HAARLEM'S DAGBLAD
H. D. VERTELLINGEN
ZATERDAG 24 MAART 1928 ZESDE BLAD
(Nadruk verboden; auteursrecht voorbehouden.)
De emigrant.
(VrtJ naar het DuitschJ
VAN KUNST EN KUNSTENAARS.
Wt. 168.
DUKEK HERDENKING L
Menschen, kisten, balen, zakken en
kratten schuiven en schieten langs el
kaar heen Homerisch geschreeuw davert
ln de Ingewanden der schepen. Kranen,
locomotieven, spoorwegwagonslorries en
vrachtauto's maken het silhouet van de
havenstad tot een bewegelijk taleree!.
Zoo gaat het lederen dag, jaar in Jaar
uit. Monotoon is de havenstad ln den
altUd durenden donder van haar ar-
beidslawaai.
Aan de kade der Zuid-Brazihaansche
haven lag de geweldige Hamburger. He:
lossen der lading was in vollen gang.
Een reusachtige sjouwerman met bloo-
ten borst wierp met een smair een groo-
te zak tarwe op den ka de wal. En deze
geste van den arbeid was beslissend
voor het lot van den emigrant. HU
maakte zich los een pluisje, als een
valscherm van de Jute zak waar hij
aan had gehangen. De sterke bries uit
zee die tot geluk van den emigrant
recht het warme land in woei maak
te zich onmiddellijk van den parachu
tist, het zaadpluisje meester, dat mee
gesleurd werd in wilde draaikolken en
slroomen die gierden bij de hoeken der
Vee men. Zoo zweefde het zaad op het
ragfijne valscherm het Brazillaansche
binnenland in.
Het was een merkwaardige streek hier
Die boomen, die vogels, die zon. die
bloesem, die geuren. Hoe komisch.
Het was vreemd gegaan ln het leven
van dezen emigrant. Hij had lang en
rustig met zijn zusters en broeders op
den bloemstengel geleefd. Hij was van
de familie der saniengesteld-bloemlgen.
Doch eens was er een hevige wind
stoot gekomen en de kostelijke bloemen
krans die den .gel kroonde was ver
woest geworden, uit elkander gerukt. Hij
en zijn broers en zusters waren naar
alle richtingen gestoven. Uren lang had
hy alleen gevlogen met den stormwind
mee. en zoo was hU de duisternis ln ge
zweefd; dagenlang was het donker rond
om hem gebleven. En nu, nu was hij
weer in wind en zon, maar eenzaam
nog steeds; hij zou voor zich zelf moe
ten zorgen. Maar het werd lntusschen
hoog tijd dat hij eens terecht zou ko
men in de warme, vochtige aarde....
De zon begon te dalen toen het nood
lot wederom ingreep. Een kleine vogel
hapte gretig naar den emigrant, maar
toen de domoor het prikkellge valscherm
tusschcn zijn snavel voelde liet hij gauw
los. H\j maakte zich verschrikt uit de
voeten! Lijk ik soms op een mug, ezel.
snauwde de emigrant, kun Je niet beter
uitkijken!
't Was al te laat. Het witte teere val
scherm was deerlijk gehavend. Het daal
de ln een snelle, steeds snellere glij
vlucht naar de aarde.
Onder aan den telegraafpaal ontstond
op zekeren morgen een helsch kabaal.
In den lntiemen kring der veldbloemen
heerschte groote consternatie Men
schreeuwde door> elkander. De gele Ra
telaar kon eindelijk alleen aan 't woord
komen. „Nee, eer. ongeluk is er voor
loopt? nog niet gebeurd. Maar dat kan
t worden. D'er is een nieuweling, een
wildvreemde. HU kwam vannacht snel
uit de aarde opschieten. HU moet voor
naam zUn. want de telegraafpaal heeft
'em aan zien komen. Met een eigen
zweeftoestel. Van den Zeekant af. De
vogel Joao de Barro dacht dat het een
vette mug was. en die had er naar
gehapt. De telegraafpaal had de dauw
druppels van. zijn bast afgelachen".
..Hoor Jullie dat", zei de Sisyrinchium
van de deftige familie der Irtdazeeën.
ofwel Irisachhgen. ..ik dacht wel dat-Ie
van goeden huize was, laat mU maar
begaan" er. zonder antwoord af tc wach
ten zette Sisyrinchium zich in postuur,
en maakte zich stUf. en de bloem sprak
met mat violette stem: „Pardon, mUn
naam ls Sisyrinchium van de Irida-
zeeën". Deze dubbele naam maakte niet
den minsten Indruk op den emigrant,
die hard bezig was met* het ontplooien
van zUn bladeren.
..Pardon", zei nog eens met matviolet-
be stem S. ..mchium 'hoewel zU slechts
met moeite haar nijdigheid verduwde
heeft u een goede reis gehad? U komt
zeker van heel ver?"
..Stommeling", flapte de emigrant er
tilt. ..laat me toch met rurt. Zie Je dan
niet dat ik het te druk heb?"
Tot in zUn adellijke blocmsappen be
leed.ttd trok Sisyrinchium zich terug om
twee uur lang geen woord te spreken.
De anderen vonden den emigrant een
bruut. Een hansworst en een rr.paljaan.
