BUITENLANDSCH OVERZICHT
TWEEDE KAMER.
GEEN STOPZETTING!
'T SOCIALISTISCH VOORSTEL VERWORPEN.
BIOSCOOP
HET
BELASTINGVRAAGSTUK IN ENGELAND.
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 17 NOV. 1928
ZESDE BLAD
Pantserkruiser A wordt afgebouwd.
Met 255 tegen 203 stemmen.
16 November.
De replieken over de alpemeene beschouwingen voor
de Staatsbcgrooting. De zevende dag der discussies.
Het einde Dinsdag te verwachten.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Na uitvoerige redevoeringen van de
vertegenwoordiger,s van de Volkspartij,
Democraten, Duitsch-Nationalen, en van
het Centrum Wirth. voor de economi
sche partij Drewita en vele anderen,
•waaruit reeds bleek, dat de socialisten
de vereischte meerderheid niet zouden
halen, werd het democratische voorstel
tot stopzetting van den kruiserbouw
verworpen met 255 tegen 203 stemmen
en 8 onthoudingen.
Vóór stemden alleen de sociaal-de
mocraten, met inbegrip van de tot hun
partij behoorende ministers en de com
munisten. De Duitsohe boerenpartij ont
hield zich van stemming. Hiermede was
ook het communstische voorstel ver
worpen. Ettelijke voorstellen werden
daarop naar de begrootingscommiss Le
verwezen
Daarna komt de communistische mo
tie van wantrouwen tegen minister
Groener in stemming. Deze wordt met
392 tegen 62 stemmen en 5 onthoudin
gen verworpen. Vóór stemden slechts
de communisten en de nationaal-
socialisten.
Hiermede is dus een politieke kwestie
die driegde op een kabinetecrisis uit te
loopen van de baan. Ten daele was dit
conflict er éen. geboren uit de eerlijke
overtuiging der socialisten die de ellende
en de tekorten elders, stelden tegenover
de schatten gelds die deze kruiser, waar
^als men de deskundigen die op de hand
der soc.-democraten zijn, mag geloo-
ven heel wat aan moet mankeeren
moet kosten. Anderzijds is de pantser -
kruiserkwestie een politiek verhanseld
geval geworden, met als inzet de positie
van den Rijksminister Groener, die be
langrijke bestellingen had gedaan, die
de toegestane creaieten reeds verre over
schrijden. en het kabinet. De houding
van Wirth en het centrum heeft in de
zen den doorslag gegeven. Wirth's rede
was werkelijk een gedocumenteerden
aanval tegen de socialisten, die, hoewel
hij de eerlijke logica van de socialisten
miste, uit politiek oogpunt van beslis
sende waarde was.
Vcoral het argument van Wirth, dat
thans schoon schip moest worden ge
maakt, daar anders een slepende regee-
ringscrisis onvermijdelijk was, hield
steek.
F. A.
De schrik om
't hart.
LONDEN, 16 Nov. De regeering
sloeg heden in het Lagerhuis de schrik
om het hart, toen haar meerderheid
daalde tot zestien. Van de 615 leden
van alle partijen stemden slechts 226
over een amendement over het twee-
picegensteisel in fabrieken. Dit amende
ment werd slechts met 122 tegen 10S
stemmen verworpen, aldus het Hold.
De regeering werd van de Arbeiders-
banken ironisch tot aftreden aange
maand. Hoe gering de meerderheid der
regeering was, kan blijken als men weet
dat nog een of twee liberalen met de
regeering meestemden.
Actie tegen Manixi.
BOEDAPEST 15 November (Wolffbu-
reau). Volgens een bericht uit Klausen-
burg heeft de Rcemeensche premier Ma-
niu den burgemeester van Klausenburg
opgebeld en hem medegedeeld, dat door
oproerige elementen een bstooging tegen
da regeering te Klausenberg wordt ge
organiseerd. De burgameester zou in
structies hebben ontvangen, voor hand
having der orde'te zorgen.
Volgens de „Cuvantul" zullen de li
beralen en de aanhangers van Averescu
tegen 12 December, den datum dar ver
kiezingen. een actie der studenten voor
bereiden. Voorts zouden plannen be
staan tot het plegen van sabotage in
groote fabrieken en kolenmijnen.
Boncour trekt
zich terug.
Het agentschap Havas deelt officieel
mede. dat Frankrijks permanente ge
delegeerde bij dan Volkenbaad, Paul-
Boncour. zijn functie heeft neergelegd.
