OM ONS HEEN
H. D. VERTELLINGEN
Haarlem's Dagblad
KON-ZEEPFABRIEKEN-DE DUIf
De vier gedenkwaardige jaren
der lamilie Van der Velde
HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 21 JUNI 1928
No. 3771
DE NENIJTO TE ROTTERDAM.
Een kunstliefhebber in een groote
schilderijenverzameling te Venetië gaf
op de vraag of hy er voor den eersten
keer kwam ten antwoord ..sedert twee
jaar bezoek ik dit museum lederen dag
en ik durf nog niet zeggen dat ik weet.
wat er hangt."
Zoolang zou de meest enthousiaste
bezoeker voor de Nenyto niet noodig
hebben, maar ook hier is het waar. dat
het oog onmogelijk alles te gelijk om
vatten kan en dat de hersenen boven
dien maar weinig van de opgedanei in
drukken vasthouden: zoo neemt een
met suiker verzadigd glas water ten
slotte geen suiker meer op.
Het Is daarom onmogelijk en onnoo-
dig alles te vermelden, wat op de Ne
nyto in de vier groote hallen te zien is.
Laat ik dus van zaal D alleen maar
zeggen, dat de prijzen voor de verloting
er zijn tentoongesteld en dat er van
allerlei te vinden :s, bijvoorbeeld koffie
voor het hart, pepermunt voor de tong
en kleine microscopen voor het oog;
terwijl een mensch hier rondloopt,
zweeft geheimzinnige muziek om hem
heen. alsof ze uit de lucht komt vallen
en dat doet ze dan ook, want Philips
levert ze per radio In een greote ruimte
ls, zou ik zeggen, alleen orgelspel per
radio op haar plaats, omdat die een
kere wijding heeft, maar wanneer daarin
een marsch ten beste wordt gegeven of
een potpourri of een step. dan hoor ik
die liever van een zichtbaar orkestje
met een ijverig zwaaienden kapelmees
ter, een cornetist met bolle wangen
en een fluitist, wiens zwarte jaspanden
hem des te beter op een merel doen lij
ken: tuut, tuuhuu. tuut, tuut. Ziehier
een ypisch bewijs hoe de kunst den
kunstenaar zelf verslindt. Zonder radio
zou de tentoonstelling het zonder mu
ziekkorps niet kunnen stellen.
Zaal B is hoofdzakelijk gewijd aan het
buitenland, maar jammer genoeg is het
buitenland niet op tijd. Voor België is
ruimte gereserveerd, de Fransche af-
deeling is pas op 16 Juni geopend.
Hier worden ons de havens getoond
van Manchester en Keulen en er
wordt reclame gemaakt voor Aken als
badplaats, waarvan een overoud Neder-
landsch rijmpje weet te vertellen:
Reinler is met zijn stramme leden
Kaar Akens baden toe gereden.
Daar heeft hij geld en zaal en peerd
In alle vroolijkheid verteerd.
Ziet wat de wateren vermogen!
Hij is te paard naar 't bad getogen
En op zijn voeten wéergekeerd.
Flink komt Australië voor den dag
voornamelijk met vruchten en kinder
speelgoed. Als specialiteit (want dat
wonderlijke beest is buiten dat wereld
deel niet te vinden) staat er een kanga
roe, opgezet wel te verstaan en eer
handige jongen maakt voor Australië
een welgeslaagde reclame met een
boomerang, het vermaarde werptuig
van de Australische inboorlingen dat
tot den werper terugkeert wanneer het
zijn doel gemist heeft. Tot nu toe heb ik
dat als een sprookje beschouwd, maar
die verdachtmaking trek ik bij deze in.
Inderdaad heeft de boomerang van dit
jonge mensch (een klein model boome
rang. om naburige etalages niet te be
schadigen) de curieuse hebbelijkheid om
nadat hij het ding weggeworpen heeft,
vanzelf met een sierlijken boog in zijn
hand terug te keeren. Toegepast op
tennisballen zou deze vinding nog prac-
tisch nut kunnen opleveren.
Het grillige toeval wil, dat in de buurt
van deze etalage nog andere middelen
zichtbaar zijn om iets of iemand tot je
terug te laten komen. Daar wandelt
met den afwezigen blik van een mu
seum- of tentoonstellingsbezoeker een
huisvader, een flinke, groote. sterke ke
rel, voor wien je met genoegen plaats
maakt: achter hem aan komt moeder
met de kinderen. „Pa!" roept zij op ge
biedenden toon en steekt één vinger in
zijn richting uit onmiddellijk keert
het besef van tijd, plaats en verplich
ting in zijn blik weer en draait hij ge
hoorzaam om, daar zijn vrouw hem
noodig heeft ter gezamenlijke bewonde
ring van een Oostenrijksch weefsel.
