HAARLEM'S DAGBLAD
UIT DEN
RAAD.
OOK HOOG WATER IN ONZE OMGEVING.
STADSNIEUWS
SCHEEPSBERICHTEN
DONDERDAG 29 NOV. 1928
DERDE BLAD
PROVINCIALE STATEN
VAN NOORD.
HOLLAND.
De overstroomingen tengevolge van het hooge water beperken zich in onze
omgeving tot het onderloopen van bouw: en weiland.
Ten Noorden van Spaarndam is bovenstaande foto bewijst het veel land
ondergeloopen.
De provinciale overheid, vergaderend
in haar Statenzaal, had de gemeentelijke
weer eens ter ouden Raadzale gedreven.
Er is daar schoongemaakt en gerestau
reerd, blijkbaar op z'n gronaigst-Hol-
landsch. De gobelins stonden nog in de
gang en wij zaten tusschen kale witte
muren, hetgeen ik in mijn tijdelijk hol
op ons verbouwd-wordende kantoor ook
al sinds vele weken beleef.
Maar de ongezelligheid der omgevtng
werd goedgemaakt docr de vroolijke
stemming van het edelachtbare college
dat altijd wat dartel en roerig wordt als
het uit de sombere lange pijpenla ten
Prinsenhove wordt overgebracht en
samengeperst in dit vierkante ver
trek.
Toch zweeft hier de traditie van de
zooveel plechtiger gemeenteraden uit
het grijze verleden. Maar het baat niet;
heele fracties zitten gezellig te roeze
moezen terwijl iemand van den over
kant de charme van.zijn welsprekend
heid op het gemeentebelang loslaat.
De hamer-revue van den voorzitter
was al dadelijk een succes, want veertien
van de vijfentwintig agendapunten wer
den „hamerstoots'* aangenomen, zoodav
de vrees voor een avondzitting dadelijk
verdween. Merkwaardigerwijze ging ook
de gemeenterekening 1927 zoo maar on
der den hamer door. Zelfs de heer Joosïen
toonde geen belangstelling. Worden mis.
schien alle krachten verzameld voor het
begrootings-offensief, of krijgt de Raad
heelemaal genoeg van het stormloopen
Op de redoute-Slingenberg?
De wethouder glimlachte breed, en be
grijpelijk was het. Ik hoor hem in Ja
nuari a.s. al zeggen, met zachte teleur
stelling in zijn stalen orgaan: ,.Ik begrijp
niet hoe de Raad nu neg met bezwaren
tegen de rekening '27 kan komen. De
Raad heeft er zich zonder een enke:
woord mee vereenigd, en toen was deze
begrooting toch ook al sinds weken be
kend, zoodat de Raad alle factoren ter
beoordeeling van den financiëelen toe
stand tot zijn beschikking had." Of iets
dergelijks.
Maar laat ons niet op de Historie
vooruitloopen. Plus ga change, plus c'est
la même chose, en toch blijft het zoo
belangrijk.
De verordening regelende de pen-
sionneering van wethouders werd thans
in détail vastgelegd. Alleen de heer
Joosten had nog een bezwaar, maar hij
was tevreden met een uitspraak van B.
en W. omtrent de bedoeling van een
twijfelachtige clausule. B. en W aarzel
den niet en namen hun juridische be
slissing a bout portant. Als het in de
advocatuur zoo toeging zou het vak te
gronde gaan.
Van de wethouderspensioenen be
landden wij bij de havengelden, ook een
onderwerp dat zijn laatste stadium be
reikt had, en de voorzitter deed zich
kennen als minderheid in het Ooilege
en hield een uitvoerig, betoog tegen ver
laging der havengelden. De quintessena
van des burgemeesters rede was, dat
Haarlem meer belang bij het verkeer te
land dan bij dat te water heeft, en
dat men door het laatste kunstmatig op
te voeren het eerste aanmerkelijk be
lemmeren zal, want de bruggen zullen
zoo vaak en zoo lang open moeten zijn.
Ook wees de burgemeester erop dat ver
laging der havengelden niet ten goede
komt aan de schippers.
De wethouder van financiën stelde
zich op het standpunt dat Haarlem te
duur is met zijn havengelden en geen
uitzonderlijke positie kan handhaven.
Mr. Slingenberg vond dat de burge
meester wat te veel generaliseerde. In-
tusschen had des voorzitters rede vol
doenden indruk gemaakt om bij te dra
gen tot het verwerpen der amendemen
ten die nóg meer verlaging wilden dan
B. en W. Het amendement-Meyers
werd verworpen met 2412 en dat van
de heeren Van Liemt en De Braai met
23—13 stemmen, waarna het voorstel
van B. en W. z. h. s. werd aangenomen
In omstandigheden zooals deze
als er voorstellen uit een gemeenteraad
komen die verder willen gaan dan B.
en w. kan het College niets beters
overkomen daft een minderheid „in
eigen boezem" die met kracht haar met.
ning verdedigt om heelemaal geen con
cessies te doen. Volgens de bekende
theorie van den gulden middenweg
neemt de Raad dan het voorstel van de
meerderheid van het College aan.
