DATUMSTUKJES 46e Jaargang No. 13935 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Vrijdag 23 November 1928 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN per week f 0.27J4, met geïllustreerd Zondagsblad f 0.32; per 3 maanden: Haarlem en |j ADVERTENTIEN j5 regels f 1.75; elke regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Abonnementen dorpen waar agent gevestigd is kom der gemeente) f 3.57V*. Fo. per post door Nederland f 3.87V4. Losse nummers reductie. Annonces van Vraag en Aanbod 14 regels 60 cents, elke regel meer 15 cents; bulten Arrondissement f 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per 3 maanden f 0.57H, fo. per post f 0.65. dubbele prijs. Onze Groentjes (Woensdag en Zaterdag) 14 regels 25 cents, elke regel meer 10 cents- Bureaus Groote Houtstraat 93, Telefoon Directie 13082, Hoofdredactie 15054, UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Gratis Ongevallenverzekering voor Week-Abonnéi Uitkeeringen: Levenslang» Redactie 10600, Administratie 10724 en 14825. Postgiro No. 38810 Directeuren: J.C PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM Ongeschiktheid f 600.-;Overlijden f 600.-; Verlies van hand, voet of oog f400-, Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 10122, 12713. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Duim f 250.-; Wijsvinger f 150.-; Elke andere vinger f 50Arm-of Beenbreuk f 100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD AGENDA VRIJDAG 23 NOVEMBER Schouwburg Jansweg: Marionetten theater „De olijf-tack" (G. J. M. Brug man) „Doctor Johannes Faust". 8 15 uur. Gem. Concertgebouw. Gem. Orgelcon cert Anna Stronck—Kappel, zang, Geor ge Robert, orgel. 8 uur. Remonstrantenhuis: Tentoonstelling Else van Wijl en Waalko J. Dingemans. 25 en 610 uur. Cinema Palace: „Circus-dilettanten"; „Beau-Sabreur". 8 uur. Luxor Theater: „Het Wrak van den Hesperus"; „Een Dief in den Nacht" 8 uur. Rembrandt Theater: „Liefde is geen Speelgoed"; Tooneel: 8 Empire Girls. 7—9; 9.15—11.15 uur. Standaard Theater: Gezelschap Mie en Ko. ,De Vrouw uit het Volk". „De Witte Roos". 8 uur. Cabaret Modern. Nieuw programma. Schildersatelier Gr. Houtstr. 9B. Ten toonstelling Teekengenootschap „De Vijfhoek". 10—4 uur. Het Blauwe Kruis: Bazar t. b. c.- en steunfonds Arbeidsters in het Bakkers- Chocolade en Suikerbewerkingbedrijf. 211 uur. ■Theosofische Verg. Nederl. Afd. Haarl. Loge, Nassauplein 8: Voordracht. On derwerp: Broederschap en Godsdienst. 8.10 uur. ZATERDAG 24 NOVEMBER Stadsschouwburg: Het Schouwtooneel (Adr. v. d. Horst en J. Musch). „Haar andere man", 8 uur. Nieuwe Kerk: Win terlezing. RemonstrantenhuisTentoonstelling iElse van Wijl en Waalko J. Dingemans. 25 en 610 uur, Schildersatelier Gr. Houtstr. 9B. Ten toonstelling Teekengenootschap „De Vijfhoek". 104 uur. Het Blauwe Kruis: Bazar t. b. c.- en steunfonds Arbeidsters in het Bakkers- Chocolade en Suikerbewerkingbedrijf. 2-^12 uur. ONZE TELEFOONS. Het is nu eenmaal helaas onmogelijk om een ingrijpende verbouwing, zooals die van onze kantoren in de Groote Houtstraat op-dit oogenblik uit te voe ren, zonder tijdelijke stagnaties in on- derdeelen. Zoo hebben wij het in den laatsten tijd beleefd, dat wij tijdelijk geen verwarming hadden door de werk zaamheden aan de uitbreiding en ver anderingen, dat wy sommige onzer kan toorlokalen niet konden gebruiken, om dat er vloeren gelegd moesten worden of gedeelten gesloopt en opnieuw opge bouwd, dat wij korten tijd in het donker zaten bij de herinstallatie der verlich ting. Al deze belemmeringen duren zoo kort mogelijk dank zij den pryzenswaar- digen ijver en practischen zin van de leiders van het werk en wij, die de eeni- gen waren, die er last van hadden, droe