LETTEREN EN KUNST.
DE WEDSTRIJD VAN VARIA TE IJMUIDEN.
Uw Haar
Haarlemmer Halletjes.
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 31 MAART 1928
DERDE BLAD
P1ETER NIEUWLAND HAARLEM'S TOONEEIA. D. O.
misschien een contradictie was het
in haar voordcel. dat zy Julic niet :e
veel „speelde". Deze Julie was natuurlijk
door haar eenvoud.
Mr. Godfried Pomarius Van der
Horst en Jhr Mr. van Meerenheul
Harr.an speelden meer naar het
kluchtige dar. naar het rul ver blijspel
toe. waartoe de rollen ook wel cen'.g-s-
zins aanleiding geven. Werkelijke ac
teurs ik denk bijvoorbeeld voor de
twee respectieve roller, aan Van der
Logt en «tmber* «ouder, deze rollen
overtuigender hebben gegeven. Zij wa
ren nu meer tooneelfiguren dan echte
menschen. In deze opvatting viel er in
beider spel zeer veel te waardeeren. Dc
heer Van der Horst wist het type. dat hU
zich gemaakt had. aardig vol te hou
den er. in rUn spel me: Pomartus was
voortdurend een komische contrastwer
king. die ir. III nog grooter zou zUn ge
weest. als zyn versl-ven^-id daar nog
sterker ware uitgespeeld. En ook Ha-
man gal In den verioupcn procureur be
wijzen van een vis comica, die deze rol
behoefde. Alleen reeds de man. r, waar
op hU het spreken met een schorre whis-
keystem volhield, was voor een dilettant
heel verdienstelijk. En het getuigde van
goeden smaak, dat hü in zijn „Schwlps?"
geen oogenblik overdreef of grof was.
De beste der bijfiguren var. Haarl-
'.ern's Toonee! a-as Smit. de client met
de vuile zaakjes, waarvan Van Dongen
werkelijk Iets maakte, dat gezien mocht
worden. Deze figuur lééfde en was raak
getypeerd Zelfs de allerminst mooie
uitspraak was Inherent aan dezen lou-
chen persoon. Jammer, dat de rol v.n
Van Meecken. den commissaris van po
litie niet beter bezet was. HU heef: met
zijn onhandig, dilettanterig spel veel
bedorven en zyn club al was het dan
ook ongewild geen dienst bewezen.
De kleine ro! var. Willem was bU den
heer J. van Eden ln veel beier handen
De Haagjche verecnigir.t; Ado had het
zich met de keuze van ..Dat wat je niet
hebt- vees moeilijker gemaakt dan
Nieuwland en Haarlem's Tc-'--el F-t
fyp.e blUspelletJe van mevr. Ranuoci—
Beekman t.scht een zeer solide inzet
ting, wi! het volkomen :ot zijn recht ko
men en tot het einde blijven boeien.
Vooral ook. omdat het stuk feitelUk
door 3 personen geheel gedragen moet
worden. Ado biykt nog steeds ever flin
ke krachten te beschikken, al viel de
vertooning vergeleken bij vorige op
voeringen. welke ik van deze club zag
mij ook eenigszins tegen Nu kwam
het mU voor. dat de spelers ln IJmulden
er nle*. zoo geheel en al ..ln" waren. De
voorstelling, die lk van hetzelfde stuk
en dezelfde spelers eenigc weken later
te Haarlem zag. was tenminste veel
sterkei. levendiger en nog meer ln de
verelschte sfeer. In dc opvoering te
IJmulden hoe v©«l goeds er ook in te
waardeeren viel was nu en dan een
ucktre matheid niet te ontkenr.cn. Deze
matheid kwam vooral, doordat de spe
lers. wanneer zy niets te zeggen hadden,
niet steeds voldoende doorspeelden. In
hun luisteren reageerden *U niet ge
noeg op hun tegenspelers, wat b\J eer.
zoo kleine bezetting cos veel meer noo-
dig ls dan ln een stuk met een groot
aantal rollen. Da&rby swam, dat Bram
Beukers eer. der drie hoofdpersonen
niet bepaald sterk genoemd kon
worden Deze Beukers is wel timide en
naast Annie wat onhandig, maar het ls
een heel verschil timiditeit en onhandig-
nc:d te «pelen dan als speler zelf timide
en onhandig te zUa. Men kon dan ook
onmogelijk veel vertrouwen !n het ta
len: van dezen cabaret-artist hebber..
