
doen en dat dan Haarlem zal gac.r.
mededoen.
De heer H e 1 d s t r a vraagt hoe li
staat met de nakoming der overeenkom-
gesloten met de N. Z. H. T. M ter zake
van den aanleg van een plantsoen cp
het Soetidaplein.
D? heer R e i n a 1 d a antwoordt te zul
len pogen in de volgende zltting van
den Raad op die vraag een antwoord :e
geven.
De heer Peper merkt op dat 29 Jul:
1914 de heer Vliegen in den Raad van
Amsterdam wel eer. zaak van internatio
nalen aard aan de orde stelde. He:
beiTeemdend dat de soc. dem. mede
aan hielpen vanmiddag te maken dat hc
voorstel dat spr. had ingediend niet aan
ie orde kon komen.
Daarna wordt de zitting gesloten
7 Maart.
Het Aardewerk-wetje. De rede van den minister,
president. Deze heeft de tegenstanders niet kunnen
overtuigen. Het wetsontwerpje wordt verworpen
met 5240 stemmen.
Vandaag were discussie over het
ontwerpJe tot tijde...,ken steun, door mid
del van een verhooging van het tarief
voor huishoudelijk aardewerk, porcelain
en glaswerk en voor enkele soorten te
gels, voortgezet. Hoofdmoment was na
tuurlijk de rede van minister de Gee'r.
Hoofdmoment ook daarom, wfjl ran den
Jndruk dien rij maken zou. veel zou af
hangen -.oor de al-of-niet-aanneming.
Welnu - deze rede heeft de tegenstan
ders niet kunnen overtuigen Merkwaar
dig was zeker des ministers slot, waaruit
bleek, dat de minister een verdwijnen
van de Maastrichtsche industrie niet als
onvermijdelijk gevolg van het ontwerpje
zag.
De minister van Financiën begon zijn
rede met de opmerking, dat aan het ont
werp geen politieke beteekenis behoefde
te. worden toegekend, althans van de
zijde van de Kamer. Hij zeide voorts
ook een inleidende opmerking dat de
regeering niet geneigd is opmerkingen
te m3ken over de kwestie der handels
politiek. De regeering bleek het in hoofd
zaak eer., met hen. die voor den vrijen
handel zijr. opgekomen. De premier
keurde 't af. dat de beiangen van scheep
vaart, liandel en bankwezen oenerzijds
geplaatst worden tegenover de belangen
ran de industrie. Van een vrijhandels-
dogma wil ook de minister niet weten.
HU vroeg als slot zijner meer algemeene
Opmerkingen den heer van Gijn te wil
len overwegen of ieder dubbel tarief ze
ker tot protectie moet leiden, ja of neen.
Wat voerde de regeering mi tot het
Indienen van het wetsontwerp tot steun
van de ceramische industrie door mid
del van een tUdelijkc verhooging van
het tarief?
Voor dat deze vraag door den be
windsman beantwoord werd, maakte de
minister nog enkele opmerkingen over de
conferentie te Gcnève. Waren wij in
Europa maar zoover, dat wU dit ont
werpje zouden kunnen missen riep de
minister uit.
HU zeide. dat Nederland bereid is alle
gesloten txactaten en nieuwe tractaten
te bevorderen, die den vrUhandel dienen,
ten allen tiide en in iedere richting. WU
behoeven echter niet vast te leggen, zeide
bU wat ons land zoo gaame bU over-
eenkc-beretkt zou v illen zien. wU
moeten ons niet vastgeklonken achten
aan eigen alen. die nog niet ln trac
taten ziln vastgelegd: dit zou h*t sluiter,
van handelstractaten fcelemmeveu wy
rijn niet gebonden een maatregel ».~hter-
wege te laten, waarover Crtnèvc geen
verbintenis, zelfs geen aanbeveling
bracht: 't tegengaan van dumping. Zulk
een maatregel vraagt thans de regeering.
een maatregel alleen tegen 1ump»ng
atelde de bewindsman rast Het gaat
er om. ccn nodlUderde industrie te
steunen, in een bep-.alde streek, die door
haar excentrische ligging langer en feller
de slagen van den oorlog en den na-
oorlogsehen tUd heeft te verduren ge
had. Hei gaat hier om een hart-tn-
dustr'e voor een bepaalde streek, welker
verdwUnlng beteekeni het aantasten van
de welvaart van een nijvere bevolking.