Reeds Ddnsdag jl. heeft Pa.ul-Boncour.
naar Havas verder nvsdédeeüfc, aan
Briand een schrijven gericht, waarin hij
de redenen uiteenzet, die hem zi. no
pen, zijn verdere medewerking te sta
ken. Deze redenen zijn in meeningsver-
schillen gelegen, die met betrekking tot
Paul-Bonccur's Volkenbondswerk in dsn
-boezem der sociaal-democratische partij
zyn ontstaan. Zijn aftreden als gedele
geerde heeft hij eerst heden bekend ge
maakt. ten einde te vermijden, dat de
aangelegenheid in de gisteren gehou
den Kamerzitting te berde zou worden
gebracht.
DE GROOTE BRAND IN
MANNHEIM.
De groote brand, die, zooals reeds
gemeld, heeft gewoed in de pakhuizen
van de vereeniging van Duiteche oliefa-
brieken in Mannheim, heeft het copra-
pakhuis, een gebouw van vier verdie
pingen, geheel in de asch gelegd. Daar
aan blusschen niet te denken viel, moest
de brandweer zich beperken tot het be
schermen van de belendende gebouwen.
Door den wisselenden wind wenden de
blusschingswerkzaamiheden zeer be
moeilijkt. Op een gegeven oogenblik
joeg de wind de vlammen zelfs naar het
verbindingskanaal dat den Neckar met
de handelshaven verbindt en aan den
oever waarvan een groot pakhuis van
de Rhenania staat.
Verder meldt de Tel.:
Aanvankelijk scheen het, dat brand
weer en politie ook des nachts aanwezig
zouden moeten blijven, doch om half-
twaalf was de brand zoover gebluscht,
daar nog slechte een brandwacht en een
motorspuit behoefden achter te
blijven. Het gevaar voor de aangrenzen
de gebouwen was toen geweken.
Bij de blusschingswerkzaamheden is
de brandweerman Schlecht om het leven
gekomen Toen men hem onder de puin
■hoopen vond, waren de levensgeesten
nog niet geweken. Hij werd naar het
ziekenhuis gebracht, waar hij spoedig
overleed. Een tragische bijzonderheid is,
dat Schlecht's verloofde, die telefoniste
is. toen zij op het telefoonkantoor de ge
sprekken controleerde, toevallig hoorde
van den dood ran Schlecht. Zij zouden
over enkele weken in het huwelijk zijn
getreden
Twee andere brandweerlieden, die we
gens rookvergiftiging naar het zieken
huis werden gebracht hoopt men in het
leven te behouden.
Als oorzaak van den brand wordt zelf
ontbranding van copra genoemd. De
schade, die door verzekering wordt ge
dekt, bedraagt 2—3 millioen mark.
AANSLAG VERIJDELD.
Begin dezer maand kwam de Ber-
lijnsch recherche, volgens de Tel., te
weten, dat een aanslag zou worden ge
pleegd op den auto der Deutsche Bank,
waarmede geld wordt vervoerd. De
roovers hadden zich in verbinding ge
steld met den chauffeur, die inlichtingen
zou geven over de door hem te volgen
route en het bedrag aan geld, dat zich
in zijn auto bevond.
De aanslag zou Vrijdagochtend plaats
hebben en wel was het plan opgemaakt
dat de auto met de dieven den auto
van de Deutsche Bank zou inhalen en
er dwars voor stil houden, zoodat laatst
genoemds wel moest stoppen. De auto
riteiten hadden echter van het plan
vernomen en de misdadigers in het oog
gehouden. Eenige rechercheurs volgden
hen onopgemerkt en konden de schelmen
kort vcor de overval zou plaats hebben.
anesteeren. De chauffeur heeft reeds
bekend.
STANDAARD.THEATER
Rangkoet jeecn de Ge
lukskat.
Dc heer Van Been, die met zijn gezel
schap vroeger wel in Scala is opgetre*
den, heeft zes-enftwintig tooneelstukken
geschreven en een der beste daarvan in
het/ Standaard-theater gebracht. H?t
stuk ..Rangkoetjeedaar gaat ie" is
moeilijk in een paar woorden na te ver
tellen. het is een iuchug. ietwat pikant
gevalletje zonder grofheden er. met een
goed slot. Betere criüek dan door mee
te deelen, dat- het publick brult van her
lachen kunnen wij mceiliik geven
Na de pauze een Paramountfilm
..De Gelukskat" geheeten en gespeeld
door Betty Bronscn. Ricartio Cortsz en
nog wat andere artiesten Het is een
film die in theaterkringen speelt, dc-
mannelijke hoofdpersoon heeft zoo'r.
last van dames die hem. op jacht naar
souvenirs, bij den artiestenuitgang, de
jas van 't lijf rukken, dat hil als eenige
bruikbare middel om er van af te zijn.
maar besluit te trouwen. En nu gaar.
het tusschen een danseres die mei
schandaaltjes reclame voor haar talen
ten wil maken en een lief naaistertje,
dat Betty Bronsan heet Hoe een groote
gele poes als gelukskat optreedt en hce
het ten slotte natuurlijk gelukkig af
loopt-, moet ge zelf maar eens eraan zien,
CINEMA PALACE.