Met de vermelding van Kopenhaagsch
aardewerk en artikelen uit Noord -
Afrika heb ik aan het buitenland de
eer bewezen, die het toekomt. Met de
Nederlandsche nijverheid heeft dit al
les natuurlijk weinig te maken en in dat
opzicht wijkt zaal B van den algemee-
nen indruk, dien de tentoonstelling
geeft, niet af. Meer zegt, dat toen de
medewerking van de vaderlandsche
nijverheid klaarblijkelijk zou ontbreken,
j kloeke Rotterdammers gezegd hebben:
..er zal toch een tentoonstelling zijn",
waarop zU de Nenijto schiepen.
J Maar wie verwachten zij nu op deze
I exposit e? Natuurlijk in de eerste plaats
de ingezetenen van Rot'.e-dam Mis-
j schien is deze eerbic. ardige massa
I 1-400 000 zielen, meen .k voor haar wel
slagen toch niet geheel voldoende
Stroomen de vreemdelingen, die ter ge
legenheid van de Olympiade in Neder
land verwacht worden, er heen? Vooral
deze vraag: zijn er al vreemdelingen
naar ons land gestroomd? Die vraag
kan nu nog niet beantwoord worden.
Men zegt, dat de Argentijnsche voet
ballers en hun makkers uit Uruguay
zich op Duin en Daal en op Velserbeek
wel eens hebben zitten vervelen zelfs
is er ons volk een verwijt Van gemaakt,
datt het geen speciale commissie heeft
gesticht om de jongelui aangenaam be
zig te houden. Wie hadden deze zeer
kostbare plannen moeten uitvoeren? De
Nederlandsche particulieren alweer, op
wie een krenterige Regeering alles wat
aan de Olympiade vast was, toch al af
geschoven heeft! Het ware wat veel ge
vergd. Zijn die voetballers op de Nenijto
geweest? Ik heb het niet vernomen.
Andere vreemdelingen dan misschien?
Te Amsterdam moet men niet verrukt
zijn over het vreemdelingenbezoek.
Maar misschien komt dat nog, want de
voetbalwedstrijden behooren niet eens
tot de Olympische spelen ze waren er
maar een aanplaksel van. Die beginnen
pas op 28 Juli, zoodat de plechtige
opening, de voorstelling van de mede
werkende athleten, het afleggen van
den Olympischen eed pas op dien dag
kunnen plaats hebben. Misschien bege
ven zich de stroomen der vreemdrlingTfi
dan pas naar ons land en naar Rotter
dam. Eerst na afloop van alles kan de
balans worden opgemaakt.
Verwacht men intusschen de Hage
naars, de Leidenaars, de Haarlemmers
op de Nenijto? Zeker niet om een de
monstratie van Nederlandsche nijver
heid te zien, want dat is zij niet. En
toch heeft de tentoonstelling ééne,
groote merkwaardigheid. Wat er te zien
is van het havenbedrijf en de industrie
uit Rotterdam en omgeving. Het be
stuur heeft mijn adviezen niet noodig.
Maar wanneer in de vacantiemaanden
Juli en Augustus de spoor goedkoope
treinen laat loopen en het centoonstel-
lingsbestuur zorgt voor goedkoope rond
vaarten in de haven, dan zou aan onze
Haarlemsche medeburgers kunnen wor
den aangeraden: neemt van uw vacan-
t;e een dag af voor Rotterdam Gaat
daar in de morgenuren de Nenijto zien
in den middag de haven en neemt ln
den avond een kijkje op het Lunapark.
Dan zult gij (met mooi weer) een pret-
tigen en ook zeer leerzamen dag hebben
doorgebracht.
