HAARLEM'S DAGBLAD
HET T00NEEL
MIJNHARDT'S
De vier gedenkwaardige jaren
der familie Van der Velde
ZATERDAG 9 JUNI 1928
HET OLYMPISCH KUNSTTOURNOOI
Wat er te zien is.
Ben onderdeel van de Olympische
Spelen vormt het concours van werken
door levende kunstenaars, bohoorende
t.ot de landen, welke zijn uitgenoodiigd
tot de Spelen van de IXe Olympiade.
In verband daarmede wordt een
k unsttcntoonstelltog gehouden in het
Stedelijk Museum in de Paulus Potter
straat, te Amsterdam. Deze tentoonstel -
In 'j wordt geopend op Maandag 11 Juni
a s. Zij zal duren tot 12 Augustus.
De expositie omvat werken op het ge
bied van schilderkunst, beeldhouwkunst
en architectuur, uitsluitend oorspronke-
hik werk van levende kunstenaars, dat
c oor de makers zelf la ingezonden, nim
mer tevoren heeft medegedongen of
t 'ntoongesteld is geweest ter gelegenheid
van vroegere Olympische Spelen en
v aarvan de voorstelling betrokking heeft
op sport in dien meest uitgebraden zin
van het woord
De tentoonstelling, welke 600 num
mers tolt, Is zeer uitgebreid en vult be
halve de bovonbestibule en de daarach
ter gelegen groote zaal. alle zalen en
cabinet ten van den Zuidelijken gevdl
van de bovenverdieping van het Stede
lijk Museum,
Door de goede zorgen en onder de be
proefde leiding van den directeur van
liet Stedelijk Museum, den heer C. W.
H. Baard on den Secretaris der af dee
ling Kunst, don heer J. W. TeiUers, zijn
de werken gegroepeerd naar de verschil
lende landen, geëxposeerd en vereenigd
tot een aantrekkelijk geheel dat aan
hooge artistieke eischen voldoet.
De volgende 20 landen nemen deel
o an dit kunstconcours: Duitschland,
Oostenrijk, België. Denemarken, Ver.
Sta.ten van Amerika, Frankrijk, Enge
land, Hongarije. Italië, Ierland, Letland.
Luxemburg. Mexico, Monaco, Noorwe
gen, Nw. Zeeland, Nederland, Polen,
Zweden en Zwitserland.
Behalve een aanzienlijke collectie
schilderijen en beeldhouwwerken bevat
de tontoonsteling een uitgebreide verza
meling architectonisch werk. tee-kenin-
gen en maquettes, ook foto's van be
staande of ontworpen gebouwen en
complexen, aan de lichamelijke opvoe
ding of aa.n bijzondere takken van sport
gewijd. Benige beeldhouwwerken, die
door him buitengewone zwaarte moeilijk
in de tentoonstellingszalen te plaatsen
zijn, krijgen een plaats op de terreinen
van het Stadion.
De groote zaal achter de vestibule is
geheel gevuld met werken van Engelsche
en Iersohe kunstenaars. Men vindt er
onder meer belangrijk werk van Sir
John Lavery (een portret van den be
roemden jockey Domoghue), schilderijen
van Sir William Or pen, waarbij de aan
dacht trekt hot. ruiterportret van den
Prins van Wales, uit die particuliere
schilderijencollectie voor deze tentoon
stelling afgestaan, een bokswedstrijd
door Mrs. Knight, aanplakbiljetten door
Webster, houtsneden door Nocholson
enz. In de daarachter gelegen zalen zijn
de werken geëxposee-d, welke zijn inge
zonden uit de verschillende reeds ge
noemde landen. Italië zond slechts 1
schilderstuk in. een middeleeuwsch bal
spel te Siorma voorstellende, maar is
verder vertegenwoordigd door een aan
zienlijk getal architectonische teeke-
ningen; België stelt interessante sculp
tures tentoon, Mexico werk van Angel
Zarraga.
De inzending van Duitschland is wel
de meest omvangrijke. Er is werk van
Schlevogt. Dill (Wedrennen). Max Lie-
bermann (Polospelers), beeldhouwwerk
van W. Schaper (discuswerper) en Opp-
ler (hardlooper).
