3ÜITENLANDSCH OVERZICHT
HAARLEM'S DAGBLAD WOENSDAG 20 JUNI 1928 T
HET VERDERE GETUIGENVERHOOR IN
DE ZAAK VAN DE VEENDAMMER.
„Liebermann een financieel genie".
HYPOTHEKEN, WEL AFGELOST DOCH NIET GEBOEKT.
Wy konden gisteren reeds mededeel en
hoe het begin van de vijfde zitting van
de Amstcrdamsohe rechtbank waarin de
zaak van de „Veendammer" behandeld
werd, verliep. Aan het verslag in de Tel.
ontleenen wij thans het volgende.
Getuige Meynema vertelde voorts, dat
in een vergadering te BtusscI waar
heen getuige gereisd was, omdat hy
vreesde, dat Lieberman c* met de buit
van door zou gaan de bef Kloppen
burg tegen Liebermann,, Mr. Spaargaren,
Mr. Denekamp. den heer Paardekooper
en verdachte M. gezegd had, dat zij al
len in de gevangenis thuis hoorden. Ge
tuige was toen overtuigd dat de Veen-
dammer nog wel te sa neer en was, men
schermde echter steeds met dat woord,
doch niemand deed wat.
Getuige had 6 1/2 ton voor de bank
gevraagd, voor de eerste uitgaven, In
een onderhoud van 2 1/2 uur met Lieber
mann. mr. Van Gigcfh en inr. Schür
mann, „twee handige intelligente rechts
geleerden", aldus getuige.
Liebermann wilde een ton geven voor
de Bank, als getuige hem verder niet
lastig viel. Mrs. Van Gigch en Schür
mann hadden zich ten slotte kwaad ge
maakt en legden hem vier punten ter
teekening voor. Getuige zou, wanneer
hy dit gedaan had, o.m. geen enkel ver
haal mieer gehad hebben op de Dis
cant obank.
Boekingen van transaotles werden niet
gemaakt.
Van den heer Schim van der Loeft
had getuige verder gehoord, dat zoowel
mr. Söhürmann als mr. Van GigCh van
Liebermann een ton hadden ontvangen
en voorts mr. Spaargaren van Lieber
mann. een Jeening van 11/2 ton.
Hierop deelde mr. van Nierop mede
dat door de curatoren met ror. Spaar
garen onderhandeld wordt over de terug
betaling van dit bedrag.
Mr. Muller Massis stelde de vraag,
hoe een bijeenkomst met mr. Schürmawn
op 12 November verliep.
Wel, zei de getuige, 't kwam op een
borgtocht en toen vroeg mr. Van Gigch
lachend aan verd. M., hebt u misschien
een borgtocht van een millioen bij de
papieren van de „Veendammer", ge von
den? Daarop werd de heer Kloppenburg
kwaad en ging weg, evenals getuige.
Mr. Schürmann trachtte 'het incident
nog bij te leggen. Van dear Toorn zei,
dat hij niets van een dergelijke borg
tocht van een millioen wist. Dit was de
vergadering, waarvan mr. Denekamp
voor de I-Iaagsche reohtbank verklaarde,
dat zij zoo'n aangenaam verloop heelt
gehad!
Het bevreemdde getuige niet, dat Van
dn- Toorn er bij was. Al die advocaten
waren ook voortdurend in de buurt,
waarom mocht Van der Toorn er dan
ook niet bij zijn? (gelach).
Getuige betreurde het, zooals hij des
gevraagd zeide, dat de hoeren W.
te laat tot inkeer
zijn gekomen.
Op don dag van het faillissement had
den zij 2 millioen bij zich, maar toen
was het te laat.
Als daarna mr. Kokosky eenige vragen
stelt, zegt getuige, die onder het geheele
verhoor zijn zin voor humor niet blijkt
t>e hebben verloren: /houdt u mij ten
goede, ik ben geen advocaat, daarom wil
graag ook weten wat de portée van een
vraag is!"
Mr. Kokosky: EDebt u Paardekooper
niet igevraagd hoe hij er toe kwam 5
millioen te willen geven voor iets, wat
hoogstens 3 1/2 millioen zou kunnen op
brengen?
Getuige antwoordt: Ja, doch hij lachte
maar eens.
Mr. Kokosky: Hebt u wel eens gehoord
dat Paardekooper een kasteel in Frank
rijk .bezat.
Get. (boos): Vraagt u toch niet zoo
idioot!
