BUITENLANDSCH OVERZICHT
De Zakenman
Haarlem's
Dagbladw
wm
HAARI EM'S DAGBLAD WOENSDAG 21 MAART 1928
CUSHENDUN VALT HET SUCCES MG5XOU AAN.
„Het grootste beletsel voor algeheele
ontwapening
IS RUSLAND ZELF."
T BET AN^-RTJKSTE NTFUVT5.
Tegenover de steekhoudende argumen
ten der Duitsche delegatie (graaf Bem-
siorf) voor de Russische ontwapenings
voorstellen staan a! even s?ce*-houdence
tegen de Eovjetplanr.en, die gisteren te
berde werden gebracht
De Fransche en Italiaansch* gedele
geerden merkten op dat Lltvlnoffr
•voorst-el tot algeheele ontwapening w'
de militaire. maar niet de economische
en sociale vellivheid garandeert De Ma
rin's voegde hieraan nog toe dat het
cevo'.g van d« verwezenlijking van het
plan zou sljn dat de naties rijk aan
p-"r.d6toffen. bevolking en geb'ed wan
neer zU dit maar zonder, wenscher.. on
der leder billijk of onbillijk voorwendsel
weer souden kunren bewapenen.
De felste aanval kwam van Er"e1sche
elite CLord Cushendun). Natuurliik was
hü het <o vos die de passie preektmet
olie andere gedelegeerden er roerend
over eens. dat iedereen voor het prin-
ci'v der a'geheele ontwapening moet
zlln. Maar....
En met deze maar, die anderhalf uur
duurde heeft Cushendun op sensatio-
neele wUze de Russische voorstellen aan
gevallen en „afgemaakt".
Cushendun sloeg in leder o-eval wel
den smUker op z'.ln kop toen hü vroeg
in welte gez'ndheid de Sovjet-.reg-erhig
haar de'e ratte n*ar Genève heeft ge-
ronden De verzekering van den vrede
is het bes'RTsrecht van den Volken
bond maar bü diep arbeid heeft de
Bond in de afgelcopen zeven jaar niet de
minste hulp of aanmoedig'ng Tan de
Sovjets ontvangen. Het is dus wel zee"
opmerkelijk, dat de Sovjet-regeerir.g. die
tot nu toe geen velevenheid voorbU heef*
laten gaan om d»n Bond te beschimpen
«enigen Uld geleden plotseling den
wensch heeft, te kennen gegeven aan
de ontwapeninratebatten deel te nemen,
heewel niet gebleken is. dat zij tot den
Volkenbond wenscht toe te treden of dat
zij haar houd'nv ten opzichte van den
Bcnd heeft gewijz'gd.
Alvorens de bijzonder vérstrekkende
voorstellen van. de Russische delegatie te
onderzoeken, hebben de regeeringen het
-echt te vragen, waaraan die plotselinge
ommekeer in de Sovtet-pohtlek jegens
den Bond ls toe te schrijven.
En voorts herinnerde Lord Cushendun
al'e vertegenwoordigde naf'es er aan. dat
de Sovjets in woord en schrift den "e-
vapenden ops'and propagceren. Hoe
wenscht Moskou deze tactiek met haar
edelmoedige voorstellen te rijmen. Van-
wear die plotselinge ommekeer?
Om kort, te gaan Cushendun noemde
terecht de Soviets zelf het grootste be-
letsel dat de. doorvoering der Moskou-
scbe plannen ln den weg staat
Cushendun'» verdere bezwaren zijn
«lie. die mep over 't algemeen tegen al
geheele ontwapening te berde kan bren
gen.
Men mag ou 't oovenbMk constateerer
dat den Sovje'z eindelijk eens ongezou
ten en operhart'g de waarheid Is gezegd
Rusland heeft st-eds den Volkenbond
en het werk tn Genève of gesabotteerd
of genegeerd. Het. werd tlld dat die hou-
dins eens openlük aan den kaak werd
gesteld.
F. A.
INGEZONDEN MEDE DEELINGEN
a 60 Cents per regel
Stofzuïprerhüis MAERTENS
BAR TFLJORISSTR A AT 16
TEt PFOON 10756
APEX elertr. Waschmachiues f 275-—
Wil Briand den
term „aanvalsoorlog"
laten vervallen?.
Wü lezen In de Telegraaf:
De term .Aanvalsoorlog" was, sooals
men weet een der voornaamste moei
lijkheden. welke aan het bereiken van
overeenstemming tu&sohen Frankrijk en
de Voreenigde Staten icn opzichte van
een multl-lateraal ant!-oor'-ogsverdrag
in den wxg stonden. Minister Kellogg
wilde er niet van weten, dat bet begrip
..buiten de wet gestelde oorlogen" zou
worden beperkt tot aanvalsoorlogen, en
Frankrijk achtte die beperking noodza
kelijk. o.tn. met het oog op zijn reeds
vroeger aanvaarde verplichtingen.
