MET HET ROODE KRUIS OP OEFENING.
DE WONING- EN GEZINSTELLING
EEN JONKER-STICHTING TE HAARLEM.
ONZE GROENTJES
ONZE GROENTJES
45e Jaargang No. 13773
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 14 Mei 1928
ABONNEMENTEN per week f 02714, met geïllustreerd Zondagsblad f 0.32; per 3 maanden: Vcor Haarlem
en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f 357Yi- Franco per post door Nederland
fSSlYi- Afzonderlijke nummers ƒ0.15. Geïllustreerd Zondagsblad voor Haarlem en Omstreken f0ó7}4franco p. post ƒ065
Directie, Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 93, Post-Giro 38810 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 15054. Redactie 10600 en Directeuren: J. c. PEEREBOOM e„ P. W PEEREBOOM
Administratie 10724 en 14825. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ADVERTENTIENVan 1 tot 5 regels ƒ1.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel ESj
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertenticn van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cent»
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents contant buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Drukkerij: Z. B. Spaante 12. Telefoon 10122, 12713.
Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velsen-Noord, IJmuiden, Beverwijk enz.
Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telef. 521.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA
MAANDAG 14 MEI
Schouwburg Jansweg: „Janus Tulp",
8.15 uur.
Cinema Palace: „Gravin Mariza", 8 u.
Luxor Theater: „D'r op of d'r onder";
„Rex, het Duivelspaard". 8 uur.
Rembrandt Theater: „Variété-gehei-
nien". Tooneel: Marcel Barger. 79; 9,15
11.15.
Scala-Theater: Eerbied voor het Moe.
derschap"; „Tot de tanden gewapend".
8 uur.
Cabaret Modem, Raaks: Cabaretvoor
stelling.
La Mascotte, Gr. Markt: Cabaretvoor.
stelling.
DINSDAG 15 MEI
Schouwburg Jansweg: „Janus Tulp",
8.15 uur.
Gem. Concertgebouw: Ledenconcert H.
O. V. o. 1. v. Marinus Adam. 8.15 uur.
Remonstrantenhuis, Wilhelminastraat 22
Ver. v Spiritisten „Harmonia". Lezing
met lichtbeelden ..Geestenfotografie".
Kinderbewaarplaats, Asterstraat 1
Ver. v. Kinderbewaarplaatsen. Alg. Le
denvergadering, 8 uur.
Groote Kerk. Orgelbespeling, George
Robert, 8.159.15.
Bioscoopvoorstellingen.
Cabaret Modem, Raaks: Cabaretvoor
stelling.
La Mascotte, Gr. Markt: Cabaretvoor
stelling.
Velsen, Raadhuis: Gemeenteraad 7 n.
VERTRAGING.
Door een defect aan een onzer
machines hadden wij heden eenige
vertraging, zoodat onze courant
wat later bezorgd wordt.
DE ZOMERTIJD.
BEGIN A.S. DINSDAG.
Dc Zomertijd begint Dinsdag 15
Mei.
Men denkc er dus om, dc klokken
Maandagavond één uur vooruit te
zetten.
DE NEDERLANDSCHE
PADVINDERS.
■(Zie bet verslag elders in dit nummcJd)
Prins Hendrik in padvindersmniform
komt bet bordes van 't Stadhuis op.
Achter hem, ook in padvinders-uniform,
de hoofdverkenner der N. P. V. gep.
vicesadmiraal J. J. Rambonnet.
PRINS CAROL IN
AMSTERDAM?
EEN LOOS GERUCHT.
Te Amsterdam werd Zondagavond het
gerucht verspreid, dat Prins Carol van
Roemenië uit Engeland naar Nederland
zou zijn uitgeweken.
Bij navraag van Vaz Dias aan den
correspondent te Londen deelde deze
g'lierenavond mede dat Carol nog steeds
in Engeland vertoefde. Hii is thans her
steld; zijn vertrek werd in ieder geval
niet voor Maandag verwacht.
HET DANCING-
VRAAGSTUK.