Veel beter waren de twee andere
hoofdpersonen. Annie eu baron Van
Holle. Vooral de laatste trof door aljn
fyn afgestemd spel Ky chargeerde geer.
rr.cm.ent en al had de heer Sorbl het
aristocratische in deze figuur nog ster
ker naar voren kunnen brenger, hy wist
toch met knap nuanceeren deae heel
moeliyke rol in al zijn overgangen
boelend te houden tot het slot toe. Met
hem stonden wy werkelUk in de „comé-
die". Annie was hef er. sympathiek maar
ln haar stille spel was sU te IJmulden
hi tegenstelling me: te Haarlem nog
al eens doodsch. Ook was er nle: vol
doende contrast in haar spel In I en 11
wat voornamelijk kwam. coordat *0 de
rol niet levendig genoeg inzette. Toch
viel ln de vertoonir.g ook door het
vlotte tempo, de Juiste sfeer en de be
schaafde uitspraak zeer veel te waar
deeren en als geheel stond deze opvoe
ring vrU wel op dezelfde hoogte als die
van Pomartus. wat ook wel biykt uit de
waardeering der Jury, die aan Haar
lem's Toor.eel 238 en aan Ado 237
dat is dus maar 1 punt minder toe-
üinue. m de byrollen muntte mevrouw
Kuipers uit. die van Eulaiie een koete-
lyk type maakte.
Over de opvoeringen van Nut en Ge
noegen. Jacob van Lennep en Alberdingk
Thym ln mUn slotartikel.
J. B. SCHUIL.
INGEZONDEN MEDE DEELINGEN
60 Ceata per regel.
wordt gezond en sterk
het krijgt mooier glans
het wordt vrij van roos
het b I IJ 11 beier zitten
het valt niet meer uit
indien gij des morgens een weinig PURQL
tusschen de handen wrijft en dit door de
haren uitstrijkt, 't Voldoet iedereen. 12
VAN PAARDENSTAL TOT MUSEUM,
i d« vroegere vorstelijke paardenstallen te Potsdem heeft men thans
■en historisch museum Ingericht
INGEZONDEN MEDEDF.Et.fNCF.N k CENTS PER REGEL.
j™ ADMINISTRATIES EN BELASTINGZAKEN H
N J TLNRaruM;nBT HOUDEN EN CONTRÖLEERPN VANAr I - PER MAAND Hl
Th' SCHM'DT - LEE RAAR M.O. BOEKIL - WII.HELMIN AL AAN 4 - DEN HOU t
Theo Bouwmeester ran Haarlem's
Tooneel, die den eersten personeelen
prijs behaalde.
De ver een! ging Varia te IJmulden kan
met voldoening terugzien op den wed-
stryd. dien zU ter viering van haar zil
veren Jubileum voor dit seizoen had uit
geschreven Wel ls waar was er geen en
kele verecniging, die byzonder uitblonk
en een opvoering te zien gaf. welke deed
vergeten, dat men met liefhebbers te
doen had. Een vertooning als van Onder
één Dak door Mutua Amicitia 5 jaar
geleden te IJmulden gegeven, van De
Motor, door Inter Amicos uit Dordrecht
verleden Jaar in den wedstryd van Cre-
mer te Haarlem of van Mevrouw War
ren's Bedryf door Ado hebben wij niet
gekregen, maar van alle opvoeringen
behalve van Onder één Dak door Alber
dingk Thym te Alkmaar kan worden
getuigd, dat zU op of althans zeer naby
wedstrUdpei! stonden. Over het algemeen
verschilden de vereenigingen in hun
prestaties heel weinig: zelfs de Haarlem-
sche club Jacob van Lennep, die geen
prUs mocht behalen, heeft allerminst een
slecht figuur gemaakt en zou zelfs ze
ker veel meer succes hebben gehad,
wanneer de zoo belangryke rol van
Klaus Eeck niet zoo zwak bezet was ge
weest.
De Jury heeft, doordat de totaal-Indruk
der vereenigingen zoo weinig verschilde,
een zeer moeliyke taak gehad. Zoo
stond de opvoering van Dat wat je niet
hebt door Ado ongeveer op hetzelfde
peil als van Pomarius door Haarlem's
Tooneel en wanneer onze Haarlemsche
verecniging als „tweede" over de eind
streep ging, dan was dit als wy hier
een uitdrukking uit de wielersport mo
gen gebruiken. enkel met een band
lengte vóór Ado.
De vereeniging Pieter Nieuwland uit
Amsterdam die als reserve voor de
niet uitkomende vereeniging H. K. Poot
uit Bodegraven met Z. B. B. H. H. in
viel. heeft haar eersten prys voorname
lijk te dnnken aan dc goede regie, het
nauwsluitend samenspel, het vlotte, le
vendige tempo, de voortrèffeiyke ver
tolking van de vrouweiyke hoofdrol en
de keuze van het stuk, dat geen groote
moeliyklieden bood en over de geheele
Unie door deze spelers behoorlijk bezet
kon worden.
