GEMENG!
GEMENGD NIEUWS
BE:
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 14 JULI 1928
LOEWENSTEIN EN ZIJN CONCERN.
Een meester in het maken van reclame. Zijn
ondernemingen. Laat hij eenige ponden of eenige
milliarden na? Niet om geldophooping maar om
macht was het hem te doen.
Van het bestaan van den. op zoo
tragische wijze om het ieren gekomen
financier Alfred Loewer.stein, heeft het
groote publiek eerst in den zomer van
1926 iets vernomen, teen bekend werd,
dat hy het plan had, een internationale
•trust van electlciteits-ondernemingen
•tot stand te brengen Enkele maanden
later heette het weer, dat hij niet
minder van plan was, dan de Belgi
sche valuta te stabiliseeren. doordat hij
den Belgischen staat een leening var.
10 millioen pend sterling uit zyn over-
zeesche electriciteits-ondernemingen
wilde verstrekken. De Belgische regee
ring heeft deze aanbieding aestijd van
de hand gewezen, stellig niet alleen,
omdat het geschenk van een particulier
kwam, maar ook omdat het als .nationaal
geschenk" ingekleede geschenk inder
daad zeer duur kwam. Loewenstein zou
er in drie jaar ten minste tien millioen
dollar mede hebben verdiend. De franc
werd dus zonder medewerking van
Loewenstein gestabiliseerd Doch van
deze afwijzing zal Loewenstein niet
al te veel spijt hebben gehad, want het
doel was bereikt: reclame.
In die dagen, namelijk in 1925'2G
had hij die dringend noodig. Kort daar
na heette hei weer. dat de Belg Loe
wenstein het electriciteitsmonopolie van
geheel Spanje tot zich had getrokken
en daarna weer dat hij in België een
gxooten slag geslagen had, vervolgens in
Mexico en in Canada en tusschen de
bedrijven door had hy ook nog de zijde-
industrie van Lyon in de zak gestoken.
Toen hem bovendien te Biarritz voor
25 millioen francs aan diamanten tege
lijk werden ontstolen, was hy de man
van den dag en ieder geïllustreerd blad
bevatte zyn milde gelaatstrekken
Wie was deze man. die in korten tyd
zulk een aanzienlijk vermogen heeft
yerzameid?
Loewenstein was de zoon van een
Brusselschen, effectenhandelaar, hij
iheeft dus reeds in de kinderkamer
„beurslucht" ingeademd en nog wel een
uiterst speculatieve: Brussel toch was
voor den oorlog reeds een geliefde
plaats voor groote internationale vooze
en goede ondernemingen, in het bijzon
der op het gebied van de electrïciteit
en haar toepassingen. Loewenstein, die
ofschoon van Joodsche afkomst, aan het
aartsbisschoppelijk instituut St. Louis
was opgeleid, begon als deelgenoot van
de firma Stallaerts en Loewenstein.
zyn commercieele loopbaan begon met
een faillissement, hetgeen, zooals men
weet, „geluk" brengt of althans het
geen men als zoodanig pleegt te be
schouwen. De firma bleef onder ande-
xen naam voortbestaan. Loewenstein
werd evenwel onder de leiding van een
min of meer fantastischen heer Parcival
Farquhar in hooger sferen geheven en
zat weldra in een reeks buitenlandsche
tramondernemingen en andere exoti
ca van middelbaren omvang. Gedurende
den oorlog zette hy onmiddellijk op
de goede kaart, begaf zich Koning Albert
trouw, naar Londen, kwam daar in een
Belgische militaire miss.e, vanwaar hij
draden naar de Engelsche haute finance
kon spinnen. Hy onderscheidde zich door
groote en winstgevende leveranties aan
het Britsche leger; ontving, behalve
tal van oorlogsmedaiïles een zeer deco
ratieve Engelsche orde en keerde, aan
merkelijk beter geworden aan lichaam
ziel en portemonnale uit den grooten
tijd huiswaarts. Van dat oogenblik af
ging het in sneller tempo omhoog
Aanvankelijk is zUn poging, de con
trole over twee der grootste internatio
nale electro-holdings te verkrygen, mis
lukt. Dat waren de Belgische maat
schappijen „Sidro' en „Sofina", beurs-
namen voor „Societé Internationale
d'Energle Hydro-Electrique", Brussel en
..Société Finaniére de Transports en
d' Entrepris-es Industriëlles, Brussel.