Ik weet niet of het met voorbedach
ten rade zoo tactisch was uitgedokterd
misschien was het alleen Fortuna d>»
het zoo wilde maar in elk geval werk
te het prachtig.
Daarna de H. O. V.
Drie Vrijheidsbonders en de heer
Joosten hadden voorgesteld om haar
voor 1928 f5000 extra-subsidie te geven.
De heer Loosjes verdedigde als eerste
onderteekenaar dit voorstel, de wethou.
der van financiën bestreed hem. en de
heeren spraken hun teleurstelling over
eikaars houding uit. waarna het debat
zich verder uitbreidde en al de dierbare
oude argumenten door de Raadssfeer
flitsten. De heer Loosjes had zyn voor
stel inmiddels gewijzigd, en het ge
vraagde bedrag teruggebracht tot dat
van het huidige tekort der H. O. V.
f3972 en vijf cent. Hij haalde het even
wel niet en werd met een neuslengte
19 tegen 17 stemmen geklopt.
Jammer voor de H. O. V.. maar ik ge
loof niet dat haar leven van ait bedrag
slechts eenmaal le geven, afhangt. Zoo
als in het deba; rok weer duidelijk aan
den dag kwam. is de geest bij de H. O. V.
tegenwoordig uitstekend. Bestuur, diri
gent, orkest en leden werken zeer een-
V:? en cnthcus'ast samen. Het con-
c. r:\: is in stUger.de Iyn. en dr
kunstp est.aties zijn dat ook. Tal van
nieuwe werken worden op de program
ma's gebracht en het is voorwaar moei
lijk te zeggen wie van de beide leiders
de geestdriftig?:s de voorzitter, de
heer Haitsir of de dirigent, de
heer Edir ':num. Mijn indruk
is dat men bezwaarlijk een beter tweetal
zou kunnen vinden om de H. O. V. de
finitief over haar financiëele moeilijk
heden te helpen.
Dr. Adrian stelde tegenover Mr. Slin-
genberg's betoog: dat de H. O. V. tel
kens terug zal komen als men haar niet
aan de vaste subsidie van f 30.000 bindt
en duidelijk zegt: hier moet het by blij
ven, meer kunnen wij niet doen de
meening, dat de gemeente deze vaste
positie met recht zou kunnen innemen
als zij genoeg aan het orkest gaf. Maar
zij geeft z.i. te weinig (in vergelijking
met andere gemeenten) en eischt zeer
veel.
Met dit laatste ben ik het volkomen
eens. De gemeente eischt van het orkest
te veel. Het aantal concerten (30 gewone
en 15 buitengewone) is te hoog. M. i. is
het vcor de toekomst van de H. O. V.
veel belangrijker om deze eischen te ver
lagen dan om op het moment het gerin
ge tekort door een extra-subsidie te dek
ken. Van het arbeidsvermogen van diri
gent en orkestleden wordt quantitatief
meer geëischt dan noodig is, dan het
publiek zeif verlangt. Hoeveel menschen
in Haarlem hebben de gelegenheid om
dertig H. O. V.-concerten per jaar bij
te wonen? Hoeveel leden err vereen:-
ging, die daarop dan toch voor hun f25
recht hebben, doen het?
Misschien zou het bestuur zeer in
teressante en nuttig bruikbare gege
vens verkrijgen als het eens een enquête
onder de leden hield om te weten te ko
men hoeveel concerten zy, elk voor zien,
in een jaar hebben bijgewoond en hoe
veel zij er voor hun geld verlangen.
Laat men het orkest tcch den tyd en
de rust geven om in een redelijk aan
tal concerten het mooiste te geven dat
het bereiken kan. Dan geeft men het
een nieuwe aansporing tot nog grooter
enthousiasme en nog beter prestaties
Geen versnippering!
Een kunstenaar is nu eenmaal geen
arbeidsmachine, die men het heele jaar
door in hetzelfde tempo en met dezelfde
„efficiency" kan laten werken. Aller
minst als initiatief en het uitvoeren van
vele nieuwe werken voortdurend van
hem worden verwacht. Geef hem zelf
het gevoel dat de qualiteit van zijn pres
taties boven de quantiteit wordt gesteld.
