HAARLEM'S DAGBLAD
OM ONS HEEN
BU1TENLANDSCH OVERZICHT
EEN VURIG PLEIDOOI VAN STRESEMANN,
EEN VERKLARING MET MOREELE WAARDE.
GEVANGENBEWAARDER VOOR DE
HAAGSCHE RECHTBANK.
FEUILLETON.
EEN HUISJAPON
VRIJDAG 28 DEC. 1928
DERDE BLAD
No. 3803
DE ITALIAANSCHE KAMER.
De indruk, dien -wij in het buiten
land van de Italiaansche dagbladpers,
zoowel als van de Intaliaansche Ka
mer voor afgevaardigden gekregen
hebben en nog voortdurend krijgen is.
dat aan beide onder de zware vuist
van Mussolini geen schijn of schaduw
van onafhankelijkheid of zelfstandig
heid gelaten is. De laatste maatregel
van Mussolini, waarbij hij zichzelf
weer een ministersportefeuille heeft
verleend, zoodat hij er nu acht tot zijn
beschikking of, als men liever wil, tot
zijn last heeft, die maatregel is al vol
doende bewijs van de ruggegraatloos-
heid van het Parlement. Wat de dag
bladpers aangaat, toen onlangs haar
onvrijheid in buitenlandsche bladen
besproken werd, heeft Mussolini zich
verwaardigd daarop zelf een antwoord
te geven, waaraan een zekere leukheid
niet valt te ontzeggen. „De pers," zoo
verzekerde hij, „is volkomen vrij alle
gebeurtenissen te bespreken, maar
daar zij er voor zichzelf van overtuigd
is. dat de fascistische Regeering de
beste is, kan zij zich bij de door deze
genomen maatregelen van ganscher
harte aansluiten." Met deze eenvou
dige kringredeneering kan men alles,
ook zelfs het ongerijmdste bewijzen.
Maar niet, dat al deze Italiaansche
journalisten precies in dezelfde rich
ting denken als Mussolini; het zal de
broodvraag wel zijn, die hen noopt in
die richting te schrijven en het komt
ons in 't buitenland allicht niet ter
oore, dat er op de Italiaansche keien
staan, die hun zin voor onafhankelijkheid
met broodeloosheid hebben geboet.
Wij voor ons hebben geen reden, ver
trouwen te stellen in Mussolini's breed
heid van opvatting, sedert wij van een
onzer lezers vernomen hebben, dat hij
zich ons blad naar Rome had laten
nazenden en in een van de nummers
een groote vierkante opening vond;
bij onderzoek bleek hem, dat op de
uitgeknipte plaats een stuk over Mus
solini had gestaan. Waarschijnlijk
heeft de censor öe Nederlandsche taal
niet kunnen lezen, maar zich aan den
veiligen kant gehouden en het „ge
vaarlijke" stuk verwijderd.
Dit nadert de grens van den groot
heidswaan want Mussolini weet zeer
wel dat hij van Nederlandsche bladen
voor zijn eigen onderdanen niets te
vreezen heelt; hoe zou een taal die
zij niet kennen invloed op hen kunnen
uitoefenen. Blijkbaar zijn zulke mal
ligheden dus als waarschuwingen aan
buitenlandsche bladen bedoeld en heeft
de censor zijn ijver willen toonen; im
mers zijn baas en aller Italianen baas is
vroeger zelf al veel verder gegaan toen
hij een wetsontwerp liet aannemen,
waardoor buitenlandsche journalisten die
in hun bladen het fascisme bestreden
hadden, voor den Italiaanschen rech
ter kunnen worden gebracht. Namelijk
zoodra zij de Italiaansche grens over-
schryaeri. Want om iemand te kunnen
hangen, meet men hem. zegt het
spreekwoord eerst hebben. Dit maakt
voor ieder, die zich niet zuiver op de
fascistische graat voelt, de zaak nogal
gemakkelijk. Hij blijft aan dezen kant
van de grens en zoodoende uit Musso-
linis gevangenis.
Alle Ministerieele zetels, op een na
in- öe hand van den Duce, alle Parle
mentsleden op zijn hand zoo kan
men gemakkelijk alle zaken naar zijn
hand zetten. Wel zijn er nu en dan
pogingen gedaan om van het recht van
discussie en critiek gebruik te maken,
maar de fascistische meerderheid
heeft dit nooit geduld. Het Engelsche
tijdschrift Contemporary Review ver
haalt, dat toen een der communistische
afgevaardigden in de Kamer verklaar
de: „de demonstratie waarmee de Ka
mer Mussolini ontving, vertegenwoor
digt noch de inzichten noch de in
stemming der arbeidersde heele
groep uit de Kamer gedreven en op
straat afgeranseld werd.
