UIT DE NATUUR
ODE VLAM
UIT DE OMSTREKEN.
DE ZELFSTANDIGHEID VAN DEN
MIDDENSTAND.
VAN KUNST EN KUNSTENAARS.
SPORT EN SPEL
META
HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 21 JUNI 1928
Duinwandeling. Wat wij vonden. In twee
strijd. De nachtzwaluw op ons pad.
'fc Zou oen wandeling worden door de
„'minste" duinen van onze buurt, n.L
ten Zuiden van de Zandvoortsche laan
•by Bentveld.
Later in den zomer is daar nog wel
meer in bloei, Ossentong, Teunisbloemen
en nog enkele minder algemcene planten,
die daar met bet fasantenvoer in bet
duin gebracht waren maar in Juni is
daar nog niet veel van te zien. En
stapte ik met gemengde gevoelens bet
duin-terrein in, bekend om zijn rijkdom
aan konijnen en zyn armoede aan water
en planten.
Myn tochtgenoten waren nog nergens
In ons land verwend door velden met
orchideeën, gentianen, of meer van dat
..edel kruit" en de gewone planten als
bet ook werkelijk schitterend bloeiende
i'iangenloruld met z'n blauwe aren had
den hun volle belangstelling. Dat viel
dus ook al weer mee.
En aan het slot van de excursie kon
den we const<ateeren dat we behalve heel
veel mooie gewone dingen ook nog
menige waarneming of vondst gedaan
hadden, die de moeite waard waren!
We stapten, voorzien van de wandel-
kaart, do duinen in bij de halte Water
leiding, eerst langs een lang kanaal dat
het Zuiden in liep. We vonden hier het
reeds genoemde Slangenkruid en zijn
familiegenoot de Hondstong, 'beiden als
ruwbladdgen goed bestand tegen droogte
en konUnenvraat. Die Hondstong levert
vruchtjes op, die aan je broek of
sportkousen blijven zitten en alle plant
kunde boeken schrijven nu dat de konij
nen de zaden verspreiden. Een leeraar
in Haarlem, die het eens wilde laten
zien in de klas met een opgezet konijn
verwekte echter een uitbundig gelach,
want het konijn verspreidt de zaden
niet, dat is alleen weggelegd1 voor den
mensch wiens kleeding wel zeer geschikt
is voor bet vasthechten van de met tal-
looze „weerhaken" bezette zaden.
Het lange kanaal verdeelde zich spoe
dig en zoo gingen we links al, op een
hoog duin, om eens van een mooi ver
gezicht te genieten.
Het duin was geheel bedekt met een
dicht kleed van duizenden en nog eens
duizenden duinrozen, alleen op den top
hadden ze het verstuiven, nu bedwongen
met populieren takken en afgekapte
duindoorns, niet doorstaan. We genoten
van het heldere uitzicht van Velsen tot
Leiden en Katwijk, van de golvenden
duinen en de sappig-groene boschjes.
Wel moest ik even een spijtige gedachte
onderdrukken van „de streek van ons
mooie land waar de natuur het meest
vernield wordt"; ik dacht aan het Naal-
dor:veld vlak voor ons, aan de duizen
den hectaren duin bij Noordwykerhout,
waar niets van kan blijven staan daar
alles afgegraven wordt voor kalkzand
steen en bollenteelt, aan het gevaar dat
het Brouwerskolkje bedreigt, en meer.
We gingen verder naar het Zuiden en
belandden op grazige noordhellingen,
waar ik de zeldzame maanvaren ont
dekte door de vele regens nu minder
schaarsch dan andere jaren. In een pan
1 met veel hout, kardinaalshoedjes
liguster ontdekken we een pracht exem
plaar van de Geldersche roos of wilde
Sneeuwbal, in bloei met kleine bloemen.
Elders op een noordhelling bloeide het
gewone ec-reprys en zelfs de vcchtmim
nende Valeriaan, een overblijfsel uit
beter tijden.
Een brem raap kwa.m juist met zyn
kop boven den grond, 't is alles laat dit
jaar.
In een berkenbosch je vonden we wa
rempel toch nog twee orchideeën, Kever-
orchissen zonder bloemen, evenals de
Valeriaan een overblijfsel van vroeger.
Toen werd meer Zuid-Oosrtelijk ge
koerst. Wij vinden op een konijnenpad
een keurig opgestelde konijnenstrik. ik
stond v/eer voor het moeilijke geval: de
strik laten staan in het belang van de
duinen en den strooper of deze even uit
zijn stand te brengen en daarmee een
konijn een marteling besparen? We
kozen het laatste.er waren dames by
anders kies ik nog wel eens het eerste,
maar het blijft een moeilijk geval, we
vonden er nog drie, 't spijt fy voor den
strooper.