De Grootste Vijand; dc keer
zijde van Se oorlogs-medailie.
In onze filmrubriek hebben wij er on
langs op gewezen, dat oorlocs films als
,,De Groote Parade" en ..What Price
Glory" wel technisch knap ziin, msar
het nadeel hebben, de hoofdpersonen
tot helden te maken en den oorlog voor
te stellen als een tentoonstelling van
ridderlijkheid en moed. ..Vlammende
Vleugels" is beter, maar tevens erg
cliauvlnistisch. en het zou eerst na tal
van andere oorlogsfilms ..De Grootste
"vijand" züne die nu eens liet zien, dar.
filmhelden er niet altiid lovend afko.
men, dat er behalve vrooliike herber
giersdochtertjes ook- nog vrouwen zyn,
die ver achter de fronten liiden, die al
de ellende van een ontwrichte wereld
ondergaan. Metro-Goldwvn heeft de
oorlogsmedaille die in ..De Groote Pa
rade" zoo schitterde, nu eens omgedraaid
en belicht.
Een vrouw verliest haar man. nadat
ze slechte één dag sedert het trouwen
bij elkaar geweest ziin. in den oorlog, tie
moeder ziet haar kind aan ondervo?:
ding sterven, de geleerde ..met twee
doctorstitels en een professoraat loopt
met een zak als winterjas, de ..Schi?b:r
beleeft betere tijtien dan ooit en
de keukenmeid kookt een ..krachtig
soepie" van tien oorlogs-gezinden pape
gaai.
Deze film bevat niet een lüstorie van
„hij, zij en de oorlog" alleen, doch is
op handige wijze gemaakt tot een doosje
waarin de verschillende soorten van
oorlogsellende bij elkaar gestopt zijn. En
er buiten op zit een cüquet: „De groot
ste vijand", hetgeen beteekent de Haai,
aangekweekt door menschen die blin=
delings het vaderland verheerlijken, die
den soldaat benijden omdat hU mag
gaan vechten.
Dit is de groote waarde van deze rob
prent, dat de oorlog nu eens getoond
wordt zcoals hij zich deed gevoelen bij
hen die achtergebleven waren
Deze „Grootste Vijand" is een Ame-
rikaansche film met veel goeds zoo
als het steeds weerkeerend motief van
de marcheerende soldaten maar ook
met enkele fouten. Zoo vragen wij ons
af waarom men in vredesnaam Lilian
Gish, „het meisje met tranen in de
oogen" nam voor de rol van vrouw en
moeder. Wat zou bil voorbeeld Greta
Gar bo hier niet vin gemaakt hebben!
Maar om een paar goode dingen te noe
men: de verschillende legers die ter.
strijde trekken, het stempelen van de
oproepingen, de goed getypeerde geleer
de, het drukken van de kranten me
oorlogsberichten, waarbii hei allc-en
vreemd aandoet, dat men een groot Ne*
öerlandsch dagblad van <ie persen zie:
tomen.
Maar enfin, over 't geheel genomen L-
de film goed, keurig gefotografeerd en
oezield door de scnoone anti-oorlog
idee. Edwin Bron zorgde voor een uit
stekende begeleiding, het büarograrcur.s
bevat een aardigen twee.-acter met Ma:.
Davidson en ziin stel.
REMBRANDT-THEATER.
Lon Chaney in het Spook van
de Opera in Rembrand»
Theater.
Bij het hei-zien van deze fas-
cineerende film bemerkt men, dat
veel den eersten keer niet voldoende tot
ons doorgedrongen is en dat men er een
tweede maal nog veel meer van geniet
Deze film, die uit den roman van Gas-,
ton Leroux is getrokken, geeft Lon
Chaney volop gelegenheid te tooneh wa;
hij als filmartist presteert, terwijl Mary
Philbïn op overtuigende wiize de rel
ran Christine Daae vertolkt. In X kort
is de inhoud ran ..het Spook van dc
Opera" d«e volgends: Christine Daae.
een jonge zangeres, is in ongelooflij k
korten tijd van onbekend zangeresje tot
operaster opgeklommen Zij staat onder
den hypnotischen invloed van het Spook
van de Opera; zii heeft het nog nooit
gezien, alleen zijn prachtige stem ge
hoord. Het eischt van haar. dat ze alle
wereldsche gedachten zal bannen en al
leen denken aan haar kunst Van haar
verloofde. Raoul, graaf de Chagny, moet
zij afstand doen. Hoewel haar het hart
bloedt, zegt ze Raoul. dat ze nooit met
hem zal kunnen trouwen. Gedurende
een paniek in de Opera weet het Spook
Christine te ontvoeren door allerlei ge
heimzinnige gewelven onder het Opera,
gebouw. Erik, hst spook, draagt een
masker, dat zijn gelaat vrijwel geheel
bedekt, maar de indruk is van dien
aard, dat Christine doodeliik ontsteld is.