gen en dragen ze met opgewekte berus ting. De laatste twee dagen hebben ech ter ook onze adverteerders en abonnés, voor zoover zij telefonische verbinding met ons zochten, in die lasten gedeeld. Door den nieuwen aanleg van onze tele foons zijn tijdelijk alle nummers op een na gestoord geweest. Dat is na heden voorbij, dan functionneeren alle ver bindingen weer. Het spijt ons, dat men eenige moeite heeft gehad, maar men zal begrijpen, dat dit pnvermydelijk was. IN ZIJN HAND GESCHOTEN. KLACHT TEGEN EEN AMSTERs DAMSCHEN AGENT. In den aucht van 6 op 7 October is, gelijk men weet te Amsterdam bij het Oudkerksplein een vechtpartij ontstaan tusschen burgers en een politieagent, waarbij de laatste zijn revolver trok. en een zekeren B. in de hand schoot. Deze man zal waarschijnlijk zijn heele leven het gebruik van enkele vingers moeten missen en heeft nu gisteren bij den Officier van Justitie te Amster dam tegen bedoelden agent een klacht ingediend, welke geconcipieerd is door dit. f. A. Kokosky. Voor een dergelijk optreden van den agent zou geen grond bestaan hebben. WIL LINDY ZICH VERLOVEN? Miss Elisabeth Morrow, de knappe 25-jarige dochter van den Amerikaan- schen gezant in Mexico, heeft bij haar aankomst te New-York uit Europa ge weigerd te spreken over de voortdurende geruchten, dat zij zich binnenkort zal verloven met kolonel Charles Lindbergh meldt, de Telegraaf. Intieme vrienden van de familie Morrow hebben verteld, dat Lindbergh veel belangstelling aan den dag heeft gelegd, zoowel voor Eli sabeth als voor haar zuster Anna, die drie jaar jonger is. Lindbergh, die zijp vacantie te Mexico doorbrengt, heeft zich den laatsten tijd voortdurend in gezelschap gevonden van Anna Morrow en haar moeder. DE EERSTE AUTOBUS LIJN MIDDEN VOLGENDE WEEK. Naar wij vernemen heeft de Directie der Brockway Maatschappij Donderdag de gegadigden naar de stads-lijnen on der de chauffeurs opgeroepen. De be trokkenen moeten zich gereed houden om de volgende week in dienst te ko men, daar dan de eerste lijn zal geopend worden, welke opening in het midden der volgende week zal plaats hebben. Omtrent de arbeidsvoorwaarden is, naar wij vernemen een voorloopige over eenkomst verkregen, daar de arbeids voorwaarden welke geldend waren op de lijn Haarlem—Leiden en Haarlem IJmuiden voorioopig ook zullen gelden voor de stadslijnen. Dit zal echter slechts tijdelijk zijn daar de overeen komst voor laatstgenoemde lijnen door de betrokken organisaties reeds werd op gezegd en dus binnenkort opnieuw onder handeld zal moeten worden over de ar beidsvoorwaarden. HET PROVINCIAAL ELECTRICITEITSBEDRIJF VERLAGING DER TARIEVEN. Het ligt inderdaad zoo schrijven Gad. Staten van Noord-Holland aan de Prov. Staten in de bedoeling de ta riefsverlaging te doen gelden voor de ge bieden, waarin het bedrijf den stroom aan huis levert. Een tarief van 35 ct. per K.W.U. is nog te hoog en Gedeputeerde Staten vereenigen zaoh met de meening van die leden, die opmerkten, dat voor de reebt.- streeksche afnemers van het Provinciaal Electriciteitsbedrijf, die langen tijd zeer hooge tarieven hebben betaald, een verlaging ten volle gerechtvaardigd is. Het ligt in het voornemen een uniform tarief in te voeren van 5 ot. per K.W.U. waarboven dan echter een bedrag aan vast recht moet worden betaald, bere= kend in hoofdzaak naar het oppervlak der perceelen. Voor den prijs per K.W.U. die dus naar gelang van het gebruik en de grootte van het perceel verschil lend kan zijn, wordt echter een maxi mum van 30 ct. gesteld. Een hooger be drag is nimmer verschuldigd; wat meer betaald mocht zijn, zal worden terugge: geven. Aan het bovenstaande doet geenszins af, dat Gedeputeerde Staten him volle aandacht blijven