Dit bewijst zeer zeker, dat in Italië
van een eigenlijk parlement, dat wil
zeggen groepen vrij-gekozen vertegen
woordigers van de verschillende par
tijen, geen sprake kan zijn. Het toont
ook aan, waarom de Italiaansche pers
in haar geheel onder het juk van den
dictator gekomen is; hoe zou anders
een van de bladen, de Impero kunnen
schrijven: „Lichamelijke straf, toege
diend aan anti-fascisten, is volkomen
„in de lijn van nationale hygiëne. Het
„fascisme is „Italië". Anti-fascisme
„is anti-Italië. Zoodoende zijn slagen
„en kloppartijen tegen anti-fascisten,
„die fascisten beleedigen, geen party-
daden maar daden van nationale ver
dediging."
Deze redeneering. priecies kloppen
de met die van den machthebber zelf.
is logisch wanneer men het fascisme
als de eenlge reaelyke overtuiging
voorstelt en iedere andere ontoelaat
baar acht. Maar dan meet de Impero
voortaan, ook niet „Present!" roepen
wanneer appèl gehouden wordt van ae
beschaafde staten van Europa.
Ik geef toe, dat het gekozen voorbeeld,
dat van de uitgedreven Communisti
sche groep, niet het sterkste is dat wij
kunnen denken. Die groep zelf zou, had
zij de macht er toe, op dezelfde manier
handelen en de fascisten uit de deur
zetten. Zooals in Moskou in de Sovjet
geen andersdenkende wordt geduld.
Maar, ook aan ae leden van de Chris
telijke democratische party overkwam
hetzelfde en om geen twyfel over te
laten aan zyn bedoelingen, verklaarde
Mussolini dat oppositie in de Kamer
niet kon worden geduld en dat alleen
anti-fascisten, die de fascistische
idealen hebben aanvaard en daartegen
geen propaganda meer voerden in en
buiten Italië, op terugkeer in de Ka
mer mochten hopen.
Na deze verklaring moesten men-
schen die voor zichzelf nog eenigen
eerbied hadden, wel inzien, dat er
voor hen in de Kamer niets meer te
doen viel. Het was de slaverny der
vroegere eeuwen, zoo niet lichame
lijk dan toch geesteiyk.
Maar overigens: hoe konden de ver
jaagde Communisten zich beklagen? Zy
waren het immers juist, die door hun
woelingen na het einde van den oorlog
het verzet opriepen, waarvan Mussolini
en zyn tirannie het resultaat is geweest!
Lenin, Trotsky, Stalin en al die andere
kopstukken van het Russische commu
nisme dachten of denken er immers
evenmin over, een behoorlyken parle
mentairen regeeringsvorm in te voeren
of toe te laten, die noodzakelijk is voor
een democratische regeering. De com
munist in Rusland duldt evenmin als de
fascist in Italië een anaere meen'ing
naast de zyne. Het verschil is alleen eên
verschil in methode en de Russische is
heel wat bloediger geweest dan de Ita
liaansche, al heeft de laatste ook den
moord op Mateotti op haar geweten. De
wonderolie uit de eerste dagen van de
zwarthemden is in ieder geval heelwat
onschuldiger, dan de moorden zonder
vorm van proces van Felix Dzjerzjinsky
en zijn bloedhonden. Tot tirannie en
onderdrukking hebben beide geleid,
maar het Russische systeem paste spe
ciaal by de Aziatische minachting van
het menschenleven, het Italiaansche
berust op de kracht der suggestie, waar
voor het Italiaansche volk zoo gevoelig
is. Tirannie zijn beide. Zy bekooreu tot
dezelfde familie, zij het ook als achter
neven. Ook hun neiging tot expansie
buiten de grenzen is dezelfde, alleen
wenschen Stalin en zyn aanhang de we
reld te veroveren om haar daarna tot
een puinhoop te maken en Mussol.nl
met zyn aanhang om er vervolgens de
orde in te scheppen, die naar onze mee
rling met den dood van iedere vrije ont
wikkeling gelijk staat.
Tegenover beide neemt het overige
Europa een afwachtende houding aan.
