ORGEN
38'
58'
65'
68'
GERZON
HOLLANDSCH ZWITSERSCHE LOCARA
Eleclrisclie Waschmachine.
ff KOUSEN
TWEEDE KAMER.
}indehctftn^
G.W.L.
G. W.Lampe-Gierstr.29-31
Meien, enz.
Eenvoudig
Duurzaam
Betrouwbaar
Zijn goedkoop.
- BEREID Vil GlSö
REEPEN 0H2E NIEUWSTE METHODE
REMBRANDT
WITTEN WITTEN
De kenmerken van alle
Miele-voortbrengselen.
Verkrijgbaar in alle voorname zakem
HANDSCHOENEN
ONZE „GROENTJES"
IN HAARLEM'S DAGBLAD
HEBBEN ONGEKEND SUCCES
HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 22 MAART 1928
21 Maart.
Doodstraf-debat. Van theologen en juristen. Is
de doodstraf alleen een recht of ook een plicht van
de overheid?
Vandaag heeft de Kamer zich uitge-
r proken over de motie-Kleerekoper, die
de regeering mei den gouverneur-generaal
-n overleg vuil doen treden over alschal
ting van de doodstraf.
r> doodstraf een oud punt van ver
schilDat al heel dücwtyfe in de Kamer
is ter sprake gekomen. En steeds weer
tot principdeele en theologische discussies
aanleiding geeft. Teen Dr. v. d. Heide
zijn rede begon, merkte hU op met
oen herinnering aan een uitspraak van
Dr. Kuyper dat de Kamer geen
.synode is. maar een volksvertcgenwoar-
diging. Maar toen de heer Jockes tot 6lot
v»n de rU d?r sprekers aan het woord
kwam, ken hij met recht opmerken, dat
het hem in het laatste uur onmogelijk
geweest was in de Kamer een volksver
tegenwoordiging te zien. Eerder een
syr Ae. Verschillende theologen als zoo
danig hadden zich n.L over de doodstraf
uitgesproken. Hei is heel moeilijk, wat
telkens weer geconstateerd kan worden,
voor een predikant in de Kamer als
volksvertegenwoordiger zijn plaats te
vinden. Al was 't alleen maar In de
voordracht.
Verschillende afgevaardigden niet
minder dan elf! hebben aich over de
motie uttgeproken. Wij sommen op: de
heeren Lingbeek. Droogleever Fortuyn,
Cramer en Prof. Visscher. mej. Kata. de
heeren van Rvjckevorssel, Beumer, Zandt,
v. d. Heide. Langman en Jockes.
De eerste spreker was de heer Ling
beek Ds. Lingbeek betoogde dat bij
de vraag van de doodstraf andere over
wegingen in het geding komen, dan al
leen practiscbe vragen, principieelc aan
gelegenheden nti. Voor ds. Lingbeek staat
het vast, dat het toepassen var. de
doodstraf een plicht is. die de overheid
op Oods bevel vervult. Daarom acht hU
de inotie in strijd me' christelijke op
vattingen. De heer L'ngbeek betoogde,
dat in Indië de doodstraf noodig ls,
wijl de gevangenisstraf geen genoegza-
men indruk maakt. In naam van onze
zonen en dochteren riep hU de Kamer
op, de motie tc verwerpen.
De heer Droogleever Fortuyn waar
deerde 't in den motie-voorsteller, dat
hij blijkens de formuleering van zijn
motie, heeft gevoeld, dat het zwaarte
punt bij de opheffing van de doodstraf
in Indie ligt. Maar wanneer de heer
Kleerekoper blijkens zijn motie de In
dische regeering de vraag stelt of zij
afschaffing van de doodstraf in overwe
ging wil nemen, dan zeide de heer
Droogleever Fortuyn. dat hij op die vraag
een antwoord reeds gekregen heef::
immers bij de laatste volksraad-debat-
ren heeft de Indische regeering reeds
vastgesteld, dat zij de doodstraf nog niet
kan missen. De heer Droogleever Fortuyn
noemde de motie ook een motie van;
verdere strekking, dan alleen de dood
straf betreffende: zü bevat critlek op
de Indische regeering en daartoe achtte
de hoer Fortuyn geenerlcl aanleiding
aanwezig.
