De Aardbevingsrampen in Bulgarije
Geteisterd Philippopel
Ook Griekenland slachtoffer
Corinthe zwaar getroffen
COSTES, LE CIUX EN E0XAN0WSKI.
HAARLEM'S DAGBLAD
DERDE BLAD DINSDAG 24 APRIL 1928
KONING BORIS CO,
SOFIA, 23 April (VJ5.) De aardschok
ken, welke heden wederom werden ge
voeld, waren hoewel kort van duur, toch
hevig In hun uitwerking. Wederom was
het Philippopel, welke stadhevig werd
geteisterd. De enkele huizen, welke nog
overeind waren blijven staan, stortten nu
in; tot dusver kon worden vastgesteld,
dat 8 personen werden gedood en tal
rijke anderen gewond. Dat er zoo be-
trekkeilijk weinig slachtoffers zijn te be
treuren, is te danken aa nde omstan
digheid, dat de bevolking nog steeds in
de buitenlucht bivakkeert. De meeste
ministers bevinden zich in het gteisterde
gebied.
De hulp, welke het Joegoslavische
Roode Kruis aan het Bulgaarsche volk
heeft verleend, werd met vreugde en ge
noegdoening aanvaard.
De aardbeving in
Griekenland
ATHENE, 23 April CV.D.) De aardbe
ving te Corinthe heeft het leven gekost
aan zeven personen, terwijl er zes ge
wonden zijn, maar men vreest dat er
nog meer slachtoffers onder de puin-
hoopen bedolven liggen. De aardbeving
heeft een aardverschuiving van 80 Meter
veroorzaakt.
De Minister van Financiën heeft reeds
een erediet van 5.000.000 drachmen ter
beschikking van het reddingswerk ge
steld. Het staat vast, dat het Kanaal
van Corinthe intact is gebleven, hoewel
men de scheepvaart door dit kanaal uit
voorzichtigheidsoverwegingen voorloopig
heeft gestaakt.
Te Corinthe en Loetraki zijn uit de
puinhoop en dertig dooden of gewon
den te voorschijn gehaald. De materieele
schade, welke door de aardbeving is
aangericht, bedraagt verscheidene mil-
lioenen. Reizigers uit Corinthe ver
klaarden, dat de inwoners der stad bij
het voelen der eerste schokken om ne
gen uur 's avonds onmiddellijk hun hui
zen verlieten en gelukkig nog allen op
straat waren, toen drie kwartier later de
hevige sahok volgde.
Het aantal dakloozen, die al hun be
zittingen verloren, bedraagt ito, totaal
16.000, waarvan 10.000 te Corinthe. On
der hen heerscht het nijpendste gebrek.
President Kondoeriotis heeft als eerste
geteekend op een inzamelingslijst voor
de slachtoffers. Bevestigd wordt, dat
te Corinthe geen huis bewoonbaar is.
Tal van huizen staan op het Pmit in te
storten. Aldus meldt de Tel.
(Zie ook de fotopagina)
i Behalve Corinthe en Loetraki zijn ook
de dorpen Kalamatsji en Amazdebris
geteisterd, waar 2000 personen dakloos
zijn. Veertig procent der huizen is in
deze plaatsen vea*woest.
Te Corinthe zijn de door het instorten
der gevangenis bevrijde gevangenen
door het instorten der gevangenis be
vrijde gevangenen aan het plunderen ge
slagen.
Sinds gisteravond 9 uur 15 tot heden,
ochtend 10 uur werden door het saismo-
grafisch instituut te Athene 47 aard
schokken geregistreerd. De directeur van
het instituut heeft verklaard, dat sinds
1918 in het Middellandsohe Zee-bekken
een aardbevingsperiode heerscht. De
aardbeving te Smyrna heeft ziioh naar
Bulgarije, Saloniki, Patras en Corinthe
voortgeplant. Thans is zioh een even
wichtstoestand aan het herstellen, waar
door nieuwe schokken op den Balkan
worden veroorzaakt.