Ik geloof, dat men goed zal doen met
eenig geduld voor deze beide verschijn
selen over te hebben. Dat heeft Europa
alvast tegenover Rusland niet, aan den
dag gelegd. Het is een fout geweest die
nu ook wel erkend wordt, om onmiddel
lijk na het optreden van de Sovjets te
trachten die omver te werpen met Deni-
kin, Wrangel, Koltsjak en anderer witte
legei's en niet veel liever af te wachten
totdat de Sovjets zelf gelegenheid zou
den hebben gehad? de onbruikbaarheid
van hun systeem in de practyk te
toonen. Het kon immers niet voldoende
zyn, dat men buiten Rusland van ds on-
mogeiykheid der Sovjets overtuigd was
die overtuiging moest juist in Rus
land zelf ontstaan en tot ontwikkeling
komen. Het is moeilyk te zeggen, wat er
gebeurd zou zyn wanneer de witte legers
niet waren opgetreden, maar de veron
derstelling dat de contra-revolutionaire
bèweging in Rusland zelf dan op dit
oogenblik sterker zyn zou., is niet on
redelijk.
Wel is het verklaarbaar, dat Frank
rijk en Engeland voornamelijk tegenover
de Sovjet-propaganda in hun eigen
landen den strijd overbrachten op het
terrein van hunne belagers zelf. maar
daarom getuigt het nog niet van breed
heid van inzicht. De historie heeft tyd
noodig. een verstandig beschouwen re
kent niet by tientallen jaren, maar lie-,
ver bij halve of heele eeuwen. Het ge
weldigste dwaalbegrip heeft tijd noodig
om zich in al zyn naaktheid te vertoo-
nen en overhaasting doet meer kwaad,
dan goed. De rol van Europa tegenover
beide verschijnselen, communisme en
fascisme, kan niet anders dan die van
den waakzamen en afwerenden toe
schouwer zyn; het overige dient aan het
gezond verstand van de betrokken vol
keren zelf te worden overgelaten.
Ontbindende elementen zyn in beidt
landen al zonder hulp van buiten aan
het werk. In Rusland zijn ze het beste
zichtbaar: daar heeten zij o.a. Trotsky,
hongersnood, verzet van de boeren. Op
den duur zal onderdrukking van bover.
af niet baten. Het ontbindende elemem'.
in Italië is Mussolini zeif. die vair der.
eenen stap tot den anderen overgaande,
gedreven wordt inplaats van te drijven,
totdat zyn dwingelandij zelf aan ce
oppositie de overwinning zal he'oben
verschaft.
Daarvoor is natuurlijk tijd noodig, dus
geduld van de toeschouwers. Het heeft
geen zin, speculatieve beschouwingen te
houden over den tyd. waarop Sovjet en
fascisme zullen sterven, zy zullen precies
zoolang bestaan als het eigen volk dat
zal dulden en geen dag langer, wy in
het buitenland hebben niet noodig
daaraan mee te helpen op den duur
zal de verstandige democratie het win
nen, dat wil zeggen de vrye ontwik*: e-
ling van de opbouwende krachten in de
samenleving. Men kan dat niet te vaak
zeggen, maar voor alles is daar geduld
voor noodig, omdat de maatschappij al
tijd in overgang verkeert en ieder?
overgang tüö n nodig heeft om aan te
toonen dat de weg dien zy opgaat goed
of verkeerd is. Zoowel Lenin als Musso
lini (om de stelsels naar de profeter te
noemen) zullen hun onbruikbaarheid
eerlang hebben aangetoond.
J. C. F.
Over de ontruiming.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS
Minister Stresem-ann heeft zich in
een Interview uitgelaten over het recht
van Duitschland ten opzichte der ont
ruiming van het Rijnland.
In tegenstelling met de latste rede
voeringen van Chamberlain in het
Lagerhuis zsi'de de minister, dat vol
gens de opvatting der Duitsche regeering
artikel 431 van. het Vredesverdrag be
paalt, dat het, bezette gebied ontruimd
zou wordien, wanneer Duii'tsdhland zyn
verplichtingen nakomt, en niet dan eerst
wanneer het de geheele heretelsohu'ö
heeft betaald. In dat geval zou art. 431
geen zin hebben.
De overeenkomsten uit het plan-
Dawes zijn niet alleen betalingsbeloften
van Duitschland, zij geven veeleer doel
matige panden voor de regelmatige be
taling der vastgestelde annuïteiten, die
boven de bene",:nren v»? het verd-a-
van Versailles uitgaan. Wy hopen allen,
zeide de minister, dat de aanstaand?
commissie van deskundigen tot een
definitieve regeling van de auaestie van
herstel zal komen, maar zelfs in het ge
val dit niet zou gelukken, zyn de over
eenkomsten van het plan-Dawes, die
ver na 1935 reiken, voldoende om de
voorwaarden van art. 431 als vervuld te
beschouwen.
