MANSION LISH VOOR UW LINOLEUM H. D. VERTELLINGEN HET ZAL ER VEEL MOOIER WORDEN" HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 3 APRIL 1928 MUZIEK. LETTEREN EN KUNST. VAN KUNST EN KUNSTENAARS. DURER-HERDENKING II Zooels thans in Teyler's Museum een belangryk gedeelte van Dürer's prent kunst ligt uitgestald geeft het den be schouwer een onvermengd genot. Vooral in een aantal zijner etsen ve.lt' het hoe dicht by, Juist tegenwoordig, werk weer is komen to staan by dc Idealen dor Jongeren die het bijvoor beeld over de „nieuwe zakelijkheid" heb ben. Maar hoe dlchtelljk is Dtlrcr's za kelijkheid ah wl) een der eerste etsen ln dc lange vitrine op deze tentoonstelling beschouwen. Het ls hot kleine blad. on der den naam „Kerstmis" of „la natl- vlté" bekend en dat vol ls van charme Op den binnenhof eencr Dultsche wo ning ls Jozef bezig wateruit ccn pul te halen, terwyi terzijde ln een open gallerU Maria met hot Kind brzig h. Dc architectuur van dit bouwwerk h straf en streng als ccn bouwmeesterstee- keningmaar gc merkt het niet. zoo zeer zUn door prachtige krachtsverdee- llng en lichtachakoerlng alle nuchterheid verre gehouden cn do ongezochte naïvi teit van de voorstelling zuiver gebleven. Uit hetzelfde Jaar van de Kerstmis 1304. dateert dc groote Adam on Eva, eveneens in oen prachtig exemplaar op Teylor's expositie voorlumdcn. Dc voor stelling van het eerste menschcnpaar komt in de oude kunst ontelbaar vele malen voor: hot is natuurlijk niet de bedoeling daarbU geweest van onze oer- voorouders een portret tc leveren dan wel de gelegenheid aan te grUpen op de schooniield van den gaven, naakten mcnsch van belde geslachten een li schoone HJnen gesponnen lofdicht t» zingen. Van deze prent ls nog dc bijzon derheid te vermelden dat het. mèt den Hercules, de eenlgc prenten zijn. waar van door DUrer tilden» den arbeid cn dus vóór de voltooiing, zoogenaamde werkproeven getrokken zijn, waarvan er exemplaren in dc Albertlna cn het Brltsch museum bewaard worden. Dit zou er cenej-zUds op kunnen wUzen van hoe groot belang DUrer zelf deze prent beschouwde, cn nar» den anderen kant aantooncn over hoe groote technische vaardigheid hU beschikte, zóó, dat voor al zUn andere prenten werkproeven nic: noodlg waren cn hU dc koperen plaat van a tot z, cn zonder aarzeling be werkte en er geen afdruk van maakte vóór ze geheel voltooid was. Eenc enor me prestatie, welke vermoedelijk geen modern graveur hem na zou doen. Trou wens, wie in oude èn ln moderne kunst belde' studeert, zal het voortdurend op vallen hoe. als regel, bij de ouden een voel grooter dosis van do meest uiteen- loopendo pure kennis van zaken aan wezig ls, dan bO de kunstenaars van den nicuweren tijd. Deze kunnen, door- dut allerhande wetenschap in dc laat- btc honderdvUftig Jaar zoo buitenge woon zich heeft uitgebreid, natuurlijk niet zoo gemakkelijk van veel zich op dc hoogt.- stellen. Maar opmerkelijke din gen ontmoet men toch wel op dit ter rein. Een aardig voorbeeld Ls dit: men ziet vaak In moderne landschappen, van overigens buitengewone art Ls ten. die niet tot do intellectueel mlddelmatigen be- h oor en. dooh daar verre boven uit ko men ln de luchten groepen van zooge naamde schapenwolken, die tot op den horizon reiken. Nu ls dat volgens de hecren der natuurwetenschap ccn solute onmogelijkheid: t-usschen hori- zon en schapenwolken moet noodzakellj kerwUs een brcedc strook vrU blijven waarboven zich dan die wolkon formee- ren. Wij hebben hier dus tc maken met een onjuiste waarneming bU onze tljd- Senootcn. Maar nu komt het aardige dat l'U een J 7e ecuwer aLs onzen Ruysdael, die legio luchten schilderde en wiens werk op dat punt