HAARLEM'S DAGBLAD
OM ONS HEEN
H. D. VERTELLINGEN
DE WRIJFWAS
ZONDER
WEERGA
ZATERDAG 14 APRIL 1928 VIJFDE BLAD
No. 3753
A. H. GERHARD 70 JAAR.
(Nadruk verboden; *uteur»recbt voorbehouden.)
De groote liefde
door WILLY CORSARL
In het laatst van de vorige week
heeft de heer Gerhard, lid van de Twee
de Kamer en van Gedeputeerde Staten
van Noordholland, zijn Tisten verjaar
dag gevierd en is bij die gelegenheid
coor vele corporaties en personen ge
huldigd; in ons blad werd daarvan teen
ook melding gemaakt.
Wij hebben den heer Gerhard by de-
re gelegenheid eens bezocht en ge
ïnterviewd, eigenlijk een beetje tegen
zijn zin. Hij schreef mij daarover: ..dat
*t gevraagde interview mij in 't geheel
niet bekoort, terwijl ik mijzelf niet ge
wichtig genoeg vind om het dik-doens-
rig te weigeren" en eindigt zijn briefje
aldus: „U ziet, dat 't mij top zichzelf)
vereerende interview een heel eind na
•den maaltijd zou komen, laat staan of
't dan wel mosterd zou zijn".
Blijkbaar behoort dus de heer Ger
hard tot hen. die een interview min ol
meer als een operatie beschouwen, zoo-
Jets als een kies trekken bijvoorbeeld.
Toch bestaat er geen betere gelegenheid
voor, dan het gebouw van het provin
ciaal gouvernement, met zijn reusach
tige vertrekken, waarin stilte heerscht.
nauwelijks nu en dan door een bellende
tram gestoord. In een van die groote
kamers ontving mij dan de heer Ger
hard en gaf een verrassend antwoord
op de traditloneele vraag waar hij ge
boren was:
„In Lausanne". En hij verklaarde
dat aldus: „Mijn vader was kleer
maker en reisde op zijn vak. Hij was
dus toevallig in Zwitserland gevestigd
toen ik geboren werd. Men deed dat zoo
ln dien tijd, in 't buitenland komt dat
reizen en trekken wel meer voor. Wij
in Holland doen dat zoo niet. Later ging
mijn vader naar Amsterdam.
Ik zou onderwijzer worden en wou
daarvoor naar de kweekschool te Haar
lem, maar dat ging niet, omdat ik zes
dagen te jong was ja. dat zat zoo met
dc termijnen. Om geen jaar te moeten
wachten heb ik van 18721876 de Rijks
normaallessen te Hoorn bezocht en ben
dadelijk daarna als onderwijzer te Ams
terdam benoemd, onderwijzer derde
klasse, zooals dat toen heette. Dat wes
aan een zoogenaamde burgerschool.
Zes jaar later werd ik hoofd aar.
een school van de eerste klasse, een
echte volksschool, midden in de Jordaan-
buurt.
Of dit niet een elgenaard'ge bevol-
k.r.g is? Ja. dat is het zeker. Men vind*
Jn die wijk een merkwaardig mengsel
van goedheid, aanhankelijkheid en
ruwheid en tegelijk een buitengewone
geneigdheid tot miskenning. Als bij
voorbeeld een jongentje dat een tik had
gekregen omdat het lastig was geweest,
huilend thuis kwam en zich beklaagde
dat het afgerost was. dan verscheen een
heele troep menschen voor de school, om
den meester eens af te rossen. Wist de
onderwijzer dan met wat bonhomie met
de menschen om te springen, dan waren
zij er ook heel gauw van overtuigd, dat
hun kinderen aan niemand beter dan
aan hem konden worden toevertrouwd
Vroeger in een school der 4e klasse van
den gegoeden middenstand, had ik even
wel ondervonden, dat op enkele uitzonde
ringen na de ouders veel onredelijker
konden zijn dan de menschen uit de Jor-
daan; voor de laatsten. de echte arbei
ders, gold de onderwijzer nog wel als een
meneer, de middenstand, die zijn per-
scneel een hcogere bezoldiging gaf
dan destijds een onderwijzer kreeg, be
schouwde hem als een knechtje.
Zes jaar nadat ik te Amsterdam on
derwijzer gewordsn was, werd ik er
hoofd van een school, on mijn 24ste jaa:
en dat ben ik een en dertig jaar geble
ven. Er is wel tegen geopponeerd, da'
ik. als vrijdenker en socialist school
hoofd was. maar mijn toenmalige wet
houder, Mr W. W van Lennep, was
daar niet gevoelig voor en de paar keer.
dat ik voor het wethouderlijk forum ge
roepen werd. verliep alles heel prettig
en genoegelijk.
