BUITENLANDSCH OVERZICHT
DE MOEILIJKHEDEN VAN DEN DUITSCHEN
LANDBOUW.
SCHERPE BEWOORDINGEN.
GEMENGD NIEUWS
INGEZONDEN
TIJDSCHRIFTEN
BURGERLIJKE STAND
BRIEVEN UIT BERLIJN.
SCHEEPSBERICHTEN
HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAG 4 DEC. 1928
Chamberlain en de „ontruiming".
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
De crisis in den Duitschen landbouw
is aanleiding geweest tot een aantal in
terpellaties in den Rijksdag, die door den
minister van landbouw en voedselvoor
ziening Dietrich, beantwoord werden.
De minister ontwikkelde daarbü een
programma van steun dat door de meer
derheid -van den Rijksdag gunstig ont
vangen werd.
De minister begon te constateeren dat
het door den vorigen Rijksdag vastge
stelde noodprogram nog slechts voor een
klein deel is uitgevoerd. Hij betreurde
dezen tragen gang, dien hij weet aan
de vele instanties, die er over moesten
beslissen en hij zegde maatregelen tot
bespoediging toe. lieer bedenkelijk vond
hij den toenemenden schuldenlast in den
landbouw, die thans reeds op 11 1/2
milliard wordt geschat. De interest op
deze schulden bedraagt meer dan 1 mil
liard. Slechts een redelijke oplossing van
de schadevergoedingskwestie kan een
krachtigen stoot tot kapitaalsvorming
geven en den schuldenlast van den land
bouw verrichten.
De minister verklaarde zich bij de be
spreking van de ingediende voorstellen
tegen een verhooging van de invoer
rechten op rogge en tarwe. Als daar
toe werd overgegaan dan zou Dultsch-
land met ingevoerd meel worden over
stroomd.
Het graanvraagstuk is niet door ta-
riefsverhooglng op te lossen, maar vel
door een stabiliseering van de markt
prijzen.
Daarentegen is de regecring wel ge
neigd, een tariefsverhooging voor levend
vee te overwegen.
zy heeft den Rijksraad ook een voor
stel toegezonden om het tarief voor ver-
brutkssuiker met 10 mark te verhoogen,
onder krachtige waarborgen voor de ver-
bni '.kersbei angen
De minister verklaarde voorts krach
tig te zullen medewerken voor het tot
stand komen van een handelsverdrag
met Polen, als Polen bereid biykt de
daartoe noodige concessies te doen.
Het door den vorigen Rijksdag vastge
stelde noodprogram dient door een pro
gram ter bevordering van productie en
afzet te worden vervangen, dat met na
me op de verbetering van den afzet van
vee en een hervorming van het zuivel-
bedrüf zal zün gericht. Een ontwerp-
meikwet zal den Rijksdag weldra berei
ken en de regeering is bereid voor de
volgende vijf jaar 100 mi 111 oen voor dit
doel uit te trekken.
Ten slotte bepleitte de minister een
reorganisatie der coöperatieve land
bouwbonden en een doelmatige verceni-
ging van de coöperatieve wynbouw-bon-
den.
In het debat, dat op deze verklaring
volgde greep de minister nogmaals in
met de verklaring in tegenspraak met
een bewering van communistischen kant
dat de regeering er naar streeft vooral
den nood der kleine boeren en landar
beiders te lenigen.
In het Engelsolie Lagerhuis kwam de
ontruiming van het Rijnland aan de
orde. Austen Chamberlain toonde zich
allerminst mild met de verklaring dat
er geen enkele rechtvaardiging was
voor de bewering, dat Duitschland zich
had gekweten van alle verplichtingen,
die voor dit land uit het Vredesverdrag
voortvloeiden en waaraan het recht kon
verleenen ontruiming van het Rijnland
te vragen. De voornaamste verplichting,
die Duitschland niet vervuld had, wa
ren de schadevergoedingen. De regeering
was van meening, dat een spoedige ont
ruiming van het Rijnland alleen zou
kunnen volgen op de algeheele nako
ming door Duitschland van al zijn ver
plichtingen inzake de schadevergoe
dingen. Nochtans zou de regecring met
vreugde een voorspoedige ontruiming
van het Rijnland begroeten.
Inmiddels is men het evenmin eens
kunnen worden over het antwoord aan
Duitschland t. a. v. de instelling eener
commissie van deskundigen. Terwijl En
geland een volkomen en definitieve op
lossing van het schadevergoedingsvraag-
stuk bepleit, na een nieuw onderzoek
van Duitschland's draagkracht. blijft
Frankryk er bü dat de deskundigen al
leen de totaal-som van Duitschland's
schuld en de annuïteiten te bepalen heb
ben. Havas voegt er echter officieus by
dat de levendige wensch bestaat, om het
eens te worden en de eensgezindheid ten
slotte ook tot stand zal komen.