Het gaat niet om het omzetten van den
vrUhandelswissel aldus de min'ster.
Wanneer het buitenland een argument
in het ontwerpje ziet voor protectionis
me. dan moet dit argument het buiten
land uit de hand worden geslagen, tel
kens weer.
De voorstelling, alsof te Maastricht
lauwheid en sufheid zouden heerachen.
weersprak de minister ten cenen male.
Hij wees op de outillage van de fabri
catie van het sanitair aardewerk, die op
zeer hoog peil staat.. Dat andere produc
ten minder geoutilleerd worden gepro
duceerd. vir.dt zUn oorzaak in het ver
minderde weerstar 'svermogen als gevolg
van dumping. Dat \ermogeu te sterker,
ls mede het doel van het ontwerp. Drie
Jaren ls daarvoor r.oodig. Maar dan ook
niet meer dan drie jaren: een fatale
termUn! Zooals ook het Schoenen we t'e
ca den ln de wet benaalden termUn niet
meer Is verlengd geworden.
De bedoeling van dumping is zoo
vervolgde de minister door tijdelijk
goedkcoper te leveren, oen blUvcnde
markt t! verkrUge: Altijd durende dum
ping kan natuurlUk niet bestaan: het
beteeker.t alleen nadeeien voor het
neemde land. Het on'werp wil slechts
eer. dumping-vacan tie geven aan de
Maa..t: jhtsche industrie, opdat zU €cn
mogelUk hernieuwde tijdelijke levering
beneden kostprijs met succes zal kunnen
weerstaan.
Dat er dumping ia. achtte de bewinds
man bewezen door de cUfers. die de heer
Hermans had geproduceerd.
Overwerkvercunningen die in Maas
tricht niet bleken gegeven te zijn voor
het sanitair, maar voor de minder lucra
tief verloo pende productie-onderdeelen
overwerkvergunningen, zeide Mr. de
Geer, beteekenen niets voor den bloei
van een maatschappU of een bedrijf:
een overwerkvergunning beteekent alleen
het bestaan van een tydelUke v!:.ag van
order.® die in een vooruitgaande, maar
ook in een hachelijk levr: d bedrijf kan
voorkomen.
De premier betoogde, dat kapitaalver
strekking aan een noodlUdend bedrilf
niet goed is: het zou slechts een slaap
middel zijn voor de industrie. Bovendien
kan het RUk niet als bankier optreden
voor de Nederlandsche industrie
Van het ontwerp vreesde de minister
geenerlei represailles. Ook m e t het
ontwerp heeft Nederland bU zijne onder
handelingen nog genoeg te bieden, wan
neer het aan de onderhandelingstafel Is
gezeten.
Voor duurte ook zeide de minister niet
te vreezen.
Wanneer aldus eindigde Mr. de
Geer zijne rede Ik voor dc keus stond:
..dit ontwerp of den vrijhandel", dan
koos ;k den vrijhandel. Maar voor die
keus staat noch de regeering. noch de
Kamer. He: gaat er hier om ccn In
dustrie te helpen, die in een noodtoe
stand verkeert. Ik betreur het niet, dat
ik het ontwerp heb ingediend, omdat er
voor die industrie een pijnlUke zeker-
he'd van dumping is. Wanneer mi de
Kamer het ontwerp verwerpt, dar. ra!
de Limburgsche industrie niet versagen
maar de tanden op elkaar zetten en
weten wat haar plicht ls, afwachtend
betere UJden. Wetende, dat hef aller
wensch is. dat Zuid-Limburg wordt tot
een dier industricele brandpunten waar
om Nederland bekend is. Wanneer een
maal. als de indusrie weer sterker :.s
geworden, een r.:euwe fabriek wordt ge
bouwd. dan zal :n den gevet moeten
worden gebeiteld..Uit ver 1 i cs
winst".