Passiflora. die dank zU haar fUnc dunne
ranken uiterst fijngevoelig was, vond
verzachtende omstandigheden. Nu ja
't kwam niet tc pas, om zoo maar rr.tr
nlchts. dir nlchts. in een lntiemen kring
neer tc plolfen cn Je dan zoo grol te
gedragen. Maar 't was een vreemdeling
die nog wennen moest, en die misschien
wel mee zou vallen. De anderen mom
pelden wat om Passiflora, die altUd sen
timenteel w as. Je zou eens zien wat een
last ze nog zouden beleven van dien
adellUken hans die zoo dik deed.
De adellUkc Hans werd schooner en
grooter. ZUn bladeren lagen ln een
schitterenden symctrlschen krans op de
vochtige aarde. Uit het hart groeide
kaarsrecht de stevige stengel die een
vceibeluvenden bloemknop droeg. Toen
geschiedde het dat de emigrant wat rust
kreeg en de rest van het werk voorloop!?
overliet aan de zon. HU maakte van de
gelegenheid gebruik en zei tot een gras
halm die kaal naast hem op rees: ,.Zeg
eens grasslungel, waar rijn we hier
etgenlUk?"
„Op den spoordUk", antwoordde de
halm naïef.
.Nee. idioot. *k Meer. in welk land.
O neem me niet kwaiyk. Je ben'
hier in Brazilië, en van waar komt u?
„Hamburg".
„Lieve Hemel", kreet Passiflora. var.
®J6ver. maar dan is u uit Duitschland.
waar hel sterrenmuur vandaan komt!"
(Passiflora kon het weten, want zij
kroon met haar ranken tot aan de
spoorwegnuls, waar 't sterrenmuur
riOüd).
„Zoo ZUn die hier ook", rel de emi
grant minachtend, terwyi hU zUn kelk
bladeren uitspreidde.
.Maar hoe- heet u elgenlUk". waagde
de grasslungel nog eens.
„Leeuwentand, maar ik bUt niet. dus
wees maar niet bang slungel".
„Heeft u geen broers en zusters?"
„O ja, vele. maar de duivel mag we
ten waar zfj uithangen, 't kan me trou
wens niets schelen".
„Is u Xerophyt?" vroeg Sisyrinchium
uit de hoogte.
„Wat ls dat?"
„Dat zUn die planten", zeide Stevrln-
chlum droog, „die er op ingericht zijn om
in de droogte te leven. Want in de
droogte moet Je hier met een schUntJe
foe zien te komen, en dan moet men
bovendien voorzien zUn van een harigen
huid. of een waslaag".
.Hou op alsjeblieft, maling aan zoo'n
bontjas. Ik heb immers een prachtiger,
langen wortel. Een penwortel. Die reik;
diep. en als Jullie al lang te crepeeren
liggen dan heb ik nog water".
Bij het hooien van die taal kromp
Passiflora ineen. ZU wist, Leeuwentand
had gelUk. ZU kon er over oordeelen.
zU klom met haar ranken her- en der
waarts. ZU wist iets van botanie.
Juist op dit slecht gekozen oogenblik
kwamen de kleine HazenpootJes Leeu
wentand smeeken of hU rijn enorme
bladerkrans niet wat wilde oprichten.
De Jonge hazenpootjes dreigden te stik
ken onder dat ondoordringbare dak. ZU
waren toch eerder gekomen dan Leeu
wentand. Maar Leeuwentand dacht er
niet aan. HU bitste de Hazenpootjes af.
Leeuwentand gedijde heerlijk. ZUn
bloemenkrans opende zich, glansde en
straalde, domineerde op den spoordUk
Aan ieder bloemke groeide langzaam een
witte pluis. Een valscherm.
Omstreeks dezen tUd kwamen twee
Hollandsche jongens langs den spoor
dUk. „Hoera Frits!" brulde de «NJn,
,,daar staat een doodgewone Holland
sche paardebloem". En de Jongens gre
pen Leeuwentand en trokken hem met
penwortel en al uit den grond. Daarna
bliezen zij hun wangen bol. En aan
stonds verpreldde zich dc pluizige krans
van Leeuwentand naar alle richtingen
t Scharminkel dat overschoot wierpen
zU in den greppel.
.Hoor Je t. Hoor je 't!" schreeuwden
de bloemen rondom den telegraafpaal
„Gewone paardenbloem noemden ze
'nem. Gemeene Paardenbloem, ha. ha,
ha en hU gaf zich voor Leeuwentand
uur
Passiflora zweeg. ZU wist iets van bo
tanie en begreep dat Leeuwentand "s
noodlottige gelUkenis met de ordinaire
paardenbloem zijn ondergang was ge
worden.
En hU was toch zoo fier en aoo schoon
dacht de scntimenteele Passiflora. Wel
ke was toch de zin van dit leven? peins
de zU weemoedig.
LETTEREN EN KUNST.
MUZIEK.
LIEDEREN- EN VIOOL-AVOND.