De laatste opmerking is echter wel een
officieuze dooddoener die van officieele
zyde geïnspireerd zal zyn.
P. A.
Onderhandelingen
met Afghaansche
opstandelingen.
KONSTANTINOPEL, 3 Dec. (V.D.)
Naar uit Kaboel gemeld wordt heeft
koning Aman Oellah besloten een
Afghaansch minister te zenden naar de
oproerige stammen om onderhande
lingen te voeren. De minister heeft een
samenkomst gehad met de leiders der
opstandige stammen.
De regeering verlangt, dat de opstan
delingen zich onmiddellijk onderwerpen.
Ingeval het ultimatum van de Afhgaan-
sche regecring door de stammen afge
wezen wordt, zal de regeering gedwon
gen zyn tot maatregelen tegen de op
standelingen over te gaan. Do regee
ring verwacht het antwoord op het ul
timatum in -18 uur. Koning Aman Oellah
leidt zeil" de operaties tegen de opstan
delingen. De hoop op een vrijwillige by-
legging van de oneenigheden tussohen
de Afghaansche regeering en de oproe
rige stammen is zeer gering.
Belangrijke verkla
ring van Kalinin.
Een telegram van het W. B. uit Mos;
kou maakt melding van een verklaring
van den president van den Raad van
Volkscommissarissen Kalinin over de
boeren- en graanquaestie.
Kalinin betoogde, dat wanneer het
niet gelukt de graanproductie te ver;
meerderen, het niet is te zeggen, of het
Sovjetstelsel kan blijven voortbestaan,
daar het huidige staatsgezag slechts dan
stevig kan staan, indien de groote
meerderheid' van arbeiders en boeren in
voortdurend beteren toestand komen.
De communistische partij wil den poli-
tieken en economischen druk tegen de
rijke boeren handhaven, zy wil de vor
ming van collectieve landbouwonderne
mingen bespoedigen en het particuliere
bedryf van den kleinen en middelmatig
gen boerenstand laten voortbestaan.
Mexico's nieuwe
kabinet.
MEXICO, 1 Dec. De voorloopige
president Portes Gil heeft heden een
nieuw kabinet samengesteld. Hiertoe
behooren o.a.:
Rubio: minister van Binnenlandschc
Zaken,
Generaal Amara: minister van Oor
log.
Esfcrad: minister van Buitenlandsche
Zaken.
Mont-es Deoca: minister van Flnan-
HAZARD SPELEN IN
ZWITSERLAND.
Met een meerderheid van slechts
20-000 stemmen 290.000 tegen 270-00'
heeft het Zwitsersche volk by refe
rendum beslist, dat voortaan de gelukS;
spelen onder bepaalde waarborgen weer
in de kurzalen zullen worden toegelaten,
aldus het HbM.
Dat die meerderheid van het volk in
derdaad hiermede instemt zou te veel
gezegd zyn. Men mag aannemen, dat de
voorstanders, die groote materieele be
langen by den uitslag der stemming
betrokken achtten, hun troepen wel tot.
den laatsten man ter stembus zullen
hebben gebracht Desniebttemin is on
geveer 50 pCt. van de kiezers weggebls
ven, en van de opgekomenen was neg
ongeveer da helft er tegen.
Intusschen, het voorstel is aangeno
men zooda men den volgenden zome
weder in de kurzalen van Luzern, lm
terlaken, Montreux, Bern, Genêve er.
mogelijk nog andere plaatsen de beken
ds paardjes of spoortreintjes kan zier.
loopen cn zyn inzetten verliezen.
Teneinde grof spel te voorkomen is
bepaald, dat de inzetten nimmer hooge.
dan twee francs mogen zyn. De voor
standers van het initiatief hebben ziel
laten leiden door de hoop, daardoor d:
vreemdelingen langer in Zwitserland t'
kunnen houden, ook door het hun aan
bieden van betere muziek of grooteu
feesten in de kurzalen, waarvan de kos
ten zullen moeten worden betaald uit d:
winsten die de kurzalen met het spel
maken en d'us uit de verliezen van de
vreemdelingen zelf.
30.000 KEER GRATIE.
TOKIO, 3 Dec. (VD.)
De kronmgsfeestelykheden zyn Zon
dag met een parade der troepen, waar,
aan 35.0UO man 'deelnamen, geëindigd
De keizer heeft een gratie-besluit ge-
teekend, waardoor dertig duizend mis
dadigers gratie ontvangen.