De heer Cramer stelde zich naast zijn
partijgenoot, IIU hield vol, mat een be
roep op Indië-kenners als Hazeu. Car-
penticr. Ailing cn S^cuck Hurgronje, da:
afschaffing van de doodstraf niet ln
strijd is met het rechtsbewustzijn van
de valken in Indië. Evenmin zou in
ln die afschaffing van de doodstraf als
een zwakheid worden gevoeld, war»,
zeide hij het gezag wordt nimmer met
het straffen met der. dood gehandhaafd.
Prof. Visscher kon met de motie niet
meegaan, omdat hij haar te simplistisch
verdedigd vond. Hij zag een algeheel
gebrek aan redenen, die het gewenscht
maken aan Indië in overweging te ge
ven de doodstraf af te schaffen. Hij
meende, dat de heer Kleerekoper liaö
moeten aantoonen. dat de Staatsmacht
geen bevoegdheid heeft om over leven en
dood te beslissen. Ook al paste men hier
te lande de doodstraf niet toe: liet rech:
daartoe bestaat. B.v. in het oorlogsrecht.
De heer Visscher wees op de verschil
lende rechtsgevoelens. die in de verschil
lende sociologische groepen leven. Ook
zeide de professor behoorde dus te
zijn onderzocht of voor de Indische
groepen afschaffing wenschelijk is in
dit verband, vóór men den wensch uit
spreekt afschaffing van de doodstraf te
deen overwegen.
Mej. Katz was ook niet voor de motie.
Zij geloofde, dat de overheid het recht
heeft met den dood te straffen, maar
alleen als uiterste middel. Of van dat
recht gebruik gemaakt moet werden of
niet, zie', mej. Katz niet als oen kwestie
van opportuniteit, maar als een kwestie
van recht. Als een uiterste middel her
haalde zij nog eens. want ds doodstraf
is een vroeselijke straf en onherstelbaar.
Vreeselljk. want zü kan samengaan met
menschelijke dwalingen. Mej. Ka::: zou
dan ook in ons land van wederinvoering
niet willen weten.
Wat Indië aangaat, ook daar stelt
zich dc vraag of dc doodstraf voor Indië
noodig is ter handhaving van 6c rechts
ere.Welnu mej. Katz had duidelijk
uit verschillende uitspraken kunnen op
maken. uit verschillende uitspraken der
Indische regeertng. dat deze de dood
straf niet missen kan. Wel vroeg zij 6,::
minister toe te zien. dat het toepassen
van de doodstraf met de meeste waar
borgen worde omgeven.
Een waarborg van veel beteek er. is zag
mej. Katz in aic bepaling, dat de Gouv.-
Generaal elke uitspraak van doodstraf
heeft te bezien. Gratie kan dus verleend
worden, ook al is daarom niet gevraagd-
De heer van RUckevorssel achtte den
maatregel tot afschaffing van de dood
straf volkomen te behooren tot de com
petentie var. der. ordonnantie-weigever
waarin de Ncderiandïche Kamer zich
niet heeft te mengen.
Wat de princjpicck kwstle aangaat,
betoogde dc heer van RUckevorssel ook.
dat de Overheid het recht heeft de dood
straf toe te passen, voorzoover in haar
hand noodzakelijk. In Indië is *U nog
noodzakelijk geen Mohaauncdaansch
land schafte<haar nog.
Dc heer van RUckevorssel zag geen
bijzondere reden om onverwijld aan te
dringen op afschaffing van de doodstraf,
wel bijzondere redenen om het niet tc
doen. Immers, het psychologische mo
ment voor de afschaffing is het thans
zeker niet.
Dc heer Beumer stond dichter bU Ds.
Lingbeek. We konden in dc Kamer drie
groepen onderscheiden: degenen, dlc de
doodstraf afkeuren (de motie-voorstel
lers en de heer Joekes). degenen, die de
doodstraf een recht van de Overheid
noemden maar met de toepassing uiter
mate voorzichtig wilden zUn (mej. Katz
en de lieer v. RUckevorssel b.v. en ten
slotte de groep, die de doodstraf een
recht vond cn daarom de toepassing een
plicht achtten. Hiertoe moeten gerekend
worden de heeren Beumer. Lingbeek,
Zandt er. Langman.