Over dc replieken zUn wJJ kort
Een nieuwe vcrr-hUnlng daarbU was
dc heer de Visser, dc communist, die be
toogde. dat de Maastrichtsche nijverheid
niet te helpen ls met tijdelijke lr.voer-
maatrcvelen. maar dat alleen het com
munistische middel der nationalisatie
zou kunnen helpen. Bovendien kende hy
maar heel weinig waarde toe. naar den
aard van het communistisch wezen nan
wat te Genèvo wordt besloten.
De replieken verdedigden en vielen
aan. Maar elk spreker bleef op het een
maal ingenomen standpunt s'aan. De
voorstanders en de tegenstanders van 't
ontwerp De tegenstanders meenden, dat
in 's ministers rede elk bewU* voor wat
te bewUzen was ontbrak: geen bewijs
voor dc noodiydcndbeid. voor een ver
ontrustende werkloosheid of voor dum
ping.
De replieken vermoeiden op den duur
de Kamer. BegrUpeiyk. dat hoe meer de
vergader.nc ten «inde Itep. hor vermoei
der WJ werd. hoe minder de Kamer
luisterde, hoe meer rumoer er ontstond
In rumoer eindigde de discussie.
De stemming bracht weer stilte
Voor dc stemming een korte verkla
ring
Pro: Hugo Visscher. a.-r.. verklaarde
zich tegen het ontwerp, omdat het ont
werp een precedent stelt voor ~r.zc han
delspolitiek en dus tot navolging uitlokt
Dit alles werd ln het nadeel van het
land geacht.
De stemming!
Het ontwerp viel met 53—40 slemmen
Voor waren de ri-K.. de A.-R.. (be
halve dc heer Prof. Visscher) en de heer
Arts.
Teger. ce S.-D.. de C -H.. de V.-Dde
V. B de communis* de Visser. Ds. Ling-
beek. Prof. Vlsaeher er. de heer Braat.
iiriuius.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN a 49 CENTS PER REGEL.
wel eens, dat men slechts in enkele geval
len pepermunt zou behoeven te gebruiken.
Deze verkeerde meening is vooral ont
staan, doordat men de pepermunt, die men
eens gebruikte of als toegift ontving, scherp
en bitter vond. Dergelijke pepermunt is
niet alleen weinig aantrekkelijk doch heeft
ook niets gemeen met den fijnen en op-
wekkenden smaak der origineels peper-
muntolie, waaruit de KING-PEPERMUNT
bereid is.
Deze pepermunt is medicijn en lekkernij
tegelijk, - ze is krachtig maar niet scherp, -
ze is lekker en niet bitter, ze desinfec
teert Uw mond, ze brengt U uit een luste-
looze of matte stemming, - ze is opwekkend
en verkwikkend. Men heeft ze daarom el-
ken dag noodig. Let vooral op den naam
Eogroa: Firma C- H. S. HLILKtiR, Haarlem-
DE EENHEIDSSCHOOL.
VOORDRACHT VAN DEN
HEER TH. J. THIJSSEN.
Voor.de leden van de ifrlxltng Haar
lem van den Bond van Nederlandsche
Onderwyzers tral V-'oensdagavond ln de
bovenzaal van het Gemeen tel Uk Can
cel tgebouw als spro-ier op de he- r Th. J.
Thijsscn. Hoofdbestuurslid van den Bond
van Nederlandsche OnderwUaers. met
hef onderwerp: „De Eenheldsschool
Na een openingswoord van den voor
zitter. den heer Wynla, verkreeg de heer
Thijssen het woord.