Verder bevat de Duitsche verzameling
welke door de Deutsche Reichskunst-
wart is bijeengebracht maquettes van
het Duitsche Sportforum te Berlin Grli-
newald, van den architect Werner Mar-
chen van andere sportcomplexen, teeke-
nlngen, foto's enz. benevens een verza
meling grafiek, penningen en dergelijke
kunstvoorwerpen
De Nederlandsche afdeeling toont o.m,
werk van Isaac Israels (3 ruiterportret-
ten), van Lizzy Ansingh, die een pop-
penfantasie inzond. Jan Sluiters, Gerdes,
Willy Sluyter, Monninekendam. niet een
biljartwedstrijd, wel niet behoorende tot
de Olympische sporten, maar als kunst
werk van beteekend6. Mevr. de Balbian
Verster met een portret van de beken
de amazone Frl. Lungen. Schier alle tak
ken van sport hebben de kunstenaars
hier op deze tentoonstelling ingezon
den. tot hun werk geïnspireerd en aldus
is een groote verscheidenheid bijeenge
bracht, die tot een boeiend en onder
houdend geheel is geworden.
Dait onder het door Nederland, inge
zonden architectonisch werk ook dat van
den bouwer van het Olympisch Stadion,
den architect Jan Wils, een belangrijke
plaats inneemt, ligt voor de hand. Een
verzameling groote foto's van het Sta
dion geeft een duidelijk beeld van dit
in het midden dor Olympische belang
stelling staande bouwwerk.
De kunsttentoonstelling zal op Maan
dag 11 Juni as. te 3 uur des n.m. offi
cieel worden geopend. De Voorzitter van
het Comité 1928, Mr. A. Baron Schim -
melpenninck van der Oye zal daarbij een
kort woord ter inleiding sprekon, waarna
de Minister van Onderwijs. Kunsten en
Wetenschappen Mr. M. A. M. Was
zink. de tentoonstelling zal openen en
vervolgens de voorzitter van het Inter
nationaal Olympisch Comité, Graaf de
Baillet Latour, nog het woord zal voe
ren. Tot bijwoning van de officieele ope
ning zijn o.a. uitgenoocügdde Voorzitter
en de leden van liet Internationaal
Olympisch Comité, niet het Uitvoerend
Comité, waarin zitting hebban Graaf de
Baillet Latour, Baron Godefroy de Blo-
nay, J. E. Edslröm, Brig. Generaal Ken
tish, Marines die Poütgnac, Generaal Sh.
H. Sherrill, Dr Lewald. Luit. Kol. Ber-
dez. verder de leden van het Eere-Comi
té voor de Spelen der IXe Olympiade, de
attachés, vertegenwoordigende de tot de
Spelen uïtgenoodigdie landen, het Bureau
Permanent dies Federations Internatio
nales Spcxrtlves. het Gemeentebestuur
van Amsterdam, de Commissaris dei-
Koningin in Noord -Holland en tal van
andere autoriteiten
De opening voor het publiek is be
paald op Dinsdag 12 Juni des v.m. 10
uur.
DE LANDBOUW IN
HAARLEMMERMEER.
DE STAND DER GEWASSEN.
Van deskundige zijde werd ons mede
gedeeld:
Het is zeker een aangenaam werk dit
Jaar een overzicht te schrijven omtrent
den stand der landbouwgewassen in den
Kaarlenimermeerpolder.
Het voorjaar is ideaal geweest voor de
bewerking van den akker en den zaai.
Een gunstige weersgesteldheid aan
den kouden kant weinig neerslag en
een zesr gunstige waterstand gedurende
den winter; al te gader voorname
factoren waardoor het land met zorg
zaaiklaar kon worden gemaakt. Nimmer
bshoefde men zich te haasten en dus
te knoeien. Alles staat er even prachtig
bij.
Tarwe. Deze Is goed door den tamelijk
s'rengcn winter heengekomen en heeft
zich uitstekend ontwikkeld.
Karwij. Stond deze hier en daair eerst
wel wat dun; ze heeft zich thans flink
ontwikkeld en de bloei is rijk. Wanneer
ze niet door gevreesde nachtvorsten
wordt getroffen, belooft ze veel.
Oliezaad. Is weinig uitgezaaid. De
stand is goed.
Haver. De stand is zeer goed. Tot heden
heeft dit gewas ideaal weder voor een
gezonde ontwikkeling gehad.
Erwten. Ook deze staan uitstekend. De
koude, gure Meimaand; heeft de ontwik
keling der eerste generaties van schade
lijke insecten tegengehouden, die dit ge
was dikwijls zoo vreeselijk kunnen teis
teren.
(poonen. Worden hoe langer hoe min
der uitgezaaid. Stand goed.
Spinaziezaad, Stand goed.
Blauwmaanzaad. idem.