Hflène Cols *5 wc! eer. der meert be
gaafde onder de Jonge sopraanzangeres-
sen. De stem spreekt m aBe registers en
tnu&nces even gemakkelijk aan en kttr.kt
overal sonoor. En wat acraflcBge oul-
tiveerlng kan bereiken ls hier bereikt;
mevrouw Row Schönberg. «Re haar
vonnde. heeft rwSen oen crotsch op hoar
te zUn. Zeüts rou men haast gene .-3d zijn
te zcesen dat ïn den zang van Hélèr.e
Cais de csoJuuur het van de natuur wint:
van het gciuid op zich zelf gaat niet
ln die ma cc ontroering of bekormg uit
aS« van c5e stemmen ran Jo van IJeer—
Vincent otf Annie Woud. Maar de tech
niek ls zóó prachtig ontwikkeld, Héièr.e
Oals past haar talent zóó gemakkelijk
aan verschillende stijlen aan en wat zU
daarin geeft is groo'cndeels zóó af, dat
ook van dat complex van goede eigen
schappen een groote bekoring uitgaat
Toch heeft zU een duidehjke voorbc-
schiktheid voor color otirirzang. er.
daarom was de aria uit „H re pastore'
van Mozart wel bet glanspunt van haar
verschillende voordrachten. Moeart'i
heerlijke muziek vond een heerlijke ver
tolking, ook door de kunstzinnige mede
werking van den violist Herman Leydfcrs-
dorff, d* den plotseling riek geworden
Lotus Ztamccvnaan verving op 1» wtfae
alsof hij -weken lang met zangeres en be-
gokxdster had kunnen samenwerken De
cadens in de aria was een weelde var.
welluidendheid, waarin zangstem er.
viool om dc eerepalm streden. Doch dc
voordrecht van de zangen der oude
ItaiiAanschc meesters stond daarbij
nauwelijks ten achter; ook hier atoo?
de obligaat viool zich voortrefehjk bU den
aar.g nan. Alleen m het eerste var.
Stefannl was de stembchcerschlng noc
niet volkomer.Scarlatti en Bonn acini
werden licht, smachtend, pur.ug, elk naar
zijn aard gegeven. Niet aoo geheel daag
de Höène Oals ln de liederen var.
Schubert: in „der JtlngRng und der
Tod" waren enkele minder mooie stetn-
aanaetten opmerkelijk. hot stot «chtttc
was roer goed: !n .rile OebQsche" tokte
het toon peil tegen het einde eren en de
voordracht, ook ren de beide andere,
bevredigde meer het verstand dan het
gemoed. Onder de ntouwere liederen cc
zangen trof mij het meeat de uitbeelding
der belde var. Respighi: „Nfbb„-" er.
.J tempi assal kaUot"; de drocfgoesU-
gc sfeer werd h*rin even raak w orgt-
reven als het speelsche ln .3a1 de fleurs"
ren Jongen, waarin ook tic fUne lichte
klavierpar.y de aandacht mok. Een op
merkelijk eenvoudig ,1 .krieken" van
Rurneman. fwt grüü^e .Witte wtjvrn
dar,sen een en osn" van O. von Bracken
Pock, met zijn groote moeilijkheden roar
sang en klavier belde er. twee breed
opgezette groote poa.Lies van Guy Ro-
partz waren voorafgegaan; enkele nx
van eentonigheid verstoken Spaansahc
Iedere*» sloten de ratte. Mej. 0\l& <ax-
ving eenige btoem^ukker.. ntevr. 8ohön-
berg eveneens en zelfs m nog groote r
aantal; Leydensdorff bleef hiorenioca.
Eln toch had zUn bloeiend viooi«pe:
wel een bloemenhulde verdiend, nie:
aLeen om rijn tateffigent uitgevoerde
oblgaten, maar ook om rijn sok. «ie be
kende sonate ln g-roin. van Tarttni. ma
gistraal en vtt.-joos voorgedragen en een
concertfantasie op Rus&sche wijzen var.
Rimsky-Kor;akow. een utt een r.olürtisch
oogpunt dankbaar. doch voor den hoor
der wat langgerekt werk.
Mevrouw Schönberg had met de ver-
scholende klavierparljen een zware taak
op zich genomen, doch deed zloh bij de
kwijting daarvan als ervaren pianiste
kennen. Maar aan het feit dat zU hei
•...Sent van Hólène Oals zoo «ahoan ont-
wJckekSe kenner, we toch nog meer be-
teekenis toe; zU leverde daardoor het
bewijs, een zongpaedagoge van beteeke-
nis te zijn.
De schouwburg op den Jansweg was
vrij &&r<Lg beze«
KAREL DE JOVO.
HET TOONEEL.
NIEUW LEVEN.
„Het Voorbeeld", van Suze la
ChapelleRooboL
Mevrouw Sure la Chapelle-Roobol was
meer romancière dan toonee'.schrijfster.
..Het Voorbeeld" is een roman ln dialoog
vorm en dan nog w*l een Hollandsche
damesroman van 25 jaar geleden, dat wil
dus zeggen hopeloos langdradig en zwaar
op de hand.