Zij wil vluchten, maar zij vindt nergens
een uitweg. Na eenigen tiid laai Erik
haar vrij. op voorwaarde dat zij Raoul
nooit terug zal zien. Christine's verlam
gen naar Raoul is echter zoo sterk, dat
zij haar belofte verbreekt, waarop de
wraak van Erik volgt.
Hij brengt haai" weer naar ziin onder-
aarasche gewelven. Raoul stelt alles in
het werk om haar uit de handen vac
Erik te redden Met een rechercheur
tracht hij de geheime -woonplaats van
Erik te vinden. Zii begeven zich in ont
zettende gevaren, daar Erik door allerlei
electrische installaties de vreeseUJkste
folteringen over ziin vervolgers kan uit
storten. Om Raoul te redden, stemt
Christine er ten slotte in toe. de vrouw
van Erik te worden
Op het laatste moment worden geluk;
kig Christine, Raoul en de detective uit
de handen ran het monster gered en
het eind brengt Christine en Raoul op
de huwelijksreis.
Over die rest van het programma moe.
Londen, 14 November.
De regeering heeft aan het Parlement
een wetsontwerp voor de hervorming
van plaatselijk bestuur voorgelegd. Het
ontwerp staat niet op zichzelf maar
houdt ten nauwste verband met den
maatregel, in Churchill's jongste begreo
ting vervat, tot gedeeltelijke of geheele
ontheffing voor verschillende bedrijven
van den last van, plaatselijke belastin
gen. Churchill heeft d'it plan ontworpen
met 't d'oel de kwijnende industrie weer
op de been te helpen en aldus indirect
het brantienste vraagstuk ran het heden
aaagsche Engeland, dat van de werk
loosheid. te helpen oplossen. Die plaat
selijke belastingen, „rates", worden ge
heven op den grondslag van de waarde
van onroerend bezit. En de opbrengst
wordt door de gemeenten, gebruikt voor
armen- en werkloosheidszorg en voor
onderhoud van normale gemeentedien
st en. aanleg en onderhoud van wegen er
in begrepen.
De financieele grondslag van gemeen
te beheer wordt door de vermindering
of afschaffing van de ..rates" voor in
dustrieën geheel veranderd. En daarom
meet ook d? vorm van plaatselijk be
stuur geheel veranderd worden.Vandaar
het eerstgenoemde ontwerp, dat thans
door minister Nevilla Chamberlain ter
tafel Is gebracht.
Aan een zeer oud stelsel, dait aan
plaateelyke autoriteiten de zorg en het
beheer ran rale maatschappdiijke func
ties overliet, toomt, wanneer tisze .ra
ting "-voorstellen doorgaan, een einde.
Als zoodanig zijn ze voor Engeland re-
volutionnair. Men zal zich wellicht her
inneren dat het geld, dat door de nij
verheid niet langer in „rates" aal wor
den opgebracht maar daarom niet min
der r.ooiig zal zijn. voor een groot deel
zal worden gevonden en gedeeltelijk
reeds is gevonden in. verhoogde be
lasting cp benzine.
Het belangwekkende ran deze ..de-
rating"-wetsvoorstellen is in de huidige
phase dat blijkbaar niemand ook het
betrokken ministerie niet er een
touw aan vast kan maken. De regee-
ringsoppositie, in pers en op podium,
heeft ze tot mikpunt gemaakt ran bij
tenden spot of erger. Gedurende do
campagne voor de tusschentiidsche ver
kiezing te Cheltenham heeft de candi-
daat dor Conservatieven, voorgelicht
door deskundige partijgenooten, ver
klaard dat de stad dank zy de op han
den zijnde plaatselijke bestuurshervor-
i ming 2400 minder per jaar zal behoe
ven uit te gewen. Nadat de conserva
tieve canditiaat was gekozen kwam een
ten we nu kort zijn. Wiüy Derby, die
zich een groote plaats aan het veren-e
ren is in Haarlem werd al direct by zijn
optreden met luid applaus ontvangen en
terecht. HU is een geestig conférencier
met een animeerende voordracht.
LUXOR THEATER.
„Een dulvekch plan" en
„Passie der Jeugd".
Onze Duitsche reisjes worden voortge
zet en we maken nu een tochtjo doo:
de Harz. Voor hen die dat reisje ge.
:naakt hebben is het een cenoc de vele
schoone plekken weer te zien en voor
ons die het niet doden is hec een reden
ie meer om te denken aan hoeveel wc
rem 1st hebben Het was weer orach lig.