NOG EEN UITEENZETTING VAN DE
FEDERATIE VAN JEUGDWERK-
BESTUREN.
Men schrijft ons uit den kring van
het dagelijksch bestuur der federatie
van jeugdwerkbesturen:
Nu Woensdag de Raad eindelijk het
dansprobleem zal behandelen, kan het
wellicht nut hebben nog eenige opmer
kingen te maken over hetgeen van ver
schillende zijden de laatste weken te
gen het verzoek der Federatie van
Jeugdwerkbesturen in ingebracht. Eigen
lijk is er tegen het verzoek der meerder-
'heid van het Federatiebestuur vrijwel
niets ingebracht. Deze meerderheid im
mers ziet in het dansen geenerlei ge
vaar, beschouwt het dansen integen
deel als een onschuldig tijdverdrijf, aoht
ook het openbare dancing als zoodanig
in den tegenwoordigen tijd in een groo
te stad niet voor bestrijding vatbaar,
doch vraagt maatregelen ter beteugeling
van uitwassen. Terwijl de minderheid
van het Federatiebestuur nl. de heeren
Figee en Pater Hentzen OJF.M. (ge
steund nu o.a. door den Voogdijraad)
verbod van toegang tot openbare dans
gelegenheden voor alle minderjarigen
wenscht, is de meerderheid (mevrouwLe-
venkamp-Planten en de heeren Mr. van
Dam en Oets) tegenstander van een
verbod, daar deze meerderheid meer heil
ziet in andere regelingen.
Een tweetal bezwaren wordt aange
voerd:
lo. Men vreest voor vergrooting van
overheidsbemoeiing. Ten onrechte. Het
toezicht op de dancings is geenszins iets
nieuws. Ket volgt uit art. 138 van Thor-
becke's Gemeentewet van 1851! Het
thans te Haarlem geldende systeem,
volgens welk dansvergunningen aan
groote hotels en cafés worden geweigerd,
is overigens een even sterke overheids
inmenging als vervat is in de verzoeken
der Federatie.
2o. Men vreest bemoeilijking van
dansavonden van school-, sport-, en
tooneelvereenigingen. De Federatie
vraagt echter géénerlei maatregelen, in
dien in de personen der besturen, ad
viseurs, enz. voldoende waarborgen wor
den gevonden, dat de misstanden der
openbare dancings zullen ontbreken.
De kern van het adres der Federatie
ligt in de opmerking, dat het groote ge
vaar- van het openbare dancing is gele
gen in den sfeer, die er veelal heerscht.
In dien sfeer moet men verbetering
brengen door de dansvergunningen uit
sluitend te verleenen aan bona-fide ho
tel-, restauranthouders, enz. In het
nummer van het Tijdschrift voor de Po
litie van 2 Mei IJ. schrijft de heer van
dei- Weele in een artikel over de Drank
wet, dat de strijd niet moet gaan tegen
het aantal gelegenheden, maai- dat de
alles overheerschende factor is, w a ar
men dien drank kan gebruiken. In den
sfeer en de omgeving ligt het groote ge
vaar. In dit artikel verklaart de schrij
ver. dat het eene zeer voorname taak
der Overheid is het streven naar be
tere inrichtingen te steunen, niet door
het verleenen van subsidies of dergelijke
maar door het onmogelijk maken van
die van anderen aard. De lezing van dit
artikel zij den Raadsleden van Haarlem
aanbevolen! Het is te hopen, dat de
Raad thans krachtigen aandrang zal
uitoefenen op den Burgemeester ten
einde te bereiken, dat te Haarlem in de
toekomst slechts openbaar zal mogen
worden gedanst in gunstig bekende in
richtingen, wier exploitanten waarbor
gen geven voor voorkoming van wan-
EEN GROOT MUSEUM OP
DE VELUWE?
DE KRöLLER-MULLER-
STICHTING.
Slechts weinigen zal het bekend zijn.
dat op het landgoed ,De Hooge Veluwe"
van den heer Kröller onder Hoenderioo
midden op de heide een museum ligt.