De oude mevrouw de Grave, die na
echtscheiding hertrouwd ls en daardoor
haar kinderen van zich vervreemd heeft
z'.et haar eigen leven zich herhalen Ir.
haar dochter Tine. Tine RUtsma staat
op der-zelfcen tweesprong als eens haar
moeder. Ook zU wil haar echtgenoot en
haar kinderen verlaten om den man
dien zU lief heeft te volgen. Maar dar.
treedt haar moeder haar in den weg en
wUst op het noodlottig voorbeeld, dat zU
zelf eens heeft gegeven: een trooste-
looze, bedorven jeug'd voor dc kinderen.
De man. die in Tine's leven ls getreden,
gaat heen; het „voorbeeld" heeft Tine
voor haar kinderen gered.
Mevrouw A. C. CraandUk heeft me!
haar Crisis lr.dertUd bewezen, dat dit
gegeven in een korten eenacter treffend
kan worden behandeld. Mevrouw La
Chapelle had er vier lange praat-bedrij
ven voor noodig. Zelden heb lk ln eer.
stuk zoo hooren praten, als in Het
Voorbeeld. WU vallen van het eene ge
sprek ln het andere. De vriendin en de
vrouw, de vrouw en de moeder, de moe
der en de man. de man en de vrouw, de
moeder en de vader, de moeder en de
schoonzoon, de moeder en de vrouw. Ze
wisselen elkander regelmatig in de fau
teuils af om te praten, te praten al maar
door te praten. En het ergste ls nog. dat
deze menschen elkander als ln de
tooneelstukken var. 50 jaar geleden
ln vol gezelschap geheimen vertellen, er
blijkbaar vast op rekenend, dat allen op
het tooncel behalve de aangesprokene
stokdoof zUh. En van 't ..sluiten" van
een bedrUf had deze schrUfster blUkbaar
geen begrip.
Het Voorbeeld ls dan ook "n voorbeeld
van een vervelend stuk. Wanneer het
publiek gisteren toch nog zoo vol aan
dacht de voorstelling heeft gevolgd, dan
kwam dit enkel door het over het al
gemeen werkelijk goede spel. Sober, be-
heerscht. zonder pathos en met goed be
grip ls er door de hoofdpersonen ge
speeld. Door Chris Voisshard. die in de
rol van Dirk BQtBft zijn Jeugd wis: weg
te spelen en var. deze figuur een krach-
tlgcn persoon van geposcerden leeftijd
wis te maken, ln de eerste plaats. ZUr.
spel was aldoor wel-overwogen. ZUn
dictie kan a'-s voorbeeld voor vele dilet
tanten gelden. In het aanzetten van het
tempo cn het veranderen van toonhoog
te weet hU kracht te ontwikkelen zonder
ooit ruw te worden.
De dictie ls niet. bepaald het fort var.
mevrouw Vosshard. ZU heeft ln haar
spreken altUd nog Iets stooterlcrs cc
wordt gauw gemaniëreerd, maar zU boeit
door haar beschaafd en intelligent spel.
En zij was dame op en top. De heer
L. Vosshard was de minnaar. Erg ge-
vaarlUk leek hU me allerminst en cata-
strophen vreesde men door hem niet.
wat voornamelijk kwam. doordat me
vrouw La Chapelle hem absoluut geen
temperament had meegegeven. Vosshard
was zelfs ln tUn llcfdescène hoogst
correct cn bescheiden en daarbU van
prettige distinctie.
Ik zie den heer Hage liever in «Je kiel
van een tuinman of de uniform van een
loods dan ln een smok tag HU voelt er
zich blUkbaar meer ln op z(jn gemiak.
Vooral naast de gebroeders Vosshard en
mevrouw Vosshard viel dc2e mijnheer «Ie
Grave evenals de heer Marei wat
uit den toon. al speelde <*»k hU natuur
lijk en los Mevrouw Hage heb ik met ge-
ndègen voor bet eerst in een groote rol
gezien. ZU bracht voor Tine niet de rou
tine mee van mej. Busquet. die indertUd
bU D. I. U. deze rol vertolkte, maar zU
gaf zich geheel cn al in haar spel en zU
bereikte reed» respectabel veel. En me
vrouw SpterdUk wist met freule Fanny
Boyens zonder chargeeren even aoo waar
de Haagse he sfeer op de planken 6e
brenger-
Het tooneel zag er als altijd bfj
Nieuw Leven bijzonder smaakvol er.
verzorgd uit. In het tweede bedrijf kon
de aankleeding aelfs de vergelijking met
die van de Haarlemsche Tooneel club
doorstaan en dat is wc! de hoqgste lof.
die ik kan brengen. Maar waarom liet
dc regie I ln vol daglicht spelen? Om
half 11 ls het ln Holland relfa in den
zomertijd toch al avond.
Het leek rail toe. dat er gisteren meer
wanrdeermg was voor het spel dan voor
het «tuk. dat werkelijk niet te verwon
deren was. Het publiek tiet nu eenmaal
liever menschen met bloed dan met lau
we melk ln de aderen op het tooneel.
•- J. B. SCHUIL.
INGEZONDEN MEDEDEELTNCEN
a 60 Cent» per regel.
Stofzuigerhuis MAERTENS
BAR TELJOR1SSTRAAT 16
TELEFOON No. 10756 5
APEX KL0P-VEEG SI0FZUI6ERS i 150.-
BIOSCOOP
ScaU-theatc*..