Het best in den blijspeltoon was me
vrouw LeveringtonCohen, die Margot
werkeiyk knap genuanceerd, levendig,
geestig, en vol entrain speelde. Zij vulde
steeds het tooneel, wist aldoor te boeien
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE
„Hoe is het toch mogelijk", zei Pieter
Simpel en keek bedenkelijk den kring
van de toehoorders rond aan de groote
tafel van „de Gouden Leeuw", waar
hy met zyn kornuiten zat, „hoe is het
toch mogciyk, dat de menschen zich
zelf en mekaar zoo plagen met al dit
verschillende talen! Is één niet genoeg
en welke zou dat anders moeten we
zen, dan de Nederlandsche? Het
kleinste kind kan die zonder de minste
moeite leeren. Kennen Jullie Duitsch?
Een simpel beetje. Engelsch heelemaal
niet en als Je een Franse hm an in dt>
verte ziet aankomen, maak jelui dat je
weg komt. van vrees dat hij jelui wat
vragen zal. Is dat waar of ls dat niet
waar?"
„Schep maar niet boo op", bromde
een van de vrienden. „JU kent er toch
ook niet veel van."
„Kalm aan mannetje. Dat zal lk je
anders laten zien. JU drinkt een kop
koffie en lk als een goeie Hollander
een glas bier. Laten we nou eens kU-
ken. wat dat ln het Fransch. Duitsch
en Engelsch beduidt Koffie in 't
Fransch is café. ln 't Duitsch kaffee,
met twee f's en de nadruk op kaf en
in "t Engelsch coffee, dat precies uit
gesproken wordt als by ons ..koffie".
En nu bier. De Duitschers noemen
het ook bier. net als wy. de Franschen
schrijven het blère en spreken het uit
bjerre en de Engeïschen schryven het
beer en spreken het precies als wij
Hollanders uit bier. Ken lk me drie
moderne talen goed?"
.Jawel." zei de Jonge onderwijzer
die voor de talen studeerde, .maar
als Je andere woorden neemt gaat het
zoo makkelijk niet. De deur die daar
net open gaat en die de luie Willemse
als gewoonlijk openlaat zoodat wy kou
vatten als wc niet oppassen, die deur
zeg ik Jullie noemen ze ln 't Engelsch
door en in 't Duitsch Ttire en Je zult
zeggen: dat ïykt veel op mekaar,
maar de Franschen zeggen er porte
tegen en a'.s Je dat niet weet. zou je
't van zelf nooit vinden. En dan het
woord raam. Fcnétre zeggen de Fran
schen en Fens ter de Dmtschers. Mis
schien zul Je zeggen: dat is net ons
Nederlandsche woord vensters. Jawel,
maar zeggen jullie eens tegen Je
vrouw: och Marie of Charlotte ol
Keetje, zet JU asjeblief het venster
eens open en let op hoe ze kijkt.
Lachen zal ze van plezier, zoo luid of
Je haar een nieuwen hoed beloofde en
ze zal zeggen: wat een malligheid, wie
en lanceerde haar tekst voortrelfeiijk.
Ja. haar dictie vooral was voer eer. lief
hebster buitengewoon! ZU was vrouw
van de wereld, druk, behaagziek, zonder
colt geraffineerd coquet te worden. War
neer haar spel nu en dan nog wat lichter
zou zyn geweest en zy in het eerste be
dryf geheel ten onrechte met :n
avondtoilet met korte mouwen ware ver
schenen. zou men haar creatie vrijwel
volmaakt hebben kunnen noemen. De
haar toegekende tweede persor.eele pryb
was dan ook alleszins verdiend.
Het spel der andere dames cn heeren
van Pieter van Nieuwland stond lang
niet op deze hoogte, al w as he*, over het
algemeen ook zeer verdienste'.yk. Zoo
kon men Houwing als persoon heel goed
en verantwoord vinden, maar de heer
Van Beek vergat nu en dan. dat Z B
3 H. H. een blijspel Ls en dus een lich-
teren toon vereischt. Deze rol zou er by
gewonnen hebben, wanneer Houwing
met meer ironie en gemoedelijke bonho
mie gespeeld ware geworden. Deze Hou
sing was te stroef en hy ontkwam niet
aan de fout te veel als zedemees ter op
te treden.
De man van Margot bracht wel het
geaffaireerde van den drukken. bedrU-
vigen zakenman op het toonee! mede
Zijn spel was echter wat droog en deze
advocaat had ook van meer aristocra
tische allure kunnen «Un; maar er was
naast Houwing voldoer.de contrastwer
king en ook de heer Kelk speelde als
alle anderen ln een prettig, vlug
tempo.
Er waren by deze club ook wel min
der sterke krachten zoo was de huis
vriend in zijn geaffecteerdheid te opzet
telijk en bracht de dochter te weinig
echte Jeugd met zich mede maar het
vlotte samenspel, het goed telkens in
leven in de situaties, het overnemen van
tempo en toonhoogte lnden dlkloog
en het Juiste begrip hebben de Jury bUna
zeker tot haar hooge waardeering ge
bracht.