EEN ZEER VREEMDE
BRUILOFT.
De dlstriotsarts dr. Wufsberger ging
dezer dagen van het dorp Vranov naar
Sóhut, schryft de Pester Lloyd, en ont
moette op den sitraatweg een bruilofts
stoet van verscheidene rytuigen. Toer.
de auto van den arts den stoet naderde
vuurden eenige boerenjongens revolver:
schoten af op den auto. Toen daarna
gendarmes tot de vervolging van den
bruiloftsstoet overgingen, vormden de
boeren een echte tirailleurslinie, die der.
jendarmes slag leverde. Tenslotte ech
ter sloegen de boeren op de vlucht, waar
bü echter het bruidspaar en ce bruids;
juffers in handen van de gendarmen
rielen Daar het- echter bleek dat dezen
niet aan de schietparty hadden deel ge
nomen mochten zij hun weg ter kerke
voortzetten.
POOVER RESULTAAT.
Zondag om drie uur heeft de ingenieur
Volkhart op de Avus, die auto-renbaan
bü Berlijn, zijn aangekondigde proeven
met zyn raket- of vuurpülaubo geno
men, Wolff meïdit er over, dat maar een
paar honderd menschen de demonstra-
Me hebben bijgewoond.
De auto. aldus de N. R. Grt, een klei;
ne roodgeschilderde Bugatti, kwam bij
de eerste proef slechts heel langzaam
in beweging. Hy reed bü ce ontbranding
van de eerste drie vuurpylen slechts en
kele meters vooruit en bleef toen staan
De drie volgende vuurpijlen brachten
hem ook maar weinig verder, toen ont
plofte do vierde en scheurde een flink
stuk uit den zijwand van den auto. Daar
mee was de eerste proef ten einde.
Na een pauze van anderhalf uur, die
gebruikt word om nieuwe vuurpylen
aan te brengen, liet Volkhart, die zelf
aan het stuur zat. kort achtereen zes
vuurpijlen ontbranden en bereikte ten
slotte een snelheid van ongeveer dertig
K.M. per uur.
DE VALSCHE VAN GOGH.
Wacker gehoord.
RAADSELACHTIGE HOUDING.
Men meldt uit Berlijn aan de N.
R. Crt.:
De Berlynsche kunsthandelaar Wacker
is van zijn verbiyf in Nederland terug
gekeerd. Reeds Zaterdagavond had hij
een lang onderhoud met Kriminalrat
dr. Ueltaer, die het onderzoek in de zaak
van de vervalschte schilderijen naar
Vincent van Gogh leidt. Wacker zou tij:
dteris dit onderhoud hebben,- geweigerd,
zich uit te laten over den oorsprong der
schilderüen. Hij verzekerde, dit niet te
kunnen zeggen en beroept zich op het
door hem gegeven woord.
Dr, Ueltzer wees hem er op, dat hü
over de schilderijen, die hij in den han
del had gebracht, eerst beweerde, dat zc
uit „een Zwitsersche verzameling" af
komstig waren. Eerst later, toen aan de
echtheid van de schilderijen werd ge
twijfeld, beweerde Wacker dat ze uit
Rusland afkomstig waren, Wacker ver;
zekerde de namen van de personen die
de schilderijen aan hem verkocht heb-
oen, thans nog niet te kunnen noemen,
daar deze zeker groote moeilijkheden
zouden hebben, indien deze namen be»
kend gemaakt werden. Andere personen
zouden dan erfrechten op het vroegere
bezit der schilderüen doen gelden. Te
vens schynt men ook moeilijkheden met
de douane en belastingautoriteiten te
vreezen
Dr. Ueltzer herinnerde Wacker er
nog aan, dat liü reeds jaren geleden
een brief, waarin sprake was van vroe
gere bezittingen van Van Gogh, zou
hebben getoond aan den bekenden
kunstcriticus MeienGraefe. Op de vraag
waar deze brief zich bevindt,, antwoord
de Wacker, dezen te hebben vernietigd.
Dr. Ueltzer stelde nu voor, dat
Wacker in gezelschap van een beambt;
aer Berlynsche politie zich naar Zwit;
seriand zou begeven, alwaar deze be
ambte in staat zou worden gesteld, on
der eerbiediging van het geheim, te
spreken met de vroegere bezitters der
schilderyen. Aldus zou kunnen worden
vastgesteld of de doeken wel degelyk
door koop in het bezit van Wacker wa
ren gekomen. Voor dit voorstel bleek
Wacker echter niet te gevoelen. Wel
verklaarde hij zich ten slotte bereid,
met MeienGraefe naar Zwitserland te
reizen en hem in den loop der maand
in kennis te brengen met de vroegere
bezitters van de schilderüen of mei
hun vertegenwoordigers.