gecontroleerd werd geen enkel maal daartegen gezondigd bleek! Nu weten wij wel dal, ln de mo derne kunst de natuur-reproductie niet wordt nagestreefd, dat de natuur slechts als aanleiding geaccepteerd wordt on haar vrJJ te her-schoppen, enzdoch ge looven tevens dat ln die vrijheid nogal eens gebrek aan logica gevonden wordt. Onlogische dingen zult ge by DUrer, om weer tot hem terug te kceren, niet vinden. Een zoo gedisciplineerd kunste naar als hU die telkens ganse he series van voorstellingen op het getouw zet en ln bewonderenswaardige eenheid van geest doorvoert, moet een bedachtzaam en helder man geweest zijn. Zijn belde prontenreeksen over het Lyden van Christus, on rile van het Leven van Ma ria, zUn voorbeeldig van samenhang en bouw. Die naar aanleiding van Johan nes" Openbaring ls wel geheel verschil lend van dc wijze waarop een moderne als Odllon Redon dezelfde stof behan delde. Toch erkende Redon aan DUrer' kunst veel gehad te hebben en Juist dezer dagen verscheen van den Amcrs- foortschen predikant R. Miedema een zeer interessant® studie over dit onder werp wnarby getracht wordt voor Reden een gids te wezen bij hen. die door den geest van DUrer reeds gegrepen zUn Deze studie die van groote genegenheid voor het werk van beide kunstenaars biyk geeft, verscheen als bydrage tot de DUrer herdenking by Van Holkema en Warendorf te Amsterdam. Uit de vele bclangryke prenten van DUrer, die thans in de vitrines van Tey Ier zyn uitgelegd zouden er vele genoemd kunnen worden om de fraaie quaUtelt van den afdruk, waarin ze hier verte genwoordlgd zijn. Maar dat zl)n veelal finesses die alleen voor artisten en pren- tenkenners opmerkelUk zyn Maar wie ln deze dingen genoegen vindt moet onge- iwyfcld deze prenten eens gaan bekijken HU zal dan opmerken, hoe ondanks de wonderen der moderne technische repro ductie. nog aliyd, zelfs voor den leek. aan de origlnetio afdrukken een niet te reproduoceren element waarneembaar is: ze hebben Immer Iets van den tyd aan zich. dien ze doorleefd hebben, Iets van het handwerk ook waardoor ze ont staan zyn. En zoo beschouwd geniet men van den verloren zoon. dc groote For- tuna. de apocalyptische ruiters en zoo vele meer, dan dubbel. J. H. DE BOIS (Reeds ln een gedeelte van dc vorig- oplaag opgenomen). INGEZONDEN MEDEDF.ELINGEN CENTS PER REGEL. HET TOONEEL Alles voor Vader, blijspel uit het Engelsch door Het Itlka IIopper-Tooneelgezel- Bchap. Het beste deel van het blijspel Alles voor Va dor. dat het R'kn Hopper- Tooneelgezelschap hier Zondag ln den Stadsschouwburg heeft gespeeld, was het, begin. De kinderen Dalngerfleld Paul, Charles. Elisabeth en Olivia - zijn gezamenlijk op een landhuis ln Amerika, als de vader tot hei-stel van gezondheid ln Europa vertoeft, zy zyn ln een allervrooiykstc stemming, omdat straks Burton Crane, die zooals hot in een rechtgeaard Amerlkaansch biy- spel nu eenmaal behoort multl-mtt- llonnair ls. zal komen om het huls zes weken lang te betrekken. Niet minder dan 6000 dollar zal Burton Crane voor dit korte verblijf aan dc kinderen be talen en daarmee zullen voor hen alle financleole zorgen, waaronder zy gebukt gaan. worden weggenomen. Doch dan komt do negermeid Amanda binnen met oen brief uit Zwitserland! Het is een schrijven van moeder, waarin sy meedeelt, dat vader geopereerd moet worden en misschien nooit meer genezen zal. Als Emma Morel dezen brief voorleest, heel gevoelig, heel sulver en voortreffciyk ln toon. breekt plots de opgewonden. vroolUke stem ming. Verslagen zilte de drie anderen om de oudste zuster heen. zy kUkcn elkander aan zonder één woord te zeg gen. Dan leest Paul. de oudste, den brief, die aan de handen van zyn zus