DE P00L-EXPEDITIE,
DE VAARDIGHEIDSPROEVEN.
DE AANWINST VAN HET FRANS HALSMUSEUM
ALLES WAT GROEIT EN BLOEIT
46e Jaargang No. 13823
Verschijnt dagelijks, behalve on Zon- en Feestdagen
Vrjjdag 13 Juli 1928
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per week f 0.2754, met geïllustreerd Zondagsblad 0.32: per 3 maandenVcor Haarlem
«n de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f 357V4- Franco per post door Nederland
^3-8754- Afzonderlijke nummers ƒ0.15. Geïllustreerd Zondagsblad voor Haarlem en Omstreken /0-5754francc p. post f0 65
ADVERTENTIENVan l tot 5 regels ƒ1.75: iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel Bij
abonnement aanzienlijk rabat Twaalfstuivers»advertentiên van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cent»
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant- buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie, Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 93, Post-Giro 38810 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Drukkerij: Z. B. Snaar-" 12. T"!efoon 10122, 12713.
Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 15054. Redactie 10600 en Directeuren: J.C. PEEREBOOM ei> P. W PEEREBOOM Bij! antoor voor Santpoort, Velsen, Velsen-Noord, IJmniden. Beverwyk ens.
Administratie 10724 en 14825. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telef. 521.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN.
Mariano en Zappi gered.
OOK VIGLIERI IN VEILIGHEID.
In een groot deel van ons vccig nummer is reeds medegedeeld, dat Mariano en
Zappi gered zijn.
Uit Moskou wordt nog gemeld:
Zappi en Mariano zijn half bevroren,
en totaal uitgeput door gebrek aan
voedsel. Een van Mariano's beenen is
volkomen bevroren; overigens is zijn
toestand niet onrustbarend.
Malmgren's lijk is eveneens aan boord
genomen door de .Krassin", die full
speed in de richting van de Viglieri-
groep stoomt.
Zappi en Mariano hadden alle hoop
reeds opgegeven, toen zij Dinsdag plot
seling Tsjoechnofski's vliegtuig uit den
mist zagen opdoemen. Tsjoechnofski cir
kelde vijfmaal over hen heen om aan
te geven, dat hij hen gezien had, en
Zappi en Mariano begrepen toen. dat zij
toch nog een goede kans hadden om te
worden gered.
De twee geredde Italianen deden een
verschrikkelijk relaas van htm lijden en
hun ontzettende ervaringen, en vooral
van de wekenlange wacht bij het lijk
van Malmgxen.
Stefanï meldt officieel:
De Citta di Milano meldt draadloos
dat Donderdagavond te 9 uur de Krassin
de groep-Viglieri aan boord nam.
Mariano en Zappi zijn eveneens aan
boord.
De dood van Malmgren.
De „Lókal-Anzeiger" meldt uit Virgo-
baai;
De beide overlevenden van de Malm-
gren-groep, Mariano en Zappi verklaren,
dat Malmgren den 15en Juni reeds be
vroren is. Bij den ondergang van de
„Italia" had hij reeds een hand gebro
ken. Kort daarop zijn beide beenen be
vroren. Op zijn nadrukkelijken wensch
is hij in de nabijheid van het Brooks-
eiland achtergelaten, waarop Mariano en
Zappi den weg hebben voortgezet. La
ter zijn zij naar hem teruggekeerd, daar
liet open water hen het bereiken van
het vasteland onmogelijk had gemaakt.
Verder verklaarden zij, dat zij den
waanzin nabij zijn geweest, want niet
minder dan acht vliegtuigen waren in
hun onmiddellijke nabijheid, doch zij
werden niet opgemerkt.
Overgelukkig waren zij, toen zij aan
het cirkelen van Tsjoechowski bemerk
ten, dat hij hen had ontdekt. Toen
werd bij hen weer de hoop levendig,
dat zij eindelijk zouden worden gered.