Met pijnlijke regelmatigheid bereiken
ons de laatste 10 dagen voortdurend,
telegrammen omtrent de aardbevings
rampen in Bulgarije en thans ook in
Griekenland- Hierboven kunt u lezen
dat in Corinthe zoo goed als geen huis
meer overeind staat en dat deze stad
door nijpend gebrek geteisterd wordt.
Behalve het stadje Tsjirpan in Bulga
rije dat met den grond gelijk gemaakt
is de onderstaande foto geeft er een
afschrikwekkend tafereel van zijn
Phillippopel en verschillende landstreken
ongemeen zwaar bezocht.
De Bulgaren zijn een gezond, ste
vig, vredelievend volk. De mannen en
vrouwen zijn klein van bouw, doch bui
tengewoon gehard, zoodat zij zware phy-
sieke beproevingen kunnen weerstaan.
Dit is dan ook de reden dat het ras. dat
dikwijls zeer zwaar getroffen werd door
verschillende rampen, (overheersching,
gebrek, hongersnood aardbevingen) zich
heeft weten te handhaven. Zoowel in
taal als in karakter onderscheiden de
Bulgaren zich van hun zuiver Slavische
buren. Zij zijn werklustiger en geduldi
ger, stiller en trotscher. Zij verzwijgen
hun zorgen, liever dan dat zij klagen, en
schijnen zich terdege zekere superioriteit
bewust te zijn. 'Na zijn bevrijding was
Bulgarije één der eerste Balkan-landen,
die zich modern wisten organiseeren,
zoowel op militair als op administratief
gebied.
Het is een bekend verschijnsel dat
dronkenschap bij de Bulgaren zoo goed
als nooit voorkomt. Daartegenover staat
dat alle vormen van sport, zooals jacht,
paardenrennen, voetbal, enz. in Bul
garije in discrediet zijn. De jongelieden
amuseeren zich met de beoefening van
den nationalen boerendans en met het
zingen bij de nationale instrumenten
van landelijke- en volksliederen. Dank
zij het hooge moreele peil waarop het
Bulgaarsche volk over het algemeen leeft
levert de Bulgaarsche stad en het Bul
gaarsche dorp gemeenlijk bij avond en
nacht een zeer rustigen aanblik op.
Het artistieke element in het karakter
dear bevolking als het dan al bestaat,
komt hoofdzakelijk tot uiting in de cos
tumes, die woiUc-lijk zczx veelkleurig
en bijzonder aantrekkelijk zijn.
De vrouwen dragen een eigenaar
dig lang ..shirt" dat op de borst met
schier ontelbare kleuren geborduurd
is. Het haar wordt op een zeer bij
zondere manier opgemaakt en van
allerlei versierselen voorzien. De
vrouwelijke jeugd draagt het haar
laag. tot over het middel, en versiert
het met munten, 's Winters dragen
mannen en vrouwen over hun gebor
duurde zomerkleed ing een blauw-roo-
den wollen mantel. Zij gaan in het
koude jaargetijde ook niet zooals
in den zomer, barrevoets. Integen
deel dan dragen zij dikke sokken, met
vreeselijk schoele en vloekende kleu
ren, en sandalen.
Ook de mannen dragen 's zomers
een geborduurde shirt en witte pan
talons, met zwarte banden om de
kuiten.
Het koninkrijk Bulgarije is op Albanië
na, het kleinste land van den Bal
kan, Roemenië ligt er noordwaarts
van, Yoego-Slavië Westwaarts, Grie
kenland Zuidwaarts en de Zwarte
Zee Oostwaarts. Bulgarije is tamelijk
bergachtig. Het telt vele bergketens
en berggroepen waarvan de belang
rijkste is de Rila Plantna ten Zuiden
van Sofia en de Rhodope Balkan.