Wacker heeft geen der schilder yen,
die bü naar Nederland had meegeno
men, naar Berlyn teruggebracht. In
zyn bezit bevinden zich neg slechts twee
schilderijen van Van Gogh, waarvan
een door de politie in beslag is geiuo;
men en het tweede aan een anderen
Kunsthandelaar bleek te zijn uitgeleend.
Wolff seint omtrent het verhoor van
Otto Wacker:
Otto Wacker, die de vermoedelijk val-
sche schilderüen van Vincent van Gogh
heeft verkocht, heeft in tegenwoordig
heid van zijn advocaat een bespreking
gehad met Kriminalrat dr. Ueltzer. Zy
heeft geen positief resultaat opgele
verd.
Wacker. heeft geweigerd de herkomst
van de schilderijen op te helderen.
Hij heeft indertijd aan een deskundi
ge twee brieven van zy'n Russischei.
opdrachtgever getoond, waarby hy dt
enderteekening had bedekt. Deze brie-
.en heeft hü later vernietigd, teneinde
misbruik te voorkomen.
Tegen Wacker is geen strafvervolging
.u gesteld.
Het materiaal, dat de crimineele po:
litie heeft bijeengebracht, zal aan he-,
jpenbaar Ministerie worden voorge
-egd.
APPELTJE, WAAR ROL JE
HEEN?
Aan dezen titel van één der num
mers van de Blaue Vogel herinnert ons
het onderstaande stukje: -
De Koning heeft generaal Ogo Oaval-
lero, den af tredenden onderstaatssecre
taris van oorlog, den erfelijken graven-
.Itel verleend, aldus de N. R. Crt.
Mussolini heeft Cavallero een brief
geschreven, waarin hij opsomt, wat de
ze aan zün zijde Mussolini is minis
ter van oorlog in drie en een hall
iaar tij as heeft tot stand gebracht. D,
nieuwe indeeling van het leger is vol
tooid, de kwaliteit van de artillerie er.
de kwantiteit van de infanterie per du
visie is verhoogd. Er zijn twee nieuwe
legerkorpsen geschapen, te Utiane en te
Alexandrië, de technische diensten zün
verbeterd, de militaire scholen her
vormd. Er is een nieuwe bevordierings-
wet tót stand gebracht enz. De wyze
van lichting is herzien, er is een nieu
we taktiek opgesteld, eenheid gebracht
.n de chemische diensten, decentralisa
tie in den dienst der intendance en ad;
ministratie enz.
„De weerslagen van deze handelingen
op het moreel van den troep", zoo gaat
Mussolini voort, .springen in het oog:
ie troepen, die dezen zomer aan de ma
noeuvres hebben deelgenomen waren
eenvoudig prachtig van tucht, van aan
valslust. en van geestdrift. Er is dus veel
volbracht. Er lolijft ook nog veel tc vol:
orengen, gezien en in aanmerking ge
nomen, dat ondanks het verheven ver;
drag van Kellogg, de heele wereld het
vaderland van genoemden heer Kellogg
niet uitgezonderd, voortgaat zich te wa
penen Ik ben er zeker van, dat gü, zü
het op ander gebied, voort zult gaan hei
land kostbare 'diensten te bewijzen".
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 cents per regeL
Voor den inhoud dezer rubriek stelt
de Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst
of niet geplaatst, wordt de kepij den
inzender niet teruggegeven.
KINDERPOSTZEGELS.
Het is bekend, dat dit jaar de ver
koop van kinderpostzegels en briefkaar
ten zal plaats hebben van 10 December
tot 10 Januari. De postzegels met beel
tenissen van Minckders Boerhaave, Lo-
rentz en Chr. Huygens hebben de fran-
keerwaarden van 1 1/2, 5, 7 1/2, 12 1/2
cent en worden verkocht voor 2 1/2, 8,
10, 6 cent. De overwaarde komt ten goe
de aan meer dan 300 vereenigingen van
alle gezindten, ten doel hebbende be
scherming van 't steun en hulpbehoeven
de kind. De prentbriefkaarten met re
producties van schilderüen van Frans
Hals en Jan Veth worden uitgegeven in
series van 6 tegen den prijs van 35 cent.