Op het Lunapark is heel wat te zien,
voor wie er van houden, te worden
rondgedraaid, geslingerd, op hun hoofd
gezet Ln de verschillende bedenksels die
wij vroeger kermis noemden en sedert
de kermissen hier en daar en overal
heeten te zijn afgeschaft, bijeenge
bracht hebben onder den naam van
Lunapark. Het is door een te Gouüü
gevestigde maatschappij samengesteld
en heeft alles wat wij daarvan kunnen
verwachten: een compleet Afrlkaansch
dorp, verschillende auto-banen, een
groote bergbaan, waarin de bezoekers
in wagentjes worden opgeheschen om
daarna in de diepte te worden gestort,
zonder eenig gevaar, een groote inrich
ting Ober Bayern, een reuzenrad en
wat al niet meer. Hier wordt de mensch,
te midden van al de zorgen en moeilijk
heden die het leven op hem afzendt,
weer een phar uur een kind en ver
maakt zich onbevangen. Ziedaar de re
den, waarom de ter dood veroordeelde
kermissen altijd weer levend worden,
al nemen zU dan ook andere namen
aan.
Van kinderlijk gesproken: er is een»
spoortje dat rondrijdt in een cirkel.
Niets anders. Rondrijden in een cirkel.
Het heet Heidelberg, waarom weet ik
niet en of een ander het weet heb ik
niet vernomen. De passagiers zitten in
kleine wagentjes en rijden ror.d. Zoo
als gezegd in een cirkel. Waarom ze
dat doen en er een dubbeltje voor over
hebben weet ik ook niet, maar mis
schien ligt er diepe philosophic in ver
borgen, namelijk deze: dat de mensch
het leven veel beweging maakt, zich snel
verplaatst, maar tenslotte niet verder I
komt Ofschoon erkend moet worden,
dat de passagiers in de wagentjes er
niet naar uitzagen alsof zij zich in dit'
wijsgeerige vraagstuk verdiepten; veel-
leek het of zy nergens aan dach
ten, want ze staarden zwijgend voor
zich uit, draaiden rond en stapten uit,
toen het treintje stilstond.
Toen kwamen er weer andere cirkel-
gangers.
J. C. P.
DEMONSTRATIE VAN VOLKS
DANSEN.
De vereenig.ng tot bevordering van
het onderwijs in kinderverzorging en
opvoeding <K. en O.) heeft een demon
stratie vanVolksdansen georganiseerd
welke op Woensdagavond 27 Juni zal
plaats hebben in den tuin wan „Oud-
Zomerzor?" te Bloemendaal. Voora:
zullen eer.;ge leerlingen van de Bloe-
mendaalsche Schoolvereeniging eenvou
dige dansen uitvoeren.
De demonstratie der oudere cursisten
staat wederom onder leiding van me
mevrouw SansonCatz te Rotterdam
Deze demonstratie is het resultaat van
een cursus, welke in het afgeloopen
seizoen door K. en O georganiseerd
werd.
Scholieren hebben tegen verminderde
prijzen toegang.
HAARLEMMERMEER
HULDEBLIJK VOOR H.M. DE
KONINGIN-MOEDER.
Dank zij de krachtige medewerking,
welke ondervonden is van de wijkver
pleegsters en de jongedames, die gewoon
zijn om zich voor den verkoop van het
Emmabloempje te beijveren, hebben
zich in Haarlemmermeer 2213 vrouwen
opgegeven, die een grootere of kleinere
gift hebben willen schenken voor boven
omschreven doel zoodat haar namen
zuilen worden vermeld in het album. het.
welk bij het geschenk zal worden aan
geboden.
De opbrengst is geweest als volgt
Hoofddorp f 117.491/2; Nieuw Vennep
f 112.04: Abbenes i 74.59 1 2; Vijfhuizen
f 91 53 1 2; Zwanenburg f 66 07 1 2: Rijk
f 108 86; Aalsmeerderdijk f 70.321.2:
totaal f 638 92 1/2
Verder werd nog ingezameld in:
Halfweg f 102.47; Uithoorn f 164: Ouder
kerk aan den Amstel f 139.20; Aalsmeer
f 305; Nieuwer-Amstel f 320.
DE VERGROOTING VAN ONS STADHUIS.
Medewerking txm de burgerij gewenscht
VOORBEELDEN UIT HET VERLEDEN.
Het is onzen lezers bekend dat in 1930
het Stadhuis vergroot zal worden.
De gemeente is eigenares van het ge-
heele complex winkels en huizen dat be
grensd wordt door de Pand poort. Ko
ningstraat, Joeobi)nestraat en Prinsen
hof.