Hun voornaamste bezit bestaat uit
aandeelen, meest meerderheden, van
groote Belgische, Fransche, Duitsche,
Spaansche electriclteits-, financierings-
of Ieveringsmaatschappyen, en voorna
melijk uit het bezit van aandeelen
Chade (Compania Hispano-Americanade
Electricidad. Madrid). Deze (tot den
oorlog Duitsche) onderneming is mis
schien de grootste, maar stellig de meest
rendeerenóe electriciteits proüucente
ter wereld; haar electriciteitswerken en
-verzorgingsgebieden zyn Buenos Aires
en omgeving in Argentinië. Loewen
stein keeht. groote hoeveelheden Sidro-
aandeelen wier koers destijds verveel
voudigd is, maar de oude grootaandeel
houders van de Sofina, Chade en Sidro,
hadden door hun oude bezit een voor
sprong, nieuwe aankoopen verzekerden
hun de meerderheid en Loewensteins
poging, er de lakens uit te deelen, onder
de bescheiden leuze van stichting van
een wereldelectrotrust, faalde. Later
heeft hy zyn bezit vermoedelijk aan
zyn tegenstanders verkocht, in die dagen
meende men, dat Loewenstein verloren
was, maar men heeft zijn kracht toen
reeds onderschat. Hy had zijn andere
electriciteitsbelangen ondergebracht in
een nieuwe onderneming, de Hydro-
Electric Securits Corporation in Cana
da (Canada is wegens zyn lage belas
tingen favoriet bij de internationale
financiers). Deze maatschappij werkt
thans met een kapitaal van 54 millioen
dollar; daarvan zijn, volgens Loewen-
stein's gegevens 22.5 millioen dollar be
legd bi aandeelen met 1.25% en 25 mil
lioen dollar met 6% netto-rendement,
laatstgenoemde voor 97% in de Ver-
eenigde Staten, waar ook de overige
22.5 millioen dollar zullen worden ge
ïnvesteerd.
Ha het mislukken van de wereld
electrotrust heeft Loewenstein zich op
de kunstzUde toegelegd, eveneens een
gebied met groote toekomstmogelijkhe
den.
Waarschynlijk heeft hij zich ook hier
een internationale kur.stzydetrust voor
oogen gesteld, maar toch zijn zonder
zijn hulp de hechte combinaties, vooral
tusschen Glanzstoff en de grootste
Britsch—Amerikaansche producent©
Courtaulds, tot stand gekomen. Tege
lijk met "hem of na hem 'kochten zyn
tegenstanders d.wz bestuursgroepen
van ondernemingen, dis Loewenstein
niet als partner of groot-aandeelhouder
wilden hebben. Met de Britsh Celanese
heeft hy ruzie gekregen; met- het bestuur
van de Hollandsche Kunstzijde Industrie
te Breda kwam hy niet tot overeen
stemming, ofschoon hy de meerderheid
der aandeelen in handen had. In vast
bezit var. Lr-wenstein was daarentegen
vooral de Etlgische Tubize; ook met
dé directies van de Duitsche onderne
mingen Gianzstoff en Bemberg, waar
van hij 15 a 20% van het kapitaal be
zat, stond hy naar het schijnt op gceden
voet Zyn kunstzyde-belangen zijn ge
concentreerd in de International Hol
ding and Investment Company te Lon
den. De successen van deze beide hol
dingmaatschappijen hebben er toe ge
leid, dat een nieuwe creatie van Loewen
stein, wederom met reclame en propa
ganda in scène gezet, een fantastisch
succes heeft gehad. De aandeelen van
een nieuwe Fransche holdingmaatschap-
pU re „Soc. Financiere Internationale
ae la soie artificielle", zyn zoodanig
overteekend. dat reeds na korten tyd
het kapitaal van 40 tot 230 millioen
francs is verhoogd. Om de nieuwe aan
deelen heeft het publiek als het ware
gevochten. Ziedaar het geheim van zUn
succes: de aandeelen van zUn nieuwe
ondernemingen werden door het publiek
overteekend. van hem als het ware met
groote koerswinst gekocht. Welke stich
tingswinsten daarbij door hem gemaakt
werden, kan men zich voorstellen. Het
geld was er dikwyis vroeger dan het
object; zoo kon Loewenstein .telkens
nieuwe veroveringen maken; men weet.
dat hy onlangs een groote hoeveelheid
aandeelen Enka heeft gekocht ter
waarde van verscheidene millioenen.
Hij heeft dus op de basis van zUn
alleraardigste effectenverzameling een
groot industrierijk gebouwd. Loewenstein
maakte van de mode der investeerings-
trusts gebruik, om de financierings
maatschappij van zijn Engelsche kunst-
zUdefabriek in een algemeene Interna
tional Holding and Investment Com
pany om te zetten, die tevens het
dak zou zyn van zyn geheele con
cern.