Ik betwijfel sterk, ofschoon ik het hun
niet gevraagd heb. of dirigent en musici
van de H. O. V. dit gevoel ten opzichte
van de gemeente Haarlem hebben. Dooi
de aan hen gestelde eischen te verlagen
kan men him een blijk van waardeering
geven dat zegt: .Mijne heeren, uw
kunstzinnige arbeid staat zoo hoog, dat
wij u gaarne grooter vrijheid geven om
hem intenser te kunnen beoefenen."
Dit zou op dit moment in de historie
der H. O. V. m. i. meer waarde hebben
dan f 3972 en vijf cent extra in de ver-
eenigingskas.
Er werden nog wat punten van onder
geschikt belang afgehandeld, de benoe
mingen lokten nog een korte geheime
zitting uit, en om zes uur was het afge-
loopen.
Vanavond zullen ongetwijfeld de heele
Raad, de pers en vrij wat meer publiek
bijeenkomen thans informeel, in de
bovenzaal van het Gemeentelijk Con
certgebouw om mr. Slingenberg te
hooren over het wetsontwerp tot her
ziening van de financieele verhouding
tusschen het Rijk en de gemeenten.
R. P.
DE .SALENTO".
Een lijk in zee.
Woensdagmiddag zag de Bloemen-
daalsche politie een lyk. drijvende in
zee, op eenigen afstand van het wrak
van de Salento. In samenwerking met
de Velsensche politie heeft men ge
tracht, het lijk aan het strand te krij
gen, hetgeen echter niet gelukte, door
dat het door den stroom verder zee
waarts dreef.
Een sloep van het schip?
In de buitenhaven te LJmuiden is een
zwarte sloep aan komen drijven, over
dekt met een zeil. Er kon nog niet wor
den vastgesteld, of deze afkomstig was
van de „Salento".
PERSONALIA.
Op het in den Haag gehouden
machinisten-examen ter verkrijging
van diploma B. slaagde onze stadgenoot.
de heer M. J. Dingboom.
Sï NAGOGE-DIENSTEN.
NED. ISRAëL. GEMEENTE.
Van 30 Dec. af.
Sabbath: Vrijdagavonddienst b\j den
Ingang te 3.30 uur.
Ochtenddienst te 8.15 uur.
Middagöienst te 1 uur.
Avonddienst; te 4.41 uur.
Werkdagen: Ochtenddiensten te 7
uur. Zondag te 7.30 uur.
Avonddiensten te 7.45 uur.
Donderdag, Ta'aniet Kabraniem: Aan
vang van den dienst te 2.30 uur ter
Synagoge.
Talmoed Torah: Sabbath te 12 uur
Werkdagen: 's avonds te 7.15 uur
Zendagavond te 7 uur Donderdagavond
niet.
De diensten op Sabbath, alsmede op
Ta'aniet Kabraniem des middags, wor
den verricht ter Synagoge Lange Be-
eynestraat 11.
De overige diensten en Talmoed
Torah vinden plaats in het Gemeente-
gebouw Lange Wijngaardstraat 14.
(Zitting van Woensdag).
Dr. De Hartogh heeft de grootste
bewondering voor de arbeidstherapie in
het Provinciaal Ziekenhuis te Santpoort.
De geneesheerdirecteur van de inrichting
verdient daarvoor dank. Zijn salaris is
niet in overeenstemming met zijn pres
taties. Trouwens ook niet dat van d.e
andere geneesheeren. Er zijn onder hen
2 vacatures door gebrek aan candidaten.
Met genoegen heeft spr. bemerkt dat
Ged. Staten dat nu inzien. Moge er nu
zeer spoedig verbetering komen! Het op
nemen van groepfoto's van krankzin
nigen in jaarverslagen keurt spr. af.
De heer Hoogland bespreekt het
buitengewoon onderwijs in de provincie.
Er wordt goed werk gedaan, maar uit
breiding is noodig. vooral nazorg.
Blinden, die opgeleid zyn voor steno
typiste kunnen geen betrekking krijgen
in een particuliere onderneming. Hier
kan door de provincie en de gemeenten
iets gedaan worden. Laat de provincie
daarmede beginnen en trachten zulke
onvolwaardige krachten in dienst te
nemen.
De heer Koster pleit voor zoo uit
gebreid mogelijke voorziening van het
platteland met goed water. Laat er toch
niet telkens zoo'n angstvallige bereke
ning worden gemaakt of de waterleve
ring aan een bepaalde afgelegen woning
wel rendabel is!
De heer G u pin toont zich voor
stander van de docr den Vrijheidsbond
voorgestelde commissies van bijstand en
grondt zijn meening o.a. hierop dat de
Staten slechts enkele malen per jaar
bijeenkom, n en het dus wenschelyk is
dat Ged. Staten contact hebben met een
der S'.aten representeerend college. Dit
is wel gebleken by de onlangs met het
Hoogovenbedryf gevoerde onderhande
lingen. die plaats hadden op een tyd-
stip. waarop de Staten niet bijeen wa
ren. In de bedoelde commissies van by-
stand moeten uitsluitend Statenleden
zitting hebben; bepaalde deskundigen
kunnen Ged. Staten zich altijd nog assu-
meeren.