U vraagt naar momenten in mijn
leven, die ik my herinner. Och, het
leven ging gemoedelijk voort, maar ja,
tochéén moment is mij bijgebleven
en dat was, toen ik geroepen werd voor
de commissie van de enquête van 1886/7
over den kinderarbeid, onder voorzitter
schap, meen ik, van het Kamerlid Ver
niers van der Loeff. Ik had de cijfers
van mijn eigen school te Am
sterdam verzameld en bijgehou
den en toen zijn er voor het
eerst ontstellende gegevens verscha"
over het onderwijs te Amsterdam, die
al is het pas naderhand (dat gaat al
tijd zoo) wel gevolgen hebben gehad.
Op dat aambeeld heb ik nogal heelwat
geklopt. Later is er een groote verbete
ring bij het Amsterdamsche onderwijs
gekomen.
Als overtuigd drankbestrijder heb ik
ook daarvoor wel wat gedaan. Ja, van
plaatselijke keuze ben ik een voorstan
der, maar ook heb ik er toe meegewerkt
dat men in de kringen der drankbe
strijders niet meer algemeen van oor
deel is, dat een drankverbod een zegen
voor het land zou ziln. Ik geloof niet.
dat de wetten zeer geschikt zijr
voor de moreele opvoeding van
de menschen. Misschien ben ik
philosophisch gesproken wel ge
neigd te meenen. dat de minderheid
vaak gelijk heeft, maar in de practijk
komt men met iets anders dan de be
slissing van de meerderheid niet uit.
Hoe ik denk over de drooglegging ir.
Amerika? Daar heb Ik geen voldoende
Inzicht in. al heb ik natuurlijk wel ge
lezen wat er van weerskanten over ge
schreven is. Ik ken menschen als de
Vries en van der Meulen en waardeer
hun eerlijkheid en streven naar objec
tiviteit, maar het is toch altijd zoo. dat
er ln iedere objectiviteit een subjectieve
trek overblijft. Mijn indruk is. dat beide
partijen, vóór- er. tegenstanders, over
drijven, maar ik ben er niet geheel ge
rust op of de gevaren aan droogleg
ging verbonden niet grooter zijn, dan
die men met de drooglegging wil trach
ten te bestrijden en tenslotte heb ik ook
den indruk,-dat wanneer van beide kan
ten overdreven wordt dc tegenstanders
van de drooglegging valsche voorstel
lingen geven. Let op: iedere indruk is
ook subjectief, iedereen vat by voorkeur
de argumenten op. die zyn eigen over
tuiging kunnen steunen. Met valsche
voorstellingen bedoel ik feiten con-
strueeren en daartusschen verband
brengen, die een valsche voorstelling ver
oorzaken. Maar myn ervaring is daarbij
deze. dat voorstanders van drooglegging
er meer en meer toe komen, naast het
vóór ook het tegen te leeren zien.
Van mijn lidmaatschap van de Kamer
kan ik dit zeggen, dat ik, van 1891 af
jarenlang op myn verzoek candidaat ge
steld ben op plaatsen, waar sociaal
democraten geen kans hadden. Waarom?
Wel, het Kamerlidmaatschap maakto
een eind aan de onderwijzerscarrière en
de omstand'gheden waren niet van d'en
aard, dat ik my dat kon veroorloven.
Zoo ben ik pas na sterken aandrang
Kamerlid geworden op myn 55ste jaar,
dus nog maar 15 jaar geleden. Vree-
selijk opgetogen ben ik over het Ka
merlidmaatschap niet. maar spyt heb
ik er ook niet van. Met genoegen heb
ik er gewerkt, voor zoover dat indivi
dueel mogelijk is. Een aangenaam mo
ment is myn groote rede geweest
ln 1914 over het onderwys aan de rij-
pere jeugd en later by de Grondwets
herziening over het onderwys-artikel;
dan gevoelt men, dat er iets gebeurt.
In Juli 1916 werd ik voor den eersten
keer lid van Gedeputeerde Staten van
Noordholland. Daarin zit ik dus nu voor
het 12e jaar. Het werk in dit College
is aantrekkelijk, nog nooit heb ik iemand
ontmoet die daar deel van heeft uit
gemaakt, of hy had daar altijd een pret
tige herinnering van over gehouden. Men
ziet meer wat er van komt, heeft prac-
tisch werk voor oogen en zyn eigen
afdeeling. De myne is van het begin
af aan altyd geweest en is nog onder
wys, financiën en ambtenaarszaken".