De clou van de transactie was echter
dat hij met een beroep op het hoogé
dividend van de Investment Company
het kapitaal liet vertienvoudigen, om
zich drie millioen pond te verschaffen.
Een miilloen pond, dat binnenkwam,
werd terstond weer uitgeleend aan de
Brusselsche kunstydefabriek; ook met
de Fransche fabriek zou een dergelijke
leeningtransactie uitgevoerd worden;
doch hierby stuitte Loewenstein op zoo
sterken tegenstand, dat hy er van moest
afzien.
Natuurlijk was Loewenstein niet
identiek met zijn maatschappy, hy
leidde ze, maar hij beheerschte ze ook
volgens het oude beginsel van „wortel
trekking": bezit ik van een maatschappij
51% van het kapitaal, dan sticht ik voor
deze .51% aandeelenbezit een holding-
niaatschappy. ter beheersching waarvan
ik wederom slechts 51% van haar ka
pitaal. dus slechts 26% van het oor
spronkelijke bedrag noodig heb; de
overige 25% kan ik goed gebruiken en
toch blijf ik beide ondernemingen be-
heerschen. Nog een derde onderneming
en ik leg slechts nog 13 a 14% van myn
oorspronkelljken kapitaal vast enz enz.
Daarom heeft Loewenstein kort voor
zijn dood nog een holdingmaatschappy
voer de oude opgericht, de Société fi-
r. ..nciere Belge-Canadienne. Nog om
streeks 19251926 heeft Loewenstein
zijn zaken stellig met groote credieten
behartigd; of dat ook den laatsten tijd
het geval is geweest, moet worden be
twijfeld, omdat het groote publiek zijn
geldgever is geworden. Wie Loewen
steins geldgevers waren of nog zyn?
Precies weet niemand het. Men neemt
aan, dat hechte relaties, behalve met
Brit-sch-Canadeesche financiers, hebben
bestaan met de Londensche bankiers
firma J. Henry Schroeder en Co.
zyn dood zelf zal een raadsel blijven.
Maar alle verschijnselen wijzen op een
fantastischen zelfmoord. zcoals men
hem van dezen Belg kon verwachten.
GROOT-BRITTANNIë EN HET KELLOGG-PACT
De regeling der Fransche schulden.
HE DAWES-PLAN,
iiiiKunn;i:iiiiiiii:nnniRtniiiiuini(ïïiiiiHiiBiHiniiiiiMiifiR]i!$it
'3
Proef met Loewenstein s
vliegtuig
Majoor Cooper er. andere ambtenaren
van het. departement voor ongelukken
van het ministerie voor Luchtvaart on
derzochten vandaag op een vlucht den
toegang van het Fokkervliegtuig, waaruit
kapitein Loewenstein 4 Juli is verdwe
nen. Ofschoon geen officieele mede-
öeelingen zyn gedaan, verneemt men
toch dat een der leden van het ge
zelschap de deur met de grootste moeite
slechts een paar duim kon open kry-
gen en dat, toen dit lid de deur weer
losliet, deze door de kracht van de wind
met geweld werd dichtgeslagen. Na een
langdurige worsteling slaagde majoor
Cooper er in, met een touw om zyn
middel gebonden de deur voldoende te
openen om naar een buiten hangende
ladder te klimmen. Hij werd later weer
naar binnen gehaald De proefneming
geschiedde op een hoogte van duizend
voet met kapitein Drew, die op Loewen-
stein's machine als bestuurder fungeer
de.
Geitenmelk tegen
bliksemgevaar.
In vroegere eeuwen was men de mee-
ning toegedaan, dat brand, door het in
slaan van den bliksem ontstaan, met
door gewcon water kon worden ge-
bluscht, maar dat men hiervoor andere
bluschmiddelen noodig had. Deze mea
ning komt uit in een officieele Beriyn-
sche brand ver ordening in den aanvar-r
der 17e eeuw. In deze verordening werd
o.m. gezegd: ..Brand, door den bliksem
veroorzaakt, kan, zooals reeds van ouds
is bekend, nimmer door gewoon water
worden gebluscht. Het beste is daarvoor
geitenmelk te gebruiken. Is die melk niet
bij de hand, dan moet het water dcor
bepaalde toevoegingen ..tezen het
melvuur" eerst „veilig worden gemaakt
Of de Berlijnsche rasdsheeren. die die
verordening in het leven riepen zelf
hadden beproefd, of met gewoon water
den „brand" niet kon worden
bluscht, wordt niet verteld
Vuurpijlwagens in
Het nieuwe Britsche
luchtschip.