Spr begon me: de aandacht te vragen
voor het onderwUsstelsel in Frankrijk.
Dit Ls een afschuwelUk stelsel. De kin
deren blijven op het Lycee van hun 6e
tot hun 18e Jaar en komen dan op in
richtingen voor nog voorgezet onder
wijs of Kaan in het een of ander beroep.
Er valt dus te onderscheiden een lagere
en con middelbare afdeeling. maar het
is éën organisatie.
Dan is cr nog de volksschool Hierop
komen de kinderen op hun 7e jaar. Na
afloop daarvan komen :::j op een vak
school of zU gaan in een beroep.
Tusschen deze twee soorten scholen
beslaat geen andere. Het is ook onmoge-
lyk van de ecne school naar de andere
tusschentUds over te gaan. Daarvoor ver
schillen de gevolgde stelsels te veel.
De „Ecole Normale" sluit aan by de
Volksschool en leidt op voor onderwijzer
„Waar zal ik inUn kind op school
doen?" wordt dus herleid to: de vraag:
Welke school kan ik betalen?"
In den oorlog Ls geboren de critiek op
dit fatale onderwUsstelsel on Ir. c« loop
graven is ontslaan de vereeniging om
propaganda te maken voor dc- Ecole
Unique". Men had ingezien dat het ver
keerd was het volk reeds op school ln
twee absoluut van elkaar afgescheiden
doelen te verdeelen.
In Duitschland vormde de kem van
het onderwijs liet middelbaar onderw ijs.
Op 10-jarigen leeftijd kwamen de kin
deren op de Middelbare School en bleven
daar zeven of acht jaar. Dan waren xU
klaar voor een leidende functie ln de
maatschappij. BU elk type middelbare
school behoorde een vóórschool. met Nn
4-Jarlgen cursus (610 jaar). Het stel
sel leek dus heel veel op het Fransche.
Verder was er nog een school de Dult-
sche volksschool voor kinderen van 6 tot
14 jaar Dan gingen de leerlingen in ren
ambacht. W:c van de Volksschool at wil
de studeeren moest maar onderwijzer
worden, want dc Kweekschool voor On
derwijzers sloo: aan bU dc Volksschool.
Feu omweg met minstens een Jaar tUd-
verlics maakte later 't overgaan van de
volks- naar de middelbare school moge
lUk. Hei onderwUs was dus ook in
Duitschland voor de ouders weer een
gcldquacsUe.
Ir. ons land hadden we lageTe en mid
delbare scholen en gymnasia La-er kwa
men er lyoea by. De lagere school leidde
op voor de middelbare school of het
gymnasium of niet; alleen ln het eerste
geval werd er Pransch onderwezen. Ook
hier een kapitalLstisch stelsel. Ben Jon
gen van de gewone volksschool (zonder
Fransch) kon, al was hU nog zoo be
gaafd. zUn studie niet voortzetten. Een
breeder terrein was automatisch voor
hem afgesloten. teczU hU dure privaat
lessen nam. De maatschappU profiteerde
dus niet van de bUw>ndere begaafdheid
van dezen longen. ..The right man"
kwam roo lang niet altijd ..In the right
place".
De naam ..eenheldsschool" 1? nu aan.
genomen voor de organisatie van onder -
wUs. die den besten man wél op <*e
be< c plaats brengt. De term ls overge
nomen uit het Duit-sch Maar in Duitr-ch-
l:\r.d was de ..ElnheiUschule" oorspron
kelijk too lets als onze tegenwoordige
lycea.
