HET VALSCHERM
if
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 16 JUNI 1928 VIERDE BLAD
't Oudste middel van
vervoer door de lucht
Hoe het vele honder
den levens redde
Rechtstandig springen uit een ballon.
matig kunnen ontvouwen Een eenvou
dige schikking der verschillende touwen
maakt verder dat de zijden parachute
niet eerder uit het aluminium hulsel
kan komen voordat alle banden gelijke
lijk gestrekt zijn.
In „The wonder book of Aircraft"
schrijft miss Silva Boyden dat zü vele
sprongen uit vliegmachines heeft ge
daan (zij was de eerste Engelsche vrouw
die er zooveel liefhebberij in had). Zij
zegt:
Veronderstel dat u zooveel tempera
ment heeft om lust te gevoelen een
duikje in het oneindige te maken, dan
moet ik u toch de illusie van een al te
groote sensatie ontnemen. Door met het
hoofd naar beneden weg te springen
vermijdt men de meeste onaangename
physieke gevoelens. Men valt geduren
de drie seconden sneller, steeds sneller
suizende door het niets, tot plotseling
eenu machtige arm u schijnt tegen te
houden, u optilt, vasthoudt en zachtjes
laat dalen.
Zeker, dit kan niet ontkend worden,
gedurende de drie angstige seconden
voelt men rondom zich een vreeselijke
leegte, het oneindige, het bodemlooze het
suizende vallen. Bij verschillende proef
nemingen is gebleken dat de pols dubbel
zoo snel slaat. Maar dadelijk als de zij
den parachute haar vleugel uitspreid:,
worden alle grimmige gedachten wegge
vaagd en de parachutist wordt gevan
gen door de heerlijke «notie van het
vrije zweven, door de geluideloosheid,
door de oneindige rust na de duizeling-
wekkendsnelle val.
Parachute-springen is niet een
sport voor iedereen, doch het is ver
bazingwekkend zooveel menschen mij
komen vragen of zij door mijn bemidde
ling een parachutesprong mogen maken,
als zij een sprong van mij hebben aan
schouwd. Ik geloof wel dat niet alle aan
vragers door zouden zetten als liet er op
aankwam, want de sprong vereischt m
ieder geval een groote dosis zelfbeheer -
sching en koelbloedigheid. Ik heb zeir
dikwijls het gevoel gehad, dat ik maar
liever terug zou kruipen in de veilige
aeroplane, op het fc'ieke moment, in-
plaats van mij toe te vertrouwen aan
dun koort en ritselende zijde.
Aan den anderen kant. als een
machine bijvoorbeeld in brand staat of
als een ander ongeluk in weinige secon
den het te pletter vallen van het toestel
klaarblijkelijk tot gevolg zal hebben, zijn
er weinig passagiers die in hun doods
angst zullen aarzelen tusschen de zeker
held van den dood en de waarschijn
lijkheid der redding door middel van het
valscherm Naar mijn meening zal zelfs
de zeer timide passagier een sprong
in de ruimte wagen. Het is trouwens
bekend dat het besef dat de machine
in brand staat zoo angstaanjagend is,
dat meer dan twee honderd Britsche
officieren zonder valscherm uit hun in
lichtelaaie geschoten toestel sprongen,
zelfmoord verkiezende boven een vreese-
lijken dood in de vlammen. Als zij para
chutes bij hun vliegeruitrusting hadden,
gehad, zouden zij zich wellicht allen heb
ben kunnen redden.
Het water vertelt verder Miss Boy
den kan gevaarlijk zijn voor een
parachutist, hoewel men dikwijls ook op
de parachute blijft drijven.
Twee maal ben ik bij sprongen in de
zee terecht gekomen, en éénmaal was ik
bijna in den Atlantischen Oceaan ver
dronken. Iedere parachutist moet er om
denken z'.ch na de landing onmiddel
lijk van zijn scherm te bevrijden, anders
loopt men groote kans door den wind
meegesleurd en zwaar gewond te wor
den. Zyn op deze wijze niet'acht Fran-
sche officieren bij Verdun door een
hevigen storm om het leven gekomen?