Het gordijn, dat de R 100, het nieuwste
Britsche luchtschip van vyf millioen
kubieke vie ten, in mysterie hulde, is
dezer dagen weggetrokken. Vyftig voor
mannen van politiek en zaken zijn er op
uitnoodiging van de Admiraliteit naar
gaan kijken, nu het zoo goed als gereed
is. Het doel was na alle kritiek die
er over was geboord deze menschen
in staat te stellen met eigen oogen te
zien „dat er in het groote luchtschip
een bepaald vooruitzicht ligt om snelheid
en gerief in luchtreizen te doen samen
gaan". Of een aanschouwing van het
schip met theedrinken op een van zyn
dekken zulk een overtuiging kan bijbren
gen, is een vraag die de bezoekers voor
zich zullen hebben beantwoord, of niet
beantwoord. De grootte van het schip
laat weinig te wenschen over. Het is
tennaastenbij 240 meter lang en de om
trek is dien overeenkomstig 40 meter.
Langs een mtalen trap met mahonie
houten leuning en spyien bereikt men
een eetkamer, begrensd door een veran-
dah of serre aan vier kanten. In een
geheel electrisch ingericht* keuken, die
voorts aan dit eetvertrek grenst, worden
de pryzen klaargemaakt. Er zijn verder
twee promenadedekken ongeveer 3 M.
breed en 14 M. lang. Leunend over
balustrades van gepoiyst aluminium kan
de toekomstige luchtreiziger van die dek
ken uit het wisselend panorama van
lucht, land en zee gadeslaan. Er is een
luierkamer boven de eetzaal, en te be
reiken langs breede trappen. Daar staan
geirefelijke stoelen, waaruit de reiziger
zoo de geest hem dry ft. kan opstaan
om een paar stappen hooger een op
perdek te bereiken. Aan de dekken
grenzen de hutten, die ook ten deele
uitzicht geven op de wereld beneden en
waarvan een deel is voorzien van ramen
een ander deel van patrijspoorten. De
bouwers hebben hun best gedaan een
maximum nuttigen last aan het schip
te geven, zcodat lichtheid in de con
structie gewetensvol is doorgezet. Daar
uit is gevolgd dat het schip in weelde
rige en rijke inrichting niet kan wed
ijveren met de groote stoomschepen (het
tegendeel is indertijd beweerd). Maar,
vooropgesteld da: h? (luchtvaartuig be
stand zal biijken tegen de plagerijen
der natuurelementen, het verblijf tr in
gal voor de reizigers verre van ondra
gelijk behoeven te zün, temeer niet d3ar
luchtschip-reizen, zelfs naar Australië,
niet langer dan een week behoeven te
duren. Oonder het hoofddek is een derde
dek, voor de bemanning van 45 koppen
En nog wat lager is „de brug".
Men weet dat verscheidene deskun
digen geen vertrouwen hebben in lucht
scheepvaart door middel van een „gas-
zak" of een combinatie van gaszakken.
Zij verklaren op indrukwekkende tech
nische gronden dat de constructie zich
eenvoudig niet kan leenen 'voor het doel
dat een luchtschip in de praktijk eer.
monsterachtig ding is, waar geen hei',
van is te verwachten. Andere, even des
kundige technici zUn minder zwart
gallig. En aangezien, zooals men hier
zegt, „the proof of the pudding is in
the eating", heeft de R 100 zeer zeker
dit voordeel dat ze door te toonen wat
ze vermag of niet vermag een
einde kan maken aan heete technische
meenings verschillen.
Inmiddels heeft Commander Bumey.
die voor den bouw van de R 100 ver
antwoordelijk is, reeds te kennen ge
geven dat zyn schip nog niet heele-
maal gereeds reeds sterk verouderd
is. Het nieuwste inzicht in luchtschip-
bouw is dat de machines in den staart
moeten zU en dat de motoren zooge
naamd „luchtgekoeld" moeten zyn. Dar.
wordt het schip 25 percent doeltreffen
der. Ook zyn nieuwe middelen gevon
den voor betere mechanische behande
ling van het luchtschip. Voor toepas
sing dier verbeteringen is echter weer
een massa geld noodig. En de bevorde
raars van dezen vorm van luchtvaart
zyn wat bevreesd dat het Parlement
zich zal verzetten tegen verdere uitga
ven voor dit dosl en dat daarvan hc"
gevolg zal zyn dat de ontwikkeling van
het luchtschip, thans in zulk een hoop
vol stadium, naar zy zeggen, tot stil
stand zal komen.