De heer Ankersmit sluit zich aan
bij het door den heer Hoogland gespro-
ne inzake nazorg. Spr. vestigt er de
aandacht op dat de keuringen, die bü
alle openbare lichamen tegenwoordig
plaats hebben, een gevaar beginnen te
werden in zooverre dat die keuringen
veel te streng zyn. Voor een zeer ge
ringe afwijking werdt men dikwijls bui
ten een .betrekking gehouden, waarin
men uitstekend zou voldoen. Laatst kon
iemand niet bij de Nederlandsche Bank
worden aangenomen, cmdat hij.... 33
jaar was.
Verder bestrijdt spr. wat hy noemt
„het wonderlijke voorstel van de heeren
Asscher cs." inzake de commissies van
bijstand voor de bedrijven. Wanneer dit
voorstel werd aangenomen zou de zaak
er slechter door worden.
De heer KI. de Vries pleit voor het'
voortgaan van het geven van steun aan
openluchtscholen. Voorts uit spr. zijn
vrees dat Ged. Staten de arbeidsthera
pie in de provinciale ziekenhuizen wil
len beperken.
De heer J. J. de Vries acht het ge-
vaarlyk dat in een openbare vergade
ring, naar aanleiding van krantenbe
richten, opmerkingen worden gemaakt
over onze reddingsmiddelen. Dit kan een
verkeerden indruk wekken in het bui
tenland. Verder wil spr. een spoedige
herziening der eleetriciteitstarieven.
De heer Weiss vraagt belastingver
laging. Hoe moet de begrooting er eigen
lijk uitzien, vóórdat men daartoe over
gaat? Spr. en zijn vrienden verwachten
veel van het wetsontwerp inzake de fi
nancieele verhouding tusschen Rijk en
gemeenten waarbij de personeele belas
ting wordt afgeschaft. Wordt deze be
lasting afgeschaft dan zullen vele kleine
woningen vrij komen, want velen wonen
nu in een kleinere woning dan zy zich
financieel kunnen veroorloven, juist om
de personeele belasting.
Aan de werkloosheid kan de overheid
eigenlijk weinig doen. De overheid is er
nergens in geslaagd werk te verschaffen
aan allen die dit noodig hebben. Hoe
kan dan wel de werkloosheid bestreden
worden? Door bevordering van den bloei
van handel, nyverheid en scheepvaart.
Ged. Staten zullen dus daarvoor in de
provincie al het mogelijke moeten doen
en by voorbeeld moeten maken dat ce
scheepvaart niet Lever naar Zuid-Hol
land gaat dan naar Noord-Holland. Ver
schillende industrieën zijn den laatsten
tyd uit Amsterdam verdwenen. Een
Naaml. Vennootschap voor werkverrui
ming is slechts een lapmiddel. En wat
doen de vakvereenigingen om industrie
naar Noordholland te krijgen? Niets, zij
schrikken de industrieën eerder al door
hun optreden.
Verder gispt spr. het feit dat perso
nen in Overheidsdienst buiten hun ge
wone werkuren concurrentie aandoen
aan arbeiders en kieine middenstanders.
Er moet worden voorkomen dat de toe
stand van dubbele inkomens blijft voort
duren.
Spr. vraagt voorls aan Ged. Staten er
de Regeering op te wyzen dat de Gooi-
sche stoomtram moet verdwijnen of veel
verbeterd worden.
Ook deze spreker brengt het reddings-
wezen aan de Noord-Hollandsche kust
ter sprake. Het materieel moet up to
date zijn. Het ligt op den weg van Ged.
Staten de reddingsmiddelen te verbete
ren. Willen Ged. Staten een ernstig on
derzoek doen?
De Voorzitter doet medeaeeling
van een nieuw rapport van den Hoofd
ingenieur-Directeur van den Prov. Wa
terstaat, waarin o.m. wordt gezegd dat
de toestand over 't algemeen veel ver
beterd is.
Hierna wordt gepauzeerd.
Na ae pauze is het woord aan den
heer Van der Glas. deze wil geen
oordeel vellen over het reddingswezen-
materiaal. Hy heeft er geen verstand
van. Maar het heelt spr. getroffen dat
niemand der sprekers in deze vergade
ring heeft gesproken van de nabestaan
den van de redders, wanneer dezen by
reddingspogingen omkomen. Weduwen
en weezen krijgen 6 a 7 per week
van de particuliere Redding Maat-
schappyen. Nu wordt er al weer gebe
deld by de particuliere liefdadigheid.