Toch is het land ondanks zijn hoog
vlakten voor het gezicht vrije vlak en
eentonig. Men ziet er niet de ge
beeldhouwde vormen der Apenijnen, en
evenmin de duizelingwekkende pie
ken van de Rocky Mountains. Dit
neemt niet weg dat sommige vlakten
en bergtoppen, een hoogte halen van
bijna 10000 voet. Die hoogten culml-
neeren echter meer in breede stompe
ruggen, dan in puntige pieken.
Wat elders chaotiscsh is en ruw
stroomt In het Bulgaarsche bergland in
een tot regelmatige lijnen van machtige
effen bergruggen en diepe valleien waar
door stroomen loopen of spoorwegen ge
leid zijn.
De stroomen vormen op vele punten
watervallen. Het klimaat is dat van het
vasteland doch dikwijls met felle con
trasten en uitersten. Men moet er wel
eens tropische hitte ondergaan, byvoor -
beelidin de Maritza-vallei, terwijl het in
denzelfden tijd by voorbeeld in Sofia,
door regenval koel. en 's nachts bepaald
koud kan zyn. De winter is kort maar
streng. In de hoogere gedeelten begint
de sneeuwval in November te vallen, en
biyft vallen tot April. De vogels trekken
aan naar het Zuiden, de huisdieren, die
men dan „kleedt" piet wollen lappen,
worden in de stallen opgeborgen, de
telegraaf- en telefooniynen breken en
de diensten zyn in die tijden zeer dik-
wüls gestoord. Treindiensten ondervin
den enorme vertraging of worden als
de lynen geheel ingesneeuw zyn, geheel
opgeheven.
Doch welvarend Bulgarije dat in goe
de. weldoortimmerde huizen woont, amu
seert zich 's winters. De sneeuw is droog
als poeder. Ecu schitterende zon staat
gemeenlijk aan den staalblauwen he
mel, iedereen sleet: en ook de boeren
bevolking doet aan primitieve winter
sport.
Door het groote verschil dat zich dik-
wyis tusschen zomer en winter open
baart zyn de meeste rivieren niet be
vaarbaar, en kunnen hoogstens gebruikt
worden voor de houtvlottery.
Een enkele maal ziet de reiziger een
watermolen, doch over het algemeen
heeft de landbouwende Bulgaar geen
notie van de kracht die het stroomend
water in zich bergt. Misschien dat het
jonge geslacht, dat ook onder den in
vloed st3at van evolueerende gedachten,
die vooral door Italië geïmporteerd
worden, straks deze macht zal gebruiken
om Bulgarye's welvaart te verhoogen.
De wegen die door Bulgarije loopen
zyn in tegenstelling met die van andere
B.V.kanstaten ncgal goed. In 1878 telde
Bulgarye 300 mijlen spoorlyn. Dit aan
tal is in den loop der jaren gestegen
tot 1500 mülen. 5 maal zoo veel dus!
En daarby moet de lezer in aanmerking
nemm, dat in den winter van 1920
1921 by voorbeeld, toen den toestand op
de Balkanspoorwegen werkelijk afgryse-
lijk was. de Bulgaarsche treinen vry
egelmatig liepen en minder duister, min
der koud en minder smerig waren dan
die der nabuurstaten.
Boris III die nu tydens de rampen,
dag en nacht in de geteisterde gebieden
en by de gewonden is, en actief mee
doet aan het reddingswerk, leeft in een
eenvoudig paleis, en omringt zich door
een kleine staf hovelingen. Hy wydt
zyn geheele leven aan wat men de Ko
ninklijke plichten zou kunr.en noemen,
en doet geen pogingen om zich al intri
geerend een deel der heerschappij te
verzekeren over zUn land.
Werkelijk, men kan zeggen, dat by
dit volk dat door Turksche overheer
sching gedurende 5 eeuwen, byna totaal
ten gronde werd gebracht, ware broeder
schap en gekjkheid heerscht. Hoe zon
derling zyn de wegen van het noodlot
Want juist Bulgarye's geschiedenis :s
voor een groot deel een ïydensweg.
Philippopel
dikwijls geteisterd.