De Parüsche correspondenten der
Amerlkaansche bladen hebben thans,
volgens hun telegrammen naar de Ver-
eenlgde Staten, vernomen. dat de
Fransche regeenng bereid aou zijn. den
term „aanvalsoorlog" te laten vallen en
den oorlog, zonder meer buiten de wet
te verklaren.
Hieraan zou echter de voorwaarde
verbonden wordeh. dat te voren door de
verdragsluitende mogendheden volle
dige overeenstemming zou worden be
reikt ben aamden van de be teekenis van
het woord ..oorlog". Een dergelijke de
finitie zou hei voordeel hebben, dat de
strekking en de werkingssfeer van het
multl-lateraal Verdrag zonder eenige
kans op misverstand zouden komen
vast te staan. Voorts zouden de Volken
bondsleden daardoor in staat worden
gesteld, hun verplichtingen. voort
vloeiend uit het Bandspact, na te ko-
nvm en de Vereenigde Staten zouden
de handen vrijhouden wat betreft de
toepassing van de Monroe leer.
KORT EN BONDIG.
Bü Aarlen in het Zuiden der provincie
Luxemburg, heeft, naar men ons uit
Brussel meldt, ^en zware bosch- en hei
debrand gewoed. De trce^er. van het
garnizoen moesten in aHer UI werden op
geroepen om het onheil te stuiten. Ruim
200 heotaren bosch gingen in vlammen
op. De brand zou te wijten tön aan een
door militairen begane cr.voor.richtlgheid
Volgens het 'communistisch dagblad
.Le Drapea Rouge" is het- titans uitge
maakt, dal bet léden van de minder
heidsfractie zijn. die Maandag JL het
kRntoor van den partijsecretaris plun
derden en al de documenten ledenkaar-
ten. stempels, enz. medenamen. In ver
band daarmede zUn de administratieve
secretaris, een vrouwe'ijke kantoorbe
diende en een ander lid van het partij
bestuur nti eveneens uit de communis
tische partij gesloten.
Naar uit Brussel gemeld wordt aan de
N R. Ct, is door het bestuur der slad
Brugge besloten, binnenkort op het plein
Burg geheeten. waar 800 Jaar geleden in
do'sedert dier. verdwenen H.nt Dona-
t!u?kerk Karei de Goede, graaf van
Vlaanderen, werd vermoord, een eenvou
dig. maar sprekend monument op te
richten. Het op hetzelfde plein, onder
hooge. stemmige beamen staande gedenk
teek en van Van Eyck. wordt naar een
I ander stadsgedeelte overgebracht
De soriaï'stfsche (roep tn der. Pruisi
sch en Landdag heef: de regeering ge
vraagd wat tij denkt te deen om de
openbare orde tegen gewelddadigheden
van den Landbund ie waarborgen er. van
de voor uitspattingen verantwoordelijke
personen rekenschap te vragen.
LETTEREN EN KUNST
HET TOONEEL.
STADSSCHOUWBURG.
Het Schotxwtooneel: JEen Vijand
van 't Volk".
De vierde abonnementsvaorrieUlng
van bet Ned. Tooneeiverbond was te
vens een herdenklng '.-an den lOOster.
geboortedag van HenrJt Ibsen.
Een betrekkelijk kJeine schaar van
toehoorders beeft de nagedachten!» van
den grooteo Noor gehuldigd door le ko
men zien en hooren naar de uitmunten
de vertolking die de artisten van Hei
SchouwwoneeJ gaven van het stuk da*
rhsen hun die hom verguisden ln hei
gelaat geslingerd heeft: „De Vijand van
bet Volk".
De voorstelling werd voorafgegaan
door een inleidend woord, door Dr. Jan
Walch. uitgesproken op het door décor
en gordijnen afgeschoten vóórgedeelte
van het tooneel. waarop, tegen een palm
ais achtergrond, een portret van Ibeen
prijkte.
Dr. Walch vestigde om de aandacht
op het geniale in Ibsen. die Individualist
was maar. al heeft hü veel geminacht.
zich toch niet uitsluitend tot minach
ting bepaald heeft.
Ibsen heeft doen uitkomen dat de
massa-meerderheid slechts geschikt :s
tol overschreeuwen of verstikken. Hü .'s
der wereld ontstegen en heeft haar
vele malen wan boven af gezien na
menige bittere worsteling met de sa
menleving. HU heeft steeds zün per
sona ages zoo beduidend mogelijk tegen
over elkaar willen stellen; vandaar dr
jnocllUk ipeengepaste verwikkeling van
zlln stukken, waarin bü toestanden
schiep die symbolen varen en tevens
bet leven zelf.