..Een duivelsch plan" wordt slechts
nog Zaterdag en Zondag vertoond, dit
we motóen ons haasten om een werke
lijk goed nummer te Éen.
De hond die uitgencodigQ is door zijn
collega's om iets uit ziin leven te vertel
len, doet dit op een interessante manier
Hoeveel zoo'n hemd ook weet te vertel
len! Gelukkig voor hem komt de heek
geschiedenis in het reine en eeniet hij
verder een onbeaorgden ouden dag.
Het Luxar.-Nieuws brengt ons weer
eenige actueele gebeurtenissen van deze
week.
„Passie der Jeugd" is een dramatisch
werk in 6 acten. De gymnasiast Rudolf
Karsten heeft bii ziin oom en voogd
geen lieflijk thuis. Deze ziet toe dat de
jongeman het leven als eon ernstige
taak opvat. De tante is juist liet tegen,
overgestelde van haar man en zij doe:
alles om den jongen het leven aange
naam te maken. Een buur van hem is
Rolf's leeraar Frank, met wiens dochter
Ellen de jongeman sinds jaren Innig be
vriend is. 's Avonds ontmoeten ze elkaar
wel in den tuin en vertellen al hun
vreugden en zorgen. Rolf's vriend.
Max Hohlweg, pleegt zelfmoord omdat
hij gevaar liep te blijven ritten en ae
zaak was nog erger doordat hij betrapt
was bü het bezoek aan een studenten-
kroeg. Rolf organiseerde 's nachts een
bijeenkomst op het graf van den over»
led ene Een thema braoht hem in con.-
fiict met den leeraar dien hij bij de her
denkingsbijeenkomst reeds gebrutali
seerd had. Hij wordt van de school ont
slagen. Omdat hij zulk een vrees voor
zUn oom heeft wil hii rich ran het le
ven berooven. Nadat hij afscheid van El
len genomen heeft hoort hil haar om
hulp roepen. Hij keert terug en richt
d's revolver nu op den man en schiet.
Voor den politierechter wordt Rolf vrij
gesproken; en zijn voogd en de vader
van Ellen verklaren nu dat hun op
voedingssysteem niet dcuede.
Een prachtige speelfilm waarvan de
vertolkers van de hoofdrollen, goed bij
gestaan door de anderen, een dankbaar
gebruik maakten. Het was een genot dit
werk te aanschouwen.
Een programma dat er wezen mag.
Maandag. Dinsdag. Woensdag er.
Donderdag wordt vertoond: „Cultuur en
Wildernis", waarvan we al in ens blad
van Donderdag j.l een uiteenzetting ga*
ven
Olympiade- films.
De Ufa heeft door Willy Prager een
reeks korte films van de Olympiade 1928
laten maken. Deze films geven de meest
interessante momenten uit alle wed
strijden die in Amsterdam zijn gespeeld,
en geven te zamen een volledig beeld
ran de Olympiade van dezen zomer.
Bij dit bericht teekenen wij aan, dat
de Luoe, de Italiaansche maatschappij
die alleen de Olympische spelen mocht
filmen in zeer nauwe relatie met ie
Ufa staat.
plaatselijk deskundige met de onthulling
dat Cheltenham door den nieuwen maat
regel integendeel 42000 pd.st. per jaar
arrrer zou worden, anders gezegd, dat
bedrag meer zou moeten uitgeven. De
voorstelling was zoo deskundig en die
redeneering zoo gedocumenteerd dat de
uitspraak diepen indruk maakte. De
nieuwe conservatieve vertegenwoordiger
voor Cheltenham was er over veront
rust. Hij moest bij de kiezers den In
druk wekken dat hij gedurende den ver-
Meringsvehftoobt een bedriegelUke voor
stelling van zaken hal gegeven. Het
verhaal gaat dat hy zich naar "t minis
terie begaf om zekerheid te krijgen
over de vraag hoe Cheltenham mot cc
nieuwe ..rates" zou varen. Hy moet er
drie versohillende antwoorden hebben
gekregen. De onderminister van het be
trokken departement heeft Inmiddels in
het Lagerhuis verklaard dat de bere
kening ran den plaatselijken deskundige
ongerijmd was. Met de oorspronkelijke
lering zijn er nu vijf. een toestand d:e
door de tegenstanders van deze regee
ring wordt uitgebuit als een treffende
illustratie van de vage en verwarrende
voorstelling, die cok ter allerbevoesti-
ste plaatse ten aanzien ran de werking
van den maatregel bestaat.