De officier vraagt dan verlof alsnog
den heer Kloppenburg te doen dagvaar
den als getuige.
Getuige zegt, dat hij op de vergadering
van 15 September het koopcontract
Paardekooper (heeft geteekend; dat heeft
hij toen echter niet begrepen. Verder
verklaarde getuige naar aanleiding var
het feit. dat mr. Van Gdgoh eens tegen
verdachte M. had opgemerkt dat getuige
de eerste was die aanmerkingen maakte
op het niet boeken van transacties, dat
het voor hem steeds was als hij op een
vergadering kwam: daar heb je 'n stoel,
een tafel, en mrr. Van Gigch (daverend
gelach).
Het verhoor van getuige Meljnema zal
Donderdagmorgen worden voortgezet.
De volgende getuige
is de accountant A. Smits, thans te Bus-
sum. die in 1925 en 1926 accountant
was bij de „Veendammer". Deze getuige
deskundige verklaarde dat blijkens de
laatste balans, die per 31 December 1926
was opgemaakt, de pandbrieven gedekt,
varen, wanneer met het obligo der aan-
dcelen er bil rekende, hij wist toen echter
niet, dat de familie W. niet goed was voor
het obligo.
Vervolgens deelt getuige een en ander
mede over liet contract.
Hij heeft bezwaren gemaakt tegen de
ontworpen betaling door afgifte van de
grossen van hypotheken zonder tegen
waarde voor de Bank. Aanvankelijk
was vastgesteld, dat twee millioen be
taald zou worden, eerst later werd be
sproken op welke wijze. Getuige wist niet
dat Liebermann het millioen in contan
ten ook niet had, en dat men voor hem
trachtte, op onderpand van hypotheken,
die bij elkaar te krijgen, anders was het
getuige wel opgevallen, dat ook dit mil
lioen eigenlijk uit de „Veendammer"
kwam.
Omstreeks April-Mei zijn-de bespre
kingen, welke immers lot geen resul
taat. hebben geleid, hervat.
Getuige heeft verschillende confe
renties bijgewoond, waarbij verder mr.
Schürmann, mr. Van Gigch. en Wolfman
Sr. aanwezig waren. Half Juni was men
het eens, ook over de wijze van betaling:
1 millioen in contanten, 1 millioen in
hypotheken.
Getuige bleef de transactie zonder be
hoorlijke tegenwaarde, oninbaar vinden,
Mt. Schürmann wien hij zijn bezwaren
uiteenzette, zei o.m.: Liebermann is een
financieel genie. Over een tegenwaarde
zal toen wel gesproken zyn, getuige her
innert zich dit niet. In een der laatste
conferenties zeide Liebermann, dat hij
een borgtocht had van Van der Toorn,
waarmee hij zekerheid moest verschaf
fen aan het nieuwe bestuur. Dit is ge
weest toen er nog sprake was van be
taling met één millioen in contanten
cn één millioen in grossen.
Het definitief contract vermeldt 2
millioen in contanten, hiervan is volgens
getuige nooit sprake geweest. De pre
sident merkt op, dat het dus een schijn
contract is geweest.
Weer de Noord-
Ilollandsche
Hypotheekbank.
De Officier van. Justitie: Hebt u in
1927 bemiddeling verleend bij den ver
koop van aandeelen der Noord-Holland
sche Hypotheekbank door Kardoes aan
Liebermann?
Getuige: Ja, mr. Van Gigch, met wien
wij 'toen in hetzelfde gebouw kantoor
hadden, sprak mij hierover.
Getuige weet niet meer precies wan
neer dit contract geteekend en wanneer
de koopprijs betaald is, hij kan het ech-
ber wel nakijken.
Mi-, v. d. Meer: En toch hebt u op
15 Juni' het koopcontract geteekend, hoe
wel u had moeten begrijpen dat liet een
schijncontract was, omdat er nu opeens
weer sprake was van twee millioen in
contanten?
Getuige (na korte aarzeling)Ja.
Voorts zegt getuige, dat zijn bezwaren
tegen de betaling opgeheven waren, na
dat hij met Mr. Schürmann er over had
gesproken. Hij had toen den indTuk dat
de zaak in orde was.