Gvoote geesten kunnen alleen maar
de weelde verwerpen of verwinnen; het
eerste doen de heiligen, he* tweede de
kunstenaars. Ihsen nu heeft ln zUa
stukken zelf zijn weerbeeld ontwikkeld
tot de harmonie van zijn pessismisme.
Dl: leidde er toe. dat men tenslotte eer
bied voor hem kreeg en dien eerbied
kunnen wU nog voor hom hebben, want
hU heeft de Waarheid liefgehad en ge
diend met al zijn groote gaven. HU ia
een eerlijk en nobel werkman geweest,
die zich niet bekommerde om bet oor
deel van de enkelingen of van de
massa en de geschifdenis van de 19a
eeuw heeft geschreven.
Z\jn werk 1» het scherpzinnig en
scherp beeldende oordeel over heel een
tijdvak.
Na deze inleiding van Dr. Walch was
het aan de artiste n van He: Schouw -
tooneel cm de nagedachtenis van Ibsen
te huldigen. En zU hebben d.: gedaan
met eer. uitmuntende opvoering van
„Een VUand van het Volk".
Ko van DUk gaf van Dokter Tbomns
Stockmaan een prachtige creatie. Zlln
boeiend, temperamentvol spel liet rijn
publiek geen oegenblik los en na de ver
moeiende vergadcrings-scèno In IV
kwam er schier ge-en eind aan het hand
geklap.
En daarnaast of liever daartegen
over - stond de eveneena uitstc"*ende
uitbeelding die Ezcrmaa van Peter
Stockman n. den burgemeester, gaf.
Hoe prachtig contrasteerde het klik
on berekenende van deren man tegen
over he; emotioneel*, het Idealistische
van zlln» jongeren broeder, den strijder
voor de waarheid-
De overige leder, van Het Schouwtoo-
neeJ die tn dit stuk optraden Van
wie vooral cog we"l Jeanne van RQn als
Petra en Lena Kley als mevrouw
Stockmaan mogen geroemd worden
zorgden allen voor een vlotte, goed slui
tende vertooning. zoodat mag g-.TCgd
worden dat Het Schouwtooneel op
waardige w*Uz$ de nagedachtenis van
den grooten schrijver op zUo honderd-
sten geboartedag heeft gehuldigd.
Jammer, dat niet een grooter aantal
toeschouwers van deze huldiging getui
gen waren!
K.
SOVJET-RUSLAND VAN VANDAAG.
Rus&iache nooden. De industri&liseering. Wan
trouwen van de arbeider». Afwijking van de
communistische principe». Openhartigheden van
Larin. Speculatieve winsten in den »ociali»ti»chen
ataat.
(BUzoodene correpscxrxJenti*
Wa» de «OTjet- machthebber» reeds
vroeger herhaaldelijk te verstaan gege
ven, da: de arbeidars niet meer zoo stel
lig geiooven aan de mogelijkheid. Europa
ie omsingelen, maar da: zU veeleer aar.
de Russische regeering offensieve plannen
toeschrijven, thans heeft Stalin in een
vergadering Tan spoorwegpersoneel no.
geheel andere «tingen te hooren gekre
gen. Niet acnd.-r redra beeft de aorjeC-
pecs. geheel tn strijd met haar gewoonte,
er van afgezien, de vragen, «lie den dxu-
tor warden gesteld, uitvoerig te rasu-
meeren. Maar m?n verneemt toch, dal dt
Rusaüohe arbe-.ders niet alleen vJder.
wetvn. ..of w*U tn het voorjaar, dan wei
ln den herfst oorlog zullen krijger",
waarmede zU duidelijk hebben gemaakt,
dat het maar van de sovjotregeering af
hangt, wanneer zU den zoo lang grpre-
dlkten strUd met het kapltaksme wil be
ginnen; men verneem*, ook. dat tU hur.
:wüfel te kennen hebben gegeven aar.
de Juistheid en doelmatlghrid van <k
sovjetpoKUek m Oost-Ar en van mee
ning zijn. dat «Je „politiek var. vriend
schap. die wij ten opzichte van de kolo
niale volken van bet Oosten voeren, me*
bepaalde verliezen voor oas gepaard
gaan".
In de Russische atmosfeer l» zulk eer.
vooraichtige critiek reeds een waarschu
wend signaal en Stalin heeft dan ook d,
verzekering moeien gaven, «iat de Oost-
Aziatische politiek slechts wordt gevoerd
mot het doel. dé nocdzakelijkheid tc out-
gaan, „aao deze grenzen verscheidene ge
wapende legers en «en groot aantal tor-
pedobooten in stand te houden".
