BUITENLANDSCH OVERZICHT
VERSPREID NIEUWS.
FANTASTISCHE PLANNEN VAN Mdme HANAU.
GEMENGD NIEUWS
Philips Radio-Toestellen
EEN MILLIOENENZWENDEL
INGEZONDEN
SCHEEPSBERICHTEN
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 7 DEC. 1928
Nadere berichten over het financieele
schandaal.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
't Belangrijkste nieuws wordt vandaag
gevormd door een serie telegrammen
van uiteenloopenden aard, waarbij com
mentaar overbodig is, en die luiden als
volgt:
Het schandaal van de
„Gazette du Franc".
PARIJS, 6 Dec. tV-D.) De sociaal-
democratische algevaardigde Chastanet
die met betrekking tot het financieele
schandaal van de „Gazette du Franc
verwijten richtte tot eenige leden van
de regecring welke evenwel door den
minister-president Poincaré in een
schrijven aan den afgevaardigde ge
rechtvaardigd werden, heeft Poincaré
een antwoord gestuurd, waarin hij zegt,
alle beschuldigingen te handhaven.
De werkzaamheden der onderzoekende
autoriteiten duren nog voort. Naar ver
der bekend wordt omtrent de veelvertak
te betrokkingen en plannen van movr.
Hanau, liep zij met het plan rond een
religieuze propagandafilm Maatschap
pij op te richten, die natuiu'lijk ook ter
ondersteuning van haar onderneming
moest dienen. Mevrouw Hanau wilde
zioh ook het geven van concerten en or
gel voordrachten in de Parijsche kerken
op feestdagen verzekeren, om dan ook
daar propaganda voor haar onderne
mingen te kunnen voeren. Tot hare
medewerkers behoorde ook een der be
kendste Fransche filmaoteurs. De door
de ineenstorting der ondernemingen
niet alleen economisch doch ook moreel
getroffen employé's van de „Gazette du
Franc" hebben zioh aaneengesloten om
hun belangen te verdedigen. Zij hebben
zioh ter beschikking gesteld van de
autoriteit.
De boekhouding
leek naar niets.
De Parijsche correspondent van het
Hbld. telefoneert:
De kracht van het geheel van finan
cieele ondernemingen, behoorende tc-t
de ..Gazette du Franc", neemt steeds
grooter afmetingen aan. Het onderzoek
heeft aangetoond, dat de boekhouding
volstrekt naar niets leek. Den oliën*
ten werden, om ze zoet te houden, af en
toe volkomen fictieve rekcningscaurant-
uittroksels toegezonden. In hun dossiers
ontbraken regelmatig de effecten, die
ze als dekking hadden verstrekt en die
terstond te gelde gemaakt zijn. Hot
vreemde is, dat zelfs geen sporen gevon
den zijn van de beursspeculaties, waar
mee de voorgespiegelde groots winsten
gemaakt hadden moeten worden. De
leiders van de onderneming schijnen
zich er toe bepaald te hebben het geld
in hun zak te steken en op te maken.
Voor zoover de uiterst verwarde toe*
stand die maandenlange naspeurin
gen van de financieele deskundigen zal
ncoiig maken toelaat er over te oor*
deelen, wordt geschat dat het passief
30 a 40 millioen francs zal bedragen.
Voor het gebouw van de bank staat
voortdurend een groote mensohenme-
niigte samengesteld voor een deel uit
het talrijke personeel, dat in letterlij
ken en figuurlijken zin plotseling op
straat staat, want de bureaux worden
gesloten gehouden, voor een deel ui;t de
gedupeerden uit de provincie, die over
gekomen zijn om te zien of er nog wat
van hun spaarduitjes terecht komen zal.
Daaronder zijn allerdroevigste gevallen
van kleine spaarders, die al wat ze ba*
zaten verloren hebben.
Volgens de socialistische „Populaire",
die zeer goed ingelicht schijnt, is in de
zaak nog een andere wouw betrokken
geweest, een vriendin van Mme Ha
nau, Mme Joseph genaamd, die in Ame»
rika fortuin gemaakt zou hebben en
die wordt afgeschilderd als nog veel
flinker en genialer dan eerstgenoemde.
Ben paar maanden geloden echter heef:
deze vrouw zich geheel teruggetrokken,
hetgeen inderdaad schijnt aan te dui
den, dat ze schranderder geweest is dan
de andere medeplichtigen, die zich heb
ben 1 aiten snappen.