Haarlem's Tooneel, dat voor het eerst
in een wedstryd uitkwam, had met
Pomarius een mooi succes, wat ik deze
vereeniging reeds by de eerste opvoe
ring van dat biyspel heb voorspeld. Deze
Haarlemsche club heeft dat succes bUna
uitsluitend te danken aan den heer
Theo Bouwmeester, die de opvoering niet
alleen heel goed met zUn regie heeft
voorbereid, maar ook de titelrol met
zoo'n levendig élan en zóó zuiver in blU-
speltoon heeft gespeeld, dat hy alle an
dere heeren in dezen wedstrUd ver ach
ter zich liet. De rol van Pomarius ligt
Bouwmeester voortreffeiyk. Dat hy deze
zaakwaarnemer niet vergrofd heeft, hem
integendeel zoo sympathiek mogeiyk
maakte, strekt hem tot eer. ZUn spel
was zóó domineerend, dat het ln elk an
der stuk dan dit blUspel van Van Ros-
sem een gevaar voor het geheel had
kunnen worden. Maar de rol van Po
marius is ook zoo alles beheerschend,
dat het weinig hinderde, wanneer Bouw.
meester's spel nu en dan op solo-spel
geleek. Alles hangt ln dit blUspel af van
dc bezetting der hoofdrol cn met dezen
Pomarius was Haarlem's Tooneel .safe"
De eerste personeele prUs viel Bouw
meester als het ware zoo ln den schoot.
De bezetting der andere rollen was over
het algemeen voldoende om de hoofdfi
guur genoegzaam te ondersteunen. Zoo
was het spel van Julie mevrouw Van
Dongen wel ls waar wat vlak, maar
het was van een sympathieke natuur
lijkheid, overtuigend en eenvoudlg-harte-
lUk. Zy had nu en dan wat krachtiger
kunnen .spelen" en toch het lUkt
zegt er nu venster? Praat JU mam
liever gewoon van raam. Maar wat is
nou hetzelfde woord in 't Engelsch?
Window en dat ls weer heelwat an
ders. Ja, Slmpeltjc. man. de vreemde
talen zijn maar niet zoo gemakkelijk!"
De vrienden om de tafel lachten.
Pieter Simpel zette een kwaad gezicht.
Die hield er niet van. dat de onder -
wijzer h et hoogste woord had en
daarom had hy zUn beste troeven voor
het laatst bewaard. „Zeg eens. JU me
neer. heb jU een kleinzoon die drie
vreemde talen te geiyk leert? Ik zou
denken van niet. hé? Je hebt nog nie:
eens een vrouw en ik waarschuw Je
vriendschappelUk: als Je niet gauw-
gaat trouwen, dan zul Je niet eens be
leven. dat je ooit kleinkinderen ln Je
huis ziet zoo dat is dat en spreek
me maar eens tegen als Je kunt'"
Hiermee had Simpel nu weer de
lachers op zUn hand. want dc on
derwijzer had hier en daar al een
grUze tint tusschen zUn zwarte haar
en heel bovenop scheen de kruin er
al een beetje door al kamde hy
een lange lok er knap overheen. Wel
tevreden keek Plet den kring rond.
blies een ferme rookwolk uit zijn hou
ten pUp ln de richting van den on
derwijzer die heelemaal niet rookte
en zette op zUn gemak zyn verhaal
voort omdat hij nog volop den tyd
had. 't Was p3s kwart over negen cn
moeder de vrouw verwachtte hem pas
half elf thuis. „Voor me gezondheid
moet lk lederen avond vroeg naar
bed." placht hy te zeggen. ..Op raad
van den dokter." Dan glimlachten de
vrienden van de Gouden Leeuw een
beetje. Die wisten wel. dat Leentje
zijn vrouw, van orde cn regelmaat
hield en dat hU op een avond toen 't
kwart voor elven was geworden, de
knippen op de voordeur cn dc achter
deur vond; de buren hadden later
verteld, hoe hU had moeten soebatten
om nog binnengelaten te worden.
..Opa", zei mUn kleinzoon. weet u
wat Patin beduidt?"
..Natuurlijk Jongen, dat ls de naam
van den burgemeester van den Haag
meneer Patyn. Die had een poos gele
den zoo'n beetje kwestie met zUn ge
meenteraad. maar later heb Je daar
niets meer van gehoord. De heeren
hebben het zeker weer bUgelegd"
„Och nee. opa." zei de Jongen. ..patin
is schaats en als lk op 12 Deccmbei
jarig ben. mag u me gerust een paar
nieuwe schaatsen cadeau geven, wam
van de oude is de linker heelemaal
doorgebroken."
„Jou leepe rakker", dacht ik bU me
zelf. maar lk zei alleen: „we zullen
zien. hoor. of Je betere cyfers krijgt
voor Je Engelsch; want dat was tot dus
ver maar jx>ver. „Goed opa", zei de
knaap, „dat is dus afgesproken, maas
't moeten goeie wezen, niet van die
ouwerwetsche. maar kunstschaatsen,
waar je op draaien kan. precies als
neef Piet. Maar als u 't nu toch over
Engelsch heeft, weet u dan wel wat
turf bcteckent?" „Turf", zeg lk, „hou
me nou niet voor de gek. asjeblief. Turf
ls turf. Toen lk een kleine Jongen was.
brandden we niet anders dan turf inde
kachel; tegenwoordig doen wc t met
anthraciet, die houdt veel langer aan.