De beweging die jaarlyks in het zich
daartoe bü uitstek leenende ty'dperk
Kerstmis en Nieuwjaar weerkeert, is al
gemeen in den lande maar moet zich
nog meer uitbreiden om in de nooden
dei* verschillende vereenigingen te voor
zien. De jaarlijksche opbrengst is sty-
gende, zü bedroeg 1927 116000, toch
komt er nog veel te kort.
Om den verkoop van postzegels en
briefkaarten zooveel mogelük te bevor
deren acht de Centrale Propaganda Com
missie te 's-Gravenhage o.m. wenscheiyk
het oprichten van plaatselijke Comité's.
Ten Raadhuize te Heemstede is geïnstal
leerd het „Heemstepdsche Comité voor
plaatsing van kinderpostzegels en brief
kaarten", dat als volgt is samengesteld.
Jhr. J. P. W. van Doorn, Burgemees
ter van Heemstede, eere-voorzitter; Dr.
E. A. M. Droog. 2e voorzitter. Ds. D.
J. H. Bavinck, Ds. C. M. Briët. C. R.
van Empelen. Mevr. J. F. Heuff-Schoon-
akkei-, 2e secretaresse; Dr. F. W. A.
Korff, Ccrns. L. Kwak, 1ste secretaris:
Ds. J. A. van Leeuwen. E. J. van Lent,
J. Moolenaar, P. Oosthoorn, G. D.
Rasch, mevr. B. de Voogt-de Vogel, me
vrouw H. F. Waldkötter-Benner, 2e pen-
ningmeesteresse; J. G. M. v. Walsem.
S. J. van Praag. 1ste penningmeester;
Pastoor P. J. Nieuwenhuis; L. J. van
Wyk, le voorzitter, Pastoor H. A. V.
IJzer mans.
De werkwü'ze van het comité bestaat
o.a. in het verspreiden van reclamepla
ten; toezenden van' circulaires met be-
stelkaarten aa.n hen die geacht worden
in groote hoeveelheden zich van postze
gels en briefkaarten te voorzien; het
'verkoopen van zegels en briefkaarten in
een tentje in het postkantoor, dagehjks
van 912 en van 5 uur in de depots
Binnenweg en Zandvoortschelaan en in
het Heemstede's Woningbureau Heem-
steedsche Dreef 276 te Heemstede.
Namens het Heemsteedsche
Comité,
L. J. VAN WIJK. 1ste voorzitter.
CORNS. L. KWAK, le secretaris.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 cents per regel.
HANDELSBLAD GRATIS
Zij, die zich thans als kwartaal -
abonné opgeven, ontvangen het
Handelsblad tot 1 Januari gratis
Abonnement 1-90 P. maand en
5-50 per kwartaal. Buiten Am
sterdam verhoogd met 20 ct. per
maand voor verzending.
Abonnementen op te geven by het
Bijkantoor Handelsblad
(Wensing's Alg. Advert.-Bureau)
TEMPELIERSSTRAAT 32
TELEFOON 10209
Voor Astra's Decembernummer is Louis
Saalborn geïnterviewd over de voorbe
reiding tot de geslaagde opvoeringen van
Shakespeare's „Getemde Feeks".
Anna van Gogh-Kaulbach stond een
novelle „De Roman" af en „Optimiste"
begint een reeks „Indische Herinnerin
gen".
Oorspronkelüke vertellingen van Dr
H. van Loon, Fokko Bos, May Vonk-
Jansen en Jo Niebcer, een geheimzinni
ge geschiedenis ..De Spook-Rickshaw"
door Rudyard Kipling, een fijn Japansch
sprookje, bewerkt door Ellen Forest, en
een trein-detective-avontuur van Char
les Pankhurst.
Verder de serieverhalen van Agatha
Christie en E. Phillips Oppenheim.
ZANDVOORT.
Geboren: Adriana, dochter van Jb.
Keesman en N. Molenaar.
Gehuwd: H. Keur en M. Terol.
Ondertrouwd: A. Keur en A. Paap
HAARLEMMERMEER.
Bevallen: F. BuijsBoer, zoon; H.
H. WortelPols, dochter; H. \Val=
kiervan Roosmalen, dochter; J- C.
fnpijnHille, zoon; J. P. van der
Meervan der Meervan Emden.
zoon; A. W. Klootwijkvan Helden
dochter.
Ondertrouwd: J. de Moor en K. C.
Visser; G. W. Vcrweij en J. Dekkers;
J. Terlouw cn C. A- de Ron.
Gehuwd: A. dc Cloe en G. den
Dekker: J. Gocmaat en J. Verkerk.
Overleden: Simon Verschoor, S7 j-,
gehuwd met S. J. van Wijlen.
VELSEN
Ondertrouwd: A. J. Bakker en M.