Het staat niet. het ligt er nog maar, in
honderden stukken steen die enkele ja
ren geleden over een speciaal voor dit
doel aangelegd spoorlijntje een zijtak
van de lijn Arnhem—Ede. daarheen zijn
gevoerd Het plan bestond om de be
roemde en zeer uitgebreide collectie
schilderijen en kunstvoorwerpen van me
vrouw H. Kröller daarin onder te bren
gen.
Thans is echter te s-Gravenhage, waar
de verzameling zich bevindt, de Kröller-
Müller-Süchting opgericht, waarvan het
doel in de stichtingsakte als volgt is om
schreven:
..het scheppen en instandhouden van
een monument, hetwelk en beeld geeft
van de geestesrichting van d?n huidi-
gen tijd. zulks tot nut en genot der ge
meenschap".
In de bepalingen der stichtingsakte is
verder voorzien, dat in het bestuur der
stichting de regeering door een door
haar aan te wijzen lid zal zijn vertegen
woordigd.
Onmiddellijk na de oprichting van de
stichting is aan deze de geheele collec
tie schilderijen en kunstvoorwerpen van
mevrouw Kröller overgedragen zoodat
deze belangrijke verzameling blijvend
voor Nederland is behouden.
In verband met dit verblijdende be
richt. wordt gezegd, dat nu waarschijn
lijk het museum op de Veluwsche heide
Afgebouwd zal worden.
(Zie het verslag elders in dit nummer.)
Een slachtoffer en zijn redders. Spalken van een been. De gewonde ligt al
oj\ d© draagbaar.
Op onontgonnen terrein. De brag wordt geslagen.
Aantal woningen in Groot-Haarlem 27481
HET AANTAL GEZINNEN 29.309.
het algemeen een tekort bestond, terwijl
in de hoogere huurgroepen een Over
schot aanwezig was.
Een overzicht der woningbehoefte,
waarbij met de verlangde huren reke
ning is gehouden, geeft ook een over
schot in de huurgroepen tot boneden 4
per week. waaronder vele krotwoningen
vallen, waaruit kan worden geconclu
deerd dat vele gezinnen in die wo
ningen gehuisvest, een duurdere wo
ning zouden kunnen betrekken, wanneer
deze beschikbaar was.
De rapporteur komt ten slotte tot de
volgende conclusie'.
Over het algemeen kan de directe wo
ningnood als opgeheven worden be
schouwd. In de huurgroepen boven
300 per jaar is een voldoend overschot
aanwezig en verwacht kan worden, dat
ook in hot vervolg de behoefte aan die
woningen door het particulier initiatief
zal worden bevredigd Met het oog op de
verbetering van de volkshuisvesting is
het echter wel gewenscht, dat in de la
gere groepen van de hier bedoelde wo
ningen met behulp ran de overheid door
woningbouwvereenigingen op bescheiden
schaal iets wordt tot stand gebracht.
Die woningen zullen dan tevens als na
volgenswaardig voorbeeld voor het par
ticulier bouwbedrijf kunnen strekken.
In de huurgroepen beneden 300 is
nog steeds een belangrijk tekort aan
wezig, vooral indien de vele slechte wo
ningen. die nog bestaan door onbewoon
baarverklaring of op andere wijze aan
de woningmarkt worden onttrokken.
Aanbouw ran deze soort woningen door
het particulier bouwbedrijf is niet te
verwachten.
Wil men dus tot een bevredigenden
locstand op dc woningmarkt geraken,
dan is krachtige aanbouw, vooral in de
huurgroep van 4 tot 5 per weck. met
behulp van de overheid, het eenige
middel.
Bovendien zal voor speciale groepen
van de bevolking de aanbouw ran wo
ningen beneden 4 buur per week noo-
dig zijn.
DE KONINGIN
BELEEDIGD.