De ïyst van hypotheken, waaruit men
ongetwijfeld zien kon, dat er bouw-
credieten verleend waren heeft getuige
aan Mr. Van Gigch gegeven. Vervolgens
verklaart hij, dat Mt. Van Gigch gezegd
heeft, dat de zaak 'toch door ging, even
eens dat Mr. Schürmann nimmer heeft
aangedrongen op het sluiten van de
transactie, en dat deze ook geen be
zwaren gemaakt heeft.
Daarna verklaart getuige nog, dat in
1925 een algemeene hertaxatie heeft
plaats gevonden; er was 2 ton onder
waarde op „Scala", één ton op de Be
leggingsmaatschappij Noord-Holland, de
laatste na de afschrijving.
Mr. Van Nierop: Ik kan me niet
voorstellen, dat de Beleggingsmaatschap
pij, die de vergaarbak was voor alle on
gerechtigheid van de „Veendammer" er
met een ton of zoo weer zou zijn!
Getuige: Mijns inziens kon de Beleg
gingsmaatschappij na die afschrijvingen
zich bedruipen; zelfs verwachtten wij
over 1927 een winst van 20 mille.
Mr. Van Nierop merkt op, dat het nu
half 1928 is en nog is er nooit een cent
verdiend
Geuige haalt zijn schouders op.
Mr. Van Nierop: hebt bij uw
berekening de enorm hooge onderhouds
kosten, die de grootste strop voor de
Beleggingsmaatschappij zijn gébleken,
onderschat.
Tusschen getuige Smits en den ac
countant Van der Maat uit Haarlem,
ontspint zich dan een scherpe woor
denwisseling over hetgeen indertijd met
de ton „winst" van de N.V. „Atilla" is
gebeurd,
Waardecring voor dc directie.
Na de pauze deed de griffier voorle
zing van eenige notarieel opgemaakte
akten van cessie, waarmee uitvoering
werd gegeven aan het verkoopcontract,
alsmede van eenige processen-verbaal
van vergaderingen van commissarissen
en aandeelhouders, aldus het Hbld.
Hieronder het prooes-verbaal van de op
25 Juni 1927 te Hilversum gehouden
buitengewone algemeene vergadering,
waarop het oude bestuur aftrad en het
nieuwe benoemd werd. In het procesver
baal dezer bijeenkomst komen de vol
gende zinsneden voor:
De heer mr. van Gigch neemt daar
na het woord, namens eenige aandeel
houders, om uiting te geven aan de
waardeering, die door hom wordt ge
voeld voor hetgeen de directie, en
speciaal de heer W. Jr., van de Veen
dammer Hypotheekbank, heeft ge
maakt.. Nu hij gelegenheid heeft ge
had zich van den toestand op de hoog
te te stellen, kan hij -verklaren, dat deze
de vergelijking met andere hypotheek
banken zeer good kan doorstaan.
Ten slotte dankte de heer W. Jr.,
voor de gesproken woorden en sprak
hij dc lioop uit. dat de Bank in voor-
spood zal toenemen.
Getuige J. Spanjersberg werd vervol
gens wederom gehoord. Hij maakte .1e
notulen der vergaderingen van aan
deelhouders en yan commissarissen die
achtereenvolgens op 25 Juni 1927 gehou
den werden op. De vergaderingen 1 vod
den plaats in tegenwoordigheid van mrs.
Van Gigch en Schürmann en dc beide
heeren W.
Of toen gezegd is. dat dc overdracht
van de Discontobank maar van tyde-
1 ij ken aard zou zijn, omdat er een
contract met de groep Schim van der
Loeff was tot stand gekomen, weet ge
tuige niet. Verdachte Kortenoever weet
het evenmin, het was een vergadering
in een vergadering.
Verdachte W. zeide pas einde Juni
1927 van een contract met Schim van
der Loeff gehoord te hebben. Verd. hl.,
meent' dat het na het «tekenen .dor akte
besproken is, terwijl verd. W. Sr., zei er
nu niets meer van te begrijpen.
Desgevraagd verklaarde getuige, dat
hij een aklè va.n borgstelling heeft ge
zien en dat op deze akte voorkwam ue
handteékentng vnn getuige Van der
Toorn.
Getuige L. Th. H. baron van Boeoop
ontmoette in 1915 Liebermann. Hij werd
daarop met meer andere heeren com
missarissen van de Holland-Amerika Le
vensverzekering Maatschappij en in den
zomer van 1920 werd hij commissaris
van de Veendammer.
In Juni 1927 verzocht Liebermann,
dien hij uit het oog verloren had, hem
in Nooi'dwijk te komen. Liebermann,
noodigde hem uit op de vergadering
te verschijnen.