Glas; J. Stolk en J. H. Prins; W. F-
Vcldmeycr en J. Rcchstcincr; K. A. L.
Groencvelt cn S. Lammcrs; P- Zwem»
met cn J. v. d. Wal: J. Postma en
J. M. Driessen.
Gehuwd: B. G. Langevcld en B. J.
Barnhorn; A. H. P. v. d- Put cn A. W.
A. Kramer: Th. P. Kuyl en C. P. Nieu*
wenhuizen; G. J. Jansen cn J. G. de
Vries; T. DrijveT en G. Kuyper; L
Visser en A. Oldenburg.
Geboorten: M. G- van der Vis
Vuijst d. C. Punt—Smit z- J. C.
BreetGroot z. J. M. van Loonvan
Hooff d. S. TijssenBoschma z. C, G.
ScholVeldman z. L. A. C. Breurmg'
den Baars d. M. OldenburgDekker z.
Overleden: C. M. Nijsscn, 7 j-, d. v.
Nijssen. -1 Y
(Van onzen correspondent).
Johnny en Boess. - Een burgemeester die het niet
makkelijk heeft. Het grootste kletsdepartement.
Berlijn is achteruit gegaan. Doch men weet van
aanpakken.
Berlijn, November.
Maken we eens een wandeling door de
straten der rijkshoofdstad.
Maar van te voren laten we ons in
lichten, En wel door den heer eersten
burgemeester zelf. We doen liet niet
minder!
Men moet zich den burgemeester van
Beriyn niet meer al te deftig- voorstel
len. Een Nederlandsche dorpsburgerva
der is wellicht uiterlijk een veel waardi
ger persooniykheid dan die van een mo
derne wereldstad. Nemen we Johnny
Walker (niet den bekenden Engelsch-
man van de whisky-reclame „born in
1820, still going strong") maar den
springlevenden chef van de grootste
stad op aarde, New-York.
We hebben dien jeugdigen papa van
de geweldigste opeenhooping van mo
derne menschelijke wezens niet lang ge
leden hier te gast gehad. En daarbij ge
legenheid gehad op te merken, dat hü
nog minder officieel is dan zy'n repu
tatie. Neen, zooiets ware in ons deftige
Holland onmogehjk! Een burgemeester,
die nachtlokalen opzoekt en de daar
aangeknoopte gesprekken op zy'n hotel
kamer voortzet! Zelfs de Berlyners von
den het een beetje shocking. En die zijn
op dit gebied toch r.iet zoo gauw uit het
veld te slaan.
Ik weet niet, hoe zich onze heer Boess,
die een braaf huisvader is, op buiten
landsche reizen gedraagt. Hij was met
zün collega Walker büzonder ingenomen.
En geen wonder, want dat waren we
allen. Wie zelf niet ambtenaar is en in
in dit bijzondere milieu groot geworden,
voelt altü'd sympathie voor hoogge
plaatste ambtenaren, die blijk geven
aan ongemotiveerde deftigheid een
broertje dood te hebben en die in de
eerste plaats mensch willen zijn. Mensch
onder menschen.
Maar ik weet wel, dat onze heer Boess
het gced meent met zyn gemeente. Al
heeft men het hem tot nu toe waarlijk
niet gemakkelijk gemaakt. Duitschland
gaat namelijk gebukt onder denzelfden
misstand, die in Europa de meeste ge
meenten tot onheil geworden is: de om
standigheid, dat de politiek zich van het
gemeen te-wel-en-wee heeft meester ge
maakt. Men voelt hier al lang de be
hoefte de autonomie der gemeenten
weer in te krimpn, sinds men de erva
ring opgedaan heeft, dat de gemeente
raden kleine politieke parlementen ge
worden zyn, waardoor wel veel gekletst
en gestreden, maar bitter weinig gedaan
wordt.
Het grootste kletsparlement ter we
reld is de Berhjnsche gemeenteraad,
waarin socialisten en communisten de
meerderheid en dus meer dan het hoog
ste woord hebben. In het byzonder de
communisten kennen hier in Duitsch
land geen grooter genot dan het in de
war sturen van vergaderingen, en dan
in de eerste plaats van raadsvergaderin
gen. Het is dan ook geen wonder, dat
hier voor het baantje van burgervader
de meest geschikte candiöaten reeds
'ang niet meer te vinden zy'n.
En toch is de eerste burgemeester van
Berlün niet de eigenlijke voorzitter van
den gemeenteraad. Zulke groote gemeen
ten hebben een soort eerste en tweede
kamer, waarbij de raad dan de tweede
kanier is en door een eigen voorzitter
geleid wordt. Maar de eerste burge
meester pleegt toch belangryke raads
vergaderingen ook bü te wonen. En dan
moet hy' dingen meemaken, die men
schen met minder geduld en goed hu
meur dan de heer Boess stellig naar
pensioen hadden doen grijpen.