IN EEN RAADSVERGADERING
In de Vrijdagavond gehouden vergade
ring van den gemeenteraad van Fin-
sterwolde heeft burgemeester Roelofs
proces-verbaal laten opmaken tegen het
communistische raadslid Carolus,
MAANDAGSTEMMING.
Er zijn tijden in het leven.
Hoe ook 't hard er onder Hfcit,
Dat men \-an zijn beste vriend»
Noode. doch gedwongen, sctoefdt;
Thans is zoo'n moment gekomen.
Da: hel noodlot spreken gaat.
En ik moet het wei aam aarden.
Dat ons uur van scheiden slaat;
Rustig heb Ik vele uren.
Vredig met u doorgebracht.
En nu komt het urn: van schelden.
Al te spoedig, onverwacht.
Ach. de tijd is omgevlogen.
Van ons bijzijn, ongemerkt.
Doch hij heeft mij weer met n'.eirwe
Moed en energie gesterkt.
Laat ik nu mUn wilskracht toonen,
Ook al stemt het afscheid droeg,
Want de dure plicht verbiedt mtf.
Dat ik langer by u toef.
Vaar' gij wel. ik moet vertrekken.
Volgend 's levens harde wet.
Want ik hoor die nare wekker.
Ik moet opstaan O mijn bed!
P. GASUS.
De Directeur van het Bouw- en
Woningtoezicht, de heer D. Kruyf,
heeft een uitvoerig rapport samenge
steld betreffende de Woning- en Ge
zinstelling, die in April 1927 in deze
gemeente is gehouden.
Het volgende is er aan ontleend.
De telling had in hoofdzaak tot
doel, na te gaan in welke richting, in
verband met dien krachtigen aanbouw
van woningen gedurende de laatste
jaren, met dien. aanbouw moet wor
den voortgegaan.
De resultaten der woningtellingen
gehouden in Mei 1913 en November
1919 bevatten daartoe geen voldoena
materiaal. Bovendien was het wen-
schelijk rekening te houden met dr
toen aanhangig zijnde annexatie var
waarvan zoo goed als geen gegeven'
omtrent de woningbehoefte bekend
waren.
Aanvankelijk zou de belling zich
uitstrekken tot oud-Haarlem, Scho
ten en het stadsgedeelte van Haarlem
merliede en Spaarnwoude, doch toen
tijdens de uitvoering der tolling de
annexatie een feit werd. zijn ook de
overige geannexeerde gedeelten er in
begrepen, waardoor een overzicht van
groot-Haarlem is verkregen.
Kort samengevat zijn de resultaten
der woningtelling de volgende.
Het totaal aantal woningen in
groot Haarlem bedroeg 27481. Hiervan
waren gelegen in oud-Haarlem: in de
binnenstad 5282 woningen, in de bul-
tenstad 14472, samen 19734 woningen.
In het geannexeerd gebied bedroeg
het aantal woningen dus 7747. nJ. in
Schoten 5217 woningen, in Haarlem -
merliede 330 woningen, in Spaam-
dam 173 woningen, in Bloemondaal
625 woningen en in Heemstede 1402
woningen..
Bovendien werden geteld 200 nood
woningen waarvan 32 in het gean
nexeerde gebied en 20, nog bewoonde,
onbewoonbaar verklaarde woningen,
waarvan 16 in het geannexeerde ge
bied.
Onbewoond waren 756 woningen, of
2,75 pet. van het totaal aantal wo
ningen. Deze waren als volgt ver
deeld:
In de binnenstad 100 of 1.90 pet.;
in de buitenstad 252 of 1.74 pet,, sa
men oud-Haarlem 352 of 1.78 pet,: In
Scheten 266 of 5 09 pet,: in Haarlem -
merliede 1 of 0.30 pet.: in Spaarn-
dam 8 of 462 pet.; in Bloemendaa1
24 of 3.84 pet.; in Heemstede 105 o'
7 48 pet.; totaal geannexeerd gebied:
<04 of 5.21 pet.
Van de 3610 woningen met nerinr
of bedrijfsruimte waren er slechts 75
onbewoond of 2.02 pet.