Natuurlijk trekt den dood van een
parachutist onmiddellijk de groote be
langstelling van het publiek. Maar weet
men dat in den oorlog slechts 8 Engel
sche officieren om het leven zijn geko
men toen zij trachtten zich door een
parachute te redden? In drie gevallen
weigerde het scherm zich te ontvouwen.
In drie andere gevallen vloog het in
brand, daar het in aanraking was ge
komen met de brandende ballon; één of
ficier werd gedood omdat de Hjn waar
aan hij hing door het breken van een
haak losliet; de laatste van het acht
tal kwam in het water terecht en ver
dronk.
Eén der hoogste sprongen is door Air
Commodore Maitland gemaakt (10.000
Eng. voeten) en de laagste is die van
Orde-Lees dien wij al vermeldden. Een
beroepsparachutist ondervindt geen na-
deelige gevolgen van den sprong. Eens
heb ik driemaal achter elkaar van een
hoogte van 1500 meter gesprongen zonder
daar ook maar de geringste nadeelige
gevolgen van ondervonden te hebber..
Miss Boyden ls van meening dat als ooit
de vliegerij van het zelfde belang wordt
als het vervoer per boot en per trein,
de passagiers van parachutes dienen te
worden voorzien. Noemt men dezen
maatregel niet dan zal de wereld vroeg
of laat geschokt worden door een ramp
die dien van de Titanic te water, zal
evenaren. En de aviatiek zal daarmede
een slag toegebracht worden waarvan
zü niet zoo spoedig zal genezen.
De Hollander W. Pottum ls. zoover wij
weten de bekendste en eenige parachutist
in Nederland. In zijn boekje ..De Verove
ring van het Luchtruim" wijdt ook hij
een hoofdstuk aan een reddingsmiddel
dat buiten kijf 't alleroudste voertuig
door de lucht is. Heeft Leonardo da
Vinei niet geschreven:
„Wanneer 'n mensch boven z"n hoofd
heeft 'n „dak" van linnen, zal hU zich,
van welke hoogte ook, ongestraft kun
nen laten vallen". Bij de vele teekenin-
gen, ontwerpen en schetsen onder z'n
nagelaten papieren, ls dan ook 'n vluch
tige krabbel gevonden van 'n valscherm.
In 1617 werd de eerste valscherm-
demonstratie gegeven door 'n Italiaan,
die „met zoo'n dak" (zoo'n primitief val
scherm) boven z'n hoofd" van 'n toren
sprong en ongedeerd omlaag kwam.
Anderhalve eeuw later herhaalde pro
fessor Sebastiaan Lenormand deze
proef, door van den toren van het
Observatorium te Montpellier te sprin
genin elke hand twee stevige para-
pluies houdend. Bijkans zonder schok
of stoot kwam hij neer. Hieruit leidde
onze prof. terecht af, dat 'n rond val
scherm, met *n middellijn van 4 1/2 a 5
Meter voldoende is, 'n niet te zwaar
persoon langzaam en zonder gevaar te
doen nederdalen.
Pottum noemt behalve het Guardian
Angel scherm 'Engelbewaarder scherm)
dat wij al bij Maitland noemden ook
het scherm van Ors, uiterst veilig. Hij
geeft van het scherm van Ors de vol
gende beschrijving:
Sedert de uitvinder zelf 'n scherm
demonstreerde, den 13en Februari 1914,
zijn vele honderden er mee omlaagge-
sprongen. Tot nu toeheeft *t nog
nimmer geweigerd of heeft er eenig on
geluk mee plaats gehad, 'n record waar
op geen enkel ander scherm kan bogen.