Suikerbieten. Overzaaien is onnoodig
gebleken. Er is verbazend vroeg gezaaid.
De stand van vroeg en laat gezaaide
bieten, is best.
Aardappelen. De indruk is dat er zeer
veel aardappelen zijn gepoot. Van jaar
tot jaar neemt deze verbouw in den
Haarlemmermeerpolder toe. De vroege
aardappelen hebben plaatselijk van de
felle nachtvorsten nogal geleden; deze
komen dus enkele weken te laat. Overi
gens staat ook dit gewas prachtig. Het
is te wenschen, dat de bouwers het be
sproeien der aardappelen niet vergeten
(de tijd daartoe is er of nadert snel).
Graslanden. Deze hebben veel van de
koude geleden; warmte zal echter veel
goed kunnen maken.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Centc per regel.
Hoofdpijn-Tabletten 60c'
Laxeer-Tabletten .60ct
Zenuw-Tabletten 75ct
Staal-Tabletten 90cl
Maag-Tabletten 75cl
11 Bij Apoth. en Drogisten
Boomgaarden, Voor de Haarlemmer
meer wordt 't, als schrijver zich niet
vergist, geen rijk fruitjaar. Vele soorten
fruitboomen vooral vroege en late
peren hebben weimig of niet gebloeid.
Vorstbeschadiging is bovendien niet uit
gebleven, doch die valt in den regel
mee.
Toingroenten. Deze hebben, vooral
wat de heere- en snijboonen betreft,
het slecht met de maand Mei getroffen.
Zeer veel pootboonen zijn verrot en
moeten opnieuw gelegd worden. De vrees
voor een slechts boonenjaar is dan ook
niet ongegrond.
UIT HET TAXIBEDRIJF.
In den afgeloopen nacht werd in het
gebouw De Centrale een druk bezochte
vergadering gehouden van taxi-chauf
feurs uitgeschreven door den Centralen
Bond van Transportarbeiders en den
R.K. Bond van Transportarbeiders,
naar aanleiding van de vele klachten die
binnen waren gekomen over de naleving
van de concessie-voorwaarden.
Hierna werd het woord verleend aan
den heer A, Mars die de klachten, in,
ons blad reeds medegedeeld, uitvoerig
behandelde en aangaf op welke wijze
door de organisatie pogingen waren ge
daan om de ontstane wantoestanden
op te heffen. m
Door verschillende der aanwezigen
werd hierna nog gesproken waaruit
bleek dat de ontstemming zeer groot is
De heer Mars zei toe, dat de organi
saties zich nogmaals zouden wenden tot
de autoriteiten. Binnenkort zullen op
nieuw de chauffeurs ter vergadering
worden opgeroepen teneinde na te gaan
welke wenschen gesteld behoaren te
worden ten opzichte van het toonstelsel
en de concessievoorwaarden.
„BAKKER S ARBEID" OF „ARBEID".
Woensdag stond voor den Kanton
rechter te Haarlem terecht een bakker,
die buiten den wettelijk vastgestelden
tijd in zijn bakkerij arbeid had laten
verrichten, namelijk het schoonmaken
van den oven. De dagvaarding noemde dit
„bakkersaxbeid". In art. 33 der Arbeids
wet wordt de reiniging van de inrich
ting van een bakkerij niet als bakkers-
arbeid beschouwd. De kantonrechter was
van oerdeel, dat de oven behoort tot de
inrichting van een bakkerij, dat dus geen
bakkersarbeid verricht was, en het ten
laste gelegde dus niet bewezen, en sprak
den bakker vrij- Indien de dagvaarding
echter van „arbeid" in plaats van „bak
kersarbeid" gesproken zou hebben, was
een veroordeel in g gevolgd, zoodat men ui:
de vrijspraak niet mag afleiden, dat het
geoorloofd is buiten den wettelijk vast
gestelden tijd een oven schoon te ma
ken.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cent» per regel.
J. H. W. WESTHOF
Oud-Inspecteur der Gem. belastingen,
Lid der Commissie van Aanslag Rijks
inkomstenbelasting, Lid der Schattings
commissie Amsterdam IX.
Alle Belastingzaken
Heemstede Spaarnzichtlaan 32
Telefoon 28283
EXAMEN HOOFDACTE.
Voor het afnemen van de examens
voor de hoofdaote tc Haarlem zijn
benoemd: tot lid cn voorz. G. Ch.