Ond erstaatssecretaris
gecompromitteerd.
PARIJS, 5 NOV. <N. T. AI
De „Ami du Peuple" publiceert het
volgende bericht, waarvoor men de ver
antwoordelijkheid geheel voor rekenmi
van liet blad moet laten.
Terstond na afloop der Kamerzitting
van gisteren verleende de alg. Ciiasta
net (soc.) aan Poincaré de toegezegd»
Inzage in zijn papieren, waaruit bleek,
dat een onderstaats-secretaris in het ia,
genwoordige kabinet bü de zaak betrok
ken is. He betreft een grondmeculatie ir.
de omgeving van Parijwaaraan de
onderstaatssecretaris zijn naam zou
hebben geleend. Men zelgt zclls. dat
Poincaré nog in den afgeloopen nacht
zijn medewerker bij zich zou hebber,
ontboden, met wien hij een zeer lang
durig en levendig onderhoud had. Et
telijke parlementsleden zouden hebber
verklaard, dat de onderstaatssecretaris,
wiens naam in de wandelgangen dir
Kamer heden van mend tot mond ging
morgen in den kabinetsraad zou wcr
den uitgenoo.iigd zijn ont lsg in te die
nen, als hU zich niet zou kunnen recht
vaardigen.
Eenige bladen beweren, dat bij de on
dernemingen. die hi betrekking staar,
met de „Gazette du Frar.c" sedert Mei
geen boekhouding meer heeft plaats ge
had.
Nog eens Syrië.
De uitlating van Poincaré. d;e in i
Fransche Kamer verklaarde, dat Frank
rijk zijn mandaat over Syrië niet moet
prijsgeven, daar andere ..een mogencL
held met imperialistische neigingen" er
zich van meester maken zal, heeft in
Italië groote verontwaardiging gewekt.
De bladen varen met groote heftigheid
tegen FrankrUks politiek in Syrië uit,
en de „Oorriere d'Italia" gaat zoover te
beweren, dat Syrië van het Fransche
mandaat ernstige nadeelen heeft onder,
vonden. De afwezigheid eener omlijnde
reconstructie-politiek heeft eenige Syri
sche gebieden in ellende gedompeld
Een feit is er onder het Fransche be
heer in Syrië geschied: de beschieting
en de brandstichting van Damascus
Het democratische Frankrijk behandelt
de Syriërs als een half-barbaarsch
volk.
De „Giornale d'Italia" publiceert vijf
foto's, die de beschieting vain Damascus
en een aantal lijken op een openhaar
plein toonen. Het blad verklaart deze
foto's ï-eeds twee jaar in zijn bezit U
hebben: het had ze niet gepubliceerd
als Poincaré Italië niet .geprovoceerd'
had. (Hbld.)
De amnestie
BRUSSEL. 6 Dec. (V.). De Kamer
heef: met 93 tegen 3 stemmen het doe
de regeering geamendeerde amnestie-
ontwerp aangenomen. De socialisten
hebben blanco gestemd.
Stakingsonlusten
in Columbia.
LONDEN, 6 Dec. (VP.) Uit Bogota
wordt gemeld, dat stakende arbeiders
van een der bananen-plantages erin
slaagden, 35 soldaten van een afdeeiing
die was uitgezonden om de orde te her
stellen, gevangen te zetten. Op grond
van de uitzonderingstoestand, die ls af
gekondigd, is generaal Carlos Vargas tot
bevelhebber In het stakingsgebled be
noemd. De minister van oorlog ver
klaarde, dat het aan de communisten
te wijten zou zijn dat de staking een
revolutionair karakter heeft aangenomen
De regeering zal echter alle maatrege
len treffen, teneinde de rust zoo spoedig
mogelijk te herstellen. Het aantal stakers
in Cartagena en Barranquilla wordt op
32.000 geschat.
Een nieuu) voorstel
van Britten.
LONDEN, 6 December. (V. D.)
De voorzitter van de vlootcommissie
van het Amerikaansche huis van afge
vaardigden overweegt een nieuw voor
stel voor het bijeenroepen van een in
terparlementaire Engelsch-Amerikaan-
sche conferedtie te Genève in Augustus
van het volgend jaar. Britten verklaar
de, dat hU eerst na overeenstemming
met de overige leden van het congres
zal onderhandelen.
Safeguarding.