Philippopel. tr. het Turtech Fillbé
geheeten, de hoofdstad van het dis
trict Philippopel, ligt aan beide oevers
van de Marl tea en aan den spoorweg
van Konstantinopel naar Belgrado in
een schoone. vruchtbare streek, 165 m
boven de oppervlakte der zee. De Bul
garen noemen haar Plovdivi, dd. uit-
zichtspunt. In den laatsben tyd zijn er
nieuwe straten aangelegd, waarby ver
scheidene oude moskeeën verdwenen
zyn, nieuwe gebouwen en een nieuw
stadsprak zyn ontstaan en de waterlei
ding is verbeterd. De stad heeft nog
vele houten hulzen, onderscheiden
Christeiyke kerken, een museum, een
nationale bibliotheek, karavanserais,
badhuizen en andere openbare gebou
wen, zijde-, laken- en katoenfabrieken,
looierijen. tab3kskerverijen, een leven-
digen handel. In 1910 had de stad
4S000 inwoners, waaronder 4C0 Joden.
3000 Turken. 3000 Zigeuners. 2000 Ar
meniërs, 2000 Grieken en KMX) vreem
delingen, Na dien tyd zal het aantal
Turken en Grieken verminderd, dat der
Armeniërs vermeerderd zyn. In den
omtrek verbouwt men veel rijst, wyn,
moerbeziën, en ooft. Een Russisch ge
denk teeken herinnert aan de overwin
ningen van 1S78. Philippopel is de zetel
van een Bulgaarschen. een Griekscher.
en een Katholieken bisschop. De stad
heette vroeger Eumoipias; naar Philip-
pus van Macedonië werd zij Philippo-
polis genaamd. Omdat zij op 3 heu
vels gelegen is, weid zy ook wel Tri-
montium genoamd. Ln 1363 viel zy in
handen der Turken. In 1818 werd zy
door een aardbeving byna geheel ver
woest. Weldra deed in tusschen de han
del haar weer bloeien, zoodat zy zich
voorspoedig ontwikkelde, hoewel zy in
1846 nogmaals geteisterd werd door een
feilen brand. In 1878 werd de stad na
den vrede tusschen de Russen en de
Turken de hoofdplaats van de nieuwe
autonome provincie Oost-Roemenië, die
echter na de revolutie van 1S85 met1
Bulgarye vereenigd werd.
V erkiezings-propaganda.
TUMULT.
(Var. onzen correspondent).
Er zyn twee gebeurtenissen welke mo
menteel de publieke opinie bezig
houden: de verkiezingen en de raid van
Costes en Lc Brix. Oogenschynlijk heb
ber. die beiden feiten niets me: elkaar te
maken, maar wanneer mer. de dessous
hoor: dan zou men onwillekeurig ge
neigd zyn om te zeggen dat het niet is
buitengesloten dat de beide kranige avia-
teurs hun tocht over Azië en Europa
forceerden om eens even af te rekenen
met den man die hen thans op al hun
tochten vergezelt, die mede buigt wan
neer d« verzamelde enthousiaste men.g-
te Costes en Le Brix toejuicht: Boka-
nowski, minister van Handel en minister
van Luchtvaart.
Het is geen geheim meer dat Costes
in New York aangekomen, heeft uitge
roepen: als ik in Frankrijk terug ben dan
ga ik het eerst van «lies Bokancwski
op z'jn"gezicht" slaan. Weinig
eerbicd:ge woorden tegenover een mi
nister. De oorzaak van die woede is deze:
toen Costes en Le Brix. daags na het
jammerlijk verloren gaan van Nungesser
en Coll htm voornemen te kennen gaven
om ook een peging te wagen den Oceaan
over te steken achtte de minister van
Luchtvaart het een plicht om dat af te
raden. In een uitvoerig schryven zeg:
hy dat de tocht wel zou bydragen to:
den roem van de Fransche aviatiek, maar
dat een mislukking een desastre zou zyn.