Die turf van vroeger was altyd: zoo ln
de kachel gestopt, zoo op". „Nee.
opa", zei dc knaap en lachte me in
mijn gezicht uit. „het Engclsche woord
turf betockent renbaan. Dat had Je niet
gedacht!"
Nou vraag ik Je! Daar heb Je nou
een goed Hollandsch woord, dat we ge
bruiken zoolang als er turf in ons lieve
vaderland gestoken wordt. Iedereen bc-
grUpt het en als die cSgcnwyzc Engeï
schen turf zoggen, dan bedoelen se
daar renbaan mee. .Ja opa", zegt dc
kwajongen, „dat had Je niet gedacht
Dc ken cr wel meer. Je raadt in geen
tienen wat turtle Is". ..Turtle?" zog
lk, .jjou ik die dc mooiste duiven heb
in den omtrek, beter dan Oerrttse. die
bluffer, zou ik niet weten, wat turtle is.
Tortel natuurlijk, tortelduif en heb den
moed niet om het tegen te spreken, of
lk zeg dat je Je ouwen grootvader maar
wat wUs maakt. Begrepen?" .Nou
dat moet dan maar zegt de rakker.
..maar u bont er vlak naast groots-ader.
want turtle Ls schildpad en dat is eer.
heel ar.dor beest dan een tortelduif,
zou ik denken."
„Dat kan niet", zeg lk. „Wat ls dat
Engelsch dan toch een rare taal. Nee.
da: kan niet. Een schildpad ls een
schildpad en jou turtle neem ik niet".
Maar daar komt hy zonder iets te zeg
gen met eer. woordenboek aan en bla
dert er wat in en zegt: „asjeblief, opa
eigenwijs, hier heb Je het. Staat heter
nou of staat het cr niet?"
Hier moest Simpel een oogenblik
wachten, want hU was van 't praten oen
beetje buiten adem geraakt en daar
on alleen maar een flinke teug bier
voor helpen. Nu zag de onderwijzer zUn
kans schoon. Die ret met con gewichtig
gezicht: „weet jullie wat ornbro is?"
.J>a's een kaartspel", zei er een. .jee
spelen het in de groote sociëteit, maar
als Je mU vraagt: kruisjassen ls aar
diger".
..Ombre", zei dc onderwyzer. „is een
Fransch woord, dat schaduw betoekent
Als jy vanavond om twaalf uur naar
huls gaat, omdat de Gouden Leeuw niet
later open mag wezen, dan «hynt
lantaarn op den hoek op Je rug on
werpt je „ombre" of schaduw vooruit,
net of Je een heel lange kerel bont". Dnx
was een beetje hatelUk. omdat dc ander
Juist een heel klein mannetje was.
.Ja", viel Simpel hem ln de rede.
want hU a-as weer op adem gekomen en
wou zyn duit in "t zakje doen: „Jelui
weet natuuriyk allemaal wat pfüe is.
Eon paal is een paal sou Je denken,
maar niet heusch. PAle met a. 1. e er.
een kapje op de is een Fransch
woord, dat bleek beteeker.t. Jc moet
voorzichtig wezen met die Fransche
woorden, anders loop Je er zóó ln. Wart
wat is pèlcur? Ais Je aan paal denkt,
verbeeld Je Je misschien dat pkleur een
handelaar in palen ls en het woord be-
teekent alleen bleekheid. Toen lk in den
militairen dienst was. ontmoette lk af
en toe een Franschman cn op een dag
zat hy voor zyn huisje op oen bank
met een pracht van een persik ln zyn
hand en zei: „mür". „Nou Ja", zei ik.
„een kind kan zien dat dat een muui
ls en een beetje wrak is die ook. want
aan den bovenkant vallen de steenen
cr zoo uit. „Non. non", zei de Fransoos,
„mür". en hield mU zijn perzik voor
den neus. .Hoor es vader", zei ik, „als
je me voor de mal wilt houden, moet
Je vroeger opstaan. Daar staat Jou
muur en hier ls Je perzik, maar dat Ls
lang niet hetzelfde en waarom Je my
daar niet de helft van geeft kan lk niet
begrijpen en 't is ook niet royaal". Toen
kwam zUn kostjuffrouw. een uit het
WaaLschc. die zoo'n beetje Fransch ver
stond cn beduidde me dat mür rypbe-
teekent. Maar de helft kreeg lk niet
en 't was toch eer. echte vaderlandsche
perzik, op Ncderlandschen bodem gebo
ren cn gewonnen".
