Jwi Boottocht door de
Rotterdamsche havens
*820
&J|§| -4
BiARi.EM'S DAGBLAD
ZATERDAG 20 OCT. 1928
VIERDE BLAD
hemel en scheepsruim de in matten verpakte last.
Aan het einde van de Maashaven wordt gedraaid,
de steven richt zich weer naar de Nieuwe Maas.
maar eensklaps zitten wy vast tusscheu twco
scheepswanden en een tjalk. (Hetgeen in deze con-
trye een normaal verschijnsel is.)
Als onze scnuit zich uit dezen verkeersknoop los
gewerkt heeft krijgen wy de gemeente dokken in
zicht. Voor ons om passeert het nieuwe wagenveer
dat een verdieping heeft, één beweegbare, die hooger
of lager gesteld kan worden al naar de waterstand
eischt. Links liggen nu de uitgestrekte petroleumter-
reioen van A P.O. en Shell, rechts de gebouwen van de
Rotterdamsche Lloyd met aan den wal de Indrapoera.
die er van achteren uitziet alsof men er op gerekend had er straks eeu verlengstuk
aan te bouwen.
Tegenlicht onder dc spoorbrug.
„...De forsche schoonheid der haven
Rotterdam. Eén dier schoone late herfstdagen die by'kans zoo zeldzaam als zwarte parels zijn. Rotterdam
in een matte maar welwillende herfstzon en de haven gehuld in een teer vlies van dunne nevels
die tegen den avond dikker en grauwer worden, om eindelijk opgeslokt te worden door de vroege
en volslagen duisternis van den avond.
Wy varen snel door de Koningshaven, op de in aanbouw zijnde voetbrug af en naar het grootsche en
trotsche stalen bouwwerk toe van de enorme hef brug, die met twee geweldige mechanische armen naar
den hemel wijst.
En hier zyn wy dadelijk al in de machtige overweldigende sfeer van de Rotterdamsche waterwerken.
Hoog boven ons, 47 Meter hoog, hangt aan de stalen kabels het geheele middenstuk met de zware
boogen van de hef brug, die juist open is.
Slechts 35 seconden zijn er noodig om dit tienduizenden kilo's zware fragment weer op zyn basis te
doen nederdalen. Onze boot schiet snel door het woelige water en aanstonds ronden wy het eiland
begrensd door de Prins Hendrik- en Maaskade en glijden de Nieuwe Maas weer op, die op elke
facet van een golf, het zonlicht weerkaatst. Over ons vallen de schaduwen van't ijzeren netwerk
van de spoorwegbrug en als wy daar onder door gedoken zyn zien wy rechts van ons de Batavier III m
liggen. Hoe kleurrijk is hier al het tafereel langs de kademuren. By de Leuvenhaven liggen eenige l|
tientallen sleepbooten, dik tegen elkaar gestapeld, met roode, blauwe en witte schoorsteen banden
Iedere schoorsteen draagt een andere witte of zwarte letter. Het alphabet golft voor ons op, f j
verward door elkaar gesmeten, deinend een meter hooger, een meter lager op het bewogen Maaswater.
Bekende perspectieven duiken op: schoor-
steenen en booten der Holland- Amerikalijn
en de fraaie gebouwen der maatschappijen.
Stoer klimmen de scheepswanden op uit
het donkere spattende en kolkende water.
Daar ligt de Ryndam en ginds de Veendam
en rechts, op den hoek van de Rijn
haven die wy nu invaren ligt de Leerdam
gemeerd. Namen die aan alle werelddeelen
herinneren ryzen op tusschen de metalen
vlakken van spitse boegen en gladde
rompen, schemeren hel wit of rood door
de snelle elkaar snijdende lijnen van de
takelage der oceaan schepen.