Dun, insp. L.O. tc Alkmaar; tot lid
en ondervoorz. G. H. Weustink,
insp. L-O. te Haarlem tot leden: H. W
Koienstra tc Haarlem; J. G. N'ijk,
te Haarlem; P. A. Versluys, te Wijk
aan Zee en Duin; B. P. Prakk/i, tc
Amsterdam; B. J. te Kicfte. te Haar;
lein; J- N. H. Al. te Hilversum; mr.
dr. M. Visser, te Amsterdam; W.
Ph. Lindner, te Bussum; A. de Lam
ge, te Amsterdam; R. Luyten, tc
Haarlem; G. Th. Vermeulen, te Be
verwijk; en tot plaatsvervangende Ie-
den: T. van der Lee. te Amsterdam;
C. J. Kloots, te Haarlem; A. F. A.
van Makkelenberg, te Amsterdam;
P. A. Diels, te Amsterdam; G. Tjals»
ma. te Alkmaar; J. H. van Ginkel.
tc Heemstede; P. B. van Don.
Alkmaar; A. W. Geerling, te Am»
sterdam; mej. W. A. A. van der
Staay, te Bergen (N.»H.); Th. P. J.
Snijders, te Amsterdam; P. J. Debets.
Haarlem.
DE HANZE.
De Hanze, bond van R.K. vereeniging
van den handerdrfjvenden en indu-
strieelen middenstand in het aartsbisdom
Utrecht houdt dit jaar de jaarverga
dering te Arnhem en wel op Woensdag
25 en Donderdag 26 Juli aanstaande.
MUZIEK IN DEN HOUT.
De Haarlemsche Orkestvereeniging
geeft een muziekuitvoering in den Hout
op Zondag 10 Juni des middags te half
drie onder leiding van Marinus Adam,
2de dirigent H. O. V.
Het programma luidt:
1. Stramfoach marsch Jos. de Klerk.
2. Rakockszy Ouverture Kéler Béla,
3 Mijn Droom, wals E. Waldteufel.
4. Het vroolijke Weeuwtje, potpourri
Léhar.
5. De honderd Schóonen Lecocq.
6. Balletstuk Czibulska
7. Mad. Butterfly Puccini
Het volksconcert van Donderdag 14
Juni zal gegeven, worden in de Gemeen
telijke Concertzaal des avonds 8 1/4 uur
Toegang is vrij, maar het verplicht pro
gramma kost 15 ets.
ZANGWEDSTRIJD VOOR KWARTETTEN EN
KLEINE KOREN
Het jabilé van „Inter Nos".
De leden van het kwartet. Zittend in het midden de heer Nico Hoogerwerf.
Het dubbel mamnenkwartet „Inter
Nos", directeur de heer Nico Hoogerwerf,
viert zijn 10-jarig bestaan.
Ter gelegenheid daarvan is een inter
nationale zangwedstrijd uitgeschre
ven voor solo-, dubbelkwartetten, kleine
koren en prima-vista in het Gemeen
telijk Concertgebouw op 13, 14, 20, 21, 27
en 28 October.
Het concours is in de volgende afdee-
lingen verdeeld:
A. Solo Mannenkwartetten.
B. Dubbel Mannenkwartetten 2e afd.
C. Dubbel Mannenkwartetten le Afd.
D. Gemengd Dubbel Kwartetten 2e
af deeling.
E. Gemengd Dubbel Kwartetten le
afdeeling.
F. Kleine Mannenkoren.
G. Kleine Gemengde Koren.
H. Prima Vista Afdeeling.
De loting heeft plaats op Zondag 23
Juli.
Als Juryleden zullen fungeeren de
navolgende toonkunstenaars: C. J. An
derson, Almelo; Jac. Bonset, Amster
dam, Joh. Brands, Alkmaar, Jacob Bijs
ter, Haarlem, Corn. A. Galesloot,
Utrecht; Nica Gonlag, IJinuiden, Jacob
Hamel, Amsterdam, Willem Hespe. Am
sterdam; Nico Hoogerwerf Haarlem:
Corn. Jonker, Alkmaar, G. J. Kalt,
Haarlem, L. C. Keereweer, Amsterdam,
Joh. F. Keja, Amsterdam, Karei de Jong
Haarlem, Jos. de Klerk, Haarlem, Nic
van der Linden Amsterdam; Henri van
Nieuwenhoven, Breda; Isr. J. Oiman,
Amsterdam; P. v. d. Rovaart Amster
dam; H. J. Schutte, Bergen op Zoom.
Alph. Vranken, Amsterdam. Piet Ver
sloot, Nymegen; W. Zonderland, Leeu
warden.