wijden aan die ge= meenten, die het Provinciaal Electrici teitsbedrijf in de moeilijke jaren heb ben gesteund door er geheel vrijwillig in toe te stemmen, dat de met hen geslo ten overeenkomst in dier voege werd ge, wijzigd dat ook in de toekomst een be= langrijke verhooging voor de aan hen geleverde energie zou worden betaald. Gedeputeerde Staten zouden bereid zijn te overwegen in hoeverre de moge lijkheid bestaat aan de bovenbedoelde gemeenten in een of anderen vorm eeni, ge tegemoetkoming te verleenen. doch daarbij dient vooropgesteld dat volledig rekening moet worden gehouden met de consequenties, welke uit zoodamgen maatregel voor het bedrijf souden kun, nen voortvloeien. Overigens moet wél in het oog worden gehouden, dat de tarieven, die in ver schillende der bovengenoemde gemeen, ten gelden, weinig of niet. uitgaan boven die. welke in het laagsoannin,gebied der provincie, na de laatste tariefsver laging, zullen gelden. MERKWAARDIG GEVAL. DE „POPOLO" IN BESLAG GENOMEN. MUSSOLINI'S EIGEN BLAD. ROME, 22 Nov. (VD.) Heden heeft de prefect van Milaan de Popoio d' Italia, Mussolini's eigen blad, in be slag genomen, omdat het een onbehoor lijk groote plaats inruimde aan het ver slag van een sensationeelen moord. Het feit heeft een diepen indruk gewekt in de journalistieke wereld. Arnaldo Mus solini, de broer van den duoe, die het blad uitgeeft, zeide dat hij den daad van den prefect, welke volkomen in de lijn ligt van de onlangs door Mussolini tot de journalisten gerichte vermaning om zich zelf niet te verlagen door het ge ven van lange ■verslagen van sensa- tioneele gevallen geheel billijkte. De meeste prefecten hebben hun oogen gesloten voor wat de Italiaan- sche journalisten de „zwarte kroniek" noemen, maar het voorbeeld van den prefect van Milaan zal zeker in ver schillende steden navolging vinden. Dit bsteekent, dat de bladen, welke thans afhankelijk zijn van sensationeele mis daden. zich zullen moeten voorbereiden op een aanzienlijke vermindering van him oplaag. Meer dan een dagblad in Rome, Napels, Genua en Bologna ziet donkere tijden komen, nu de waar schuwing van den öuce niet langer een doode letter is. doch reeds op zvjn eigen blad wordt toegepast Arnaldo Mussolini verklaart dat de gewraakte copie zonder zijn voorkennis ws opgenomen door de zorgeloosheid van een jong reporter. HET PROVINCIAAL BESTUUR. Over commissies van bijstand. DE BEDRIJVEN. In verband met opmerkingen die in de afdeelingen der Prov.--Staten van NoorcUHolland zijn gemaakt over het praead'vies van Ged. Staten over het voorstel van de leden der Prov. Staten A. Asscher c.s. tot het instellen van commissiën van bijstand en P. J. M. Verschure c.s. tot wijziging van de ver ordening op de bedrijven der provincie, schrijven Ged. Staten in hun memorie van antwoord on.: Dat het resultaat voor het onderzoek van Ged. Staten niet gunsriger was mag aan him College niet worden geweten. Het heeft volkomen objectief den uitslag van zijn onderzoek medegedeeld en op wettelijke bezwaren den nadruk niet ge legd. Slechts werd er op gewezen, dat het voorstel, in den vorm waarin het werd gedaan, niet voor aanneming vat baar was, doch dat er geen aanleidine bestond wijziging van dien vorm uit te lokken, zoolang de Staten zich niet "haddien uitgesproken omtrent de wen- sohelijikheid van de in het voorstel be, oogde Oommissiën van Bijstand. Zou, den de Staten zich uitspreken ten gunste van het in het voorstel nederge- legde denkbeeld, dan hebben Gedepu teerde Staten het formuleeren hunner zijds van voorstellen niet bij voorbaat afgewezen. Meenen dus Gedeputeerde Staten tegen het verwijt van onwelwil lendheid te moeten opkomen, zij kun, nen niet toegeven, dat „de wenschelijk