Dc ..eenheldsschoolin ons land ech-
T «8 de gelegenheid scheppen dat het
kind. op zesjarigen leeftyd op de volks
school gekomen, later alles zal kunnen
worden waar het geschikt voor ls of aan
leg voor heeft. Dc bedoeling ls dus: be
ginnen met ontwUckellngnchoo! en
zoodr i een keuze kan gedaan worden
gaa* het kind over ln eer. van de lak
ker. van onderwUs die het noodig heeft
Dit is de eenheldsscbool-orgmUatle
d:e op het oogenbllk :n ons land bestaat.
He differentiatiepunt ligt bil ons ir. den
12-jarigen leeft yd. De school waarop
het kind gaat vóór het differentiaüepunt
bereikt ls word: ook al met een Dult-
schen term de ..grondachool" genoemd.
Wat was het middel om ln ons land de
eenheldsschool te bereiken? Afschaffing
van het verschil ln schoolgeld. En het
Fransch op de grondschoot werd afge
schaft Maar de cenheSdsschool was ook
behouden gebleven als het Pransch op
de grondschoo! gebleven was.
Hoe komt dat de tegenx.r. In de
eenheidwchool zoo enorm L* gewees t
tilt .-«n rapper v«» de Vereer.igir.c
„VolksondenrUs" uit 1905 b'.ykt dat bU
voorbeeld in Harllngen de kiassebezet-
ting van een school zonder Pransch ge
middeld 43 leerlingen was en van een
school met Fransch 22 Zoo was het ook
in andere plaatsen. Het onderwys in de
laatste school was dus veel beter ver
zorgd dan in de eerste, want Sn kleine
klassen is het onderwUs veel beter dan
ln groote. Het afgedankte stelsel had dus
he: eigenaardige dat &roep kinderen
goed onderwys kieeg. de andere groep
slecht of vry slecht onderwus.
De goed gesitueerde kinderen kregen
dus. voor gemeenschapsgeld, beter on
derwys. al vormden zy de kleinste
groep. In den grond ls dus de strUd voor
de eenheldsschool een klassenstrijd ge
weest Vandaar de tegenwerking om het
steh cl doorgevoerd tc krUftcn.
Men klaagde al dadeiyk dat nu maar
rUp en groen naar de middelbare scho
len -ing. Dit was een ongemotiveerde
klacht want de sociale invloeden die dit
verhinderden, werkten nog evenals vroe
ger. Bovendien begonnen die klachten al
toen het veronderstelde gevolg nog niet
merkbaar was.
„WctenschappelUke" onderzoekingen
hadden plaats om het verschil ln ca
paciteit tusschen de kinderen der twee
groepen aan te toonen.
Aangenomen mag worden dat de
meeste menschen toen het stelsel werd
ingevoerd, niet begrepen wat gaande
was. Nationaal besef deed het stelsel van
de eenheldsschool in de wet brengen; ge
mis aan nationaal besef ls nu oorzaak
van den tcg< .tand
Op dp H. B. S. moet nu het 3e deel van
de icerlingen blijven zitten! zegt tnen.
Maar dat w-as ook al het geval vóór de
eenheldsschool.
Tot slot. roerde de heer Thijsscn de
OUZUMMB aan. Men wil nu
het Pransch weer terug hebben op de
lagere school omdat het zoo'n last geelt
op de Middelbare School dat enkele leer
lingen der le kla* H. B. S. wat Pransch
kennen, anderen niet. Moet het Fransch
weer terug op de Lagere school, aldus
spr.. dan mag dit in ieder gsr.il niet
schaden aan het begrip eenheldsschool
Over het differentiatiepunt zeide spr.
nog da: het zoo dicht mogeiyk by het
14e a 15e jaar moet liggen. De kinderen
komen dan wat later ln dc vakken en
beroepen, maar spr. acht dit Juist een
goed middel tot bestrijding der werkloos
heid.
Hierna was gelegenheid tot gedachten-
wisseling.