Steeds stolpte de „Ors" geleidelijk
open. dank zij de uitvinding van Ors:
't hoepel-systeem
Van de opening, af in 't midden van
't scherm, tot daar waar de zestien
draaglljnen samenkomen, zijn tien lichte
houten ringen, op gelijke afstanden
aangebracht, aan elkaar verbonden door
gekruiste koordjes. Bij t trekken van de
parachute verdeelen zich in 't gestrekte
scherm de tien ringen, 't doek wordt er
tegen aangezogen en vormt als 't ware
'n koker waarvan de tiende ring den
mond vormt van 't scherm.
De mond-ring is de kleinste der tien
ringen, de negen anderen hebben een
doorsnede die geleidelijk 'n weinig toe
neemtde koker ls dus eenigszins
conisch, waardoor 't scherm niet open
.slaat" doch open stolpt, en dat wel zeer
gelijkmatig en zonder schok of klap.
Daar *t scherm vervaardigd is van
Lyonsche zijde is t zeer soepel en uiterst
licht by 'n groot weerstandsvermogen.
De ceintuur inbegrepen, weegt "t slechts
6 K.G.. de ronde zak waarin 't is op
gevouwen heeft bij 'n middeliyn van
40 cM. slechts *n hoogte of dikte van
10 cM.. Eenmaal ontplooid heeft het
scherm een doorsnede van 9 M. en
draagt een persoon van 6075 K.G. met
'n seconde-snelheid van 3 a 4 M. naar
omlaag. By kalm weer staat de schok
by het neerkomen gelijk met die welken
men ontvangt als mer. van een hoogte
van 11/2 a 2 M. op den grond springt.
Pottum, die slechts 46 K.M. weegt,
kwem by zijn demonstraties op het Icar
te Rotterdam, den 16den September
1922, van een hoogte van 300 Meters als
W. Pottum.
een donsje zoo zacht op 't vliegveld neer
hoewel er een stevige bries stond.
Eveneens lijkt het ons interessant de
heer Pottum te citeeren als hy vertelt
van een parachute-sprong die hy op het
Icar uitvoerde. Hy zegt na een inlei
ding:
Ors gespt me de ceintuur aan. myn
vrouw snoert m'n viiegkap vast, de pers
maakt de noodtge kieken'k steek een
versch sigaretje opmet Ors. den
piloot Hofstra en den heer Guilonard,
die zouden meegaan om 't sein te geven
wanneer is „er uit" zou gaan en con
troleeren of alles in orde was, werd
overeengekomen, dat ik op 'n hoogte van
300 M. zou springen juist boven *t boer-
derytje achter de hangars: gegeven de
snelheid van m'n daling en de wind
richting zou ik dan Juist ln 't midden
van 't vliegveld neerkomen....
Daar draait als razend de schroef
rond. ik klim in 't trillende toestel om
plaats te nemen in den lederen fau
teuil, vóór me ligt plat op z'n buik
de heer Guilonard. met 1 hoofd
bulten boord, naar omlaag te loeren.
Ik kyk ook eens uit en zie eerst nu
welk een geweldige massa menschen
op en om het terrein onze vlucht in ge
spannen aandacht volgenreeds
hebben we. langzaam klimmend, een
rondje gemaaktw. hebben de
„hoogte".... de heer Guilonard tikt
Hoe de parachutist in een boom
belandde.