Burgervader Boess is democraat, be
hoort dus tot de ongeveer zwakste par
ty van het zoogenaamd-democratische
Duitschland. Op politiek gebied heeft
hij dus niet al te veel achter zich, en
het is daarom begrypely'k. dat hy" zich
liefst niet al te veel met groote politiek
inlaat. Tenzy' men aan zün heilig huis
je, zün liefde voor den republikeinschen
staatsvorm komt, in welk geval het
is bij den vlaggenstrijd met de groote
Berlynsche hotels gebleken de heer
Boess zich koppig en onverzoenlijk toont.
Waarom hij dan ook in reactionnaire
kringen in de hoofdstad bijzonder ge
haat is.
De burgemeester is trofsch op zijn stad
En. zoo hoort het ook Hü wil trachten
Parijs, Londen en New-York te over
vleugelen. Daartoe is natuurlijk veel
geld noodig. Meer dan waarover Berly'n
tot nader order zal kunnen beschikken.
Dus moet er geleend worden. En dat ge
schiedt op zoo ruime schaal dat ik
eerlük gezegd blü ben. mijn overtollige
duiten niet in Berlynsche stadspapieren
belegd te hebben!
Eens moet dat zaakje toch zeker mis-
loopen!
De byzondere liefde van den burge
meester gaat uit naar sport en spel. Hij
is een hartstochteiyk liefhebber van
speelplaatsen, wedstrüden en wat daar
alzoo byhoort. En er gaat haast geen
Zondag voorbij, zonder dat men den po-
pulairen man tusschen de zwemmers,
voetballers, vliegers, hardloopers of ten
nisspelers ziet. Maar nog meer voelt hy'
voor parken voor de arme bevolking. En
dat is wel de mooiste trek in zijn ka
rakter.
Berly'n beschikt tegenwoordig over
schitterende plantsoenen, die met elke
andere groote stad ter wereld concur-
reeron kunnen.
Niet alleen zyn eigen stadgenooten
maken het hem moeilük, hü moet zich
ook zoo nu en dan tegen critiek van bui
ten verdedigen. Niemand minder dan
Italië's dictator Benito Mussolini heeft
onlangs Berlün aangevallen en aan de
hand van de statistieken wellicht,
omdat in Duitschland Rome altijd nog
als een doode provinciestad beschouwd
wordt trachten aan te toonen, dat
Berlün tot een langzamen ondergang ge
doemd is. Mussolini heeft er aan her
innerd, dat sinds het einde van den oor
log Berly'n niet vooruit gegaan is, wat
het aantal inwoners betreft en dat het
aantal sterfgevallen dat der geboorten
overtreft. Waar zoo iets mogelijk is, zegt
de dictator, kan men in Berlyn bewe
ren wat men wil en nóg zoo druk doen,
men kan niet meer ontkennen, dat het
bergaf gaat.
En wat is daar nu tegen te zeggen?
Het is juist, dat Berlün tydens den
oorlog niet alleen uiteriyk hard achter
uit gegaan is, maar dat ook het aantal
inwoners afnam. Het is eveneens juist
dat Berlün thans, in 1928 slechts 200.000
inwoners meer heeft dan in 1914. Het
kan evenmin ontkend worden, dat byna
geen stad ter wereld zoo weinig kinde
ren in verhouding tot het aantal inwo
ners heeft, en dat het aantal der ge
boorten schrikbarend achteruitgegaan is.
Waar ligt dat alles aan? Natuurlyk in
de eerste plaats aan het feit, dat een
oorlog nu niet bepaald de meest ge
schikte propaganda voor een groote stad
beteekent, en dat de enorme verliezen
van het slagveld zich ook hier merk
baar gemaakt hebben.
Maar er komt nog iets anders by.
Eerst de laatste drie jaren wordt in Ber
lün weer met de noodige energie ge
bouwd. En toch zyn er nog ruim drie
honderdduizend woningen te weinig. Dat
heeft natuurlyk ten gevolge, dat vele
gezinnen huiverig zün, naar hier te ver
huizen. Er zyn wel woningen te krügen,
maar slechts voor hen, die twee tot vüf-
duizend gulden per jaar huur kunnen
betalen en die bereid zyn voor zooge
naamde „oude woningen" bedragen van
vier tot achtduizend gulden „schadeloos
stelling" aan de tegenwoordige huurder
af te staan. Voor welk geld deze zich
dan in goedkooper woningen geheel
nieuw plegen in te richten.