Op de vergadering van aandeelhou
ders werd Möhring tx>t directeur be
noemd. Voorts werden commissarissen
en een raad van toezicht aangewezen.
De president vroeg, of op die vergade
ring ook niet een aantal akten door no
taris Sterkman voorgelezen werden,
waarbij verchillende onroerende goede
ren en hypotheken von de Veendammer
ter waarde van 2 1/2 millioen aan de fa
milie W. werden overgedragen?
Getuige zeide dit niet begrepen te
hebben. Wel heeft hij iets geteekend,
wat wist hy niet. Hy meende dot de
zaak in orde was, omdat er een notaris
en verschillende advocaten aanwezig
waren. De president vroeg hem of hy
wist, een volmacht tot royement van
hyotheken geteekend te hebben. „Neen",
antwoordde beklaagde.
Van Liebermann kon getuige nog zeg
gen, dat deze goede relaties had, te
Noordwyk op grooten voet leefde en al
tijd groobe conferenties had, o.a. met
Duitsohe heeren als Dr. Stegemann.
De volgende getuige is de heer E.
Schansema uit Hilversum. Deze was
boekhouder van de Veendammer, hy
heeft de vergadering van 25 Juni 1927
bijgewoond, van dien dag af heeft ge
tuige de boeken verder geregeld bijge
houden. Op 25 Juni heeft verd. M. het
kassaldo opgenomen en getuige meent
dat deze toen meegenomen is. Deze
transactie werd eerst begin September
1927 goboelct, by welke gelegenheid het
memoriaal overgeschreven moest wor
den, omdat verdachte W. Sr. eisohte, dat
alle transacties op datum zouden komen
te staan. Gebuige weid toen gewaar, dat
verschillende hypotheken afgelost waren
doch niet gekocht. Verdachte M. ver
klaart desgevraagd, dat dit door de ver
keersdrukte kwam, de administratie
weid toen immers van Hilversum naar
Amsterdam overgeplaatst.
Getuige verklaarde nog. dat de op
roeping voor de buitengewone vergade
ring van aandeelhouders geplaatst werd
in het Utrechtsch Dagblad en in de
Gooi- en Eemlander. De vergadering
zelve had plaats des voormiddags.... ne
gen uur!
De belanghebbenden uit het Noorden,
konden hierdoor niet tydig ter vergade
ring komen. De laatste getuige die ge
hoord wead was de heer H. Stadens, die
sedert 1910 op het kantoor der Veen
damaner werkzaam was. Ook hij had wel
den indruk gekregen, dat de Bank niet
al te best meer was.
Daarna werd de behandeling van de
zaak te ruim zeven uur gesehorst tot
Donderdagmorgen tien uur.
RUMOERIGE AVOND TE
ELST BIJ RHENEN.
VECHTPARTIJ TUSSCHEN
POLITIE EN BURGERS.
Zondagavond heeft tusschen verschil
lende personen en de politie te Eist by
Rhonen een vechtpartij plaats gehad,
meldt de Tel,
In het café „de Oranjeboom" waren
.verscheidene jongelui aanwezig. Het
ging er nogal rumoerig toe.
De surveilleerena politie maande tot
kalmte aan, hetgeen echter geen invloed
had. Toen de menschen buiten kwamen
werd het nog erger, met het gevolg, dat
de politie een der belhamels wilde ar
resteeren. Dit ging echter niet gemak
kelijk. Er ontstond een worsteling tus
schen een veertigtal personen en de po
litie die van de gummistok gebruik
moest maken. De persoon dien men ar
resteeren wilde, zekere H. uit Veenen-
daal ging er echter van door. Hierop
loste de politie een driebal schoten in de
lucht, waarna de vluchteling bleef
staan en gearresteerd kon worden. Hy
werd met een zekeren S„ eveneens uit
Veenendaal, naar het arres eau ten-lokaal
overgebracht. Daar aangekomen nam S.
plotseling de vlucht. Hij werd echter la
ter door een militair, na een achtervol
ging door verschillende tuinen, aange
houden en aan de politie overgeleverd.
Tot slot werd de geheele bende, met
eenige honderden nieuwsgierigen, uit
elkander- gejaagd.
EXAMENS.
HANDENARBEID.
Rijkskweekschool te Haarlem.