De populieren stonden in drie soorten
In t duin', de balsem-popels waren e:
aangeplant in groote perceelen en opgC'
slagen uit de neergeworpen takken op
de stuifhellin gen, de abeel of witte po
pulier met zilvergTys blad, als flinke
struik op droge hellingen en we vonden
ook de ratelpopulier, die meer vocht
noodig heeft en in de duinvlakte groeide
half en half tegen een noordhelling.
Ook enkele Canada-popels waren er,
maar nergens veel.
't Sprenkel boschje was het verste punt
dat we zouden bereiken, een dlcht-be-
groeid berkenbosch met hooge brand
netels. We hoorden er, heel even de
nachtegaal en iets verder vloog een
vreemde schuwe vogel van vreemd model,
't Was een nachtzwaluw of geitenmelker,
die broedt altyd onder de abeelen 'tegen
de helling en als de vogel niet van zyn
nest opvliegt is deze haast niet van den
gryzen bodem met rendiermos en doode
takjes te onderscheiden. .Mimicry"
wordt zooiets genoemd.
De tocht terug ging door het onge
schonden en het geschonden gedeelte
van het Naaldenveld waarvan ik den
lezer de beschryving spaar.
't Waren de gewone dingen geweest
uit ons duinlandschap, die we bewonderd
hadden, we hadden enkele zeldzame din
gen op den koop toe gekregen en door de
strikken iets te zien gekregen van het
geheimzinnige stroopersbedryf, zonder
welk ons duin, onder de bestaande om
standigheden het ook niet kan stellen.
Want er waren nog veel konijnen en
kaal-gevreten plekken maar de stuifplek-
ken waren prachtig verzorgd door het
personeel van de Amsterdamsche water
leiding. Daar kunnen onze Bloemendaal-
sche duineigenaren een voorbeeld aan
nemen, 't Is geen kwestie van geld maar
van zorg.
C. SIPKES.
SANTPOORT.
HET VOLKSONDERWIJSFEEST.
Zooals wij in ons nummer van Woens
dag jl. reeds ver-meldden, was van den
zoog. „Versierde Optocht" weer zeer veel
werk gemaakt. Tyd noch moeite, bloe
men noch groen, naald noch draad wa
ren gespaard om zoo aardig mogeiyk
voor den dag te komen. En men is daar
in volkomen geslaagd. Dubbel jammer
was 't daarom, dat de regen zoo als be
derver van al dat moois kwam optreden.
Vooral de groep gecosbumeerden kreeg
daardoor een geheel ander aanzien, door
dat jassen, mantels en capes ter be
scherming werden aangetrokken. Dat
een en ander de taak der jury-leden, de
dames mevr. Leenderts, mevr. de Bruyn,
rrevr. Schouten, mevr. Keipp en mevr.
Mees, niet vergemakkelijkte, is te be
ft i 'ipen.
ilink wat trok de jeugd na den „om-
meganck" huis-toe, om echter om half
2 weer op de Harddraverslaan present
te zyn. Toen namen de kinderspelen
een aanvang: Turf rij den, hindemisloo-
pen, wnsch-ophangen, bla as trappen eriz.
Met taaie volharding werd, zelfs na tal
van mislukkingen, getracht het einde
van de hlndern's- of zakloopbaan te
bereiken, werd door de me5sjes een ouder
wetsch kapothcedje opgezet en een lang
boezelaar voorgedaan, al mislukte het
knoopen der banden meer dan eenmaal.
En dan het blaastrappenWat hebben
de Jongens zich hierbij warm gewerkt.
De prijzen van den optocht en der
spelen werden resp. uitgereikt door me
vrouw Leenderts en „Meester" Dekker.
Eerstgenoemde verklaarde, dat de jury
een moeilijke taak had gehad om uit al
dat moois het mooiste te zoeken. „Mees
ter" hield deels een geestige, deels een
ernstige toespraak en reikte toen de
prijzen uit.
Het feest werd besloten met een rede
van den heer W Landeweert.. voorzitter
van de afd. Santpoort van Volksonder
wijs. waarin hy o.a. woorden van dank
sprak tot den eigenaar van Spaarnberg,
de dames-juryleden en het personeel
van school F.
De jury kende de volgende pryzen
toe:
Groen poppenwagens: 1 Lena Bremer
kamp, Jetty Lonbar Petri, 3 Koosje de
Haan, -1 Betsy Bleeker, 5 Truus Har-
moyer.
Kruiwagens: 1 Wouter Hamburg.
Hoepels: 1 Herman Zuyderdam, 2
Liesje Zuyderdam, 3 N. N„ 4 Bertus
Bun ink, 5 Jaap Schoon.
Vliegende Hollanders: 1 Bertus v. d.
Waberen, 2 Cor Klay, 3 Simon v. d.
Wateren. 4 Kees Sabel.
Trckwagens: 1 Adriana Koning, 2
Aöriaan Vuger, 3 Dolly v. Dommelen. 4
Antje en Dirk Schipper, 5 Gerard Blee
ker.