LONDEN. 6 Dec. (VOD.) De Labour
parlementsleden, die de textielkiesdis-
tricten van Yorkshire vertegenwoordigen
hebben op een meeting hun aandacht
gewijd aan den toestand, die ontstaan
is doordat de textelvakvereenigingen
besloten hebben, de aanvrage te onder
steunen van de werkgevers om rechten
te heffen van zekere soorten texfclelgoe-
deren. De leden betreurden het eenstem
mig dat de textielvakvereenigingen af
stand gedaan hadden van het stand
punt, dat zij innamen, toen men safe-
guarding-reehten aanvroeg voor wollen
goederen. Zij waren ten zeerste van
meening, dat een politiek van be
schermde rechten geen hoop gaf op ver
betering van de bestaande moeilijkhe
den in de textielindustrie van Yorkshire.
De vergadering besloot eenstemmig om
een niet compromitteerende oppositie te
voeren tegen het voorstel om bescher
mende rechten op wollen goederen in
te voeren, wanneer een dergelijk voorstel
in het parlement zou komen. Snowden
presideerde de vergadering.
Voor de verkiezingen.
Door middel van -lakkaten, strooibil,
jetten, propagandatoebten door d'e stad
en stukjes in de pers wordt naar de
correspondent te Brussel van de N. R.
Crt. meldt, de strijd voor de toewijzing
OD Zondag 9 December, van den vacan-
ten Kamerzetel te Antwerpen, in het
heele arrondissement, van beide (libe
rale en Vlaamsch-naticnale) zijden met
hardnekkigheid voortgezet. De sociaal
democratische Volksgazet, het blad van
Huysmans en Eeckelers, die ncchtan:
vurige voorstanders zijn van de volledige
amnestie, evenals de katholieke Gaze*
van Antwerpen, spoorden hare lezers
nogmaals aan tot blanco stemmen, ter
wijl de katholiek=conservatieve er.
anri.Viaamsche Métropole haar men-
schen der. raad geeft, in strijd met he:
partijbssluit. hun stem op den r.iet-
kabhoiieken liberaal-conservatieven can-
didaat Baelde uit te brengen en dit
niettegenstaande het feit. dat de
Vlaamsch Jiationalc Candida at, dr
Borms. streng katholiek is.
De Vlaamsc h-nationale campagne voor
de „amnesticlijst" waarop dr. Borms en
mr. Adelfons Henderickx staan, wordt
vooral in de Antwerpsohe volkswijken
en op het plattelandsche deel van hei
arrondissement geveerd. In enkele da
gen werd voor het speciaal verkiezings
fonds aan bijdragen van kleine burgers
arbeiders err boeren, ruim 50-000 frank
bijeengebracht.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 cent* per regel.
DIAMANTEN-WELLUST.
Een aantal vrouwen uit de deftige
kringen hebben zich, aldus de N. R. Crt
in de balzaal van een hotel in Mayfair
te Londen laten opsluiten, om een
..jewel song parade" by te wonen die
de modiste Ann TaJbót in samenwer
king met het Brltsche Juweiiereverbonc
op touw had gezet.
De mannequins droegen bij haar
kostbare toiletten sieraden ter waarde
van 24 millioen gulden.
De deuren van de zaal waren niet
alleen op slot, maar werden ook nog
bewaakt. Geen vrouw mocht de zaal
verlaten voor de show gedaan was en
alle kleirjoodiën goed en wel aan het
gezicht onttrokken waren.
DE AFBEELDINGEN-
OMROEP VAN TOULOUSE.
De bekende radio-publicist Karl
Schmoll meldt, dat het station te Tou
louse. dat sedert cenigen tijd plaatjes
uitzendt, van de „Conseil Général de la
Haute Garonne" een subsidie van 30.000
francs geniet, ten einde den draadloozen
beeld-omroep te populariseeren.
Bovendien krijgt het 200.000 francs ter
beschikking om gedurende het seizoen
1928-1929 26 opera's voor de microfoon
te kunnen opvoeren, waarbij dan gedu
rende de pauzes foto's van de medespe-
lende artisten en enkele scènes zullen
worden uitgezonden.
Terecht meent men dat de officieele
Fransche zendstations wel eens een
voorbeeld mochten nemen aan dezen
particulieren zender te Toulouse, die
naar verhouding betrekkelijk weinig
middelen te zijner beschikking heeft, en
niettemin veel weet te presteeren.