Het bericht van de redding van de
beide Italiaansche zee-officieren Zappi
en Mariano door den Russischen ysbre-
ker „Krassin" heeft in geheel Italië
groote vreugde verwekt. Zoo snel moge
lijk werd het nieuws aan hun bloedver
wanten overgebracht. De dood van den
Zweedschen meteoroloog wordt algemeen
betreurd.
De redder van de Malmgren-
groep in nood.
De Russische vlieger Tsjoechowski
heeft aan den ijsbreker .Krassin" een
draadloos telegram gezonden, waarin hij
verzoekt aan hem geen aandacht te wil
len besteden, doch de anderen te willen
redden. Hy deelt verder mede. dat hij
en zijn metgezellen in goeden toestand
verkeeren en over voldoende levensmid
delen beschikken. Tsjoeknowski heeft
met de andere expedities een draadlooze
verbinding tot stand gebracht.
In den loop van den dag van heden
hebben hij en zijn metgezellen een beer
geschoten.
Verder wordt gemeld, dat de Russische
vlieger Baboesjkin, die zich aan boord
bevindt van de „Malygin" voornemens is
te trachten de Tsjoechowski-groep te
redden.
Prof. Malmgren's Pool
reizen.
Prof. Malmgren, wiens tragisch levens
einde thans vaststaat, was een bekend
Zweedsch meteoroloog en hoogleeraar
aan de universiteit van Usala. Hy was
een ervaren Pool-onderzoeker, dreef o.a.
met de „Maud" drie jaren lang door de
Poolzee en nam onmiddellijk daarna deel
aan de vorige luchtschip-expeditie met
de Norge.
Toen de Russische vlieger Tsjoe
chowski aan den bevelhebber van de
„Krassin" meldde, de groep-Malmgren
gevonden te hebben, waarvan twee leden
wuifden en de derde uitgestrekt op het
ijs lag, wist hü nog niet, dat deze derde
reeds vier weken dood was.
Het laatste hoorde de moeder van wij
len prof. Malmgren iets van haar ge
leerden zoon, op wien zij zoo trotsch
was, toen deze een pakje liet vallen, tij
dens het overvliegen van Stockholm, den
3den Mei des morgens te elf uur.
Malmgren was aangewezen als com
mandant van het landingscontingent,
mede bestaande uit prof. Pontremoli
(die met de afgedreven ballongroep
wordt vermist) en den thans geredden
majoor Zappi, dat eenige dagen aan den
Pool zou kampeeren om wetenschappe
lijke waarnemingen te doen.
Het was de groep Malmgren, die door.
Guilbaud en Amundsen werd gezocht op
hun tocht uit Tromsö, waarvan zij niet
terugkeerden.
In Malmgren verliest de wetenschap,
en speciaal het wetenschappelijk Pool-
onderzoek, een der grootste geleerden
van dezen tijd, een man evenals Amund
sen in zijn genre zonder evenknie.
DE TOCHT VAN
TSJOECHNOFSKI.
Omtrent de vlucht van den Russischen
vlieger Tsjoechnofski, die tot de ontdek
king van de Mariano-groep leidde, ont
ving de „Citta di Milano" Woensdag het
volgende radiografische rapport van de
.Krassin":
Gisteren, den lOen Juli, heeft een
vliegtuig van de .Krassin" een tocht van
vier uur ondernomen langs de Noorde
lijke en Oostelijke kust van Noordoost-
land. Op den terugweg ontdekte de avia-
teur op een ijsschots een groep van drie
mannen, van wie er twee met vlaggen
zwaaiden, terwijl de derde op het ijs lag.
De positie dezer groep was 80 gr. 42 m.
N.B. en 25 gr. 45 m. O.L.
Een plotseling opkomende mistbank
belette den vlieger de .Krassin" terug te
vinden. Hij richtte zich toen naar de
kust en slaagde er in bij kaap Platen te
dalen. Hierbij werd het toestel echter
beschadigd.
De vijf personen, die zich in het vlieg
tuig bevonden, hebben de kust kunnen
bereiken. Zij beschikken over een draad
loos zendtoestel voor de lange-golf en
over levensmiddelen voor veertien dagen.