Daar ligt de Sebare, elders de Hansa,
ginds bij de vrije ankerplaats de Karlsruhe
eu verderop nog springen de contouren
van de Nebraska op uit de langs en door
elkanderschietendeen schuivende vlakken
van het machtige haven decor. Door een
sleuf tusschen de twee vervaarlijke
achterstevens van zwarte stoomers zien
wij nog juist de lenige lange lynen van
de grootste sleepaak ter wereld de Grotius
die4300 ton meet. Als dit getal
geen fantastische voorstellingen by U
oproept lezer, besef dan dat er ongeveer
4 treinen van ieder 50 wagons noodig
zijn om dit drijvende bassin te vullen
Onze gierige oogen dwalen over het
wondermooie schouwspel dat in
zijn eindelooze variaties en kleur-
wisseling altijd imposant is
Twee bonkige'Belgische sleepers-
paarden daarginds op de kade,
met de koppen laag, de lyven
bruin en de manen lichtgeel
zijn een stille, haast sentimen
teels noot in dit fel bewogen
haventafereel
Hoe wonderwel past in dit
milieu, niet om hetgeen
logisch is zyn doelmatig
heid alleen, doch om de stoere verweerd-
heid van zyn door kabels-gestriemde-lyf,
de dncdalf.
Hy schynt daar neergeplant in de diepe
Maashaven, om meer relief te verleenen
aan dat schilderij van den tjalk met
de roestbruine getaande zeilen.
Rustig gaat door het eerbied
wekkend drukke verkeer de vletterman
zijn gang. Hy wrikt met zyn gespierde
armen en met zyn lichtelijk heen en weer
zwaaiend lichaam zyn hoog-opgebouwd
vlet door de klotsende golven. Ongemerkt
zijn wij nu in de langgerekte Rijnhaven
terechtgekomen waar hoofdzakelijl hout
en stukgoed wordt verwerkt. Hx zien
wy, als deklast, hout uit West- ika,
hout voor papierfabricage, en houtvoor
mijnbouw Als wy de Rijnhaven
bezichtigd hebben en de boot weer op
de Nieuwe Maas is wordt onze aandacht
getrokken door de bizarre vormen dei-
kolentips, die de kolen zoo uit den wagon
in de scheepsruimte doen storten. Zy
zyn als metalen verstarde reuzen, die
nu zy buiten dienst zijn hun
zwarte slurven recht in de hoogte steken.
Maar reeds zakken zii terug in het wazie
bruine floers aan den horizon
die wy achter ons laten. Aan
bakboord schieten de kleine
Katendrechtsche havens voor
bij en nu stevenen wy naar
de Maashaven die rechts ge
flankeerd wordt door de uitgestrekte ter
reinen der Steenkolen HandelsvereenigiDg
Het is of er plotseling een gordjjn voor
onze verbaasde oogen wordt wegge
trokken. Voor ons ligt breed uit de
Maashaven. De graanhaven. Links en
rechts verrijzen deimmenseen teeken-
achtige drijvende graansilo's. Zy
oefenen een beklemmende over-
macht uit. Zy zyn als voorhisto
rische beesten die rondom de
Oceaanstoomers drijven en er dicht, vlak tegenop
gedrongen zyn. Zie hoe de vuurroode dikke schoor
steen zich nog juist bevrijdt uit den zwarten
wirwar van vier elevators 'die liet schip schijnen
te omklemmen. Hier davert het van veel lawaai
en hier trilt de lucht van sissend ontsnappenden
stoom en gillende sirenes. Is die rijnaak ver
dwaald? Op het achterdek ligt de rustige
woning waarin een lamp geel brandt. Het
schippersbondje rent op het gangboord keffend
heen en weer. Maar deze flits is alweer voorby.