Examcmhandcnarbcid 18 en 19 Ju*
ni. Geëxamineerd: 10 manncl. en 1
vrouwcl. candidaat. Geslaagd dchee*
ren l. dc Waal; F. dc Boer; W. J.
Bos, KI. van Mcurs, J. Visser, C. W.
van Berkcl, A. Koning, G. P. Luttik*
huizen cn raej. Ha. Groot. 2 afgewe*
ONDER WI.TZERSEXA MEN.
Da Oosta/Kwcekschool te Haarlem.
19 Juni 1928. Groep 4. iccxaminccrd
6 candiadtcn. Geslaagd dc dames: J.
J. Gcrrits cn M. S. Slot tc Bloemen»
daal; B. J. Mos en .1. B. de Rooy tc
Haarlem; M. E. Paling tc Hillegom;
B. M. van der Steur tc Beverwijk.
ORGELBESPELING
in de Groote of St. Bavokcrk tc
Haarlem, op Donderdag 21 Juni 1928
des namiddags van 34 uur, door den
heer GcorgeRobcrt, met medewerking
van Willem Bredcrodc (violist).
Programma:
1. Toccata F gr. t., J. S. Bach (orgel).
2. Drie Hymnen (op.28) B. v. d. Sig*
lenhorst Meijer (viool en orgel).
Eerste uitvoering.
3. Fantaisic A gr. t., Gesar Frnhck
(orgel).
4. Elcgia. Cardcnio Rotto (viool cn
orgel).
Eerste uitvoering.
5. Fctc»Dicu. Hendrik Andriessen
(orgel).
JUBILEUM.
23 Juni hoopt onze
stadgenoot de heer
J. Hoogstraten den
dag te heydenken
dat hy voor 25 Jaar
by de Nederland-
sche Spoorwegen in
dienst trad. Door
Jjn groote werklust
heeft hy zich steeds
opgewerkt, nu vervult
hy de betrekking
van len seinhuis wachter. By zyn supe
rieuren en collega's bekend om zyn hu
maniteit zal het hem zeker op dien dag
niet aan belangstelling ontbreken.
ZILVEREN JUBILEUM.
De fa. A. Bos, elecbrische smederij,
Nieuwe Kruisstraat 19—21 bestaat 30
Juni a.s. 25 jaar. Dezelfde patroon, die
nu het zilveren feest viert, stichtte ook
de firma, aan hem is dus de bloei van
de zaak te danken. De zaak Is begon
nen in de Witte Heerensteeg, negen
jaar geledien werd de tegenwoordige
werkplaats in gebruik genomen, hoewel
toen de zaak al gevestigd was in de
Nieuwe Kruisstraat.
Dit jubileum van een bekende zaak
zal wel belangstelling trekken.
VERKEERSONGELUKKEN
Te Hillegom.
Een jongen van 7 a 8 Jaar, zoon, van S.
wonende aan de Leidschestraat, is nabij
de tramremise door een houtwagen over
reden. Spelender wyze was de jongen
er onder geraakt., hy werd door twee
wielen overreden.
Een der omstanders droeg dein ge
wonden knaap naar het Joseph Ge
sticht, waar Dr, Der Weduwen een been
wond en kwetsing van een schouderblad
constateerde. Vervoer naar een zieken
huis zou afhangen van een nader in te
stellen onderzoek.
DE „ETNA" EN DE „MAGNEET".
Maandagavond opende de heer Bieze
een nieuwe zaak, de tweede in Haarlem,
in radio en electriscbe artikelen, in de
Lange Veerstraat. De winkel heet „De
Etna" en is overbuur van „De Mag
neet", de eerste zaak van den heer Bieze
te Haarlem, waar huishoudelijke be-
noodigdheden worden verkocht.
Het winkelhuis, dat op den hoek van
de Berkenrodesteeg staat, is inwendig
opnieuw ingericht. De heer Bieze bezit
tevens zaken te Amsterdam en Utrecht.
Wy kunnen daarom vertrouwen, dat. zijn
vakkennis een waarborg zal zyn voor
een voortdurende wisselwerking tusschen
de „Etna en de „Magneet".
EEN WETHOUDER DIE OPLICHTING
PLEEGT.
Sedert eeniige weken deden te Haaks
bergen hardnekkige geruchten de ronde,
dat de wethouder dier gemeente, de heer
A. J. te Br., zich zou hebben schuldig
gemaakt aan oplichting, meldt het Volk.