Wy hadden een beetje van de hak op
den tak gepraat. In het begin ging het
niet zoo recht van harte, zoo alsof de
heer Gerhard er geen plezier in had.
maar langzamerhand was het beter ge
gaan en vlotter, met een energie die
men by een zeventigjarige niet zoeken
zou en af en toe een knipoogje er tus-
schen, waaruit bleek (wat ik trouwens
wel wist) dat de heer Gerhard voor
humor nog altijd gevoelig Is. Hy eindig
de met een sympathiek woord over zijn
vader, „een man", zei hij, „van eenvou
dige afkomst, niet iemand van groote
kennis, maar wel van veel aanleg en in
zicht, die van wysgeerige neiging was
en nooit iemand uitbund.g prees, maar
evenmin sterk afkeurde".
Ons gesprek had zoo een uurtje ge
duurd. Af en toe met een kleine storing
van binnenkomende menschen. Je voel:
dan het oogenbhk komen om heen te
gaan maar het initiatief daartoe werd
my ten slotte toch niet gelaten. Er kwam
iemand zeggen: „meneer Bomans wacht
u boven" en dat maakte een einde aan
het onderhoud. Ik stapte de glazen deuren
naar de Jansstraat door en de heer
Gerhard ging, als jeugdige zeventig
jarige. op een drafje in de richting van
de trap. De groote kamer in het ruim?
maar te kleine gebouw bleef leeg. Ik
hoop, da' de geïnterviewde achteraf
geen spyt heeft van de gelegenheid, di:
hij my gegeven heeft en my niet kwalU'.-:
zal nemen den laatsten indruk, waarmee
ik vertrok: een heel nieuw gebouw cp
het door de gemeente Haarlem kosteloos
aangeboden terrein aan den Kinderhuis-
ringel zou heelwa: beter geweest zyn
dan Hope's paleisje aan den Dreef, met
straks de aangebouwde vleugels, die daar
nooit by passen zullen.
Maar dat onderwerp was tusschen ons
niet ter jprake geweest. Je voelt als In
terviewer wel, wanneer je geen kans hebt
op iets meer dan een vaag bescheid.
J. C. P.
HULDEBLIJK KONINGIN
MOEDER.
EEN TAPIJT.
Te Boriyn is onder voorzitterschap
van mevrouw van Limburg-Stirum,
echtgenoote van onzen gezant, een co
mité gevormd met het doel, onder de in
Duitschland wonende Nederlandsche
vrouwen een collecte te organiseeren
vcor de Koningin-Moeder.
Naar het Vad. verneemt, overweegt
het comité voor het huldeblyk aan de
Koningin-Moeder van de Nederland
sche •••rouwen H. M. een tapyt aan te
bieden voor een der groote salons van
het paleis Soestdyk. Het ligt in het
voornemen, dit in een Nederlandsche
fabriek te laten vervaardigen.
DE ZAKKENROLLER EN DE BOETE.
Het volgende verhaal is moeiiyk te ge-
looven, laten wy beginnen met dat grif
toe te geven. Maar er gebeuren in Ame
rika, en vooral in Chicago, tegenwoordig
zulke onbegrijpeiyke dingen, dat wU het
den lezers toch niet willen onthouden.
Te Chicago dan werd een zakkenroller
op heeterdaad betrapt. Men weet in
Amerika Ls snel recht en dus werd de
boosdoener onverwyid naar het politie-
bureau gebracht en zonder verder talmen
door den politierechter veroordeeld tot
een maand gevangenisstraf of 50 dollar
boete.
Toen het vonnis geveld was. maakte
de politieman, die den beklaagde had
gearresteerd, de opmerking:
Hy zal zijn straf moeten uitzatten
want ik hem hem gefouilleerd en hü
heeft lang geen 50 dollar op zak
Zoo zei de rechter, dacht aan dc
overvolle gevangenissen en decreteerde
dan zullen we dat moeten verhelpen
Laat den man weer los op straat, houdt
hem goed in het oog en arresteer hem
weer. wanneer hy voldoende zakken ge
rold heeft om zyn boete te betalen.
Een ongelooflijk verhaal nietwaar,
zelfs Yoor Amerika.
DE CORRUPTIE IN HET
GASBEDRIJF.
Te Hulst.