En wy staren naar een citroengelen scheeps-
iM
H KV
Intusschen is de zon meer en meer weggekropen achter een vlies dat alle felle kleuren
in zich opneemt en verdoezeld tot vaag grys. i Heure Bleue is vooibj. Dit is het gryze
uur. Het water is evenals de lucht "tegen den pui peren einder gris perle. En in dit
parelgrijs schuilen weer de donkerder schimmen van graansilo's, van loodsen, van
scheepsrompen en van vele, zeer vele schoorsteenen. Doch alle contouron gaan nu
aarzelender Ijken. Zo> ualeren wij net grootste bassin van do worold, zooals de
machtige Waalhaven hier gemeenlijk heet. 300 hectaren groot is dit waterveld: de erts
en kolenhaven. Hier leeft nog eenmaal fel en imposant het machtige havenbedrijf voor
ons op. Rechts achter ons de zwarte dokken van Wilton en vier crèino kleurige pijpen
die in deze sfeer van kool en erts al heel vreemd aandoen. Het eerste wat ons (fan in
le wijde Waalhaven opvalt is de vreemdsoortige kraan die op een Brontosaurus of een
mder voorwereldlijk monster lij kt. Dit zeer hooge toestel schynt in alle geledingen
lüigzaam te zyn. Het zakt achterover en trekt den -k in. dan komt het langzaam
neigend vooruit. De romp buigt zich naar voren, de hais wordt dun en lang en spitst
zich vele meters hoog boven den muil van de aak: daar stort do grijperklauw neer en
opent zich, zoodat het zwarte goud vrij komt en ruiscliend valt. De grijperklauw schiet
loodrecht weer omhoog. Maar de kraan trekt zijn lange hals weer in. tot die dik en
kort is, dan zakt de romp en het onderstuk van stalen balken achterover als een
kansreroe die gaat zitten en zyn evenwicht verliestDit is het eenige exemplaar in
le Rotterdamsche havens dat zich aldus fantastisch te bewegen vermag. Het systeem
I schijnt echter niet heelemaal te voldoen daar het aan veel sljtage onderhevig is."
Rechts en links van ons stort het gloedbruine erts in do laadruimten. Roode wolken
stof warrelen op, en vermengen zich met de witte damp van afgewerkten stoom
Langzaam zakt de Maashaven achter ons weg. Over d® Nieuwe
Maas dobberen we weer naar 't punt van uitgangde Leuven-
haven. Met ons keeren vele sleepbooten aan do boeg het hoog
oplopende en wegkrullende buiswater, aebtor het roer bel war
relende witte en groene kielzog. De camera wordt dichtgeklapt.
Aldus waren onze bevindingen aan boord van den der groote en
fraaie booten van do Havendienst, waai op wy onder geleide van
den lieer A. Kortlandt, adjunct Havenmeester in Rotterdam, de
mooie tocht aan de Rotterdamsche havens maakten.
De neer Kort andt die oog heeft voor de typische schoonheid
der havens, en de aesthetiek der gigame i zèrconstructics. was
ons een onmi>bare gids. Want zy die in R 'tterdam niet thuis
zyn. zullen vergeefs trachten wegwys te worden op deze drukbe
varen waterwegen. Bovendien bad men ons een vry groote en
door comfortabele boot ter besc ikking gesteld, waardoor
wy in de elegenheid waren het geh( ele zeer uitgestrekte complex
der havens in ongeveer twee uien te bezic it'gon. En daarby
moet in aanmerking genomen worden, dat de stuurman d'kwiils
op allerlei manieren moest manoeuvreeren om er voor te zorgen
dat een bepaald object goed voor do leus kwam.
Rotterdam lag verzonken in een rossigen avondljiken scliyn van
licht, en verderop naar het W> sten verloor hot perspectief van
de Nieuwe Maas zien in donkcr-blauwe en put peren schaduwen.
Maar zoover het oog reikte d inden roode en witte en groene
lichten, en af en toe. heel zwak het spookachtig zwarte massief
vau oen scheopsi ornp.
F. ALTHOFF
De hefbrug.
wand die gemeerd ligt tegen den
zwartenachtergrondvan een grauwe
loods. Daarnaast ligt een hoog en
zwart Japansch schip. Op de plecht
prjkt den naam in Japansche let-
terteekens met daarboven de ver
taling in Latjnsche letter: Atlas
Marn. Daarnaast de Biunhilde en
dan de groote Caledonian Monarch en deLinnell
die verdwynt bjna, in een wolk van roet e
smook waarin de levendige noot is een Had
derend rafelige maar bloedroeden vlag.
Met wat voor blikken zullen die twee kleuters
die daar op den sleepaak temidden van den baven-
chaos spelen, het leven bekyken? Welke is hun visie
op deze gigante jzercoDstructies en die jacht en dat
tempo op het water? Boven hun hoofden cirkelt het
zeeromvanryke stnurrad met zyn handvesten en spaken
als een gestyleerde spinnekop.
Wy gaan verder. Over het dek van onze boot schuift de
schaduw van een eleganten kraan die op een paar hooge en
f jne metalen beenen rust. Aan de staaldraden zweeft tusschen
Pe Jantgstische krjm»
Eet altijd wisselend spel van fijnen en kleuren.
y-Me grijperklauw opent zich.,n