Men kan Stresemann ongetwijfeld in
deze redeneering gelijk geven. En zijn
opvatting vindt een uiterst krachtige be
vestiging in de verklaringen van Wilson
en Lloyd George van 16 Juni 1919 (die
St/reseimann dan ook citeerde) dat
Duitschland gerechtigd is om op zyn
bewyoen van goeden wil de aandacht
ie vestigen.
Dit Duitsche pleidooi Is van groote
moreele zaggir.gskirao'ht. t Is echter
de vraag op het de gewcnschte uitwer
king zal hebben.
F. A.
Geheime en delicate
besprekingen.
De Romeinsche oorrespondent meldt
d.d. 22 December aan het Hbld.;
Gedurende eenigen tyd zijn opnieuw
besprekingen geopend tussc-hen verte
genwoordigers van den H. Stoel en van
de Italiaansche regeering om te komen
tot een oplossing der Romeinsche quaes-
tie. De regeering was ditmaal zeer toe-
schieteiyk en trachtte tot een vergelijk
te komen op de volgende basis: de ex-
tvateiTitorialiteit der Vaticaansc.be pa
leizen, van S. Pieter, van de Oancelle-
ria, het Lateraan en het kasteel te Gas
tel Gandolfo erkend en een jaargeld aan
den Paus bij wyze van schadevergoeding
voor het verlies van Rome, welk jaar
geld volgens de bepalingen der „Legge
delle Guarantigie" van terugwerkende
kracht zou zijn tot 1922. het jaar waarin
de laatste pauskeuze heeft plaats ge
vonden Echter was aan dit voorstel een
voorwaarde verbonden. De Paus zou
openiyk. dus in een allocutie of een en
cycliek, moeten erkennen, dat de fascis
tische gedragingen geheel in öe lijn der
katholieke leer vallen en meer in het
bijzonder, dat de fascistische jeugdop-
voeding de goedkeuring wegdraagt van
het Vatikaan. De bedoeling van Musso
lini met deze politiek is zyn aanhang
te versterken onder de rechtzinnige plat
telandsbevolking en zijn positie tegen
over het. buitenland te versterken.
Onnoodig te zeggen, dat de besprekin
gen op deze laatste voorwaarde, door de
fascisten gesteld, schipbreuk hebben ge
leden. Nog wordt er over en weer con
tact gezocht, doch de kans op succes is
uiterst gering. Vooral het „Balilla"-
jeugdwerk wordt door den Paus zeer
gelaakt. De besprekingen zijn geheim en
er lekt vrywel niets uit.
Afghanistan.
De toestand steeds
gunstiger?
KABOEL, 27 Dec. I7B.) Volgens
de laatste berichten uit Afghanistan
zyn op het oogenblik als Europeesche
vrouwen en kinderer van Kaboel naar
Indië in veiligheid gebracht. De moge
lijkheid Kaboel per vliegtuig te verlaten,
is echter wegens den zwaren sneeuwvii
intusschen zeer gering geworden. In
Djalalabad en omgeving heersoht thans
rust, terwyi de koning, Amanoellah,
steeds meer hulp van vrijwilligers ont
vangt.
Voor de verzoening.
De tekst van het verzoeningsprotocol
met betrekking tot het geschil tusschen
Paraguay en Bolivia is aan de twee re
geeringen voorgelegd. Er wordt in voor
gesteld, negen arbiters te benoemen die
de oorzaken van het conflict en de aan-
sprakelijkheden moeten vaststelen. De
twee partyen zullen elk twee arbiters
benoemen, de overige vyf zullen worden
aangewezen door de arbitrage-conferen
tie.
De arbiters zullen zes maanden mo
gen besteden aan het verzamelen der
gegevens; daarna moeten zy rapport uit
brengen. Zy zullen alleen de jongste in
cidenten behandelen en niet de grens
kwesties in haar geheelen omvang, wel
ke reeds zoo lang tusschen de beide lan
den bestaan
Ernstige toestand in
Namaqualand?
KAAPSTAD, 26 December. (Beuter).
Het lid dat Namaqualand in den
Volksraad vertegenwoordigt is te Kaap
stad aangekomen in verband met den
toestand in Namaqualand, waar naar
het heet de minder-bemiddeiden ge
dreigd hebben te beginnen met liet zoe
ken naar diamant in het verboden ge
bied. Hy zegt dat er armoede heerscht
in Namaqualand en vreest voor het uit
breken van ernstige onlusten a.ls de re
geering niet onmiööellyk optreedt.
De politie-autoriteiten zyn evenwel
geneigd den ernst van den toestand te
verkleinen.
LONDEN. 27 December. (Reuter).