De rechtbank te Middelburg heeft
gisteren uitspraak gedaan in de zaak
legen den 42-jarigen gasmeester uit
Hulst, die verdacht werd van het aan
nemen van gelden toen hy nog direc
teur der gemeentelijke gasfabriek was.
Verdachte, tegen wien op 3 April door
het O. M. te Middelburg, drie maan
den gevangenisstraf was gevorderd, zou
gelden heb'cen aangenomen van de firma
Wilson, en de firma Gautzsch, en van
de Scheepvaart- en Steenkolen-My. te
Rotterdam.
De uitspraak luidde: 500 gulden boete
of vUf maanden hechtenis.
Te Winterswijk
en Zutphen.
De rechtbank te Zutphen behandelde
gisteren de strafzaken tegen de direc
teuren der gasfabrieken te Winterswijk
en te Zutphen. De zaken werden ge
schorst en de stukken in handen ges:c-^d
van den rechter-commissaris voor na
der onderzoek. De overweging in deze
vonnissen luidt, naar het Hbld. meldt,
als volgt:
Dat onder de beraadslaging is ge
bleken, dat het onderzoek niet volledig
is geweest: dat toch de vraag, of ver
dachten ambtenaar zyn daarby nog geen
beantwoording heeft gevonden: dat daar
voor van belang is door wie verdachten
zyn aangesteld, op welke wyze hun dienst
is geregeld en welke hun bevoegdheden
zyn.
DE NOODLANDING BIJ
NIGTEVECHT.
EEN FOUT VAN DEN PILOOT.
Onder leiding van den heer Plesman
directeur der K.L.M., heeft Donderdag
op Schiphol een intern onderzoek plaats
gehad naar de oorzaken van het ongeval
overkomen aan het twee-mo tor Lge K.
L. M.-toestel de H.-N. A E. E„ dat
Woensdag by Nigtevecht by een nood
landing grootendeels werd vernield. By
het onderzoek moet, volgens de Tel.,
gebleken zyn, dat de bestuurder verrast
werd door de nieuwigheid van een nood
landing met een F VTI-toestel en er
niet aan gedacht heeft, nadat de linker
motor was uitgeschakeld, den rechter
motor af te zetten toen deze slap begon
te loopen By een geringe snelheid is een
vliegtuig niet meer b^tuurbaar en be
antwoorden de roeren niet meer aan
hun doel Daarom had de bestuurder de
keus óf den motor geheel af te zetten
óf de snelheid nog te vergreoten.
Intusschen is het een nuttige, maar
dure lee geweest.
BESLISSING TE WACHTEN.
TE VEEL HARING.
VANGSTEN IN ZEE
GEWORPEN.
Tengevolge van zeer ruime haring
vangsten was de aanvoer op den vLsch-
afslag te Lemmer zoo groot, dat de
haring voor een groot gedeelte onver
koopbaar bleek. Sommige visschers heb
ben hun vangsten weer in zee gewor
pen, anderen zyn er mee de provincie
iigegaan om te trachten de haring aar.
de burgery te verkoopen.
DE LEGESVERORDENING
B. EN W- STELT EN HERZIE
NING VOOR.
Het komt B. en W. voor. dat enkele
.arieven der legesverordeniag herzie
ning behoeven. In de eerste plaats ker
men hiervoor in aanmerking onderschei
dene tarieven betreffende den Burger-
ïyken Stand. Het is B. en W. nl. geble
ken, dat de kosten van het voltrekken
van een huwelijk in de verschillende
klassen te veel uiteenloopen. By het
trouwen op andere dagen der week dan
Woensdag en Donderdag, wordt thans
vrywel alleen gebruik gemaakt van het
tarief der 3e klasse ad f 30. Het voltrek
ken van een huweiyk ln de 2e klafje
komt zeer weinig voor, terwyl zulks tn
de le klasse een uitzondering is. Velen,
die algemeen (kosteloos) trouwen, vin
den. het thans geldende bedrag ad f 15
te hcog om in de 3e klasse te trouwen,
anderen zien tusschen 2e en 3e klasse
(f 50 en f 15) zulk een verschil, dat ge
noegen genomen wordt met het voltrek
ken van het huweiyk in de 3e klasse.
Gebleken is ook, dat de kosten van
trouwen le klasse te hoog zyn. B. en VV.
achten het gewenscht meer verscheiden
heid in de tarieven aan te brengen, als
mede onderscheidene bedragen te ver
minderen.
Voorts meenen zy. dat het wen-
schelyk is, ook in deze gemeente tot
afgifte van familiestamboeken over te
gaan.