Maar ook verscheidene vrienden der
regeering. zoowel politici als gewone
burgers, zijn over het moge1 lik effect
van de ..derating"-voorstellen lang niet
gerust. De moeilijkheden worden nog
verhoogd door het feit dat ate gerote:
van reeds oude wetten en besluiten eeci
her schatting van de belastbare waarde
van alle onroerende eigandonvneu in
het land gaande is. Dit is oorzaak dat
men slechte zeer ruw kan nagaan hoe
hoog de opbrengst van het nieuw? be
lastingstelsel zal zijn. De percentages,
die van de oorspronkelijke ..rates" op
de bedrijven zullen afgaan, zijn natuur
lijk wel bepaald vastgesteld- Maar ook
die oorspronkelijke ..rates" komen op
een nieuwen grondslag te staan.
De gTOOte fout van het nieuw stel
sel heet te zijn dat zeer welvarende
bedrijven cie eigenlijk geen verlich
ting noodig hebben er wel bij zullen
varen, terwijl kleine ondernemers er
slechter aan toe zullen worden.
Ik heb mij moeten bepalen tot eenige
ra ij lesse opmerkingen over deze onge
woon ingewikkelde geschiedenis Maar
ze zullen den lezer althans een denk
beeld geven van waar (het om gaat en
hem wat wegwijs maken wanneer hij
straks, bij de behandeling van het ,.ra-
ttog"-cr.twerp in het 'Parlement er 'wel
meer over te hooien zal krijgen.
Replieken.
Dus zijn we kort we willen en we
mogen niet in herhalingen vervallen.
De heer van GJJn beëindigde zijn rröe
met rich aan te sluiten bij den beer
Albarüa. waar deze het bestemmen
van overschotten van staatsrekeningen
volledig ziet behoor?n tot de taak var.
den wetgever, dia van de regeering met
de volksvertegenwoordiging. Hier «en
taak» maar niet van de r eg coring afteen.
De heer de Visser, de communist,
wijdde zijn repliek geheel aan het sa-
l&risvraagstuk. Het advies van de Oen Lr.
Commissie voor Georganiseerd Over
leg bevredigd? hem niet en hy diende
twee moties in. die beide het doel heb
ben vast te leggen, dat de regeer in g
spoedig (vóór de verkiezingen van 1920*
komen moet met een salarisregeling,
zooate deze geldend in 1920. Dus herstel
van art.. 40 ook. Vcoral had de com
munist beswaar tegen de verhooging
der salarissen voor de hoog ere ambte
naren.
Deze klachten ever het advies van cv
C.C. voor G.O. leefden niet alken bij
den communist. Immers reeds bij de
algemeene beschouwingen hoorden wij
daarover de heeren v. d. Tempel en
Bulten, gisteren kwamen ook dé heer
Krijger (c.-év) en opnieuw de heer Bul
tra rich daarbij aansluiten. Ook de
heer Krijger geloofde, dat de or.tevre
denheid groot zou zijn. Hy riep de re
geering zelf ce ra ran', woordelijk te dra
gen voor de salarlsregeïing en nist cP
last daarvan op het Georganiseerd
Overleg te leggen. De heer Buken heeft
den minister ran Financiën categorisch
gevraagd het advies zoodanig te ver
beteren, dat de groote gezinnen er voor-
deelen van hebben zullen.
De heer Krijger heeft voorts gepole
miseerd met den heer Lingbeek wien hy
verweet, de chr. school te haten, hoe
wel de oplossing van den schoolstrijd
een beslissing was van een rechtsvraag.
Gewezen werd op den heer Cort v. d.
Linden. Over en weer polemiseerden de
heeren Schouten en Kersten over fort
al-of niet noodzakelijke van h?t hand
haven van art, 36 der Geref. GeCbofs-
belyc'enis.
De heer Marchant heeft drn minister
van Financiën gedankt voor zijn ver
dediging van het parlementaire stelsei.
Tot dl", de Visser, die den heer Mar
chant vroeg: .erkent gij de objectieve
normen van liet christendom?", zei.de de
de v- d. leider: wij vragen u niet naar
uw godsbegrip, doet gij hét ons ook
niet".
De heer Marchant betoogde n. a. v
Dr. de Visser's uitingen over een e. v.
samengaan, dat de o.-h. de deur naar
twee kanten openhoud;::. Voor de sa
menwerking met de R.-K. wordt ge
sproken over de christelijke grondslagen
der maatschappij, voor de samenwerking
met ae liberalen gooit hij de objectieve
normen overboord.
NEDERLANDSCHE FILM
LIGA.
2de MATINEE.
Over de tweede matinee der Nedsr-
landsche filmliga in Amsterdam kunnen
wij zeer kort zijn. Een goede documen
taire film over Lapland lokt geen cri-
tische beschouwing of bespreking uit;
feitelijk evenmin Jack Feyder's „Visages
d'enfants", een gewone speelfilm die zich
weliswaar gunstig onderscheidt van het
gros maar toch geen aanleiding geeft
om haar te bezien als modern film-
verschijn sel. dat uit technisch of ar
tistiek oogpunt zeer de moeite waard
is.