In verband met berichten als zouden
zich botsingen tusschen politie en arbei
ders hebben voorgedaan in het diamant
district van Namaqualand wordt uit
Pretoria gemeld, dat de eenige wanor
delijkheid. die zich te Port Nolloth heeft
voorgedaan een betooging was. eenige
dagen geleden, tengevolge van de aan
houding van een arbeider. Een menigte
van ongeveer 200 personen liep voor de
gevangenis te hoop, doch de politie trad
krachtig op en weigerde den gevangene
vrij te laten. Na een nieuwe betooging
verspreidde de menigte zich. De toe
stand is thans normaal.
De ontsnapte gevangenen als getuigen.
INCIDENTEN IN DE RECHTSZAAL.
Een niet alledaagsche venschyning
voor öe Haagsche rechtbankeen
gevangenbewaarder als verdachte in de
beklaagdenbank, een naspel van de
befaamde ontvluchtingen uit de Sche-
veningsche straf ge var.'er. is
Den gevangenbewaarder der bijzon:
iere strafgevangenis te Scheveningen
E. A. K. was ten laste gelegd, dat h;
tusschen l Januari en 20 September
02$ op verschillende tijdstippen. tcrwU":
hy als ambtenaar in dienst van der.
•taat der Nederlanden belast was met
de bewaking van de gevangenen in do
strafgevangenis te Scheveningen. van
R, M. en E. M., althans van een hun.
uer, twee schilderyen als gift heeft
aangenomen, ofschoon hy wist. dat deze
aanbieding hem werd gedaan omdat hy
on verschillende tijdstippen aan R. M.
een hoeveelheid tabak zou hebben ver
strekt.
Voorts zou verdachte J. Geudens, J.
Kraayenhof. F. F. van der Meer en M
d_ Brande of één hunner opzettelyk
by hun ontsnapping behulpzaam zyn
geweest, door twee zaagjes ter beschik
king van Van der Meer te stellen.
Er was veel belangstelling voor deze
zaak, waarin niet minder dan vijf en
ywintig getuigen a charge en a décharge
gedagvaard waren, w.o. tal van gedeti
neerden uit de gevangenis te Scheve.-
ninger.. waarbij de destijds uit de ge
vangenis ontsnapten en voorts veel re
chercheurs en gevangenbewaarders.
Op de publieke tribune had zich een
vyftal agenten opgesteld, blijkbaar me;
de bedoeling om eventueele ontvluch
tingspogingen in den kiem te smoren.
In de zaal zelf was het aantal gewoon
lijk dienstdoende rijksveldwachters
eveneens versterkt.
Onder strenge bewaking werden de
gedetineerde getuigen binnengebracht.
Het aantal getuigen was zoo groot dat
men zitplaatsen in de zaal te kort
/am.
Het getuigenverhoor begon met de
ondervraging van hoofdinspecteur v. d.
Heuvel, die onmiddellijk na tie ontvluch.
ting te Scheveningen een onderzoek in
stelde. Getuige vertelde wat hij daarbij
had opgemerkt.
De volgende getuige v. d. Ploeg, re
chercheur. had ten huize van verdachte
twee schilderijen in beslag genomen.
Dan verschijnt de directeur der bU-
zondere strafgevangenis te Schevenin
gen, de heer Gijze Weenink als getuige
die begon met medeöeelingcn te geven
over de straftijden der in Augustus on'.=
snapte vier gevangenen en over de wyze
waarop zij ontvluchtten.
Incidenten.
Als volgende getuige zou worden ge.-
boord de ontsnapte gevangene en weer
gedetineerde F, F. v. d. Meer, die onder
protest de zaal binnenkomt en der.
president zegt, niet als een bond te
willen worden binnengebracht. Hy be
weert, dat een rijksveldwachter hem
mishandeld heeft en laat zyn polsen
zien. De president slaagt er in, hem te
kalmeeren en daarna vertelt hy. hoe
de ontvluchting in zyn werk is gegaan
President: Wie heeft u de zaagjes ge
geven?
Getuige Van der Meer: Ik heb ze ge-
'-.ragen. Van wien zeg ik niet.
President; U moet de waarheid zeg
ren.
Getuige: Dat doe ik ook. Ik heb ze
van iemand gekregen, maar ik zal nie
mand verrajen.
President; Hebt u ze van den bewaar,
der gekregen?
Getuige: Neen.
President: Vroeger heeft u gezegd
an wel.
Getuige: Dat heb ik gedaan om uit
ie cel te komen. Daar kon Ik niet te
gen. De directeur had gezegd, zeg van
wien je de zaagjes hebt en je komt de
oei uit (Beweging).
President: Dat is toch van een di
recteur niet aan te nemen.
Getuige: Toch is het waar.