Eigenlijk zouden wfj er bijna toe ko
men naar aanleiding van de voorstel
ling die het ensombe* Jacques Sluyters
g-steravoixi in bet Sealatheater gaf een
beschouwing te hóuden over de toestan
den in de tooneeiwereld van deoe da
gen. Doch wU zullen dat me: doen.
daarentegen slechts met vreugde con-
stateeren dat het spel dat dit ensemble
:e genieten geeft verre swat boten da:
wat we doorgaans ia het 8cala-theater
te zien kragen. BU andere ensembles die
in hun soort zeker goed zyn. is het een
onder genre dat wel vaak meer succes
oogst, maar toch ook minder innerlijke
waarde heeft.
Ontrouw, een dramatische comedieln
drie bedrijven, bewerkt door Frans Bo-
gaert ls een goed stuk. waarin sterk spel
gegeven kan worden. De intrigue pakt.
houdt uw aandacht tot de ontir.ooplng
gespannen. AI werd er soms geducht op
den souffleur gespeeld, toch is het spel
goed. Daar was als een der besster.
Wies Je Bouwmeester, die soms, voor a
in he: laatste bedrijf ontroering wekte,
daar waren Alex F&assen. Marie Bra-
kensiek en Willem Faassen, die als de
bankier, diens vrouw en de vriend des
huizes de noodlottige driemanschap
geen gemakkelijke rollen hadden.
waarom hun spel des te meer te prijzen
ls. Doch ook de anderen Mien Faaasen
en Jacques Sluyters waren goed.
Rin-Tin-Tin doet telkenmale weer
verbaasd staan door zUn schranderheid,
al moet misschien do dressuur van de
zen hond meer bewonderd worden.
WU zUn geen voorstanders van het
gebruiken van dieren voor films, tooneel
en cabaret, doch alle bezwaren vallen
bij vriend Rin-Tin-Tm weg. Evenais in
andere films vervult hU ta deze film. «lle
speelt m de misdadigerswereid van Lon
den. de rol van speurder en ln stijgende
spanning volgen we de verschillende
voorvallen tot ten leste de natuurlijk
gelukkige ontknooping komt. Goed is de
fotografie van deze film. er komen aeer
moote beelden op lvet witte doek. En
met het tooneelstuk Ontrouw vormt de
fihn „De man aan den ketting" 'n bulten
gewoon goed programma voor deoc
week.
Luxor-Th eater.
Derf week draatt ln bovengenoemd
theater de reeds eenige malen aange
kondigde film: Jlftta Harl. de koningin
der spionnen". Al dadelijk willen wc
vastleggen dat van al de films die we
reeds gezien hebbben dit wel een van do
allerbeste ls. Er zit spel. vooral goed spel.
spanning en logische handeling in. zoo-
dat. dit allee maakt dat we er met groot
genoegen naar kijken. De hoofdrol
wordt vertolkt door Magda Sonja en w< 1
op een wUze die boren allen lof verheven
is. De geschiedenis ls in het kort deze:
1914 m Weenen, daar treedt de Indische
danseres Mat* Harl op me', haar slan
gen. Ie«Jerer. avond zit in dezelfde loge
een Jongmensch. die men voor een Aarts
hertog houdt. Op zekeren avond wordt
de danseres' gearresteerd, beschuldigd
van landverraad. zU wordt over de Rus
sische grens gezet, maar tot haar verwon
dering vindt *U daar een Russl6cher.
Grootvorst, die haar met groote praal
naar Petersburg brengt. Hel ls echter
niet de grootvorst, dien ze haar liefde
schenkt maar een eenvoudlgen Jongen
man en gedurende den oorlog wil Mat*
Harl spon worden om den Jongen mar.
te kunnen bevrijden die zich de haat
van der. grootvorst op den hals heeft
gehaald.
Op zekeren avond wordt ze weer ge
arresteerd. nu beschuldigd van dubbel-
splonr.age. Men tracht haar onschuld te
bewijzen, doch tevergeefsch. ZU wordt ter
dood veroordeeld cn gefusilleerd. Dc
rechter alleen kende haar geheim, doch
deze moet swtygen. Het was dikwijls ont
roerend om te zien met hoeveel liefde
Mata Harl den eenvoudlgen Jongen man
ohtgaf en hoe ze geheel met hem mce-
lqofdc in zUn leed.
Dit is wel een sterk dramatisch num
mer. maar van het soort zooals we er
gaarne meer zouden zien. Dat het groote
publiek van zulke nummers houdt be
wees reeds de opkomst op dezen eersten
avond. Het ls een film die een zeer druk
bezoek verdient.
Niet alleen het hoofdnummer ook het
overige programma is van de goede
soort Het begon al dadelijk met de
Pathó-revue. waarvan we vooral de
afdeeling Modes bewonderden, voorts dc
relmuls en het meer van Oenèvc.
De komische 2-acter „Op 't kantje ar
ls van dien aard dat ze danig op de lach
spieren werkte.
Het Luxor-Nleuws is als altUd hoogst
actueel, bevat veel wetenswaardigs en ls
waarlijk niet het minste deel van het
programma.
We kunnen leder aanraden: brengt
deze week vooral een bezoek aar. het
Luxor-Thcater. Het programma is het
waard en men zal er geen spijl van heb
ben.