Prinses Hermine in het
paleis Unter den Linden.
Naar de „Vorwarts" meldt, zal prinses
Hermine gedurende geruimen tyd haar
intrek in het paleis Unter den Linden
nemen, waar zy een aantal recepties
?sl geven. Volgens het sociaal-democra
tisch blad zyn reeds verscheidene orders
voor livreien aan bekende Berlijnsche
kleermakers verstrekt.
Een „meineed fabriek"
Binnenkort begint te BerlUn een pro-
oes. dat het BerL Tagebl. onder den
veelzeggenden naam „Een meineedfa-
briek" aanduidt. De hoofdbeklaagde is
een vrouw, de 50-jarige Anna Ohlerig.
die niet minder dan 14 menschen heeft
overreed in civiele processen tegen haar
gescheiden man valsche verklaringen
onder eede af te leggen. De zaak is des
te treuriger omdat de acties van Anna
Ohlerig tegen haar vroegeren man liepen
ever een oude tafel en een versleten
vloerkleed, te zamen nog geen tien
mark waard. Or.der hen die zy tot mein
eed heeft bewogen bevindt zich ook een
ingenieur, die een kamer b{j haar huur
de en verder de vader, de moeder en
de zuster van Horst Kiebach. den jon
gen man die dezer dagen ter dood is
veroordeeld wegens den moord en beroo-
ving van een meisje in den tunnel
spoorweg.
De meineedieen hebben geen van allen
eerJg voordeel van hun valsche verkla-
rirg gehad; ze zyn eer-.eudr: bezweken
voor de suggestieve kracht die er van de
hoofdbeklaagde moet uitgaan.
ZUn portret is dat van een man met'
een energieke kin, maar met diepe,
melancholieke oogen. Rok en hooge
hoed op een van de bekende foto's
passen weinig by den smaDen. vast ge
sloten mond. Het is bekend, dat Loewen
stein in Biarritz de dolste feesten gaf en
daar voor het herbergen van zyn vrien
den de kostbaarste villa's kocht maar
waren het vroolijke feesten en niet veel
eer voorwendselen voor bittere zakelijke
besprekingen? Waren het vrienden en
niet bondgenooten of tegenstanders?
Den laatsten tyd was zijn naam op aller
lippen, men was bekoord of verstoord
door zyn successen, doch thans, nu hy
dood is, weet men nog niet. of hy eenige
ponden, dan wel eenige milliarden na
laat.
Sceptici beweerden reeds lang, dat
de „vliegende bankier" niet zeer sol
vent moet zyn geweest. Vele van zyn
zaken waren „lucht", lucht was ook
zijn dood. Maar men weet van Stir.nes,
Castaglioni en andeern, dat een instor
ting van financieels grootheden niet
gelijk staat met bankroet, Ir.dien Loe
wenstein dus vrüwïllig stierf, dan deed
hij het niet uit zorgen voor het dagc-
lljksch brood. Maar hy deed het ver
moedelijk omdat >zyn macht ten einde
was.
Niet geldaccumulatie dryft ryke men
schen tot telkens nieuwe zaken en ge
vaarlijke avonturen. Enkel en alleen
het verkrygen van een machtspositie
is hun levensdoel. Rothschilds fykdom
mag kleiner zyn dan die van andere
families. Maar hy is machtig, Morgan
is machtig, anderen zyn het ook. Ook
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
In diplomatieke kringen houdt men
zich druk bezig met de vraag of na het
aanvaarden van het door staatssecreta
ris Kellogg voorgestelde anti-oorlogs
verdrag door Frankrijk het Britsche mi
nisterie van buitenlandsche zaken zijn
reserves met betrekking tot interventie
in die gebieden, welke voor ce veilig
heid en welvaart van Groot-Brittannlë
een levenskwestie zyn. zal handhaven.
Volgens ce „Echo de Paris" zouden de
juridische deskundigen van. de Fransche.
Engelsche en Duitsche regeering by hun
besprekingen te Berlijn tot de conclusie
gekomen zijn, dat het interventierecht,
waarop Groot Brittannië aanspraak
maakt, valt onder het. verdedigingsrecht.
dat Kellogg in zyn voorgesteld verdrag
heeft opgenomen.
De verrassende snelheid van het ant
woord van Frankrijk acht het blad een
bewys daarvoor, dat de Britsche mi
nister van buitenlandsche zaken Cham
berlain niet langer aan zUn oorspronke
lijke reserves vasthoudt.