Dit is een nationaal schandaal.
Spr. vraagt van Ged. Staten te on
derzoeker. of het mogelijk is een rechts
positie te scheppen voor de redders en
hun nabestaanden en of het reddings-
werk niet van overheidswege kan wor
den ter hand genomen.
Spr. zegt dat de begrooting zoo al
geen reactie, dan toch stilstand ver
toont. De uitgaven voor onderwijs zyn
verminderd. Ged. Staten hebben beloofd
dat zij het buitengewoon onderwijs in
ernstige overweging zouden nemen. Spr.
hoopt dat er nu het volgend jaar re
sultaten zullen komen. Met het insti
tuut schoolartsen zyn we ook nog niet
verder in dit gewest. Ook ten opzichte
van de wijkverpleging bestaat stilstand.
In 't belang van de werkverschaffing
hebben Ged. Staten niets gedaan. Er
moet onmiddellijk worden overgegaan
tot een provinciale werkverschaffing.
Er zyn in dit gewest 18311 werkloozen.
Spr. noodigt Ged. Staten uit het ini
tiatief te nemer, voor een provinciaal
plan voor werkverschaffing en daarvoor
de vcor bestrijding der werkloosheid uit
getrokken post te verhoogen tot één
millioen gulden.
Mevr. Aukes heeft tot haar spyt
niets in de stukken gevonden over de
bebouwing van de duinpan aan zee. by
Castricum. Spr. vraagt of het Theehuis
op het Landgoed spoedig zal worden
aanbesteed.
De heer Miedcma betoogt dat er
formeelen bezwaren tegen de commissies
van bijstand zyn aan te voeren, maar
het is meer gebeurd, dat later vastge
legd wordt in de wet, waar eerst for-
meele bezwaren tegen waren.
De heer Stapel zegt dat met 1
Januari verlaging van de tarieven van
het P. E. N. te wachten is. Maar de ge
meenten die niet regelrecht betrekken
van het P. E. N. zullen hierin niet dee-
len. Het is billijk dat ook die gemeen
ten eens voor verlaging van den stroom-
prijs in aanmerking komen. Die prijs
drukt 25eer op het platteland. Het ligt
toch niet in de bedoeling die gemeen
ten te dwingen hun bedrijven aan het
P. E. N. over te doen?
Mevr. Boissevain zegt dat men
in 't buitenland wel weet, hoe buiten
gewoon goed het Neclerlandsche redding-
wezen is geregeld. Maar toch mag de
opinie niet postvatten, dat het hier niet
in orde zou zijn met het reddingwezen.
Dat is goed georganiseerd. Van Re-
geeringswege wordt evenwel lang ge
draald met het aanwijzen van een
plaats waar het reddingswezen verder
kan georganiseerd worden.
De heer A de Vries vindt met den
heer Thomassen de prijzen voor kampee
ren enz. op het Provinciaal Landgoed te
hoog. Spr. dient namens zijn fractie een
motie in. waarin aan Ged. Staten wordt
gevraagd: a. van 1 Januari 1929 af ge
legenheid te geven tot kampeeren a 10
cent per persoon en per dag. b: kinderen
beneden 14 jaar onder geleide kosteloos
toe te laten, c: de waarborgsom aan
zienlijk te verminderen, d: aan ver-
eenigingen collectief kampeeren moge
lijk te maken.
Dr. Vos verdedigt het voorstel van
den Vrijheidsbond tot aanstelling van
een medisch ambtenaar. Spr. bespreekt
de tuberculoseverpleging, de tubercu
losebestrijding onder het vee en de be
strijding van andere besmettelijke ziek
ten. De nazorg ten opzichte van de
krankzinnigenverpleging is een zeer
urgente zaak. Dit alles begint langza-
mer-hand te komen binnen de grenzen
van de bemoeiingen van het Provin
ciaal bestuur. Het is spr.'s bedoeling
dat gebruik gemaakt wordt van het
particulier initiatief. Het in het leven
roepen van een bepaalden dienst ligt
niet in zijn bedoeling, maar er is een
deskundig ambtenaar noodig, ook om
controle uit te oefenen op de wijze
waarop de subsidies voor gezondheids
zorg worden besteed. Op adviezen van
den inspecteur van de Volksgezondheid
moet veel te lang gewacht worden, daar
die ambtenaar het al zeer druk heeft.
De heer Pothuis vraagt of Ged.
Staten werkelijk niet wat meer kunnen
doen voor de werkverruiming. Onwil
lige gemeentebesturen kunnen worden
aangemoedigd. Spr. verdedigt verder de
vakvereenigingen, waarvan de heer Weiss
zeide dat zy niets deden. In Amsterdam
bestaat samenwerking met de vakcen
trales. Laten Gedeputeerden van hun
standpunt af komen en zeggen: wat
Amsterdam deed zullen wij doen in de
provincie.