Waar geen woningen zün, worden ook
weinig huwelyken gesloten. En wie toch
trouwt schynt het zoo in te richten, dab
geen kinderen ter wereld komen, op
de overweging dat voor nieuwe we
reldburgers bij deze woningmisstanden
geen plaats te vinden is. Het gebrek
aan inkomen en kapitaal nog even daar
gelaten.
Daaruit echter de gevolgtrekking te
maken, dat Berlün ten doode gedoemd
is. schynt me toch schromelijk overdre
ven!
De tegenwoordige oorzaken van stil
stand op bepaalde gebieden zy'n van tü-
dehjken aard. De energie echter, die
Berlyn op velerlei gebied toont, is bly-
vend. Ze was er ook vóór den oorlog, en
is slechts tydelijk afwezig geweest, toen
onder zeer abnormale omstandigheden
stilstand onvermydelijk was geworden.
Ik ken geen stad ter wereld, die zoo
van aanpakken weet als juist deze. Wie
hier al van de oorlogsjaren af gewoond
heeft en de ontwikkeling der dingen
heeft meegemaakt, is eenvoudig ver
bluft van de snelheid, waarmee Berlyn
zich uit de misère omhoog gewerkt heeft.
Mussolini wage er toch eens een reisje
aan. Al kunnen we hem niet de verze
kering geven, dat hij in dit centrum van
arbeidersbeweging met hartelykheid
ontvangen zal worden. Maar men is toch
beleefd genoeg om het hem niet storend
te laten merken. Hü zal verstomd staan
van de levenslustigheid van deze stad.
Ja, als hij in deze wintermaanden naar
hier komt, dan zal hy" zelfs op onze
boulevards in het westen, in de eerste
plaats op den Kurfürstendamm die thans
geheel winkelstraat geworden is, den in
druk krijgen in het hartje van Parijs
te zü"- Want daar is men al druk bezig
volgens Parysch voorbeeld op dc ter
rassen van de groote koffiehuizen pot-
kacheltje's neer te zetten, zoodat dich
ters en nietsdoeners, journalisten en so-
ciety-girls, en andere nieuwsgierigen van
bercep ook bij tien graden onder nul nog
buiten zullen kunnen zitten en het ver
keer gadeslaan, dat ook reeds Parysche
afmetingen heeft aangenomen.
Neen, Berly'n is geen stervende stad.
En als straks weer wat kapitaal ter
beschikking komt en de grootsche bouw
plannen uitgevoerd zijn, dan zullen ook
de kinderkens weer tot ons komen, en
de vreemdelingen zullen komen en hui
zen huren, totdat geliik in de bouw
plannen ook reeds voorzien is het
respectabele aantal van tien millioen in
woners bereikt zal zyn.
Tien milücen.
In één stad.
Kan de Nederlandsche lezer zich zoo
iets voorstellen? Maar Ik wed. dat we het
nog binnen de eerstvolgende 20 jaren
beleven zullen. Het is de waag, of Lon
den en New-York het record dan in
tusschen al eerder bereikt zullen het
ben?
H. v. B.
Alkmaar p. 2 Dec. Dungeness, Au
sterdam n. Chili.
Alcor 2 Dec. van Lissabon, Rottei-
dam n. Santa Fé.
Baarn 30 Nov. te Guayaquil van
Amsterdam.
Brielle 30 Nov. van Talcahuano naar
Coronel.
Cottica p. 2 Dec. Ouessant, Amser-
dam n. West-Indië.
eEmdijk 29 Nov. v. Vancouver naar
Rotterdam.
Ganymedes 3 Nov. 'te Amsterdam van
Hamburg.
Gemma 3 Nov. van Tsingtao naar
Rotterdam.
Nieuw Amsterdam 4 Dec. 5 u. voor-
gaats van den Waterweg verwacht, New
York n. Rotterdam.
Nykerk 2 Dec. v. Beira n. Mozam
bique.
Schiekerk 3 Dec. van Rotterdam n.
Hamburg.
Sibajak p. 3 Dec. 15 u. Sagres. Rot
terdam n Batavia.
Simon Bolivar 1 Dec. v. Dover, Am
sterdam n. W.-Indië.
Stuyvesant 1 Dec. 0 u. 5 m, 1000 mül
West van Land's End, West-Indië n.
Amsterdam.
Veendyk 1 Nov. v. Colombo, Calcutta
n. Rotterdam.
Waterland 2 Dec. 23 u. van Monte
video, Buenos Ayres n. Amsterdam.