heid van Commissies van Bijstand on betwistbaar" is en dat zij derhalve een breeder standpunt tegenover het voor stel Asscher ca hadden moeten irrne- Wat de bedrijven betreft, die voorna melijk worden in het oog gevat, blijven Gedeputeerde Staten van oordeel, dat- voor eene uitsluitend uit Statenleden bestaande Commissie van Bijstand naast den Raad van Toezicht geen plaats is en dat, moet tusschen zoodani, ge Commissie en den Raad van Toezicht in zijne tegenwoordige gedaante een keus worden gedaan, die keus ten voor, deele van laatstgenoemd lichaam moet uitvallen. Met de voorlichting van het deskundige element in dien Raad kun nen Gedeputeerde Staten hunne ook moreele verantwoordelijkheid beter dragen, dan indien zij zouden moeten steunen op den bijstand van eene Com missie, waarin lang niet altijd deskundi ge Statenleden zouden kunnen worden benoemd. Het argument, dat de commis sie zich desgewensebt door deskundigen zou kunnen doen voorlichten, argument waaruit blijkt, dat ook de voorstanders van het voorstel Asscher es. de behoefte aan zoodanige voorlichting niet ontken, nen, schijnt het standpunt van Gedepu teerde Staten eerder te versterken dan te verzwakken. Een ruimer vertegenwoordiging van de Staten in den Raad van Toezicht kan met het voorstel-Verschure c.s. worden verkregen en Gedeputeerde Staten zien met voldoening, dat tegen de aanvaar ding van dit voorstel geen stemmen zijn opgegaan. Hieruit vloeit intusschen niet voort, dat zij, zooals door enkele leden werd aanbevolen, ook de Commissiën van Be stuur over de Ziekenhuizen eene uit, breiding met twee (Staten) leden zou, den willen doen onder-gaan. In hun praeadvies wijzen zij op het historische karakter dezer commissiën, dat wijziging van hare tegenwoordige samenstelling niet wenschelijk doet zijn en zij vinden in het aangevoerde in het verslag, waar uit trouwens blijkt, dat vele leden hun standpunt deelen, geen aanwijzing, die er toe zou kunnen leiden dat standpunt te herzien. SPOORWEGONGELUK IN TSJECHO-SLOWAKIJE. 3 DOODEN, 30 GEWONDEN. PRAAG 22 Nov. (VD.) De snel trein PraagZnaim, die hedenmiddag te 13.14 uur uit Praag vertrok, kwam nabij het station Nimburg te 16.14 uur in botsing met een goederentrein, waardoor de beide locomotieven en de voorste goederenwagen met het daar opvolgende personenrijtuig van den sneltrein zwaar beschadigd werden. Twee vrouwen en een kind werden ge dood en 30 reizigers gewond, waarvan 8 zwaar Eén spoorwegbeambte kon nog niet van onder de vernielde wagens te voorschijn worden gehaald. Arbeiders van de spoorwegwerkplaat-sen te Nim burg, geholpen door de brandweer al daar, zijn met de opruimingswerkzaam heden bezig. DE EX-KEIZER. DWINGT ONS TOT UITGAVEN. In de memorie van Antwoord op de Justitie-begrootir.g deelt minister Don- ner mede, dat in verband met de aan wezigheid van den ex-keizer te Doorn aldaar is gedtacheerd een majoor der Koninklijke marechaussee met een op passer, terwijl aldaar tevens zijn gesta- tionneerd drie rijksveldwachters en een rijksveldwachter-brigadier boven de ge wone sterkte der Ryksveldwacht. DE PRECARIO. BELASTING. Voor Haarlem f 15.000 schade. EEN WIJZIGING DER GEMEENTEWET. Uit het onderzoek, door minister Kan ingesteld, is gebleken, dat het arrest van den Hoogen Raad van 2 Nov 1927 in zake precariorechten voor verschillen de gemeenten min of meer nadeelige gevolgen zal hebben Zoo zal o.a. Am sterdam f 130.000, Rotterdam f 13.300. 