Toch was ons gaan naar het Centraal
Theater niet tevergeefs. Om één filmpje
dat misschien vyf minuten ons bezig
hield waren wij blij te zyn geko
men. (Twee fragmenten uit „les
Folies des vaillants".) Dit is ons in
ziens het rijpste, het volmaakste werk
dat wy van Germaine Dulac zagen. Bij
een vorige gelegenheid hebben wy uit
voerig over de beteekenis van deze film-
het rijpste, het volmaakste werk dat
wy van Germaine Dulac sagen. Bij een
vorige gelegenheid hebben wij uitvoe
rig over de betcckenls van deze film-
kunstenaresse geschreven. En in aan
sluiting daarop kunnen wy thans con-
stateeren dat Germaine Dulac haar deel
datgene te verfilmen, wat by uitstek
alleen door middel der cinematografie
te verbeelden valt in deze korte film
volkomen bereikt heeft. Wederom be
treedt zy het terrein van datgene wat
bijna onderbewust is. zonder zooals
de vorige maal den toeschouwer voor
psychologische raadsels te stellen. De
vorige film (La coquille du clergyman
moge dan ook zeer interessant en om
het leelijke woord nu ook eens te ge
bruiken uit filmisch oogpunt zeer be
langrijk zijn geweest, het. komt ons voor
dat dit korte werkje zuiverder door
z\jn a'.gemeene menschelijkheid is, en
meer betcekenis h?eft vcor den groei
van de artistieke film, omdat het min
der speciaal is dan „La Coquille"
De inhoud van deze korte film? Zij
is evenmin als La Coquille na te ver
tellen en dat is ó.i. juist het bewijs dat
zy zuiver film, niet anecdotisch is. Hier
is geen sprake van een scenario, evenals
er bijvoorbeeld sprake zou kunnen zijn
van een libretto. Deze film is een reeks
van stemmingen die opgewekt worden
door een bohémien-violht, bij andere
bohémiens, by andere levenskinderen, en
die passeerend. opgehouden worden even,
geroerd worden even door het spel van
den kunstenaar. Deze film Is een gedicht,
een filmgedicht dat men niet licht zal
vergeten.
F. A.
Aman Oellah.
Op het Afghaanscbe ministerie van
buïtenlandsrh? zaken werden onlangs
films vertoond van West-Europa, Rus
land en Turkije. Konir.g Aman Oellah
trad zelf op als explicateur cn gaf over
enkele cm dei-deel en ran zynEuropcesche
reis uitvoerige beschouwingen tra beste.
De heer Marchant heeft nog steeds
niet kunnen begrijpen en hy wees
op de verklaring van don heer Nolens
in .een nacht van K?rst«n" dat de
R.-K, niet als e?n gevolg van liet ver
werpen van het gezantschap by don
Paus. hebben samengewerkt me: de vri.
en de sü. om tot een kabinet te ko
men d;'. had de heer Marchant steeds
verwacht.
Wannier de party-Arte in vertegen
woordigers-aantal toeneemt» dan zal de
R.-K. party wel inzien a due Mr.
Marchant dat de coalitie verkeerd is
en zich fceereu tot de v.d. ca s.d. groe
pen in het Parlemen"..
Dr. Nolens was aanvankelijk niet van
zin zich in hot replieken-debat te men
gen: „Het haali terh niets uil" zekie hU
in vertrouwen. En heeft hy zooveel on-
gelUk?
Toch betrad hij nog het spreekge
stoelte. En wel omdat mr. Mare iawt ge
zegd had: ..Dr. Nolens heeft nvij in den
waan gebracht-, dat na het afstemmen
van het gezantschap „de uiterste nood
zaak" aanwez'g zou zyn". Dr. Nolens
betoogde met een beroep op de ver
schillende redevoeringen, waarin hU
over „de utters*e noodzaak" gespreken
had. dat hy steeds de v.d. en de s.d.
gewaarschuwd had, uit zijne opmerkin
gen geen lichtvaardige conclusies te
trekken. Ook ging hy terug naar den
nacht van 13 op 14 Novemfoer 1925. toen
hy in zijn bekend? verklaring sprak
over de moeilijkheden, die or voor de
R.-KL groep zou rijn om politiek samen
te werken roet d? groepen, welke ook.
die zouden hebben, medegewerkt aan de
verwerping van de geamtsc'vapspost
Hiertoe behoorden ook de v.d. en de
s. d.