Er zal op dit terrein een nieuwe
vleugel gebouwd worden. Natuurlijk is
het niet de bedoeling om ook het ge-
heele Prinsenhof af te breken
(waarin thans behalve de raads
zaal ook de Bibliotheek en
Openbare Leeszaal gevestigd zijn) maar
wel om daar inwendige verbouwin
gen uit te voeren. De Opent -e Leeszaal
en Bibliotheek zullen zoo zijn althans
de voorloopige plannen verhuizen
naar het oude H.B.S.-gebouw in de Ja-
cobijnestraat. Openbare Werken moet
dan een ander onderkomen zoeken. In
den nieuwen vleugel van het Stadhuis
komt dan ruimte voor een betere huis
vesting van de verschillende diensten,
terwijl het ook in de bedoeling ligt om
een nieuwe raadszaal te bouwen.
Openbare Werken staat hier voor een
belangrijke opdracht. Op de vi-agstuk-
ken, die zich hierbij voordoen hebben
wij reeds eerder de aandacht gevestigd.
In welke stijl moet de nieuwe vleugel
wordenu getouwd?
Uit goede bror. weten wij, dat het in
elk geval het voornemen is, om wat nog
over is van het oude Predikheerenkloos
ter te sparen en dit in de nieuwe be
bouwing een passende aansluiting te
geven. Dat zijn dus de oude klooster
gangen op de binnenplaats, de Pand-
poort de trap en de portaal-omlijsting
in de gang van het Prinsenhof en nog
eenige fragmenten.
De bouw en ook een belangrijke ver
bouwing van een stadhuis is voor een
gemeente altijd van veel beteekenis. In
het raadhuis klopt de hartslag van het
geheele gemeentelijke leven. Geen von
der, dat de stadsbestuurders, daarbij ge
steund door de bevolking, in den loop
der eeuwen steeds geijverd hebben voor
het bezit van een mooi raadhuis. Haar
lem kan bogen op een stadhuis dat niet
alleen oud, maar ook mooi is. Als Haar
lemmers raken wij er aan gewoon maar
vreemdelingen staan vaak verrukt over
het welgeslaagde monument van oude
bouwkunst. Vooral de hal is, wanneer
by officieele ontvangsten een passende
versiering is aangebracht, die beschenen
wordt door het zachte licht der honder
den kaarsen uit de oude koperen kronen
var. sprookjesachtige schoonheid.
De oudheidkundige vereeniging Haer-
hem heeft thans ongeveer 15 jaar ge
leden het geld beschikbaar gesteld
om den toren op hei Stadhuis te her
bouwen. Daardoor heeft het gebouw ook
aar. uiterlük schoon nog gewonnen.
Jammer is, dat het stadhuis wat de
buitengevels „aangaat, niet, geheel in den
ouden toestand te herstellen ls. Dan
toch zou voor den ingang een groote uit
bouw op pilaren gemaakt moeten wor
den. Het vroegere schavot. Daaraan is,
in verband met het drukke verkeer op
de Groote Markt by de Barteljorisstraat
en Zijlstraat natuurlyk geen denken.
Wel zijn er eenige kleinigheden wat het
uiterlijk aangaat (o.a. een klein hoek
torentje aan den kant van de Koning
straat (die zonder veel kosten weer op te
bouwen zyn.
Van binnen is ons stadhuis evenwel
nog veel te verfraaien.
Indertijd is een crediet toegestaan
voor het maken van nieuwe deuromlijs-
tingen in de hal. Het was het plan ont
die weer geheel in ouden styl te maken.
Dit werk is evenwel tot heden niet uit
gevoerd. Wil men liever wachten tot een
algeheele restauratie by den bouw van
een nieuwen vleugel?
Dan zal ook in het thans bestaande
stadhuis wel een en ander verbouwd
moeten worden. Al zou het alleen slechts
zyn voor het leggen van de leiding voor
een oentrale verwarming.
Het zou ongetwijfeld een s5*mpathieko
gedachte zijn, als, ter gelegenheid van
de verbouwing, uit de burgery een co
mité gevormd werd. om bijdragen te ver
zamelen om aan het gemeentebestuur
een kapitaal aan te bieden voor de ver
fraaiing van het Stadhuis, of voor de
verzorging van een bepaald onderdeel
daarvan.
Voor de nieuwe raadzaal zijn verleden
Jaar al vast de stoelen gekocht, maar
daarmee is een raadszaal niet gemeu
beld.
Ook in de hal is nog veel te ver
fraaien. Wy denken byvoorbeeld aan
het maken van een groote schouw aan
den kant van de Koningstraat, waar nu
een leeiyk raam gevonden wordt.
Ligt het niet op den weg van de ver
eeniging Haerlem om in deze het ini
tiatief te nemen?