Naar uit Washington gemeld wordt,
hoopt men in officieele Amerikaansche
kringen, dat het anti-oorlogsverdrag in
het begin van Augustus zal worden ge-
teekend.
Hoewel de grootst mogeiyke geheim
zinnigheid in acht wordt genomen, ver
luidt toch dat Polncaré een zeer aan
lokkelijk voorstel voorbereidt, in ruil
voor een aanzienlijke reductie der ver
schuldigde bedragen, zoowel wat de
Engeland
De Duitscher Kurt C. Volkhart. die
op het oogenblik in Londen vertoeft. Is
voornemens in Engeland vertooningen
te geven met vuurpijl-auto's van de
soort als de Duitschers den laatsten
tijd heeft vermaakt. Het is volstrekt uit
gesloten dat dit modernste van alle
snelheldsvertoon zal plaats hebben op
de baan van Brooklands. In de eerste
plaats is de exploiatie van die baan ge
bonden aan strenge regels voor matig
heid ingeluid, door de wagens, die
er gebruik van maken, voort te brengen.
In de tweede plaats wordt verwacht dat
de „rocket"-vehikels zeker meer dan 150
myi per uur zullen loopen. een snelheid
die op de baan van Brooklands niet kan
worden bereikt zondc-r den bestuurdci
naar de andere wereld te helpen. Volk-
hart. die in Duitschland dit nieuwe auto
projectiel voor het eerst, bestuurde,
denkt voor zyn demonstraties hier ge
bruik te maken van een der twee ver
maarde vlakke stranden in Wales of
Lancashire, by Penöine of bij South port.
De Royal Automobile Club heeft on
langs te verstaan gegeven dat zy voor
snelheidsproeven op d e stranden haar
onontbeerlijke medewerking moet ont
houden in verbafcd met het gevaar. Dc
stranden zijn te kort voor aan- ca uit
Locwenstefn wilde het zijn. Dat hij
haakte naar een positie in de oude
Banque de Bruxelles.. bewijst het er. da:
hy dezen strijd verloor, zal voor hem.
verschrikkelijk zyn geweest. Zijn leven
was bedorven. Op dit punt berint he:
verfoeilijke van dergelijke naturen. Snel
verrast den mensch de dood en de
beheersching van anderen zou het uit
eindelijk doel zyn? Indien men Loewen
stein tot het leven zou kunen doen
torugkeeren. zou hy het nogmaals zoo
door eerzucht en haar kwellingen ver
vuld willen zien? Zou hy niet aan een
wandeling boven den vliegtocht en aAr.
een kleine zaak boven de groot-industrie
de voorkeur geven? Niemand weet he:
Alleen op ce beurzen zag men een
krach. De rouwenden spreken me.
wrevel van de „spatten", wanneer zy
denken aan den man. die in het water
stortte, maar zij bedoelen alleen ef
fecten en daler.de koersen.
Een leider is heengegaan, die elec
trïciteit en kunstzijde en spoorlijnen be
zat en die rusteloos rondvloog: die
Amerika met 19 secretarissen bereisde,
die het landschap aan zyn oog onttrok
ken; die een kasteel met kunstschatten
vulde. zonder het te bewonen: die
machtig was en voortdurend machtiger
wilde zyn en niettemin slechts één en
kele stap van het niots was verwyderd
gelijk wy allen Alleen dit geeft or.s
het recht. Loewensteins dood interes
santer te vinden dan een anderen: dat
het zeldzame schouwspel een schitteren
de meteoor te zien dooven ons meer tot
nadenken sfc-mt dan een doovende
lucifer.
schulden aan Engeland als wat die aan
de Vereenigde Staten aangaat.' De Fran
sche premier zou bereid zijn, do ammui-
teit, dit dit jaar aan Groot-Brit-tanrüë
moet worden betaald, te verdrievoudi
gen en verschillende andere voordeelen
toe te staan. o.a. het verrichten eener
zeer groote aanvangsbetaüng. op voor
waarde dat de werkelijke schulden met
de helft sommigen beweren met een
derde worden verminderd.
Ofschoon elke bevestiging ontbreekt,
wordt niettemin in welingelichte krin
gen aangenomen, dat men een flink
eind is opgeschoten in de richting eener
definitieve regeling, die in den aan
staanden herfst aan het Fransche par
lement ter ratificatie zal worden voorge
legd.
Wil Venizelos een
Balkanbond?