De heer Le. van der Have vestigde er
de aandacht op dnt er vooral onder de
arbeiders veel gevoel voor standsverschil
is. Vooral dc arbeiders-ouders zyn bijzon
der gesteld op een .motte school" voor
hun kinderen en passen op pUnlUk-
nauwkeurige wyzc selectie toe. Verder is
het milieu, aldus deae apr„ van veel In
vloed op het peil van on-wikkeling der
kinderen; deze ontwikkeling houdt ver
band met de gegoedheid van het gezin.
In beter gesitueerde kringen hebben de
kinderen bovendien beter gelegenheid om
het toch we! eens gewenschte huiswerk
te maken. Schelding ln standen ls af
keurenswaardig. maar de realiteit ls nu
eenmaal zooals lk die schetste, aldus de
heer van der Have. die verder nog vrees
I op het gevaar voor de openbare school
I dat de ouders hwr. ktr.d-rcr. naar de v"-
■ondere scholen sullen sturen ca: nog
•an hun wenscher. var. .--electie tegv-
I moet komen Br moet vooral tegen ge
waakt worden dat onaa openbare school
.-.rmenachool" wordt.
De heer Panman vroeg de meaning
van den Inleider over het stelsel dat
te Haarlem bestaat, dat n i. een deel der
leerlingen ln 5. een ander deel in 7
Jaar oorbereid wordt voor de H. B. 8.
De heer van der Vaart vroeg of de Lr.
leider het Dustsche kind niet ontwikkel
der vond dan het Hollanc'Che.
In ril» antwoorden vestigde de spr er
de aandacht op dat het Hollacd>.-he
kind. vergeleken b:j het Dultsche. 3 Jaar
voorbereiding mist. Spr. acht hei voorts
beter dat de kinderen alleen ln «even
Jaar worden opgeleid.
De heer Thüssen zeide verder dat wat
de heer van der Have zeide over der. In
vloed van bet milieu op de ontwtkkelir
r.:ets te maken heeft me: hersencapa-t-
tett. En dAAr gaat het om. Men verwan*
d:e capaciteit niet met aangebrachte ken
nis Het byeenvoegen van kinderen van
verschillende trappen van ontwikkeling
".evert geen beswa.tr op. Een echt-lerende
klasm' moet gradatie vertooneu.
Het gevoel van ..standsverschil" onder
dc arbeidende bevolking levert inderdaad
een groote moetlykheld op. Dit gaat tot
ln het be'.achclUke toe. Dit gevoel moe',
worden ontzien, men moet er met het
noodige beleid aan tegemoet komen <*»-
als ook te Amsterdam geschiedt» en niet
alles maar baldadig door elkaar gooien
De geest van ons volk gaat ook in dr.
oplicht langzaam den goeden kar.t uit.
Een school zonder huiswerk vindt spr
beter dar. een met huiswerk Maar op
dcre klip mag ln leder geval de eenheids-
school niet stranden.
Met een woord van dank aan inleider
en debaters sloot de voorzitter hierna de
matig bezochte byeenkomst, waarop ver
schillende raadsleden aanwezig wwen.
MUZIEK.
JULIA EN JOHANNES RÖNTGEN.
De tyd van Julius en Amanda
Röntgen ligt wr achter ons. Julius
Röntgen Jr. houdt den muxikalen naam
sinds vele jaren hoog als Ud van het
..Hollandsch strijkkwartet", zijn jonge
re broeder Johannes schijnt voort*-
stemd den pianistische:-. naam riJr.>
ouders te doen voortleven. Met zUn
vrouw Julia vormt hU nu een kunste
naarspaar dat een tournee door ver
schillende plaatsen van ons land maakt
en zoodoende gisteravond ln den Jans-
schouwburg alhier concerteerde. We
leerden in Mevrouw Juli» Röntgen oen
z&ngercs kennen met een zeer goed ont
wikkelde techniek, wat zU ln liederen
van Puree!!, met name In Nymphs and
SDiephcrds" en ..I'll sail upon tl* Dog-
star" en later ook ln „Ohevaux de
bols" van Debussy bewees. Maar verder
dan goed materiaal tmeaao-soproan
goede techniek en meestal zuivere into
natie gaa». haar zangkunst niet. Expres
sie en zeggingskracht zyn ongeveer gr-
lljk aan die van een orgelregister cn
het is geen wonder dat zy in de liede
ren van fichubert volkomen te kort
schooi Wat zUn cr eigenlijk weinigen
die Sohubert mooi kunnen zingen! Dc
litderen van Faurë („Larmes" cn ..Au
Cimetière". dat we pas ook van Vera
Janocopotdos Iworden» gelukten dei
range.-vs beter; hier gaf tenminste de
dynamiek een zekere mate van uitdruk
king.