De heeren Beumer en Lingbeek en
Zandt grondden zich op Gen. 9 6 waar
staat, dat het bloed dergenen. die bloed
vergoten hebben, ook zal vergoten wor
den. Waarbij dc heer v. d. Heide (dc
s.-d. theoloog) dan opmerkte, dat wan
neer men dit gebod uit het Oude Testa
ment wilde nakomen, men elk ander ge
bod uit het Oude Testament had na :e
komen, óok dat gebod, waarin geëtscht
wordt kindoren, die -zich tegen hunne
ouders verzetten, te stecnigen. Deze uit
spraak bracht Ds. Langman weer tot dc
opmerking, dat de lieer v. d. Helde als
theoloog toch weten moest, dat er on-
decfchcid dient gemaakt te worden tus-
sehen de zg. Noftchltlsche en de z g.
Mozaïsche wetgeving.
De overtuiging, dat de overheid ge
rechtigd is tot de doodstraf, was voor
den heer Beumer reeds reden genoeg om
de motie af te wijzen. Al zou hU dat ook
reeds gedaan hebben, om de overtuiging,
dat de afschalfing volkomen behoort tot
de competentie san den ordonnantie-
wetgever. En ook. omdat zoowel reeds
de minister als dc Gouverneur-Generaal
tot afschaffing nor niet wenscher. over
ie gaan. Met onwillige honden, relde de
heer Beumer met alle respect voor Zijne
Excellentie, is het slecht hazen vangen.
De heer Langman merkte nog op, dat
b'U dc straf de vergelding het primaire
is en de gestrafte het secundaire, dat al
lereerst op dc daad dient gelet en daar
na eerst op den dader.
De heer Joekes stelde zich. gelijk reeds
gezegd naast den motie-voorsteller.
Waarom zou men hier te lande vroeg
hU do afschaffing niet kunnen voor
stellen? Het gaat toch om een zeer ac
tueel groot vraagstuk. Is een oödc ck
naar de mogelijkheid zoo verkeerd?
De heer Kleerekoper heeft de elf spre
kers beantwoord.
Wanneer dc heeren Zandt, Lieg brak,
Beumer en Langman een beroep doen
op liet Noachltlsch verbod, dan trok dc
heer Kleerekoper dat beroep Ir. twijfel.
HU meende, met wijlen Prof Zevenber
gen. dat het niet opgaan kon.
Tegen den beer Droogleever Fortuyn
werd aangeroerd, dat de Kamer wel de
gel Uk het recht heeft critlek uit te oefe
nen op bet beleid van den Gouv.-Gene
raal en dat zulks ook herhaaldelUk
plaats heeft.
De motie-voorsteller wees nog eens op
dc noodzakelijkheid om uitermate voor
zichtig te ztfn met de toepassing van de
doodstraf. Opsluiting voor levenslang is
misschien nog erger, maar deze straf
heeft voor. dat ze niet onherstelbaar is.
Wegens die onherstelbaarheid veroor
deelde de heer Kleerekoper de doodstraf.
Immers, hce kan met volle zekerheid er.
dat in Indië. worden gezegd, dat iemand
des doods schuldig is. In Indië rijn daar
tcc niet voldoende waarborgen.
De heer Kleerekoper deelde mede, dat
hU periodiek tegen dc doodstraf zal strij
den :n de Kamer.
Hij zag in zUn motie een vertrouwens-
motie. Indië heeft dc doodstraf niet noo
dig. om het gezag te handhaver-
Dat wil dc heer Kleerekoper de Indi
sche re geer mg doer, overwegen. Kan af
schaffing door de Indische bevolking als
zwakheid worden misverstaan? Neen.
,'t.ce de heer Kleerekoper, grootmoedig
heid kan nooit worden misverstaan.
Hardheid wordt nooit begrepen. Laat Ne
derland toch toocen. dat het eerbied
heeft voor een menschenleven. Laat men
riep dc heer Kleerekoper uit toch
onderhoeken of men de doodstraf noodig
hoeft, die van hier naar Indië ls ge
bracht.
Wil men er liet communisme mee be
strijden? vroeg de heer Kleerekoper
Laat men dan wel bedenken, dat wel de
meoschen maar nimmer de idee gedood
kan worden.
De minister wees nog op de verwarring
in de Inlandscbo geesten, die afschaf
fing van de doodstraf zou teweeg bren
ger. Hij kon overigens de wenschelUk-
heid der afschaffing niet inzien. Her
haling dus van het gisteren gesprokene.