's-Gravenhage f 1500, Utrecht f 30.000. Haarlem f 15.000, Groningen f 215.50. Maastricht f 3600. Leiden f 2400, Tilburg f 6000, Alkmaar f 2700, Zaandam f 2300 moeten missen. Hoewel zoo wordt gezegd de na deelige gevolgen voor de meeste gemeen ten niet van ernstigen aard kunnen worden beschouwd, is de minister van oordeel, dat voorziening ten deze aan beveling verdient. Bovendien bestaat daartoe aanleiding, omdat in voormeld arrest, hetwelk al leen betrekking heeft op de boven den openbaren weg uitstekende voorwerpen, zooals balcons, erkers, enz., nog de vol gende overweging voorkomt, welke het standpunt van den Hoogen Raad om trent de geheele heffing van precario rechten weergeeft: „dat in dit voor schrift (art.. 238 van de Gemeentewet) wordt gedoeld op een gebruik of genot ovzreenkomstig de bestemming van het gemeentewerk, in dezen gemeentegrond of dit -water". De minister stelt voor daarom in art. 238 Gem. wet een wijziging aan te bren gen, waardoor het mogelijk wordt, dat de gemeente de preeario-rechten heft. ook wanne: het gebruik of genot (der gemeentelijke inrichtingen e.d.) afwijkt, van de gewone bestemming der ge meente werken, bezittingen of inrichtin gen. ONDERGRONDSCH NET VOOR ELECTRISCHE TRACTIE? ERNSTIGE TECHNISCHE BEZWAREN. In de Nieuwe Courant werd gisteren het denkbeeld geopperd, de stroomtoe- voerleiding voor de electrische treinen die nu boren de baan opgehangen is, te veranderen in een ondergrondsch net, zooals dit o.a. te Brussei en te Pa rijs bij de electrische tram voorkomt. Want door den storm is het verkeer op de geëlectrificeerde trajecten weer in de war gestuurd, door het breken van lei dingdraden. Het net komt dan in een sleuf tusschen de rails te liggen. Het Utrechtsch Dagblad heeft nadere inlichtingen over een eventueele uit voerbaarheid van dit plan ingewonnen by den chef der electrisohe tractie, den hoofdingenieur der spoorwegen Van Loe- nen Martinet. Er bleken vry ernstige bezwaren van technischen aard tegen een ondergrondsch net te zijn. Toepas sing ervan voor de electrische spoorbaan, zou al aanstonds onmogelijk zijn bij d<~ spanning van 1500 volts voor onze Neder- landsche electrische treinen, óók onmo gelijk by de hooge stroomsterkte die voor deze treinen noodig is. Voorts zou het maken van watervrye sleuven zeer kostbaar zijn. Een ander systeem is het aanbrengen van een derde rail. Dit is wel mogelyk bij lagere spanningen maar zou gevaarlijk zijn. door de vele overwegen a niveau en doordat er tel kens wegwerkers langs de baan zijn. En bij ontsporing is het gevaar nog grooter. De heer Van Loenen Martinet wees er nog op. dat men de storingen tengevolge van den storm niet al te sterk moet overdrijven De aanslag op de draden die volgens den hoofdingenieur een gevolg was van het aandragen van zout door den zeewind, heeft ook schade berok kend. De kranige automobilist A. C. Kroes die In zijn Steyr-wagen ais eenig Holiandsch deelnemer den Sterrit- San Remo won, en den afstand Stock holm-San Rerno (3350 K.M.) aflegde in vijf dagen gekiekt met de door hem gewonnen Coupe San Rcmo. CANOPUS. Wanneer J' als mensch je groot en machtig zou gaan wanen. Kijk dan eens naar het blauw (of grauwe) firmament, Dan voel Je uit de macht der sterren in hun banen, Hoe nietig en hoe klein je eigenlijk toch bent; Daar is een enkle onder al die soortgenooten, Die je met 't bloote oog nauw onderscheiden kunt, Dit is in 't sterrenhelr de grootste van de grooten. Al lijkt ze ook voor ons klein als een speldepunt; Bedenk maar even eens: ons heele zonnestelsel. Is kleiner dan die ster nu denkt u aan een grap. Maar 'k zweer u, dit is niet een rijmelaars vertelsel. Doch nuchtre wijsheid uit de sterrenwetenschap Wanneer politici elkaar in t harnas jagen, In eindeloos geschrijf of milden woordenvloed. Wanneer een menschengroep een andre wil belagen En onder luid misbaar, vergelding eischt in bloed: Wanneer een pessimist in een benarde stonde. Vol suggestieven angst over de toekomst praat En de voorspelling waagt: de menschheid gaat te gronde. De wereld is zoo slecht en wee u! zij vergaat Dan denk ik aan die ster, die boven ons zoo verre. Ir. 