Jci-.annes Röntgen speelde de klavier
party zeer fUn en met veel meer muzi
kaal aanvoelen dan de zangeres bleek te
bezitten; bovendien presenteerde hy
rich als uitstekend pianist met het be
kende Adagio m b-mln, van Mozart en
ccn Sonate van Ph.Em Bach. waarb'J
hU echter toonde enkele eigenaardighe
den van het spel zijns vaders eveneens
te bezitten, met n.mie een neiging tot
rubato dat de metriek wc! eens ln ge
vaar brengt- Technisch ls zUn spel zeer
duidelijk. fUn van aanslag en geache
veerd. Na de po use speelde hU vier
.populair" Chileense he stukjes van
Humbert^ Allende. die alles behalve
populair klonken en twee zeer onge-
noegeiUkc stukken van Jcef Sok. waar
van. he*, tweede, dat lk niet weet of
..erlebt" dan wel ..ertrtumt ls, doch
dat .Jein und geschwótxig" gespeeld
dient te worden, een oogenbllk merk
waardig aan ..lisle Joyeuae" van Dobtissy
herinnert, met dien venstonde, dat
Suks werk dan ..lisle trlste" moest
lieeten.
Het slot tan het programma vortn-
<V*n drie nieuw modvrhe 1 Wieren van
Willem Pijper op zeer oud-modisehe tele
s'--:: cn twee aardige liederen van Jo
hannes Röntgen zelf. waarvan vooral
het laatste „Jeanette" een uitstekenden
indruk achterliet.
Een paar dozijn toehoorders wam»
aanwezig.
KARJ5L DE JONO
RADIO-PROGRAMMA
VRIJDAG 9 MAART
HILVERSUM, i960 M.
13.00 PoÜUeber.
12 352-00 Lunchmurick door
het
Radio.Trio.
5 30—«00 Graxnofoonmuiiok.
6 007 15 Dl oermuziek door het trio
Rentmeester
7.15—7 45 Landbouwhalfuurijr d x»r
het Kon. Ned. Landbouwcomhe
7.43 Polstleoertchv
3 05 Schlppersles ran het Onder-
«Uafoods voor de BInnenvkari.
8.35 Oratoriumconcert Dl Moor la*,
sopraan. Riek Broekman, alt- Jacqucr.
van Kempen, tenor. Hendrik Kon ine.
bas. Het Omroep-orkeal oi.v. N co
Treep Mendelsyhn-programma.
10.00 Perabrr.
1010 Vervolg concert.
10 30 Dansmuziek. Danalea door C.
Kllnkcrt.
HUIZEN, 340-9 M. Na uur 1050 M.
12 30 TUdsein
13.301.30 K-RO. Lunchmurick d-x>r
het trio ..Winkel*,'.
3 0ö—4.00 Vrouwenuurtje door mej.
Do Twaalfhoven uit Den Haag
4 00—5.15 Gramofoonmuzlek N CJt V.
5.15—ÖJO NC.R.V. Concert Tabe
Bas. tenor, J. v Duinen, orgel.
6 30—7.00 K RO. Spr.: Ir P. C V d.
Hevden uit Bergen op Zoom: lijkver
branding of lUtbvgraving.