tor is onts'.cden. nog eenmaal over: Charles leest met hein mee. Een heel gewoon familietafereeltje, maar door Emma Morel. Dogi Ruganl, Adolphc Hamburger en Jacq. Snoek mot zoo groote Innigheid, zoo teer en fyn gespeeld, dat het werkelijk ontroering schonk, Dat was heel Intiem en zeer bijzonder van samenspel cn wU zullen die kleine scènes die een juweeltje was. niet spoedig vergeten. Maar dit Amerikaanschc stuk Is een biyspeJ en wU biyven dus niet lang ln dc mineur-stemming. Wanneer Ran dolph Weeks verschUnt en mededeelt, dat het hem niet is gelukt vier Euro- ptoache bedienden te engage eren één der voorwaarden, welke de mlllionnalr had gesteld weet Olivia het oud ste meisje rand. Zy moeten zelf de rollen der bedienden .spelen! Paul moet butler zUn. Charles het manusje van alles, dat de schoenen poetst en de messen slijpt. Elisabeth het kamermeisje, terwyi zy self als keukenprinses voor den pot zal zorgen. Het kost haar heel wat moeite om de anderen voor haar plan te winnen, maar als zy zelf hun het voorbeeld geeft eu de keukenschort voordoet, dan volgen ook dc broers de zuster en besluiten zi) de komedie mee tc spelen: zU zullen den gast be dienenalles voor vader"! En tcge- lUk zitten wij weer midden ln het blij spel om by de verschijning der gasten de haven der klucht, ln te laveeren. Hoe het afloopt, laat zich al zeer gauw raden. Dc lieftallige Olivia heeft alle moeite om de heeren uit de keu ken en nog meer om hen van haar zelf at tc houden. Vooral Tucker, een oude vrijer, biykt een heel opdringerig po tentaat te zyn! Maar nog veel erger mankt het zUn zuster, Mrs. Falkener. die als een ware vrouweiyke furie den huishoudstaf zwaait Hoe de Jongelui Daingerfleld zich onder al deze temp taties en plagerijen gedragen, moet mer. zelf maar eens gaan zien. wanneer het R'.k» Hopper Tooneelgezclschap nog een» met dit Amerlknonsche stuk ln Haarlem terug mocht komen. Nntuuriyk eindigt dit. spel met een huwelijk van den mul tl-mlllionnalr met do lieve Olivia, zoodat wij allen tevreden en ln biyde stemming naar huls toe kunnen gn an. Maar voor wU zoo ver waren, moesten wU door heel wat kluchtigheid heen. die door Julia Cuypcrs Mrs. Falkener en Cruys Voorbergh Thomas laf fere wel wat erg /.waar. door Nico dc Jong de mul tl-mlllionnalr Emma Morel - de lieftallige Olivta Rob Geraerds Randolph Weeks Dogi Ruganl Elisabeth Adolphc Hamburger Paul cn Van Warmelb weer heel goed als het verliefde ouwe heertje in Uchteren toon werd gespeeld. Emma Morel ls ln een rol als Olivia, die zy met entrain en meesle pende vrooiykheld vervult natuuriyk weer heel goed op dreef. Rlka Hopper verscheen ln dc gedaante van Amanda, de negcrmeld. en zU verwierf er een harteiyk lachsucces mee. al hoorden wU Rlka Hopper ook telkens achter haar chocolade-kleurig masker. Een dood-onschuldlge klucht dus. bij zonder geschikt voor monschen. die een ..avondje voor hun plezier uit willen gaan!" Er ls veel en smakeiUk gelachen en na elk bedrff braaf geklapt! En mis schien wel even *n traan weggepinkt by het mooi gespeelde tooneeltjo In I. Het leven van een tooneelrecensent ls vol contrasten. Grooter tegenstelling dan Pelléas en Méllsande en dit Ame- rtkaonsche biyspel ls nauwelijks denk baar. I J. B. SCHUIL, KINDERKOOR „JONG EXCELSIOR" wy hadden den Immer Jeugdigen di rigent Jan Overbuys ditmaal gaarne een orkest gegund dat hem bUstond om het zangspel „Prinses Zonneglans" uit te voeren. Voor een zangkoor als „Jong Excelsior" biyft dit echter tot de vrome wenschen behooren. en zelfs een een voudige bezetting van het strijkkwartet, wil ze in staat zyn de partituur naar behooren uit tc voeren, brengt nog groote ftnancleelc bezwaren