Uit een onderzoek, ingesteld door de
politie is thans gebleken., dat deze ge
ruchten waarheid bevatten. De mogelijk
heid is zelfs groot, dat by onderzoek zal
blijken, dat de overtreding zich niet tot
een geval beperkt.
HAARLEMMERMEER
INBRAAK.
Bij den landbouwer N. E. nabij
gasten zich 's nachts toegang tot de
Hillegom alhier hebben ongenoode
woning verschaft.
Vermist werden een motorjekker,
alsmede een doosje met zilveren 1c*
peltjes, waarvan het etui op het erf
werd teruggevonden. Ook de jekker
vond men later in dc nabijheid van
de woning terug. De politie stelt een
onderroek in.
KLAP VAN EEN PAARD.
Terwijl de knecht van den smid B.
te Hoofddorp een paard wilde be*
slaan kreeg hij plotseling van het
dier een klap tegen het lichaam. Ge*
neeskundige hulp werd ingeroepen.
BURGERLUKE STAND
BLOEMENDAAL
Bevallen: P. van der Velden—
Kroon z.
Ondertrouwd: B. H. H. Zweers en
M. B. Krcmcr; G. Wijma cn G. S-
Berkemcier; G. H. R. van den Berg
en Ch, M. Epker; J. P. van den
Bosch en A. G. van den Berg; A. P.
van Burk en J. Raadsveld.
Getrouwd: P. van Son cn Jkvr. M.
A. Teixeira de Mattos; \V. Roeien en
J. A. Kroon; D. Ch. M. Hetterschij en
G. J. van Klcffens.
Overleden: E. van Opzeeland, 59
j.. overleden te Haarlem.
BENNEBROEK
Bevallen: J. H. v. WijkFaddegon z.
HAARLEMMERMEER.
Bevallen: A. C. KamerBreure.
zoon; P. CombeeBoomhouwer, zoon
F. M, StiitterhcimDanncnhaucr, z.;
M. II. v. d. Helmvan Woerkom,
dochter; O. KinassenHillebrand, z.;
51. W. van EgmondSloof, dochter.
HEEMSTEDE.
Bevallen: M. .T. de Vosv. Leeu*
wen d. A. C. M- StrijbosBakker d.
F. Lckxde Graaf z. C. Wielders—
Rand d. A. van HoutenBooms z-
H. M. J. BuddingSmit z. D. de
Vriesv, d. Woude z.
MARKTNIEUWS.
PURMEREND
COöP. CENTRALE EIERVEILÏNG
Aanvoer 175.894 eendeneieren, per
100 f 4.60 -f4 80; Brocdcicren f5.40
-f 6.-
Kippcncicrcn 78.075, per 70 90 KG.
f 6.50- f8; 65-60 KG f 5-90 f 6.70;
03—64 KG f 5.70f 6.20; 60—62 KG.
f 5.40—f 6; 5S 59 KG. f 5-20—f 5.70;
56—57 KG. f 5—f 5-40; 53—55 KG.
f 4.80—f 5; 50-52 KG. f 4 40-f 4.60.
SAUERWEIN DOET EEN BOEKJE OPEN.
Aanklacht tegen Italië.
HOE DE MINDERHEDEN BE- (MIS)HANBELD
WORDEN.
De onderdrukte Kroaten en Slovenen.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Niet onvermeld mogen wy laten een
j enquête ingesteld door den grooten
Franschen journalist Jules Sauerwein,
in Dalmatië en Yoegoslavië, betreffende
de verhouding van die landen tot Italië.
De dingen die Sauerwein. hieromtrent
gepubliceerd heeft zijn van het grootste
gewicht en zullen juist omdat ze van
den invloedrijken Sauerwein afkomstig
zyn niet nalaten hun invloed uit te
oefenen. In de Telegraaf van heden
morgen lezen wy een merkwaardig ci
taat uit één dier fameuze brieven waarin
ernstige Sloveensche klachten tot uiting
komen aan het adres van Italië. En ge
gronde! Men oordeele:
Nadat Sauerwein in Dalmatië de Ita-
liaansch-Y oegoslavische tegenstellingen
had bestudeerd richtte hy zich naar
het bekende centrum Ljoebljane (Lai-
bach) waar hy informeerde by de beste
en voornaamste bronnen naar de grie
ven die de Slovenen die onder
Ibaliaansche heerschappy staan tegen de
Italianen koesteren.