7 007.23 K.R.O. Cursus C.reg -
rlnansch door J. v. d Wiel. leeraar a.
h. Seminarie H age veld te Heemstede.
10 30 Persber
7 30 V. P. R. O.-uuecndlng. Ham
Schouwman, piano. Mcj C. Casten-
dUk. alt
8 15 Spr.: Dr. Brulnlng: Judas.
9.00 Hans Schouwman, plano
9.15 Spr.: H. J. Jordaan De biologie
In haar verhouding tot wijsbegeerte en
geloof ln den tijd van llaechel en
thans.
DAVENTRY. 1600 M.
10.35 Kerkdienst
1130 Het Gershorn Parklngtcnkw In
tel cn oïlsten <alt. viool, plano).
12 50 Orgelconcert.
1-2C—2 20 Orkestconcert
3.20 Histor. causerie.
3.45 Conoert.
350 Lering over Londen's groote <re-
bouwvn.
4 05 Concert.
4 to Toon eel voor scholen
5.06 Conoert.
5 20 Tulnbouwpraatje
5.3:. Ktnderuurtje.
6.20 Orkcetconcert
•50 Nleuwaber.
7.05 Orkestconcert
7.30 Bioscooppraatjd-
7 35 Ptanodnetten van Schumann
7.45 Lering: The beglnnlg ofn Iron.
6.05 Vocaal concert. Odette de Bo
ras. zangrrrs.
8.20 Nationaal symphonleconcert
9.20 Nieuwshcr.
9.33 tVervolg) Nationaal 8ymph.
Concert. Szigcti. violist.
10.35 Nleuwaber.
10 40 Lering: What they wtll collect
in the year
1055 Varietë.
11.20—12 20 Dansmuziek
PARYS ..RADIO.PARIS-, 1750 M.
lo 5011.00 Concert.
4.06—6.0' Liter, en muziek, matins
8 30—11 20 Concert. 1c deel Bflglarht
compositie. 2e doe!: Symphonle Jupiter
voor cello en orkest van Schumann.
LANGENBERG. 469 M.
52 00150 Orkeslconcert
4.05—4 45 Wfxlekind-uurtje
5 20-4 30 Orkmtconcert
7 3.) ..Konig Ntcolo", of .Bo ut das
Lrbrn". tooneelspel in 3 act en met een
proloog van Wedeklnd. Mustek van
Knelp. Daarna tot 11.30 Dansmuziek.
KöNlGSWt'STERHAUSEN, 1250 M.
ZEE8EN
1:50— 7 50 Lezingen en leaser
7.50 Echte Wiener muziek. Marek
Weber-kapcl
950—1150 Dammurien Becce's 8ym-
phoniker. M. Brteger—Palm, sopraan
E. Brieger, barltcn.
HAMBURG. 395 AL
4.20 F. Wedeklnd herdenking
450 Orkesiconeert
"6.45 ..Don Giovanni", opera Ln 2 tr
ien van Mozart Daam* her-uitcen
ding van buitenlandache station
10 59—1150 Dansmuziek
BRUSSEL, 509 M.
5.20—6 20 Trloroncerl
8 35—10.35 Fragmenten van Lak-
mc opera Dëllbes.
NIEUWE AVONTUREN VAN SNUFFELGRAAG EN KNAGELIJNTJE.
VOOR DE KINDEREN.
Daar krijgt de koopmar. Ihrahim beo Stok-
visch, rijn ir.crlaraard grn klant inde gaten. Van
verbaring begint hij met alle tien zijn vinger*
te fTrien. Want hij heeft nooit gedroomd, dat er
rnder dc muirep eek negert rijn....
Labbernoeka* krijgt in de gaten, dat die
lange palmboom van een men»ch gebaren maak;
in r ij n richting. Van die hooge belangstelling
moet Zijne Majesteit nieti hebben- Hij wil zv
ijlings wegpakken.