President: Hebt u de zaagjes van ver
dachte gekregen?
Getuige: Ho: is niet waar. dat ik zo
van hem heb gekregen
President: Der.k er om. u staat onder
eeöe.
Getuige: Wat ik zeg is de waarheid.
Deze man is onschuldig. Hjj heeft re
r. 'j niet gegeven. (Beweging: verdachte
zit te snikken).
President: Hebt u geen brieven ge#
schreven om kleeren na de ontvluch
ting.
Getuige: Hier wil ik geen antwoord op
geven.
President: U maakt u schuldig aan
een strafbaar feit.
Getuige: Dat weet ik.
Het O M.: Ik zal er acte van nemen,
dat u weigert te antwoorden.
Getuige: Ik zeg de waarheid.
Het M.: U laat de helft weg.
Getuige: Verdachte is onschuldig. Is
dat niet genoeg?
Het O. M.: Dat Is geen antwoord.
Mijnheer de president, ik verzoek a.-:e,
dat getuige niet axHwoordfc op de gestel»
de vragen. Hierop zal ik hem laten ver
volgen.
Getuige: Gaat uw gang.
De rechter mr Feith: Toont u nu
geen lef.
Getuige: Dat is geen lef.
Mr. Feith: Het is wel lef. Want als Je
na vijf jaar er nog een tiid bykrjjgt. zal
je er wel anders over denken.
Getuige: U kan het gemakkelijk zeg
gen. U heeft ze niet uit te zitten. (Vroo-
lykheid).
„Het Is een schandaal"
Mr. Mobach. verdediger van verdach#
te: Ik kom er tegen op. dat als deze
getuige zegt dat verdachte onschuldig
is. dit niet voldoende zou zyn. wy heb
ben hier alleen met de zaak van ver»
dachte te maken. Het is een schan
daal. (Verdachte barst in zenuwachtig
snikken los)
President: U gaat te ver!
Rechter Mr. De Kuyper: O moet we
ten. wat u zegt.
Verdediger: Er zal nog meer los ko
men over deze zaak.
Het getuigenverhoor van Van der
Meer. dat een zoo spannend en heftig
verloop had. eindigt hier.
Daarna komt gedetineerde Joh. Geu,
dons als getuige voor. die verklaart, dat
Van der Meer hem gezegd heeft, dat
hij als ze hem ooit te pakken kregen.
?ls verschaffer van de zaagjes Iemand
zou aanwijzen, die h\j haatte. Tegen
hem had de directeur gezegd: Zeg maar
dat verdachte het gedaan heeft, dan
ben je binnen veertien dagen vrij, Maar
hij heeft het niet gedaan.
Ook de volgende getuige. Joh.
Kraayenhof, wil niet in finesses treden.
President: Weet u dan wie het wel
gedaan heeft?
Getuige: Er is my vrijheid beloofd,
als ik het zeggen zou. Ik heb mUn vrouw
en kinderen lief Maar als ik mijn vrij
heid zoo moet verdienen, dan maar niet.
Beweging).
De volgende getuige, gedetineerde M.
v. d. Brande. geeft een korte uiteenzet,-
ting van de ontvluchting. Hoe men aan
de zaagjes kwam wil hij niet zeggen.
Getuige R- M. zeide. dat hij vroeger
onder pressie verklaard had, dat ver
dachte hem tabak had gegeven, thans
yprbk hij dit tegen.
Ook over de kwestie van de schildc-
•ytjes kwam men niet verder.
FLINKE JONGEN REDT
ZIJN OUDERS.
De kinderen van den heer V., te
Naaldwyk, verwonderden zich er op
Tweeden Kerstdag over. dal hun ouders,
zooals hun gewoonte was, geen aanstal
ten maakten om vroeg op tc staan ten
einde zich naar de kerk te begeven. Ten
slotte ging een der zoons naar beneden,
reeds op de trap kwam hem een sterke
gaslucht tegen. IJlings spoedde hy zich
naar de slaapkamer van zyn cuöers.
waar eveneens een sterke gaslucht hing.
De herig ontstelde jongeman had geluk
kig de tegenwoordigheid van geest om
deuren en ramen wya open te zetten,
zyn ouders waren reeds bewusteloos. De
onmiddellijk te hulp geroepen genees
heer kon slechts na langdurige toepas
sing van de kunstmatige ademhaling de
levensgeesten weder opwekken. By on
derzoek bleek, dat er des nachts een ko-
lengasexplosie had plaats gehad in de
kachel, die in de huiskamer staat, meldt
de TeL
INGEZONDEN MEDE DEELINGEN
a 60 cent» per regel.