Het aantal ééngezinswoningen be
droeg ir. groot-Haarlem 73.39 pet. van
het totaal aantal aanwezige wonin
gen, in het geannexeerd geüied 87.2:
pet. Sedert 1919 is dit aantal, mede
door de annexatie, met 7.27 pet. ge
stegen.
Met overheidssteun gebouwd zijn in
totaal 5095 woningen, of 18.5 pet, var-
het totaal aantal bestaande wo
ningen.
In groot-Haarlem werden 8442 of
30.71 pet. der aanwezige woningen
door de eigenaren bewoond.
Dit aantal bedroeg in oud-Haar
lem 28.13 pet., in het geannexeerd ge
bied 37.29 pet.
In oud-Haarlem waren in 1919 van
de 16388 bestaande wonigen 3447 be
woond door de eigenaren, d. i.
21.03 pet.
De gezinslelling toonde aan dat hef
aantal gezinnen in groot-Haarlem
bedroeg 29.309, waarvan 27209 gezin
nen woningbehoevend waren of
92.8 pet.
Van deze wonlngbehoevende gezinnen
woonden er 19725 in oud-Haarlem, 5035
in Schoten. 331 in Haarlemmcrliede.
16S in Spaamdam, 626 in Bloemendaal.
en 1306 in Heemstede.
De woningbehoevende gezinnen wa
ren als volgt ondergebracht: zelfstandige
woning als hoofdbewoner: zonder in
woning 24427, met inwoning 2249, teza
men 26676; inwonend in woningen 301.
in nood- onbewoonbaar verklaarde wo
ningen 220. in woonwagens en woon
schepen 12. tezamen 533: 1.96 pCt. van
liet totaal aantal woningbehoevende ge
zinnen.
Niet woningbehoevend waren 2100 ge
zinnen, waarvan 2049 inwonend in wo
ningen.
Het totaal aantal woningen bedroeg
27481, het aantal woningbehoevende ge
zinnen 27209; zonder rekening te hou
den met een noodige woningreserve was
er dus een overschot van 272 woningen
of bijna 1 pCt. van het totaal aantal
woningen.
Met woningreserve van 3 pCt welk
percentage vroeger voor Haarlem werd
noodig geacht, zou echter een tekort
aanwezig zijn ran 569 woningen.
Voor Haarlem kan worden volstaan
met een woningreserve van 2 pOt. Het
tekort bedroeg dus 283 woningen.
Rekening houdende met deze 2 pCt.
woningreserve, was de woningbehoefte
in de verschillende stadsdeel en als
volgt. oud-Haarlem tekort 394 wonin
gen. Schoten overschot 60 woningen.
Haarlemmerlicde tekort 8 woningen.
Spaamdam overschot 2 woningen. Eloe-
mendaal tekort 13 woningen. Heemstede
overschot 69 won'ngen: to:aal gean
nexeerd gebied: overschot 110 woningen
Een ander beeld geeft een beschou
wing der woningbehoefte ln de verschil
lende huurgroepen.
Bij een rar.gschlkklRj der gezinnen
naar de betaalde huren blijkt, dat in de
huren tot beneden 300 per jaar over
EEN INTERNATIONALE
SCHELDEMOND?
OPLOSSING VAN DE
MOEILIJKHEDEN.
Naar in politieke kringen te Brussel
verluidt, heeft Sir Eric Drummond bij
zijn bezoek aan Brussel met officieclc
persoonlijkheden besprekingen gevoerd
over het Schcldeproblcem en over- dc
internationalisatie van de Soheldemon-
ding. De Belgische regeering zou nl. van
plan zijn deze kwesties aan den Volken
bond voor te leggen ingeval geen over
eenstemming met Nederland kan wor
den verkregen.
DE KERK TE SPAARNDAM
HERSTEL NOODIG
Kerkvoogden der Nederduitsche Her
vormde gemeente te Spaamdam hebben
zieh tot het college van God. Staten
van Noord-Holland gewend roet het ver
zoek te willen bevorderen, dat in de
kosten van herstel van het kerkgebouw
(dagteekend uit de 17e eeuw) dier ge
meente een provinciaal subsidie worde
verleend.