Aan de ..Krassin" zijn aanwijzingen
gegeven over de positie van de „Bragan-
za" en de levensmiddelendepóts langs
de kust.
Nieuwe aanvallen
op Nobile.
De Deensche Poolvorscher Peter Freu-
chen heeft tegenover een vertegenwoor
diger van „Extrabladet" een verklaring
afgelegd, waarin hij zeide, dat de Ita
liaansche regeering te laat hulp heeft
geboden bij de redding van de beman
ning van de „Italia". Nog in Mei waren
de ijsomstandigheden zoo, dat met een
expeditie van hondensleden veel kon
worden bereikt.
Zonder twijfel, aldus de Deen, heeft
Nobile buitengewoon lichtzinnig gehan
deld. Het kan waar zijn, dat hij onaan
gename feiten heeft moeten verzwijgen,
doch voor mij staat het vast, dat Nobile
de schuld draagt aan den ondergang
van Amundsen en zijn metgezellen. Im
mers Amundsen is van Tromsö uit on-
midellijk naar de „Italia"-groep gaan
zoeken, doch zooals van zelf spreekt,
kon hij deze niet vinden, daar het lucht
schip reeds lang was verbrand. Deze
omstandigheid moet Nobile bekend zijn
geweest. Toch heeft hij haar weken ver
zwegen.
Donderdagmiddag werden de vaardig-
heidsproeven in gymnastiek en athletiek
voor leerlingen van lagere scholen voort
gezet.
De meisjes moesten in de zaal een drie
tal oefeningen afwerken, ni. een vrije-
en twee hangoefeningen. Op het terrein
werden door de Jongens vereischt: bal-
werpen (25 M.). vèrspringen (2.75 M. zon
der plank), hoogspringen (0.85 M. zonder
plank), en 80 M. hardloopen (binnen
14,2 sec.)
In het geheel waren dus zoowel voor de
jongens als de meisjes 7 onderdeelen be
stemd. Wie daarbij hoogstens één onvol
doende behaalde, kreeg 's middags reeds
zijn (haar) diploma.
Bovendien ontvangen alle deelnemers
nog een uitvoerig adresboekje van de
Haarlemsche sportvereenigingen. Vele
van deze clubs lieten daarin mededeelin-
hoogspringen voor jongens.
gen opnemen over doel, oefentijden, enz.
Bovendien bevat het voorwoord van liet
bestuur der Haarlemsche gymnastiek-
leeraren een bezadigde en ook voor jon
geren bevattelijke beschouwing over spor
tieve oefening, zoodat ook in dit opzicht
een schakel wordt gevormd tusschen de
school en de sportbeoefening na het ver
iaten der school.
Van de zijde der z.g. opleidingsscholen
kon de daadwerkelijke belangstelling der
leerlingen niet groot zijn in verband met
de toelatings-examens van middelbare
scholen. Volgende jaren zal daarmede
zeer zeker rekening worden gehouden,
door de data der proeven te vervroegen.
Overigens was het voor de jeugd een
prachtige dag, waarvan het welslagen
verzekerd was door een uitmuntende re
geling.
Het schilderstuk van Ph. Wouwerman.
Wouwermanseen dier Holland-
sche schildersfamilies wederom waarin
begaafdheid voor kunstbeoefening
erfelijk schijnt. Er zijn er drie, allen
begaafde zonen van Paul Joosten
Wouwermans, een eenvoudig schildei
uit Alkmsar afkomstig.
De zonen zyn allen Haarlemmers.
Van Pietex, den oudsten, die nog voor
1618 in Alkmaar geboren moet zijn bezit
ons museum een „Kermis in Haarlem".
Van Jan, den jongsten, (geb. 1629) de
schilderij met de Sint-Bavo.