Fietsen: 1 Ryk v. Domselaar, 2 Cor
Beun, 3 Thijs v. Domselaar, 4 Anneke
.Vermeulen, 5 Nlc. Wlad. Janchevsky.
Gecostumecrden: 1 Koos Odink.2 Dirk
Drijver, 3 Jo en Cor Harbendorp, 4 Joop
en Klaas Krom, 5 Nelly Duvergé, 6 Wim
Hendriks, 7 Jenny v. d. Tuin, 8 Leo
Visser. 9 Corry Sint. 10 Gina Beekman.
11 Atl Bouwens. 12 Mien Hendriks, 13
Genit Both, 14 Adri Evers, 15 Joh.
Oosterwal, 16 Rika Snoek, 17 Cor Koo-
men, 18 Ali Drijver.
Allerlei: 1 Kinderen Peeters, 2 Gerrit
Jonker, 3 Werrny Bastiaan, 4 Kinderen
Oversteegen, 5 Kinderen Jansen.
De kinderspelen hadden het volgende
resultaat:
Jongens, lc klas: 1 Herman v. Asselt,
2 Piet van Markesbeyn, 3 Arie de Witte,
4 Frans Keur.
2de klas: 1 Wim Hendriks, 2 Henk
Peters, 3 Simon Abspoel, 4 Roelof Smits.
5 Leo Henning.
3de klas: 1 Jan Leuven, 2 Dirk Drij
ver. 3 Bert Bulling.
4de klas; 1 Wout v. Hamburg. 2 Rende
uit den Bosch, 3 Arthur Ohm, 4 Koos
Odink.
5e klas: 1 Jan Post, 2 Gerrit Both, 3
Bets Oversteegen.
6e klas: 1 Karei Hendrikse, 2 Jan v.
VTLet, 3 Henk Duyn.
7de klas: 1 Henk Butter, 2 Ap Lan
deweert, 3 Gijs Harbog.
Meisje, le klas: 1 J. v. d. Tuin, 2 B.
Buning, 3 G. v. Dalfsen, 4 H. v. Draa-
nen.
2de klas: 1 R. Lam, 2 T. Delbrück, 3
M. Noest, 4 L. Bremerkamp, 5 J. Lonbar
Petri, 6 N. Jansen, 7 N. Koning
3de klas: 1 A. Smits, 2 T. de Haan,
3 M. v. Breugel, 4 A. Benard. 5 A. Nol.
4de klas: 1 J. Miggels, 2 C. Sint, 3
L. Dubbeling.
5e klas: 1 D. v. Dalfsen, 2 J. v. Draa-
nen. 3 N. Schoon, 4 G. Schoon.
6e klas: 1 J. Beulink, 2 A. Drenth,
3 J. Troost.
7de klas: 1 B. Hendriks, 2 R. v. As
selt, 3 M. Wledyk.
VELSEN.
ZENDINGSDAG IN VELSERBEEK.
De classis Amsterdam van de Ohr. Ge-
reform. Kerk alhier hield Woensdag een
Zendingsdag op het terras by de thee
schenk erij. Ondanks het angustige weer
was er een zeer talrijk bezoek. Het eerste
deel kon door den stroomenden regen
niet in de open lucht worden gehouden
De opening vond plaats in hot kerkge
bouw der Ned« Hervormde Gemeente te
Velsen.
Na het openingswoord van Ds. T. A
Bakker te IJmuiden voerden hier nog
het woord de heer L. Holtrigter van
Nieuwendom. wiens rede tot titel had
..Het Geven" en Ds. J. Drenth van Broek
op Langendyk, die tot onderwerp had
gekozen: „Dwingt ze in te komen". Daar
het weer inmiddels was opgeklaard kon
het tweede gedeelte van den dag op het
uitgekozen terrein plaats vinden. Hier
spraken achtereenvolgens Ds. W. Byle-
veld van Haarlem over „Parthers, Me
tiers en Elamietén". Ds. H. C. Binee van
Zaandam over „Een Koningswoord'
Ds. S. v. d. Molen te Lisse over Een ver
loren penning". Ds. A. M. Kerkhoff van
Amsterdam, die eveneens het woord zou
voeren, was verhinderd. Ds. D. Driessen
van Amsterdam sprak het slotwoord.
De psalmen en liederen welke
werden, werden begeleid door een aan
tal leden van het Fanfarekorps „Wilhel-
mina" van IJmuiden, onder leiding van
den heer D, Klut.
BOUWVERGUNNINGEN.