met zich mede. Directeur Overhuys zag zich dus wel genoodzaakt, heel dit vijf bedrijven lange werk tc lelden vanaf de piano, waarvoor wy hem van harte een goed klinkenden vleugel hadden gcwenscht. In het zangspel „Prinses Zonneglans' komen n.I. heele koorpassp.ges voor. waar de uitvoering heel wat minder zorgwek kend voor den directeur zou zUn. zoo hij de beschikking had over een goed klinkend instrument. Overhuys. de man van de benydenswaardlge routine, werd nu wel gedwongen, zyn kracht te zoe- ken ln de rhythmischu en harmonische structuur dezer ensembles en het pas- sagewerk te beschouwen aLs quantlté négligeable. In deze momenten zou de dirigent met minder ruimen blik Jam merlijk verongelukken. Overhuys brengt zyn schip dwars door dc branding heen, en raakt het ln 't voorbygaan al eens een klip, hy weet zyn vaartuig zóóveel stuwkracht te geven, dat het den boeg hooger alweer boven de schuimkoppen verheft en virlbus audax! alle hin derpalen lachend achter zich laat. De opvarenden weten zich dan ook allen veilig. De grooten (de solisten) krUgen daardoor een vrijheid van bewegen, die weldadig aandoet en het atUve ontneemt aan de voordracht, die veelal dergelijke uitvoeringen ontsiert. De kleinen (ka bouters en kinderen van kabouters men merkte aan een kleinen peuter dat ook in Kabouterland de klok van elven den tyd aangeeft voor diepe nachtrust!) de kleinen en het dameskoor vormden een goedsluitend geheel. Men zal wat vreemd kyken zoo lk spreek van dames koor. Corn. Iir.mlg Jr., de componist "an dit sprookjesspel, schreef moet men we ten het veelelschende koor voor vrou wenstemmen. Overhuys heeft het aan gedurfd. zy 't met behulp van enkele „leidende" stemmen het geheel te doen uitvoeren door de kinderen van zyn koor, waardoor m.i. de frlschheid werd verkregen die over het geheel lag. Hoe hem dit alles mogeiyk ls? Ik herinner hier gaarne aan zijn mooi werk tydens de demonstratie van kinderkoren by den wedstrijd van Polyhymnia, waar hy met de schare van „Jong Excelsior" een zóó verbluffend ensemble in een zóó pittig en prettig rhythme wist te ver- krygen, dat hy zich genoodzaakt zag (Immer aan de plano en met den rug naar zyn koor gewend), het geheel te herhalen. Wanneer men nu weet. hoe ïmmig in dit zyn Jeugdwerk(1896)zich niet liet lei den door het principe der lichte uitvoer baarheid. maar er veeleer al wat hem Interessant voorkwam ln opeenhoopte. dan mag men bewondering hebben voor den durf cn het uithoudingsvermogen van den-dirigent. Die mocliyite uitvoer baarheid ziet niet enkol op het ensem- blewcrk, ook dc solopartycn krijgen hun deel. De hoofdaandacht viel natuurlijk op Jopic Keizer, die met haar licht en zonnigbiy geluid een ideale vertolkster werd van Prinses Zonneglans. Wat al te overdadig heeft hier de componist do, florituren aangebracht, zoodat af en toe de herinnering aan Mozarts „inusikali- schc Spasz" bU ons opkwam. Maar in het leuke losse spel der Jeugdige ver tolkster was het weinig hlndcriyk cn dachten wy veelmeer aan met kwistige hand gestrooide bloemen dan aan noten. Ook Truus v. Waart (Bertha), W. A, Hensen (Prins I teuwenhart), I». Land- wert (koning Oscar) cn T. v. Zoe Ion (hofmaarschalk) voldeden zoowel ln dc sol! als ln het ensemble. De kleurigheid van hun zingen was ln harmonie met die van hun feeérieke kleeding. Voor de prettige indrukken die wy van deze uit voering meenamen mogen wy dus naast de flinke werklust van het kinderkoor dank brengen aan de verzorgers en ver zorgsters der solopartijen, aan den er varen leider -Tan Overhuys en ten laat ste. doch dezen niet het minst, aan N. Groeneveld. der» man die zyn naam r.iet op het programma wilde, doch