HET AFGELOOPEN TOONEELSEIZOEH.
(Slot.)
De Volks- en Schoolvoorstellingen. Het Tooneelverbond.
De Dilettanten.
Dp volksvoorstellngen mochten zich
ook dit jaar weer in de groote belang
stelling van het publiek verheugen.
Zonderen wij Van Riemsdijk's „Zwarte
Hand" «it met welk stuk de directie
van onzen Stadsschouwburg zich blij
kens het zeer slechte bezoek in dubbe
len zin vergist had dan kunnen wij
zeggen, dat onze schouwburg op de
avonden der volksvoorstellingen steeds
prachtig bezet was. Al was de zaal en
kei geheel uitverkocht bij de voorstel
lingen van Hofjoden, De Vrek en M'n
Vader en ik, zoo kan nien toch een ge
middeld van 678 bezoekers per voor
stelling bevredigend noemen.
De keuze van stukken als De Rechte
Lijn, De Pastoor van Neuvllett.e, Het
Geheim, Het Chlneesche Landhuis en
Blanke Ballast wijst er op, dat de heer
Van Hees voor de volksvoorstellingen
de voorkeur geeft aan sterke speel
stukken.
Verwondering mag het wekken
teleurstellend was het zeker dat
juist Een Vijand van;'t Volk welk
stuk als volksvoorstelling werd gegeven
op 20 Maart, den dag. waarop het hon
derd jaar geleden was, dat Ibsen werd
geboren het minst aantal bezoekers
namelijk 637 trok. De totaal uit
verkochte schouwburg bij Molière's De
Vrek daarentegen was te verheugender.
Voor een groot deel was dat zeer zeker
te danken aan de medewerking van Jan
Musch, welken grooten acteur wij dit
jaar veel te weinig in belangrijke rollen
hebben mogen zien en dien wij in het
komende seizoen door zijn vertrek naar
Indië geheel zullen missen.
Voor de schoolvoorstellingen heeft de
heer Van Hees twee maal beslag ge
legd op buitenlandsche troepen. Het
Vlaamsche Volkstooneel gafr „De Nieuw
bakken Edelman" in een zeer kleurrijke
en hyper-moderne voorstelling, welke
de jeugd meer een idéee gaf van
moderne regie-opvatting dan van Mo
lière's Le Bourgeois Gentilhomme.
Een bijzonder gelukkige keuze was Le
Barbier de Séville door het gezelschap
Le Baty, een pittige, geestige voorstel
ling, dit tot het beste behoort, wat wij
dit seizoen hebben gezien. Dat voor de
voordrachtmatinee van mevrouw
Royaards bij de jeugd minder belang
stelling zou zijn dan voor de tooneel-
voorstellingen was te verwachten, waar.
mee wij allerminst willen zeggen, dat
deze zuiver litteraire middag niet vol
komen in het kader der schoolvoorstel
lingen paste. Noode hebben wij een op
voering van De Vrek bij de reeks Mo
lière-stukken voor de jeugd gemist, niet
alleen, omdat zij door een Hollandsch
gezelschap werd gegeven, maar ook,
omdat de creatie van Harpagon door
Musch deze keuze alleszins gerecht
vaardigd had.
De leden van Het Tooneelverbond
hebben —buiten hun cabaretavonden
ook dit seizoen weer hun 4 goed-
koope voorstellingen en een gratis
voorstelling een avond van de too-
neelschool gehad en het bestuur is
in de keuze van zijn stukken niet onge
lukkig geweest. Fauteuil 47 heeft
ria.nk- zij vooral het voortreffelijk,
geestig spel van mevrouw Tartaud
buitengewoon vermaakt en ook Mari-
vaux' Spel van Liefle en List verdiende
al was het alleen maar om den fijnen
geest van dezen Franschen schrijver
"n plaats in de reeks der voor de leden van
Het Tooneelverbond gespeelde stukken.
Dat men in het Ibsen-jaar Een Vijand
van 't Volk uitkoos, spreekt bijna van
zelf en deze keuze zal na de voor
treffelijke opvoering door Het Schouw-
tooneel zeker wel door niemand be
treurd zijn. „Kent u m'n Vrouw?"
dat ik als stuk minder kon waardeer en,
schonk tenminste de gelegenheid Mag-
da Janssens in een hoofdrol te zien, een
voorrecht, dat wij dit seizoen al te
zelden hebben genoten.