tegen t ruitjeonze piloot weet nu
dat ik naar bulten stap.... me met
beide handen vasthoudend aan de twee
lederen handgrepen. aan weerszijden
van de deur-opening aangebracht., hang
ik buiten t toestelde schroef geeft
me de volle laag en beneemt me den
adem bykans
„Ja!" roept en knikt de heer Guilonard
t kritieke moment ls daarik laat
belde handgrepen losop eens rond
me 'n vreemd aandoende stiltegeen
motorgeronk meergeen snydende
wind'n wonderlijk, niet te omschrij
ven gevoel.... ik ..voel" me zelf niet
meernaar omlaag ploffend krijg
ik absoluut niet de gewaarwording te
vallenmaar op eens te riJnan
ders dan anderszonder lichaams
gewicht.... als 't ware ónstoffelijk
't ls meals sta ik vryzwevend In de
ruimte'n gevoel van algehcele vry-
heid doortintelt mehelaas'n
korte, al te korte spanne tyd slechts
ik word tot 'n andere werkelijkheid
teruggeroepent is als word ik op
m'n schouder getikt.... *t scherm bo
ven me is opengegaan.... wég ls m'n
zweef-Illusieik begin tc bungelen en
in 't rond te draaieneven grypt 'n
heftige wind me fel aan.... dan dryf
ik, voor 't windje af, langzaam naar
omlaagsoms daal ik in t geheel
niett'n paar malen tillen windruk
ken me enkele meters omhoog
Voor 't publiek ls de vertooning van
dit langzaam dalen natuurlijk om aan
te smullenbeneden gekomen, hoor
de ik later, dat ze dachten dat ik te
„licht" was en niet meer zou terugkomen
en wègdryvenwie weet waarheen!
Teneinde m'n landingsplaats in 't vi
zier te kunnen houden en er niet *U-
waarts of. met den rug er heen gekeerd,
op aan te dalen moet ik telkens met
armen en beenen om en om zwaaien
voor de toeschouwers beneden moet dat
'n komisch schouwspel opleveren
ik zie. dat ik vry wat mooier zal neer
dalen dan de drie anderen, die vóór me
op 't Icar sprongen. Daalden zy op de
grens van 't vliegveld of er buiten, ik
zweef bykans op 't midden van 't veld
aan, sneller en sneller naarmate ik
lager kom. Onder me komen ze van
alle kanten toegeloopen om me oop te
vangenbykans zonder stoot kom ik
neerom me d&h. zooals men dat be
hoort te doen, onmiddellijk languit in
't gras te werpen..,. Immershet
scherm vormt *n reuzen-zeil dat me full
speedd gaat voortsleepenenkele
meters slechtswant reeds werpen
zich de toegesnelde soldaten op de lange
lynen om te remmen en.... ftui.
Wellicht komen wy binnenkort nog
eens terug op andere ervaringen van
den parachutist en aeronart Pottum.
Het dalen op de Theems. De parachute opende zich op acrinaen al-
Stand tan het water.
Jaren voor den oorlog verwierf de
Engelsohman Air Commodore Maitland
zich een schitterende reputatie door par
ticuliere pogingen en sprongen waarbij
hij alle mogelijkheden van het val
scherm onderzocht. In 1913 deed hij de
eerste sprong uit een in volle vaart
zijnd bestuurbaar luchtschip de Eta.
De sprong slaagde schitterend hoewel
de commodore in een modderig vijver
tje terecht kwam. By het uitbreken van
den oorlog zag hy dadelijk in dat een
kabelballon voor alles met valscher
men uitgerust behoorde te zijn. Daarbij
paste hy in samenwerking met de hee-
ren Spencer voor het eerst het systeem,
van in een klein omhulsel gepakte pa
rachute toe. Daarvoor immers plachten
ballon vaarders hun parachute in volle
uitgeplooirie lengte naast de ballon te
hangen. Toen werd het meteen nood
zakelijk een soort van harnas of gordel
uit te vinden waardoor de ballonvaar-
der gedurende den tijd dat hy in de
lucht was voortdurend aan de parachute
verbonden zou zijn, en zonder dat hy
bUwyze van spreken behoefde na te
De sprong van Towerbrldge.
Een oude parachute onder een
antieke ballon.
■ztr
Eén der beroemdste vrouwelijke pa
rachutisten Miss Silva Boyden
heeft eens in „The Wonder book
of Aircraft" een artikel gewijd aan de
ontwikkeling van het valscherm en over
haar persoonlijke ervaringen bij het ge
bruik i an de parachute. Zij merkt
daarin terecht op dat de parachute
eigenlijk de oudst bekende vorm is in de
pracüsche luchtvaart, die uitgevonden
werd lang voordat de ballon gebruikt
werd. In een vorig artikel hebben wij al
eens verteld van de fantasten uit de
oudheid, die op de dolzinnigste wijze
dachten te kunnen vliegen. Zij bonden
rich vleugels aan handen en voeten, of
«lachten dat zelfs hun uitgespreide
Jaspanden hen zouden kunnen dragen.