DE VERLEIDING WAS
TE GROOT.
Een Parfjzenaar, die door middel van
een telefoon van de Beurs uit naar zijn
woning, en een draadlooze zend-instal
latie te zijnen huize, zijn vrienden in het
buitenland onmiddellijk met de nieuw
ste beurskoersen op de hoogte bracht,
wat natuurlijk zeer aan him speculaties
ten goede kwam, heeft ten slotte zijn
„edelmoedige" vriendschap met een jaar
gevangenisstraf en een flinke geldboete
moeten betalen.
EEN SPAANSCH
KLASSIEK DRAMA.
In de serie van de grootste tooneel-
stukken der wereldliteratuur, zal door de
Engelsche zenders als volgend werk „Het
leven een droom" van den Spaanschen
auteur Calderon opgenomen worden.
Het stuk wordt op 11 December door
5 GB en op 12 December door 2LO en
5QX gegeven.
RADIO VOOR HET
PLATTELAND.
Een overtuigend bewijs van de belang
stelling voor speciale landbouwlezingen
is wel het feit dat de Amerikaansche
la ndbou waf deeling van de NBC regel
matig een duizendtal brieven per maand
ontvangt met betrekking tot de lezingen,
die speciaal voor het platteland worden
gegeven.
FOTO-TELEGRAFIE EN
RADIO-OMROEP.
De B. B. C. heeft het plan om de foto's
van de belangrijkste medewerkers aan
de omroep-programma's uit te zenden
over den zender Da ven try. Evenals bij
de andere Engelsche foto-telegrafie-ex-
perimenten zal hierbij van het Fulton-
systeem worden gebruik gemaakt.
AANTAL LUISTERAARS.
Volgens officieele .opgave bedroeg het
aantal ingeschreven luisteraars in En
geland op 31 October IJ. 2.543.000.
PAUZE-TEEKENS.
Met betrekking tot het „koekoek"-pauze-
teeken van het station Laibacn te Yougo
Slavië (566 m.), stelt de „Wireless
World" voor, alle stations van een ap
paraat te voorzien, dat in de pauzes
een of ander dierlijk geluid doet hooren.
Vooral het miauwen van een poes, het
loeien van een koe. het brullen van een
leeuw en het kwaken van een kikker
lijken zeer makkelijk herkenbare gelui
den.
De ..Wireless World" doet den leden
van de Union Internationale de Radio-
phonie te Genève het voorstel een tocht
je door den dierentuin te maken, om
voor de verschillende stations de ge
schiktste geluiden uit te vinden.
Alleen bestaat er gerechtvaardigde
vrees, dat ieder station het gebrul van
den leeuw voor zich op zal eischen. ter
wijl niemand tevreden zal zijn met het
gehuil van den jakhals.
ONTEVREDEN ENGEL
SCHE LUISTERAARS.
Een van de vooraanstaande personen
op radio-gebied in Engeland kreeg on
langs bezoek van een luisteraar, die
mededeelde, dat er bij den Engelsclien
omroep letterlijk niets was. dat de moeite
waard was om naar te luisteren.
Toen men hem vroeg, wat er dan niet
goed was aan het Schubertconcert van
den vorigen avond, keek hij eenigszdns
verward om zich heen en mompelde en
kele onverstaanbare woorden.
Bij nadere informatie bleek, dat des
mans antenne in Augustus LI. omge
waaid was.
„Wireless World" stelt de B.B.C. thans
voor om een radio-programma te orga-
r.iseeren. waarin alle ontevreden luiste
raars gelegenheid zullen krijgen te too
nen, hoe zij den omroep dan wél zou
den organiseeren.
Dit experiment zou leerzaam zijn voor
alle ontevredenen en tevens amusant
voor de andere luisteraars.
RADIO VOOR DEN
EFFECTENHANDEL.
Om de radio ook voor den effecten
handel dienstig te maken, heeft het
hoofdbestuur van de Engelsche poste
rijen besloten verschillende faciliteiten
toe te staan aan effectenmakelaars, die
zich op zee bevinden en orders wenschen
af te sluiten.
HET STATION TE
MALMö VERDWIJNT.
„World Radio" meldt, dat het station
Malmö tegen Kerstmis as. door den
nieuwen zender in Hörby zal worden
vervangen. De energie bedraagt 20 K.W.
NEDERLAND—BELGIë.
MINISTER HYMANS GEEFT
EEN UITEENZETTING.