't ongepelld heelal maar rustig verder zweeft, En dan is het Canopus, grootste aller sterren. Die het geschokte gemoed, de zoete rust hergeeft. P. GASUS, DE TORENS VAN DE KATHEDRAAL. MGR. AENGENENT LEGT DE LAATSTE STEEN. Donderdagmiddag had de plechtige laatste steenlegging plaats op den daar mee uitwendig voltooiden toren van de Kathedraal St.. Bavo. Deze plechtigheid werd verricht door den Bisschop van Haarlem mgr. J. D. J. Aengenent in tegenwoordigheid van een groot deel der geestelijkheid van het Bisdom. Zoo waren er de plebaan der Kathe draal, deken L. A. A M. Westerwoudt. de vicaris-generaal van het Bisdom, mgr M. P. J. Möllman, de vicaris-capitularis mgr. H. J M. Taskin uit Warmond, de dekens van Amsterdam en 's Graven- hage. de pastoors, de eerw. heeren Var. Noort en Jacobs. Ook de architect Ir Jos. Cuypers was natuurlijk aanwezig, voorts de aannemers de heeren G. Metselaar en Zoon en de hoofdopzich ter Stephens. Zooals onze lezers weten is de Zuidelijke toren, de Mannentoren gewijd aan St. Joseph, de Noordelijke de Vrouwentoren, aan Si. Oaecilia. Toen een groot deel van het gezel schap op de torens geklommen was en even genoten had van het wijde uit zicht. metselde mgr. Aengenent den grooten granieten hoeksteen vast. Van den eenen toren kon men zich over het steigerwerk naaT den andere be geven. Mgr. Aengenent verrichtte de wydingsplechtigheden Het zoontje van een der aanwezigen droeg een gedichtj* voor. De steenen op beide torens dragen 'n ingebelteld opschrift in gouden lette ren. Tevens werd een oorkonde inge metseld. Van den Mannentoren werd de Nederlandsche-, van den Vrouwen toren de Pauselijke vlag geheschen. Hoog in de lucht cirkelde een vliegmachine boven de Kathedraal Het zangkoor van de Kathedraal ver leende zijn medewerking. In de Kathedraal werd een plechtig Danklof gehouden waarbij plebaan Wes terwoudt een toespraak hield. Hij zeide dank aan God verschuldigd te zijn voor de offervaardigheid der diocesanen. waardoor het werk in 33 jaar tot stand kon komen. God verhoedde, dat er on gelukken gebeurden. Hij stond den bouwmeester bij. Zooals ook zijn voor gangers, verleende deze Bisschop zijn volle medewerking, waarvoor de Plebaan hem dank zegde. De Plebaan .legde verband tusschen de wapenspreuk van j Mgr. Aengenent „Justitia et Pax" en de rechtvaardigheid waarvan St. Joseph het voorbeeld geeft, de vredelievendheid van St. Caecilia. Hij beschouwde de torens als twee wachters. Onder zang van het mannenkoor der kerk, droeg de Bisschop tenslotte een kort Lof op. ARROND.-RECHTBANK. UITSPRAKEN. C. F. E„ handelsreiziger, wonende te Haarlem, Vrijgesproken. DE MILITAIRE RECHTSPRAAK. MOGELIJKHEID VAN REVISIE Onze lezers herinneren zich, dat de kwestie van den majoor G. behandeld werd voor hot Hoog Militair Gerechts hof. Van de uitspraak van dit gerechts hof was geen beroep mogelijk. Thans deelt in de Memorie van Antwoord op zijn begrooting minister Donner mede, dat door hem wordt voorbereid een wetsontwerp tot het openen van de mogelijkheid van revisie van in kracht van gewijsde gegane einduitspraken van den militairen rechter Haarlem, 23 November. De Kat of de Kater. „Er ontwikkelt zloh in Nederland een merkwaardig geval. Er is bui ten het Parlement sterke belangstel ling opgekomen voor een wetsont werp. Het wetsontwerp geldt niet een Belgisch Tractaat, Het be treft de financleele verhouding tus schen Rijk en Gemeenten. Het geval is merkwaardig. Het onder werp gold minstens een kwarteeuw als probleem. Er zijn interessante problemen. Er zijn oninteressante. De gemiddelde