Cinema Palace.
De liefde ran Ma non.
John Barrymore en Dolores Ooatello
vervullen de hoofdrollen sn het groote
filmwerk „De liefde van Manon". dat
deze week in l«et Cinema Palace op bet
witte doek komt. Barrymore vervult dc
rol van Fablen de Orieux. die als theo
logisch student zjn studies tn Si 8ul-
plcc zal voltooien. HU maak: evenwel
kennis met Manan (Dolores Costolio),
die hem van zUn voornemen afbreng:
Zij vlucht met hem naar Parijs, omda:
de schatrijke graaf De Morfontaln-
haar tot vrouw bezeert Hun achull-
ptaaU wordt ontdekt door haar broer
André. die het gedaan weet te krijger
dat zU Fablen verlaat en zich over -
geeft aan De Morfoniaine. omdat eer.
vriend van Fabler, haar aan het ver
stand gebracht heeft, dat zij haar min
naar he; bes'c bewUs van haar hef er
kan geven, als zij hem niet meer ont
moet, zoodat hij rijn roeping weer kar,
volgen.
Fablen en Manon ontmoeten elkaar
In de Paaacliweek van 1526, op den
oen April, stierf de grootste Dultsehe
kunstenaar, wiens arbeid en leren nu. na
vier honderd Jaar. nog ln staat rijn de
belangstelling en de genegenheid van
g:ootc scharen te boeren In Duitsch-
land zal die sterfdag natuurlijk op ver
schillende wus herdacht «orden, aeker
niet het minst interessant te Neuren
berg. «sar men een zoo compleet mo
gelijke tentoonstelling ran Dürer's
schilderijen bijeenbrengt oni binnenkort
te openen. Hier ln Haarlem herdenkt
men DUrer met exposities op «He ln
Teyler. «aar het graphlschc werk ls
uitgelegd, komen wU natuurlijk afzon
derlijk terug en mot leringen De be
langrijkheid var. DUrer's figuur is prach
tig belicht door die lezingen zoodanig te
doen houden, dat ln de eene Dttreria
verhouding tot de reshgie, in de andere
run beMekenls in de kunst sal behan
deld «-orden. Het ls misschien niet te
boud verondersteld, wanneer «U ver
moeder. dat des kunstenaars plaats ln
het religieuze denken van velen, eerder
tot deze manifestaties geleid heeft, dan
de grondige kennis van. en de Innige
bewondering voor rijn werkdat *U
hier ln Holland niet dan door reproduc
ties kennen. Behalve dan rijn graphlsch
werk natuurlijk, dat in fraaie exempla
ren zoowel in 's Rijks prentenkabinet als
:n Haarlem s Teylermuseum rijk verte-
ser.woordigd ls. Houden «'U onee ge
dachten om te beginnen, eens even bU
dit graphlsch werk vast, don echUner.
daaruit de portretten het meeot geëigend
om ze. DUrcr-herdenkend. te beschou
wen. Immers, deze portretten ontston
den in rijn latere levensjaren, na rijn
reis door «ie Nederlanden, en houden
verband met den vriendenkring, waarin
de kunstenaar rich bewoog. W'U weten
en noK altyd ls. naar lk meen. Moritz
Thausing dc beste en uitvoerigste gids
door DUrer's leven en kunst dat ln
Neurenberg reeds voor de reformatie een
opgewekt gcestelUk loven hecrschte
waaraan Dürer deel nam. Pirkhclmer cn
Spongier zijn humanisten uit «hen tijd
en de eerste ls DUrer's boezemvriend tot
aan den dood Als in 1517 Luther rijn
Stellingen aan de kerk in Wittenberg
aanslaat, bchooren die Nourenbergsche
humanisten al spoedig tot zUn aan
hangers en DUrex betoont zich zeker
niet de minst vurige. Met Erasmus had
hu al op zUn reis door de Nederlander,
kennis gemaakt en Melanchton zal hU
ln 1526 in koper graveeren en het beste
portret maken dat er van dien Preecep-
tor Gcrmanlae (den opvoeder var.
Duitochland) bestaat. Uit dezen af oer
«fulkt de kunstenaar DUrer voor on> op
ris hU tn sterk myrilach ge-mie tri .tree
Ion als «ie ..RHter. Tod und Teufei rn
derf. tot onae verboeailng spreekt en
tot emendaties prikkelt,
Hoe zag or.re kiin%tesaar zelf er uit"
Hc; mees: beketxie zelfportret is ds
Ietwat soeteiijke geïdealiseerd® pertre
met puntbaard en symmetrische haar
dracht. dat men thans oreral b(J her-
«tonk ingsarukclen gereproduceerd vu»d
Eer. ander ls dat fragment uit liet al>r
helllgeti-schildeilj ln Weenen. dat Than
slr.g ris fronttsplce geeft. Maar hei
meest bekende is dat kinderportrety
teckeiilng uit de Albortina door Dttrêr
op zUn l.Ve Jaar gemaakt! Hor tnan
die Oog en er. mond daarin, uitdrukkin
gen van een ln-onschuld begrijpen Een
vroegrijp ktad moe: derc gemak-
wrrest syr. liet is we! toevallig dsl
Juls: enkele maanden geleden een gr
.vchllderd .-.-'.f portretje var. DU re- aan
den dag is inkomen, dat eerst mi in de
litteratuur ls opgenomen en dat w»
het eerst op dte lentooostelHng ln Neu-
tenberg. waarvan hier boven sprake is.