De Belgische minister van buiteniand-
sche zaken Hijmans heeft, naar een B.
T. A.-telegram uit Brussel meldt, gister
morgen in de commissies voor de buï-
tenlandsche zaken uit den Senaat en
de Kamer een uiteenzetting gegeven over
de Nederlandsch-Belgische quaestie. Na
een kort overzicht van de voorgeschie
denis besprak de minister de aspecten
der voornaamste hangende problemen
met name de verbinding tusschen Ant
werpen en den Rijn en de scheepvaart
op de Schelde. De uiteenzetting verkreeg
do algemeene goedkeuring der beide
commissies. Er ontspon zich een gedach-
tenwisseling, die op 19 December zal
worden voortgezet.
HET ZUÏDERZEEFONDS.
MET RUIM 15.6 MILLIOEN
VERHOOGD.
Ingediend is een wetsontwerp tot wij
ziging der begrooting van het Zuider-
zeefonds voor 1928.
Aangezien de snellere uitvoering meer
werk vordert in korter tijd en hoogere
uitgaven, alsook stijging van arbeidslco-
nen, de uitvoeringskosten verhoogen,
wordt art. 13 (derde termijn van de op
90 millioen geraamde kosten van de
werken voor de afsluiting der Zuider
zee) verhoogd met bijna 4 1/2 millioen
tot ruim 14 millioen en art. 14 (indij
king en droogmaking van den Noord
westelijken polder. Wieringermeer) ian
ruim 11 millioen tot bijna 20 1/2
millioen.
Het eindcijfer der begrooting wordt
verhoogd met 15.622.000 aldus het
Hbld.
GRUWELIJK VERMINKT.
ONGEVAL BIJ 'T DORSCHEN.
De landbouwer D., uit Oudland te
Steenbergen werd door een noodlottig
ongeval bij het dorschen in de manege
door een drijfas der machine aan een
broekspijp gegrepen, waardoor het been
zoodanig werd bekneld, dat de knie ge
heel werd verwrongen en het vleesch
op enkele plaatsn tot aan het been van
het lichaam werd gerukt, meldt de Tel.
Het slachtoffer werd op medisch ad
vies naar het ziekenhuis vervoerd, waar
operatief ingrijpen noodzakelijk bleek.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regeL
UIT VOORRAAD LEVERBAAR
Techn. Bureau J. VAN DEN BERG
RADIO-SPECIALISTEN S
ZIJLSTRAAT 87 TELEFOON 11322
CARBIDLAMP ONTPLOFT.
Woensdagavond ontplofte in een ga
rage aan den Amstelveenschen weg te
Buitenveldert, een carbidlamp. De lamp
sprong uit elkaar: een der stukken trof
een 20-jarigen los werkman, die toekeek,
zoodanig in het gelaat dat hij vermoe
delijk het licht in zijn rechteroog moet
missen, meldt het Hbld.
VOERTUIGEN RECHTS
De Commissaris van Politie te Haan
lem verzoekt ons bekend te maken dat
artikel 103 E der Algemeene Politie Ver,
ordening voor deze gemeente luidt:
„Bestuurders van voertuigen zijn
verplicht bij het bereiken van een ui!
twee parallel liggende deelen bestaand
weggedeelte, het voor hen rechts liggen
de deel van dien weg te houden. Onder
voertuigen worden ook rijwielen ver
staan".
In verband hiermede zijn bij de na
volgende wegen bordjes geplaatst met
„voertuigen rechts":
Nassaulaan en Nassauplein,
Ged. Voldersgracht en Ged. Raam
gracht,
Sophiaplein
Velserstraat tusschen Kleverparkweg
en Aelbertsbergst raat,
Kleverparkweg.
Kloppersingel,
Johannes de Breuk straat (plantsoen
gedeelte)
Kennemerplein
Parklaan tusschen Kruisweg en Jans*
weg;
Papentorenvest
Leidscheplein
Nagtzaamstraat tusschen Amsterd.-
vaart en Teding van Berkhoutstraat,
Nagtzaamplein,
Schalkwijkerstraat tusschen Sdhaik-
wijkerbrug en Zuiderbrug
Hof van Egmcnd,
Krocht tusschen Nieuwe Groenmarkt
en Kruisstraat.
Lijsterstraat.
Spaar nhovenstraat tusschen Rijks
straatweg en Timor straat.