De heer W ij n k oop merkt op dat de
heer Polak zegt dat de S.D.A.P. op den
heer Bruch heeft gestemd omdat hij
democratisch en vooruitstrevend is. Maar
met zoo te stemmen hebben de socialis
ten zich meer in de vingers gesneden.
3ij voorbeeld toen zy Dr. Vos in den
Amsterdamschen Gemeenteraad of Mr.
Bomans in Gedeputeerden brachten.
Spr. gelooft, niet dat het nu met den
Anti-Revolutionair hun erg zal mee
vallen.
Met commissies van bijstand, advies
enz. bemoeit spr.'s party zien niet-, daar
niet zij. maar de kapitalistische maat
schappij, de verantwoordelijkheid heeft.
De heeren van den Vrijheidsbond zijn
blijkbaar niet ingenomen met de per
sonen die bjj de bedrijven het heft in
handen hebben. Terwiji de sociaal-de
mocraten het we', prettig a-inden dat
hun partijgenoot Van der Waerden da
gelijks met de bedrijven verkeert.
Het voorstel betreffende de commis
sies wordt nu gebruikt voor een poli-
tieken strijd tusschen Vrijheidsbond en
SJDA.P.
Het doet spr. genoegen dat zyn vijand
Vander Glas betreffende de één millioen
voor werkverruiming nu zijn (Wijn-
koop's) voorstel heeft overgenomen.
Sneller werk aan wegen en kanalen is
mogelijk. Dat zal tenminste helpen voor
de werkverschaffing.
Over het voorstel KupersPothuis zul
len Ged. Staten eerst prae-advies moeten
geven. Bij een andere N.V. zyn treurige
fouten gemaakt, zcodat die N.V. onder
de arbeiders den bijnaam „de hel van
Jipsinghuizen" heeft gekregen. Die
fouten zullen in ieder geval in dit ge
west moeten vermeden worden.
Wat de heer Weiss wil. toen hij aan
ce vakvereenigingen de bevordering der
industrie wilde opdragen, is economisch
fascisme. De vakvereeniging, de A.
N. W. B. die ook het bedrijf steunde en
samenwerkte met de patroons. heeft
juist niet kunnen tegenhouden dat de
diamantnijverheid te Amsterdam hard
achteruit gaat.
De heer Vader stelt met den heer
Wijnkoop voor een bedrag van
f 200.090 beschikbaar te stellen voor
een fonds voor nagelaten betrekkingen
van redders die hun leven hebben ver
loren by pogingen tot redding aan onze
kust.
Dit voorstel wordt in handen van
Ged. Stater, gesteld om prae-advies.
De heer Van der Waerden merkt
ten opzichte van de Commissies voor de
bedrijven op dat de Staten altijd zoo
veel mogelijk inlichtingen krijgen over
de gestie van de bedrijven. Het is ook
noodzakelijk dat dit gebeurt. Er zijn
altijd open. royale mededeelinger. aan
de Staten gedaan.
Dat het deskundig element zou worden
uitgeschakeld zou spr. in ieder geval
een groote fout achten.
Het is niet juist, dat de sociaal-demo
craten het voorstel inzake de commissies
gebruiken voor een politieken strijd
tegen den Vrijheidsbond, zy zijn juist
voorstanders van een soepele beörljfs-
vorming, afgezien van politiek.
Hierna wordt de vergadering geschorst
tot Donderdagmorgen half 11.
De heer Van der Waerden zal
dan zijn rede voortzetten.
TOEZICHT LAGER
ONDERWIJS.
Handelsonderwijs toe te laten. Het
examen moet echter blijden bestaan
voor de kinderen, die reeds cenige jaren
de school verlaten hebben en op kan
toor of :n winkel werkzaam waren.
De vergadering vereenigde zich hier
mede.
Het advies van het bestuur werd goed
gekeurd.
Na de rondvraag bracht de voorzitter
dank aan mevrouw Van dor Meer. die
als Ld aftreedt omdat zij'geen kind meer
op een openbare school heeft, voor haar
gedurende eenige jaren verleende mede
werking: spreker deelde mede. dat haar
belangstelling in de commissie en haar
werk ten zeerste op prijs werd gesteld.
Ook dankte de heer Loosjes Dr. C. L.
de Liefde voor alles wat hij In het be
lang der commissie heeft gedaan.
Speciaal voor de secretaresse (mej. M.
C. Berdenis van Berlekom) was hij altyd
een gToote steun.
De Commissie van Toezicht op het
Lager Onderwys hield Woensdagavond
acht uur ten Stadhuize een vergadering
onder leiding van den heer Vincent
Loosjes.