O, die
HOlÖT'buien!
f Grijp in Uw vertwij
feling niet naar een
van die „kalmcercn-
de" middelen, die in
werkelijkheid Uw
longen verlammen. Toch behoe
ven Uw hoestbuien U niet uit den
slaap te houden. Neem slechts de
geheel onschadelijke, maar snel
verzachtende en siijmoplossendc
AKKERS
ABDIJSIROOP
Voord. Borst
door
SOPHIE KERR.
Vertaald door CHRISTINE KAMP.
7)
Hoe zy ook spionneerden, zy kon
den toch niet uitvinden wie de vrouw
was, aan wie Herbert meer dan gewone
attentie bewees, want er was er geen.
Zij waren begonnen te besluiten, dat
hy dat alles maar deed om zich te amu
seeren, of wel, dat hij slim was, heel
slim! Dat viel htm zeer hard, maar in
tusschen verdubbelden zy de zendingen
van eetwaren en Janie verklaarde, dat
zy er haar zolen mee versleet met naar
het gasthuis te loopen en daar al die
lekkernijen te brengen.
Maar toen het huis van mynheer Mal
let langzamerhand geheel veranderd
was. en hy wist, dat hy nu niets meer
daarin te doen had, kwam er een gevoel
van eenzaamheid over hem Al de ro
mantiek en sentimentaliteit, die vroeger
in hem waren, had die arme Ella ge
knot, belemmerd en uitgedoofd, maar in
BUn hart en geest waren toch nog eeni
ge vonkjes blijven glimmen. Deae begon
nen nu te gloeien en op te leven. Het
visioen, dat den avond na de begrafenis
voor zijn geest was verschenen en dat
hy zoo resoluut terzyde had gezét, kwam
terug en vervolgde hem. In dit nu zoo
goed en sieriyk ingericht huis was een
vrouw noodigeen vrouwtje met ele
gante kleeren §,an, een, die de trappen
zingend op en neer zou loopen. die
mooie kussens zou borduren en bloemen
in de vazen doen, die zyn koffie en thee
in zou schenken en er twee stukjes sui
ker in zou laten vallen met haar kleine
blanke vingertjes, die altijd gereed zou
zijn om pret met hem te maken, met
hem uit te gaan en te genieten van het
leven en toch niet zoo lichtzinnig, da;
zij geen belangstelling zou koesteren
voor zyn zaak, niet ernstig zou luisteren
als hij daarover sprak en haar zou uit
leggen, wat hij deed en wat hy zou doen
om de zaak te doen bloeien. Zij zou
naar hem opzien en hem bewonderen.
Meer en meer voelde mynheer Mallet,
dat hij zoo'n vrouwtje noodig had. Hij
was letteriyk gezegd, rijp om geplukt te
worden.
Hy begon de voortdurende vervol
ging van Eva en Lilian afschuweiyk te
vinden. Eddie Paine en Bob Taylor
konden niet altyd hun gegrinnik weer
houden als de twee in den winkel kwa
men en evenals alle normale mannen
vond Herbert het vreeselyk belachélyk
te zijn. Hij was zoo lomp jegens de da
mes als hij maar kon, maar dat hield
haar niet terug. Hij voelde, dat Eva,
door haar zuster geholpen, van plan was
met hem te trouwen. En nu begon hy
In allen ernst bang te worden. Zy waren
zoo groot, zoo sterk, zoo vastberaden,
zy konden hem dwingen om te trouwen,
het kwam er niet op aan, hoe hU tegen
stribbelde. Door zyn angst verloor hy
zy'n goeden eetlust en werd steeds
zenuwachtiger.
Ten laatste ging hy een dokter consul
teeren. Hy zei niets over die vervolging,
maar sprak alleen over zyn zenuwen.
„U heeft verandering van omgeving
noodig", zei de dokter. „U heeft een
moeilijk jaar achter den rug en u ben:
te druk werkzaam geweest in uw zaak.
Ga voor een paar weken op reis, kyk
naar andere gezichten, r.aar een andere
omgeving. Dat zal u goed doen, beter
dan pillen of poeders, want die heeft u
niet noodig."
Herbert dacht er eens over na en ging
naar een reisbureau, maar de agent wil
de hem naar Egypte, Algiers, de Riviera.
Bermuda en ten slotte naar Florida zen
den. Hy deed Herbert schrikken met
zyn praten over reizen van minstens
drie maanden, met zyn luxe hotels en
tropische zeeën en daardoor had hij dan
ook het verdriet van Herbert te zien
heengaan zonder een reisbiljet genomen
te hebben.