Raadhuisplein.
Schoterboschpletn.
Kastanjestraat tusschen poort en
Eikenstraat,
Oosterstraat (plantsoengedeelte)
Elzonplem
Meidoornplein.
Berkenstraat,
Ves testraat.
De aandacht van liet publiek word'
er op gevestigd dat tegen de overtreders
streng zal worden opgetreden.
Persoonlijke en algemeene indrukken.
DE „GAZETTE DU FRANC".
Onze Parijsche correspondent schrijft
ons:
Het is met opzet dat we achter h?t
woord „millioenenzwendel" drie dikke
vraagteekens zetten. Niet alleen omdat
het er moeilijk bij ons in wil dat de
leiders van de Gazette du Franc et des
Nations zich zouden hebben schuldig ge
maakt aan diefstal van maar even hon
derd en vijftig millioen. en dat in nog
geen jaar tiids, maar ook omdat we zoo
juist bij een specialist op financieel gebied
ons licht hebben opgestoken eh hem ge
vraagd in hoeverre de operaties van de
Gazette ongeregeld waren.
Men kent de affaire reeds in groote
trekken maar is waarschijnlijk niet be
kend met deze détails. De Gazette is een
groot opgezet weekblad dat zich voorna
melijk bezighield met financieele en met
beursaangelegenheden. Het tijdschrift
gaf raad aan speculanten en de leiders
van het blad. Madame Hanau, haar ge
wezen echtgenoot Lazare Bloch en de
hoofdredacteur Pierre Audibert, sticht
ten naast het blad allerlei commercieele
ondernemingen waarin de lezers aan-
deelen konden nemen. Nu moet men het
karakter van het blad nog kennen om
de situatie beter nog te begrijpen. De
uitmuntend gedirigeerde Gazette had
een zuiver internationaal karakter. Me
dewerkers waren lord Grey, Vandervel-
de (de Belgische minister), Briand, Stre-
semann, Herriot en andere pacifisten le
verden bijdragen.
Het scheen dat de Gazette levensvat
baarheid had. Men kocht een huis, dat
millioenen waard is. in de Rue de Pro
vence, overal in de provincie werden
panden gekocht en dat geld kwam bijeen
door inschrijvingen van spaarders die
werden aangelokt door de reclame en
propaganda dat men zeven tot veertig
procent van zijn geld kon maken indien
men zijn spaarduiten toevertrouwde aan
de Gazette.
Coty, eigenaar van de Figaro en van
de Gaulois heeft enkele maanden gele
den een nieuw dagblad gesticht ,2'Ami
du Peuple". Deze courant is de eenige
die ad tien centimes wordt verkocht en
die zoowel in ochtend- als avondeditie
verschijnt. Het is een courant met een
zuiver fascistisch tintje en tevens een
blad dat graag niet sensationeele artike
len verschijnt. En een van die artikels
nu liet doorschemeren dat er iets niet in
den haak zou zijn met de financieele
operaties van de Gazette. Over de gevol
gen daarvan zoo straks.
Eerst een persoonlijke indruk. Een
jaar geleden ongeveer, toen de Gazette
zich ging vestigen in het nieuwe gebouw,
kreeg ik een heel beleefd briefje van
Pierre Audibert, den hoofdredacteur, dat
hij het op prijs zou stellen om kennis te
maken. Die ontmoeting had plaats in
Hotel Ritz, Place Vendóme, waar ik
eveneens Madame Hanau, Lazare Bloch.
Pierre Descaves, een vertegenwoordiger
van Aristide Briand en enkele collega's
ontmoette en aan een gemeenschappe
lijk maal, aangeboden door de leiders
van de Gazette had ik toen gelegenheid
om nader kennis te maken. Ik hoef u ze
ker niet te zeggen dat we niet over fi
nancieele aangelegenheden hebben ge
sproken, maar over journalistieke me
dewerking om zoo aan de Gazette des
Nations een internationaal karakter te
geven en om de waarheid aan te toonen
van het woord „elkaar kennen om elkaar
lief te hebben" Men moge dit misschien
een beetje „vredes-utopie" vinden,
maar ik kan niet anders zeggen dan dat
de charmante gastheerendie thans,
beschuldigd van oplichterijen voor hon
derd en vijftig millioen achter de gren
dels zitten, zich toen zeer correct toon
den en werkelijk een hoogst fatsoenlij
ken indruk maakten. Een mensch kan
zich vergissen en die arrestatie zal wel
op iets berusten, maar, zooals gezegd, het
wil er nog niet goed bij ons in
Waarvan worden Madame Hanau, La
zare Bloch en Audibert beschuldigd?