De bruikbare parachute, zooals die
door de eerste ballonvaarders werd toe
gepast dankt het ontstaan aan de be
roemde luchtvaarders Blanchard en
Gamerin, die elkaar ten hevigste de eer
betwistten om den eersten sprong te mo
gen doen,
Tenslotte genoot Blanchard die eer.
In Bazel waagde hij in 1792 zijn leven
Hij sprongkwam betrekkelijk goed
neer, doch brak een been. Gamerin gaf
fa 1797 vele demonstraties. By St, Pan-
eras deed hij een sprong van een hoogte
van 6000 voet Nieuwe belangstelling in
dit belangrijke onderdeel der luchtvaart
bracht Baldwin die sensationeele vex-
tooningen gaf in Rockaway Beach in
Amerika en in de jaren 18871888 in
Londen. Na dien tyd hebben honderden
waaghalzen en baanbrekers even zoo
vele systemen beproefd en dikwijls met
hun leven voor hun pogingen geboet
Vooral in Amerika heeft men zich steeds
erg druk gemaakt voor het valscherm.
Men herinnert zich daar nog in lucht
vaartkringen de merkwaardige familie
Spencer. Op één dag sprongen de ge
zamenlijke springers der familie twaalf
maal naar beneden uit een ballon. Dat
wilde in dien rijd wat zeggen! In totaa":
deed deze familie meer dan duizend
sprongen, zonder één ongeluk, uitgezon
derd dat van Arthur Spencer, die eens
toen hy wat onzacht neerkwam, een
been brak Op 16 Augustus 1913 deed
de beroemde Pégoud een sprong uit een
Blériot monoplane met een Bonnet pa
rachute. Zeer belangrijk voor de ont
wikkeling van het valscherm is het ge
bruik dat de militairen in Engeland en
Amerika er van gemaakt hebben, ge
weest.
denken, over boord zou kunnen sprin
gen. Deze avolutie was zéér belangrijk.
Men denke maar eens dat meer dan 600
Engelsche officieren van. kabelballons
die verplicht waren uit hun luchtvaar
tuig te springen het leven aan commo
dore Mainland's uitvinding, te danken
hébben. Tegen het einde van 1918 be
sloot de Engelsche regeering de ge-
heele „vliegende luchtmacht" met val
schermen uit te rusten. Air Commodore
Maitland was de eerste die uit een in
volle vaart vliegende D. H. 14 sprong,
met een „Engelbewaarder valscherm".
Het laagterecord parachute springen
staat als wy het wel hebben cp den
naam van den Engelschen majoor Orde-
Lees die 't beroep als valschermspringer
begon met een sprong op 11 November
1917van de Tower Bridge in Lon
den, van een hoogte van 153 Engelsche
voeten. Orde-Lees looptoaan is roem
rucht Meermalen sprong hy uit vlieg
machines die op een hoogte van slechts
250 Engelsche voeten vlogen. Slechts om
te demonstreeren dat een parachute een
betrouwbare levensredder kan zijn.
By Orde Lees' sprong van de
Tower Bridge opende de parachute zich
op een hoogte van slechts 25 Meter bo
ven het water van de Theems.
Het niet openen van de parachute
heeft natuuriyk altUd vreeseiyke ge
volgen. By het valscherm van Orde-Lees
wat dit onmogelyk. De lynen bestaan
uit zeer sterk band dat niet in lussen of
knoopen kan geraken (zoogenaamd
tangle proof) omdat zij zóó opgevouwen
zyn dat zU zich niet anders dan regel-