Met aviateurs zooals gy moeten we zui
nig zyn. zoo besluit hy. Het mag. nu
de tocht geslaagd is. wat akelig bange
lijk lijken, maar de voorzichtigheid is
geen zonde. En wat zou de minister te
hooren hebben gekregen wanneer Costes
en Le Brix op hun beurt verongelukt
waren! Dan zou men van medeolichtig-
heid van den bewindsman hebben ge
sproken, van een schadelijke onverschil
ligheid om het leven van de aviateurs
-e hebben gewaagd etc. etc. Toen de avia
teurs behouden in Buenos Ayr es waren
aangekomen op flet toestel dat hun door
Painlevé en Leygues, minister van Oor
log en Marine die het wel voor hen aan
durfden was gegeven, ontvingen ze van
Bokanowski een offtcieele missie. Na in
aP.e Zuid-Amerikaansche landen te zijn
geweest vlogen ze naar New York en
daar wachtte hun een telegram van Bo
kanowski: uw offïcieele missie is thans
volbracht, ik gelast u ln overeenstem
ming met Oorlog en Marine om u in te
schepen en terug te keeren. Maar Costes
en Le Brix hadden het in hun hoofd
gezet om via Azië en per vliegtuig terug
te keeren. Andermaal, nu toch reeds iets
schitterends was volbracht toonde Bo
kanowski een voorzichtigheid enom
de aviateurs te overtuigen verzon hy
dat dit een order was van de beide
militaire chefs van Costes en Le Brix
Vandaar de woede van Costes toen bleek
dat Bokanowski zich aan een leugen had
schuldig gemaakt.
De eerste die Oostec en Le Brix om
helsde toen ze in Le Lourget aankwa
men was de minister. Kon hy ook an
dere in zyn functie? Overal waar de
aviateurs zich vertoonden zag men hen
vergezeld van Bokanowski- Men vond
het sympathiek, tot het nieuwe dagblad
..La Rumeur" ruchtbaarheid gaf aan
deze dingen, weldra overgenomen en
„uitgewerkt" door de overige pers. Boka
nowski heeft zich goed willen praten ln
een officieel communiqué, Costes en Le
Brix zyn demonstratief naar Nantua ge
gaan om daar Painlevé een bezoek te
brengen en zijn verkiezing daar te ver
zekeren, Bokanowski heeft een Kabl-
nets-directeur naar de aviateurs gezon
den om hen een verklaring af te dwin
gen dat de minister hen niet had tegen
gewerkt. hetgeen Oostes heeft geweigerd
te teek enen, de minister heeft hen uit
genood igd eens op het ministerie te ko
men praten maar de aviateurs zUn
eenvoudig niet gegaan en hebben den
minister laten zitten wachten.
De algemeene bewondering voor
Costes en Le Brix is zoo groot, dat
men wel iedereen die het niet ln alles
met hen eens is. al hoeft men ook een
geweldige bewondering voor htm presta
tie, zou willen vermoorden. En dat nu
merkt Bokanowtasi op pijniyke wUz'-.
nu hy in de plaats myner inwoning.
Asnières. staat ingeschreven als Kamer-
candidaat.
Eergisteren zat de brievenbus vol met
groote papieren: burgers, geeft niet uw
s:em aan den Jood Bokanowski. Katho
lieken van Asnières Bokanowski is een
vertapte VriJ-Mctselaar. En gisteren
was de straat bezaaid met papieren:
Katfcol.eken van Asnières. stemt allen
voor Bokanowski. Hy is de man van Or
de en Monseigneur Kardinaal Dubois
gebiedt u voor hem te stemmen. Een
bewys dat Bokanowski het al hand te
verantwoorden aou hebben, zelfs zonder
deze. vliegtocht-geschiedenis.