De dilettanten stellen zich tc Haar
lem al meer en meer onder leiding van
bekwame beroepsregisseurs en de resul
taten hiervan zullen zeker op den duur
in de opvoeringen tot uitdrukking ko
men. Bij de Haarlemsche Tooneelclub,
die den heer Kommer Klein tot leider
heeft gekozen, was het reeds duidelijk
merkbaar, dat de leiding in uitstekende
handen was. Zoowel de opvoering van
„Dulcy helpt"als van „Lady Win
dermere's Waaier" kenmerkte zich door
levendig, vlot spel, distinctie en stevige
regie.
Ook de leden van Haarlem's Tooneel
hebben op gelukkige wijze profijt ge
trokken van de lessen welke de nieuwe
regisseur Johan Kaart Jr. hun
heeft gegeven. Het was of er een an
dere geest in de vereeniging was ge
varen en vooral de uitstekende kwali
teiten der laatste opvoering van
.Millionnair tegen wil en dank" doen
voor de toekomst van deze vereeniging
onder haar nieuwen leidsman veel ver
wachten
Onze koninklijke letterlievende ver
eeniging Cremer. die geen. al te gelukkig
seizoen had. heeft Willem Hunsche met
de regie belast Hunsche is een tooneel-
speler van den ouden stempel, een ac
teur, die zijn vak verstaat. En hij is
bovendien steeds vol ijver en ambitie.
Het is dus wel te verwachten dat hij met
geroutineerde en ernstig willende krach
ten, als waarover hij bij Cremer be
schikt, in de toekomst wat zal bereiken.
Bij Van Lennep dat dit jaar zijn
twintigjarig bestaan met een geslaagden
wedstrijd mocht vieren heeft Hun
sche met De Schande cn De Koekoek
bewezen, dat hij in stukken, welke de
speilers eenlgszins liggen, een vereeni
ging groote diensten kan. bewijzen. De
opvoering van Lentewolken, die ik
niet kon bijwonen schijnt minder ge
lukkig te zijn geweest, wat voor een
groot deel ook te wijten was aan de
keuze van dit blijspel, waarvoor Van
Lennep niet de aangewezen krachten
scheen te bezitten.
De andere Haarlemsche dilettanten-
vereerügingen beschikken financieel niet
over de middelen om de leiding aan
beroepsregisseurs toe te vertrouwen.
Wanneer men daarmee rekening houdt,
moet men dikwijls respect hebben voor
wat zij nog tot stand weten te brengen.
Vooral Nieuw Leven heeft dit jaar
dank zij in de eerste plaats het ste
vige en zich steeds meer ontwikkelend
spel van Chris Vosshard zeer gelukkig
gewerkt. Bdj Tonevo is bet de heer
Pollé, die met zijn enthousiasme steeds
de animo er ln houdt en aan hem
en aan mevrouw Pollé wasjlan ook
het succes van de meeste voorstellingen
dezer vereeniging te danken. En bi]
onze oudste rederijkerskamer „Door In
spanning Uitspanning" is het mejuffr.
Busquet die door haar medewerking
waarde aan de meeste voorstellingen
geeft.
Van Het Vlaamsch-Hollandsch Too
neel mochten wij dit jaar een zeer goe
de opvoering bijwonen van De Kleine
Apostel, die niet alleen blijk gaf van
ernst en toewijding zoowel van de leden
als van den leider, maar ook van een
respectabel kunnen van eenige mede
werkenden. En de voorstelling van
Princesse Lointaine door e
„Beltrom" was vooral merkwaardig
door de durf en den moed, waarvan dé
leiders van dit nieuwe liefhebberij-gezel
schap alleen reeds door de keuze van
dit stuk van Rostand het bewijs ga
ven.
De R.-K. Rederijkerskamer AIber->
dingh Thijm had dit jaar het succes dat
zij met „Wat niet sterren kon" van
Nielen het kampioenschap van de R.-K.
Tooneelvereenigingen in Nederland be
haalde.
Dat de dilettanten zich te Haariem
nog steeds in groote belangstelling mo
gen verheugen hebben wij ook kunnen
zien bij de opvoeringen van Vooruit
gang, Ons Genoegen en Her
man Heijermans. Of deze buiten
gewone 'belangstelling voor de presta
ties van liefhebbers ook werkelijk 'n het
belang van het tooneel is, is een vraag,
die ik niet gaarne bevestigend zou wil
len beantwoorden. Wij constateeren het
alleen en verwonderen er ons over, dat
het dilettanten-tooneel nog steeds met
glans de concurrentie van bioscoop, dan
cing, radio en variété weerstaat. Maar
begrijpen doen wij het niet! 1).