..Daar kan Ik Je wat anders van ver
tellen". begon weer de onderwyzer. als
of ze cr een beurtzang van gingen
maker.. „Hier. wie heeft er een stuk pa
pier? Dank Je. Ja. dat Ls zoo wel groot
genoeg. Ik zal vyi worden opschryven.
die voor onze Hollandsche ooren alle
maal dezelfde bcteekenls hebben en die
alle vyf verschillend zijn". Er. hy
schreef op:
1Mousse.
2 Mou
3. Mouche.
4. Moudrs
5. Mousse.
.Hel", riep. er een. „Je *chryft twee
maal hetzelfde woord op".
..Dat denk Je maar", zei de onder
wyzer cn las op „No. 1 spreken dc Fran
schen uit sis moes. Dat is de naam van
Je mo'xlof, als Je nog c-cp klein kereltje
bent. Maar 't bcteckent scheepsjongen.
No. 2 moet je uitspreken: moe Dat zegt
Je moeder, als Je wat grooter geworden
MUZIEK.
HET CONCERT VAN
HAARLEM'S DAGBLAD
Het is nle< te vee! peaagd warneer
wy het coaoert van gisteravond een
doorslaand succes noemen. De cmtge
schaduwzijde was. dat de saai van ocu
Gemeentelyk Concertgebouw niet groo
ter is en wy dus velen hebben moeten
teSeursteOn Maar de 1300 abonnós die
dreer. avond hebben meegemaakt, rullen
blijvende en verheven indrukken heb
ben medotenocnen van een concert, dat
tn alle opnehterf op een zeer hoog ar
tistiek pc:', stond. n
Met de herinnering aan der. soo ge
slaagden avond ln December 1926. toen
onrr in heel het land b.-kcndeKo
ninklijke Liedertaf e! Zang en
Vriendschap onder den talentvol -
Ier. Duvoset met dcaeifdc solisten een
soo hoogstaand programma ten uitvoer
bracht. was het te verwachten, dat de
béhuwtelling even groot zou zyn. nu
Caecllls met zijn wakkeren dirigent
Nxo Hoogerwerf zich bereid had ver
klaard voor on» abormés op te treden.
En die belangstelling wend nog ver
hoogd door de medewerking van het pas
Opgerichte j->:xjer_«koor Ki<*n Caecüiv
Reeds dadelijk het eerste werk. ..He'
Helde hedje" van Joh. Winnubst voor
mannenkoor bewerkt door Nico Hooger
werf. maakte door de mooie. geache
veerde uitvoering grooten indruk. Maar
nog hooger bonden naar om* meening
de tare koorwerken van Rameau. *Jd-
saam knappe composities, die ver uit
steken boven wat over het algemeen
door onze liedertafels word: ter. ge
hoor* gebracht. Vooral La Musette it
een meesterwerkje ln zyn soort? en wat
Hoogerwerf hiervan met zUn koor
maakte was ao© kf. éx> mooi. van kleur,
zoo fyn genuanceerd en soo gaaf van
klankverhouding, dat dere uitvoering
ook de meest elsc-henden onder het pu
bliek met bewondering vervulde.
Ook ln „O. Heiligen" wenden wU ge
troffen door het beschaafde zingen en
de fraaie nuanceering van dit groote
mannenkoor, dat in zyn forti noodt ruw
wordt en ln zijn pianissimo's soo veel
te genieten geeft. Dat Hoogerwerf een
eigen compositie op het programma
heeft gebracht, deed ons te meer ge
noegen. omdat wy hierdoor ook een
andere zijde van het talent van dcaen
knappen musicus leerden kennen.
Maar het hoogtepunt hierover sul
len **1 allen het eens zijn. werd
voor het hoor de Rhapsodic var.
Brahms. Moge het gemis van orkest-
klankkleur even zUr. gevoeld, hoeveel
werd hier niet vergoed door het heer
lijke zingen van Annie Woud. die innig
muzikaal en met diep gevoelde voor
dracht de alt-solo zong en wier prach
tig geluid steeds stralend boven he'.
sonore mannenkoor uitklonk.
De medewerking van de twee solisten.
Karei de Jonc cn Annie Woud. heeft
aan het concert bijzondere waarde ge
schonken Dat Karei de Jong. Beetho
ven-vertolker by uitnemendheid hoe
velen herinneren rich niet met vreugde
de Beethoven-avonden, die de lieer De
Jong ln de vorige selaoenen heeft gege
ven een sonate van den door hem
roo vereerden grootmeester op het pro
gramma heeft gebracht, was een reden
tot verheugenis. Het ls niet aan ons een
critische beschouwing over het spel van
onzen eersten muziekrecensent te ge
ven. Laten wy heen alleen mogen dan
ken voor het groote genot, dat hy ons
met zUr. Beethoven-vertolking heeft ge-
.«■clxonken. Na de pauze gaf hy ln „Les
bent, maar het beteekent zacht. No. 3
moet uitgesproken worden moeeje. Dat
Mg Jc. als Je Je moeder ergens om
paaien wilt. maar 't bcteckent vlieg. No.