,.Hc-t is een arme kerel", dacht hij, ..die
heelemaal geen plan had om op reis te
gaan."
Maar daarin vergiste hij rich toch.
Herbert ging rechtdoor naar- een pas
sagebureau en kocht een plaatsbewys
voor een reis naar New-York, de groote
stad. „Ik zal daar eens de groothande
laren gaan bezoeken en kyken naar wat
nieuws voor myn zaak", dacht hy. „Ed
die en Bob kunnen t wel een paar we
ken alleen beredderen en kunnen zy dat
niet dan wordt het tyd voor mij om dat
te weter. te komen".
Toen hy zijn plan aan Janie mee
deelde, riep zy uit: „Mynheer. vertel
my niet wanneer u terug komt, want 3ls
ik het niet weet. kan ik het ook niet
vertellen, aan die harpijen, kunt mU
een telegram sturen op den dag. ca: u
terugkomt: dan ben ik ook op mijn post,
wees daar verzekerd van."
Dat leek hem zoo'n goed idee, dat hy
aan Eddie en Bob zei, dat hy nog niet
wist hoelang hij weg zdu blyven. Daar
konden Eva en Lilian het mee deen!
Toen hy in den trein zat waren al
zyn zorgen en zenuwachtigheid opeens
als weggeblazen en vervangen door eon
heeriyke opwinding. Hy had nog nooit
zoo'n reis gemaakt, zoo vrij en ongehin
derd. Vroeger was Eila altyd meege
gaan of ka A hem slechts vier en twintig
uur verlof gegeven. Verontschuldigin
gen om langer weg te blyven waren bij
kaar nutteloos. Daarom kocht hy ge*
woonlyk zyn voorraden by reizigers, die
by hem kwamen, dan behoefde hij niet
op reis te gaan.
Hy ging naar een goed hotel en nam
een kamer met uitzicht op de straat
een rustige, gezellige, zonnige kamer
met een mooi gezicht op wolkenkrabbers
zoo vreeselyk groot vergeleken met zyn
gestalte en toch zoo klein vergeleken
met de oneindigheid van de lucht er
boven. Hy voelde rich als een atoom,
maar eigen! yk als een vroolyke atoom
vol met wenschen. die vervuld zouden
worden, onrust, die ter zyde zou ge
steld worden. Het was een prettige sen
satie.
De eerste dagen wandelde hij rond
door kunstmusea en dacht niet aan za
ken doen Hij zag veel, dat hem beviel,
ook veel dat hij afschuweiyk vond. Maar
van alles genoot hij, kleuren en vormen
indrinkend, als eeh dorstige hond het
water van een heldere bron.
Toen hy een groot gebouw wilde voor-
bU gaan, zag hU, dat het een concert
zaal was en dat er dien avond een con
cert gegeven werd. Hy nam een plaats
bewys en zijn ooren en ziel wérden ver
kwikt door een feest van muziek, waar
bij de hoorders doodstil zaten te luiste
ren. geen beweging makend, zelfs niet
durvende hoesten of kuchen. Herbert
had nooit zulke muziek gehoord en ver
rukt ging hy na afloop van het concert
naar zijn hotel
Maar na zoo iets verhevens voelde hy
de behoefte aan lichteren kost, Hy kocht
een nieuwe das, heelemaal niet geiykend
op die welke Ella voor hem kocht. Daar
na ging hy twee handelaren in kantoor
behoeften bezoeken. Een van hen kende
hy alreeds cn deze. Giles Brody, had al
tijd sympathie voor mynheer Mallet
geveeld, omdat hy zUn wissels steeds
prompt op tyd betaalde. Giles begroette
hem met vreugde cn stelde hem voor
zamen te dir.eeren en dan naar een
theater te gaan.
Brody leidde Herbert vaar een restau
rant .waar het orkest, maar ook het
menu meer dan voldoende waren. Hors
d'oeuvre, zoo voor hun oog en gereed ge
maakt. gestoofde tong met wijnsaus, kal
koen me'. Wostphaalsche ham en cham
pignons en dan chocolade soufflé voor
dessert. En uit zyn zak haalde Brody
°en platte flesch met uitstekende whis
key. Herbert at en dronk en keek met
welbehagen om zich heen. Weldra was
hU zyn gastheer aan het vertellen over
zijn huls en de 'euwe inriohting, over
zyn eenzaamheid daar en zelfs over Eva
en Lilian. Brody luisterde en zooals miss
Greeley gedaan had. begreep hij meer
da,, mijnheer Mallet zei. „Arme man",
dacht hy, „hij heeft no$t plezier in zijn
leven gehad. Wat een schandaal!"
ewco-at vervolgd.)'