Het schUnt. dat de Russische arbeideT?
al ruim een jaar. sedert de verkwkting
van hun geld namelijk voce de Britsch*
mUnwerkersstskmg ln geldzaken aeor on
toegeeflijk zUn gewardm. althans bU all
politieke vraagstukken leggen zU terstond
den vinger op de „tekorten van ottzc
hutshooMng" en zoo vormt voor «le sov-
jetregeering de verdediging van haar «*c-
pol'd'r ;-venwc«rd!v doe
de leuze Judustrtallserring" wordt be-
heerscht te go rover het wantrouwende
proletariaat zrlf een onderwerp van voort
durende zorg.
Juist «Je bovenbedoelde vergadering
van spoorwegarbeiders bewijst, aooals
men zoifs aan hel laconieke versing var
de Moekousoh* blad.n kan onUoenen,
dat de arbeiders oCet alleen toevallige,
door de paniekslemming geïnspireerd:
vragen ever oorlog en vrede formuleeren.
maar dfv zU ze opwerpen ln verband met
le sorjeipoUtiek cn do communiscsche
hergroepec-ricg van het leven in Rusland
want SiaLn heeft gepoogd zUa Industria-
ih<erir.gspolftiek lp verdtd.gen met d'
karakteristieke woorden, dat „de lndustri-
aliseering met eigen krachten, gelijk d:
sovjets haar uitvoeren, een m de ge-
sch.«denis nog onbskende gebcurt:nis
Is", die blijkbaar geduid en neg eens
geduld vergt- Geen wonder, dat de ar
beiders wantrouwend zUn geworden, im
mers zU zien. dat er ln de practUk vau
deze li;dus.trlaiiseerlng niets terechtkomt
.niagendeel. zU beleven het. dat hu:!
rlgrn prrs het nul van deze systematische
hulshouding beg.ct ln twufel ue trekken
ZU leren, om een voorbeeld te noemen
iat alleen door he: commissariaat voor
verkeerswezen jaarlijks ongeveer 52 mil-
Ilccn roebrl word: uitgegeven alleen voor
•dm.nistratleve «doeleinden en ofschoon
zU deze voor overbodig achrUfwerk uit
te geven som bisehouwea als een gevoe
lig'.- aderlating, die zU wensnhen af te
schaffen, moeten zU tevens toegeven, da*
deze princlplceel ls veroorzaakt door
de communistische Idee van de e::
ondeelbare economische organise tie".
De bek«mde pogingen uit het oer si.*
bolsjïwlsOiscbe tijdperk om tc ko
men tot een n:« uw economisch stel
sel. die de bewondering hebber, ge wek'
van naïeve Europeesche bfwondrraars
rijn ln werkelijkheid jammerlijk mis
lukt en thans u de dJcantralhr.* c. d
bevriJling van de aameokvtng van d*
ainbunaren- en autorlteüenpoi.ep rod
in vollen gang. De Russische ptrs en jn
de eerste plaats da economische bladen,
worden «Ier. laatatec tüd niet moe. er op
te wijzen, dat hei economisch stelsel al
leen gedeid heeft tot een .geweldig k'.u-
wen var. cjjfars". (Ekoaomitsjeskaja
Shlsn). en zoo loopen da nook de her
vormingen van de ::d ustriai ise e r ing po
ll Uck van Stalin uit c>p afwijking van
de oors pronk el j 'se gedragsllja. die leid
de tot nackmaheeerjtf der b drijven, op
bet outirekkrn van verschillende tndu-
rtriete en zelfs van bedrijven .«fxondor-
!Uk aan de vcrvdU van bet graentral;-
seecde «cooomtsche program ml. wuma
ze «Je vrijheid van inkoop er. verkoop
ln crvKÜecaalcen en wat de produr::-* br-
trtlc. in Lnar.ciertngs«jua«eC«« ln
rechtsivaagjtukke:*. w.-rxkt teruggeervee
De af**Ukmg van het vroegere commu-
oxische beginsd word*. oortdurrnd
duidelijker, uit de .^een en ondeelbare
sovjéthuishouding" ooteuat de huialwu-
dlng van verschillend? economische een
heden. het eigenbelang, het gezond:
cgoZwne herstelt ln «ie .joc-allstische
samenleving de rechten van de parti
culiere en cc todividueeje bedrUven. He:
is siecht» «-n begin, maar dit raakt de
heiligste voorrechter, van de oommunls-
tische macht en aldus 1» het te ver.