Toen de eerste alarmeerende berichten
verschenen over de handelingen van de
Gazette stroomden natuurlijk van alle
kanten de spaarders toe om, bevreesd,
hun geld op te eischen. Madame Hanau
die voornamelijk de zaken dreef gaf
order om te betalen, om te remboursee-
ren. Ze had dertig millioen in kas en
hoefde dus niets te vreezen. Maar reeds
werd de Gazette, nog voor de Justitie
zich met de zaak bemoeide, openlijk van
zwendel beschuldigd en de Gazette
moest toen de betalingen stop zetten. Is
dat zwendel? Is dat bedrog? zoo hebben
we gevraagd. Neen. Neem onverschillig
welke bank. Lanceer het bericht dat de
onderneming niet zuiver is, zoo dat er
een paniek onder het publiek ontstaat
en de instelling kan nog zoo sterk en
solide zijn, toch wordt het haar een on
mogelijkheid om dadelijk alles en alles
terug te betalen.
Op dat oogenblik heeft de Justitie in
gegrepen en men is overgegaan tot huis
zoeking en arrestatie van de leiders.
Men hoort honderden verschillende le
zingen, maar toen ik met een financieel
expert al die verschillende lezingen
eens naging, vonden we twee duistere
punten. Het eene duistere punt is dat
de experts van de Justitie slordigheden
en nalatigheden ontdekten in de boek
houding. Dat is natuurlijk zeer verdacht
en mag niet voorkomen... Maar het is
nog niet dadelijk oplichterij. Het twee
de. dat Madame Hanau altijd myste
rieus was tegenover haar klanten, in
dien zin dat ze wel een minimum van
zeven en een maximum van veertig pro
cent van het aangebrachte kapitaal be
loofde. maar nimmer wilde vertellen
hoe zij winst maakte. We geven dadelijk
toe dat dat er verdacht uitziet, maar
men kan het alweer niet oplichterij
noemen, van het oogenblik af dat ze
haar verplichtingen tegenover de klan
ten nakwam.
Men heeft de fantastische verhalen
aangevuld met bijzondertieden uit het
particuliere leven van de verdachten
(waarom heeft niemand nog zich de
moeite gegeven om uit te zoeken hoe
Audibert aan het officiers- en Bloch
aan het ridderkruis van het Legioen
van Eer komt?), zoo is men te weten
gekomen dat Bloch vroeger getrouwd
was met Madame Hanau, dat Bloch zeer
veel geld uitgaf, dat men hem in beurs-
kringen „le Napoléon des affaires"
noemde, terwijl Madame Hanau den
bijnaam van „Madame la Présidente"
had, dat zij vooral ongeloofelijk ener
giek was en zich nimmer rust gunde,
maar wat zijn dat nog allemaal voor
„bewijzen" dat ze de Fransche spaar
ders voor honderd en vijftig millioen
zouden hebben opgelicht? Een gewezen
directeur van een succursale van de
Gazette, door Madame Hanau aan den
dijk gezet omdat hU 48 uur later pas
het geld afdroeg dat een van de klan
ten hem bracht, kan nu wel schreeuwen,
maar men kan het toch moeilijk een
oplichterij van de directrice noemen zoo
meedoogenloos streng op te treden waar
zij dan toch ook de zorgen over een be
drag van honderd en vijftig millioen
had. Nu mompelt men nog dat er en
kele députés betrokken zijn in deze sen
sationeele affaire, dat deze zaak ineens
werd opgeblazen om de publieke aan
dacht van andere zaken af te leiden,
etc. etc., maar aan al die praatjes wil
len we voorloopig niet al te veel waarde
hechten.
Gezien het feit dat men alleen een
groot aantal détails vindt, welke
eigenlijk niets met de zaak hebben te
maken, daar meenen we ieder oordeel
te moeten opschorten tot het onderzoek
van de Justitie heeft aangetoond, dat
inderdaad zoon reusachtig bedrag ge
stolen werd... en dat het niet alleen
Hanau-Bloch-Audibert waren die zoo'n
slag wisten te slaan met een ongetwij
feld sympathiek weekblad dat in het
fascisme een gevaar zag en dat durfde
te zeggen. Schuldig of niet schuldig, het
is een louche affaire waarvan we wel
eens de dessous zouden willen weten.