Gisteravond nu zou Bokanowski een
verkiezlngsreöe houden in Asnières. We
hebben al heel wat van zulke bijeen
komsten meegemaakt maar die van gis
teren is toch al eenig ln de geschiedenis
De politie had by zonde ne maatregelen
genomen om te voorkomen dat de mi
nister eventueel in het gedrang zou ko
men. Met ongeduld, op elkaar gepak'
als haringen in een ton. wachtten onge
veer tweeduizend kiezers op het monvr.i
dat de geachte candidaat op het podium
zou verschynen. Eerst nam het bestuur
achter de groene tafel plaats en toen
ging andermaal de deur open en de
lange gestalte van Bokancwski ver
scheen. Een ontzettend geschreeuw ont
stond.
Hé. lange Elf feitoren, wat koen je
doen? klonk een stem.
Maak plaats voor de aviateurs,
Een veertigtal Jonge kerels, allen tn
leeren Jassen, worden naar voren ge
schoven. Het is een machtige delegatie
uit Le Bourget; aviateurs die speciaal
naar deze vergadering zyn gekomen om
aan Bokanowski te zeggen wat ze den
ken van het Costes—Le Brix-schandaal.
Maar ze zullen niet tussciier.be 1de hoe
ven te komen, want als de minister het
woord wil nemen ontstaat eerst het
eigenlijke tumult.
Bandiet. Lange Janus. Dief. Mbor-
denaar. Huichelaar. veertig jaren
in de woest-Un voor den kerel. aa-
botage-pleger, uitbuiter.
Het is een hrtdensch spektakel. Te
vergeefs tracht de minister een woord
te zeggen, het geschreeuw verdubbelt.
Hu. hu. Poincaré zou niets lie
ver willen dan Je overboord gooien, leu
genaar.
Weg met Boka.
En daar wordt in de zaal een groot
aanplakbiljet rondgedragen, een biljet
dat 's nachts op alle muren van Asnières
werd aangeplakt:
..De Vereeniging van Fransche Avia
teurs waarvan Costes onder-voorzitter
is. is de mcening toegedaan da. Boka
nowski. minister van Luchtvaart bewe
ren heeft niet voor zyn taak te zijn be
rekend. De vereeniging plaatst zich niet
op politiek terrein, maar wil alleen do
belangen van de Luchtvaart verdedigen
Ze rekent op de bevolking van Asnières
om aan den minister alle stemmen te
onthouden teneinde zoo de Luchtvaart
te behoeden voor ondergang. Als bewys
van de absolute ongeschiktheid van Bo
kanowski noemen we het Costcs-sclian-
daal; door uw stem te weigeren levert
ge het bewys dat de gevolgde politiek
van den minister misdadig is voor onze
industrie en voor de werkers van de
Fransche Luchtvaart."
Minister Bokanowski heeft het maar
wijseiyk geacht om niet verder aan te
dringen toen de vergadering met gewel
dig applaus desze verklaring begroette....
en hO verdween haastig door een ach
terdeurtje.
Costes en Le Brix zelfs al zou Bo
kanowski toch worden herkozen be
leven in alle opzichten wel plezier van
hun overhaasten terugkeer.
Maar. was hot alk* nog niet
mooier geweest zonder dit weinig ver
heffende party-goknoei?
HENRY A. TH. LESTURGBON.
WERELDSNELHEIDSRECORD
AUTO-RIJDEN GEBROKEN.
NEW YORK. 23 April (V.D.) Do
Amerikaansclie automobilist Ray Recch
slaagde er in. mot zyn 36-cyllnder-wn-
gen in Florida een nieuw snelheidsre
cord te vestigen. Hy bereikte een snel
heid van 312 K.M. per uur. waarmee hy
liet record van den Engclschm&n
Oampbell met 3 kilometer geslagen
heeft.
Eén der eerste foto'» van de aardbevingen in Bulgarije. Vele »teden en dorpen zijn bijna gebeel met den grond gelijk gemaakt, terwijl honderden menachen het slachtoffer geworden zqn van deze ontzettende nataarverschüaeelen. Bi' de
tweede aardbeving werd het overgebleven gedeelte van T*jirpan totaal verwceit. De overblijf telen van een ze» verdiepingen hoog bankgebouw in dit stadje.