In de geschiedenis vonden wy eenige
voorbeelden van geschenken die door de
burgery zijn aangeboden tot verfraaiing
van ons raadhuis.
25 November 1854: Een, door den heer
Th. Wilson aan de gemeente geschon
ken schildery, voorstellende „Kenau
Hasselaer op de wallen van Haarlem",
wordt met eenige plechtigheid in de
hal van het stadhuis opgehangen. La
ter overgebracht naar het Frans Hals
Museum).
28 April 1870: Eenige hoeren schen
ken aan de gemeente vier, door den
Haalemschen kunstschilder Piet or
Holsteyn geschilderde ramen, die zich in
de kerk te Bloemendaal bevondenen in
1867 verkocht werden. Deze ramen wer-
den geplaatst fcn de groote zaal van het
Raadhuis.
24 April 1871: Eenige heeren schenken
aan de gemeente verschillende wapen
borden, die uit de Groote Kerk
verdwenen waren en door hen op een
verkooping hier ter stede gekocht en
daarna hersteld zyn. Die wapenborden
werden in de hal van het Raadhuis ge-
plaatst.
Ten slotte nog het hierboven reeds
gememoreerde geschenk van Haerlem"
voor den opbouw van den Stadhuis-to
ren.
(Nadruk Tcrbodr-n; auteursrecht voorbehouden.)
Een Orgie!
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN 60 CENTS PER REGEL.
BIJ LEKKER BROOD DENKT MEN HET EERST AAN
ARR'S
OUTBROOD
Eigenlijk had Tommy er nooit by ge
dacht dat het misschien de moeite kon
loonen om by een ander dan zUn vader
te bedelen. Hem had hy altijd als
een man van geld beschouwd. En
zou het al eens tot hem doorgedrongen
zyn, dat ook de andere leden der fami
lie wel voor eenige koperen oenten wa
ren te krygen. dan zou hy toch nooit
geloofd hebber, dat dit he: geval was
met Cora, zyn negentienjarige oudste
zus. En toch vergiste hij zich ln zijn
meer of minder onbewuste redeneering.
Dat ontdekte hy zoo:
Op zekeren dag werd het villadorp,
waar Tommy woonde en welks naam ons
natuurlyk niet interesseert, een tweeden
dokter rijk. Niets bijzonders, niet waar?
Of tóch? als U verneemt dat Dr.
Henegouwen jong was en knap en slank
en ryk en getrouwd noch verloofd
Evenals alle huwbare dochters van het
dorpje, welks naam ons niet interesseert,
werd ookTommy's zuster ongesteld, en om
dat de oude dokter zoo oud werd. zocht
zy haar heil by Dr.Henegouwen. die, af-
schoon hy eigeniyk slechts voor zyn
pleizier werkte, zyn vermogen zeker ver
dubbelen zou als hy nog twee' Jaren
knap en slank en in het dorp bleef
Maar of Cora nu dt zachtste, bemin-
neiykste en als huisvrouw meest belo
vende bakvisch van het dorp was,
Tommy zou dit zeker niet hebben toe
gegeven! dan wel in zaken van liefde
de h ".digste. vast staat dat Jonge,
knappe, slanke dokters zonderlinge men-
schen zyn; en zoo kwam het dat by het
eerste het beste avondpartytje dat Tom
my's moeder gaf Dr. Henegouwen werd
uitgenoodrid.
Natuurlyk was het een doorgestoken
kaart, Tommy vernam dat van Cora
die het haar moeder toefluisterde
maar dien avond waren alle bakvischjes
ziek en de dokter kon pas heel laat
komen. En toen hy een half uur vóór
den aanvang van het feest even aan
wipte om zijn verontschuldigingen te
maken, nam hy Tommy ter zUde en be
loofde hem:
„Tommy, biyf jy den heelen avond
by je zuster zitten en plaag lederen man
die by haar komt, zoo lang tot hy weg
loopt. Als ik kom en zy is alleen, krüg
Je van my twee kwartjes!"
Nou! dat wilde Tommy wel en toen
Dr. Henegouwen eindelijk kwam. was
Tommy's moeder bUna wanhopig, maar...
Cora zat alleen I En Dr. Henegouwen
zeide:
„Hier rijn de twee kwartjes. Tommy,
en nu kryg Je er nog twee by als je
maak! dat je weg kom: en je van avond
je gelicht riet meer laat zier.!''