getoond zal worden. Wat het voor or.
nog intermaan! mjuüct. is. dat bedorri
portretje Jaren lang ln Holland geweest
is. Die «aak rit ridus: als ln lol7 een
Augsburgsch artist. Plulip Hainhofet
een geschenk komt aanbieden aan her
tog Philips II var, Pommeren (het ge-
-clienk wxs een rijk versierde Pommer-
sche kast. thans ln l»et museum tc Ber
lijn) dati riet hU bU dien kunstrinn
vorst vier platenboeken of albums met
leekentngen en gaachUderde dingen-
Hertog Philips sterft eer. Jaar later tn
1618. en var. die vier kunstalbums hoort
noch riet iemand meer Iets. Ze rijn wev
van het tooneel verdwenen. Tot er. bUm
driclionderd Jaar later, ln 1858. één op
duikt ln het bexlt van der. heer dc U
Sablonlère. burgemeester van Kampe
in Nederland. Die ééne ribum rit
portretten vah Pommersche beroem d-
h<xl«m ai wordt dn.vrom voor de oud
heidkamer tc Stettin door der. directeur
Dr Leus gekocht En als «fie thuis rin
koopje eens nakijkt en onderzoekt vindt
hy een op linnen geschilderd portretje
dat geheel met Dürer's kinderportret
uit de Albertina overeenstemt t-n ete
vermoed cl Uk een Dürerwerk 1». Men - il
nu in Neurenberg uitmaken, wat dnar-
var. gezegd kan worden Laten «rij >"or
de rotnmerxche oudheidkamer lioper.
dat de vond.-! gen kunsthistorische
Kamj>er-ui zal blijken.
J. H DE BOia
later weer in een speelhol, waar zU dlk-
wijls met den graaf komt. Eerxt is Fn-
bien verburen!, «lat zy hem blUkbaar
ergeren heeft, maar ris rij hem komt
smeeken. haar uit de handen van De
Mortonuurre te redden, verbreekt hU
opnieuw den band met de Kerk er
brengt met haar een gelukkigen tUd
door. Toch ls hun geluk nog niet vol
komen. want wederom worden zij wreed
van elkaar gescheiden. ZU komen sa
men terecht op een bannellngenschlp
naar een Arnerikaansch® kolonie,
kapitein, een bruut, wil zich van Manon
meester maken en sluit daarom den las-
Ugen Fablen bij de andere misdadiger*
ln een ijzeren kooi op. Fablen weet zijn
lotger.ooten tot opstand re brengen en
maakt van deze gelegenheid gebruik om
met haar ln een boot re springen en
naar de Amerikaansche kust te roeten,
waar rU elkaar eindelijk voor altUd
kunnen Uxbeho<rren
Dit ts dc Inhoud van het «tuk. dat
van hel begin tot het eind boeit. Er
komen emotievolle scènes ln voor. Ock
de kleedcrdracht la prachtig. Alleen
doot het ln dezen tUd, nu bUna alle
dam« kortgeknipt haar dragen, een
beetje vreemd aan. de mannen daar nog
met lange prulken t« zien. Maar daar
voor speelt het stuk ook ln den tijd
van LodewUk XV
Het ls een heel mooie fHm. <öe voel
Indruk maakt.
Van het bij programma noemen
de aardige klucht ln twee actcn ,J>e
Hondenhemel", waarbU *U nog eens met
den schrandcren ..Pete" kennis maken,
en ..Alice op de Rode®", een amusante
truc film
Het Wereldnieuws is weer hoog.ac
tueel en de muzikale b-; idtaf valt
zeer te roemen.
Rembrandt Theater.
Een avond doorbrengen in t Rem
brandt Theater beteekent deze week eer.
avond vol «motte, vol grienel en vo! ge
il -lmzlnmgheld. Men leeft er een pssr
uur in dc ban van het mysterie. schUn-
b:u»r onoplosbaar en onontwarbaar, dat
pas op het allerlaatst opgehelderd
wordt. Wie op de ontknooplng vooruit
wil loopen en den schuldige wil trach
ten te «mtdekken voor het eind daar u
zal geen gemakkelijk werk hebben en
tien tegen één zal hU nu den een. dan
den ander verdenken, maar naar alle
waarschijnlijkheid niet den Juiste.
In „De Kat en de Kanarie", waarin
Laura La Pianta op de haar eigen uit
nemende wij» de hoofdrol vervult,
wordt op zeer gelukkig® manier steeds
weer het komische nu: voren gebracht
Juist ais de griezels panning wa' ri te
sterk dreigt tc worden, ia daar tante
Suzan na on voor het komische element
te zorgen. Tante Suzanna bU voorbeeld,
wegvluchtend van het behekste ka*(ec!
op een melkwagen, bestuurd door een
uit de klei gehouwen melkboer, ia zoo
grappig, da: de angstige spanning ver
broken ls,waarna men zich met nieuwen
moed weer tot nieuwe emotie® kan aan
gorden. Der. inhoud van het at uk ver
tellen zou afbreuk dor. aan het ge
noegen dat der. onlngeiiehten V-codccr
wacht. ZU die gaarne detective-ver
halen ten vinden in Rembrand'.