Het jaarverslag werd goedgekeurd.
In bespreking kwam de aanbeveling
in de vacatures der periodiek aftredende
leden. Ais no. 1 werd weer geplaatst in
groep A (ouders van leerlingen eener
openbare school) de heer P. de Vries:
in groep B (ouders van leerlingen eener
bijzondere school) de heer M. L. A
Klein; in groep C (onderwijzers eener
ODenbare school) de heer G. Max: in
groep D (onderwijzers eener bijzondere
school) de heer G. J. Kappers; in groep
E (overige inwoners der gemeente) de
heer Vincent Loosjes.
In de vacature van mej. J. Tibben, die
wegens gezondheidsredenen ontslag nam
werd gekozen no. 1 mej. M.W. C. He ij men;
in de vacature van Dr. C. L. de Liefde,
die niet meer behoort tot de ouders van
leerlingen eener openbare school, werd
no. 1 de heer M. J. Bleeker.
Reorganisatie
Handelsavondschool.
B. en W verzochten van de Oommissie
van Toezicht op het Lager Onderwijs
advies over het volgende:
,X>e Directeur der gemeentelijke
Avondschool voor Handelsonderwijs, rich:
na overleg met de leeraren zijner school
en met den heer Inspeoteur, tot B. en
W. het verzoek, over te mogen gaan tot
reorganisatie zijner school.
Vermoedelijk zullen de goed georgani
seerde avondscholen voor Handelsonder
wijs opgenomen worden in de wet op het
Middelbaar Onderwijs.
De bedoeling van het programma, In
gesteld in 1910, was de kinderen, die de
6de klasse eener gewone volksschool met
vrucht doorloopen hadden, te kunnen
toelaten.
De eischen van toelating waren matig
en werden mild toegepast om ook hun
toegang tot de school te kunnen ver-
leenen, die reeds eenige jaren de lagere
school verlaten hadden en op kantoor
of in winkel werkzaam waren. Deze na-
komers drukten zoowel het peil van
toelating als de resultaten van het on
derwijs.
Nu de 7-jarige leerplicht ingevoerd
is. zou de directeur de eischen van toe
lating hooger willen stellen. Als norm
zou gesteld kunnen worden het met
vrucht doorloopen hebben van de 7de
klasse eener gewone lagere school alhier
wat betreft de vakken Nederlandsen
rekenen, schrijven, aardrijkskunde en
geschiedenis. Verder zou voor de jongens
en meisjes, die reeds korter of langer
de school verlaten hebben en aan deze
eischen van toelating niet meer voldoen
een voorbereidende klasse aan dê school
verbonden kunnen worden.
Verder wenscht de directeur de leerstof
die thans In de 5 jaren der avondschool
plus 1 jaar van de vervolgcursussen
wordt behandeld, in 5 jaar af te wer
ken. zoodat alle leerlingen, die eind
examen doen. zonder verdere studie
in staat zullen zyn een Mercurius-
diploma te halen voor Boekhouden.
Nederlandsche handelscorrespondentie en
de handelscorrespondentie in de door hen
gekozen taal. Dit zal bereikbaar zyn
als de toelatingseischen strenger worden
toegepast en de cursus van 8 maanden
wordt uitgebreid tot jaarcursus".
Tot zoover het verzoek van den
Directeur.
Het bestuur is van meening. dat waar
Burgemeester en Wethouders advies ver
zoeken aan de Commissie van Toe
zicht op het Lager Onderwijs, voorna
melijk de aandacht onzer Comm:ssie
moet vallen op de aansluiting van
Lagere school en Handelsavondschool.
Met een verhoogen van het toelatings-
peil en ce eisch. dat de leerlingen met
vruchi de 7de klasse eener gewoon lagere
school moeten doorloopen hebben, kan
het- bestuur zich vereenigen. Ook met
het instellen eer.er voorbereidingsklasse
waardoor de overgang gemaakt wordt
voor hen. <jie de schooljaren reeds langer
achter den rug hebben.
Wat echter betreft de verkorting van
de vacantie en de aansluiting bij het
Mercuriusdrploma als eindresultaat van
het onderwijs meent het bestuur te
moeten adviseeren hieromtrent geer.
oordeel uit te spreken, daar dit interne
aangelegenheden zijn van de Handels
avondschool. die or.der het Middelbaar
Onderwijs gerangschikt is.
De heer L. van der Have stelde
voor. de kinderen, aie de zevende klas
der lagere school hebben doorloopen,
zonder examen tot de Avondschool voor
EUROPEANEN EN INLANDERS.