klaren, dat de arbriders een Sialic min
of meer verbloemd trachten te vragen,
wat er eigenlijk van d? communistische
economie ook formeel nog Is overgeble
ven
Dat de Russische arbeider tegen
woordig dergelijke vragen 6teil- be-
v.*ost, dat hU reeds teer bescheiden Is
geworden, omdat hU weet. dat de
communistische boom en niet in defl
hemel groeien en dat hü in de ptax-
tUk telkens a eer aoor zyn regeerlng
aan het lijntje wordt gehouaen. Tel-
kens opnieuw word: ncm de vrrzrke-
rir.g gegeven, dat ae regeerLQg .zocia-
-ls:j<-4i"* is cn biutt eu teucens weer
ondervindt hu. da: drt socialisme geen
vitaliteit bert Larln heeft oaiang» ln
:is „Prawdaw ecnlge openhartigheden
over den Russlschen particulieren han
del ten hesie p|even, die een zeer
drastisch bewijs leveren, tu hoe ge
ringe mate het communisme er Ui
slaagt, da werkelijkheid naar au»
meen mg te bulgen. ]an*»n strijd
was de sovjetregeering er in gealasgd,
de particuliere kapitalisten ujt den
handel ln voortbrc-ngscoeu van dr
staatsinaustrle uit te schakelen Cre-
dletim werden ham geweigerd, goede
ren niet afgegeven, spoorwegtarieven
verhoogd enz. Maar wat deelt Lartn
thans mede? „Deze particuliere han
del". schrijft hfj. ..die in voorthrcuv-
len van ce !Uat- mdus-ric harulcidc.
gaai achteruit, maar tsr,gekeerd valt
een groei waar te nemen van den par-
ticul.eren handel, die gebaseerd la op
andere productie dan die vau den
staat." Het blilkt. dat het particuliere
kapitaal zjjn activiteit verplaatst naar
den landbouwproductie, de huisindu
strie lot nieuw leven' wekt en ofschoon
het de verbinding met de grootindu
strie verUest, verkrUgt het de» te meer
contact Tnrt het plattclond. dat he'
natuurlijk ook normaal cn ln politie};
opzicht beïnvloedt. Lartn legt er der.
nadruk op. hoe „bedenkclUk het b
dat de boeren en de thuiswerker* ori
el cr den Invloed van de handelsbour-
gedsle komen hU beveelt ook ln dl*,
verband „de uitroeiing van het parti
culiere kapitaal" aan. maar moet
vena erkennen, dat dit een utopie is.
daar het particuliere kapitaal tn Rus
land. dat voor den handel gebruikt
wordt, thans reed* ongeveer een mll-
lard roebel b«x!magt (tegen 50 znfl-
llccn op 1 Octcber 1926). een kapi
taal. dat de sovjetregc<\rlng niet aan
het verkeer knn onttrekken, noch
vervangen. De ,.h«»rgroepeertng van he;
front van het particuliere kapitaal'
waarover Larin spreekt, Ls dr keer
zijde van de voorstelling, die het pro
'i'artaat thans krijg? van de moge
Ufkhefd van systematische wtjatgtru
van bet eomonaLsche stclaeL
Moet het derhalve de sovjetregir
ring rooellUk vallen, de n«»dlotti::.
ontwikkeling van het economische
oocnmimïsme met prtr.rtpleele argu-
mcn:en te mcuv«yuea. a<» word: ger
ln het nauw gtdrewn door d* m.;--
sucden. die by haar prljspolitttk r. v.
gecift»r:_ i«x*als hlerbcviu g'argd
ts de re^renng er tn geahiagd. der. pw-
Ucuileteö handel g cd re! ld Uk te v«r-
drlngen. oa. op het <?ebi/*3 van den
graanhandel. Zu heeft liearteor d«-
gelegrnlteid gekregen. d*i bmdprtw
met ongrNeer 30 pet, te verlagen Maar
ofschoon de productiekosten roo utu
rn er tr Hik «l)n verlaagd, zün d" wr-
koopprbteo, merkwaard genoeg, hoo
gcr dan verleden Juat. Voor rtïg-^rmre!
was h<t verschil ttuachen productie
«n verkoopprU» den laaiden lUd on
geveer 100 pet De «waaak daartar.
schuilt, nu de particuliere k«x>pman is
ungeachakrld. ln de ,Joc.«ia specula
tie". de slch van de communistische
<o;i»tcllaUe heeft meester gemaakt.
Hei „Ried voor Handel cr. Industrie"
weet niet, waar de winsten o'.Uvrn. die
••Ut üc.ur «Lscongjutr.t.» dar prijzen
v«x>rtvloelen. m-iar het Wtndt «rr zich
ook niet büzcoder ever op en vrrnsi al
leen. dat de groo e blnneulandarhc wlr.
sten den griuuiultvoer onnvogelUk icudm
kunnen inakro. Bearwaarltjk zal de Rn.--
slsche bevolking tr.et d«z* ocorluslea
genoegen nemen. a'J ral veeleer terug
denken aan den tjld. toen «0 met hulp
van den particulieren handel goe.ikoo-
jvz brood kreeg te eten en er en lioog-
ste over nadenken, dat ook lo de „so
cialistische" huishoud'.: c speculatieve
winsten mogelijk rijn Muschlen u'i»
zal zU tot de gevolgtrekking komen, dat
haar regvertng. losgeslagen van haar
beginselen, nog slech's var. Incidenteel*
winsten tracht te bestaan.