Het heeft te Athene de aandacht ge
trokken, dat de Italiaansche gezant to
Athene als eerste een bezcek bracht aan
Venizelos. nog voordat deze was be
noemd tot minister-president. De ge
zant vertoefde anderhalf uur by Veni
zelos.
Met het oog hierop vermoedt men te
Athene, dat Venizelos de politiek van
toenadering tot Italië, die door Micha-
tacopoelos is gevolgd, zal voortzetten:
wellicht zal hy echter trachten tot een
betere verstandhouding met Joegoslavië
te komen.
Uit betrouwbare bron wordt verder
medegedeeld, dat Venizelos bovendien
loop. Maar de vuurpyiwagen heet niet
zooveel ruimte voor uitloopcn noodig te
hebben, aangezien hy kan worden voor
zien van kruitladingen die by ontbran
ding in tegenovergestelde richting wer
ken. zoodat de wagen snel tot stilstand
kan komen. Het is nog niet bekend hoe
de R. A. C. over de zaak denktmaar ck
fameuse coureurs hier, zooals Malcolm
Campbell en Segrave hebben de groot
ste belangstelling voor Volkharts plan
nen enh ebben reeds met hem geconfe
reerd over de uitvoering er van. De-
wapen. waarmede de proeven cventuces
worden gedaan, heet in staat te zyn een
snelheid te bereiken van 250 mijl per
uur. Ook een boot. die 100 mijl zou ha
len, zal hier worden beproefd De boot
wordt voortgejaagd op het zelfde beg ni
sei als de vuurpijl-auto.
De massa-vergiftiging
op een Rijntocht.
Van de personen, die tydens een Ryn-
tocht ziek zyn geworden en vergiftigings
verschijnselen vertoonden, zijn er te
Miinchen tot dusver drie overleden, o.w.
de Zweedsche Afrikareizlger Svcn Alin-
öer. In de ziekenhuizen te Miinchen lig
gen nog 23 zieken. Velen hunner bevin
den zich nog in levensgevaar. De oor
zaak de- vergiftigingsverschijnselen is
nog niet bekend, daar het onderzoek van
Mains uit plaats heeft-
Ontploffing bij schiet
oefeningen.
Bij schietoefeningen der artillerie op
het oefen:erre:n te Hsnjnasker had een
ontploffing plaats. Hierbij werd generaal
Csoergy zoo zwaar gewond, da: hy kort
daarop overleed. Onder de gewonden,
bevind: zich een luitenant-generaal.
wiens kwetsuren echter van minder ern-
stigen aard zijn.
Giolitti's toestand nog
steeds ernstig.
De gezondheidstoestand van Gio'itti
die te Cavour ernstig z:ek is geworden,
wekt nog steeds groote bezorgdheid, of-
schoor. een directe instorting niet wordt
verwacht. - -
voornemens zou zijn. spoedig na de
herfstzitting van den Volkenbond tea
conferentie bijeen te roepen van Bal-
kanstaten. tc weten Griekenland. Tur
kije. Bulgarije. Joegoslavië en Roemenië
:,r. eir.de d - mc-gelvkhcld van een ge
meenschappelijk verdrag tusschen al
ceze staten te bespreken. Bulgarije en
Joegoslavië sehyr.cn echter niet genegen
hun medewerking hiertoe te verlcenen.
zoolang de talrijke kwesties tusschen
Griekenland en deze staten niet met
Griekenland afzonderlijk zijn besproken.
Minnelijks schikking
in China?
In regeringskringen te Tokio hecht
men geen geloof aan de geruchten uit
Peking dat de nationalisten voornemens
zouden zijn, MandsjoerUe binnen te drin
gen. Japansche militaire en civiele au to
rhei ten te Peking en Moekden melden
integendeel, da: een vreedzame oplossing
van het vraagstuk zal worden gevonden.
Wanneer het gevaar voor oorlogshande
lingen Inderdaad groot was, zou Japan
niet besloten hebben, a.s. Maandag 7000
reservisten uit Sjantoeng terug tc trek
ken. Tsjang Hsoe-liang heeft besloten,
de Ncordeiyke troepen uit SJangalkwan
naar de Amoer-provincie terug te trek
ken.
De Japansche regeering beraadslaagt
thans over de politiek, welke zy by de
komende onderhandelingen zal volgen.
In sommige buitenlandsche kringen ge
looft men. dat Chir.a bij de onderhan
delingen over het nieuvrc handelsverdrag
Japan zal laten boeten voor <Je Tslnan-
foe-affaire. doch de officieele atmosfeer
is vredelievend en hoopvol.