In de gemeente Amsterdam werd de
afgifte van een familiestamboek reeds
enkele jaren geleden ingevoerd. De ver-
krygbaarstelling van een familiestam
boek zal dan ook hier in een behoefte
voorzien.
Dan nog eischen de kosten van het
opvragen van een uit treksel uit een akte
van den Burgerlijken Stand en het doen
legaliseeren daarvan herziening. Het be
drag ad f 1, hetwelk hiervoor geheven
wordt, is in de praktyk te hoog geble
ken. B. en W. achten een verlaging tot
f 0.50 meer in overeenstemming met de
behoefte, welke by het publiek gevoeld
wordt, genoemde werkzaamheden door
tusschenkomst van den Burgerlyken
Stand te doen verrichten.
Ten slotte dient het tarief voor na
sporing in het bevolkingsregister een
geringe wyziging te ondergaan. Het is
r..!. gebleken, dat abonnementen per
10.000 adressen ad f 500 r.iet worden af
gesloten. Aangezien by besluit van der.
Raad van 26 Januari 1928 «en abonne
ment per 10.000 andere opgaven dan
adressen, zijnde meer uitgebreide in
lichtingen waaronder adressen zyn be
grepen. werd verlaagd tot f 500. heeft
het te meer geen sin het tarief van
10.000 adressen ad i 500 nog langer te
handhaven,
MUZIEK.
TWEEDE UITVOERING VAN DE
AFD. HAARLEM DER M. t. B. d. T..
ORPlIéE.
De uitvoering van Gluek's opera
..Orphée et Euridice" in concertvorm
door 't Toonkunstkoor met 't Utrechts
Stedelijk Orkest en de solisten Theo
dora Versteegh. To van der Sluys en
C. Veurman—Nienliuys gaf verreweg
het meest volmaakte van wat we ln
dit seizoen in dergeiyk genre te hoo-
ren kregen. Er was volkomen harmo
nie tusschen de aristocratische, van
banaliteiten byna geheel vrije muziek,
die rustig vloeit als een breede klare
melodische stroom, en de voorname
wyze waarop zy verklankt werd. Ook
de wyze van dirigeeren van Lieven
Duvose!, by de eerste uitvoering, die
:k niet kon bijwonen, wellicht wat te
onrustig en te druk. was ditmaal in
allen deele in overeenstemming met
den inhoud van het werk: waardig,
rustig en toch bezield en bezielend.
De koren zongen met een klankschoon
hei<i en een rykdom aan nuanceerinj;.
zooals men hier zelden hoort: het or
kest sloot zich daarby eveneens voor
tref iel y'k aan. Theodora Versteegh
vertolkte de omvangryke party van
Orphée schoon yzn klank en boeiend;
zy had zelfs na de bekende aria „J'nl
perdu mon Euridice" een spontaan
applaus in ontvangst te nemen To
van der Sluys en mevr. Veurman—
Nienhuys stonden haar zeer ver-
dienstelyk ter zyde, de eerste moge
aan de duideiykheid van de uitspraak
nog wel zorg wUden. Van 't orkestraal
gedeelte is vooral de fluitsolo met be
geleiding van strykcckest vermel-
dingswaardig, verder de begeleiding
van de aria „Quel nouveau ciel" in
den aanvang van het tweede deel. een
aria, waarin ook Theodora Versteegh
eerige van haar allerbeste momenten
had.
Was deze auditie dus, als geheel
genomen, bovenaan te stellen in de
ry der z.g. oratoriumuitvoeringen van
dit seizoen, zy was ook verreweg de
slechtstbezochte. jammerlyk, schanda
lig slecht bezocht. Men zou een studie
moeten maken van het verband tus
schen de hoedanigheden van een
werk, de wyze van uitvoering en de
opkomst van het publiek om een op
lossing te vinden van dit vraagstuk.
Doch nu geef ik neg maar drie fac
toren aan, er zyn cr nog meer die
invloed kunnen hebben. Maar als
men b.v. bedenkt hoeveel belangstel-
lirg een bombastisch, banaal product
als we eenige maanden geleden van
een andere vereeniging hoorden, ge
trokken had, vraagt men zich af: had
een uitvoering vol harmonieuze
schoonheid niet minstens evenveel
sola ngs telling verdiend?