wiens knappe regie heel deze uitvoering moge- ïyk maakte. En die nntuuriyk dc eer van het werx dit getuigd hy door overhandigen eener fraai bloemen mand gaarne op den muxikalen lei der cn de uitvoerenden overbracht. G. J. KALT. De aftredende hoofdbestuursleden, mr P. Drooglever Fortuyn. mr. J Drost, mevr. A. Pvomkes—Nyhoff. A. v. d. Wey- de en mevr. E. W. wynaendts Francken- Dyserlnck werden zonder hoofdeiyke stemming herkozen, terwijl besloten werd tot uitbreiding van het hoofdbe stuur met drie leden, waartoe werden aangewezen de hoeren H P Gelder man, mr. H. C, üuépin en Schür- mann. De heer Groenewout bood namens de vaandelcommissie een vaandel aan dat op blauw fond de beeltenis van Thor- ix.'cke te zien gaf. Aangenomen werd een motie, welke luidde: „De algemeene vergadering van den Vrijheidsbond van 31 Maart en 1 April 193S te Utrecht, van oordeel. dat de zakelUke belemmering op het bedryf eene belemmering voor de ont wikkeling van handel en industrie is; dat er by de uitvoering geen rekening wordt gehouden met de bedrUfsuitkom- sten cn die belasting dientengevolge niet past ln een stelsel van biliyke belasting heffing: spreekt de wenschelUkheld uit, dat art. 240c en art. 242e uit de Gemeente wet worden verwijderd, en g;iat over tot de orde van den dag. Tot slot hield mej. Van Dorp een re de. Zy ging uitvoerig na wat Vryhandel ls. Spreekster behandelde allerlei onder deden welke zy te Genève reeds zeer uitvoerig uiteen heeft gezet. Alles betreffende vry handel komt er neer op het betoogen van de noodzake- lykheid van retorsie, d.w.z. het bezitten van een tarief met hooge rechten, met dc bedoeling om daarmede een verla ging van andere tarieven af tc dwingen, eu dus door hooge rechten juist tot vryhandel te komen. Dit ls het punt. waarop de protectlonniston zich tegen woordig hebben teruggetrokken en daar om moet de vrühandelaar Juist hier zeer voorzichtig zyn. Spr. zet uiteen, waarom dit denkbeeld waarmede onze regeering reeds ernstig bezig is, uiterst gevaariyk is. Zonder twijfel is het geen theoretisch protec tionisme en kan dc vry handelaar er zich niet theoretisch tegen verzetten; prac- tisch hec-ft hy het echter met te meer reden en klem te doen. De liberale party moet alles doen, om de vrUhamdelsgedachte te overwinnen, protectie is een werkloosheidsbestrijding. En hot is moedgevend, dat de 8. r A P weer voor vryhundel ls, terwijl een man als OoliJn zich te Genève als een stoer strijder voor den vryhandel heeft doen kennen. Daarna sprak mr. D. Fock wn slot woord uit Door een der aanwezigen werd hem dank hiervoor overgebracht, terwyi men hoopte, dat mr. Fock nog vele jaren zUn krachten in dienst van den vrijheidsbond zou kunnen stellen. De voorzitter werd door de aanwezigen toegejuicht. Tenslotte zeide mr. Fock. dat de toon en de houding van de vergadering alle aanleiding hebben gegeven de beste ver wachtingen te koesteren voor het ko mende jaar, waarop hy de bijeenkomst sloot. INGEZONDEN MEDEDEELINCEN 60 CFNTS PER REGEL. Overal verkrijgbaar Importeur»; N.V. HANDEL MAATSCHAPPIJ RECKITTS ROTTERDAM (Nadruk verboden; auteursrecht voorbehouden.) ALI CE FRANjAISE. Conférence Colette Tver. Een geestige Fransche vrouw sprak Maandagavond in de bovenzalen van de Kroon voor een groot auditorium over Fransche gezinnen en Fransch gezins leven. Haar geheele conférence was een ver dediging van het Fransche gezin tegen de verkeerde begrippen die daaromtrent heerschen in het buitenland, een gevolg van hetgeen Fransche kranten, Fran sche romans cn Fransche tooneelstuk- ken doen geloovcn. Tegenover de gezinnen die in vele Fransche romans en tooneelstukken be schreven worden stelde zll de