Het Dawesplan.
Wy meldden gisteren reeds kort dat
Parker Gilbert de volgende week in Pa
rijs zal kernen.
Tegelijkertijd verwacht men zoo
deelt .Excelsior" mede te Parijs den
gouverneur van de Federal Reserve Bank
Strong, en den Amerlkaanschen staats
secretaris van financiën Mellon, die, als
elk jaar. niet zal nalaten een bezoek aan
Poincaré tc brengen. Parker Gilbert zal
ce Commissie var. Herstel verslag uil-
brengen over de laatste zes maanden
en zeer waarschynlijk besprekingen voe
ren met Poincaré. Briahd en andere
vooraanstaande politici en financiers.
Men kan met zekerheid verwachten,
dat Duitschland zeer spoedig het openen
van onderhandelingen over oen vroegere
ontruiming van het Rijnland en wijzi
ging var. het plan- Dawes zal vragen.
Om persoonlijke redenen en op grond
van het algemeen belang zou Parker
Gilbert den wensch te kennen geven,
dat de by het herstel betrokken mo
gendheden zco spoedig mogeiyk tot een
oigemeer.e regeling der schulden komen.
Daarvoor is evenwel de medewerking
van Amerika noodig. Daar de presi
dentsverkiezingen in de Vereenigde Sta
ten echter eerst in November plaats
hebben, en de nieuwe president eerst zes
maanden later zijn ambt. aanvaardt, zal
men niet voor Maart weten hoe officieel
Amerika tegenover deze aangelegenheid
staat. Daar in Augustus 1929 dc be Uülng
van de Fransche handelsschuld voor de
Amerikaansche ledergoederen moet ge
schieden, moet de Fransche regeering
maatregelen nemen tot betaling van
vierhonderd millicen dollar of voor de
ratificatie van de overeenkomst Mellon-
Eerengcr.
Een zelfde meening wordt verkondigd
door de „Gaulois"; het blad wUst op de
verklaring van Poincaré aan den voor
avond van de stabilisatie van de franc,
dat elke vermindering van het bedrag
van de Duitsche schuld moet gepaard
gaan met een vermindering der Fran
sche schuld tegenover Engeland en de
Vereenigde Staten.
Kwaadwilligheid.
Het onderzoek, dat door de spoorweg
autoriteiten is Ingesteld naar de oor
zaak van het ontsporen van den snel
trein CalcuttaGaya. welke op 9 Juli
pi. by Belur plaats had en waarby acht
tien personen werden gedood, heeft
opgeleverd dat dc romp veroorzaakt is,
dcorda: ir. een bocht een deel van de
rails was weggebroken.
Munitie-ontploffing aan
boord.
Arbeiders waren bezig met het laden
van munitie aan boord van het Engel
sche stoomschip „Cambrian Idylle", toen
een kist in het ruim viel boven op een
andere kist Beide kisten ontploften.
Negen personen werden gewond, waar
van vier zeer ernstig. Er ontstond een
begin van brand. Brandweerlieden zet
ten de ar.dere kisten onder water, ten
einde de ontploffing ervan te voorko
men
De grootste meteoor.
De grootste meteoor, wolke tot nu
oe uit het wereldruim op onze aarde
viel, is dc Juist twintig Jaar geleden in
de onbewoonde van de Siberi
sche provincie Jen: :e gevallen me
teoor. zyn eenige slachtoffers waren
boomen en een kudde van 1300 rendie
ren. „Waai- dc meteoor viel", zoo be
richtte dc daarheen gezonden Russi
sche expeditie, „was dc aarde in den
omtrek van gemiddeld eenige mijlen uit
eik"ar gescheurd en als door oen reus-
schtlgen ploeg omwoeld. Rondom lagen
vele doode boomen. van hun takken be
roofd. alsof een geweldige en handige
kegelaar .Alle negen" had geworpen. Ik
een nederzetting 50 myien verwijderd
van dc plaats, v.-aar dc meteoor was ge
vallen. werden twee menschen dcor
den geweldigen luchtdruk neergeslagen.
Zoowel de hltegolf als de explosie wer
den geveeld aan d:r. spoorweg. 400
myien verwijderd. Van een kudde van
1500 tamme rendieren, die zich in de
r.abUheid van de plaats bevond, waar
de meteoor viel. werd niet het minste
spoor teruggevonden. I'ad het toeval de
ze reusachtig; bede uit het v ercld-uiro
in een stad of in can dich&cDikte
streek doen vaien, zoo ware een ongeluk
geschied, ongeëvenaard in dc historie,