Door Burgemeester en Wethouders
van Velsen zyn o.a. de navolgende
bouwvergunningen verleend:
aan A. van Vliet, te Amsterdam, tot
het bouwen van 4 woonhuizen met berg
plaatsen en terreinafscheidingen aan
den Kruidbergerweg, te Santpoort;
aan Gebrs. Wijker P. van Duyn, te
IJmuiden, tot het bouwen van een woon
winkelhuis, twee woonhuizen en een
werkplaats, aan de Kompasstraat, al
daar;
aan de Aannemers Maatschappy „Vel
sen", te IJmuiden, tot het bouwen van
een vergaderlokaal met bovenwoning,
aan de Edisonstraat, hoek Edisondwars-
straat, aldaar;
aan G. Groot, te Velsen, tot het bou
wen van een woning aan de Smidt van
Gelderstraat, aldaar;
aan Jac, Boon, te Velsen, tot het bou
wen van een, timmerfabriek aan den
Willemsbeekweg, thans no. 28 te
IJmuiden;
aan Wed. A. Braam—Zwanenburg, te
IJmuiden, tot het bouwen van een woon
huis in de Velserpolder, te Velsen;
aan W. van der Woude, te Santpoort,
tot het bouwen van 5 woningen aan den
Willemsbeekweg, te IJmuiden;
aan P. van Delden, te Santpoort, tot
het bouwen van een autogarage aan den
Duinweg no. 28, aldaar;
aan J. C. Brandsteder, te IJmuiden,
tot wijziging van een bouwplan voor een
winkel en slachtplaats aan de 2e Ha
venstraat, aldaar;
aan W. Hofland, te Velsen, tot het
bouwen van een dubbel-woonhuis in den
Zuid-Spaarndammerpolder
aan Gebrs. Wyker P. van Duyn, te
IJmuiden, tot het bouwen van een tim
mermanswerkplaats aan de Sirenen-
straat, aldaar;
BENOEMD.
De heer E. van Zoest, hoofd der O.L.
school E alhier, is benoemd tot hoofd
eener school te Ouderkerk a. d. Amstel.
SPAARNDAM.
VERVOLG ONDERWIJS.
Bij genoegzame deelneming zal van
gemeentewege dezen winter een vervolg
cursus aan de school worden gegeven
voor jongens en voor meisjes. Die voor
meisjes zal 5 uren handwarkonder wys
en 3 uur gewoon onderwas omvatten. De
gelegenheid tot aangifte staat nog deze
week open.
IJMUIDEN.
VERGADERING „GROOT IJMUIDEN".
De winkeliersvereeniging „Groot IJmui
den" hield Woensdagavond een vergade
ring in Hotel Nommer Eén, welke druk
bezocht was.
De voorzitter, de heer Homburg hield
een korte openingsrede, waarin hy wees
op den gedrukten toestand in het zaken
leven, Het bestuur der Winkeliersver
eeniging hoopt er het hare aan te kun
nen doen, dat er verbetering in den toe
stand komt.
De voorzitter memoreerde de totstand
koming der glasverzekering en van het
incassobureau. Hy richtte een woord
van dank tot de leden der beide oom
missies, welke deze zaken hebben ge
regeld. Van de glasverzekering wordt
reeds een druk gebruik gemaakt. Verder
deelde de voorzitter mede, dat er stap
pen worden gedaan om de gelegenheid
voor de leden te openen voor het volgen
van een boekhoudcursus, die by genoeg
zame deelneming in September een aan
vang zal nemen.
Vervolgens wordt in bespreking ge
bracht het voorstel van het bestuur om
een gemeenschappelijk bezoek te bren
gen aan de „Nenyto" te Rotterdam. Na
eenige discussie wordt dit voorstel met
45 stemmen vóór en 3 stemmen tegen
aangenomen.
Daarna kwam in bespreking de te
houden zomer-reclamecampagne. Het
bestuur heeft, naar de voorzitter mede
deelde, hieromtrent al beraadslaagd en
stelt thans voor het houden van een
gevel-reclame. Dit plan wordt nader
door den voorzitter uiteengezet. De
kosten hiervan voor de deelnemers be
dragen 1% van den verkoop. Ook dit
voorstel wordt aangenomen.
By de rondvraag werd ter sprake ge
bracht de bepaling in de verordening op
de winkelsluiting aangaande de vergun
ning voor bepaalde winkels om tot 9
uur open te blijven. De voorzitter ant
woordde. dat volgens de verordening
slechts zeer weinig zaken tot 9 uur ge
opend mogen blijven.
DE VISSCHERIJ OP IJSLAND.
Maakten wy in ons blad van Woens
dag melding van de slechte IJlandsche
reis van den stoomtrawler Bergen, de
stoomtrawler Odin IJM, 168 heeft het
er beter afgebracht. Deze kwam Woens
dag aan den afslag met 800 manden
versche vlsch en 240 kantjes zoutevisch.
Voor de versche visch alléén besomde
deze trawler reeds byna f 6300, zoodat
reis nog wel de moeite waard is.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regel.
Stofzuigerhuis MAERTENS
BAR TEL J ORIS STRAAT 16
TELEFOON 10756
HOBBY VLOERWRIJVERS F 125
De Schilderijen ter Olympiadetentoonstelling.