De Rijkscommissie voor de Monumen
tenzorg acht de gevraagde herstellingen
zeer noodzakelijk. Vooral de kap is zeer
slecht en er kan niet langer met het
werk worden gewacht, aangezien het
voortdurend inwateren voor het gebouw
noodlottig wordt.
Ged. Staten stellen voor 975 voor
dit doel te geven, mits de gemeente
Haarlem ook 975 geeft en het rijk
j 2500.
De totale kasten zullen 6500 bedra
gen.
DE MOORD TE
MAARTENSDIJK.
EEN VERDACHTE VOORT.
VLUCHTIG
De burgemeester van Maartensdijk zet
de pogingen, om klaarheid in de geheim,
zinnige misdaad te Blauwkapcllo te bren
gen. onvermoeid voort. Vrijdag heeft hU
de verloofde van een zoon van De Br.
ovenals de stiefvader van dit meisje,
aan een langdurig verhoor onderworpen,
waarna beiden weer op vrije voeten zijn
gesteld, meldt het Hbld. Men herinnert
zich, dat De Br. reeds dadelijk werd ge
noemd als de vriend van Floor, die er
den laatsten tijd financieel niet zoo roos
kleurig voorzet.
Het gevolg van de gehouden verhooren
is dan ook geweest, dat in den nacht
van Vrijdag op Zaterdag door twintig
veldwachters een klopjacht op De Br.
werd gehouden in dc omgeving van
Blauwkapel, Groenekan en Maartensdijk
daar hU thans van den moord wordt
verdacht. De Br. is sinds eenlgen tijd
voortvluchtig.
Bijzonderheden over een sympathiek plan.
Hier ter stede is bij verschillende per
sonen die een aandeel hebben Ln het
maatschappelijk werk het. plan gerezen
om stappen te doen om hier te komen
tot het stichten van een logement in den
geest 'ran de bekende Jonker-stichting
te Amsterdam.
De plannen zijn nog wel voorloopig,
maar gezien de personen die zich er aan
wijden, is de kans zeer groot, dat het
tot uitvoering zal komen.
Er is hier ter stede zoo verzekerde
men ons groote behoefte aan een
logement of hotel waarin menschen die
hulp behoeven, tijdelijk een goed onder
dak kunnen vinden. De volkslogemcn-
ten die hier zijn komen daar. op een en
kele uitzondering na, niet voor in aan
merking. De bedoeling is, dat de men
schen een vriendelijke kamer krijgen
kortom komen in een omgeving die hen
opbeurt en waardoor hun dc weg ge-
oper^l wordt om weer tot zelfstandig
heid te komen. Evenals bij de Jonker-
stichting zal aan het logement een
werkinrichting verbonden worden.
Dc instelling moot, dat is althans do
opzet, zonder verlies kunnen werken.
Natuurlijk zullon vereenigingen die
menschen laten opnemen voor de kos
ten aansprakelijk zijn.
Verder zal gepoogd worden steun
van de gemeente te verkrijgen. Jaren
geleden is bij den raad een voorstel in
gediend om een gemeentelijk volksloge
ment te stichten, maar daarvan is niets
gekomen.
Het logement en de werkinrichting
zouden moeten komen in een omgeving
van de De Witstraat verwijderd. Er
wordt de hoop gekoesterd, dat de ge
meente een bestaand gebouw voor dat
doel beschikbaar zal willen stellen.
MEN DENKE ER AAN:
Woensdag a s. wordt de eerstvolgende rubriek
opgenomen.
Ieder verstandig mensch bewaart dus zl]n k'etnc
ADVERTENTIES van VRAAG EN AANBOD voor
van Woensdag.
Want geen enkel blad in of buiten Haarlem geeft
aan deze advertenties zoo groote publiciteit als
HAAKLEM'S DAGBLAD