Een Sloveensch hoogleeraar vertelde
dat de verjaardagen van de verdragen
van Rappallo rouwdagen zyn voor de
500.000 Kroaten en Slovenen die er Ita-
liaansche onderdanen door werden. Na
tuurlijk is Italië niet verplicht om als
groote mogendheid zyn regime over de
minderheidsstaten aan een controle van
Volkenbondswege te onderwerpen.
Doch in 1919 deed de vertegenwoordi
ger der Italiaansche regeering in een
pathetische belofte kondschap aan de
onderdrukte Kroaten en Slovenen, dat
Italië, juist omdat het zich door den
Volkenbond geen controle behoefde te
laten opleggen, zich door heilige ver
plichtingen aan de minderheden gebo
den achtte.
Doch wat gebeurde? Italië begon met
de Kroaten en Slovenen waar hier spra
ke van is hun nationaliteit te ontne
men. Zy kregen alle „Tiroolsche kwa
len" te dulden. Hun namen werden ver-
italiaanscht. Van de 500 Sloveensche
scholen bleven er twee over. De onder-
wyzers werden uit hun ambten ontzet
en vervangen door Ialianen, en priesters
werd belet godsdienst te geven in de
landstaal. Op economisch gebied tracht
ten de Italianen, volgens Sauerwein's
zegsman de Kroaten en Slovenen te
ruïneeren.
„Wy bezaten ook aan de overzyde
van de grens coöperaties, die onze rijk
dom en onze trots waren Een paar
maanden geleden kregen zy bevel de
leiding en de kassen over te dragen aan
fascistische controleurs. Men zou haast
zeggen, dat er een vooropgezet plan be
staat om de Slovenen wanhopig te ma
ken cn hen te dwingen te emigreeren".
Dit is in korte trekken het denationa-
lisatie proces dat de Italianen willens
en wetens ondanks hun beloften doen
volvoeren. Een hooggeplaatst Yoego-Sla-
vlsch ambtenaar heeft ten overvloede
verklaard dat Sauerwein's informaties
absoluut juist zyn. (Trouwens, waarom
zouden zy dat niet. Is Tirool niet een
geheel parallel geval, en de proef op de
som?)
't Is overigens duidelijk dat de Ita
lianen met deze politiek zich zelf in
de vingers snijden. Nooit immers waren
de Yoego Slavische volksstammen vaster
aangesmeed dan nu.
Gedurende de eerste Jaren na den oor
log zagen de Kroaten en Slovenen met
vertrouwen naar Italië als naar een be
vriend volk, dat had meegeholpen aan
hun bevryding. Toen duchtte men nog
het Germaansche gevaar. Thans zyn de
rollen omgedraaid. De studenten van
Innsbrück en die van Zagreb verklaren
zich solidair; Oostenrijkers en Duit-
schers worden, zoo al niet met liefde,
dan toch met achting ontvangen.
Men ziet: wat de beste anti-Italiaan -
sche propaganda in Yoego-Slavië niet
zou kunnen bereiken, dat hebben de
Italianen door him averechtsche politiek
zelf klaar gespeeld!
F. A.
Uit de Fransche
Kamer.
PARIJS. W Juni (V.D.)
werd Paul Boncour in de Kamer gekozen
tot voorzitter van de commissie voor
bultenlandsche aangelegenheden, bij
acclamatie. Voorzitter van de financieele
commissie werd Malvy met 27 tegen 14
stemmen: Chappedelaine (linksradicaal)
werd rapporteur met 27 tegen 17 stem
men; tot voorzitter van de tegercommis-
sie werd Maginot gekozen met 28 tegen
12 stemmen.
Invrijheidsstelling
van Ricklin en Rosse
geweigerd.
PARIJS, 19 Juni (VJD.) Uit Ooi-
mar wordt gemeld, dat het Cour de
Cassation het verzoek van Ricklin, Rosse,
Fasshauer en Sohall tot voorloopige in-
vryheidstelling heeft afgewezen.
Tegen twaalf uur werd hen ln de ge
vangenis van Colmar dit besluit mede
gedeeld. Schall nam de tyding met een
onverschillig lachje op. Fasschauer daar
entegen riep uit: „Ik had het wel ge
dacht!" Ricklin verklaarde: „Dat is
zeer te betreuren, dat is een ongeluk!"
Zooals bekend bevindt Rosse zich in de
gevangenis van Mülhausen.
M üller-Franken's
voorloopige Regee-
ringsprogram.