B.
(Natlruk verbeden).
SPORT EN SPEL
VOETBAL.
OM OEN N.V.B.-BEKF.H.
Voor de wedstrijden oei de.n N.V.B-
beker !>chben alsrvTg Ingeschreven*. T.
H. B. Bloesnendaal. KLlnh tra. do Kev.no-
mer*. Haarlem. SchtXer
KEGELEN.
HAARJa. KTCKLBOND
De Haarkxnsobe Kegelbond hield /ün
algemeene leden vergadering tn het ge
bouw aan de Tempe'.fersstraat «mder
voorzlttei-anhap van den heer B Groe-
newegen.
Hei Jaarverslag van den oeeretana.
<kai heer Joh. Jung. werd onder !u^
applaii* goedgekeurd, e»enala d« reke
ning cn verantwoording van den p«n-
nlizsmieester. den heer H. Das.
De heer en J. van Maria, tweede voor-
*11 ter. Joh. Jung eerste secretaris. L C.
W. de Taus. tavede penningmecs^, en
de lie^: G. Lembeck. eommlasari*. wer
den allen als bcztmirwHd berkotrn.
In de plaats van «Jen heer J. Verdeï,
die b«dankt had. werd d« heer H. O.
Proper benoemd.
De feesteommis^e werd herbenoemd
en een wedstrijd-commlsale gakcaen.
Tot afgevaardigde naar de as. Jaar-
vergadering van den Ncd. Kegelbond
werd cis heer Joh. Jung benormd; al»
zUn plaatavervatiger de heer O. Lem-
bock.
die zijn belang begrijpt
Adverteert in
"WÊÊBkfflSJm'f i
mmmmtr
Het drama der S 4
WU deelden reeds mede. dat do S 4
«ie duikboot, die eind van het vorig Jaar
onder Prcvinoetown onder zoo tragische
omstandighedrn 1» vergaan, een dezer
dagen gelicht is. Men herinnert zich.
dat duikers, die naar den bodem der
ree afdaalden, door door een klopge-
sprek vaststelden, dat zich ln den remp
van het schip nog zes leden'der beman
ning. d!e uit- ongeveer veertig koppen
bestond, bi leven bevonden. Het ruwe
weer belette teen pc gingen om liet schip
aan de oppervlakte der zee te brengen en
de neg levenden te redden, die dan ook.
bU gebrek aan suurriof een ellendiger
dood vnndm. Thans leren wQ dat d? S
i naar het «Jrocgdck t« Boston is ge
sleept. en dat daar gisteren ambtanafer
aan bcord vsn de S 4 zijn gegaan, waar
zij ie res '.ijker, in de tomedekamer h:b-
ben geffchouwrf. ZU hebben echter neg
geen schriftelijk rapper: kunnen opstel
len nopens «je laatste uren dezer ze;
I-den der bemanc'ng. aldus het Hbid.
V?rdrr meldt V.D.:
He*, on derr- k van de boven water ge
brachte duikboot S 4 door deskundiger,
heeft to: rWHUat gehad, dat ls komen
vast te staan, dat het eigenlijke lek
niet groot genoeg was om de boot on
middellijk te deen zinken. Men neem',
daarom aan. dat de opvarenden, d!e
zich in ht ruim bevonden, te lang d*
deuren hebben opengelaten om hun
kameraden t« kunnen binnenlaten Daar-
<)»*rdcor ls tc veel water in hr: ruim
gedrongen, waardoor trge'.ijker tfjd kcr:-
sluit'.ng ontstond. De 32 minschappen
ln het groote ruim zijn t'.ijkbaar na
centge uren gestüct. terwijl dc ach',
overige opvarenden. die zich in het
e-cp-doru'.m bevcr.dan. waarschUnHJk
nog 3 1/2 dag bebben geleefd. ZU heb
ben zich waarschUnHJk dooj honger en
moeheid. !n de liangmatten te ruste ge
legd en zUn \*o«r eeuwig ingeslapen. In
het torpedoruim werden rsbg niet ge
bruikte zuurstcfflesschen gpvendrn. w;l-
ke waarschUnlljk als uiterste reserve be
waard waren. Tot opening daarvan ls
bet echter niet meer gekomen, daar de
opvarenden bi de hangmatten waar
schijnlijk net bewustzUr. hebben verlo
ren voordat zU daarto- kw.iauo. Keel*.*.