Nederlander, die be lang stelt in het openbare leven, vond dit probleem oninteressant. Zijn instinct zeide hem. dat het er om ging of je als belastingbetaler van de kat of van den kater gebeten wordt Velen hebben in dit opzicht geen sterke voorkeur". Aldus begint dT. F. M. Wibaut een artikel in De Groene. Hij zegt verderop dat de „psychologen en biologen", die het merkwaardige verschijnsel onder zocht hebben, de oorzaak hebben gevon den Het ingediende wetsontwerp heeft heelemaal niet de strekking om de ge zamenlijke belastingen, door Rijk en ge meenten te heffen, te verlagen. Maar het woord „nivellcering" wordt door de massa als verlaging opgevat, en hierin is de verklaring van de algemeens be langstelling voor het wetsontwerp gele gen. Een enkele psycholoog vond nog een bijzondere verklaring, die hij als secundair geeft. Het wetsontwerp brengt ook de opheffing van de forensenbclas- ting. die door velen als onredelijk wordt gevoeld. Het besef dat iets onredelijks weggenomen zal worden maakt volgens dezen psycholoog de sympathieke "be langstelling zoo groot. Het wil mU voorkomen dat de door dr. F. M. Wibaut bedoelde psychologen en biologen de zaak niet erg diep heb ben bestudeerd. De meeste menschen weten heel goed wat nivcllecring betee- kent. Zóó goed, dat z|J volkomen begrij pen dat het hier niet alleen een kwes tie is van door de kat of den kater ge beten te worden. Neen. Dat zou zoo wezen als ieders belastingtotaal na aan neming van het wetsontwerp onveran derd bleef, als do belastingbetaler dus zUn duiten alleen maar aan andere adressen, daartoe aangespoord door an ders-getitelde formulieren, moest gaan zenden. Maar zoo zit het niet in elkaar. De nivelleering. d.w.z. gelijkmaking dei- belastingen, beteekent zooals dr. Wi baut zelf in zijn artikel opmerkt do wegneming van al te groote verschillen in de gemeentebelastingen. Het wets ontwerp wil die tot stand brengen door een zeker bedrag dat thans aan ge meentebelastingen wordt geheven, voortaan als rijksbelasting te heffen. Het is zeer logisch dat het publiek hieruit concludeert: de gemeenten die thans hooge belastingen heffen zullen in een gunstiger positie komen, en zij die thans lage belastingen heffen in een ongunstiger. Bovendien vervalt het motief dat al zoo tallooze malen tot ge meentelijke annexaties en tot het verzet daartegen heeft genoopt. Mocht dit wetsontwerp worden aangenomen, dan zal de weg voor samenwerking tusschen aangrenzende gemeenten tot dusver een vage illusie eindelijk gebaand zijn. Het schijnt my toe dat deze motleven werkelijk voldoende zijn om de groote publieke belangstelling te verklaren. Be. woners van dure gemeenten hopen op een verlaging van hun belastingtotaal, bewoners van goedkoope gemeenten vreezen een verhooging van het hunne. En de forensen, die als zoodanig zullen worden afgeschaft en die in zeer ver schillende beiastingpositles verkeeren, trachten uit dc ingewikkeldheden van hun toekomstig lot wijs te worden. Het geen voorshands niet eenvoudig is. In het algemeen is de openbare opi nie er zich sinds langen tijd van be wust. dat wij leven onder een zeer in gewikkeld maar ook zeer onevenwichtig belastingstelsel, dat dit wemelt van on billijkheden en onjuiste verhoudingen ea dat het meer dan tUd is om den heelen toestand te herzien. Heel begrijpelijk dus dat er groote belangstelling blijkt nu eindelijk een p^an tot herziening, op groote leest geschoeid, is ingediend. En vreemd dat leidende politici zich daar over verbazen. Dr. Wibaut is het overigens met het ingediende ontwerp op een belangrijk punt niet eens. Hij verdedigt de hand having der forensenbelasting. Hij acht

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1928 | | pagina 1