Morgen wordt over de motie gestemd.
Replieken werden niet gehouden.
INTIMUS.
PROF. TH. STOMPS OVER
CEYLON.
VOOR DE VOLKS
UNIVERSITEIT.
Ceylon b een schitterend eiland, eer.
lar.d van beVgcn, oude tempels en klap-
perbosschan. En we hebben genoten var.
een boeiende voordracht mr; vele, gor.io
lichtbeelden, toen Prof. Dr Th. Stomps
uit Amsterdam gisterenavond ln het ge
bouw van den Protestantenbond voor de
Volksuniversiteit -prak over Ceylon, zoo
als hU het zag.
Want prof. Stomps is botanicus en dus
kUkt hU meer naar de plantjes, meer
naar natuur HJjte begroeting en cultures
dan naar dc ouzt- eden, de Boeddhisti
sche tempels cn andere, dingen die een
gewoon toerist belang inboezemen.
Op zUn reis tiaar Indië heeft spreker
een paar booten overgeslagen en var. die
enkele weken gebruik gemaakt om een
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN *6 CFNT5 PER REGEL
moet in zijn Nachtwacht" al zijn talent ten toon
hebben gespreid. In dit meesterwerk herkent men
Neerlands grootsten schilder.
Kan een schilder in zijn werk zijn talent als't ware
vastleggen, op dezelfde wijze kan een (abrikant
in één zijner (abricatcn zijn kunde ten toon spreiden.
Aldus werd in King-pepermunt een product ver
kregen met zeer bijzondere eigenschappen.
KING is geworden medicijn en lekkernij tegelijk.
Deze pepermunt is krachtig en niet scherp, ze is
lekker en niet bitter, ze desinfecteert Uw mond. ze
brengt U uit een lustelooze stemming, ze is opwek
kend en verkwikkend. KING-Pepermunt heeft men
derhalve eiken dag noodig.
King-pepermunt is los per ons verkrijgbaar en
wordt afgeleverd in zakjes, waarop duidelijk vermeld
moet zijn KING Extra Strong, zooals ook in Ieder
tablet moet staan en is verder verkrijgbaar in rol
len van 5 en 10 cent. Let vooral op den naam
EngrotFa C. H. S. HEILKER, Haarlem
bezoek te brenger, nan den wereldbeken
den plantentuin te Par aden er. om en
kele reizen in het een "rale bergland vat»
de Horton-vlak en te maken *^ar door
een *Ts gouvernementsbesluit boven de
1500 meter al he* ongerepte bcrch tot
natuurmonument is verklaard. Maar
alvorens over deze reiaen. d:c door
schillende onderzoekingen welke de Ne-
derlar.dsche hooglreraar verrichtvan
wetenschappelijk belang er den. .eldde
de spreker ons naar Mount Levinia. nam
hU ons mee op een der traditions
tochten dlc vrijwel iedereen, die op reis
naar Indië Colombo aandeed, maakte
Daar voert dc weg door dc emdcloo
schijnende klappei turnen langs de kus
en spreker had r/>o gelegenheid verschil
lende palmsooiu-n achtereenvolgens
bespreken, waarbu wjj naast fraaie toto's
van cocos. nlpah. waaier en koningspal-
men er ook «-en te tien kregen van d"
grootc merkwaardigheid, ccn rich \rr-
takkende klapperboom Over dit voor
komen beho-r: men zich echter niet al
te zeer te verwonderen, als men weet dat
op Ceylon ongeveer vijftig mlllioen klap
pers gekweekt worde:.
Van de vruchtbommen noemde spreke:
o.a de piaang: die per hectare VSi'
maal meer calorieën voedsel opleveren
dan tarwe en de nangha's die het .spe
cifiek tropische renrhljiiscl vertoonen
dat de bloclwljse caullflorlsch Ls. d w s
dat dc bloemen en later dua de vruchten,
met gewoon uil dc bladokseli komen
maar direct uit den stam of uit de tak
ken.
Na de pause gingen wfj de bergen in.