De catalogus spreekt van Olympische
kunst. Best. Van den ouden Olympus
hoorden wy steeds dat hy door dichters
„bestegen" weid. Schilders kwamen er
niet aan te pas, geloof ik. Het had zon
der schade zoo kunnen blyven.
wy hebben nu in het Stedeiyk Mu
seum te Amsterdam gedurende twee
maanden een verzameling schilderijen
hangen, die alle, qua voorstelling, wel
iets met den één of anderen tak van
sport uitstaande hebben, en qua in-
houdswaarde slechts by uitzondering tot
„kunst" in relatie staan. Vooropgesteld
natuurlyk dat wy aan kunst de behoor-
lyke eischen blyven stellen, waardoor
het alleen mogelyk biyft het belang
rijke van het onbeduidende te scheiden.
Reeds een zeer voorloopige rondwan
deling door de vele zalen, aan de Olym
piërs afgestaan, doet gemakkeUjk een
paar zekerheden kennen: by voorbeeld,
dat Frankryk, zonder twyfel het schil
derkunstig belangrykste land nog im
mer, hier vertegenwoordigd werd op een
wijze die eenvoudig ridicuul is. Dan,
dat de Nederlandsche zalen en wy
zyn heusch geen chauvinisten tot de,
qua kunstprestatie, bevredigendste re
sultaten bydragen in dit Stadion der
Paulus Potterstraat. Derdens, dat de
Duitse he zaal de best gearrangeerde is.
Bij die inzending althans ook de kunst
prestatie in het oog is gehouden. Dan,
de veel belovende Engelsche afdeeling
alt tegen, hetgeen niet zoo verwonder-
lyk is. John Lavery's beroemde jockey
Steipren Donoghue, een pittig groot
portretstuk met een zekere houding en
met alle kenmerken van een meester
schilder, redt, met den Jager van Wil
liam Orpen, den totaal-indruk van de
eerezaal niet. Die blyft, zelfs met alle
referentie voor den prins van Wales te
paard, door Munnings, vrij zwak. Wat
ten slotte vry „daas" ïykt is de „deelne
ming" van „landen" als Luxemburg,
Letton ie met een of twee representan
ten die in de internationale kunstwe
reld, vermoedelyk terecht, absoluut on
bekend zyn. Amusant is Mexico. Een
vy f tien tal schilderyen van Angel Zax-
i, en dat is wel een interessante
groep werk, waarover te praten valt
vormt de inzending van „Mexico". Maar
Zarraga woont al twintig jaar in Parijs,
behoorde er een tijdje tot de nakomers
der cubisten in de Rosenberg-groep en
zyn werk van nu heeft niets Mexi-
caansch, dunkt ons.
Dit zyn zoo eenige voorloopige. alge
mcene opmerkingen over de schilderUen-
verzameling. Over plastiek en architec
tuur sprak ik niet. Dezen Vrydagmid-
was het zeer, zeer rustig in de zalen.
Men zal over de wyze van distributie
der toegangsbewyzen geen ruzie krygen,
U komt er beslist in, zoo ge er heen wilt
gaan. Misschien is het Donderdags min
der zeker. Dan is de entrée tweemaal
zooveel, nl. een gulden. Op Zaterdag en
Zondag, kost het een dubbeltje. Dat is
inderdaad verre beneden de waarde van
het gebodene. Overigens heb ik vcor
die zakelijkheden verder geen belang
stelling maar ben wellicht enkele lezers
van dierst met de informatie.
Wy willen nu eerst onze eigen Hol-
landsche kunst wat nader bezien. Een
drietal nieuwe werken door Isaac Is
raels zijn zeker de moeite waard. Drie
ruiterstukken zijn het en als ge nu pas
die Engelsche vlakke gladheid van kleur,
die onbewogenheid van schildering, die
flegmatieke correctheid van den maga
zine-teekenaar genoten hebt, dan voelt
ge eerst recht welk een geestig, door-en-
door levend kunstenaar wy in Isaac
Israels hebben by wien iedere tik raak
is, iedere kleurnoot atmospherisch zui
ver tot de rest staat en met een mini
mum van middelen een geheele sfeer
gesuggeeerd wordt. Men vergelijke eens
hoe nu\ Munnings een paard schildert
en hoe Israels het doet. En toch is zco'n
paard van Israels, zooals op dat ietwat
vierkante doek met den heerrijder in
roode jas, zelfs voor den las tigs ten paar
denkenner niet minder aantrekkelijk,
dan die scherp gecontoureerde Engel
sche 'beestjes. De quaestie is dat Israels
niet minder scherp toekent; doch tee
kent, al schilderende: de teekening
wordt in de schildering opgezogen ter-
wyi die knappe lieden van de overzijde
in teekening denken en eerst dan met
de kleur klaar komen. Een quaestie van
geaardheid en instinct: de Hollander,
en zeker die uit het Haagsch impres
sionisme is voortgekomen, denkt om
met Jaap Maris te spreken in zijn
materie d.w.z. zyn verf, zijn kleur. Men
vindt dat ook in den helaas te zelden
exposeerenden C. Huidekoper, die nu
weer in Spanje woont, het land van zyn
voorkeur. Er hangt nu hier, behalve het
uit het Stedelyk Museum bekende Ita-
liaansche bad een mooi schilderij van
een Toreador die met een stier slaags
geraakt is. Als kleur een der voornaam
ste schilderyen ter expositie. Het is te
hopen, dat Huidekoper, die langen tyd
bezig was met het vertalen in Duitsch
en Engelsch van zijn roman „Het
geheim van Koning Alonso de
Wyze", weer eens meer onafgebroken
aan de schilderkunst zich blyft wyden:
hy is een der belangrijkste schilders ten
onzent van om en naby de vyftig jaar.