Philip, die in 1619 te Haarlem werd
geboren en die er in 1668 stierf, is de
beroemdste en belangrijkste van het
drietal bioers. Hoewel slechts vijftig
jaren levens hem toegemeten waren,
was hij van een enorme productiviteit:
men meent dat er een duizendtal schil
derijen van hem aan te wijzen zijn. Hij
is met de beide schilderijtjes Herten en
Geiten, die zich reeds in het Haar-
lemsch museum bevonden niet behoorlijk
vertegenwoordigd. Philips Wouwermans
(of Wouwerman; beide schrijfwijzen
gebruikt hij) is als schilder van jacht
gezelschappen. ruiterstoeten liefst met
een of meer witte paarden, gezocht en
gespecialiseerd Dit werk behoort ook
tot zijn laatste, productiefste periode.
Wel maakt hy in zijn middentijö
werken waarin aan het landschap zelf
meer aandacht wordt geschonken en
die artistiek vaak buitengewoon hoog
staan, maar als men aan Philips denkt,
stelt men zich toch zoo'n ryk gevuld fi
guurstukje voor. De aanwinst van ons
museum, (geschenk der vereeniging tot
uitbreiding der verzameling) voldoet
geheel aan dien wensch.
Een jachtgezelschap is afgestegen bij
een hoefsmidje: het schimmeltje moet
beslagen worden en de ryk gekleede neer
kijkt toe of het werk naar zin geschiedt.
Achter het smidje zit een voorname
dame te paard, nieuwsgierigen kijken
toe; op een afstand, in het land. ziet
men wat spelende boeren.
Een Wouwermans. tout comme il faut.
niet groo* van afmeting doch in de fi
guratie heel fijn en uitvoerig. Een waar
kabinetstukje met een romantische be
lichting van een warmen Zomerdag
waar onweerswolken dreigen. Maar de
zon schijnt nog juist óp het schimmeltje
en pakt de rijkkleurige stof der voor
name lieden mee.
Het schilderijtje was vroeger in een
Engelsche of Schotsche verzameling, de
Tullogh-collectie en kwam via den Am-
sterdanischen Kunsthandel in Haar-
lemsch bezit, naar ons de directeur de
heer Gratema, die met de nieuwe aan
winst zijner collectie zeer ingenomen
was, mededeelde.
J. H. DE BOIS.
jHot kamp on do tent van de groep van Nobile en z'tfn makkers op het ijs.
DE AARDBEIEN-
CAMPAGNE.
VEEL AANVOER.
Men schrijft ens uit Beverwyk:
Ten gevolge van de warmte rypen Je
aardbeien zeer snel zoodat de aanvoer
aan de verschillende veilingen steeds
grooter wordt. Daar de prijzen toch goed
blijven (gemiddeld wordt ongeveer 15
cent per K.G. betaald» zijn de omstan
digheden niet ongunstig. Goed wordt
het echter niet meer, daar de warmte te
laat is ingetreden.
JUBILEUM J. M. GROENEVELT.
13 Juli 1903 trad de heer J. M. Groe-
ncvelt in dienst der Spoorwegen, zoodat
hij vandaag zijn 25-jarig jubileum viert
in de functie van chef-commies op het
locomotievendcpot. In den namiddag zou
de jubilaris gehuldigd worden door den
depot-chef en door het personeel.
GOEDKOOPE TREIN.
OOK WEER REGEN
VERZEKERING.
Op Zondag 22 Juli loopt er een goed-
koopc trein (alleen 2e en 3e klasse) van
Enkhuizen. Bovenkarspel Gr.. Hoog-
karspel. Westwoud, Blokker, Hoorn.
Avenhorn. Oosthuizen. Kwadijk-Edam
Purmerenrl. Oostzaan. Zaandam (Haar
lem) en Amsterdam C. S. naar Arnhem,
Oos-erbrck laag en Nijmegen.
Reizigers van Haarlem moeten tUdig
naar Amsterdam C.S. reizen om aldaar
op den goedkoope trein (Amsterdam
C.S. vertr 8 38) over t<^ gaan
Reizigers naar Haarlem gaan van
Amsterdam C.S. met een der treinen
der gewone dienstregeling naar bestem
ming.