Prof. dr. E. C J. Mohr. hoogleeraar
te Utrecht en verbonden aan het Kolo
niaal Instituut te Amsterdam heeft
Woensdagavond in de sociëteit de Ver-
eenlging voor de Vereeniging van jonge
liberalen een zeer boeiend en glashelder
betoog gehouden over den groei en de
ontwikkeling der verhouding van Euro
peanen en Inlanders in Nederlandsch»
Oost-Indië.
De verhouding tusschen beide groe
pen is iets dat zich in den loop der til
den gewijzigd heeft, zich ontwikkelde.
Toen de Europeanen voor 't eerst met
de inlanders in aanraking kwamen was
de bevolking van Indlë de resultante
van enkele groepen, er was ongeveer 700
jaar geleden een instrooming van Mo-
hamedanen die niet in aantal, doch door
cultuur bijvoorbeeld op Java een eenheid
vormden, terwijl daarvóór reeds een
Britsch, Indische groep die cultureel
overheerschte in Indiö was gekomen.
Tenslotte kwamen de Hollanders, in
den beginne alleen om handel te drij
ven, de zeevaarders werden betaald door
kooplieden die in Amsterdam achter de
iroene tafel bleven zitten en slechts
eischten dat de koopvaarders voor zoo
min mcgelijk geld zooveel waren mee
brachten als maar mogelijk was. Er
ontstonden echter vestigingen met pak
huizen en de eerste Europeanen gingen
in Indië binnen dikke muren wonen, er
kwam wel eenige toenadering, de Inlan
ders zagen tegen de Hollanders op.
Na den compagniestUrf werd Indië
wingewest en in de onmenschelijke toe
standen als gevolg van het cultuurstelsel
moest verandering komen. In het mid.
den der vorige eeuw begon in Europa
een humanistische strooming zich baan
te breken met als gevolg dat ten leste in
Indië, door mannen als Multatuli bij
voorbeeld belangstelling voor den Inlan
der groeide. Thans eischen sommigen In
Indië vrijheid, los zijn van Holland.
Maar. zei spreker, zy weten niet dat
de grootste vryheid ligt in de eigen vrij.
'neidsbeperking. in het aanpassen In een
gemeenschap.
Daartoe moet er toenadering komen,
beide groepen, Europeanen en inlanders
moeten elkaar respecteeren en samen
een nieuwe gemeenschap vormen. Want,
zei spreker, laten wU eeriyk zyn en
zeggen dat Holland Indië heusch niet
kan missen. Wy hebben Indië een nieu
we cultuur gebracht, er liepen eerder
electrische treinen dan in ons land. wy
werken beter dan andere koloniale mo
gendheden.
Spreker liet een groot aantal mooie
lichtbeelden vertoonen. Onder de aan
wezigen merkten wy o.a. op mr. J. J.
Schrleke. regeeringsgemachügde voor
3lgcmeenc zaken by don Volksraad,
thans hier te lande vertoevend.
Binnendyk. 27 Nov. te Philadelphia v.
Rotterdam.
Beemsterdyk. 28 Nov. 18 u. v. Antwer
pen n. Rotterdam.
Djembcr 28 Nov. te Adelaide v. Rot
terdam.
Ganymedes 28 Nov. v. Bremen n.
Hamburg.
Gaasterland 28 Nov. v. Amsterdam
n. Hamburg.
Oaasterland 28 Nov. v. Amsterdam n.
Hamburg.
Hudson sl. 28 Nov. te Aden v. Rotter
dam met een sleepboot en lichter op
sleeptouw.
Insulinde 28 Nov. 2 u. v. Port Said,
Rotterdam n. Java.
Koudekerk 27 Nov. v. Perim, Bom
bay n. Rotterdam.
Kield recht 28 Nov. te Antwerpen 7.
Hamburg.
Leerdam 28 Nov. te New-Orleans v.
Rotterdam.
Madioen 28 Nov. v. Rotterdam n. Ham
burg.
N'ias. 28 November van Amsterdam n.
Rotterdam.
Ouderkerk p. 26 Nov. Ouessant, Am
sterdam n Japan.
Prinses Juliana 28 Nov. van Batavia
n. Amsterdam.
RUnland 28 Nov. te Amsterdam van
Hamburg.
Rhea 28 Nov. v. Amsterdam n. Ham
burg.
Ryndam 28 Nor. 15 u. 30 m. v. Bou
logne. Rotterdam n. New-York.
Sibajak 28 Nov. njn. v. Rotterdam n
Java.
Tabanan 38 Nov. v. Rotterdam n.
Hamburg.
Venus 27 Nov. v. P. Barios n. King
ston.
Westerdyk. 28 Nov. tc New-York 7.
Rotterdam.
In aloude omgeving. De gemeenterekening als
„hamerstuk". Havengelden herzien. De voorzitter
als minderheid in het College. De H. O. V. krijgt
geen extra subsidie. Te zware eischen.