Jan Sluyters is zyn tijdgenoot ter aca
demie. Deze is met zyn bekenden neger
bokser vertegenwoordigd. En een andere
akademiekennis van hen, de nog veel te
weinig gewaardeerde Martin Monnicken.
dam komt uit met zyn groofce ,3illiard-
Wedstrijd" een werk dat, meen ik, al
een kleine twintig jaar oud is en dat
hij. als ik my niet vergis, nog in het
oude theater de Vereeniging. van Muller,
in de Warmoesstraat schilderde. Er is
in dien tyd door weinig artisten uit
dien Amsterdamschen tyd zóó serieus
gewerkt als door „Monniok". Ook hy
is naturulyk geëvolueerd, men kan dat
nu het best zien aan een tweede, zeeT
recent werk dat hy mede instuurde, een
chique bontgekleede dame, die in een
blauwe auto stapt. Als ge u afvraagt met
welken tak van sport dat instappen te
maken heeft, komt Monnickendam u
bereidwillig tegemoet: de schilderij heet:
„Aux Jeux Olympiques" en de juffrouw
heeft juist den onzichtbaren chauffeivr
last gegeven, haar naar het Stadion te
brengen. Een slimmerd, die Monnick!
Maar wy zullen er zoo nog meerdere
tegenkomen.
J. H. DE BOIS. j
In de laatste jaren zijn er twee ziek
ten die volgens het oordeel van velen op
een dusdanige wijze aan den midden
stand knagen, dat men zich hier en
daar reeds ernstig ongerust begint te
maken en vreest voor de ondermij
ning van de zelfstandigheid van deze
groep onzer bevolking. De beide ziek ben
zyn de gevolgen van: 1. een teveel aan
middenstanders en 2. de concurrentie
door het grooi-kapitaaL
Wat het eerste kwaad betreft zy
slechts opgemerkt, dat dit andermaal in
de belangstelling is komen te staan, na
de promotie van den heer Tobi te Rot
terdam, die dcor zyn proefschrift: De
uitschakeling van industrieele producten
in den groothandel, nieuwe gezichts
punten heeft geopend. Feitelijk levert
dit werk eerst het antwoord op de vraag,
die door velen al reeds sedert jaren was
beantwoord, nl. zijn er te veel detaillis
ten? en het antwoord daarop: ja. Door
menigeen werd dit bevestigende ant
woord gebaseerd op de cijfers van het
socialisatie-rapport 1920, waar dit o.m.
medegedeelt. dat in Amsterdam op ruim
50 gezinnen één bakker gevestigd was.
Deze cyfers zyn gebleken niet juist te
zyn en hoewel getracht is het aantal
detaillisten in bepaalde bedrijfstakken
te registreeren was dit tot dusverre niet
of slecht gelukt. De zeer omvangrijke
studie van den heer Tobi, die zy n mate
riaal uit vyf verschillend, landen ver
zamelde en groepeerde, toont onorn-
stootelyk aan dat het. antwoord op de
vraagzijn er te veel detaillisten in ons
land in vergelijking met andere landen?
inderdaad mag luiden: ja. Zonder in
details af te dalen en in te gaan op de
cijfers van den heer Tobi, moge de
groote waarde daarvan nog wel even
onder de aandacht gebracht worden;
want, het blykt, dat al zou de heer T.
fouten gemaakt hebben van eenige be-
teekenis, deze op de onderlinge verhou
ding der cyfers van geen be teekenis zyn,
omdat hij zyn procentueels cyfers ge
trokken heeft over niet minder dan
100.000 inwoners.
In het te-veel zit m.l. de moeilijkheid
voor den middenstand niet in de eerste
plaats, al is het lastig, wanneer men uit
geput raakt in het zoeken van midde
len om op de melk althans nog eenige
room te vinden.