;wec opvarenden schijnen nie*. rustig ge
storven te zUn. daar zU zich nog Ir. der
dood omklemd hielden.
Van een brand.
WJJ hebben medegedeeld, da: bij des:
brand ln eien kot tec boo! te Salfard rijf
kinderen ln de vlammen ztfn omgeko
men
Uit nadere berichten m «Je Engebch
pers omtrent desen brand blijkt. toI-
zens het Hb'.d.. dat het hier een sehoo'
betref, die ln hoofdzaak een tehuis bood
aan kinderen, wier oud-r» ln d? tropen
verblijf houden. De school herbergde in
totaal een dörtig kindervu d!e allen
rustig lagen te slapen toen om een uur
of elf in een bovenzaal, waar acht kin
deren lagen, brand werd ontdekt- De
kinderen der eerste verdieping vwmden
direct ln veiligheid gebrach:, doch d:
—gingen om de andere klndrren te r:d-
len stuitten op grocte moeil.Jkhrdfn. Dt
directrice drong soever zU kon ln d-
brandende jraal door. wiar d* acht kin
deren. enkele reeds brrazteloos doo
den bedwelmenden rood, zich bevonden
ZU Haagde er bU haar eerste pogtag in
een meisje ui: een der beijw w«g c
drager en in veiligheid te brengen. On
verwijld keerde zü 'xr\iz in den dlrh'ir.
rook en vtic oen der kleinen, die tench
te naar de deur te kruipen, bU de kteer-
JJes en trok het soo naar de gang. Toen
de directie echter voor den derden keer
wUde trachten in de zanl terug :e keeren
moest zU door den rock bedwelmd naar
buiten wordm. gedragen Een assistente
Haagde er lntuxjchen ln. r.og een der
kinderen te redden. De vijf overblljvcn-
Icn echter moesten achtergelaten wor
den.
Toen ca gcrulmcn tüd de brandweer
:i: twre naburige dorpen arriveerde, wa;
het geheele gebouw een vuurzee. Ben:
nadat het vuur gedeeltelijk was bed won-
ren, konden d? lijkjes der vijf verbrinde
kinderen worden w:.gg«vlrager.. De ge-
re.id» kinderen, dlc slechte hun nach.;-
becadje aan hadden, warden ln «cn aan
irn anderen kant van der; w^g staand
hoi* cpirrcmer..
De verbrande CndertM® waren vter on
rtjf Jiar oud.
Men meent dat de brand te wijten is
aar. een petroleumkachel. d> stead tr
branden ln een saai. grensen«je aan «Se
slaapzaal
Tegen vliegongevallen.
Kapitein Dehavllland heeft met een
Motii-vliegtuig verschillende gewaarde
proefnemingen gedaan, om aan te teo-
nen hoe doeltreffend de nieuwe ge-
Vl'ufdV vleugels werken, om neer-* 'ten
van e«n vliegtuig te v»rh!r.de-cn. wan
neer d't langs «Ur. sta»"? afgli'dt He*
vliegtuig werd berhaa'«t*'Uk tn de ge
vaarlijke petitie gebracht, w.iariu -er
gewoon vliegtuig a's een stem nec~»-
stort zou Jn. Maar zodra dt gi* uven
geopend werden, werd de val gebroken
het vliegtuig weer beaaxurbaa- en kon
het weer ln normalen stand gebracht
worden.
De vlieger demonstreerde daarna een
bUzonder ondergestel dat erop berekend
is «cn veilige landing te verzekeren, al?
dr vlieger zich verrekend heeft bij het
schatter, van «Je hoogte waarvan hU
landt. Deze proever, slaagden niet vol
komen. He', toestel kreeg eenige averU
toen het met tc groote snelheid neer
kwam maar de vltcrcr kreeg geen letsel.
Het b'.fck da*, de ballast niet goed rer-
dee'd was
(N. R. Ct.)
Een dolleman.
Te Msïnr heeft, «en Marokkmanwh
vV.daa: dte tn oen sahlettect proever
van zUn ftchutterstalent aOegic Lr. bot
«Ud« w<g op 4e omstanders geschoten
omdat «er. Jonger d achter hem stond
hem uitlachte. Hl! ;rof «er. toevallig
-.*»rbUkon3CS<Jen arb- dor ln het hoofd
De wend vs-as gelukkig niet ernstig.
De Marokkaan is door de bezettings
overheid gevangen gezeti
N. R. Ct,)
Het antwoord aan
Giolilti.