Reizigers, die zich van plaatskaarten
voor de goedkoope treinen voorzien,
kunnen desverkiezende een Tegenverze
kering sluiten, mits deze gesloten wordt
tegelijk niet het r.;m:n der plaats-
kaarten en de verschuldigde premie
zijnde 10% van den prijs der plaats-
kaarten wordt betaald (opwaarts afge
rond op veelvouden van 5 cent).
ROTTERDAM IN ROUW.
NU DE BURGEMEESTER
OVERLEDEN IS.
In verband met het overlijden van den
burgemeester van Rotterdam. Mr. Dr. J.
Wytema. was tegen gistermiddag 3 uur
een spoedeischende gemeenteraadsver
gadering uitgeschreven, meld: de N.R.Ct.
Op den lessenaar van den burgemees
ter lag een krans van witte lelies. Daar
naast stonden zilveren kandelaars die
even voor de zitting werden aangesto
ken. Op den zetel van den voorzitter lag
een rouwkleed en ook van den troonhe
mel hing een rouwkleed.
Vóór de voorzittersplaats, waar anders
de stenografen in de raadszaal zitten,
was op de verhooging een met een
rouwkleed bedekte tafel geplaatst, waar
aan de waarnemende burgemeester en
de gemeentesecretaris plaats namen.
De loco-burgemeester wethouder mr.
A. de Jong, hield een herdenkingsrede,
hij memoreerde, dat Mr. Wytema zioh
bij zijn intrede gedaan: „Be zal mij bij
myn werk slechts laten leiden door één
doel, dat Is het welzijn van Rottendam,
steeds gehouden heeft aan de belofte.
Daarvoor zal ik geven mijn volle per
soon, eerlijk en oprecht".
Ook sprak de heer Hoebe, als oudste
raadslid, een korte rede uit.
Van het stadhuis en de gemeentege
bouwen waait de vlag half stok. Op het
stadhuis zijn ook de gordijnen gesloten.
In verband met het overlijden van
burgemeester Wytema is het bezoek
van de Koningin-Moeder aan de Nenyto
voodloopig uitgesteld.
By de teraardebestelling ran den
burgemeester op Zaterdag zal de be
graafplaats Crooswijk te 3 uur voor het
pubhek worden gesloten.
Voor belangstellenden zijn toegangs
bewijzen tot een beperkt aantal te ver
krijgen tear secretarie (afdeeling alge-
meene zaken, kamer 146).
De voorzitter stelde na deze redevoe
ringen voor, de kennisgeving van mevr.
Wytema (die. voordat mr. de Jong zijn
herdenkingsrede hield, door den secreta
ris was voorgelezen) te beantwoorden
met een brief van rouwbeklag.
Daarna deed hij het voorstel aan de
nabestaanden aan te bieden de begrafe
nis te deen plaats hebbdh van ge
meentewege.
De heer Van Burink zeide dat als dit
voorstel moet beteekenen het eeren van
den overleden voorzitter als mensch en
als mensch alleen, niet als vertegenwoor
diger van een klasse, de heele raad zich
er mee kan vereenigen.
Is de bedoeling alleen burgemeester
Wytema te eeren als nobel en opreoht
mensch, als deze plechtigheid niet de be
doeling heeft er een politieken bijsmaak
aan te geven, kan spreker zich er zonder
stemming te vragen, mee vereenigen.
Nadat de voorzitter er op had gewezen,
dat het voorstel was gedaan, omdat mr.
Wytema als fungeerend burgemeester
van Rotterdam was gestorven, en geen
andere bedoeling had dan een daad van
heoge piëteit te verrichten tegenover
hem en zyn nabestaanden, werd het
worstel zonder verdere discussie aange
nomen ende droeve plechtigheid geslo
ten.
BELANGSTELLING UIT
HAARLEM.
Men deelt ons mede. dat door het be
stuur dezer gemeente in verband met
het overlijden van den heer Mr. Dr. J.
wytema. Burgemeester van Rotterdam,
aan mevrouw de Wed L. E. Wytema—
Versteeg een brief van rouwbeklag ls
gezonden.