talrijke gelukkige gezinnen die zU gekend heeft-, HUI ar zoo zelde de geestige conferen- cièrc. als wy romanschrijvers deze ge zinnen tot onderwerpen voor onze ro mans maakten, dan werden wU niet gelezen! By het beoordcelen van het Fransche gezin moeten wy het losmaken van de letterkunde. Al zijn alle Franschen geen engelen, toch telt. Frankrijk naar ver houding liet groc - aantal gelukkige huwelUken. En men ga vooral niet op het uiterlijk STADSNIEUWS DE VRIJHEIDSBOND. DE JAARVERGADERING. In het Jaarbeursgebouw te Utrecht heeft Zaterdag en Zondag onder voor zitterschap van mr. D. Fock de Jaar- lykschc algemceno vergadering van den VnJheldaboad plaats gehad. In zUn ope- ningsredo aeide de voorzitter o.a. dat huldigen ..intermezzo-cabinet" behalve den naam. niets nieuws gegeven heeft, zoo schrijft het Hbld. Hy besprak de coalitie, on zelde. dat een bill vond her stel van de oude rechtsche coalitie door hem niet mogciyk werd geacht en hy stelde de vraag: ..Hoe zal men weder tot een parlementair ministerie komen?" De V. B. vei langt niet naar samenwer king, wordt zyn medewerking echter ge vraagd. dan zal hU alsnog hierop in kun nen gaan. als maar do beginselen der partU gehandhaafd worden. Over het militair is me merkte spr. op dat do V. B. allerminst milltairistisch l Maar zoolang onze buren bewapend zUn. moet Nederland zUn weermacht handhaven Van gróót belang ls en biyft de Han delspolitiek. de V. B heeft ten aanzien hiervan steeds eenzelfde iyn gevolgd: lxU zal nimmer den vrijhandel voorstaan. Aan de belangen van Nod. Indié wor de volle aandacht geschonken. Men dient strenge doch Juiste maatregelen te nemen tegen hot communisme cn trach ten Indié tot meer welvaart te bren gen. Er werden stemmingen gehouden over den naam cener party die thans z&\ besten De liberale staatsparty De Vr\J heldsbond. De midinettes de typistes, maken niet den Indruk van aanstaande mères de familie. «U lUken coquet en licht zinnig. maar zie hen eens over een jaar of tien- Dan zUn zy moeders van twee of drie kinderen, trouwe echtgenooten vart him mannen, zy gebruiken geen poeder of rouge meer en zy lUden een rustig, gelukkig leven in een nederige, eenvou dige omgeving. Maar die gelukkige, eenvoudige gezinnen, die zUn niet aan de openbaarheid prijs gegeven. Zoo gaat het ook met de Fransche boerin zy is een model van deugd werkt haar geheele leven met haar man voor één gemeenschappelijk doel: zorg voor de boerderij, zorg voor de kinderen. En de bourgeoisie? zy schijnt het meest aanleiding te geven tot het schrijven der romans en tooneelstukken, waarin de huwelijks ontrouw aan de orde ran den dag ls. En inderdaad: de moralist die de he- dendaagsche Frar.sche vrouw uit dc bourgeoisie gadeslaat, zal misschien zeg. gen: zy is een pop. een mannequin. Dat komt doordat zy zoo'n bUzondere zorg aan haar uiterlijk besteedt. Maar hoe werkt zU ln haar hulshou ding. die zy vaak zeer zuinig moet be boeren; hoe zorgt zy voor haar man en haar kinderen cn begaat de man eens een misstap, hoe vol zelfopoffering en hoe nobel weet zij dan )w>t verdriet, dat dc ontrouw van haar echtgenoot haar geeft, tot het uiterste to dragen, omdat zy gevoelt dat by een schelding alle leden ran het gezin ongelukkig zuilen worden. En dat ls. reide spr., wel eens ..hui chelarij" ran dc Fransche vrouw ge noemd! Men general;^ere toch niet, eindigde spr.. maar geloove dat in verreweg de meeste Fransche huwelUken man en vrouw aan elkaar verbonden zijn door ccn gouden draad, die skchte door den dood wordt afgebroken. De vicevoorzltter van de afd. Haarlem der Alliance Frangalse. de heer M. Jcs- surun. dankte madame Colette Yver voor haar schoone voordracht. door