Ingrijpen in deze materie van regee-
ringawege acht ik uit den booze. Langs
organisatorischen weg, bijv. door het
z.g. oonoessie-sbelsel ds wél iets te berei
ken en al moge het stelsel door velen
afgekeurd worden, omdat het oud-libe
raal is, ik blyf meenen, dat de ziekte
■voor een belangrijk gedeelte zichzelf zal
genezen.
Het geconcentreerde groot-kapitaal is
een tweede belager van den midden
stand. Zeker, sedert 1925 is de levens-
bodem voor kleinere- en middenbedrij
ven Meinier geworden, er heeft een niet
te ontkennen concentratie plaats. De
groote warenhuizen en geweldöge con
cerns op ander gebied nemen hand over
hand toe. Is dat een toeval? Geenszins,
het is een natuurlijk uitvloeisel van den
persoon! y ken aanleg en persoonlijk ver
nuft, maar tevens een teeken van dezen
tyd. Het is geen geniale vinding en het
procédé wordt in min- of meer afwij
kenden vorm zelfs door vele midden
bedrijven toegepast. Zy zyn zich dit
maar al te dikwijls zelf niet bewust. In
dit verband moge de aandacht gevestigd
worden op een missive, wélke op 12 De
cember 1927 by den Middenstandsraad
(voorzitter baren van Wijnbergen) In
behandeling kwam en waarin de aan
dacht werd gevraagd vcor de uitbrei
ding van het fïlialenstclsel en de toe
neming der kapitaal-associaties met het
doel de distributie van goederen aan zich
te trekken. Ook daar dus in het offl-
cieele orgaan van den geheelen midden
stand, een uiting van vrees, een angst
voor de trustvorming en de daaruit
voortvloeiende opslorping van menig
middenstandsbedryf. Gelukkig heeft
men zich in dit college onmiddellijk re
kenschap gegeven van de feiten, zooals
deze zyn en zich niet laten leiden door
de meewarigheid, welke hier en daar
reeds vernomen wordt en culmineert in
uitingen als: de ondergang van den
middenstandis aanstaande. Zco erg is
het niet, in geen enkel opzicht zelfs en
zoover zal het m.i. nooit komen. Moet
men zich verweren tegen een product,
hetwelk een logisch gevolg is van een
zich ontwikkelend groeiproces? Als zoo
danig moet men toch vele dier groote
ondernemingen beschouwen. Vroom en
Dreesman, Gerzon e.a. zijn er voorbeel
den van. Het zyn geen trusts, al vormen
zy zware concurrenten van den midden
stand, door de dikwijls gunstige ligging
hunner magazijnen, de voordeelige wijze
waarop zy veelal kunnen inkoopen en
de intensieve wijze, waarop zij reclame
kunnen maken. E version, moet men in
ondernemingen als die van Simon de
Wit, de Gruyter, Zijlstra en Albert Heyu
trusts zien. De vele winkels, die zy
exploiteeren vormen tezamen wel een
omvangrijk bedrijf, hetwelk uit een cen
traal punt wordt beheerscht. maar
trustvorming vindt men niet, als heb
ben enkele onderling weder associaties
gevormd. Daarnaast staat weder het
grootbedrijf, het welk zich met de gce-
derendistributie belast, «enerzijds 't zui
vere distributie-orgaanzooals de Hema-
onderneming, anderzijds de groot-in
dustrie. welke één bepaald artikel m
verschillende prijzen vervaardigt. en
waarvan de middenstand hoe langer
hoe meer afhankelijk wordt. Gaat deze
groot-industrie zooals Jurgens en v.
d. Bergh een belangengemeenschap
aan, dan treedt de trust naar voren,
waarbij de winkelier feitelyk aan één fa
brikant wordit overgeleverdJDe fabrikant
die liet monopolie der productie heeft,
neemt zelf de distributie ter hand.
De Middenstandsraad benoemde óp
29 December 1927 een studiecommissie,
aan welke werd opgedragen den omvang
en de beteekenis der trusts-verschijnse
len te bestudeeren. Moeilijk zal haar
werk zyn. Heeft zy te maken met een
proces, dat zich onvermijdelijk voltrekt
en slechts een der vele symptomen is
dei- zich voortdurend vervormende
maatschappij en zoo ja, dient dan een
rem aangelegd te worden, of zal het
noodige aanpassingsvermogen de kwade
kansen voor den middenstand geheel
of ten deele kunnen keeren?Het is niet
gemakkelijk dit alles te beoordeelen.
Het een zoowel als het ander zal wel
aan het licht komen. Hoe de uitslag ten
slotte ook moge zijn, mi. staat vast,
dat de middenstand zichzelf zal moeten
herzien, dat hij niet zal slagen door te
blijven Magen, dat hij de onvolkomen
heid hem eigen en de polsslag van de
zen tyd grondig onder het oog dient te
zien en de bakens moet verzetten voor
het te laat is.
MOLLERUS.
LAWNTENNIS.
OM DEN DAVIS-BEKER.