Ook dat viel Tommy niet moeilijk en
hy eclipseerde: ryk ontzaglijk
rük.
Tommy was een kind var. welgemelde
ouders en wist dus wat weelde is Hf)
had het ondervonden toen hll eens
met eenige schoolvrienden een star-
pel beenderen had ..gevonden" ach
ter het slachthuis. Hy hadden er f 1.20
voor gemaakt en waren met zyn zeve
nen.
Maar nu had hy een vermogen alleen!
Hoe het precies gegaan ls. kan lk U
niet zeggen, omdat .k ln het beschre
ven van een orvlc heel zwak ben. Maar
u weet natuurlyk ook dat een schooljon
gen die hoogst zelden uit duistere bron
nen ten hoogste enkele koperen centen
weet op te diepen, een anderen smaak
heeft als Iemand die voortdurend geld
bezit.
Ter verduidelijking zeg lk nog er bfl
dat Tommy een zwak had voor zure
bommen (dat zyn augurken ln azyn
gedrenkt) rolmops en roomijs hetgeen
hetzelfde als bevroren pudding is.
En zoo kwam het dat Tommy dien
avond door de politie op een handwagen
werd thuis gebracht na een enorme zure
bommen-, rolmops- en roomUs-orgic.
Men bracht hem naar bed en Dr He
negouwen hield niet op met aan de fa
milie te zeggen dat hij alleen moest zijn
met den patient. en Tommy toe te
fluisteren dat htj goud verdienen kon
met te zwUgen
„Tommy. Tommy." aelde de arts. toen
zy alleen waren: „hoe kon je van zoo
een onnooeclen gulden 1"
Maar Tommy viel hem in de rede:
„Van u had lk een gulden, ja!.
maar van Cora had lk een riks. om
dat lk lk u met haar
alleen toen kwam er een hevige
snik
JOH. VAN DEN HOEK
Als gij Drukwerk noodig hebt,
draag het dan op aan
Gij ontvangt het
snel en keurig en
de prijs is billijk
LOCOMOTIEF BIJ
BUNDE ONTSPOORD.
Te Bunde zyn gisterenmorgen op het
station tüdens het rangeeren een loco
motief en een bagagewagen ontspoord
meldt de Tel.
Daar het ongeval juist gebeurde op een
wisseltong, werden béide sporen ver
sperd. De eerste sneltrein uit Maastricht
die op dat oogenblik reeds van het
station vertrokken was. werd voor Bunde
opgehouden en moest terugryden over
Maastricht, om vervolgens omgeleid te
worden over Heerlen en Sittard. waar
door deze trein eenige uren vertraging
ondervond. Ook in het verdere trein
verkeer ontstond groote vertraging, wy'
de reizigers in Bunde moesten overstap
pen.
Tegen halfelf was de versperring op
geheven.
MARKTNIEUWS.
Op de op 20 Juni p.lhler gehouden
groentenmarkt waren aangevoerd en
verkocht
Bloemkool 1020 ct. per stuk.
Andy vie 0.901.70 per kist
Spinazie 0.20—1 per kist.
Postelein 2570 ct. per ktet.
Sla 1.25—3.50 per 100 krop.
Wortelen 16—25 ct. per bos.
Raapstelen 0.40—2 per 100 bos.
Rabarber 815 ct. per bos.
Radijs 25 ct. per bos.
Peulen 24—30 ct. per KG.
Doperwten 25—36 ct. per KG
Snyboonen 60—80 ct. per KG.
lfeerenboonen 75—90 ct per KG.
Aardbeien 1.502.25 per slof.
Seldery 312 ct. per bos.
Pieterselie 615 ct. per bos.
Uier. 89 ct. per KG.
Komkommers 10—16 ct. per stuk.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
60 Cent* per regel-
yn-CHR-PLEINE5-DEND0LDER
Ci&?ORWAARP&N OP AANXgjaSqg®
FEUILLETON
door JAN VAN MERLENSTEIJN.
35)
Hoewel eenige van de Poolsche offi
cieren ons te hulp kwamen duurde het
een paar minuten voor wy den man, die
om zich heen sloeg, beet, en krabde
konden binden.
wy namen nog een ander gevangen,
die in de nabüheid staande, het schouw
spel stilzwijgend had gevolgd. Hy ging
zonder zich te verweren met ons mee en
werd direct door de Poolsche officieren,
van wie er een paar klaarblijkelijk uit
stekend Russisch spraken, in verhoer
genomen. Wij kwamen het volgende te
weten:
De mart die Gerard aangevallen had.
heette Som linokof f en was uit Nischl-
Novgorod afkomstdg. terwijl de tweede,
die eveneens uit deze stad kwam, zyn
knecht was.