J. B. SCHUIL.
1) Een belangstellend lezer vraagt
ons, waarom wij in ons tooneel-over-
zicht niet melding maakten van de
voortreffelijke voorsteÜing van Jeanne
d' Arc St. Joan is niet een stuk van dit
seizoen, doch kwam reeds 3 jaar gele
den voor het voetlicht, zoodat het in
ons overzicht niet thuis hoort.
J. B. S.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 cent» per regel.
FEUILLETON
door JAN VAN MERLENSTEIJN.
25)
Toen wij echter dichterbij kwamen.
zagen wij tot onze groote verwondering
eon aantal menschen over boord .sprin
gen, die alle van zwemgordels waren
voorzien. Toen maakte het schip geheel
onverwachts een zwenking, zoodat het
dwars voor ons kwam te leggen. Het vol
gend oogenblik zouden wij op de boot
ingeloope» zijn, als Corry niet oen be
wonderenswaardig bewijs van tegen
woordigheid van geest had geleverd.
Snel als de gedachte was zij op een
concentrator toegesneld en liRd hem het
volgend oogenblik op de vrachtboot in
gesteld. terwijl zij zijn snelheid zoowat
\UfvoudLg versterkte. Het geyplg hiervan
\v»s, dat het schip ver over het be
oogde dri lieenschoot, zocdat wfl er on
geveer tachtig tot honderd meter achter
1 gingen. Wij begrepen de geschie
denis niet heèl goed cn braken ons nog
langen tijd het hoofd cr over. Nader
hand vernamen wij pas de verklaring.
Van Suez uit had men de geheele kust
tot Brltscli-Indië aan de eenen en
Kaapstad aan den anderen kant geal
armeerd in het bijzonder natuurlijk het
dichtst bijgelegen Aden. Tegelijkertijd
had men het mislukken van den duik-
bootaanval gemeld. Tc Aden lag toen
juist de reusachtige stoomboot ..Isis"
van de Messageries Marltlmes. Vlug be
sloten, had de Engelsclie commandant
van Aden radiotelegraphisch verlof ge
vraagd deze stoomboot te mogen koo-
pen en dit. werd hem toegestaan. HU liet
de manschappen aantreden en nam
slechts dat gedeelte mee, dat zich vrij
willig aanbood.
Hij had het plan gemaakt ons tege
moet te varen en op het beslissende
oogenblik dwars voor ons te liggen,
zoodat wij niet volle vaart tegen de
reusachtige stoomboot die zoowat zes
maal zoo groot was onze „Zwaluw"
moesten oploopen, hetgeen deze zeker
zwaar beschadigd, zoo niet vernield zou
hebben. De manschappen, behalve de
allernoodzakelijkste, moesten op het
laatste oogenblik voor de botsing in zee
springen. Het besliste optreden van Cor
ry had echter van de tragedie een blij
spel gemaakt, want het was komisch te
zien. hoe het reusachtige schip als met
een sprong voor ons hecnschcot.
De Straat, van Aden w. - gepasseerd
cn het eerste wat wij deden, toen wij
ons weer in de -• (.rekkelijke veiligheid
van de volle wereldzee bevonden, was de
courant ter hand nemen, welke de En-
gelsohe officier had achtergelaten en die
in den loop van de opwindende gebeur
tenissen eenvoudig was vergeten. Wat
wij daarover lazen, was deels belachelijk,
deels walgelijk.
Wij wei-den als een bende misdadigers
voorgesteld, die den wereldvrede be
dreigden en wier vernietiging het doel
van ieder fatsoenlijk mensch moest zijn.
De meest afgezaagde phrasen uit den
wereldoorlog werden in een nieuwen
vorm opgedischt.
Eigenlijk was het komiek.. De wereld,
of liever haar grootmachtige bestuur
ders hadden door de geweldige onder
vindingen, opgedaan in den grooten
volkenstrijd, nog niets geleerd. Nu was
zU evenmin ln staat als toen om de een
voudige regels die zij het gedrag der
burgers in him privéksven voorschrijft,
ook in groote gewichtige internationale
conflicten (e gebruiken. Want tenslotte
waren wij een internationaal probleem
voor haar geworden. Tot een internatio
naal probleem werd nl. alles, wat den
grooten Staten onaangenaam kan wor
den, van een nieuw kanon af, dat een
grooter en zekerder draagkracht heeft
dan de oude. tot aan de vliegmachine,
die sneller en hooger vliegt dan die van
den naburigen Staat.