4 wordt uitgesproken: moeder en zou
spreek Je Je moeder toe ais volwassen
zoon. maar ln de Fransche taal be tee -
kent het malen en No. 5 is weer moes.
maar dezen keer beteefleent het mos
„Nou begryp Je", zei de onderwyzer.
„hoe het komt dat kinderen als ze pa.«
Fransch leeren. wel eens duizelen; om
je de waarheid te zeggen ben Je pas
goed van die taal op de hoogte, wan
neer Je er Jaren ln gestudeerd hebt".
Daarby keek hü verwaand naar *Un
beeltenis ln den spiegel, want dat
sloeg, vond hU. op hem zelf.
Maar nu dacht Pieter Simpel, dathy
vry een woordje kon plaatsen. „Ik be
grijp dan toch niet, hoe de Franschen
een scheepsjongen cn een mos uit el
kaar kunnen houden".
„Niet? Dan ben Je toch niet zoo
slim als lk dacht l uister goed. Het zit
zoo. Als de Franschen ln een bosch
wandelen en ze zeggen mousse, dan bc-
teekent het mos. want ln een bosch
groeien geen scheepsjongens en wan
neer ze op zee zijn. dan beteeken»
mousse scheepsjongen, want op see
vaart geen mos".
Dat vond de heele kring om de tafel
een goeie aardigheid. De boer van d«
groote Houthoeve, een die er warmpje»
in zit en er ook niet bang van was on.
de dubbeltjes by gelegenheid te laten
dansen, gaf een rondje Simpel stootte
met een zuurzoet gezicht met de koffie
van den onderwyzer aan en zei. dat
als het op woordspelingen aankwam, hy
zUn mannetje stond. „Verleden week",
zei hy. „kom lk in de stad en daarstaa»
de blockers knecht met zyn wagen voor
een groot hub. Juist toen het me'Me
hem opendeed. „Juffrouw", zegt hy.
.hier ia de bleeker Als hy dood to, dan
is hU nóg bleeker!"
..Als dat eer. aardigheid moet ver-
i>' elden.ze! de drogist en keek zuur.
Iiy was altyd ziek of onderweg. De
mrr.schen zeiden: dat gaat zoo. als j-
alt Lid tusrehen medley nen en krulden
staat. Daarom kan hy niet van den
dood hooren. Vanavond was het ln dt
Gouden Leeuw eerder te warm. dan te
koud en toch zat de drogist met een
dikfc*n doek or. zt'n hals „tegen c>
tocht", ze! hU. „want daar kun Je niet
voorzichtig genoeg mee wezen. Tocht
komt van alle kanten, door de ramen,
door de muren, door de kamervoordetn
overal vandaan en als die luchtstroo-
men mekaar ontmoeten, dan gaan se
samen op iemand af die een zwakke
gezondheid hoeft en vliegen hem naar
zUn keel en als hU dar. gom dikken
Jeu* d' Eau" en de RhapaoriV no. 12
van Laat benrtyorn van rijn verbluffende
techniek. Dat Lisrt. soo gespreid, het
by het groote publiek neig steeds doet.
sol de brer De Jong wel uit het frettc-
3e* applaus hebben bemerkt-
De naam Tan Annie Woud was een
niet minder groote attractie voor dit
concert. Toen zy :n December 1936 op
het Haarlem's Dagblad-concert debu
teerde was rij voor muzikaal Haarlem
nog ren .onbeschreven blad". Wy kor
den toen alleen om* Jearre mededeelec.
dat xy een veelbelovende leerlinge was
van mevrouw Amalta Schuil—Hoi en
dat grsaghcbbmde musici vee! van haar
voor de toekomst verwachtten.
Nu is zy ook buiten Haarlem reeds
geer. onbekende meer ZU ls eer. der wei-
:..»t c.v.'^ereeocn. die reed» tijdens haar
studietijd naam Iveefi weten te maken
en hoe sal haar ontwatkellng ls ge
gaan. bewijs*, wel de uitspraak van ren
roo «reagiabbend errucus als Herman
Rutters, dw in het Algemeen Handels
blad na de opvoering van de Messias
door de C O V. onder Hubert Cuyper» te
Amsterdam schreef, dat haar donker
cn warm ttokJeurd geluid ook uitnemend
gecultiveerd was.