Somlinokoff. of Alexander Iwano-
witsch. zooals zyn knecht hem noemde,
door op Russische manier zyn voornaam
met die zyns vaders te verbinden, was
ingenieur en had in het buitenland een
schitterende opleiding gehad. Iiy had
het apparaat zoowat een jaar geleden
uitgevonden. De zeer onwetende knecht
kon ons natuurlyk niet precies inlich
ten. Hy wist slechts, dat Somlinokoff
zyn apparaat aan de Regeering had
aangeboden waarby hy bedongen had
dat hy het opperbevel over het leger zou
voeren. Op deze voorwaarden was de
Sovjetregeering blijkbaar ingegaan.
Meer konden wij van den knecht niet te
weten komen. Voor het oogenblik was
ons dit genoeg. Bovendien hadden wy de
verschillende deelen van Somlinokoffs
apparaat verzameld en vader had ze
achter op het paard laten binden. Wij
waren van plan ze later nauwkeurig te
onderzoeken.
De Poolsche officieren gaven zich de
grootste moeite Somlinokoff die nog al
tijd gebonden op den grond lag, te on
dervragen, maar de antwoorden, die hy
gaf. waren onsamenhangend en ver
ward. Hy probeerde zyn boeien te ver
breken en riep, dat hij de koning der
wereld was. zyn verstand was door het
mislukken van zijn groot plan geschokt.
Wy bonden hem op Gerard s paard en
namen hem mee.
Welk een bloc "~e ironie van '.et nood
lot! Hier werd de eene uitvinder van
den concentrator als waanzinnige weg
gebracht. vastgebonden op een paard
dat de andere uitvinder aan den teugel
voerde.
Op vaders verlangen werd Somlinokoff
naar Holland gebracht, waar hy op onze
kosten ln een gesticht werd geïnter
neerd. De goede verpleging ten spilt,
stierf hij daar na drie maanden, zonder
weer in het bezit van zijn geestvermo
gens te zyn geweest.
Hiermee zou 3s mijn verhaal kunnen
besluiten. Maar Se: wil nog eenige woor
den over onze thuiskomst schrijven.
Overladen met eerbewijzen van de Pool
sche regeering keerden we naar Ply
mouth en ons jacht terug, waar moeder
en Corry ons wachtten. Ik kan er mij
niet mede ophouden het enthousiasme,
waarmee wij in Plymouth ontvangen
werden te beschrijven. Het was overwel
digend.
In den middag van der. volgenden
dag het was een Zondag voeren
we weer den nieuwen Waterweg van
Rotterdam binnen. Reeds by den Hoek
van Holland stond het volk op den dam
samengepakt te wachten. Hoerageroep
begroette ons, er werd met vlaggen er.
zakdoeken gezwaaid De schepen die wy
tegenkwamen, hadden vlaggeversre-
ring aangelegd. Ontelbare motorbooten
kwamen ons tegemoet gevaren en wier
pen bloemen op ons dek. 7oo ging het
door tot Rotterdam Daar zagen de stra
ten langs d? haven zwart van de men-
schen. waartusschen. geheel machteloos,
de bereden politie stond, die de orde
moest handhaven, doch zich niet kon
verroeren. Uit alle vensters hingen de
menschen. Alles schreeuwde en zwaaide.
Op de Maasbrug hingen ze tot aan het
middel over de balustrade en tot heden
toe begrijp ik nog niet, dat er toen nie
mand in het water is gevallen.
wy waren bang om te landen, wy
stonden tegenover zulk een enthou
siasme. En toen wy eindelijk landden,
duurde het meer dan een uur voor we
onze auto konden bereiken, waar made
moiselle, trillend van vreugde weenend
op ons wachtte.
De rit naar Den Haag duurde volle
drie uur, omdat we overal op den weg
werden opgeliouden. De auto was zóó
overvol met bloemen, dat wy ons niet
bewegen konden. In Den Haag zelf her
haalden zich dc tooneclen van Rotter
dam. zy het dan ook in gematigden
vorm. Van alle toespraken verstonden
we geen woord en we lazen ze pas den
volgenden dag in de couranten. Met
groote belangstelling lazen we ook alles
wat vader daarop had geantwoord. Het
waren volgens de verslagen zeer mooie
woorden. In werkelijkheid had hy tel
kens niet anders gezegd dan:
„Ik dank u harteiyk. Maar ik verzoek
u. laat u de auto nu passeeren".