Theater de» week een programma, dat
hen volkomen zal bevredigen. Ze Rillen
er genieten er. bovendien het uitnemen
de spel van de geliefde fllmartiste Laura
la Pianta en van haar mcdcapciendrn
kunnen bewonderen.
Hi t bij programma la ireel goed er.
De Diabolo Koning" March art op hot
tooneel verricht met zijn diabolo's ver
bluffende dingen. HU heeft de diabolo's
zoo «eer in rijn macht dat hU re aeif-
cm het podium langs een draad kar.
laten looper. naar het '-Inde van «ie zaal.
naar boven dicht b:j dc cabine, «raar het
filmtoestel staat liy kreeg «en hartelijk
appiauri
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
60 Cent» p«r regel-
BIJ GAL- EN LEVERZIEKTEN,
galsteen en gedrocht, regelt hel natuur
lijk „Franx.Josef"-bitterwater de
vertering op absoluut volkomen wijze.
Klinische ervaringen bcve»tigen. dat
een thuis gednne drinkkuur tnct
„FrwsiB'Joscf"-water vooral werkzaam
is. wanneer het, niet warm water ver»
dund, 's ochtends on dc nuchtere maag
wordt ingenomen i f Ap. en Dr. verkr.b.
LANGS DE STRAAT
Het Kostbare.
In Amsterdam la er een oude. «malle
straat Het ls elgenlUk mee- een slop
dan oen straat, oen donker, vuil slop
met hooge. grU» hulzen. wonderlUk on
geluk gebouwd. Ze springen uit met alle
mogelijke hoeken cn *Un vol ramen. d:e
allcmaaj verschillend van grootte en
plaats zUn. ZU «Un cn verveloos,
met gmehcurde gordUnen cn kapotte
ruiten.
BUna leder huis lieeft een stoep, waar
van langs dc treden donker groen wa
ter siepelt. Er wonen menschen achter
de ramen naast die stoep, onder dir
stoep, erboven, er hoog boven, overn!
wonen menschen.
Hier en daar staan dikke vrouwen met
elkaar te praten cn kinderen spelen in
de goot. Soms hobbelt eer. vrachtauto met
vee! lawaai over de ongelijke kelen en
doel de modder en afval hoog opspat
ten.
Op de stoep van het laatst® huis ln
de straat rit een meisje Een dcmkcr-
oogig, hongerig kind. ZU rit voor een
verkleurde, blauw-groene plankcndrur
Er is een smal raam naast, scheef ge
zakt en met een kapotte ruit, waarvoor
een plank ge&pUkerd ls. r.u ook al «eer
vochtig cn beoohtmmeld geworden Op
het smalle trottoir voor het huk ligt eer;
hoop vuilnis, bruin en smerig, met hier
en daar «itle scherven en fel rood ls
een stuk bloempot
't Kindje op dc trap zit wat te tuiwr
Haar kntren rijn hoog opgetrokken en
haar vale kousen zakker, af boven haa:
te groote schoenen En zooris ze daar rit
verpersoonlUkt ri) het leven cn «ie
ler.de ln dal smalle donkere slop met de
vervallen hulzen cn de frisse he vr-yc
lucht zoo onbereikbaar hoog daarboven
Haar cogen zoeken onbewust lang*
den vochtig uitgeslagen muur. volgen
een scheur ertn. dwalen dan af en ki-
ken ten slotte «onder belar.g-vreülng
r.aar een straaltje water, dat ln gort
loopt van de vuilnishoop af. Dan ziet
zU plotseling dc fel roode steerren pot
en er gHJdt ltU blU's over haar gezlch'-
Je. Vlug. vol verlangen loopt *y er naar
toe en gretig haalt re de po: uit den
afval. ZU staat stil. ln groote aandacht
voor dat wonder van felle kleur, zoo iet
vreemd*, en onweren!ykt ln haar val-
donkere wereld. Haar magere handj«v
omvatten het met een teeder gebaar cn
langzaam keert tc zich om. tenrljt re
naar haar oude plaats teruggaat. Als re
weer rit bekUkt re haar schat Tan alle
kanten en eer. vuil vingertje strUkt on-
óerxorkcr.rf langs den afgebroken rand
Met een slip van haar verkleurde rullen
«x* begint zu den modder eraf te veger.
Alles ls nu heel stil om haar heer.
De pratende vrouwen zijn naar binnen
gegaan, de kinderen spelen aan h«t
andere eind van het alob. De oude hul
zen JUken te kUken uit hun vele rauvcti
ZU z'Un zoo'n b LU vond. uaneengc ho: t n
gchccL zoo hoog cn somber, dat tt
moeten leren ten koste van a.lr» om
hun boen. alle glans, alle kleur vernie
tigendMaar het meisje op de stoep
merkt er niets van. droomer.d in haar
elg«n mooie wereld. Haar wangen heb
ben kleur gekregen en haar oogen ky-
ken stralend naar dc kapotte r »d«
bloempot op haar smalle knleén.
C, v, d. W.