Hoe die ook zijn, we zullen u er van op
de hoogte houden.
HENRY A. Th. LESTURGEON,
t
Parijs, December.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt
de Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst
of niet geplaatst, wordt de kepij den
inzender niet teruggegeven.
HET WINKELPERSONEEL EN DE ST.
NICOLAASDRUKTE.
Het bestuur van de afd. Haarlem van
den Alg. Bond van Handels- en Kan
toorbedienden verzoekt ons opneming
van de volgende motie:
De "Vakgroep Winkelbedienden van
den Alg. Ned. Bond van Handels en
Kantoorbedienden, in vergadering bijeen
op Donderdag 6 December 1923,
kennis genomen hebbende van de dis
cussie in .Haarlem's Dagblad" d.d. 29
November en 4 December jl. inzake het
winkelpersoneel en de St. Nicolaasdruk-
te,
neemt met verontwaardiging kennis
van de verklaringen van den secretaris
der Haarlemsche Middenstands-Cen
trale, waarby de indruk wordt geve iigd,
dat deze zijn gepubliceerd namens een
aantal Haarlemsche winkelbedienden en
waarin deze zouden afkeuren elke actie
voor werktijdverkorting,
constateert, dat uit het verslag van de
gehouden petitionnementsactie te Haar
lem, waarbij aan de Regeering wordt
verzocht de invoering van de Wet op de
Rijkswinkelsluiting gepaard gaande aiu
een vrijen middag in de week en afkon
diging van een werktijdenbesluit, veror
denend een werkweek voor de winkelbe
dienden van ten hoogste 50 uren. als
overgang naar de 48-urlge arbeidsweek,
voldoende blijkt, dat de drang naar
werktijdverkorting zeer sterk onder de
winkelbedienden leeft, terwijl bovendien
uit een ingesteld onderzoek is gebleken
dat aan een behoorlijke betaling van
overwerk gedurende de perioden voor
St. Nicolaas en Kerstmis nog zeer veel
ontbreekt.
roept alle Haarlemsche winkelbedien
den op. zich te organiseeren in hun vak
bond, teneinde de zoo dringend nood
zakelijke verbeteringen in hun positie
te verkrijgen.
Algorab 6 Dec. v. Rotterdam naar
Hamburg.
Amstelland wordt 7 Dec. 3 u. 30 min.
van Hamburg te IJmuiden verwacht.
Almelo 4 Dec. van Mollendo naar
Arica.
Breda p. 6 Dec. Vlissingen, Antwer
pen n. Amsterdam.
Brielle 4 Dec. van Corral naar To-
copilla.
Ba toe 4 Dec. van Calcutta naar Soe-
rabaja.
Blommersdïjk 6 Dec. te New York van
Rotterdam.
Bilderdijk p. 6 Dec. Scilly. Philadelphia
n. Rotterdam.
Commewijne 6 Nov. 19 u. van Havre,
W.-Indië n. Amsterdam, wordt 7 Dec.
nm. te Amsterdam verw.
Djambi p. 6 Dec. 12 u. Sagres, Batavia
n. Rotterdam.
Edam 6 Dec. n.m, van Vigo, Rotter
dam n. New Orieans
Giekerk 5 Dec. te Port Natal van
Rotterdam.
Insulinde 9 Dec. 6 u. te Colombo ver
wacht, Rotterdam n. Batavia.
Jagersfontein 6 Dec. van Port Sudan,
Amsterdam n. O.-Afrika.
Kieldrecht 6 Dec. van Rotterdam n.
Calcutta.
Kota Inten p. 6 Dec. Sagres, Batavia
n. Rotterdam.
Kcningin der Nederlanden 5 Dec. v.
Belawan Deli. Amsterdam n. Batavia.
Pclydorus 5 Nov. te Liverpool van
Amsterdam.
Simon Bolivar p. 6 Dec. 13 u., Azoren
Amsterdam n. W.-Indië.
Streefkerk p. 6 Dec. Ouessant, Bom
bay n. Rotterdam.
Stuyvesant 6 Dec. 17 u. v. Havre, West-
Indië n. Amsterdam.
Tjitaroem 4 Dec. van Hongkcnz naar
Manilla.
IJselkerk 5 Dec. van Madras, Rotter
dam n. Calcutta.