Laat in den avond kwamen we in
Wassenaar aan. zeer verheugd by de
gedachte nu emdelyk weer thuis naar
bed te gaan. Toen wy de villa naderden,
riep Corry uit:
..Daar hebben we weer wat anders!"
En waarachtig daar stond de heele
Technische Hooge school van Delft en
bracht ons een serenade met fakkellicht
De studenten waren niet tevreden vóór
Gerand uitstapte en een begroetings
toespraak hield. Het was reeds na mid
dernacht vóór de laatste lichten gedoofd
werden en wy ter ruste gingen.
Ons groot avontuur was afgeloopen.
Daarmee zou ik nu de pen willen
neerleggen, want vaders werk ls luer-
mee beschreven. Ik zeg met opzet ..va
ders werk", want hoewel het Gerard
was, die den concentrator heeft uitge
vonden. het was toch vader die ons
leidde.
Wy vertrouwden en bouwden op hem
als de nood het hoogst was, op hem, die
met onwrikbaren wil den weg volgde,
dien hy als den Juisten beschouwde.
Ik ben niet zoo handig met de pen.
om onze gevoelens tegenover hem zoo
te beschrijven als ik het graag zou
willen.
Daarom wil ik de heeriyire woorden
citeeren. die den volgenden dag als een
groet aan vader en ons in een onzer
grootste dagbladen te lezen waren cn
wel er slechts aan toevoegen, dat wy.
hoewel zy ons allen gelden, ze toch al
leen op hem toepassen <iic onze gids
van de duisternis naar het licht was.
Het artikel luidde:
,De heer Van der Velde en de zynen
zyn wederom in ons land.
Wat niemand onzer, zelfs in zijn
stoutste droomen, heeft durven hopen,
ls tot een schoone werkelijkheid gewor
den. Het slot van het drama, dat wy
ademloos en in bevende spanning ge
volgd hebben, dat ons tallooze malen
het hart in de keel deed kloppen, heeft
ons een oplossing gebracht, die boven
alle verwachting verheven is.
wy hebben de grillige en snel wisse
lende lotgevallen onzer landgenooten
gevolg en wy sidderden als wy van hur.
daden hoorden, daden, waarover wy
niets publiceeren konden en die toch
in ons volk van mond tot mond gingen
als eens in het grijs wieden de helden -
nu zangen der Barden.
Het noodlot heeft ons hen weer terug
gegeven en de wereld gedwongen tot de
erkentenis, dat zy aan hen een groot
onrecht beging. Zij zyn het geweest, die
het vaandel der menschel ijkheid boven
dc stroomen der menschelyko hartstoch
ten en vooroordeelen wisten hoog te
houden, zy zijn als overwinnaare te
ruggekeerd uk tien strijd zonder over-
won nonen.
Voor de villa in Wassenaar marcliee-
ren de sclilldwachten op en neer en
presenteeren het geweer als de heer
des huizes gaat en komt. Want de bewo
ner is geen gewoon burger meer. hy te
een onafhankelijk vorst, de eerste souve-
reine burger der historie, oen koning
zonder ryk. of beter: van een rUk, dat
grooter en geweldiger is dan dat ran
andere vorsten. Want hy beheerscht
het ryk des geest-es en zyn tallooze on
derdanen rijn de gedachten, die hy aan
zyn wil heeft onderworpen.
Ons land voelt diep den trots, dat
Van der Velde een der onzen is. Van de
glorie van zyn roem straalt Iets af op
zyn kind dat hy liefheeft en waarvoor
hy leed. toen wy hem lieten trekken
omdat wy onmachtig waren hem te
verdedigen.
Nu is hy teruggekeerd en zooals Pro
metheus hel vuur. zoo heeft hy ons een
goddelijke gave mecgebrac: nl de
hoop. dat de zin uit het oude Bed:
„Vrede op aarde" eindelijk tot «si ge
lukkige werkelijkheid zal worden.
Dat is het onvoorziene einde vac «o
zwerftocht, die onze landgexxx>t Van der
Velde gemaakt heeft en waaruit hy dit
als «en glorieuze trophee meebracht.
Moge dit de eeuwen door bewaard blij
ven. hem tot een monument var. roem
en de wereld tot heil en voorspoed."