JACK O'NEILE. De Kenner „Alles een kwestie van instinct' placht Herbert Els worth, genaamd Berty te zeggen. „Aangeboren, weet Je". Er. dan trok hy een verwaand gezicht dat de ergernis en het amusement van zyr. kameraden was, al naar hun aard en temperament. Het was begonnen met het kleine houten afgodsbeeldje, In Aden ergens in een smerig winkel tje, had hy het gekocht. Voor de aar digheid. als souvenir. Het was z'n eerste reis geweest en alles was spiksplinter nieuw en interessant. Maar na een tyd verveelde hem het gedrocht met de vier armen en het grijnzend gezicht en daar niemand het cadeau wilde hebben, besloot hy een po ging te doen het te verkoopen. Toen de boot weer in Engeland lag. zocht hu' een klein antiquiteitenwinkel tje op. waar hy wel eens iets gekocht had. Het lag in Llmehouse, ergens in een steeg, was vuil en werd gedreven docr een ouden man die er vertrouwen wekkend uitzag met z'n witte baard en groote brilleglazen. En toen gebeurde het. De oude Dur ban, na het gedrocht lang bekeken te hebben, maakte eenige complimentje» over „kennis van zaken en kyk op anti quiteiten" en betaalde een prys die Ber th's hart van enthousiasme sneller deed kloppen. Het gevolg was te voorzien. Toen hl) weer in China kwam, haastte zich Ber ty, nieuwe curiositeiten te zoeken. „Het is instinct", had hem de oude Durban gezegd. „Laat ik u een paar adressen gevenheb zelf vroeger daar veel zaken gedrevennu te oud veel te oudHier. adressen van goe de zaakjes. Zeg dat ik u gestuurd heb". Berty beproefde opnieuw zUn geluk Hy zocht de verschillende handelaars op die de oude hem had gerecommandeerd En hy keerde bU Durban terug met al lerlei zonderlinge, half kapotte vaasjes, rare beeldjes en doosjes enz. Vanaf dien tyd dateerde Berty's over tuiging dat hy „instinct" had voor het ontdekken van curiositeiten. Want nooit gebeurde het. dat hy niet Iets mee bracht, wat den ouden Durban ln ver rukking bracht en waarvoor hy een goed prijsje betaalde, zoodat het de moeUe loonde, daarvoor telkens weer allerlei waardeloos goed aan te schaffen. Want Berty moest heimeiyfc wel toestemmen dat hy zich ook dikwyis vergiste. En Durban scheen er juist altyd het ééne dat waarde had. tusschen uit te halen, want voor al de andere dingen wilde ook geen ander opkooper iets geven. Dat ging zoo eenige jaren. En Berty. langzaam aan, veroverde zich den roe; van „expert" te zUn Niemand lachte hem meer uit, als hy met kapotte beeld jes en andere rare dingen aan boord kwam. En hoogstens ergerde men zich aan z'n superieuren toon en medelijdend lachje, dat „leeken" gold. wanneer die het" ongeluk hadden, niet tc begrUper wat hy zag in „dat rare monster mr drie armen of ln die verroeste, kapotte dolk. Van zyn laatste reis had Berty wee: zooveel meegebracht, dat hU een groo'. pakket mee te sleepen had toen hU der. ouden Durban opzocht. Zeker van z'n succes etaleerde hy al lerlei van de meest verscheiden voo: werpen voor den ouden man. Tpsschen doosjes en vaasjes greep de oude onmiddellijk een houten beeldje dat hy om cn om draalde in zyn vin gers, op de wUre dio Berty altyd eer. goed winstje beloofde. En hU herinnerd-, zich met genoegdoening dat hy Juist den vorlgen avond met een kameraad over dat beeldje gekibbeld had. ..Als dat vod waarde heeft, dan ben ik een rhi- had AUen verklaard onder al gemeen gegrinnik. „Wel. dan spyt het me, Jc een rhino ceros te moeten noemen", had Berty nij dig geantwoord. ..Want dat het waarde heeft. kar. ik als kenner dodelijk zier. Dat jy er geen verstand van hebt, is mijn schuld niet. Voor zulke dinger, moet Je r.u eenmaal kenner zyn". „Dc wijze waarop hy dat woord tel kens uitsprak, deed Allen naderhand verklaren: .ik geef wat. als hy met het od blijft zitten". Daarop nu leek weinig kans. En. juist door de herinnering aan dit. twlstge. pre/, werd Berty ongewoon zakciyk. Hy lap te niet dadelyk toe. toen de oude hem een prys bood, maar begon meer te eischen. Durban keek hem eens aan van onder zn bril. .