Daar Tolgde spreker den loop van -te
Mahaweliganga-riYicr. waar in den
s room cn langs dc oer er» edels teenen
g< onden worden en ten slotte belandden
wU soo in den botanische:-, tuin ar. Par.-. -
deny a. In oen rest-house logeerde spre
ker daar eenlgen tijd en hl) \ertelde over
het vele wat in den tuin te aanschouwen
valt zooals de machtige exemplaren van
Flru.- elostica, die met zijn slangachtige
plankwortels «ls het ware steun geelt
aan dei; lorscheti boom.
De cultures op Ceylon hebben voor
al na de ontzettende dëbAcle ln de zeven-
user Jaren toen dn kofiirbladciekte de
culture ln enkele jaren geheel ten gronde
rlrhtte de belangstelling van «ie aun
den plantentuin verbanden deskundigen.
Op aanraden van der. directeur van
landbouw op Oeylou maak prof Stomps
me: dm ixje enden Smghakvsohenplar-
een tocht naar de Hortor.-vlakten. Daar
zijn nameiük betrekkelijk laag steeds
beneden dc 2500 meter grazige v.asten
die met alpenweiden vergeleken kunnen
worden. Doch dc Alpenweiden liggen
veel hooger. maar door >crgelijkend bo
tanisch onderzoek is Pro:, siompi er
rven*el In geslaafd aanëte toonen. dat
ir.en hier wel «tegelijk te maken heeft
spreker, die op du
etide botanische i
ingelegd had.
/.jus beloonde den
:l>ke w ijte verschll-
->:• men van'Ceylon
Dink daaraan -
die volgende keer!
Dit moet Springbok
wees! Dis die soete
Kaapse druiwe op
fles.
SPRINGBOK KAAPSCHE
WIJN Fl. 1.40 per fteach.
WUN VAN OUD ZUIVER ALS GOUD
de meest verfijnde itreeiing der tong. knappend verse!)
uit de kostbaarste bloem in boter gebakken. Gevuld
met fijnen slagroom en met suiker cn vanille bestrooid.
Wafclbakken ts een apart vak. waarin ..DE LINDE
BOOM zich nu al over de 10C jaar specialiseert. Deze
veeljarige ondervinding komt de kwaliteit en den smaak
van het product ten goede, waarom de Wafels van
de Lindeboom ook Uw voorkeur verdienen.
Andere Wafel specialiteiten van de LINDEBOOM sjot
FROU-FROU - MOCCA-TRIC-TRAC
IJS-WAFELS - ESPERANTO. WA FELS en:
bet nieuwste op het gebied van gevulde Wafelat
BI-JOU WAFELS. Een heerlijk broa en luchtig
Wafelgebak, gevuld met pikante ertoe (combinatie
van moe ca en rum). Ongeveer 22 wafels per ons.
iscuiis en Wafels van
Vitrage - Allovernets
Itamiens Karpetten - Linoleums
Wij kochten gecombineerd den geheelen inventaris der fabriek
Anglo Holland. Kunnen U dientengevolge zeer goedkoop
verkoopen. Voor gij koopt ziet de etalage Gierstraat 29-31
Radio
vier lamps ontvangtoestellen met
lampen. Lange eu kocte golf out-
angst. lederen avond te hoorvn
bij: B A. JANSSEN Wagenweg
Haarlem. Telefoon 12854- 7
Handelshuis HJET CENTRUM.
Nieuwe Oracht 78 en Parklaan _'i
Haarlem Betaling ook ln overleg
(•oodkovpst Mini:
BANKASTRAAT 34 4
Vcrsch Holl. Rundvleesch
Cti, 3p 1 y>: Gehakt
40
Vel
xl
■i.i et.; O' ?m. Vei 43 et Varkens
lappen cn Karb vs ct. Doorregen
lappen 45 c: Vette lappen 33 ct.
C. Brouwer, Ged. Oude Gracht 95
Miele
kunstzijde
met klcu." wki'
fouten. - divcik
kleuren
kunstzijde
l'iima kwaliteit,
lang tijden
kunstzijde
met klemo weef
fouten.
Geheel tijde
zijden flor
Prima kwaliteit.
Diverse mode
kleuren
tricot
tricot en
met 2 druk
im. sueoe
knopen - Civejaa
m. f-nts.i- kapie.
kleuren
teer fraaie deseuva
SERIE 1 35°
seRti65C
serie nij,§c
SERIE "95^
Sthtlflttlht ttêlt/llngtit
raingtn kunntn Sik. 7 m>«m ntgttotit