Ook KV.:eren was haar succes rolko-
xiwcl Welk ren weelde van seiukl. we»
een bel-canto reeds dadelijk in de bo-
kende aria .Mon coeur s'oeuvre 8 ta
\aix" uit Samson et Daliia. Maar het
hoogtepunt bereikte ook dc zangeres
evenals Caeciha ln de Alt-Rhapsodte
van Brahms Wat zy nu reeds als lie
deren sangeres beteeker.t. bewees zy ta
het soo romantisch en in he: nAdden-
dee'. met aoo'r. rust en beheersohtng ge-
rongen Widtaung. van Schumann er.
ncy meer in Litanel van Schuber*. met
zu& ren devotie, soo innig en geheel \an
binnen uit grrorgen. da: lie*, diep ont
roerde. Na Lttanei moesten de Holland
sche liedjes van Z wee ra en Cathar.ne
van Rennes wel tegenvallen, wat echter
aan de ranser», die se met haar
voordracht alle recht deed wedervaren,
ornnogciyk geweten kan worden.
Beide solisten werden herhaalde ma
len teruggeroepen, maar in luldruchv-g-
held overtrof het succes van bet Jon-
.-enjfcoor nog ver dat der twee artisten.
Hoe kon men andere verwachten? Da
Jongens hadden van te wren reeds ge
wennen spel. Wat i» het toch. dat kin
derzang roo aantrekkelijk maakt voor
het publiek? Het is het spontane, het
frusache. het pretentie: oo®e In éér.
a-oord: het is de Jeugd! „Danswyren
van Tier ie werd geblaseerd cn na „Geen
Overpad vergat heel de rac.l haar
pacifistische gevoelens en kek he: a*!,
of de donder van den oorlog over ons
losbrak. Het was roffakvuur en zwaar ge
schut tegel Uk en N'.oo Hoogerwerf
moest ook dit Bed van Van Oort herha
len.
Een woord van lof tenslotte ook aan
den hrer Jacob TUster. die op den
(raaien Bochstetn-vleugel uit Ketneris
planohand ol te Amsterdam aoo-
wel de zangeres als hel Jongenskoor roo
muzikaal begeleidde en ook de piano-
party van de Rhaptodle van Brahms
speelde.
Aan mej Woud en de heeren Hooger
werf. de Jong en By«tcr werden bloem
stukken en kransen aangeboden. Het
was ren avond van hooge kunstwaarde,
waarvoor wy Ccecllia en zUn kraniger,
dirigent, zoowel als de solisten en den
heer Bijster dankbaar zyn.
AD INTERIM.
doek om heeft, dan i» hij verloren".
Hy beefde, want zooala lk grzeUi heb
kon hU de gedachte aan den dood niet
goed verdragen.
Maar de rentenier, die al vyf en
twintig Jaar van zyn effecten leefde,
verzekerde met xOn pieperig stemme
tje: „lk zou wel vreemde talen willen
leeren. Fransch. Duitsch en Engelsch.
alle drie. maar. weel J«. lk heb geen
tyd".
Daar stoof de onderwyzer op Oren
tyd? Een rentenier die g«en tijd heeft?
Man. het ls zonde en Jammer dat JU al
dien tijd niet beter bcateedl. Maar J«
bent de ecnige niet Niemand heeft tyd.
We moesten dit of dat samen totstand
brengen, zeggen dc menschen. Goed.
Wil jy ln 't bestuur? Wie wtl secretaris
wesen? Niemand. Zo hebben geen tyd
Ik wU wel wat voor *t goeie doel bijdra
gen. zeggen ae dan. Als lk cr maar
niets vwr hoef te doen. want lk hob
geen tUd Heb JU nog tyd om hier drie
maal ln de week in de Gouden Leeuw
een glaasje bier te drinken?*
Ja, dat was een netelige vraag. Daar
kon het'renteniertje zóó niet op ant
woorden HO stotterde zoo'n beetje, dat
een mensch toch wat ontspanning heb
ben moest, maar de heele kring lachte
en de onderwijzer zei: Jk heb iemand
gekend, die altyd en voor alles tUd had
Hij had drukke zaken, zat ln allerlei
besturen, waa voor alle goeie ding«*ti te
vinden, kortom had altyd tyd en hield
ook nog tyd voor ontspanning over.
Het zal nog zóóver komen, dat de men
schen gren tyd meer hebben om te
praten."
„Daar ben JU nog niet roo dadeiyk
aan toe", zei Pieter Simpel, die alweer
vond. dat de onderwyzer lang genoeg
aan 't woord was geweest En van tijd
gesproken, 't U mijn tyd De klok
xtond op vyf minuten vóór half elf
Wel te rusten!" „Je mag we! wat
aanstappen", riep de onderwijzer hem
na Maar Pieter gaf geen antwoord
en liet, by toeval of met opzet, de
deur open De drogist trok zijn dikke
das hooger. daar de tegenstryd'ge lucht
stroom en het al op zijn keel voorzien
hadden en het gtzeUchap zette het ge
sprek over de politiek voort en kwam
tot de conclusie dat die nog nooit zoo
mis was geweest als tegenwoordig
„Vroeger was *t veel beter", zelden
ze Maar hun vaders draaiden zich om
Sn hun graven Want die hadden la
hun tyd precies heteelfde gezegd.
FIDELIO.