►Drie pond, geen penny meer en dat is fatsoenlijk betaald". Berty nam het bebcldje weer op en begon het kalm weer in te pakken. „Goeddan ga ik naar een ander". Hy merkte wel dat de oude schrikte. Durban begon inderdaad op te slaan. ..Vüf pond, en geen cent minder" zei Berty. „Vier en een half", pleitte Durban „Neen". „Weldenk er nog eens over het is mooi betaald". Berty, koppig, verliet den winkel met het beeldje. Ms ar hy dacht er inder daad over. Vooral toen geen enkel ander handelaar hem er iets voor bieden wou. „Een waardelcos vod" noemden ze het allen. OnbegrUpeiyk. zoo weinig kijk en in stinct zelfs menschen van het vak heb ben. dacht Berty en trok boos weg met z'n schat. Den volgenden dag aou hy maar naar Durban gaan en hem het ding verkoo ld. 's Avonds zouden ze vertrekken. Het zou jammer zUn, die kans te laten lou- pen. .Wel?" had Allen geïnformeerd, z'n hut binnenloopend. .Alweer schatten verdiend op je beeldje?" ,Een mooi bod", antwoordde Berty nonchalant. „Or.begrljpelUk" zei AUen en draaide het ding rond ln z'n handen. ..Zeg, wat een vreemde lucht hangt er hier". Berty snoof „Jadat ls wel meer gemerkt dat het hangt aan dien rommel dien ik koop. Zoo'n echte Oostersche lucht, die na weken nog niet weggaat". Allen ademde diep. Een lucht van Hy stokte op- greep het beeldje en begon er aan u raaien. „Wat doe Je? Maak het niet kapot". Maar Allen hield plotseling een aim tn zyn hand. Berty vloekte. „Daar heb je 't. Biyf er dan ook af". „Kyk eens", zei Allen en wenkte hem naar zich toe. Wat hy toen zag deed Berty een mo ment met open mond staren. Het beeldje was hol. En in die holte.. Het duurde een tijdje, voordat Berty den samenhang begreep. Vandaar dus Durban's hocge pry zen voor dingen, waarop anderen geen cent boden. HU wist wat in de beeldjes en doosjes ver borgen zat: opium cn pakjes cocaïne. Hy moest altyd geweten hebben, wat tusschen alle aangeboden voorwerpen het Juiste was. En had zoo, jarenlang, Berty gebruikt voor zUn smokkelhan del. Tegen den raad van Allen ln ging Berty, die zijn woede luchten wilde, den volgenden dag naar Durban. De oude ontving hem met een gryns en zei: „Ik wist wel. dat niemand zoo veel zou bieden ais dc goede, oude Dur ban". Op dat moment ging de deur open. Twee mannen kwamen binnen en Berty zag dat het gezicht van den oude ver bleekte onder z'n baard. Eén van dc mannen liet zUn penning zien. Het waren detectives die sinds eeni- •;en tyd verdenking koesterden tegen den jongen zee-officier, omdat hU zoo geregeld van elke reis curiositeiten mee bracht voor den ouden Durban, dien men sinds lang verdacht van het smok kelen van verdoovings-artikelen. Ze kregen, ln minder tyd dan AUen noodlg had gehad. liet beeldje uit el kaar. Maar cr was niets verborgen in de holle armen en het hoUe lijf. De oude •laakte een zucht van verlichting. Maar Berty wendde zich plotseling af en gir.s weg na een korten groet, zonder zelfs meer om te kyken naar zyn eigendom. Het rweet stond plotseling op zijn voor hoofd, nu hy dacht, wat er gebeurd zou zUn als hy vandaag, onwetend, met het beeldje by Durban gekomen was. Hy zag als in een visioen zyn gebroken car- ilère. schandaal, ellende •Sindsdien pocht Berty niet meer op z'n kennis van antiquiteiten. Er. doet geen inkoopen meer in China.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1928 | | pagina 10