Hoe 't ook zy, een artistiek succes
v \t den dirigent Lieven Duvosel was
dit concert zeker. Hy heeft weer be
wezen koor en ortcest beide d w en
door te kennen «n dat kan men tan
niet ran iedereen zeggen. Van der.
koorzang maakte hy zelfs Iets zeer
bijzonders, hy voedt zyn koor biyk-
baar tedrege op. En zyn goeden
smaak en stijlgevoel stelde hy mede
'.n een helder licht.
KAREL DE JONG.
DE KONING VAN
MICHIGAN".
VOOR DE KORTE ROK IN DEN
DOOD.
Een Amerikaansch tydschrift herin
:iert eraan, dat er een zeventig jaar g.
'eden, toen de vrouweiyke rc.-.ken nog
oo lang waren, dat zU beduidende, zij
het ongewilde, hulp verleenden aan c
gemeentereinigjig by het schoonhouden
a?r straten, al een vurig IJveraar is ge
weest voor een mode van korte rokken
en dat deze pionier z Is zyn leven lie.
voor deze zaak. Ky heette Jacob Jesse
Strang, was Amerikaan en wanneer hy
ln deaen tyd geleefd had zou hy onge-
.wyfeld een fortuin hebben kunnen ver
dienen met zyn autobiografie Want dc
roman van Strang's leven stelt de mees:
op fantasie berustende avonturenromans
ver in den schaduw.
Strang werd in 1813 te Ney York ge
boren, studeerde in de rechten en sloot
zich op dertigjarigen leeftyd by de toen
bloeiende gemeenschap der Mormonen
aan, Hy was een zeer welsprekend re
denaar en werd dus veelvuldig uitgezon
den om propagandalezingen voor dc
Mormoonsche levensbeschouwing te hou
den. Er kwam echter een dag, dat deze
bekwame en zelfstandige figuur in con
flict kwam met het hoofd der Mormo
nen en Strang verdween uit Salt Lake
City. Met hem trok een schare aan
hangers naar een klein eiland, in het
midden van he* meer van Michigan ge
legen. van waaruit onder leiding van
Strang ware strooptochten en plunderin
gen werden ondernomen in de visschers-
dorpen en nederzettingen van jagers aan
den oever van 't meer. Strang versterkte
het eilandje, dat hy Bibereiland gedoopt
had met wapens en munitie en liet zich
in 1850 plechtig tot „koning van Michi
gan" kronen.
Dat duurde zoo een tüdje voort, tot het
de regeering der Verecnigde Staten te
machtig werd en zy besloot eens en
vooral een eind te maken aan de ge
vechten tusschen den „koning" en ae
oeverbevolking. Strang werd voor het ge
recht gedaagd te Detroit maar tot alge-
mee ne verbazing volgde een onvoorwaar-
deiyke vryspra&k op olie beschuldigin
gen.
Strang keerde dus, met lauweren be
dekt, naar zyn gebied terug. Hy had
den vrouwen van zUn volk by wet gebo
den, korte rokken te dragen. De lengte
van de rok was nauwkeurig voorgeschre
ven. Ze mocht tot even onder de knie
reiken. Een tydlang ging alles goed, tot
in 1856 een vrouw, Bedford geheeten.
weigerde aan de wet der korte rokken
te gehoorzamen, op bezwaren van sedc-
lyken aard. ZSJ werd :n dit protest door
haar man gesteund. Strang het den mar.
Bedford arresteeren en veroordeelde hem
tot ïyfstraf wegens verzet tegen de wet
ten des rijks. Thomas Bedford werd op
het marktplein in het publiek gegeeseld
en zwoer, dat hy vcor deze vernedering
bloedig wraak zou nemen. By ce
eerste gelegenheid dio zich voordeed,
schoot hy zyn pistool op den „koning
af en eer.ige dagen later stierf Strang
aan de bekomen verwondingen. Dit was
het einde van zyn rijk. dat spoedig ver- i
1 liep. Dc vrouwenmode werd weer alge-
jneen op lange rokken ingesteld.
Albert had aan „de groote Liefde"
nooit recht geloofd.
Als schooljongen had htj aardige meis
jes gekust en aan het haar getrokken
en geholpen by haar sommen, zooals
iedere jongen. Als student had hy zyn
verliefdheidjes gehad, ais Jongeman zUn
„episodes"
Maar als men sprak van de Groote
Liefde, dan glimlachte hU. wat ironisch
en wat triest.
Soms las en herlas hU de liefdesscènes
in Shakespeare en herhaalde voor scch
heen de vurige woorden van Cyrano
ondrr Roxanè's venster: verdiepte zich
in de oude ragen van Tr.stan en Isolde,
van Brunhiidës noodlot*.ze liefde, van
Ed:-l:raut's droeve min. Hy droomde zich
Pelléas, met Mélisande babbelend aan
de fontein. met haar gouden haren
spelend, haar kussend aan d? grens van
den dcod. Hy droomde zich in alle be
roemde minnaars der verbeelding en
werkelijkheid. En betreurde zUn rust.