Uit Praag wordt gemeld:
Heden Donderdag spelen in het enkel
spel Timmer tegen Macenauer en Van
Lennep tegen Kozeluh,
Vrijdag wordt het dubbelspel ge
speeld.
Zaterdag speelt Timmer tegen Koze
luh en Van Lennep tegen Macenauer,
HET TOURNOOI TE WIMBLEDON.
In de eerste ronde speelt Timmer tegen
G. Rogers, Engeland.
Mej. Bcuman zal mej. Beekingham
Engeland, ontmoeten.
Mej. Couquerque ontmoet mej. Tyrell,
Engeland.
De Italianen Morpurgo en Gaslini zul
len tegen Timmer en Fisher uitkomen.
In het gemengd dubbelspel zal Robson,
Argentinië, met mej. Canters uitkomen
tegen een paar, dat nog niet aangewezen
is.
Timmer en mej. Bouman zullen J.
Wheatley en mej. Brelim, Engeland,
ontmoeten
In het damesdubbelspel hebben mej.
Bouman en mej. Colyer een bye.
Mevrouw Edgington en mej. Hardie
Engeland, ontmoeten mej. Canters en
mej. Couquerque.
ZWEMMEN.
HAARLEMSCHE REDDINGS
BRIGADE.
Men schrijft ons:
Op 26 Juni 1913 werd door een klein
groepje mannen en vrouwen in Haarlem
opgericht de Haarlemsche Reddings
brigade voor Drenkelingen met het voor
opgestelde doel practische hulp te bieden
aan lien, die in verdrinkingsgevaar ver-
keeren. Die nuttige vereeniging bestaat
dus dezer dagen Ï5 jaar en gedurende
dat tydsverloop is zy haar beginsel trouw
gebleven. Zonder eenige overdryving
mag geconstateerd worden, dat velen
in Haarlem en omstreken hun leven en
behoud aan de bovengenoemde vereeni
ging te danken hebben, Het gemeente
bestuur van Haarlem waardeert het
streven der Brigade ten zeerste en steunt
haar met alle mogelijke middelen.
De herdenking van het 15-jarig bestaan
geschiedt zonder luister, maar is pro
pagandistisch bedoeld. Zondag a.s. zul
len in de zweminrichting aan de Hout-
vaart wedstryden gehouden.korden: des
morgens te 10 uur opdrachtwedstrijden
voor groepen van 3 personen; deze zyn
niet voor publiek toegankelijk. Wc!
echter de middagwedstryaen, die te half
twee aanvangen in de nieuwe zwam-
inrichting. Nummers gekleed zwammen,
zwemmen met drenkeling', popduiken,
flrguurzwemmeiï en schoonspringen
staan op het programma. Verschillende
nummers zijn nationaal opengesteld voor
leden van brigades. We hopen, dat vele
Haarlemmers aanwezig zullen zy'n ora
van hun belangstelling blijk te geven;
de vereeniging verdient een uitverkocht
huis.
Voor 30 Juni staat een feestelijke by-
eenkomst der leden t>p het programma,
terwyl vergunning is aangevraagd aan
B, en W. van Haarlem, om op aZterdag
7 Juli lange afstandswedstryden (ge
kleed) te houden in het Z.B. Spaarne.
WATERPOLO.
TRITON—WATERRATTEN.
Zaterdag 23 Juni speelt D.W.R, I haar
tweeden wedstryd en wel in Weesp
tegen „Triton I".
Na hun 41 overwinning op „Zwem-
lust" (Utrecht) hebben de Waterratten
alle hoop op een goed succes, temeer
daar Triton van Zwemlust verloor met
9—0.
DE UITSLAGEN VAN WOENSDAG.
Dames eerste klasse; Rotterdam: R.
D. Z.H. Z. P, C. 0—5.
Heeren res. eerste M.: Amsterdam:
Dolfyn II—D. J. K. n 1—4,
POSTDUIVEN.
„GEVLEUGELDE VRIENDEN»
TE HEEMSTEDE.
Zondag werd gevlogen van Chaterroux
(Frankryk) afstand 655 K.M.
Te 6.50 v.m. losgelaten, arriveerde de
eerstgetoonde duif om 4 uur 18 min. 35
sec. ri.m. en de laatste pryswiimer cm
6. 45 22 sec. a.m.
De pryzen werden als volgt gewonnen:
1, 2, 4, 5 A, v. Zadel; 3, 8. A. Eveleens,
6 J. G. v. d. Meer, 7 W. Eekhof
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 cents per regel.
alle q
Ws portlui'
gf Of ge tennist of zeilt,
'JfZ roeit of kampeert,
Meta is Uw favoriet
omdat Meta - de
ideale veiligheids
brandstof in tablet-
vorm - zorgt voor kof
fie of thee, versch gezet
i de vrije natuur.
moet
Mcta-brandilof i* in allo goede zaken verkrijgbar