Het College van Burgemeester en Wet
houders zal, voorzoover de leden niet
persoonlijk verhinderd zyn, de begra
fenisplechtigheid op as. Zaterdag by-
wonen.
Namens de gemeente Haarlem zal een
krans worden gezonden.
DE OORZAAK.
Vader was een beste kerel,
Van een echt betrouwbaar typ',
Maar één eigenschap was lastig.
Vader praatte als hy sliep;
Moeder had hem raak geraden:
Ga eens naar een dokter toe
Vader had maar steeds geantwoord:
'k Weet niet wat ik er aan doe
Totdat moeder, vastbesloten.
Zelf eens naar den dokter liep,
Om te vragen wat ze doen kon.
Aan een man die pratend sliep;
En de dokter hoorde zwygend.
Moeder een kwartier lang aan.
Heel haar milde woo rdens tort vlood.
Liet hy kalmpjes langs zich gaan;
Is hy daar niet af te helpen?
Want dit is toch niet normaal
Aldus kwam tenslotte moeder.
Aan het eind van haar verhaal;
En de dokter zuchtte even.
Maar hU zeide onverstoord:
Laat hem. als Ik u mag raden.
Overdag wat meer aan "t woord.
P. GASUS.
HET TRAMVERKEER BIJ
DE NIEUWE
KENNEMERBRUG.
WAAROM GEEN VLUCHT.
HEUVELS?
Sinds Woensdag is de tramlUn door
de Kennemer- en Frans Halsstraat, in
gebruik genomen. Van het Soendapleln
komende wagens ryden niet meer over
den Schoterweg, zoodat ook het lange
wachten voor de enkele honderde meters
enkel spoor vervallen is. Dat komt den
dienst zeer ten goede. Er zUn nu haltes
gekomen by de Saenredamstraat en op
het Frans Halsplein. By de Laatste is
een lange vluchtheuvel aangelegd, op
dat de reizigers niet op den drukken rij
weg behoeven te staan, als zU op de
tram wachten, of instappen. Waarom is
nu echter niet tegeiyk een vluchtheuvel
aangelegd in de Kennemerstraat by de
halte Saenredamstraat. waar de situatie
precies dezelfde is? Thans moeten tram
reizigers midden op den weg blijven
staan, om op hun tram te wachten, ter-
wyi hot verkeer in de Kennemerstraat
zeer druk is. Ter plaatse is die straat
breed genoeg om er een sinellc vlucht
heuvel in te kunnen opnemen. Nu de
bestrating echter gereed ls. en de straat
weer voor het verkeer opengesteld. Ls er
weinig kans meer. dat dit gebeuren zal.
Tot ongerief van de trampassagiers.
EEN WOEDENDE BEER TE
HARLINGEN.
Gisteravond bU het transport van
vier beren, behoorende by liet variété-
gezelschap Faveur te Rotterdam, die in
den schouwburg to Harlingen eenige
vocifctellingen hadden gegeven en per
trein naar Leeuwarden zouden worden
vervoerd, wist een der beren by de goe
derenloods te ontkomen, doch werd door
den Duitschen oppasser gegrepen. De
beer viel daarna den oppasser aan. die
leven:gevaarlijk gewond werd. Hy ls
naar he: Alg. Ziekenhuis vervoerd.
De beer werd doodgeschoten.
HET ROKIN-VRAAGSTUK.
TE AMSTERDAM.
Het Hbld. verneemt, dat het gemeen
tebestuur een nieuwe prysvraag zal uit
schoven voor de oplossing van het Ro-
kin-vraagstuk.
De deelnemers zullen geheel vry zyn
in hun opvattingen, zoodat zoowel de
projecten, waarin met de demping wordt
rekening gehouden, als die. welke hot
water willen behouden, kunnen mede
dingen.
De afdeeling Bloc-mondaal- -Velsen van I v.at groeit en bloei"t georganiseerd,
de Kon. Ned. My. voor Tuinbouw en Hierboven een kykje in een met uloc-
Plantkunde heeft in de orangerie van J men versierde kamer.
Eiswout een tentoonstelling van „Alle*