Teen leerde hU haar kennen.
Het was op een mondaine badplaats.
Ze heette Eveline en was altyd omringd
van vereerders. HU kende haar slechts
oppervlakkig toen ze op een dag ver
trekken bleek. Vanaf dier. dag bestond er
niets anders meer voor hem d3n dit:
haar wéér vinden.
Zyn leven werd: zoeken naar die
vrouw.
Alle informaties die hy inwon bleken
vruchteloos, a! zün nasporingen waarbü
hU zelfs detective-bureaus te hulp riep.
bleven zonder resultaat. En zyn verlan
gen werd tot een ziekte een mar.ie.
Hy verwaarloosde zyn zaken, zyn ge-
rondheid ging achteruit. Alles werd hem
onverschillig, behalve die vreemde Jacht.
Hij dacht, voelde en zag niet anders dan
dit: haar oogen, die hem leken te lok
ken van verre, haar gelaat dat hU wilde
terugzien, haar stem die hy weer wilde
hooren.
zyn vrienden waarschuwden hem. De
een sprak van financleelo catastrofe,
de ander wees hem op zyn verwoeste ge
zondheid.
Het bleef alles vergeefs. Na eeltige
Jaren was hy alles kwtyt, fortuin, toe
komst, werkkracht. Het verlangen had
als het ware het merg uit zyn leven
rezegen en hem krachteloos achterge
laten. Hy zonk en zonk steeds dieper.
Toen ontmoette hy een Jong meisje.
Ze werkte des morgens in het huis
waar hy een armzalige kamer, had ge
huurd, Dan zag hU, als hy uitging, haar
bezig de trap te boenen. Of wel hy
vond haar by zijn thuiskomst aan he*,
bed opmaken of stof afnemen En vanaf
hot eerste moment trof hem de gelijke-
r.',8. een gelijkenis die hem £bsurd voor
kwam en bUna een profanatie maar die
niet te loochenen viel: haar gelijkenis
met Eveline.
In den aanvang hield hU het voor
een soort hallucinatie, een ziekelijk ver
schijnsel tengevolge van zUn tot het ma
niakale gestegen verlangen. Maar hoe
mrer hy haar gadesloeg, hoe meer hy
tot de overtuiging kwam dat er geen
sprake was van inbeelding of gezichts
bedrog. ZIJ was, zoo niet het evenbeeld
toch een soort zuster van Eveline. Het
was iets als AsschepoTVers gelijkenis
-•et haar zusters toen die stralend en
-yk-gekleed naar het bal g'.ngen en één
"•renblik stonden naast het schamele
'*'nd in haar gescheurde en grauwe
'—-en. met stukyowerkte handjes.
ZU ook had handen, rood en gespron-
—n van het ruwe werk.
Ze was nager en bleek, simpel gevolg
van een veel te afgesjouwd Jor.g leventje
J"t te we r. vreugde, zon en lucht kent.
Maar ze had. rond haar bleek gezichtje
het.goudb'cnde haar van Eveline. Ze had
n weerwil van haar magerte en armoe
dige kleeren de mooie lUnen van hals
en armen en schouders die Eveline be-
z&t Ze had dezelfde oogen. grauwblauw,
met lange wimpers en mocrl-gebogen
wenkbrauwen; ze had denzelfden mond.
hetzelfde ovaal van gezicht.
En alleen als ze h?,nr mond opende
om te spreken werd de illusie wreed
-nn scherven gebroken.
Deze gelijkenis werd zyn redding. Om
Evelinezoo noemde hy haar vanaf
den aanvangeen bestaan te kunnen
aanbieden dat haar waardig was, be
gon hy weer te werken. Haar aanwe
zigheid gaf hem krach; terug, wil en
moed. En naarmate hy klom. werd zijn
waan versterkt, droomde hy zich méér
er. méér Sn dit vreemde spel. Het was,
:n den r.ving moeilijk geweest den
droom ongestoord te droomen. Ja. on
mogelijk was het. Eén woord van het
meisje, één beweging verstoorden
soms ruw zyn illusie. Maar met het ven-
ioop van den tyd werd dat anders.
zdJonge vrouw die hU getrouwd had,
h.ng aan hem met dc toewijding ca
dankbaarheid van een hond die men van
de straat opneem:, verzorgt en vriende
lijk toespreekt. Zy deed wat hU wilde,
eok als ze het niet begreep. Voor haar
was hy. ook in zUn armoedigsten tUd,
toch nog een ver boven haar verheven
wezen. HO had haar opgehaald uit een
leven van stom zwoegen, ronder vreugde,
heep of schtonheid. HU behandelde haar
als een wezen dat aan hem gelijk was,
ja dat boven hem stond.