BERLIJN, 19 Juni (V.D.) De Rijks
dagfractie van de Dultsche Volksparty
heeft Dinsdagmiddag haar besprekingen
over de door de fracties gestelde of .e
stellen eischen voortgezet. De Rijks
minister van Buitenlandsche Zaken Dr.
Stresemann woonde de besprekingen
gedurende ©enigen tijd: by.
Besluiten werden niet genomen. De
besprekingen zullen Woensdagmiddag
worden voortgezet.
De afgevaardigde Müller-Franken zal
Woensdag aan de onderhandelaars van
die partyen, die voor de vorming van
de Regeering in aanmerking komen, een
vcorloopig Regeeringsprogram voor
leggen.
Het afscheid van
Mr. Whitley.
LORDEN. 19 Juni (V.D.) Heden-
avond werd op welsprekende wijze hul
de gebracht aan Mr. Whitley, die zijn
taak als speaker neerlegde.
De premier heeft by de indiening van
zyn resolutie, waarin den aftredend-en
speaker dank wordt gebracht voor zijn
diensten in de afgeloopen zeven jaar
een van groote waardeering getuigende
redevoering gehouden, waarby hij zeide
dat de geest, welke in het pariement
heerscht meer afhankelijk is van den
speaker dan van iemand anders.
Ramsay Mac Donald sloot zich aan
bij de woorden van den premier; geen
onder uw voorgangers zoo zeide hy
was onpartijdiger dan u zich getoond
heeft.
Tenslotte voerde Lloyd George nog het
woord.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regel.
Stofzuigerhuis MAERTENS
BARTELJOR1SSTRA AT 16
TELEFOON No. 10756
APEX ELECIRISCHE WASMACHINES F 275
GEMENGD NIEUWS
Een nieuwe fascistische
instelling.
Mussolini heeft een uitvoerige bood
schap gezonden aan de Provinciale
Economische Raden, die voor het eerst
bijeen kwamen. Deze raden zyn voorna
melijk in de plaats gekomen van de
oude Kamers van Koophandel, welke
eenige maanden geleden werden opge
heven.
In de boodschap verklaart Mussolini,
dat de raden een gedeelte van het fun
dament vormen, waarop de nieuwe fas
cistische staat is opgetrokken, daar zij
geheel vrij van politieke invloeden zyn
en niet uit gekozen leden bestaan zooals
de oude Kamers van Koophandel.
De raden hebben zich bezig te houden
met de bestudeering van de vraagstuk
ken, betrekking hebbende op landbouw,
handel en industrie, in de eerste plaats
in verband met de arbeidsvraagstukken,
Aan de regeering moet rapport worden
ui', gébracht.
Mussolini zegt tenslotte in de bood
schap dat de economische toekomst van
Italië voor een groot gedeelte van het
functioneercn der economische raden
afhangt en hy verzoekt hun hun werk
zaamheden zoo goed mogelyk te ver
richten.
Stresemann in een
herstellingsoord.
Naar de ,,Tiigliche Rundschau" ver
neemt zal dr. Stresemann, de minister
van buitenlandsche zaken, zijn vacantie
tot herstel van zijn gezondheid niet van
daag doch eerst in de tweede helft van
deze week beginnen. Hy vertrekt dan
naar het Zuidelyk deel van het Zwarte
Woud, waar hy zich in een herstellings
oord laat opnemen.
Aan den dijk gezet.
Pericoll, die tydens den aanslag op
den koning te Milaan prefect aldaar
was. is thans by een algemeene reorga
nisatie van den dienst der prefecten
van zijn post ontheven. Hy was reeds
eenigen tyd met verlof. Drie andere
prefecten werden vervangen door man
nen met strenger fascistische opvattin
gen.
Geheime zending.
De „Echo de Paris" publiceert een be
richt van zijn correspondent te Lenden,
volgens hetwelk Philippe Berthelot. de
secretaris-generaal van buitenlandsche
zaken, met een geheime zending te
Londen is aangekomen. Zyn onverwacht
bezoek heeft volgens den correspondent
in politieke kringen eenig opzien ver
wekt.
Daar dc quaes ties van de schadever
goeding en de bezetting van h?t Rijn
land thans riet aan de orde zyn, ge
looft men, dat de reis in verband staat
met de onderhandelingen óver Tanger
en een wijziging in de hooge diploma
tieke posten, welke men te Parijs zou
overwegen.