De Orders van dc fascistische party
geven het antweord op het door ons
vermelde prat*?; '.-ar. OtoUtti v :m ie
ongrondwettelijke kic-\wetwUzig-.a« Di*
an:wvv>rd l; in de Kamer op «en went
van Mussolini achterwc«c gebleven
'.S'aarom blük; uU de order" die wU
hier laten volgen (vojgens de NJl.Cti>
.Dc fascistische Kamer beeft ln haar
zitting ar. 16 Maar, eer. keer te ave:
<wo volmsaJn voorbeeld %-an hooding
gegeven. ZU beeft zomlor debit, la *.*>3-
»*-"ek?e tucht, de nieuwe kieswet, of
liever het nieuwe (tebd van vt^ksver-
tegenwoordiging aangenomen. De waar
lijk revolutionaire verga«lerinten pra
ten niet dan ln geval van strikte nood
zakelijkheid; «U doen. en het besluit van
gisteren Ls van beslissende beteekenu
ten aanzien van «Je vestiging van h«?t
(fascistische) Regime. Na de toelich
ting var. de regeering bU het ontwerp
en na het rapport van de oommlaete.
zouden benutdslasingen inderdaad over
bodig geweest zUn.
„Var. volmaak' Msclstlsobe houdJng
ls ook de Uzlgo stilte, waarmee, na een
«.rJrele interruptie, de motivoerlng b
ontvangen van «ie Meai van den laaUtcn
kampioen van V: Italleanaohe llbera-
llamft Zlln kwam ui' hf \>Tste
?wric«SWelaan. :net de ovorlteJdcn
praat men 2 at. De vericgenwoAd:
van bet oude 'tiWaHsate. het Hooratijcr.«
da? gr.vhraapd moest worden door
periodieke vhtetpartUen e» door «wr.
herhaaldelijk bercep op «Jen staat van
beleg, heeft door zün tussrhentaast nog
eens den nadruk gelegd op de buiten
gewone. vernieuwende betewkenla var.
desa» wet, die ean stelsel van ve-tegen-
w-ondigfig schept, dat oorspronkelUk s.
organisch en volkomen logisch ca zijn
gel^fce of wodcrgadc niet vindt ia
politieke wereldgfrchtedfeais. Z'.ch it
beroepen op anücel 39 (gelUz GioliUl
gedaan b»d. Red.) ls eenvoudig kindKh
De grondwet te uitgevaardigd te 1845
Nu achruven **U 1»28. Dat ia precies 30
jaar late-. Toen «V- grondwet uitgevaar-
dtgd werd. dte «nerigens door dc liberal*
rtgeeringer. elke keer veracht werd. da:
hun lafheid zich soteekende 6003 voor
de teg« nstantlers van den «taati en n!e*
alleen van de gnoadwet; toen dit «tuk
in kwestie uitgevaardigd wmj was
vertegenwoordtger van h-.t beciru
'■*-1 de l.hera> pa troel je r«wds geboren
doch nog niet het ItaHA van Vitleric
Veneto. het Italié Tan de rrartix*nd«r
bet Itahé 7an den oorporatieven ctesi,
het Italië, om kort te gaan. van de fas
cistische revolutie Tachtig Jaar zün
niet nutteloos voorbU gegaan in de ge.
j-chtedenis \or; een voik. WU blijven en
zetten ons werk voort."
V er standsverbijstering
Een Ö0-Jarlgf wtduwe te BertUn. dlc
drn laatstee U)d niet good moer bij h»?
hoofd was en h&ur buren herbs «ld :4i»:
luid gedreigd he* hu:» ln brar.d re zul
len ?.teVte.n, hoeft sail die bed/vig.i:g ge-
volg p^vevei) Gelukkig kon V: -.uur
nog yebiusch: worden voor he: uitsloeg,
maar de oude vrouw had Inmiddels ic>
zware brandwon«len gakreg««i. da' il'
tijdens het vervoer naar h< r.'.ekenhute
Wereldreis per auto.
Clalrcnore Btfnne» de dochter vac
wljkn Hugo Stinoe» die ia Me: \on
vorig Jaar op *n auteUxb: om d« wtrwld
uk. BerlUn ls vertrokken, U thans te IV-
kitig aangekomen. De rei» te over den
Balkan. Angora, 8>viA. Perste, Kauka-
Klè. Slbcrlé er: Mongol'? gogoan. De
moderne amazone herft maanden
.n Zrkccsk moeten wachten om «r.cr h-t
U* van het Balkal-tnecr te kunn-r. rlj-
drii. ZU zelf Vind', da: 40 K M
traject het opwmdendste. wat zU to*, r.u
'oe heef: doorleefd.
In Mongslié heef: tU trcuweiu ock dt
nood ge ."«nsmtie gebed, ifee insu
heeft het maar w, baar gcer.Vrid. af
zU was in handen van bar>: K\.
les. Na oponthoud van *r„- «vxk csee
mej Bt-r.ne» verder over Mookd .1
JCoree. naar Japan ca Amerika.
i-'R.CO.