ZU voelde vaag dat hU iets in haar
zag, in haar zoc^i, dat ze niet was en
besefte dat ze hem niet beter kon danken
niet gelukkiger kon maken, dan door t«
trachten, datgene te zUn wat hU wikte
zien in haar.
TerwUl hy werkte om zich ma&tsch&p-
peiyk weer omhoog te dringen leerde zy.
Leerde spieken. zich bewegen, lezen.
Lange avonden studeerde ze om ver
loren jaren te herwinnen. Lange urea
als ze veel liever was gaan wandeleo
zat zU gebogen over boeken. En in all«
kleinigheden die hU verlangde, gehoor
zaamde ze blindweg. Ze droeg het haar
glad achterover, hoewel zU zelf het zoo
niet mooi vond. Maar zyn herinnering:
aan Eveline was zoo en niet anders cn
moest zU niet het spiegelbeeld van Eve
line zyn? Eveline had zelden hard ge
lacheneen wat al te gulle lach van
zyn vrouw deed hem fronsen en zy
wende zich een bedwongen lachje nnn
dat haar meer dan ooit deed gelijken
op haar onbekende en onbewuste rivale.
De Jaren verliepen.
Er kwam een tUd dat ze de echtge
noote was van een gefortuneerd en suc
cesvol zakenman. Niemand, die haar als
zoodanig kcr.de. zou hebben vermoed dat
ze ééns de trap geboend had en den
vloer gedweild, dat tv eens roode en
gezwollen handen had gehad en een
huiverlr.gwekkcr.de uitspraak. In zijn
groot, veelbezochte huis was zU de lievo
gastvrouw die ov«r alle# wist mee U
prater., alch smaakvol kleedde en ieders
hart won door haar lieftalligheid er. <S»
aandoenlijke adoratie van haar man.
Toen kwam de dag waarop hU zooveel
Jaren gewacht had en sinds lang nioS
meer hoopte. Dc dag dat hU Eveline
terugzag. ,t. dc ware Eveline.
HU zat met zyn vrouw op het terras
van een hotel, ergens ln een mondaine
badplaats En al!e5 herhaalde zich. de
omgeving. Eveline, omringd door ver
eerders, en ver weg het ruischen van de
zee.
HU stond op. als in een droom en
ging naar haar toe terwyi zUn vrouw
doorging met theeschenken.
Eveline herkende hem niet meer. Haar
man had een beter geheugen. Men wis
selde enkele woorden.
„Hoe eigenaardig dat we elkander na
zooveel Jaren terugzien en in al die Jaren
nooit ontmoet hebben", babbelde Eve
line.
„Ja. heel eigenaardig", zy hy.
zyn vrouw reikte hem eer. kopje the*
toen hy terugkwam aan zyr. tafeitje.
Binnen speelde een strijkje. Weeke melo
die zong r.aar hen toe.
„Waren dat oude kennissen?" vroeg
zU
Hy antwoordde vertrooid: „Ja
maar heel oppervlakkige kenn ssen"
Ze wierp een bl.k naar de andeie tafel
en zeide: „Ik vindt dat die dame op me
ïyktniet?"
Hy nam haar hand. drukte er ecu
kus op en zeide: „Dat mocht ze willen,
lieveling".
INGEZONDEN MEDF.DEELINGEN k 60 CENTS PER REGEL.
„Kijt, Mammie! Dc tafel lijkt wel een spiegel, zoo duidelijk kan ik me er in zien. Hoe komt het
dat Mantion Polish alles zoo mooi glanzend maakt?"
Moeder weet wel dat Mansion Polish vloeren en meubelen vlug een prachtigen glans geeft, maar ze
had bet te druk om zich de reden daarvan te vragen. 106
HET ANTWOORD IS;
MANSION POLISH
wordt samengesle'd uit de fijnste kwaliteit Was,
die met weinig moeite een «bitterenden, diepen
glans geeft.
Overal verkrijgbaar in groote en kleine dooien.
Importeurs
N.V. Handel Maatschappij Reckitts, Rotterdam.