In zyn repliek betoogde de heer Al-
bar da. dat d? sociale wetgeving voor-
nameiyk te danken is geweest aan de
sociaal-democrat; of ond?r haar In
vloed. rechtstreeks of omdat men be
vreesd was voor haar winnende macht.
Hor tegen als historisch onjuist
hebben rich verzet d; heer Marohamt.
die op mannen wees als Tydeman en
Bos. Goeman Borgcsius en van Houten,
de heer Schokking. die sprak van het
sociale gevoel dergenen, die de inwen
dige zending in ons land begonnen: Hel
dring, da Costa. Höveker en Prof. Ver
aart. die de r.-k. pioniers der sociale
beweging de revue deed passeaivn.
De heer Arts polemiseerde mot Prof.
Veraart en stelde nog eenmaal vast. dat
bet gezantschap bij den Paus een R.-K.
principieel punt is en moet zUn. De
heer Korten borst pleit;? nog eens voor
een actieve handelspolitiek, door by het
onderhandelen over handels', ractatcei
een dubbel tarief te gebruiken en achtte
dit In overeenstemming met de aan
bevelingen van het Comité Econcmique
van den Volkenbond.
Dinsdag repliceert de minister-presi
dent.
INTIMUS.
BIOSCOOP.
HOLLANDSCHE FILM-
UNIVERSITEIT.
In den Schouwburg aan den Jansweg
werd Vrijdagavond voor een flink aan
tal genoodigden een gast voorstelling
van de ..Holfu" iHollar.dschc FÜm»UnL
versitett) gegeven. De directeur, dc heer
A. H. Boekraad, sprak cdn kort ope
ningswoord. Hii dankte de bekende !ru
gezetcnen van Haarlem cn omstreken
voor hun bereidwilligheid, om hun naam
op een lijst van aanbeveling te plaatsen.
Hy zette het doel der Holfu uiteen; hot
is namelijk niet de bedoeling om dra.
ma's of kluchten te vertoornen.
De „Holfu" is een instituut dat de
film wil aanwenden voor een doel.
waarvoor deze zoo uitermate geschikt is.
n.l. voor de ontwikkeling en voor dc
veredeling der menschen. De „Holfu"
wil door de film doen zien de schoon
heid der natuur, dc verscheidenheid
der ralken. de vruchtbaarheid der aar
de. de scheppingskracht der nyverhold,
dc geheimzinnige verschijnselen der
physlca, de geweldige kracht der na
tuurwonderen. de werking der aarde, dc
wondoren van liet heelal. Dit alles is sa.
meegebracht in een verzameling van
meer dan 4U1 filmwerken
Spreker deelde mede. dat de „Holfu"
reeds vele abonnés In ons land heeft. In
Hilversum lieten zich blivoorixteld op
een avond 150 personen als abonr.é in.
schrijven. HU meent, dat de „Holfu" een
heel goede toekomst tegemoet gaat en
drukte tenslotte de hoop uit. dat ook in
Haarlem een afdeeUng zal gesticht wer
den.
Hierna werd met de vertooning van
de verschillende filmwerken een begin
gemaakt. Allereerst kreceii we interes
sante klikjes in de katoencultuur in de
Vercenlgde Staten. We zagen planten,
die van boven vol bloemen zaten en die
van onderen reeds een riiken katoen-
oogst gaven
Hot tweede nummer bracht ons in den
peest in dc kopermijn „Veta Verdc" In
Mexico. Ook hier zagen we het. ganoche
ontwikkelingsproces van het kop?r. van
het oogenblik af. dat de ruwe ertsen uit
de mUnen gehaald worden totdat het ln
biokken van 96 DCt. zuiver koper voor
verzending Rt-reed was
Met greote b?lang9teliing keken dc
aanwezigen ook naar de fabricate van
het papier. Op één der verklarende by.
schriften lazen we; „welk een chaotische
toestand zou er op de wereld rijn als
er geen papier en drukinkt bestonden".
Dat werd in dit leerzame filmwerk wel
heel duidelijk We zagen hoe dc oude
AssyrlCrs rich met het primitieve spy.
kerschrift behielpen. Herinnerd werd,
dat men het aan de Ohineezen in het
jaar 105 n. Chr. te danken heeft, dat
het papier uitgevonden werd. Op het
rock kwam o.a. ook een bladzijde van
het eerste bosk uit het jaar 1456. Mee
gedeeld werd, dat men er eerst in 1840
toe over ging om papier uit hout te ma
ken
Na de pauze werden nog vertoond:
Aardkunde, Wetenschappen (de X-stra»
len en hun toepassing) en Volkenkunde
(de Inboorlingen van CentraaLAfrika en
hun zeden en gebruiken).
Ontheffingen voor de industrie?
EEN INGEWIKKELDE GESCHIEDENIS.
(Van onzen correspondent). t