Daar het voor dc wereld onmogelijk is,
zich te doordringen van het feit, dat
men moet trachten vrede te verkrij
gen en geen betere bewapening, moet ik
toegeven, dat wij een ernstig probleem
voor hem beteekenden, want het kwam
geen oogenblik bij hen op dat ons ap
paraat veel meer was dan een moord-
instrument en dat wij er geweldig veel
vredes- en cultuur werk mee konden vol
brengen en het scheen dat wij hun dat
met. geweld aan het verstand moesten
brengen. Dat was de weinig aangename
opvoedende taak, waarvoor we toen
stonden.
Hoe onopgevoed de wereld nog was,
bleek duidelijk uit den toon, waarin het
artikel dat wij hier lazen, was ge
schreven. Zeker zou deze zelfde courant,
die ons op de meest schaamtelooze ma
nier aanviel het ten zeerste hebben af
gekeurd. als bij een bokswedstrijd de
partijen tegen elkaar scheldwoorden ge
bruikten. Zij zelf was echter niet in
staat zich daarvan te onthouden, zoo
gauw het een „internationale" aamgele
genheid betrof, die voor de macht van
haar vloot gevaarlijk kon worden. Hei
schijnt een soort oorlogspsychose te zijn,
dat de groote meerderheid der menschen
moet beginnen te schelden of daarin
behagen moet scheppen. De eenige
troost is dat er nog een steeds stijgen
de mindegrheid van verstandige en wel
opgevoede menschen bestaal, die een
dergelijke handelwijze verafschuwen.
In Engeland waren het Bernard Shaw,
en, hetgeen zeer interessant was, de
groote rechter lord Birkenhead, die aan
onze zijde stonden, in Frankrijk Briamd,
in Italië Giolitti en in Duitschland ex-
minister Stresemann, Ook de groote
Grieksche jurist en staatrechter Politis
schaarde zich aan onze zijde. Zij waren
de stemmen uit de woestijn en konden
aan ons lot niets veranderen, maar wij
waren hun allen zeer dankbaar toen we
van hum pogingen hoorden.
Wij wilden het blad voor George ver
bergen. maar hij zag het en vroeg het
te lezen. Hij las het artikel door en legde
de courant met een gebaar van afschuw
neer. Het eenige wat hi) zeide was:
.Die menschen kennen u niet en weten
niet beter."
Tusschen ons en onze bemanning had
den al deze gebeurtenissen 'n hechten
band gesmeed. Daarom zette Cirry
zich aan de schrijfmachine en vertaalde
het artikel in het Hollandsch en beves
tigde het aan de deur van hun eet
zaal.
Onze Hollandsehe dikkoppen grinnik
ten vergenoegd en de scheepskok, de
humorist, onder hen. meende:
„Ja, je moet werkelijk voorzichtig
zijn met wien je omgaat. Tot nu toe
liad ik de Van der Veldes altijd voor
fatsoenlijke menschen aangezien."
Van Aden af liieldeJi wij ons nog even
aan dc gewone bootrcute naai- Indië tot
dat wy een Hollandsehe stoomboot te
genkwamen, uit wiens voorraad ruwolie
wü den onzen weer konden aanvullen.
Wij bleven een paar dagen stil liggen
en zoodoende haalde de stoomboot
„Winschoten" ons in. Wij dachten er
niet aan ons incognito te bewaren, aan
gezien de „Insulinde" toch verraden was.
Zij gaven ons bereidwillig alles wat wij
wilden en daarenboven nog couranten
uit het vaderland. Wij verslonden ze
letterlijk en waren zeer verheugd het
volgende bericht erin te vinden:
„Het heeft bijzonder opzien verwekt,
dat de bekende familie Van der Velde
uit Wassenaar ons land op haar jacht
„Zwaluw" heeft verlaten. Bepaalde com
mentaren in buitenlandsche dagbladen,
die geschikt zijn de eer en goeden naam
van deze familie afbreuk te doen, zijn.
zooals wij uit goede bron vernemen, ab
soluut ongemotiveerd. Wel moet wordn
toegegeven, dat het vrijwillige vertrek
van deze familie met politieke overwe
gingen in verband staat. Wij zijn ech e
gemachtigd te constateeren, dat de fa
milie Van der Velde zich bij haar gedrax
heeft laten leiden door redenen, die zoo -
wel van menschelijke als vaderlandse ii
standpunt uit bezien, zeer gewaardeerd
moeten worden.
(Wordt vervolgd.)
